Κυριακή 26 Απριλίου 2009

Αιωνόβια η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών

Εφέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την ίδρυση της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών- το διάταγμα της ίδρυσής της δημοσιεύτηκε στις 30 Ιουνίου του 1909- και το ως σήμερα έργο της αξίζει τους επαίνους μας. Καθοδηγούμενη από καταξιωμένους θεράποντες της αρχαιολογικής επιστήμης και στελεχωμένη από καταρτισμένους ερευνητές, παράγει έργο που τυγχάνει όχι μόνον της ελληνικής αλλά και της διεθνούς αναγνώρισης. L. Ρernier, Α. Della Seta, L. Βanti, Μ. Guarducci, D. Levi, L. Βernabo Βrea, G. Rizza, Α. Di Vita, L. Βeschi, Ε. Greco είναι ορισμένοι μόνον από τους επιφανείς ιταλούς αρχαιολόγους που σχετίζονται με τη Σχολή και τις δραστηριότητές της.

Το ιταλικό ενδιαφέρον για την αρχαία Ελλάδα ανάγεται σε εποχές παλιότερες από τη χρονιά ίδρυσης της Σχολής. Στις αρχές ήδη του 15ου αι., πριν πέσει η Κωνσταντινούπολη, ο Φλωρεντίνος Chr. Βuondelmonti επισκέπτεται νησιά του Αιγαίου και συγγράφει γι΄ αυτά βιβλίο παρέχοντας και αρχαιολογικές πληροφορίες. Πιο γνωστός είναι ο Κυριακός ο Αγκωνίτης, που από το 1418 ως το 1448 ταξίδεψε πολλές φορές στην Ελλάδα περιγράφοντας και σχεδιάζοντας αρχαιότητες. Τον επόμενο αιώνα ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκδηλώνεται για την ενετοκρατούμενη Κρήτη. Ο φυσιοδίφης F. Βarozzi φτάνει το 1577 στη Γόρτυνα και περιγράφει με εκπληκτική λεπτομέρεια αρχαιότητές της, ενώ το 1591 ο βοτανολόγος Ι. Casabona ανακαλύπτει πάνω στον Ψηλορείτη το περίφημο Ιδαίο Αντρο, τη Βηθλεέμ της αρχαίας θρησκείας.

Δέκα χρόνια πριν ιδρυθεί στην Αθήνα η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή δραστηριοποιείται στην τουρκοκρατούμενη τότε Κρήτη Ιταλική Αρχαιολογική Αποστολή, χάρη στην προσωπικότητα και στις ενέργειες του μεγάλου ιταλού αρχαιογνώστη F. Ηalbherr. Πολλοί αρχαιολογικοί χώροι της Κρήτης αποτελούν έκτοτε πεδίο έρευνας ιταλών αρχαιολόγων, όπως π.χ. η Φαιστός, όπου η ανασκαφή του ξακουστού μινωικού ανακτόρου άρχισε το 1900, και η Γόρτυνα. Στην τελευταία ο Ηalbherr το 1884, την πρώτη κιόλας χρονιά που πατά το πόδι του στη Μεγαλόνησο, βρίσκει μια περίφημη επιγραφή, γνωστή και ως «βασίλισσα των ελληνικών επιγραφών». Χρονολογείται τον 5ο αι. π.Χ. και περιλαμβάνει νόμους της Γόρτυνας σχετικούς με οικογενειακό- κληρονομικό δίκαιο και πολιτική δικονομία.

Αλλά και στη Δωδεκάνησο, πριν από την ένωσή της με την Ελλάδα, οι ιταλοί αρχαιολόγοι έχουν να επιδείξουν αξιοσημείωτη δραστηριότητα. Ως γνωστόν, το 1912 τα Δωδεκάνησα καταλήφθηκαν από τους Ιταλούς, οι οποίοι μέσα σε δύο χρόνια οργανώνουν Αρχαιολογική Υπηρεσία και ιδρύουν το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου. Πέρα από τις εκτεταμένες ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες που διενεργούν, κυρίως στη Ρόδο και την Κω, στα τριάντα πέντε περίπου χρόνια της παρουσίας τους στα νησιά προχωρούν και σε έργα υποδομής. Ετσι ανάμεσα σε άλλα συντάσσουν νομοθεσία για την προστασία των αρχαίων και την πάταξη της αρχαιοκαπηλίας, εκδίδουν περιοδικά, με πιο γνωστό το «Clara Rhodos», ενώ το 1927 ιδρύουν το Ιστορικό-Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Ρόδου με αξιόλογη βιβλιοθήκη, το πρώτο επιστημονικό ίδρυμα στο νησί.

Το 1925 η Σχολή, θέλοντας να ερευνήσει τυχόν σχέση των Ετρούσκων με τους Τυρρηνούς της Λήμνου, σχέση για την οποία μιλούν αρχαίοι συγγραφείς, αρχίζει ανασκαφικές έρευνες στη Λήμνο. Η Ηφαιστεία, η προϊστορική Πολιόχνη και το ιερό των Καβείρων είναι οι γνωστοί χώροι έρευνας των ιταλών αρχαιολόγων στη νησί. Λίγο αργότερα, το 1940, στο πλαίσιο του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος του ιταλικού φασισμού για το ρωμαϊκό παρελθόν, ιταλοί αρχαιολόγοι διεξάγουν ανασκαφές στο Παλλάντιο της Αρκαδίας, ΝΔ της Τρίπολης. Η επιλογή της θέσης οφείλεται στην ύπαρξη μιας παράδοσης σύμφωνα με την οποία η Ρώμη ήταν αποικία Αρκάδων. Πιο συγκεκριμένα ο Αρκάς Εύανδρος, εξήντα χρόνια πριν από τα Τρωικά, φέρεται να φεύγει από το Παλλάντιο και να ιδρύει τη Ρώμη. Ο πασίγνωστος Παλατίνος λόφος της Ρώμης οφείλει, σύμφωνα με την παράδοση αυτή, το όνομά του στο αρκαδικό Παλλάντιο! Εντελώς πρόσφατα ιταλοί αρχαιολόγοι, σε συνεργασία με έλληνες συναδέλφους τους, έχουν αρχίσει επιφανειακές αρχαιολογικές έρευνες στην Αχαΐα και στη Μεσσηνία.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να παρουσιασθεί, σε λίγες γραμμές, η προσφορά της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής. Εκτός του πλούσιου ανασκαφικού της έργου, έχει οργανώσει κατά καιρούς σημαντικά επιστημονικά συνέδρια, ενώ έχει να επιδείξει και ένα πλούσιο εκδοτικό έργο, ιδιαίτερα μάλιστα τα τελευταία χρόνια υπό τη διεύθυνση του Ε. Greco. Οι ποικίλες αρχαιολογικές δραστηριότητες της Σχολής καταγράφονται σε ειδικές μονογραφίες, σε τόμους σειρών και φυσικά στους τόμους του επίσημου περιοδικού της, του «Αnnuario della Scuola archeologica di Αtene e delle Μissioni italiane in Οriente». Πρόσφατα έκανε την εμφάνισή της μια νέα εκδοτική σειρά στην οποία θα δημοσιεύονται θέματα σχετικά με την αρχαία Αθήνα και την Αττική (Studi di Αrcheologia e di Τopografia di Αtene e dell΄ Αttica). Ο πρώτος τόμος, σχετικός με τους δρόμους της αρχαίας Αθήνας (L. Ficuciello, Le strade di Αtene), έχει ήδη κυκλοφορήσει.

Αλήθεια πότε επιτέλους θα ιδρυθεί Ελληνική Αρχαιολογική Σχολή στην Ιταλία; Ως σήμερα, εκτός από ορισμένες... θορυβώδεις εξαγγελίες ίδρυσής της, τίποτε ουσιαστικό δεν έχει γίνει από ελληνικής πλευράς.

Ο κ. Μιχάλης Α. Τιβέριος είναι καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
26.4.09

Σάββατο 4 Απριλίου 2009

Σχολικός τουρισμός

ΠΡΙΝ ΠΟΛΛΑ-ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ (ΠΩΣ ΠΕΡΝΟΥΝ!)
ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ο
ΠΕΤΡΟΣ ΜΩΡΑΛΗΣ, ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΦΙΛΟΣ
ΚΑΙ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ
ΠΡΑΞΗ, ΕΙΧΑ ΓΡΑΨΕΙ ΣΤΗ ΣΤΗΛΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΩΝ
ΜΟΥ Σ΄ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΛΙΓΟ
ΩΜΑ, ΟΜΟΛΟΓΩ, ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ
Έγραφα λοιπόν τότε πως ο λόγος για τον οποίο είχε δημιουργηθεί αυτός ο θεσμός ήταν καθαρά και ουσιαστικά παιδαγωγικός και μορφωτικός. Κυρίως στη σκέψη του νομοθέτη επικρατούσε η άποψη πως, σε εποχές που τα ταξίδια ήταν δύσκολα και οι συνθήκες συγκοινωνίας άθλιες, οι Έλληνες μαθητές, απομονωμένοι στις επαρχίες τους, αλλά και οι πρωτευουσιάνοι στις γειτονιές τους, δεν είχαν γνωρίσει την ελληνική ενδοχώρα και τα μνημεία της ιστορίας τους. Έτσι το σκεπτικό των εκδρομών αυτών περιείχε απαραίτητα ως προϋπόθεση την επίσκεψη σε τόπους ιστορικούς, σε αρχαιολογικά μνημεία ή σε μεγάλα κέντρα πνευματικής ακτινοβολίας.

Μετά τη μεταπολίτευση και ιδιαίτερα μετά το 1980 είχαν εκλείψει όλοι οι παιδαγωγικοί λόγοι που δικαιολογούσαν αυτές τις χωρίς νόημα πλέον μετακινήσεις μαθητών. Οι Έλληνες, ακόμη και των χαμηλών βαλαντίων, ταξίδευαν, εξέδραμαν, αφού σε γιορτάσιμες μέρες και στις διακοπές άδειαζαν οι μεγάλες πόλεις. Από την άλλη οι μαθητικές κοινότητες έθεταν στον σύλλογο των καθηγητών ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή των μαθητών τον όρο να μην υπάρχει στο πρόγραμμα, υποχρεωτική τουλάχιστον, επίσκεψη σε αρχαιολογικό χώρο, μουσείο ή πινακοθήκη και βιβλιοθήκη ιστορικής σημασίας. Ο Πέτρος Μώραλης, όταν διάβασε το σχόλιό μου, με προσγείωσε λέγοντας πως η υπόθεση πλέον είχε μετατεθεί από την ευθύνη του υπουργείου Παιδείας και ο θεσμός εξυπηρετούσε αποκλειστικά τον εσωτερικό τουρισμό. Μου τόνισε πως δεν θα υπάρξει υπουργός Παιδείας να καταργήσει τις εκδρομές, αν και όντως έχουν χάσει κάθε παιδαγωγικό σκοπό, γιατί «θα μας πάρουν με τις πέτρες», επέμεινε, «οι ξενοδόχοι, τα τουριστικά γραφεία, τα εστιατόρια, τα πρακτορεία δημόσιων και ιδιωτικών λεωφορείων και η Ολυμπιακή».

Τις προάλλες είδα σε ένα πεζοδρόμιο της Πανεπιστημίου μαθητές επαρχιακού Γυμνασίου παρακαλώ να σεργιανάνε χαζεύοντας. Απομόνωσα δύο ευγενικά κορίτσια μπροστά στο «Rex» και τους απέσπασα πληροφορίες για το πρόγραμμά τους. Έμαθα λοιπόν ότι κατά την παραμονή τους στην Αθήνα, σε πολυτελές ξενοδοχείο, ως ήταν αναμενόμενο, δεν επισκέφτηκαν το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό, το Μπενάκη, την Εθνική Πινακοθήκη, το Κυκλαδικό, τη Βουλή των Ελλήνων, την Εθνική Βιβλιοθήκη ούτε καν την Πανεπιστημιούπολη. Την Ακρόπολη την επισκέφτηκαν πρωί, κατά τις εννέα, όσοι δήλωσαν, καμιά δεκαριά από τους σαράντα πέντε. Δύο ολόκληρες μέρες τις πέρασαν σε δύο από τα μεγάλα, τερατώδη πολυκαταστήματα, όπου γευμάτισαν στα σελφ-σέρβις και ανασάνανε στα καφέ. Ένα βράδυ το κατανάλωσαν κυριολεκτικά σε θέατρο όπου πρωταγωνιστούν γνωστές τηλεοπτικές φίρμες και το δεύτερο βράδυ ξενύχτησαν έως τις τρεις το πρωί σε κέντρο διασκεδάσεως όπου άδει άρρεν και θήλυ της λαϊκής πίστας.

Πρόσφατα, σε έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών που αφορούσε τη χρήση απαγορευμένων ουσιών και αλκοόλ από τους μαθητές των σχολείων της Ελλάδος, θεμελιώθηκε με στατιστικά ευρήματα πως η μεγάλη πλειονότητα των μαθητών που προσέρχονται στα ναρκωτικά και στα σκληρά αλκοολούχα «μυούνται» κατά τη διάρκεια των σχολικών εκδρομών. Εξάλλου άλλες έρευνες απέδειξαν ότι σ΄ αυτές τις ομαδικές εξόδους γίνεται παροξυσμός σεξ και τελούνται ομαδικά όργια. Επίσης οι περισσότερες πορνό φωτογραφίες που εκβιαστικά «κρεμιούνται» στο Διαδίκτυο κυρίως μαθητριών έχουν κρυφά «τραβηχτεί» στις εκδρομές.

Έχω την εντύπωση πως ο νόμος περί σχολικών εκδρομών δεν έχει αλλάξει. Συνεχίζει να αναφέρεται στους εκπαιδευτικούς σκοπούς του θεσμού. Έχω μάλιστα την εντύπωση πως οι διευθυντές των σχολείων οφείλουν να κοινοποιούν στην προϊσταμένη εκπαιδευτική αρχή το πρόγραμμα, με λεπτομέρειες (τόπων και χρόνων) της εκδρομής. Άρα ή οι προϊστάμενες αρχές ενημερώνονται με πρόγραμμα εκτός των ορίων του νόμου ή λαμβάνουν παραπλανητικά προγράμματα που δεν εφαρμόζονται στην πράξη.

Μιλάμε συχνά για ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία και μια συνεργασία των εκπαιδευτικών εταίρων, δηλαδή μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών. Θα ήταν λοιπόν αντιεκπαιδευτικό αν σε μια εκδρομή μαθητών Δημοτικού, Γυμνασίου, τουλάχιστον, να μετέχουν και εκπρόσωποι του συλλόγου γονέων; Έτσι θα δινόταν η ευκαιρία στους απαιτητικούς γονείς που συνεχώς κρίνουν τη δουλειά στην αίθουσα να δουν πώς κουμαντάρεται και εκτός σχολείου μια ομάδα σύγχρονων μαθητών από τους απομονωμένους συστηματικά δασκάλους, που υποχρεώνονται εκ των πραγμάτων να ακούνε μουσική που απεχθάνονται, να αναπνέουν καπνούς που τους βλάπτουν και, συχνά ηλικιωμένοι, να ξενυχτούν σε σκοτεινά κλαμπ, να ξεκουφαίνονται και να παρακολουθούν βλακώδεις τηλεοπτικού ποιού παραστάσεις.

Δεν είναι πολλά χρόνια που πήγαν φυλακή καθηγητές γιατί σε εκδρομή σε ώρα φαγητού της ομάδας κάποιοι μαθητές τούς ξέφυγαν, πήραν μια βάρκα και πνίγηκαν.

Του Κώστα Γεωργουσόπουλου
=========================================================

Οι γνωστές δικαιολογίες

Εκείνο που δεν μπορώ να ανεχθώ είναι η γνωστή και κοινότοπη δικαιολογία κάποιων προστατών «φιλονεϊστών» που ισχυρίζονται πως οι εκδρομές αυτές δίνουν τάχα την ευκαιρία στους μαθητές να γνωριστούν μεταξύ τους, να δεθούν. Τίποτε πιο αναληθές και προσχηματικό. Έχω δει σε εκδρομές παιδιά μοναχικά που δεν τα κάνουν οι άλλοι παρέα, να προσκολλώνται στους καθηγητές ή να παίζουν μόνα τους σε μια γωνιά σκάκι και πασιέντζες. Ο ύπνος στα δωμάτια γίνεται με προκαθορισμένες παρέες. Εντείνονται οι ταξικές διαφορές και τα ρατσιστικά, τώρα με τους μετανάστες μαθητές, σύνδρομα.

Σκηνές κοινού χουλιγκανισμού δεν σπανίζουν, ομαδικές έφοδοι αγοριών στα ενδιαιτήματα των κοριτσιών, μπουγελώματα στους διαδρόμους των ξενοδοχείων, προπηλακισμοί ηλικιωμένων ξένων τουριστών και κανιβαλικές κραυγές ολονύχτιες.

Δεν είναι όλα τα παιδιά μας έτσι, αντίθετα, τα περισσότερα έχουν και ήθος και αξιοπρέπεια και αιδώ. Αλλά όπως συμβαίνει πλέον στην κοινωνία που ζούμε οι λίγοι τρομοκρατούν, απειλούν και χειροδικούν.

Επίσης δεν είναι λίγοι οι διευθυντές και οι καθηγητές και δάσκαλοι που επιμένουν να εφαρμόσουν τον νόμο και να τιμήσουν τον σκοπό δημιουργίας του θεσμού παρ΄ όλο που έχουν εκλείψει οι αντικειμενικοί λόγοι. Αυτοί, βέβαια, θεωρούνται συντηρητικοί, οπισθοδρομικοί, βρίσκουν απέναντί τους οργανωμένα οικονομικά και δυστυχώς και πολιτικά συμφέροντα που κολακεύουν τους νέους και προπηλακίζονται.

ΠΗΓΗ ΤΑ ΝΕΑ
4.4.09

Γκάζι : Ανάπτυξη ή καταστροφή για το αεριοφυλάκιο ???

Ανάπτυξη ή καταστροφή για το αεριοφυλάκιο στο Γκάζι;
Βιομηχανικό κατάλοιπο με ιστορία 100 ετών, από τα ελάχιστα στο είδος του διεθνώς

Της Γιωτας Συκκα

Εναν αιώνα πριν, το εργοστάσιο φωταερίου που κατασκευάστηκε το 1862 ήταν το καμάρι της Αθήνας. Είχε τέσσερα αεριοφυλάκια και το ένα απ' αυτά, μεγαλύτερο, είχε κατασκευαστεί το 1909. Σήμερα, περνώντας από την οδό Πειραιώς, όλοι θεωρούν ότι το πρώην εργοστάσιο γκαζιού ιδιοκτησίας ΔΕΦΑ είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα και σημαντικά μνημεία της βιομηχανικής κληρονομιάς. Αλλά ώς εκεί.

Η αλήθεια είναι ότι αυτά τα κτίσματα στην Ελλάδα δεν τα έχουμε σε ιδιαίτερη υπόληψη. Δεν έχουμε την ευαισθησία άλλων ευρωπαϊκών πόλεων (Βερολίνο, Παρίσι) να τα αναστηλώσουμε και να τα εντάξουμε στη σύγχρονη πραγματικότητα με νέες χρήσεις. Κι αυτό φαίνεται τόσο από τη στάση μας με το εργοστάσιο λιπασμάτων της Δραπετσώνας όσο και με πολλά άλλα βιοτεχνικά κυρίως κτίρια που έπεσαν σε ανυποληψία ή γκρεμίστηκαν.

Μην πάμε μακριά. Στην κοντινή Ιερά Οδό είναι πολλά τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που αφέθηκαν στην τύχη τους, γιατί κανείς δεν σκέφτηκε να τα επανεντάξει στον πολεοδομικό ιστό.

Τελευταίο παράδειγμα αυτής της στάσης μας είναι και το αεριοφυλάκιο Δ15 στο συγκρότημα «Τεχνόπολις Γκάζι». Ο Δήμος Αθηναίων κατέθεσε μελέτη για τη συντήρηση και μετατροπή του σε χώρο συνάθροισης του κοινού και συναυλιών. Η πρόταση της μετατροπής του εγκρίθηκε από το ΚΣΝΜ κατά πλειοψηφία, όχι όμως η μελέτη. Το θέμα θα επανέλθει και η νέα μελέτη πρέπει να περιέχει πλήρη αποτύπωση του υπάρχοντος μνημείου. Η λύση που προτάθηκε ωστόσο, ανησύχησε πολλούς. Χρειάζεται η περιοχή ένα μεγάλο κτίριο από οπλισμένο σκυρόδεμα, που θα αλλάξει την όψη του μνημείου; Ποιος εγγυάται ότι δεν θα αλλοιωθεί η φυσιογνωμία του, όταν τα αεριοφυλάκια (Δ2 και Δ4) έχουν υποστεί μη αναστρέψιμες καταστροφές. Για ποιο λόγο να επιβαρυνθεί με έναν ακόμη χώρο συνάθροισης - συναυλιών η ήδη «φορτωμένη» Ιερά Οδός και η Πειραιώς;

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

4.4.09

AΠOΨH : Η επέμβαση στο υπάρχον ως θετική πρόκληση

Του Aναστασιου Μ. Κωτσιοπουλου*

H επέμβαση ή μη σε ένα μνημείο, το αν αναδομείται ένας ιστορικός τόπος ή αν εγκαθίσταται σε αυτόν ένα σημαντικό νέο κτίριο δεν καθορίζονται μόνον από αρχιτεκτονικά ή πολεοδομικά αξιώματα. Αντικατοπτρίζουν σε ποιο βαθμό μια κοινωνία είναι ανεκτική ή συντηρητική ως προς τη μεταχείριση των μνημείων της, αλλά και –εδώ χρειάζεται προσοχή– με ποια συνέπεια υλοποιεί τις αρχές της. Αντίστοιχες βεβαίως ιδιότητες, όπως η τόλμη ή η αυτοσυγκράτηση, χαρακτηρίζουν τις ίδιες τις αρχιτεκτονικές προτάσεις, που, επιπλέον, μπορεί να είναι επιδέξιες ή όχι και να αναδεικνύουν ή να κατατροπώνουν –όπως κατά κανόνα συνέβαινε στο παρελθόν– τα έργα τέχνης με τα οποία συνδιαλέγονται.

Πέραν της κοινωνικής βούλησης, ο τρόπος ανάδειξης ενός μνημείου, η δυνατότητα ή μη επεμβάσεων σε αυτό και η φύση αυτών των επεμβάσεων δεν υπόκεινται σήμερα σε ενιαίους κανόνες. Εξαρτώνται από την ηλικία, τη μοναδικότητα, αλλά και το χαρακτήρα του. Με την έννοια αυτή, η περίπτωση των νεοτέρων βιομηχανικών μνημείων είναι εκείνη, στην οποία κατ’ εξοχήν αναμένονται ευφάνταστες και χρηστικά πλούσιες επεμβάσεις, που κυμαίνονται από τη μουσειακή ανάδειξη των μνημείων έως την πλήρη αλλαγή χρήσης, με χαρακτηριστικότερη ίσως περίπτωση τολμηρής επέμβασης τα γιγαντιαία Gasometer της Βιέννης, ένα πεδίο πειραματισμού αρχιτεκτόνων, όπως οι Coop Himmelblau, ο J. Nouvel κ.ά.

Για να εστιάσουμε στα καθ’ ημάς: η ενδεχόμενη αποτυχία ενός χειρισμού, όπως στα δύο άλλα αεριοφυλάκια στο Γκάζι, δεν μπορεί κατ’ ανάγκην να μας οδηγήσει στην άρνηση της επέμβασης στο τρίτο. Αντιθέτως, θα μπορούσε να εντείνει την πρόκληση η επέμβαση αυτή να είναι υψηλού αρχιτεκτονικού επιπέδου. Δεν πρέπει, λόγου χάρη, να προσθέτει μεγάλες εξωτερικές κατασκευές, όπως οι κλίμακες διαφυγής, δεν πρέπει να καλύπτει το σύνολο του ύψους, δεν πρέπει να αγνοεί τη βασική δομή των επαλλήλων κυλίνδρων. Θα μπορούσε όμως να τους μετασχηματίζει, να προσθέτει διαφάνεια, να ενσωματώνει στους ενδιάμεσους χώρους χρήσεις και κινήσεις, να διατηρεί δείγματα των μηχανισμών κίνησης των κυλίνδρων και να τα αναδεικνύει. Υποδείξεις έγιναν από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, διάθεση από τους μελετητές υπήρξε, αναμένεται το αποτέλεσμα, εκ του οποίου τα πάντα κρίνονται.

* Ο Αναστ. Μ. Κωτσιόπουλος είναι καθηγητής Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων.

===================

AΠOΨH : Μπετονένιος κύλινδρος σε μοναδικό μνημείο

Tου Νίκου Μπελαβίλα*

Tο αεριοφυλάκιο Δ15 στο Γκάζι είναι ένα σπάνιο και μοναδικό «μηχάνημα» του 1909. Δεν διαθέτουμε ανάλογο στην Ελλάδα. Με συστήματα κίνησης, σωληνώσεις, οδηγούς για την ανύψωση και τη βύθισή του, μεταλλικό κώδωνα και λιθόκτιστη λεκάνη για τη φύλαξη του αερίου.

Είναι, επίσης, ένα από τα βασικά στοιχεία του διατηρητέου τεχνολογικού εξοπλισμού του εργοστασίου φωταερίου και προστατεύεται από τέσσερις αποφάσεις του ΥΠΠΟ.

Αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος, κατά τη γνώμη μου, για τη διατήρησή του.

Αν κατασκευαστεί στο εσωτερικό του ένα κτίριο συναυλιών, θα καταστραφεί ολοσχερώς το ιστορικό «μηχάνημα» και όλα του τα εξαρτήματα, τα θεμέλια, η δεξαμενή, ο κώδωνας, οι σωληνώσεις.

Θα διατηρηθεί μόνο το χωροδικτύωμα ως διακοσμητική επιδερμίδα ενός πολυώροφου νέου κυλινδρικού κτιρίου. Η κραυγαλέα αστοχία της αρχιτεκτονικής των άλλων δύο αεριοφυλακίων στην πλευρά της οδού Πειραιώς, που είχαν την ίδια τύχη, μας πείθει γι' αυτό. Πιστεύω ότι στο Γκάζι δεν υπάρχει ουδεμία ανάγκη κατασκευής ενός νέου συναυλιακού χώρου. Η περιοχή παρουσιάζει έντονα σημεία κορεσμού. Στην Ιερά Οδό, στις συνοικίες του Μεταξουργείου και του Ψυρρή, όπως και στην οδό Πειραιώς, υπάρχει ήδη υπερσυγκέντρωση χρήσεων αναψυχής, με μουσικές σκηνές χιλιάδων θέσεων. Αυτή η κατάσταση τείνει να εκτρέψει τον χαρακτήρα των αναπλάσεων.

Απομακρυνόμαστε, δηλαδή, από τον πολιτιστικό χαρακτήρα και περνάμε στη μαζική νυχτερινή εμπορική διασκέδαση.

Σήμερα, το αεριοφυλάκιο με το μεταλλικό μαύρο δικτύωμά του προβάλλει ως τοπόσημο στον ορίζοντα του Μεγάλου Αρχαιολογικού Περιπάτου, είναι ορατό από τον Κεραμεικό, τον πεζόδρομο της Ερμού, την οδό Πειραιώς, παραπέμποντας στον παλαιό βιομηχανικό χαρακτήρα του ιστορικού άξονα. Είναι απολύτως ενταγμένο στο ιστορικό τοπίο της πύλης της Αθήνας, όπως και του συγκροτήματος «Τεχνόπολις-Γκάζι». Δεν ενοχλεί κανέναν και το κόστος συντήρησης του είναι πολύ μικρό. Στη θέση του προτείνεται να υψωθεί ένας μπετονένιος κύλινδρος. Η διαφορά είναι πολύ μεγάλη για να την αγνοήσουμε.

* Ο Νίκος Μπελαβίλας είναι δρ Αρχιτέκτων - Πολεοδόμος, λέκτορας στο ΕΜΠ και πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (TICCIH) - Ελληνικό Τμήμα


Τετάρτη 1 Απριλίου 2009

Η κτηνοτροφία σε αφανισμό

Σε απόγνωση βρίσκονται και πάλι οι κτηνοτρόφοι, καθώς παραμένουν απλήρωτοι για τις εξισωτικές αποζημιώσεις ενώ δέχονται και μια άνευ προηγουμένου επίθεση από τους εμπόρους και τις βιομηχανίες για τη μείωση της τιμής του γάλακτος.

Μετά τη σταδιακή απομάκρυνση της ΦΑΓΕ από τους αγελαδοτρόφους της Θεσσαλίας, ακολούθησε η ανακοίνωση της Vivartia ότι σταματά τις παραλαβές γάλακτος από την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη.

Η εταιρεία επικαλέστηκε περίσσεια γάλακτος ημερησίως περί τους 120 τόνους, λόγω της κρίσης, και έτσι εγκαταλείπει τους περίπου 22 τόνους από το ακριτικό αυτό κομμάτι της χώρας.

Το τελευταίο τετράμηνο έκλεισαν 500 βουστάσια από τα 5.600 πανελλαδικά (ποσοστό 9%), διότι δεν άντεξαν στις πιέσεις για μείωση των τιμών και στα χρέη.

Πέρυσι τον Ιανουάριο η τιμή του αγελαδινού γάλακτος έφθασε και τα 55 λεπτά το κιλό, ενώ το τελευταίο διάστημα έχει κατρακυλήσει στα 30-37 λεπτά το κιλό.

Προ δεκαετίας οι αγελαδοτροφικές μονάδες της χώρας υπερέβαιναν τις 30.000

και τη μεγαλύτερη απώλεια στις ποσοστώσεις γάλακτος την υπέστη ο Νομός Καρδίτσας σε ποσοστό 90%, αφού από τους 90 στάβλους απέμειναν οι 10!

Οι κτηνοτρόφοι νιώθουν και εξαπατημένοι από την κυβέρνηση, αφού στο αρχικό «πακέτο αποζημιώσεων Χατζηγάκη» που προέκυψε μετά τις πρόσφατες κινητοποιήσεις των αγροτών υπήρχε ένα κονδύλι 100 εκατ. ευρώ για την κτηνοτροφία, το οποίο αποδείχθηκε «πασπαρτού» και κάλυψε μόνο τις ανάγκες των παραγωγών προϊόντων φυτικής παραγωγής, κάτω από την πίεση των τρακτέρ και των μπλόκων... Εν τούτοις οι κτηνοτρόφοι υποστηρίζουν ότι δεν έχουν τόσο την ανάγκη της όποιας αποζημίωσης όσο τους κρατικούς ελέγχους για να σταματήσουν οι αθρόες εισαγωγές σε «σκονόγαλα» και να αποδώσουν καρπούς τα ισοζύγια γάλακτος και κρέατος, ώστε να μην εξαπατάται και το καταναλωτικό κοινό.

Και επιπλέον, όπως έχει αποκαλύψει ο πρόεδρος της συνεταιριστικής βιομηχανίας ΕΒΟΛ κ. Ν.Πρίντζος, «ακόμη και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν στο καρτέλ του γάλακτος μετακυλίονται στους κτηνοτρόφους και ο καταναλωτής δεν βλέπει παρά πρόσκαιρη μείωση στις τιμές και όχι στο επιλεγμένο γάλα.Στόχος των μεγάλων βιομηχανιών είναι να χτυπηθούν οι ελάχιστες εναπομείνασες συνεταιριστικές γαλακτοβιομηχανίες.Το μεγαλύτερο καρτέλ όμως δεν είναι των βιομηχάνων,αλλά των σουπερμάρκετ,που ζητούν συνεχώς μπόνους για να βάλουν το προϊόν μας στο ράφι».

Είναι γεγονός ότι η κτηνοτροφία της χώρας οδηγείται σε ραγδαία συρρίκνωση. Το ερώτημα που καλείται να απαντήσει η πολιτεία είναι αν θέλει κτηνοτροφία στην Ελλάδα ή αν εν τέλει θα επιβάλουν τη θέλησή τους τα ολιγοπώλια και τα καρτέλ...

Ο κ. Ι. Κολλάτος είναι μηχανολόγος, μεταπτυχιακός φοιτητής στη Βιοτεχνολογία.

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
1.4.09

ShareThis