Τρίτη 25 Αυγούστου 2009

Υπάρχει μεγάλη κοινωνική ευθύνη για τις πυρκαγιές

Αν οι συναρμόδιοι για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και την προστασία του περιβάλλοντος υπουργοί είχαν συσκεφθεί τον Μάιο και τον Ιούνιο, θα διαπίστωναν ότι δεν εφαρμόζεται κανένα απολύτως μέτρο πρόληψης και ο κρατικός μηχανισμός είναι ανεπαρκής και ανέτοιμος να αντιμετωπίσει καταστροφές ακόμη και μικρότερες από αυτήν, που από το βράδυ της περασμένης Παρασκευής αφανίζει τη βορειοανατολική Αττική.

Οχι μόνον η σημερινή, αλλά και καμιά άλλη κυβέρνηση των τελευταίων δεκαετιών δεν αντιμετώπισε σοβαρά, συνολικά και αποτελεσματικά το μέγα πρόβλημα της προστασίας του φυσικού πλούτου της χώρας. Αναμφισβήτητα είναι ένα πρόβλημα πολυσύνθετο, που έχει άμεση σχέση και με συμφέροντα, με οικοπεδοφάγους, καταπατητές, εμπρηστές, αλλά και με την εγκληματική αμέλεια όχι μόνο κρατικών φορέων, δήμων και κοινοτήτων, αλλά και των πολιτών.

Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι καίγονται κάθε φορά περιαστικά δάση και μάλιστα σε περιοχές υψηλού οικοπεδικού ενδιαφέροντος.

Και επίσης δεν είναι τυχαίο ότι στα καμένα φυτρώνουν βίλες.

Ολα αυτά είναι γνωστά και έχουν γραφεί άπειρες φορές. Και δεν μπορεί κανείς πρωθυπουργός, υπουργός και βουλευτής να ισχυριστεί πως δεν τα γνωρίζει. Τα γνωρίζουν οι πάντες, αλλά τα ξεχνούν την επόμενη μέρα της συμφοράς. Γι' αυτό και δεν αναλαμβάνεται μια σοβαρή προσπάθεια, δεν συγκροτείται μια κυβερνητική επιτροπή, δεν ανατίθεται στους δασολόγους και σε άλλους ειδικούς επιστήμονες η μελέτη του προβλήματος και η επεξεργασία μέτρων. Την επόμενη μέρα μονότονα επαναλαμβάνεται η κυβερνητική δήλωση, ότι οι καμένες εκτάσεις θα αναδασωθούν με την υπογράμμιση πως «ό,τι ήταν δάσος θα παραμείνει δάσος», αλλά αναδασώσεις συνήθως δεν γίνονται. Αφήνεται στη φύση αυτό το έργο, το οποίο επιτελεί επιτυχώς, αν δεν το ανακόψει ανθρώπινη παρέμβαση.

Ητελευταία καταστροφή στη βορειοανατολική Αττική είναι η μεγαλύτερη απ' όσες έχουν γίνει έως τώρα. Δεν δικαιολογεί, επομένως, εφησυχασμό και αδράνεια την επόμενη μέρα. Θα πρέπει, τουλάχιστον, να συζητηθούν τα στοιχειώδη και να δρομολογηθεί ένα πρόγραμμα εφαρμογής, κυρίως, μέτρων πρόληψης. Τα δάση καίγονται, διότι έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους. Ειδικά τα πευκοδάση μετά την εγκατάλειψη της ρητινοσυλλογής, επειδή δεν υπάρχει οικονομικό ενδιαφέρον, είναι «μπαρουταποθήκες». Αλλοτε οι ρητινοσυλλέκτες τα φρόντιζαν και τα καθάριζαν, τα προστάτευαν. Εάν, λοιπόν, θέλουμε τα πευκοδάση, θα πρέπει να τα καθαρίζουμε και να επιδοτείται η ρητινοσυλλογή. Το ίδιο θα πρέπει να χρηματοδοτείται από το κράτος και η συγκέντρωση της βιομάζας, που δημιουργεί εύφλεκτο στρώμα μέσα στα δάση.

Εγινε και αυτή τη φορά πολύς λόγος για τις αντιπυρικές ζώνες και την αποτελεσματικότητά τους, όπως και για τους δασικούς δρόμους, για να διευκολύνεται η πρόσβαση των πυροσβεστικών μέσων. Αντιπυρικές ζώνες δεν υπάρχουν, γι' αυτό και εξαπλώνονται σε μεγάλη έκταση οι φωτιές και λόγω των ισχυρών ανέμων. Οι αντιπυρικές ζώνες, αν δεν είναι σωστά μελετημένες, αχρηστεύονται από τους ισχυρούς ανέμους.

Χρειάζεται, παράλληλα, οι ζώνες αυτές να ενισχυθούν και από δέντρα που δεν καίγονται εύκολα. Τέτοια δέντρα είναι οι συκιές, τα πλατάνια, οι λεύκες και άλλα, που θα πρέπει να φυτευτούν δίπλα στους δρόμους του εθνικού οδικού δικτύου για να λειτουργούν ως αντιπυρικές ζώνες.

Πρόβλημα έχει δημιουργηθεί και με τους δασικούς δρόμους. Δήμαρχοι και κοινοτάρχες, που επιχείρησαν να διανοίξουν τέτοιους δρόμους μέσα στα δάση της περιοχής τους, βρέθηκαν αντιμέτωποι με δικαστικές διώξεις! Και το γεγονός αυτό δείχνει την έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων φορέων και υπηρεσιών.

Είναι τόσο δύσκολο, η διάνοιξη δασικών δρόμων να γίνεται με την έγκριση των Δασικών Υπηρεσιών; Και, επιτέλους, κάποτε θα πρέπει να ξεκαθαριστεί το ζήτημα των αρμοδιοτήτων και των γραφειοκρατικών εμποδίων. Ωστόσο, δήμοι και κοινότητες έχουν τεράστιες ευθύνες για τις πυρκαγιές στα περιαστικά δάση, αλλά και μέσα σε κατοικημένες περιοχές. Ελάχιστοι είναι οι δήμοι και οι κοινότητες που καθαρίζουν από τα ξερόχορτα τους χώρους ευθύνης τους.

Για το έργο αυτό χρειάζεται και κρατική χρηματοδότηση, η οποία από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης κρίνεται από ανεπαρκής έως ανύπαρκτη.

Οι πυρκαγιές δεν είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Προκαλούνται από ανθρώπινες, σκόπιμες ή μη, δραστηριότητες, από εμπρησμούς ή από αμέλεια. Υπάρχει, επομένως, ζήτημα κοινωνικής ευθύνης για την πρόληψη και προστασία, αλλά και για την αντιμετώπιση των καταστροφικών πυρκαγιών.

Βασικό μέτρο πρόληψης είναι ο καθαρισμός από τα ξερόχορτα, με τη φροντίδα του ίδιου του ιδιοκτήτη, της αυλής και τους περιβάλλοντος του σπιτιού του, του οικοπέδου του, του κτήματός του, του χωραφιού του. Είδαμε από τις τηλεοπτικές εικόνες πώς μεταδιδόταν η φωτιά από τα ξερόχορτα που κανείς δεν φρόντισε να καθαρίσει. Ετρεχε η φωτιά στο έδαφος, αγκάλιαζε τα δέντρα, που γρήγορα λαμπάδιαζαν.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η αδιαφορία των πολιτών να προστατέψουν την ίδια την περιουσία τους, αλλά και το περιβάλλον; Πολλοί δήμαρχοι δηλώνουν ότι παρά και τις έγγραφες ειδοποιήσεις, οι πολίτες δεν ανταποκρίνονται και δεν καθαρίζουν τις ιδιοκτησίες τους από τα εύφλεκτα ξερόχορτα. Το μόνο που απομένει είναι να επιβληθεί ένα τέλος καθαρισμού και το έργο να αναλάβουν οι δήμοι και οι κοινότητες, που θα πρέπει να καθαρίζουν συστηματικά και τους κοινόχρηστους χώρους.

Τον Αύγουστο του 2007, πριν από δύο χρόνια, είχαμε τεράστιες πυρκαγιές. Ηταν τότε, όπως και τώρα, προεκλογική περίοδος. Ακούστηκαν πολλά και διάφορα για «ασύμμετρη απειλή», δηλαδή για τρομοκρατική επίθεση, για τον «στρατηγό άνεμο», προκειμένου να δικαιολογηθεί η κρατική ανεπάρκεια. Δόθηκαν τότε υποσχέσεις, μοιράστηκαν επιδόματα στους πυροπαθείς, αλλά την επόμενη μέρα όλα ξεχάστηκαν, για να επιστρέψει και πάλι σε προεκλογική περίοδο η πύρινη λαίλαπα.

Του Βίκτωρα Νέτα

Πηγή Ελευθεροτυπία

25.8.09

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis