Απ’ έξω δεν το πιάνει το μάτι σου. Στην οδό Αμερικής 3, εκεί όπου είναι το κτίριο της Τραπέζης της Ελλάδος, στεγάζεται διακριτικά και το μουσείο της. (σχετικό link εδώ) «Ενα συναρπαστικό ταξίδι στη νεότερη και νομισματική ιστορία της χώρας» -με ελεύθερη είσοδο- υπόσχονται τα φυλλάδια, κι αν μη τι άλλο αυτός ο χώρος προσελκύει παιδιά. Και μάλιστα πολλά.
Στις μοντέρνες στάσεις για τους κουρασμένους επισκέπτες, μαθητές στριμώχνονται άνετα χωρίς να έχουν το άγχος της επίπληξης που έχουν συνηθίσει στα περισσότερα δημόσια μουσεία, ενώ στην αίθουσα όπου οι οθόνες παίζουν τονρόλο του ξεναγού στο ψηφιακό μουσείο όλες οι θέσεις είναι καλυμμένες.
Παιδιά παντού, από σχολεία της Θεσσαλονίκης εκείνη την Παρασκευή, προσπαθούν να καταλάβουν τη λειτουργία του χρήματος, κοιτάζοντας τα εκθέματα και την ιστορία τους σε αυτό το μουσείο που λειτουργεί, πιλοτικά στην αρχή, ένα χρόνο τώρα. Η προσοχή του νέου επισκέπτη στέκεται στα πέντε ψηλά διαφανή κουτιά -μια ιδιόμορφη εγκατάσταση στην αρχή της έκθεσης- που περιέχουν 1,5 εκατ. ευρώ. Ολοι συγκινούνται και προσπαθούν να καταλάβουν πού είναι τα χαρτονομίσματα. Η θρυμματισμένη εκδοχή τους είναι μια καλή ευκαιρία να δείξει το μουσείο την οικολογική διάσταση του ευρώ, αφού δεν αποτελείται από χαρτί αλλά από υπολείμματα ινών βαμβακιού.
Απέναντι, το μικρό ήλεκτρο από τη Χίο πρωταγωνιστεί με τη σειρά του, όχι μόνο γιατί είναι από τα αρχαιότερα νομίσματα αλλά επειδή διασώζει το έμβλημα του νησιού: τη Σφίγγα.
Υστερα τις εντυπώσεις κλέβουν οι ξένοι. Χαρτονομίσματα από την Κούβα με τα πορτρέτα του Τσε, από την Ινδία με τον Μαχάτμα Γκάντι και από το Ζαΐρ με πρωταγωνιστή τον γορίλλα. Αλλά και το πρώτο στην Ιστορία χαρτονόμισμα από την Κίνα που προειδοποιεί γραπτώς τους παραχαράκτες για σκληρή τιμωρία.
Εδώ η Τράπεζα της Ελλάδος συστήνεται στο κοινό. Και μαζί ξετυλίγεται όλη η οικονομική ιστορία από την επινόηση του νομίσματος -επίτευγμα των κατοίκων της Λυδίας- στα τέλη του 7ου αι. π. Χ., αλλά και την ευρηματική πρόταση των Ελλήνων της Ιωνίας με την έκδοση νομισμάτων από ήλεκτρο. Φωτίζει καλλιτέχνες που εμπνεύστηκαν από την Ακρόπολη και την αποτύπωσαν στα νομίσματα, αναφέρεται στην ίδρυση της πρώτης τράπεζας το 1609 στην Ολλανδία, την ίδρυση το 1927 της ΤτΕ βάσει ενός Παραρτήματος του Πρωτοκόλλου της Γενεύης, στην ιστορία της δικής μας πρώην αγαπημένης δραχμής, στο πώς παγιώθηκε το πιστωτικό χρήμα, στην πορεία στο ευρώ κ. ά.
Στο υπόγειο υπάρχει μεγαλύτερη κινητικότητα. Οι ερωτήσεις προς τις Μαρία Γενιτσαρίου και Μαρία Καρβουνοπούλου πληθαίνουν για διάφορα τραπεζογραμμάτια, όπως των 5.000 δραχμών στο οποίο προβάλλεται γυναικεία μορφή με δύο παιδιά. Βέβαια τη μεγαλύτερη επιτυχία έχει η προθήκη με τα 100 δισεκατομμύρια! Πληθωρισμός 455%. Το νούμερο τρομάζει.
Τα σχέδια τραπεζογραμματίων, όλα ζωγραφισμένα στο χέρι με τρομερή λεπτομέρεια, κρύβονται στα συρτάρια - ειδικές κατασκευές, που ο κάθε επισκέπτης (και τα ΑμεΑ) μπορεί να ανοιγοκλείνει ελεύθερα. Στις γυάλινες προθήκες, σε κρύσταλλα με φωτισμό, διακρίνεται όλη η λεπτοδουλειά της τέχνης αυτής, ενώ πιο κει ο Αγγελος Ξένος, προϊστάμενος της υπηρεσίας Ιστορικού Αρχείου Μουσείου και Συλλογών της Τραπέζης της Ελλάδος, μας εξηγεί τι κάνουν τα εργαλεία του χαράκτη που απλώνονται στο μεγάλο τραπέζι: η ζυγαριά ακριβείας, το καλέμι, η ατσάλινη πλάκα που χαράζει τα στοιχεία του χαρτονομίσματος. Οι απορίες για τον σχεδιασμό, αλλά και για την παραχάραξη, λύνονται.
Το μεγαλύτερο παρ’ όλα αυτά σουξέ έχει ο χρυσός. Η πρώτη βιτρίνα θέλγει και το πιο δύσκολο κοινό: «είναι χρυσές οι τρεις πλάκες;» ρωτούν. Καλογυαλισμένες όπως είναι δύσκολα πείθουν ότι μόνο το περίβλημά τους είναι πολύτιμο. Το χρώμα του χρήματος πάντως, χρυσό ή χρωματιστό στο χαρτί, έχει και τη μουσική του.
Ο γνωστός διαπεραστικός μεταλλικός ήχος των νομισμάτων στα ταμεία από το Money των Pink Floyd συγκινεί μικρούς και μεγάλους που σπεύδουν στο σημείο στο οποίο ακούγεται. Ροκ διάθεση στο μουσείο; Γιατί όχι. Μια έξυπνη προσέγγιση που κινητοποιεί το ενδιαφέρον του νεανικού κοινού πολύ περισσότερο όταν εδώ μπορούν να νιώθουν με τη βοήθεια της τεχνολογίας στα πόδια τους τη συγκίνηση του πάμπλουτου Σκρουτζ όταν έκανε τη γνωστή θεραπευτική βουτιά στο θησαυροφυλάκιό του. Την ατμόσφαιρα ενισχύει η τεράστια φωτογραφία του χρηματοκιβωτίου της Τραπέζης της Ελλάδος, σε σμίκρυνση βέβαια και με κάποιες λεπτομέρειες να έχουν αφαιρεθεί για λόγους ασφαλείας.
Οσοι τα πάνε καλά με τους υπολογισμούς θέλουν να νιώσουν λίγη από τη δύναμη του τραπεζίτη. Τα διαδραστικά παιχνίδια δίνουν την ευκαιρία να υπολογίσουμε μόνοι μας ένα υποτιθέμενο δάνειο, την αποπληρωμή του και τον αριθμό των δόσεων. Οσο για τα επιφωνήματα που ακούγονται στο τέλος, έχουν σχέση με τον τελικό τόκο.
Αν ορισμένοι μαθητές ονειρεύονται την καριέρα του Ευρωπαίου τραπεζίτη Ζαν Κλοντ Τρισέ, κάποιοι ηλικιωμένοι επισκέπτες νοσταλγούν τα χρόνια της δραχμής, όχι όμως την επιστροφή της. «Η τράπεζα ετοιμάζει δραχμές;» είναι η ερώτηση που δέχεται συνήθως ο Αλέξανδρος Στύλος. «Μα όλες οι μήτρες τους εκτίθενται εδώ» είναι η απάντηση, που φέρνει πάλι το χαμόγελο στα πρόσωπά τους.
Της Γιώτας Σύκκα
Πηγή Καθημερινή
5.3.2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου