Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011

Ολο τον χρόνο μετρούν τα κενά, αλλά οι καθηγητές πάντα λείπουν

Πάνω από πέντε φορές μέσα στη σχολική χρονιά μετράνε τα κενά οι υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας και οι περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και πάλι... άκρη δεν βγαίνει. Στην Πρωτοβάθμια τα κενά σε νηπιαγωγούς και δασκάλους υπολογίζονται περί τα 1.000, ενώ δεν είναι εύκολος ο προσδιορισμός τους. Το πρόβλημα οφείλεται στο εντελώς ανορθολογικά δομημένο σύστημα του προσωπικού της δημόσιας εκπαίδευσης. Εκπαιδευτικοί πλεονάζοντες σε μια περιοχή, ελλείψεις σε σχολεία διπλανής περιοχής. Πλεονάζον προσωπικό σε πολλές ειδικότητες, όμως στα σχολεία οι διευθυντές διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν καθηγητές.
Οπως ανέφερε στην «Κ» ο περιφερειακός διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής κ. Ιωάννης Κουμέντος φέτος στην Αττική 1.001 εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων (γυμναστές, ξένων γλωσσών, καλλιτεχνικών μαθημάτων και πληροφορικής) μετακινήθηκαν από τη Δευτεροβάθμια στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση, διότι είχαν σχεδόν... μηδενικό ωράριο στα γυμνάσια που υπηρετούσαν. Μάλιστα, υπάρχουν άλλοι περίπου 300 καθηγητές στην ίδια κατάσταση. Από την άλλη, πάνω από 200 διδακτικές ώρες χάθηκαν σε ένα μόνο λύκειο της Αθήνας τις πρώτες δύο εβδομάδες λειτουργίας των σχολείων, λόγω ελλείψεων εκπαιδευτικών. Την ίδια στιγμή σήμερα καθηγητές θα πραγματοποιήσουν διαμαρτυρία στην Δ΄ Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην Αθήνα (στις 12.30 μ.μ.) διότι η διευθύντρια παρουσίασε ονόματα πλεοναζόντων εκπαιδευτικών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν την προοπτική να τοποθετηθούν σε άλλο νομό ή περιφέρεια.
«Τα κενά στα σχολεία είναι σαν την κινούμενη άμμο. Υστερα από ένα μήνα μπορεί στην ίδια Διεύθυνση να γίνουν προσλήψεις αναπληρωτών», αναφέρει στην «Κ» ο γραμματέας της ΟΛΜΕ κ. Θέμης Κοτσυφάκης. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» μετά την ολοκλήρωση της φάσης των αποσπάσεων θα γίνουν νέες προσλήψεις αναπληρωτών (ήδη έχουν γίνει 3.500 και υπάρχουν πιστώσεις για άλλες 13.500). Για να κατανοήσουμε το πρόβλημα πρέπει να δούμε πώς γίνονται οι υπηρεσιακές μετακινήσεις των εκπαιδευτικών. Ας μετρήσουμε, λοιπόν, πόσες φορές οι υπηρεσιακοί παράγοντες... μετράνε τα κενά στα σχολεία:
–Κάθε χρόνο το υπουργείο μετρά τα κενά για να γίνουν οι μεταθέσεις από τη μία Διεύθυνση Εκπαίδευσης σε άλλη. Οι μετατιθέμενοι υποβάλλουν τις προτιμήσεις τους και τοποθετούνται σε σχολεία, μαζί με όσους εκπαιδευτικούς έχουν ζητήσει αλλαγή θέσης εντός της ίδιας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, που υπηρετούν.
– Το υπουργείο κάνει νέα μέτρηση των κενών για να γίνουν οι αποσπάσεις από τη μία Διεύθυνση σε άλλη. Οι αποσπασμένοι υποβάλλουν τις προτιμήσεις τους και τοποθετούνται από το υπηρεσιακό συμβούλιο. Αυτό γίνεται δύο με τρεις φορές.
– Μετράνε πάλι τα κενά και γίνονται οι αποσπάσεις εντός κάθε Διεύθυνσης Εκπαίδευσης.
– Μετράνε πάλι τα κενά και αρχίζει η μεταφορά καθηγητών που δεν συμπληρώνουν το ωράριό τους σε κοντινά σχολεία, ώστε να συμπληρώνουν το ωράριό τους σε δύο ή και τρία διαφορετικά σχολεία.
Αρχίζει παράλληλα και η πρόσληψη αναπληρωτών και ωρομισθίων, που πρέπει να καλύψουν όσες τρύπες υπάρχουν, γιατί οι διορισμοί έχουν ελαχιστοποιηθεί. Η διαδικασία αυτή ξεκινά τον Νοέμβριο κάθε έτους με την υποβολή των αιτήσεων μεταθέσεων και ολοκληρώνονται τα πρώτα δύο βήματα το καλοκαίρι από τον Ιούνιο μέχρι τον Ιούλιο. Φέτος οι αποσπάσεις από μία Διεύθυνση Εκπαίδευσης (π.χ. από Καβάλα) σε άλλη Διεύθυνση Εκπαίδευσης (π.χ. Δράμα) ανακοινώθηκαν από το υπ. Παιδείας στις 31 Αυγούστου. Υπήρξε Αθηναίος εκπαιδευτικός που έχει οργανική θέση στην Καστοριά και έπρεπε να παρουσιαστεί στη θέση του την 1η Σεπτεμβρίου. Ετσι, ενώ ξεκίνησε για Καστοριά στον δρόμο έμαθε ότι πήρε απόσπαση για Αθήνα και γύρισε πίσω.
«Είναι αδύνατο»
«Οταν το δεύτερο από τα τέσσερα βήματα ολοκληρώνεται στις 31 Αυγούστου, εννέα μήνες μετά την έναρξη της διαδικασίας, πώς τα άλλα δύο βήματα θα γίνουν μέσα σε 10 μέρες;» αναρωτιέται, μιλώντας στην «Κ» ο εκπαιδευτικός-ερευνητής κ. Στράτος Στρατηγάκης. «Αδύνατο να γίνουν» είναι η εύλογη απάντηση. Μέσα σε όλο αυτό το χάος υπάρχουν και μερικοί άνθρωποι που τρέχουν πανικόβλητοι, προσπαθώντας να κάνουν το σύστημα να πάρει μπρος επιταχύνοντας τις διαδικασίες όσο περνάει από το χέρι τους. Φυσικά κάποιοι άλλοι κάθονται ξέγνοιαστοι στα γραφεία τους…

Του Απόστολου Λακασά
29.9.2011

Στόχος επιτηδείων τα μελίσσια

«Στην αρχή μας έκλεψαν 15 μελίσσια και άλλα τόσα τη δεύτερη φορά. Μας έμειναν πέντε». Ο κ. Θανάσης Ανδρέου από το Ομορφοχώρι Λάρισας είχε αγοράσει μερικά μελίσσια για να κάνει πρακτική η κόρη του, που σπουδάζει στο Γεωπονικό. Ωστόσο, ύστερα από μερικούς μήνες, επιτήδειοι τερμάτισαν την προσπάθεια της νεαρής κοπέλας. Το φαινόμενο της ζωοκλοπής, που συναντάται από αρχαιότατων ετών στη χώρα μας, αναβιώνει στις μέρες μας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.
«Προσπαθούμε να προφυλασσόμαστε, ανταλλάσσουμε πληροφορίες, χρησιμοποιούμε διακριτικά για τα μελίσσια και τα πλαίσια, ωστόσο οι κλοπές αυξάνονται. Οι χώροι όπου τοποθετούμε τα μελίσσια είναι απόμακροι και μη φυλασσόμενοι, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά», λέει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος (ΟΜΣΕ) Βασίλης Ντούρας.
Επίσημα οι ζωοκλοπές αυξήθηκαν κατά 8,5% το α΄ το εξάμηνο του 2011 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010. Οπως σημειώνουν αστυνομικοί, αρκετά είναι τα περιστατικά που δεν καταγράφονται, καθώς οι κτηνοτρόφοι δεν τα καταγγέλλουν όταν η απώλεια είναι μερικά ζώα.
Ειδικότερα, το α΄ εξάμηνο φέτος καταγγέλθηκαν συνολικά 573 περιστατικά ζωοκλοπών ανά την επικράτεια. Από αυτά 115 αφορούσαν τη Δυτική Ελλάδα, 113 την Κρήτη, 77 την Πελοπόννησο, 58 τη Στερεά Ελλάδα και την Αττική κ. λπ. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι αστυνομικοί, εκείνο που πραγματικά έχει αλλάξει σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των περιστατικών. «Στις ορεινές περιοχές της Κρήτης, ο αριθμός των περιστατικών παραμένει εδώ και χρόνια σταθερός. Κτηνοτρόφοι κλέβουν ζώα ο ένας από τον άλλον, συχνά για να γεμίσουν τα τραπέζια σε γάμους και πανηγύρια. Μοιάζει περισσότερο με παράδοση παρά με έγκλημα. Γι’ αυτό συνήθως λύνεται μεταξύ τους. Αν δεν βρεθούν τα ζώα ή ο δράστης, ειδοποιούν εμάς, με καθυστέρηση μιας εβδομάδας», αναφέρει αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. «Αντίθετα, έχουμε παρατηρήσει αύξηση κρουσμάτων σε χωριά της Πελοποννήσου», συμπληρώνει ο ίδιος, με δράστες αλλοδαπούς ή Ρομά που κλέβουν τα ζώα είτε για να φάνε είτε για να τα πουλήσουν.
«Στην αρχή ο κόσμος νόμιζε ότι μπήκε αλεπού στις κότες. Επειτα έβλεπαν ότι λείπουν και μηχανήματα ή άλλα αντικείμενα. Παλιότερα δεν υπήρχαν τέτοια περιστατικά, γι’ αυτό πολλά από τα μαντριά δεν έχουν λουκέτα και κλειδαριές. Τώρα αρκετοί είναι εκείνοι σε μακρινά χωριά που σκέφτονται να πάρουν μέτρα προστασίας», λέει στην «Κ» ο Αντώνης Καψής, κάτοικος μικρού χωριού κοντά στον Πύργο Ηλείας.

Του Κώστα Ονισένκο
29.9.2011

Νέλλη Μισιρλή, μια στυλοβάτις της Πινακοθήκης δεν βρίσκεται κοντά μας πια

ΑΠΩΛΕΙΑ.Τα μουσεία έχουν πάντα τους δικούς τους στυλοβάτες. Εκείνους τους ανθρώπους που εργάζονται χωρίς ωράριο, παίζουν στα δάχτυλα όλες τις συλλογές, γνωρίζουν κάθε πράγμα σε βάθος. Η Νέλλη Μισιρλή που έφυγε χθες από τη ζωή σε ηλικία 72 ετών μετά από τετραετή μάχη με την επάρατη νόσο, αφιέρωσε όλο τον επαγγελματικό της βίο στην Εθνική Πινακοθήκη. Η επιμελήτρια όχι μόνο εργάστηκε με ακατάπαυστη ενέργεια για την ανάδειξη του σύγχρονου προσώπου του μουσείου. Φρόντισε -με ειδικές μονογραφίες και εκδόσεις- να καλύψει το κενό που υπήρχε στη γνώση μας για την τέχνη που παρήχθη στην Ελλάδα τον 19ο και τον 20ό αιώνα.
Ακόμα και τα τελευταία χρόνια που πάλευε για την υγεία της κατάφερε να ολοκληρώσει μια εμπεριστατωμένη μονογραφία του Νικολάου Λύτρα, που εκδόθηκε από την Εθνική Τράπεζα. «Για όλους εμάς που πήγαμε αργότερα στην Πινακοθήκη ήταν δασκάλα. Υπόδειγμα ήθους, εργατικότητας, πάντα κεφάτη και εύχαρις, συνδύαζε το δημιουργικό πνεύμα και τον δυναμισμό» λέει η συνάδελφος και φίλη της, Ολγα Μετζαφού στην «Κ».
Η Νέλλη Μισιρλή σπούδασε πρώτα αρχαιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Εν συνεχεία πήγε στο Μόναχο όπου έκανε βασικές σπουδές ιστορίας της Τέχνης αλλά και διδακτορικό με ειδίκευση στον 19ο αιώνα. Εχοντας εξαιρετικές βάσεις και μεγάλη αγάπη για το επάγγελμα που διάλεξε, προσελήφθη στην Εθνική Πινακοθήκη το 1972, όταν διευθυντής ήταν ο Δημήτρης Παπαστάμος. Με τις άοκνες προσπάθειές τους, η Εθνική Πινακοθήκη επιτέλους απέκτησε τη σημερινή της στέγη το 1976. Τη δεκαετία του ’70 και του ’80 επιμελήθηκε σπουδαίες εκθέσεις Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, ανάμεσα στις οποίες, αφιερώματα στον Διαμαντή Διαμαντόπουλο, τον Γκίκα, τον Παπαλουκά, τον Αστεριάδη αλλά και τον Ουίλιαμ Τέρνερ, τον Οσκαρ Κοκόσκα και την έκθεση των Ιμπρεσιονιστών. Επίσης επωμίστηκε την καταγραφή της Συλλογής Κουτλίδη. Η τελευταία μεγάλη της έκθεση ήταν το 2001 για τον Νικόλαο Γύζη, για τον οποίον είχε κάνει και μια εξαιρετική μονογραφία. 

Η κηδεία της θα γίνει αύριο Παρασκευή στις 4.30 στον Ναό της Αγίας Μαρίνας στην Εκάλη.

29.9.2011

Νοικοκυριά με βιβλία εσόδων-εξόδων (Δήλωση όλων των εξόδων)

Nοικοκυριά με βιβλία εσόδων-εξόδων
Οι αλλεπάλληλες αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης προκαλούν νευρική κρίση στα νοικοκυριά. Με το νέο σύστημα αναλαμβάνουν την υποχρέωση να τηρούν βιβλία εσόδων - εξόδων. Διευκρινίστηκε ότι θα ισχύσει για τα εισοδήματα του 2012. Αποτελεί προάγγελο για πλήρη κατάργηση των φοροαπαλλαγών

Σε εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των εισοδημάτων προχωρεί το οικονομικό επιτελείο, εξαναγκάζοντας τα νοικοκυριά να κρατούν... βιβλία εσόδων-εξόδων.
Με το νέο σύστημα, το οποίο θα ισχύσει για τα εισοδήματα του 2012, γίνεται υποχρεωτική η δήλωση καταθέσεων, ομολόγων, μετοχών και ακινήτων, ενώ στο σκέλος εξόδων που θα λαμβάνονται υπόψη για τη συλλογή αποδείξεων θα καταγράφονται όλες οι δαπάνες των νοικοκυριών.
Η συνολική προσμέτρηση των δαπανών αποτελεί προάγγελο της επερχόμενης καθολικής κατάργησης των φοροαπαλλαγών.
Τα παραπάνω προκύπτουν από διευκρινίσεις που έδωσε χθες το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο... μάζεψε την αναδρομική από τις αρχές του 2011 αύξηση του πλαφόν 25% στις αποδείξεις.
Η αναμενόμενη αύξηση, όπως και το νέο σύστημα για τη φορολόγηση των εισοδημάτων θα τεθούν σε ισχύ για τα εισοδήματα του 2012, τα οποία δηλώνονται το 2013.
Οι συνεχείς αλλαγές προκαλούν... νευρική κρίση στα νοικοκυριά.
Nοικοκυριά με βιβλία εσόδων-εξόδων
Πιο αναλυτικά, με το νέο σύστημα καθιερώνεται επί της ουσίας ένα ηλεκτρονικό "πόθεν έσχες" για όλους. Οι φορολογούμενοι θα κληθούν να δηλώσουν σε ειδικό έντυπο, που θα συνοδεύει την κανονική φορολογική δήλωση, αναλυτικά στοιχεία για όλες τις καταναλωτικές δαπάνες, τις αποταμιεύσεις, τις αποκτήσεις περιουσιακών στοιχείων και τα ήδη υφιστάμενα περιουσιακά στοιχεία τους, καθώς και να υποβάλουν όλα τα προβλεπόμενα αποδεικτικά από τα οποία θα προκύπτει ότι τα ποσά που ξόδεψαν για καταναλωτικούς σκοπούς, αποταμίευσαν ή διέθεσαν για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων είναι αυτά που δήλωσαν και προήλθαν από νόμιμα εισοδήματα ή έσοδα.
Ειδικότερα, οι φορολογούμενοι θα δίνουν αναλυτική αναφορά στην εφορία για: Κάθε ευρώ που έχουν ξοδέψει από το διαθέσιμο εισόδημά τους και έχουν πάρει απόδειξη. Με χθεσινή του δήλωση ο υπουργός Οικονομικών, Ευάγ. Βενιζέλος, αποκάλυψε ότι οι φορολογούμενοι θα δηλώνουν το σύνολο των οικογενειακών δαπανών, όπως ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, ενοίκιο, δίδακτρα, κινητή τηλεφωνία, οικιακές υπηρεσίες, νομικές και ιατρικές υπηρεσίες, ταξίδια κ.ά.
Nοικοκυριά με βιβλία εσόδων-εξόδων
Σύμφωνα με πληροφορίες, ένα μικρό ποσοστό περίπου 10% του εισοδήματος θα εξαιρεθεί από τη συλλογή παραστατικών, αφού για κάποιες δαπάνες δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν αποδείξεις, όπως για παράδειγμα τα χρήματα που δίνουν οι παππούδες στα εγγόνια τους.
Τις αποταμιεύσεις σε καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων κ.λπ.
Δηλαδή, στην περίπτωση που κάποιος φορολογούμενος έχει ετήσιο εισόδημα 40.000 ευρώ, θα πρέπει να δικαιολογήσει τι έκανε αυτά τα χρήματα. Για παράδειγμα, αν έχει 30.000 ευρώ σε καταναλωτικές δαπάνες (ενοίκια, ΔΕΗ τρόφιμα κ.λ.π), ενώ του αναγνωρίζονται και 10% δαπάνες χωρίς παραστατικά, δηλαδή 4.000 ευρώ, το υπόλοιπο ποσό των 6.000 ευρώ ή θα πρέπει να το έχει αποταμιεύσει ή να εξηγήσει πού δαπανήθηκε.
Nοικοκυριά με βιβλία εσόδων-εξόδων
"Πόθεν έσχες"
Tα αδικαιολόγητα ποσά
Με βάση τις ηλεκτρονικές δηλώσεις "πόθεν έσχες" θα γίνονται οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις, προκειμένου να εντοπιστούν όσοι δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα και ταυτόχρονα διαθέτουν τραπεζικούς λογαριασμούς με καταθέσεις αρκετών χιλιάδων ευρώ ή έχουν αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής) μεγάλης αξίας που δεν δικαιολογούνται από τα εισοδήματα που εμφανίζουν στην εφορία.
Οσοι δεν θα μπορέσουν να καλύψουν με νόμιμα παραστατικά ή άλλα αποδεκτά αποδεικτικά στοιχεία το σύνολο των χρημάτων που αποταμίευσαν ή δαπάνησαν για την απόκτηση των περιουσιών τους, θα επιβαρύνονται με επιπλέον φόρους εισοδήματος και πρόστιμα για τα αδικαιολόγητα ποσά, ενώ όσοι δεν θα μπορούν να δικαιολογήσουν πολύ μεγάλα ποσά θα κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι ακόμη και με κατηγορίες για "ξέπλυμα βρώμικου χρήματος".
Nοικοκυριά με βιβλία εσόδων-εξόδων
Θα καταχωρίζουν ηλεκτρονικά τις αποδείξεις
"Λογιστές" από το επόμενο έτος όλοι οι φορολογούμενοι
Ως "λογιστές" θα κληθούν να λειτουργήσουν από το επόμενο έτος όλοι οι φορολογούμενοι, αφού θα πρέπει να κρατούν αποδείξεις για όλα τα έσοδα, τις δαπάνες και τις αποταμιεύσεις. Για κάθε δαπάνη θα πρέπει όχι μόνο να κρατούν τις αποδείξεις, αλλά και να τις καταχωρίζουν ηλεκτρονικά σε ειδικό πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.
Ορισμένα από αυτά τα στοιχεία θα έχουν τη δυνατότητα να τα καταχωρίζουν και οι επιχειρήσεις που εκδίδουν τις αποδείξεις μέσω της φοροκάρτας και όταν θα γίνει η ηλεκτρονική διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το υπουργείο Οικονομικών.
Ολοι οι φορολογούμενοι θα κληθούν το 2013 να δηλώσουν μαζί με τα εισοδήματά τους και όλες τις δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποίησαν το 2011, όλα τα περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη, πισίνες, έργα τέχνης κ.λπ.) και τις αποταμιεύσεις τους (καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων κ.λπ.).
Πιο συγκεκριμένα, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να συγκεντρώνουν και να καταχωρίζουν αποδείξεις και παραστατικά για όλες τις οικογενειακές δαπάνες τους, όπως αποδείξεις για τα καταβληθέντα ενοίκια κύριας κατοικίας και τα καταβληθέντα ενοίκια παιδιών που σπουδάζουν, για τα δίδακτρα φροντιστηρίων ξένων γλωσσών και μαθημάτων, για τις δικηγορικές αμοιβές, για τις αμοιβές γιατρών, για τις ιατρικές εξετάσεις και τα νοσήλια, για αεροπορικά και ακτοπλοϊκά εισιτήρια, έξοδα για λογαριασμούς σε ΔΕΗ, φυσικό αέριο, ύδρευση, κινητή και σταθερή τηλεφωνία, για αγορές ρούχων, παπουτσιών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, για αγορές σε σούπερ μάρκετ, δαπάνες σε εστιατόρια, ταβέρνες, ξενοδοχεία κ.ά.
Επίσης, θα υποχρεωθούν να δηλώσουν αναλυτικά τις αποταμιεύσεις και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία τους.
Χαρτογράφηση του χρήματος
Θα δηλώνονται καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές και ακίνητα
Χαρτογράφηση του χρήματος που παραμένει αδήλωτο σε θυρίδες και σεντούκια επιχειρεί το υπουργείο Οικονομικών.
Οπως δήλωσε ο υπουργός κ. Βενιζέλος, "το εισόδημα που τυχόν αποταμιεύεται θα πρέπει επίσης να δηλώνεται (καταθέσεις, τίτλοι, ακίνητα κ.ο.κ.)".
Στόχος η πάταξη της φοροδιαφυγής αλλά και του "μαύρου χρήματος".
Οπως εκτιμούν τραπεζικά στελέχη, το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα οδηγήσει σε φυγή καταθέσεων, αλλά αντίθετα μπορεί να συμβάλει στο να επιστρέψουν χρήματα στις τράπεζες.
Και φέρνουν ένα απλό παράδειγμα: Εστω ότι κάποιος δήλωσε το 2009 100.000 ευρώ ετήσιο οικογενειακό εισόδημα, έχει δύο ακίνητα και καταθέσεις ύψους 200.000 ευρώ. Το 2010 δήλωσε επίσης 100.000 ευρώ εισόδημα, τρία ακίνητα και καταθέσεις 200.000 ευρώ. Εύλογα προκύπτει διαφορά και αυτός ο φορολογούμενος θα πρέπει να αποδείξει (με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο) το πόθεν έσχες των χρημάτων με τα οποία αγόρασε το τρίτο ακίνητο.
Ταυτόχρονα, παράγοντες της αγοράς δεν αποκλείουν και το ενδεχόμενο "κάποιοι να δηλώσουν ανύπαρκτο χρήμα για να καλύψουν μελλοντικά εισοδήματα από ''μαύρο χρήμα''".
Ας σημειωθεί ότι προ ημερών το υπουργείο ζήτησε από τις τράπεζες να στείλουν όλα τα στοιχεία που αφορούν εμβάσματα για χρήματα που έχουν φύγει στο εξωτερικό, ώστε να εντοπιστούν όσοι έχουν βγάλει εκτός Ελλάδας ποσά άνω των 100.000 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2009 και μετέπειτα. Τα στοιχεία της περιόδου 2009-Ιούλιος 2011 θα πρέπει να αποσταλούν στη Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.
Υπενθυμίζουμε ότι στο 7μηνο 2011 οι καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 21 δισ. ευρώ, ενώ από το 2009 η διαρροή των καταθέσεων έχει ξεπεράσει τα 50 δισ. ευρώ.

Των Κώστα Τσαχάκης - Μαρία Βουργάνα
Πηγή ΕΘΝΟΣ
29.9.2011

Νίκος Κοεμτζής : Στο Μοναστηράκι η τελευταία ...παραγγελιά

 Σε ηλικία 73 χρονών και στο πόστο που του είχε παραχωρήσει ο Δήμος για να πουλάει την αυτοβιογραφία του, που ο ίδιος είχε εκδώσει, ξεψύχησε ο πιο πολυσυζητημένος βαρυποινίτης

Το μεσημέρι της Παρασκευής κάποιοι περαστικοί στο Μοναστηράκι σταμάτησαν μπροστά σε έναν ηλικιωμένο άνδρα που φαινόταν λιπόθυμος. Λίγη ώρα αργότερα στο νοσοκομείο αναγνωρίστηκε ο Νίκος Κοεμτζής που ξεψύχησε σε ηλικία 73 ετών, στο πόστο που του είχε παραχωρήσει ο Δήμος της Αθήνας για να πουλάει την αυτοβιογραφία του και να υπογράφει τα βιβλία που μόνος του είχε εκδώσει με την περιπέτεια της ζωής του.
Χρόνια τώρα ο πραγματικός πρωταγωνιστής της "παραγγελιάς" στεκόταν επι ώρες άλλοτε στο Μοναστηράκι, άλλοτε έξω από τα δικαστήρια στην Ευελπίδων, για να κερδίζει τα προς το ζην. Πουλούσε το "Μακρύ ζεϊμπέκικο", που ήταν η προσωπική του αφήγηση με σημείο αναφοράς τη ματωμένη νύχτα 25ης Φεβρουρίου του 1973.
Αποκριές, ξημέρωμα Κυριακής, η αίθουσα στο κέντρο "Νεράιδα" γέμισε αίματα, φωνές και σπαραγμούς. Τρεις άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους μέσα σε λίγα λεπτά και άλλοι επτά είχαν τραυματιστεί όταν ο Νίκος Κοεμτζής ορμούσε με το σουγιά φωνάζοντας "παραγγελιά".
Ο Νικος Κοεμτζής είχε προηγούμενα με τις τότε αρχές και την αίσθηση ότι τον παρακολουθούσαν, καθώς μόλις πριν λίγες ημέρες είχε αποφυλακιστεί. Είχε άλλωστε την πεποίθηση ότι το αριστερό παρελθόν της οικογένειάς του ήταν αιτία για πολλά από τα δεινά του.
 Ολα ξεκίνησαν όταν με τον αδελφό του Δημοσθένη ζήτησαν το τραγούδι "Τη ζούλα μου ανακάλυψαν" και τις "Βεργούλες". Η πίστα όμως δεν άδειασε όπως επέβαλλε ο άγραφος κανόνας καθώς μερικοί θαμώνες εξακολουθούσαν να χορεύουν. Ανάμεσά τους συμπτωματικά και μια παρέα αστυνομικών που διασκέδαζαν εκείνη τη νύχτα στο κέντρο.
Οταν ξέσπασε η συμπλοκή με τον Δημοσθένη και άλλους πελάτες που δεν αποχώρησαν από την πίστα, ο Κοεμτζής έβγαλε τον σουγιά που σκόρπισε αίμα και θάνατο ενώ μεταξύ των θυμάτων ηταν δύο αστυνομικοί. Τα δύο αδελφια έσπευσαν να εξαφανιστούν, συνελήφθησαν όμως ενώ κατά τη συμπλοκή ο Νίκος Κοεμτζής τραυματίστηκε στο πόδι. Μια από τις σφαίρες μάλιστα την έβγαλε μόνος του όταν ήταν κρατούμενος.
Το δικαστήριο επέβαλε στον Δημοσθένη τρία χρόνια φυλάκισης. Τον Νίκο Κοεμτζή τον καταδίκασε τρις εις θάνατον και επτά φορές σε ισόβια. Πέρασε τρία χρόνια εν αναμονή της εκτέλεσής του και τελικά το 1977 η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια.
Παρέμεινε κρατούμενος επί 23 χρόνια και τελικά αποφυλακίστηκε από την Πάτρα τον Μάρτιο του 1996. Εν τω μεταξύ είχε μάθει να γράφει και ξεκίνησε να αποτυπώνει τις σκέψεις του σε κείμενα και ποιήματα.
Σε συνεντεύξεις του κατά καιρούς είχε δηλώσει μετανιωμένος για την πράξη του ενώ είχε περιγράψει τη ζωή του στο βιβλίο του.
Από τα παιδικά χρόνια στο Αιγίνιο Πιερίας, μέχρι την πάλη για επιβίωση και το "αδίκημα" όπως έγραφε για το φονικό της παραγγελιάς.

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΧΑΣΑΝ
Ταινία από τον Τάσιο, τραγούδι από τον Σαββόπουλο


Η "Παραγγελιά!", (εδώ ολόκληρη η ταινία) από τις πιο σημαντικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου στις αρχές της δεκαετίας του '80 σε μια εποχή που ο Θόδωρος Αγγελόπουλος διέπρεπε στο εξωτερικό μαζεύοντας βραβεία και ο Νίκος Τζήμας έσπαγε ταμεία με τον "Ανθρωπο με το γαρύφαλλο", βασίστηκε στο μακελειό του 1973 στο κέντρο "Νεράιδα".
Ο σκηνοθέτης Παύλος Τάσιος έδωσε τη δική του ερμηνεία στο γεγονός, θέλοντας να δείξει ότι η ενέργεια του Κοεμτζή δεν ήταν τίποτε άλλο από μια απελπισμένη αντίδραση κατά του συστήματος που τον καταπίεζε.
Προς έμπνευση του Τάσιου και ώθηση για την ταινία λειτούργησε το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου "Το μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο", γραμμένο για την ιστορία του Κοεμτζή το 1979 στον δίσκο "Ρεζέρβα", ενώ ο σκηνοθέτης, θέλοντας να πάρει τις αποστάσεις του από τυχόν ταυτίσεις με τον δράστη, δήλωνε:
"Είμαι μαζί του στον βαθμό που δεν τον αφήνουν να εκφραστεί ελεύθερα και επαναστατεί η καταπιεσμένη του φύση".

Σκηνές από αρχαία τραγωδία
Στην ταινία του Τάσιου, το νυχτερινό κέντρο όπου έγινε η σφαγή μοιάζει με νεκροταφείο όπου οι ελπίδες των απελπισμένων Ελλήνων είναι θαμμένες.
Σκηνές που θυμίζουν αρχαία τραγωδία, τονίζουν τη μοίρα ενός έθνους που χαραμίζεται σε φονικούς τσακωμούς, "παραγγελιές" μέσα σε νυχτερινά κέντρα γεμάτα χαφιέδες, πόρνες, νταβατζήδες αλλά και σκληροτράχηλους άντρες.
Με πρωταγωνιστή τον Αντώνη Αντωνίου και τους Αντώνη Καφετζόπουλο, Κατερίνα Γώγου, Ολια Λαζαρίδου, Νικήτα Τσακίρογλου, μεταξύ άλλων, να τον πλαισιώνουν, το φιλμ άνοιξε έναν ζωντανό διάλογο με τη θέση του σύγχρονου Ελληνα απέναντι στο παρελθόν και την Ιστορία του, με βασικούς σταθμούς την Κατοχή και τον Εμφύλιο.
Ρεαλιστικό και μοντέρνο συνδύασε τη σαγήνη της μουσικής με λαϊκά τραγούδια που συνέθεσε ο Κυριάκος Σφέτσας και στίχους από ποιήματα της Κατερίνας Γώγου (συζύγου του σκηνοθέτη) με την ίδια να απαγγέλλει.

Tης ΑΝΤΑΣ ΔΑΛΙΑΚΑ
Πηγή Εθνος
25.9.2011

Εκτακτο το τέλος ακινήτων έως το 2012 και μετά μόνιμος φόρος

Μόνιμο γίνεται το τέλος ακινήτων σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος χθες στην ομιλία του στη Βουλή διευκρίνισε ότι προκειμένου να μην υπάρχει νομικό πρόβλημα (με τις επόμενες εφαρμογές) το τέλος θα επιβάλλεται από τις 17 Σεπτεμβρίου κάθε έτους. Ο υπουργός Οικονομικών σημείωσε ότι το μέτρο θα ισχύσει και το 2012 και μετά θα ενσωματωθεί στο εθνικό φορολογικό σύστημα.
Αυτό σημαίνει ότι το τέλος ακινήτων θα το πληρώνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων και μετά το τέλος του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, ωστόσο δεν αποκλείεται να αντικαταστήσει τον σημερινό Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Ο κ. Βενιζέλος χθες προχώρησε σε αλλαγές στην τροπολογία για το τέλος ακινήτων εξαιρώντας τους μακροχρόνια ανέργους με εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ. Ειδικότερα οι αλλαγές στο τέλος ακινήτων που θα εισαχθεί προς ψήφιση την ερχόμενη Τρίτη προβλέπουν:
- Επέρχεται πλήρης απαλλαγή από το τέλος ακινήτων για τους μακροχρόνια άνεργους εγγεγραμμένους στα μητρώα του ΟΑΕΔ ή στους καταλόγους προσφερομένων προς εργασία του Γραφείου Ευρέσως Ναυτικής Εργασίας. Η απαλλαγή ισχύει για τους ανέργους με εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ. Το όριο αυτό προσαυξάνεται κατά 4.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο. Ετσι, ο μακροχρόνια άνεργος με ένα παιδί εφόσον έχει εισόδημα κάτω από 16.000 ευρώ δεν θα καταβάλει το τέλος. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι άνεργοι των Ταμείων Τύπου, εφόσον έχουν επιδοτηθεί για την ανεργία κατά τουλάχιστον 6 μήνες από τους 12 του έτους.
- Μειωμένο τέλος 0,5 ευρώ ανά τετραγωνικό θα καταβάλουν οι πολύτεκνοι και οι ανάπηροι για φέτος εφόσον έχουν φετινό οικογενειακό εισόδημα έως 30.000 ευρώ.
- Η απαλλαγή από το τέλος ακινήτων για τους ανέργους, τους πολύτεκνους και τους αναπήρους δεν ισχύει εφόσον ο υπόχρεος έχει ακίνητη περιουσία αξίας άνω των 150.000 ευρώ, η οποία προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο ή αν το ιδιοκατοικούμενο ακίνητο βρίσκεται σε τιμή ζώνης άνω των 3.000 ευρώ.
- Στις περιοχές όπου δεν υπάρχει τιμή ζώνης, εφόσον δεν υπάρχει απαλλαγή από το τέλος ακινήτων τα τετραγωνικά μέτρα του ακινήτου θα πολλαπλασιάζονται με συντελεστή 3.
- Απαλλάσσονται του τέλος ακινήτων τα ακίνητα που έχουν αποκλειστικά γεωργική ή κτηνοτροφική ή βιοτεχνική και βιομηχανική χρήση.
Στις προσθήκες που έκανε ο κ. Βενιζέλος σημειώνεται ότι αν το τέλος δεν καταβληθεί μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ βεβαιώνεται μέσα σε 4 μήνες από την αρμόδια εφορία. Στο μεταξύ, να ανασταλεί ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας για όσο διάστημα επιβάλλεται το έκτακτο τέλος ακινήτων μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού, ζητούν με κοινή επιστολή τους η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων, η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου και η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών - Βιοτεχνών - Εμπόρων Ελλάδος.

Του Προκόπη Χατζηνικολάου
29.9.2011

"Θολά" σημεία στη ρύθμιση για μεταβίβαση ακινήτων

Πλήθος προβλημάτων και «θολών» σημείων στον νόμο για τα αυθαίρετα επισημαίνουν οι συμβολαιογράφοι. Τα κύρια ζητήματα που θα πρέπει άμεσα να αποσαφηνιστούν αφορούν στη νέα διαδικασία μεταβίβασης ή σύστασης εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο, που ισχύει από προχθές. Οι συμβολαιογράφοι είναι οι πρώτοι που καλούνται να προσαρμοστούν στις αλλαγές που φέρνει ο ν. 4014/11, και ειδικότερα στις ρυθμίσεις σχετικά με τον τρόπο μεταβίβασης όλων των ακινήτων. Χθες, ουσιαστικά πρώτη ημέρα εφαρμογής της νέας διαδικασίας, οι συμβολαιογράφοι λειτούργησαν περισσότερο ενημερωτικά προς τους πολίτες, καθώς ο όγκος των συναλλαγών ακινήτων είναι γενικά περιορισμένος. «Οι άνθρωποι που κάνουν μεταβιβάσεις ακινήτων αυτή την περίοδο είναι ούτως ή άλλως λίγοι, ιδίως στην Αθήνα», λέει η κ. Φωτεινή Τριγάζη, εκ μέρους του συντονιστικού των συμβολαιογράφων.
Τα κύρια ζητήματα που επισημαίνουν:
- Δεν έχει επιλυθεί πώς θα αποδεικνύεται ότι ένα κτίριο έχει χτιστεί προ του 1955 (οπότε και εξαιρείται της ρύθμισης) και αν η εξαίρεση θα είναι «εν λευκώ» ή θα αφορά τον όγκο του κτιρίου κατά την ανέγερσή του. «Για παράδειγμα, αν η παλαιά οικοδομική άδεια αφορά ένα κτίριο 100 τ.μ. και το σημερινό συμβόλαιο κτίριο 150 τ.μ., σημαίνει ότι μεταγενέστερα προστέθηκαν 50 τ.μ. Δεν διευκρινίζεται αν ο συμβολαιογράφος θα πρέπει να εξαιρέσει το ακίνητο από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης μηχανικού ή όχι», τονίζει η κ. Τριγάζη.
- Δεν έχει διευκρινιστεί ποια θα είναι η διαδικασία εάν η οικοδομική άδεια έχει χαθεί με ευθύνη της πολεοδομίας.
- Αν ένας πολίτης επιθυμεί να προχωρήσει άμεσα στην πώληση του αυθαιρέτου του, θα μπορεί από τις 3 Οκτωβρίου να πληρώσει κατά δήλωσή του (δηλαδή υπολογίζοντάς το μόνος του) όχι μόνο το παράβολο, αλλά και το υπόλοιπο πρόστιμο;
- Για τις οριζόντιες ιδιοκτησίες (λ.χ. διαμερίσματα), ο νόμος ορίζει ότι, προκειμένου να ενταχθεί στη ρύθμιση, χρειάζεται έκθεση μηχανικού μόνο για την ίδια την ιδιοκτησία. Ωστόσο, για τη μεταβίβασή της θα απαιτείται έκθεση μηχανικού για ολόκληρο το κτίριο στο οποίο βρίσκεται, το οποίο όμως μπορεί να έχει επηρεαστεί από άλλον ιδιοκτήτη.
- Η έκθεση μηχανικού απαιτείται εκτός από τις μεταβιβάσεις και για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος (λ.χ. υποθήκη). Τι γίνεται όμως στην περίπτωση της προσημείωσης ενός ακινήτου από τις τράπεζες και στην περίπτωση που αυτή (λ.χ. σε έναν πλειστηριασμό ακινήτου για χρέη) πρέπει να μετατραπεί σε υποθήκη;
- Ο νόμος καθορίζει ότι μετά την εξόφληση του προστίμου για τα αυθαίρετα, επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση για διάστημα 30 ετών η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματος δικαιώματος στο ακίνητο. «Μετά τα 30 χρόνια, τι;», αναρωτιέται η κ. Τριγάζη.
Του Γιώργου ΛιάλιουΠηγή Καθημερινή 23.9.2011

Μεταβιβάσεις ακινήτων μόνο με έκθεση μηχανικού

Σε ισχύ βρίσκεται από χθες ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα και την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Η πρώτη αλλαγή που φέρνει αφορά τη μεταβίβαση ακινήτων, πράξη που στο εξής θα πρέπει να συνοδεύεται από έκθεση μηχανικού, με την ανάλογη βέβαια οικονομική επιβάρυνση. Το υπουργείο Περιβάλλοντος, πάντως, δεν πρόκειται να προχωρήσει στον καθορισμό κατώτατης αμοιβής μηχανικού για τις δηλώσεις αυθαιρέτων, όπως έγινε στους ημιυπαίθριους, υποστηρίζοντας ότι έτσι θα ενισχύσει τον ελεύθερο ανταγωνισμό.
Ο πέμπτος νόμος του κράτους για τα αυθαίρετα από τη μεταπολίτευση είναι από χθες ο ν. 4014/11, μετά και τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 209 Α). Οι πρώτες του ρυθμίσεις που τίθενται σε ισχύ αφορούν τις μεταβιβάσεις ακινήτων, με στόχο να πιέσουν τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων να τα δηλώσουν από 1η Οκτωβρίου:
- Από χθες «απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη» η μεταβίβαση ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο το οποίο έχει αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης. Εξαιρούνται όσα αυθαίρετα προϋφίστανται του 1955 ή έχουν νομιμοποιηθεί ή εξαιρεθεί από την κατεδάφιση με τον νόμο Τρίτση.
- Στο εξής, κάθε μεταβίβαση ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο θα επιβαρύνεται από ένα επιπλέον «χαράτσι», καθώς επιβάλλεται να συνοδεύεται από έκθεση μηχανικού, που να βεβαιώνει ότι το ακίνητο δεν έχει αυθαιρεσίες.
Οπως ορίζει ο ν. 4014/11, για να ξεκινήσει την 1/10 η υποβολή δηλώσεων για αυθαίρετα πρέπει να καθοριστεί με υπουργική απόφαση:
1. Η διαδικασία υποβολής αιτήσεων ηλεκτρονικά.
2. Η διαδικασία κατάθεσης και απόδοσης του «ενιαίου ειδικού προστίμου» που προβλέφθηκε για μικρής έκτασης αυθαιρεσίες και καταβάλλεται εφάπαξ.
Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος διευκρίνιζαν χθες ότι δεν πρόκειται να οριστεί κατώτατη αμοιβή μηχανικού για τις δηλώσεις αυθαιρέτων, καθώς το επάγγελμα του μηχανικού θεωρείται απελευθερωμένο. Αντίθετα, πρόκειται να υποδειχθούν ενδεικτικές τιμές.

Του Γιώργου Λιάλιου
22.9.2011

Γιάννης Μαρκόπουλος : Τα Ριζίτικα ξαναγεννήθηκαν και δεν έσβησαν ποτέ

Η αλήθεια είναι ότι η ευχαρίστηση που ένιωθα ακούγοντας από μικρό παιδί τη λύρα με το λαούτο δεν ξεπερνιέται εύκολα. Στη περιοχή της Σητείας, η λύρα με το νταουλάκι αντανακλούσε μια μακρινή σχέση με την Αφρική απέναντι, ενώ το βιολί με την κιθάρα έκρυβε επιμελώς τον ευρωπαϊσμό. Ας είναι.
Στις κοινότητες, οι συντροφιές και οι μεγάλες παρέες, στα χωριά οι ολονύχτιες γιορτές, οι βαπτίσεις, οι γάμοι και οι χοροί, στις συνοικίες τα ξενύχτια κάτω απ’ τα παράθυρα και, τέλος, τα τραγούδια τα απογεύματα στις αμμουδιές, όλα αυτά ξεδιπλώνονται σαν ιερότατοι πάπυροι μιας συμπαντικής λειτουργίας στη ζωή που πέρασα μέχρι τα 18 μου χρόνια.
Σαν να ’ναι τώρα η νυχτερινή βόλτα στη παραλία του Μακρύ Γιαλού, κάτω από τον Γαλαξία που χύνονταν από πάνω μας σαν χίλια ποταμάκια που έλαμπαν στην αφέγγαρη νύχτα, και μεις να λέμε λόγια ανάμεικτα φαντασίας και πραγματικότητας, μαζί με το μόνιμο ερώτημα της εφηβείας. Ποιοι είμαστε, από πού ήρθαμε και πού πάμε κ.λπ.
Στα βιώματα εκείνων των χρόνων υπάρχουν και οι μακρινοί ήχοι από ραδιόφωνο, και η Αιγύπτια θεά του τραγουδιού Ούλσουμ Κούλσουμ να ακούγεται με παράσιτα από την Αλεξάνδρεια. Νόμιζα πως άκουγα μια νέα βυζαντινή λειτουργία στ’ αραβικά. Αναφέρω και το πασίγνωστο στους Στειακούς και Γεραπετρίτες πανηγύρι του Αη Γιάννη του Καψά. Θα ’μουν 10 χρόνων που με πήγε η μητέρα μου. Ακουσα τον Ερωτόκριτο με τη λύρα του Μαθιού Γαρυφαλάκη κι είδα να χορεύει πηδηχτό η μητέρα μου, ενώ οι φωνές και το τραγούδι αντανακλούσαν έως τον ακύμαντο αυγουστιάτικο γιαλό.
Δύο εβδομάδες μετά, ένας εξόριστος Σφακιανός με τη φωνή του ζωγράφιζε στον αέρα «Τ’ αγρίμια κι αγριμάκια μου» και γω να συγκλονίζομαι.
Οταν ήρθα στην Αθήνα, δεκαεπταετής, όσες μουσικές κι αν άκουσα ποτέ δεν ξέχασα την ανάταση που μου έδωσε –πολύτιμο εφόδιο ζωής– η μουσική Κρήτη.
Πέρασαν αρκετά χρόνια. Η σημερινή συντροφιά, οι παρέες και γενικά η συγκέντρωση τώρα σ’ αυτούς τους χώρους δεν έχουν δυστυχώς την παλιά επικοινωνία. Αλλαξαν βέβαια και οι σχέσεις παραγωγής. Οι νέοι άνθρωποι φαίνεται δεν έχουν ανάγκη από τέτοιου είδους βιώματα. Δεν μένουν τον χειμώνα στα χωριά ή στις κωμοπόλεις.
Οι αμμουδιές γέμισαν ξενοδοχεία. Οπου του καπνίσει του καθενός τα υψώνει.
Αύριο θα ’ναι κι αυτά θλιβερά απομεινάρια όπως τα γερμανικά πυροβολεία στις παραλίες που σκοπεύουν τώρα –τι άλλο– τη θάλασσα.
Η κρητική μουσική, τα τραγούδια και οι χοροί δεν είναι μόνο βιώσιμα στους καιρούς μας, αλλά διεκδικούν και μία από τις τρεις - τέσσερις θέσεις των μουσικών αριστουργημάτων στον κόσμο, για τη μελωδική γραμμή σε κωδικούς μαθηματικών συνόλων. Οταν ακούμε τα Ριζίτικα, τον Μαλεβιζιώτη, τον Συρτό, τον Πεντοζάλη και όταν όλοι χορεύουν, σου δημιουργείται η επιθυμία να μεγεθύνεις αυτό το μουσικοχορευτικό αλώνι, που μας καλεί για να συνθέσουμε, για να γίνει διάλογος. Αυτό το κάλεσμα αν το νιώσεις είναι η υπέρτατη δημιουργία στην προσωπική μας τέχνη. Η μουσική της Κρήτης δεν είναι κατεστραμμένη αγιογραφία που πρέπει να την αποκαταστήσεις, ούτε είναι ερείπια που πρέπει να τα αναστηλώσεις.
Τα Ριζίτικα ζητούσαν από μας πλήρη αποδοχή, τον θαυμασμό και τη δική μας συμμετοχή με το κατασταλαγμένο σήμα της δικής μας ερμηνείας.
Οταν το 1970 άρχισα να εργάζομαι πάνω στο υλικό των Ριζίτικων, έψαχνα αντιστοιχίες για ένα σενάριο. Γνώριζα το υλικό από τα γεννοφάσκια μου. Είχα δίσκους, ιδιωτικές ηχογραφήσεις. Είχα στη βιβλιοθήκη μου τα περισσότερα κείμενα σε ό,τι αφορούσαν τα Ριζίτικα. Επιπλέον σε νότες και σε βυζαντινή γραφή, που είχαν καταγραφεί από ερευνητές, μουσικολόγους, ψάλτες. Ολοι είχαν το συναίσθημα πως ανακάλυψαν μια αστείρευτη πηγή.
Κατέγραψα τον «Διγενή» και το «Κάστρο και πουν οι πύργοι σου», σπουδαστής τότε στο Ωδείο Αθηνών. Ενα μέρος της στρατιωτικής μου θητείας το υπηρέτησα στην ΥΕΝΕΔ (1962–63). Στη δισκοθήκη του σταθμού υπήρχαν και ριζίτικα με σπουδαίους λυράρηδες, τον Κώστα Μουντάκη, τον Θανάση Σκορδαλό και άλλους. Τότε ηχογράφησα με λύρα και λαούτο για την εταιρεία ΕΜΙΑΛ τέσσερα ριζίτικα με τον Νίκο Ξυλούρη. Πρώτη γνωριμία, πρώτη συνεργασία. Στην ηχογράφηση συντραγουδούσαν μια παρέα Ανωγειανοί και ο νεαρός τότε Βασίλης Σκουλάς. Θυμαμαι τα κολακευτικά σχόλια του συνθέτη Γιάννη Κωνσταντινίδη. Με προέτρεψε να δουλέψω κι άλλο σε νέες προεκτάσεις.
Κοιτάζω στα χαρτιά μου τις σημειώσεις που κρατούσα για τα Ριζίτικα. Ανάμεσά τους μια σελίδα γεμάτη ρομαντικότητα, που περιέχει σχέσεις μεταξύ οργάνων, φωνών και οικείων λουλουδιών και δέντρων.
Την καταχωρίζω σαν βοήθημα για την κατανόηση της πολύπλοκης και πολυεπίπεδης προεργασίας που χρειάστηκε να γίνει για το έργο με τα «Ριζίτικα» παράλληλα με την ενορχηστρωτική σκέψη και δομή.
- Στην κρητική λύρα πηγαίνει το γιασεμί, χρώμα και άρωμα.
- Στο βιολοντσέλο το τριαντάφυλλο.
- Στο λαούτο το ηλιοτρόπιο.
- Στο ούτι και την κιθάρα τα κυκλάμινα.
- Στα ανθισμένα καλάμια το σαντούρι.
- Στην ποντιακή λύρα, τα ζουμπούλια, το θυμάρι για το θιαμπόλι, τη φλογέρα.
- Ο δυόσμος στο σάζι και τον μπαγλαμά.
- Στο κλαρίνο το κυπαρίσσι.
- Πλάτανος για το κοντραμπάσο και στους ήχους από αλυσίδες, πέτρες και σιδερένιες ράγες.
Για τις 30 λαϊκές φωνές (χορωδία) είχα σημειώσει λευκά λουλούδια από τ’ αγιόκλημα.
Οργάνωσα σε ενότητες την ορχήστρα.
- Α΄ ενότητα. Λύρα κρητική, λύρα ποντιακή και μονόχορδο βιολοντσέλο.
- Β΄ ενότητα. Λαούτο, ούτι, κιθάρα, μπαγλαμάς και σαντούρι.
- Γ΄ ενότητα. Θιαμπόλι, κλαρίνο και ασκομαντούρα.
- Δ΄ ενότητα. Κρουστά, νταούλι με βίτσα, ήχοι από αλυσίδες, από πέτρες και επιπλέον, το κοντραμπάσο με ομάδα εγχόρδων.
Αυτές οι ενότητες δένονταν στα σημεία που χρειάζονταν με τις 30 λαϊκές φωνές (χορωδία). Οι διάφοροι συνδυασμοί αυτών των ενοτήτων υπηρετούσαν τη γραμμή της παράλληλης δράσης με τον τραγουδιστή.

Η διαδρομή ενός φανταστικού περιηγητή
«Χολιγουντιανός αετός» διαβάζω στις σημειώσεις μου και χαμογελώ καθώς θυμάμαι την ταλαιπωρία που προκάλεσα στην εταιρεία ΕΜΙΑΛ, όταν στα στούντιο της Κολούμπια είχα καλέσει 50μελή συμφωνική ορχήστρα και τη χορωδία της Λυρικής Σκηνής για να παίξουν τον «Αετό». Ηθελα κάτι το ανάλογο με το πασίγνωστο χορωδιακό των σκλάβων από την όπερα «Ναμπούκο» του Βέρντι.
Καθώς λοιπόν τραγουδούσε ο Ξυλούρης μαζί με την ορχήστρα και χορωδία, το όλο πράγμα θύμιζε χολιγουντιανή ταινία σε υπερπαραγωγή. Ενιωσα δυσφορία. Είχα αποτύχει λοιπόν στον «Αετό» και παρά τις αντιρρήσεις φίλων και ακόμη του Νίκου, που του άρεσε όλο αυτό το πολυπληθές ηχητικό επίπεδο, εγώ τ’ άφησα στην άκρη και εργάστηκα πάλι τον «Αετό».
Η ορχήστρα και η χορωδία κόστισαν τότε στην ΕΜΙΑΛ γύρω στις 200.000 δρχ. για ένα μόνο τραγούδι, που εγώ το πέταξα. Ο διευθυντής Τάκης Β. Λαμπρόπουλος (της ΕΜΙΑΛ τότε) είπε στον παραγωγό Διονύση Μηλιόπουλο: «Δεν πειράζει, αφήστε τον Μαρκόπουλο να κάνει τη δουλειά του όπως νομίζει αυτός».
Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα «Ριζίτικα» ήταν η σημαντικότερη δισκογραφική παραγωγή της εποχής.
Επιπλέον, περιείχε και μια μικρή «βόμβα», το «Πότε θα κάνη ξαστεριά», που ξεσήκωνε με τον ρυθμό του, την τονισμένη ιδιαίτερα μελωδία και το πρώτο τετράστιχο «Πότε θα κάνη ξαστεριά... και βέβαια ψωμί, παιδεία, ελευθερία».
Ηταν Ιανουάριος του 1971, όταν η εργασία μου είχε τελειώσει στα χαρτιά, σε πρώτη γραφή. Της έλειπε η ομοιογένεια. Είχα συμπεριλάβει και χορούς που θα χρησίμευαν ενδιάμεσα – ιντερμέδια στις ενότητες τραγουδιών.
Αρχή – μέση – τέλος.
Αρχές Φεβρουαρίου, έγραψα μια μικρή ιστορία σαν επιλεκτικός κώδικας των τραγουδιών. Τη διαδρομή ενός φανταστικού περιηγητή, ο οποίος μπορούσε να ανεβοκατεβαίνει βουνά, κάμπους και εποχές. Στο «Πότε θα κάνη ξαστεριά» έκανα αντιπαράθεση με τη χιονοστιβάδα. Θ’ άρχιζε ο Ξυλούρης. Στη δεύτερη στροφή θα προσετίθεντο κι άλλες φωνές και ούτω καθ’ εξής. Η λύρα μέσα στο ισοκράτημα των φωνών. Η τελική φωνητική έκρηξη –εκεί που σκάει η χιονοστιβάδα– θα ανήκε στον ακροατή. Αμέσως μετά ο περιηγητής στην αυλή του Κάστρου–φυλακή θα ρωτούσε τους φυλακισμένους γιατί δεν τρώνε και δεν πίνουνε. Αυτοί θα τ’ απαντούσαν με τον ήχο εγχόρδων βηματίζοντας στο μεγάλο κελί, σέρνοντας τις αλυσίδες των ποδιών τους που ο ήχος τους σηματοδοτεί. Αλληγορικά θα τονώσει το ηθικό τους για δραπέτευση. Δραπετεύουν και καταφεύγουν ως αντάρτες στα βουνά. Γίνονται «Αγρίμια κι αγριμάκια». Ο περιηγητής θα φτάσει με τους φίλους – αγριμάκια, στο βουνό στο σπίτι του δραπέτη που πληγώθηκε. «Τ’ αγρίμια κι αγριμάκια μου», είναι ύμνος στη ζωή και στην ελευθερία της. Στο τραγούδι «Μάνα κι αν έρθουν οι φίλοι μου» ακούγονται σκόρπιοι ήχοι από τ’ άρματα που ακουμπούν στα παραπέζουλα. Ποντιακή λύρα παιγμένη από τον βιολονίστα Παντελή Δεσποτίδη στη θέση του βιολιού, ενώ η κιθάρα με τον Δημήτρη Φάμπα σαν άρπα να συνοδεύει. Τα υπόλοιπα όργανα σταματάνε, ενώ το τραγούδι συνεχίζεται. Ηθελα να σε συναρπάζει και να ανυψώσει τον άνθρωπο σε μύθο ή σε θεό.
Μάνα... Στρώσε τους τάβλα να γευτούν κλίνη να κοιμηθούνε.
Στρώσε τους παραπέζουλα...
Και σαν ξυπνήσουν το πρωί και σ’ αποχαιρετούνε πες τους το πως απόθανα.
Στη σιωπή που απλώνεται το τραγουδιστό φωνήεν – Ε εεε...είναι επωδός μεγάλης νοσταλγίας για τη ζωή, που το θεώρησα απαραίτητο γιατί μας δίνει μια ανάταση στη ψυχή.
Οι φίλοι και ο περιηγητής κατηφορίζουν για το χωριό. Τύμπανο, ασκομαντούρα και θιαμπόλι, δύο λύρες με λαούτα. Πριν να τελειώσει ο «χορός του Σήφακα», όλα τα όργανα μαζί σε συμφιλίωση.
Συνοπτικά:
1. Πότε θα κάνη ξαστεριά = Εξέγερση – επανάσταση
2. Ιντάχετε γυρού γυρού = Φυλακές – δραπέτευση
3. Αγρίμια κι αγριμάκια μου = Ανοδος στο βουνό – αντάρτες
4. Μάνα κι αν έρθουν οι φίλοι μου = Θάνατος παλικαριού – κοινωνία και
5. Χορός του Σήφακα = Γλέντι για κουράγιο = ψυχαγωγία
Να συμπληρώσω εδώ ο «χορός του Σήφακα» είναι κώδικας ενθυμίων στον ήρωα του τραγουδιού «Μάνα κι αν έρθουν οι φίλοι μου». Ο Σήφακας απορρίπτει τον πόνο για τον χαμό του φίλου καθώς χορεύει και αφήνει τα ίχνη του, με το πελώριο σώμα του να κινείται σε διάφορα επίπεδα και σχήματα.
Δεύτερη πράξη.
Κατηφορίζοντας ο φανταστικός περιηγητής που επινόησα, συναντάει ένα χωριό στο πόδι. Στρωμένες τάβλες αργυρές κι όλοι να χορεύουν και να τρώνε. Από την «Ακρη των ακριών ώστε να πας στην άκρη» για να είναι μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο. Είχα υπόψη μου τη φράση του Καζαντζάκη στη φοβερή «Ασκητική» του: «Παρατέντωσέ με, Κύριε, κι ας σπάσω».

Ριζίτικα: Μελωδία και στίχοι
Οι μελωδίες των Ριζίτικων είναι περιορισμένες. Ζήτημα 12 οι πιο καλές. Φιλοξενούν πάνω από 1.000 ποιητικά κείμενα που έρχονται και παρέρχονται, ενώ η μελωδία και ο ρυθμός μένουν.
Υπάρχουν στίχοι που διαρκούν αιώνες. Γκιλγαμές, Κώδικας του Χαμουραμπί, γραφή στην πέτρα, Ομηρος. Αλήθεια πότε θα μάθουμε για τον πίνακα της Φαιστού;
«Από την Ακρη των ακριών». Η μελωδική γραμμή εξέφραζε ένα ανέβασμα της ψυχής καθώς ακολουθούσε το φωνητικό ύψωμα σε δωρικό τρόπο. Ηταν ο αντίποδας του «Ιντάχετε γυρού γυρού». Το χαρακτηριστικό της διαφοράς τους ήταν ο ρυθμός που έκρυβε η μελωδία του.
Η φαντασία μου απλώθηκε στη σφαίρα του παρελθόντος και μια εικόνα ζωγραφίστηκε στον νου μου. Τραπέζια απλωμένα σ’ ένα μαγευτικό τοπίο της φύσης απ’ αυτά που όλοι μας όταν είμαστε παιδιά νιώσαμε σε μια γιορτή κάτω απ’ τον θόλο των πλατάνων ή στον περίβολο κάποιας εκκλησιάς που περιμένει λειτουργία μια φορά τον χρόνο ή μέσα σε πευκώνες όπου απέναντι κυματίζει η θάλασσα.
Το ποίημα του τραγουδιού αποκαλύπτει τη λαχτάρα του εξουσιαστή άρχοντα ν’ αφήσει την εξουσία και να ενωθεί με τον κόσμο. Ρυθμοί και νταούλια. Ηχοι από σιδερόβεργες, ποτήρια, κανάτες. Ηχοι από χτυπήματα σε πέτρα, σε τάβλα και κλαρίνο μαζί με τη λύρα κι ένας Ξυλούρης έτοιμος να ορμήσει. Οι μουσικοί άφησαν τα όργανά τους και έκρουαν καθημερινής χρήσεως αντικείμενα.
«Κόσμε χρυσέ, κόσμε αργυρέ, κόσμε μαλαματένιε, ψεύτη κόσμε».
Το τραγούδι αυτό είναι ο ιεροκήρυκας του βίου.
Το κισμέτ από την ανάποδη όμως. Η μελωδία άριστα θα ξεκίναγε μια συμφωνία του Μάλερ σε αργό και υπόκωφο ρυθμό.
Το σχήμα της μελωδίας με υψώματα και πλαγιές.
«Σε ψηλό βουνό σε ριζιμιό χαράκι κάθετ’ ένας αητός».
Οι στίχοι του εκφράζουν τον πόθο για την ελευθερία. Ας κάνουμε ένα άλμα χρονικό και ας πάμε 3.500 χρόνια πίσω. Αίγυπτος και ο αιρετικός Φαραώ Ακενατόν εγκαθιδρίει καταργώντας τον πολυθεϊσμό, έναν θεό που εκφράζεται από τον ζωοδότη Ηλιο.
Κείμενα, φωτογραφίες: Αρχείο Ελληνική Δημιουργία ΕΠΕ.

Του Γιάννη Μαρκόπουλου
18.9.2011

Η "Αγονη Γραμμή" του Κυκλαδικού συσπειρώνει τη δυναμική κοινωνία

Μέχρι σήμερα, τα περισσότερα ελληνικά μουσεία μεγάλου βεληνεκούς εναπόθεταν τις ελπίδες τους για στήριξη, στον κρατικό κορβανά. Τα πιο δραστήρια εξ αυτών, αναζητούσαν χορηγίες σε ένα κύκλο ευκατάστατων ανθρώπων, κάνοντας συνεχώς παράπονα και γκρίνια ότι το ΥΠΠΟΤ δεν επαρκεί. Ομως η κρίση φέρνει νέα μουσειακά ήθη. Η πολιτεία πλέον δεν δύναται και οι έχοντες δεν είναι τόσο πρόθυμοι να δώσουν. Ετσι πρέπει να αναζητηθούν καινούργιες πρακτικές, διαφορετικός σχεδιασμός, αναζήτηση οικονομικών πόρων σε άλλες δεξαμενές.
Ανοιγμα
Πρώτος διδάξας σε αυτόν τον τομέα είναι το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το οποίο επειδή είναι ιδιωτικό, έτσι και αλλιώς δεν εξαρτάτο οικονομικώς από το κράτος. Συνεπώς, διαθέτει τα αντανακλαστικά για τη χάραξη εναλλακτικής πολιτικής. Ηδη, τον περασμένο Νοέμβριο έκανε ένα άνοιγμα στην ομογένεια της Νέας Υόρκης, κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης στο Μητροπολιτικό Μουσείο.
Φέτος προχώρησε πιο δυναμικά, διοργανώνοντας μια βραδιά fundraising στο Εθνικό Θέατρο προχθές το βράδυ. Στόχος ήταν μια προπαρουσίαση της μεγάλης έκθεσης που εγκαινιάζεται την 1η Δεκεμβρίου. Με τίτλο «Αγονη Γραμμή», το αφιέρωμα είναι μια «ομπρέλα» που φιλοδοξεί να αναδείξει τον ιστορικό πλούτο και το ανθρώπινο δυναμικό μακρινών, αλλά όχι ξεχασμένων νησιών. Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσεται η Νίσυρος, η Τήλος, η Σύμη, η Χάλκη και το Καστελλόριζο. Διαθέτουν αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά όχι αρχαιολογικά μουσεία (με εξαίρεση τη Νίσυρο). Ετσι, τα αντικείμενα αυτά μένουν στην αφάνεια και μόνον τα κάστρα που παραμένουν πεισματικά σε κορυφές, διηγούνται σιωπηλά το πολυκύμαντο παρελθόν.
Oι κάτοικοι
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης θα φιλοξενήσει εκατοντάδες αντικείμενα εξαιρετικής ομορφιάς που μας ξεναγούν στους αιώνες που πέρασαν. Παράλληλα -και αυτό είναι εξίσου σημαντικό- η έκθεση θα συμπεριλαμβάνει σειρά από βίντεο που μαγνητοσκοπήθηκαν το καλοκαίρι του 2010 με πρωταγωνιστές τους ίδιους τους κατοίκους των νησιών. Κάποια αποσπάσματα παρακολουθήσαμε στην κατάμεστη σάλα του Εθνικού Θεάτρου προχθές.
Μια κάτοικος της Νισύρου μιλούσε για τα «Δελφίνια Ζωής», τους ιατρούς όλων των ειδικοτήτων που έρχονται με ταχύπλοο και τους εξετάζουν δωρεάν. Ενας γέροντας από το Καστελλόριζο αναφερόταν στο θέμα της λειψυδρίας και ο δήμαρχος του νησιού αναφέρθηκε στις απόπειρες που έχουν γίνει να ανακαινισθούν οι εκκλησίες. Ενας παλιός φύλακας αρχαιοτήτων μάς εξήγησε πως συνέλαβε με δική του πρωτοβουλία, έναν αρχαιοκάπηλο που βουτούσε στα νερά του Αιγαίου και έβγαζε «λαβράκια». Μικρές ιστορίες που συνθέτουν με μοναδικό τρόπο τη μεγάλη, ανθρώπινη ιστορία που γράφεται στις ημέρες μας σε όλα αυτά τα νησάκια της άγονης γραμμής.
Χορηγοί
Παρουσιαστές της βραδιάς ήταν ο διευθυντής του Μουσείου Νίκος Σταμπολίδης, πάντα επικοινωνιακός, και ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης. Αναφέρθηκαν με σύντομο και περιεκτικό τρόπο στη γοητευτική διαδρομή αυτών των νησιών μες στον χρόνο. Παράλληλα, μας έδωσαν μια πρόγευση για τα συναρπαστικά εκθέματα που θα δούμε από κοντά. Η πρόεδρος του Μουσείου Σάντρα Μαρινοπούλου, ευχαρίστησε θερμά τους χορηγούς της έκθεσης. Την Dior που χρηματοδότησε την εκδήλωση, τη Vodafone που ήταν ο μεγαλύτερος χορηγός της έκθεσης, τη ΔΕΠΑ, τη στήριξη ορισμένων εφοπλιστών, την Aegean Airlines και την Bluestar Ferries, μεταξύ άλλων.
Η πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης δείχνει έναν καινούργιο δρόμο εύρεσης πόρων, που δεν μοιάζει καθόλου με τις πρακτικές του παρελθόντος. Αντιθέτως, ενσωματώνει νέες πρακτικές και ιδέες. Αισιοδοξία και δυναμισμό.

Της Μαργαρίτας Πουρναρα
28.9.2011

ShareThis