Δευτέρα 1 Μαρτίου 2010

Οικονομική κρίση και λαϊκισμός

Πριν λίγες μέρες έγινε η κοινή απεργία ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ. Στην απεργία εκτός από τους δημοσίους υπαλλήλους, τους εργαζόμενους στις ΔΕΚΟ και στον ιδιωτικό τομέα, συμμετείχαν και δημοσιογράφοι, μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι. Το διεκδικητικό πλαίσιο ήταν πολύ σαφές ως προς τις αρνήσεις και πολύ ασαφές ως προς τις καταφάσεις. Η συνδικαλιστική ηγεσία απορρίπτει τα συγκεκριμένα μέτρα που εφαρμόζει ή σχεδιάζει να εφαρμόσει η κυβέρνηση, αλλά αδυνατεί να προτείνει συγκεκριμένα εναλλακτικά σχέδια για την έξοδο από την κρίση. Ακριβώς αυτή η απόφαση έκανε εφικτή την προσωρινή απεργιακή συμπαράταξη εργαζομένων με τόσο μεγάλες διαφορές ως προς τις εργασιακές σχέσεις, τις συνθήκες εργασίας, το εισόδημα και την ασφάλεια. Όμως αυτή η αντίφαση, επίσης, περιορίζει τη δυναμική και την αποτελεσματικότητα της κινητοποίησης. Ελάχιστα θα επηρεαστεί η κυβερνητική πολιτική από την απεργία. Οι εργαζόμενοι εξέφρασαν την αγωνία τους, η οποία ούτως ή άλλως ήταν γνωστή και οι συνδικαλιστικές ηγεσίες έκαναν το τυπικό τους καθήκον όπως αναμενόταν.

Το ερώτημα λοιπόν, παραμένει ανοικτό.
Τι είναι αυτό που μπορεί να ενοποιήσει τους εργαζόμενους απέναντι στην οικονομική κρίση; Ενδεχομένως θα μπορούσε ο εθνικιστικός λαϊκισμός: φταίνε οι ξένοι, η Ευρώπη, η Αμερική, ο ιμπεριαλισμός… Αρα, πρέπει να σπάσουμε τα δεσμά της υποταγής, να φύγουμε από την Ε.Ε., να επιστρέψουμε στη δραχμή, να απαντήσουμε στην παγκοσμιοποίηση, αντιτάσσοντας ηρωική εθνική άμυνα. Αλλά αυτή την καταστροφική περιχαράκωση μόνο ο Εμβέρ Χότζα θα τολμούσε να εφαρμόσει.

Θα μπορούσε, ίσως, ο κοινωνικός λαϊκισμός: φταίνε οι «άλλοι», οι πλούσιοι. Οι υπόλοιποι, δηλαδή εμείς, είμαστε όλοι φτωχοί και αθώοι. Αρα, αυτό που απαιτείται είναι μια ανατροπή, μια επανάσταση. Κομμουνιστική; Νεοκομμουνιστική; Μετακομμουνιστική; Αδιάφορο το ερώτημα και άγνωστη η απάντηση για τους λαϊκιστές. Αλλά η κοινωνία, μόνο στα παραμύθια χωρίζεται απλώς σε πλούσιους και φτωχούς. Ανάμεσα σ’ αυτούς κατατάσσεται κλιμακωτά η μεγάλη πλειονότητα του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, η οποία άλλωστε παράγει και το μεγαλύτερο μέρος του Εθνικού Προϊόντος. Δεν είμαστε ούτε όλοι φτωχοί, ούτε όλοι αθώοι. Αυτό που κινδυνεύουμε να χάσουμε δεν είναι μόνον οι αλυσίδες μας.
Σύμπνοια θα μπορούσε να υπάρξει και δια του συνενοχικού λαϊκισμού: να μην πληρώσει κανείς. Αλλά, εάν δεν πληρώσει κανείς, τότε θα χρεοκοπήσουμε όλοι (δίκαιοι και άδικοι, δεξιοί και αριστεροί, πλούσιοι και φτωχοί).

Τελικά ο λαϊκισμός (όλων των ειδών) ενώνει δια της ρητορικής και διασπά στην πράξη. Πίσω από τα μεγάλα λόγια κρύβεται η αρχαία ματαιοπονία: ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Φυσικά αυτοί που συνήθως σώζονται, είναι οι πλούσιοι (ίσως και οι συνδικαλιστικές ηγεσίες).

Γι’ αυτό η αναγκαία ενότητα των εργαζομένων, ενότητα δημιουργική και προωθητική, μπορεί και πρέπει να συγκροτηθεί πέραν του λαϊκισμού.

Προϋποθέσεις της ενότητας είναι η ρεαλιστική αναγνώριση της πραγματικότητας και η κοινωνική συνεννόηση. Η οικονομική κρίση δεν είναι αφηρημένη έννοια. Συνεπάγεται, αναμφίβολα, οικονομικά βάρη. Αυτό που πρέπει να διεκδικήσουν οι εργαζόμενοι και αυτό μπορεί να τους ενώσει, είναι η δίκαιη κατανομή των βαρών, δηλαδή η επιβάρυνση του καθενός, ανάλογα με τις δυνάμεις του. Και αυτές οι οικονομικές θυσίες θα πιάσουν τόπο. Να αξιοποιηθούν, να οδηγήσουν στην έξοδο από την κρίση και όχι στην πάχυνση των καραδοκούντων (ως συνήθως) επιτηδίων.

Του Γιώργου Καριπίδη

27.2.2010

2 σχόλια:

αντωνης είπε...

Νομιζω οτι ενα ακομα μεγαλο προβλημα ειναι οτι η πλειοψηφια των εργαζομενων δεν εκπροσωπειται απο κανενα συνδικατο.
Και το αμεσως επομενο ειναι οτι ο καθενας μας δυστυχως ενδιαφερεται μονο για την παρτη του, και πως δεν θα πληρωσει αυτος τα σπασμενα.

Και οσον αφορα τους μισθωτους και τους συνταξιουχους, που ειναι τα συνηθη υποζυγια χρονια τωρα, αυτο εχει μια λογικη βαση.
Αλλά πολλοι απο τους υπολοιπους το εχουν παρακανει.

Βεβαια ολα αυτα θα ηταν αλλιως αν μας επειθε η οποια κυβερνηση οτι εφαρμοζει κοινωνικη δικαιοσυνη. Αλλά καμια δεν το εχει κανει μεχρι σημερα.
Οποτε και αυτοι που αντιδρουν μπορουν να βρουν πατημα.
Φαυλος κυκλος, ο οποιος τελικα οδηγει στο να πληρωσουν και παλι τα συνηθη υποζυγια.

dyosmaraki είπε...

@αντώνης

Αυτό που λες είναι αλήθεια. Η πλειοψηφία των εργαζομένων πλέον έχει συνειδητοποιήσει πως τα συνδικάτα έχουν ξεπουληθεί και φροντίζουν ακόμη και αυτά τους "ημετέρους". Εάν κάποιος δεν ανήκει στους "ημετέρους" τι είχε τι έχασε....

Η κοινωνική δικαιοσύνη πράγματι δεν μπορεί να λειτουργεί μονίμως με τα οικονομικά βάρη να επιβάλλονται σε μισθωτούς και συνταξιούχους.

Είναι ντροπή για την χώρα μας τα έσοδα από φόρο εισοδήματος να προέρχεται κατά 75% από τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους (όσους δηλαδή αδυνατούν να αποκρύψουν τα εισοδήματά τους).

Να συνειφέρουν στη δύσκολη αυτή περίσταση που διανύει ο τόπος μας, δεν λέω, αλλά γιατί θα πρέπει να συνεισφέρουν μονάχα αυτοί?

Τόσοι τραγουδιστές υπάρχουν που δηλώνουν εισοδήματα (λίγο κάτω από τα όρια της φτώχειας), ιδιοκτήτες νυχτερινών κέντρων, μπαρ, καφετεριών κλπ Πρέπει να συνεισφέρουν και αυτοί.

Και φυσικά δεν μπορεί να εξαιρούνται εκείνοι οι δημόσιοι υπάλληλοι που εισπράττουν από 100 μεριές παράλογα επιδόματα!!!!

ShareThis