Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2013

Κρητικές υφάντρες μας μαθαίνουν την τέχνη τους

Από τον Ομηρο ώς και τον περασμένο αιώνα, η ιστορία της Κρήτης πέρασε σαν υφάδι από στημόνι. Τα προικιά, τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα που αγκάλιαζαν το σώμα, τα τραπεζομάντιλα που στόλιζαν το γιορτινό τραπέζι. Ομως αυτό το νήμα που διατρέχει τον χρόνο, μοιάζει να κινδυνεύει σήμερα να κοπεί.
Οι τελευταίες υφάντρες που έμαθαν την τέχνη από τη μητέρα και τη γιαγιά τους είναι σήμερα μεσήλικες. Η παραγωγή είναι οικονομικά ασύμφορη, μπροστά στα τόπια με τα κινέζικα υφάσματα που εισάγονται μαζικά στην Κρήτη. Και η αμοιβή της επίπονης αυτής εργασίας είναι πενιχρή.
Προτού η σύνδεση με το παρελθόν χαθεί εντελώς, μια ομάδα από φωτισμένες γυναίκες έφτιαξε μια πρωτοβουλία με τη συμβολή του Πανεπιστημίου των Ορέων, την οποία βάφτισαν «Αποστολή Πηνελόπη Gandhi» (από το όνομα της γυναίκας του Οδυσσέα και το επίθετο του Ινδού ηγέτη που κήρυξε την ειρήνη) με στόχο να διασώσουν τεχνικές, σχέδια, πολύτιμη γνώση και κυρίως μεράκι.
Με την καθοδήγηση της εμπνεύστριας της πρωτοβουλίας, Βαρβάρας Τερζάκη - Παλλήκαρη, της καθηγήτριας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Ιριδας Τζαχίλη, της υπεύθυνης της μουσειακής συλλογής του Κέντρου Λαογραφίας Αθηνών, Λουίζας Καραπιδάκη και της Τίνας Δασκαλαντωνάκη, συσπείρωσαν τις τελευταίες υφάντρες του νησιού.
Τις βοηθούν όχι μόνο να κρατήσουν την τέχνη τους ζωντανή, αλλά να συνειδητοποιήσουν την τεράστια σημασία της για την ανάπτυξη μιας μικρής οικονομίας κλίμακος. Στο πλαίσιο των δράσεων, οι υφάντρες προσκλήθηκαν στην Αθήνα και παρουσιάζουν ζωντανά τα μυστικά της τέχνης τους, κάθε Σάββατο απόγευμα (18.30) και Κυριακή πρωί (12.30) σ’ έναν αργαλειό που έχει στηθεί στον 1ο όροφο του Μουσείου Μπενάκη στην Κουμπάρη. Στο τέλος κάθε παρουσίασης ακολουθεί μια 15λεπτη ομιλία ειδικών σχετική με το θέμα. Οι εκδηλώσεις στο μουσείο θα διαρκέσουν μέχρι και το τέλος του χρόνου. Και πράγματι αξίζει να περάσετε μια βόλτα για να ηρεμήσει η ψυχή σας και να αισθανθείτε ότι κάτι γίνεται σε αυτόν τον τόπο.

της Μαργαρίτας Πουρνάρα
28.11.2013

Χριστόφιας : Λάθος η διάσωση της Λαϊκής

H παροχή έκτακτης ρευστότητας στη Λαϊκή Τράπεζα από τον ELA ήταν λάθος, παραδέχεται τώρα ο τέως πρόεδρος της Κύπρου Δημήτρης Χριστόφιας, ο οποίος υποστηρίζει ωστόσο ότι η κυβέρνηση δεν είχε την εξουσία να κλείσει την τράπεζα.
Σε συνέντευξη στην «Κ» Κύπρου ο κ. Χριστόφιας υποστηρίζει ότι από το καλοκαίρι του 2012, όταν έμαθε ότι ανέβαινε η παροχή βοήθειας από τον ELA, είχε πει στον κεντρικό τραπεζίτη Π. Δημητριάδη και στον τότε υπουργό Οικονομικών Β. Σιαρλή να του πουν τις επιπτώσεις σε περίπτωση εκούσιας διάλυσης της Λαϊκής.
«Και οι δύο απάντησαν ότι θα είχε καταστροφικές συνέπειες αν αφήναμε την τράπεζα να κλείσει και ότι θα χρειαζόμασταν 7 δισ. για τις εγγυημένες καταθέσεις. Και τώρα θέλουμε 10 δισ. Και με ποιον τρόπο θα ξοφλήσουμε αυτά τα 10; Με ίδιους πόρους. Εγώ ποτέ δεν συζήτησα να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα με ίδιους πόρους», ανέφερε ο κ. Χριστόφιας.
Κατηγορεί τον τέως κεντρικό τραπεζίτη Αθανάσιο Ορφανίδη για ελλιπή έλεγχο των τραπεζών και ότι δεν τον ενημέρωσε για την τεράστια έκθεσή τους. «Γιατί ήμουν στα μαχαίρια με τον κ. Ορφανίδη; Διότι συζητήσαμε εκατόν φορές, μου έστειλε άλλες τόσες επιστολές, ουδέποτε, σε κανένα έγγραφο και σε καμιά συζήτηση, αναφέρθηκε στις τράπεζες. Ουδέποτε μου είπε ότι οι τράπεζες κάνουν επεκτατική πολιτική, και όταν άρχισε ο ΕLA για τη Λαϊκή, ουδέποτε μου είπε. Και πού πήγαιναν τα λεφτά από τον ELA της Λαϊκής; Πήγαιναν στην Ελλάδα και γίνονταν επενδύσεις αλλού και χωρίς διασφαλίσεις. Αυτά τα απέκρυβε. Και τώρα δεν τα λέει. Είχε μαρτυρήσει σε αυτή την περιβόητη επιτροπή. Είπε ότι προειδοποίησε τον πρόεδρο για την κατάσταση στις τράπεζες; Ποτέ. Και το πρόβλημά μας είναι η κατάσταση στις τράπεζες. Είχε συναινέσει στη μετεξέλιξη της Marfin Λαϊκής από ελληνική τράπεζα σε κυπριακή και δεν μας είπε τίποτε. Και αυτό είναι εγκληματικό, γιατί χάσαμε αμέσως 4,1 δισ. και άλλα 4 δισ. από τις τράπεζες, να λοιπόν πού είναι το πρόβλημα».
Ο Δ. Χριστόφιας υπεραμύνθηκε των χειρισμών του στην οικονομία λέγοντας ότι προσπάθησε να αποφύγει «όπως ο διάβολος το λιβάνι» την τρόικα, αλλά τελικά υποχρεώθηκε να καταλήξει στο Μνημόνιο το οποίο «ήταν ίσως το πιο χαλαρό που υπέγραψε ποτέ χώρα που απευθύνθηκε στον μηχανισμό στήριξης».
Από τα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης ξεχωρίζει η αναφορά του Δ. Χριστόφια στην τραγωδία της 11ης Ιουλίου στο Μαρί και οι αρχικές σκέψεις για παραίτηση. «Παρ’ όλη την πίεση, ψυχική και πολιτική, αποφάσισα να μείνω στις επάλξεις», είπε, προσθέτοντας ότι θα ήταν ανεύθυνο και ανέντιμο να έφευγε την ώρα της μεγάλης δοκιμασίας, κάτι για το οποίο -όπως είπε- δεν μετάνιωσε. «Θα ήταν κάτι σαν λιποταξία», κατέληξε.

24.11.2013

Επικοινωνία: Ο τηλεοπτικός μύθος που άλλαξε τον κόσμo (Κέννεντι)

Πενήντα χρόνια ακριβώς συμπληρώθηκαν την 22α Νοεμβρίου από την ημέρα κατά την οποία η πρώτη on camera τραγωδία άλλαξε την ιστορία της τηλεόρασης και μαζί της τον παγκόσμιο πολιτισμό, αλλάζοντας τους κώδικες επικοινωνίας, την αισθητική και την αντίληψη της πραγματικότητας. Η δολοφονία του Τζον Φ. Κένεντι στο Ντάλας, εκείνο το πρωινό του Νοεμβρίου, κατά τη διάρκεια της απευθείας κάλυψης από το τοπικό δίκτυο KRLD της περιοδείας του και με τα εθνικά δίκτυα σε άμεση σύνδεση, υπήρξε το γεγονός που συνέδεσε έκτοτε οριστικά την τηλεοπτική κάμερα με τη διαμόρφωση της συνείδησης του κόσμου για την πραγματικότητα.
Εκείνη ακριβώς η στιγμή, που η Τζάκι με το άψογο ροζ ταγέρ της πηδάει πάνω από το γερτό σώμα του Αμερικανού προέδρου πανικόβλητη, ενώ οι άνδρες της ασφαλείας δεν έχουν συνέλθει από την έκπληξη, υπήρξε η εικόνα που έμελλε να προσθέσει στην τηλεοπτική ενημέρωση ένα νέο στοιχείο, αλλάζοντας το ύφος και τους στόχους της, την καθήλωση του κοινού διά του συγκλονισμού του. Ηταν το στοιχείο που τροφοδότησε έκτοτε τη σύγκρουση εφημερίδων και τηλεόρασης.
Υπήρξε, ωστόσο, ένα ακόμη στοιχείο σε αυτή την τηλεοπτική στιγμή. Εκεί, μπροστά στην οθόνη, η οποία αναμετέδιδε το ιστορικό γεγονός με τρόπο που οι θεατές αισθάνονταν μέρος της ιστορίας εν τω γεννάσθαι, συντελούνταν ταυτοχρόνως και μια μύχια εξέλιξη, την οποία ούτε η λογοτεχνία ούτε ο κινηματογράφος είχαν καταφέρει να τελειοποιήσουν: η συναισθηματική ένωση του αμερικανικού έθνους μέσω της κοινής εμπειρίας. Εμελλε έκτοτε ολόκληρο το οικοδόμημα της τηλεοπτικής ενημέρωσης να προσανατολιστεί σε αυτό ακριβώς το κυνήγι του συγκλονισμού του κοινού, εκφυλίζοντας, όπως ήταν φυσικό, σταδιακά τις μεθόδους και τις αρχές της ενημέρωσης, για να φτάσει, μερικές δεκαετίες αργότερα, αυτή η αντίληψη περί ενημέρωσης να οριστεί ως «τρομολαγνεία».
Στην πραγματικότητα ήταν η πρώτη στιγμή της τηλεόρασης που αποτύπωνε ένα αίσθημα κινδύνου για την αμερικανική κοινωνία, η οποία μέχρι τότε, τουλάχιστον ως προς την τηλεοπτική της εκδοχή, ζούσε το όνειρο της διαρκούς και απρόσκοπτη ανόδου –μορφωτικής, επαγγελματικής και οικονομικής– της μεσαίας τάξης. Ηταν το πρώτο πλήγμα στις βεβαιότητες του κόσμου, μία από τις οποίες εκείνη τη στιγμή ήταν ότι ο Τζέι Εφ Κένεντι θα γινόταν ο καλύτερος πρόεδρος των ΗΠΑ. Ούτε αυτό ωστόσο στάθηκε ποτέ δυνατόν να επαληθευτεί. Η δολοφονία του αγαπημένου της τηλεόρασης «Τζέι Εφ» κράτησε τον μύθο του αναλλοίωτο και λαμπερό μέχρι σήμερα, τη φιγούρα του νεανική και γοητευτική, την οικογενειακή του ζωή ένα σαπουνοπερικό παραμύθι, στο οποίο όσα αποκαλύφθηκαν κατόπιν –απιστίες, ιδιωτικά πάθη κ.λπ.– απλώς πρόσθεσαν μεγαλύτερη γοητεία για ένα κοινό, το οποίο εθιζόταν όλο και περισσότερο στο θέαμα της πολιτικής, απομακρυνόμενο από την ουσία της.
Εκείνη πάντως η live αναμετάδοση της δολοφονίας, που αποτελεί έκτοτε case study για τις αμερικανικές πανεπιστημιακές σπουδές δημοσιογραφίας, υπήρξε το ισχυρό αποτύπωμα όλων των ελαττωμάτων και των προτερημάτων αυτής της μεθόδου ενημέρωσης.
Οι ρεπόρτερ αναμετέδιδαν ό,τι έβλεπαν, χωρίς έλεγχο, και αυτό ήταν ό,τι ακριβώς έβλεπε και ένιωθε ο κόσμος εκείνη τη στιγμή. Στο κεντρικό στούντιο του CBS επιβεβαίωνε τα γεγονότα ο Γουόλτερ Κρονκάιτ, η «φωνή της Αμερικής», το πρόσωπο που εμπιστεύονταν περισσότερο απ’ όλους οι πολίτες, ενσαρκωτής των ιερότερων φαντασιώσεων της μεσαίας τάξης – προερχόμενος από αυτήν, μορφωμένος, επιτυχημένος, σοβαρός. Μπορεί να χρειάστηκε να περιμένει, μέχρι να ζεσταθούν οι προβολείς και να γίνει η σύνδεση με το Ντάλας, δέκα ολόκληρα λεπτά από τη στιγμή των πυροβολισμών (ενώ προβαλλόταν η σαπουνόπερα «As the World Turns»), αλλά η Αμερική πίστεψε μόνον όταν είδε τα υγρά του μάτια ενώ έλεγε τη φράση ότι ο πρόεδρος ήταν νεκρός και άκουσε το ράγισμα στη φωνή του. Ποτέ πια ο κόσμος δεν θα ήταν ίδιος. Είχε αλλάξει για πάντα η τηλεόραση.
Ναι, ο Τζέι Εφ Κένεντι ήταν ο πρώτος πολιτικός στην ιστορία που θεμελίωσε τις στενές σχέσεις τηλεόρασης και πολιτικής και μετέτρεψε την εκλογή προέδρου σε σόου δίνοντας ώθηση σε κοσμογονικές αλλαγές. Ισως δεν φανταζόταν ποτέ ότι η πρόσκληση της Τζάκι στην εκπομπή του Μάροου θα εξελισσόταν μέσα σε μερικές δεκαετίες στην τηλεόραση που ασχολείται με τις κομμώσεις της Χίλαρι και τα γυμνασμένα μπράτσα της Μισέλ Ομπάμα, ούτε φυσικά θα είχε διανοηθεί ότι η live επικοινωνία ενός Αμερικανού προέδρου με τον λαό του θα κορυφωνόταν στο προεδρικό ριάλιτι του Κλίντον να ομολογεί «ανάρμοστη σχέση». Αλλωστε, υπήρξε και ο μοναδικός έκτοτε πρόεδρος που με μια «συμφωνία κυρίων» με τους δημοσιογράφους –όλοι τότε ήταν κύριοι– θα έμενε προφυλαγμένη η ιδιωτική του ζωή μέχρι τον θάνατό του.

Της Πόπης Διαμαντάκου
24.11.2013

Αυξήσεις για τη μισθοδοσία στο γραφείο του αντιπροέδρου

Αύξηση 54,7% προβλέπεται να λάβει το πολιτικό γραφείο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Ευάγγελου Βενιζέλου ή σε απόλυτους αριθμούς η επιχορήγηση των 234,3 χιλιάδων ευρώ του 2013 θα αυξηθεί στις 363 χιλιάδες ευρώ το 2014.
Και η διαφορά αυτή αποδίδεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στις δαπάνες μισθοδοσίας, οι οποίες από 131.500 ευρώ το 2013 εκτινάσσονται σε 263.000 ευρώ το 2014.
Παρόμοια παραδείγματα, όπου οι αμοιβές διαφόρων γραφείων αυξάνονται, υπάρχουν πολλά μέσα στον προϋπολογισμό. Το περίεργο είναι ότι όλα αυτά γίνονται μέσα στην κρίση.
Τελικά όλο και περισσότερες τράπεζες απαγορεύουν τις συνομιλίες των χρηματιστών τους στα chat rooms. Οι Barclays, Citigroup και Royal Bank of Scotland (RBS) έχουν καθιερώσει ήδη το νέο καθεστώς, ενώ η JPMorgan διερευνά εάν οι επαφές θα πρέπει να είναι μόνον μέσω τηλεφώνου. Οι συνδιαλέξεις σε επαγγελματικά chat rooms θεωρείται ότι έπαιξαν κεντρικό ρόλο στο σκάνδαλο χειραγώγησης του διατραπεζικού επιτοκίου Libor. Και οι τράπεζες φαίνεται ότι θέλουν να λάβουν τα μέτρα τους.
Πηγή Καθημερινή
23.11.2013

"Αυτοδυναμία" του ευρώ και των κυβερνήσεων συνεργασίας (έρευνα Καπα Reserach)

Οριακό προβάδισμα της ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, κατά των πρόωρων εκλογών τάσσεται η πλειονότητα των πολιτών σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της Κάπα Research.
Με τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ να εξακολουθούν να μάχονται για την πρώτη θέση, χωρίς κανένα από τα δύο κόμματα να έχει διασφαλίσει ασφαλές προβάδισμα, κλείνει το 2013. Παρά τη δυναμική που είχε αρχίσει να εμφανίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης το φθινόπωρο, η συνάντηση του Πρωθυπουργού με την καγκελάριο της Γερμανίας, η ομολογία Τσίπρα ότι η χώρα δεν μπορεί να αποχωρήσει από το ευρώ και οι άστοχοι χειρισμοί του ΣΥΡΙΖΑ στο ζήτημα των φαρμάκων και των διοικητικών υπαλλήλων στα πανεπιστήμια φαίνεται να εκμηδενίζουν και πάλι τις διαφορές και να ενισχύουν εκ νέου την κυβερνώσα παράταξη.

Σύμφωνα με πανελλαδική δημοσκόπηση της Κάπα Research που διενεργήθηκε για λογαριασμό του «Βήματος» την περασμένη εβδομάδα, η ΝΔ διατηρεί ένα οριακό προβάδισμα 0,6% από τον ΣΥΡΙΖΑ (από 0,4% που είχε καταγράψει τον Ιούλιο). Κι αυτό γιατί, όπως προκύπτει από τα ποιοτικά στοιχεία της έρευνας, οι πρόσφατες κοινοβουλευτικές «μάχες» των κκ. Αντ. Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλου με τον κ. Αλ. Τσίπρα επηρέασαν σαφώς την κοινή γνώμη, όπως και η δολοφονία των δύο νεαρών έξω από τα γραφεία της Χρυσής Αυγής.

Σε αντίθεση με άλλες δημοσκοπήσεις, η έρευνα της Κάπα Research εμφανίζει ακόμη και σήμερα σε πτωτική πορεία τη Χρυσή Αυγή, με ποσοστό 7,9% έναντι 11% τον περασμένο Μάρτιο. Παραμένει όμως καθαρά τρίτο κόμμα, με το ΠαΣοΚ να ακολουθεί διατηρώντας τις δυνάμεις του και με τη Δημοκρατική Αριστερά να ενισχύεται ελαφρά, μετά τις κινήσεις επαναπροσέγγισης με την κυβέρνηση.
Η πρόθεση ψήφου
Η ΝΔ προηγείται με 23% έναντι 22,4% του ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθεί η Χρυσή Αυγή με 7,9% και το ΠαΣοΚ με 6,1% (7,3% τον Ιούλιο). Το ΚΚΕ κρατά σταθερά την πέμπτη θέση με 5%, οι Ανεξάρτητοι Ελληνες ακολουθούν με 4,5% και η ΔΗΜΑΡ ανεβαίνει στο 3,4% από 2,8% τον Ιούλιο.

Η διαμόρφωση αυτής της εικόνας φαίνεται ότι οφείλεται σε μια σειρά από πολιτικά γεγονότα, αλλά και από τη στρατηγική που ακολουθούν σε αυτά τα κόμματα. Για παράδειγμα, η επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ να ζητεί εκλογές δεν βρίσκει σύμφωνη την κοινή γνώμη, καθώς το 56,6% δηλώνει ότι επιθυμεί να δοθεί περισσότερος χρόνος στην κυβέρνηση, έναντι ενός ποσοστού 38,5% που επιθυμεί πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. ΝΔ και ΠαΣοΚ φαίνεται ότι φθείρονται από τις νέες διατάξεις που κατατίθενται στη Βουλή για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων και για τους πλειστηριασμούς ακινήτων. Αλλά το πολιτικό κόστος που επωμίζονται αντισταθμίζεται από τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ στο ζήτημα της τιμής των φαρμάκων, αλλά και από τη στρατηγική πόλωσης που ακολουθεί ο κ. Τσίπρας.

Ελαφρά ενισχυμένη εμφανίζεται και η ΔΗΜΑΡ μετά τον διάλογο που έχει ξεκινήσει στο εσωτερικό της για το ενδεχόμενο επαναπροσέγγισης με την κυβέρνηση, ενώ η Χρυσή Αυγή εξακολουθεί να χάνει δυνάμεις, παρά την προσπάθεια που καταβάλλουν στελέχη της για να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι ανακάμπτει.

Ο κ. Σαμαράς εξακολουθεί να προηγείται στο ερώτημα «ποιον θεωρείτε καταλληλότερο για πρωθυπουργό» με 45,5% έναντι 32,3% του κ. Τσίπρα και η ΝΔ στην παράσταση νίκης με 43%, έναντι 41,7% του ΣΥΡΙΖΑ. Η πλειοψηφία της κοινής γνώμης εξακολουθεί να προτιμά μια συμμαχική κυβέρνηση με κορμό τη ΝΔ του κ. Σαμαρά με 41,7% έναντι 35,6% που προτιμά μια συμμαχική κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα.

Και στη δημοτικότητα των πολιτικών αρχηγών προηγείται ο κ. Σαμαράς, με τον κ. Τσίπρα να ακολουθεί και στη συνέχεια τον κ. Φ. Κουβέλη, τον κ. Π. Καμμένο, τον κ. Ευ. Βενιζέλο και τον κ. Δ. Κουτσούμπα, με τελευταίο τον κ. Ν. Μιχαλολιάκο, ο οποίος συγκεντρώνει ένα ποσοστό 85,8% στις αρνητικές γνώμες.

Από την έρευνα της Κάπα Research προκύπτει σαφώς ότι τις προτιμήσεις της κοινής γνώμης επηρέασαν οι εμφανίσεις των κκ. Σαμαρά και Τσίπρα στο εξωτερικό. Το 42,3% όσων συμμετείχαν στη δημοσκόπηση αξιολογεί θετικά τους χειρισμούς του Πρωθυπουργού κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Βερολίνο, αλλά και τις δηλώσεις της κυρίας Μέρκελ που ακολούθησαν. Ακόμη πιο εντυπωσιακή όμως είναι η αποδοχή στην κοινή γνώμη (68,6%) των δηλώσεων που έκανε ο κ. Τσίπρας στην ομιλία του στο Τέξας, με την οποία ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να αποχωρήσει από την ευρωζώνη και να φύγει από το ευρώ.

Το εντυπωσιακότερο είναι ότι τις δηλώσεις αυτές επιδοκιμάζει και η πλειοψηφία των οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ (75,7%) παρά το γεγονός ότι στο εσωτερικό του κόμματος υπάρχουν ακόμη αρκετά στελέχη που εκφράζουν αντίθετες απόψεις. Φαίνεται λοιπόν ότι το «κίνημα της δραχμής» δεν βρίσκει πλέον ανταπόκριση στις πεποιθήσεις των Ελλήνων αλλά και στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, αναγκάζοντας πια και την ηγεσία του να είναι πιο προσεκτική στο μέλλον για το ζήτημα αυτό.

Παραμονή στην ευρωζώνη
Το 76,9% της κοινής γνώμης τάσσεται πλέον υπέρ της παραμονής της χώρας στο ευρώ και μόνο ένα ποσοστό 16,7% εξακολουθεί να τάσσεται υπέρ της επιστροφής στη δραχμή, όταν μόλις τον περασμένο Ιούλιο το 23,9% δήλωνε ότι επιθυμούσε επιστροφή σε εθνικό νόμισμα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι προφανές ότι η μάχη του προϋπολογισμού που ξεκινά από αύριο στη Βουλή, καθώς και οι κρίσιμες ψηφοφορίες που ακολουθούν για τους πλειστηριασμούς ακινήτων, τον φόρο ακινήτων και το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο θα επηρεάσουν σημαντικά το πολιτικό σκηνικό, το οποίο εξακολουθεί να παραμένει ιδιαιτέρως ρευστό.    

Πηγή : Το Βήμα
1.12.2013

Οταν το "Εθνος" βρήκε στα Σκόπια τον πραγματικό Ζορμπά

Πριν από σχεδόν 17 χρόνια, τον Μάρτιο του 1997, το «Εθνος», μετά από δημοσιογραφική έρευνα στην ΠΓΔΜ και στη Σερβία, αποκάλυπτε τον τάφο του Ζορμπά στα Σκόπια.

Ο Μίκης Θεοδωράκης επισκέφθηκε τον τάφο του Ζορμπά στα Σκόπια.
Ο Μίκης Θεοδωράκης επισκέφθηκε τον τάφο του Ζορμπά στα Σκόπια.
Τον Γιώργου Ζορμπά, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του ήρωα του Νίκου Καζαντζάκη, Αλέξη Ζορμπά, «αυτού που μου έμαθε ν' αγαπώ τη ζωή και να μη φοβούμαι τον θάνατο», όπως έγραφε. «Βρήκαμε τον τάφο του Ζορμπά στα Σκόπια» έγραφε στην πρώτη του σελίδα το «Εθνος».
Η έρευνά μας είχε γίνει στον άξονα Θεσσαλονίκης - Σκοπίων - Βελιγραδίου, αναζητώντας τους απογόνους του, που τους εντοπίσαμε στο Βελιγράδι για να φτάσουμε τελικά στο νεκροταφείο «Μπούτελ» των Σκοπίων.
Με το ρεπορτάζ εκείνο, στο οποίο συμμετείχαν οι Χρίστος Τελίδης, Μαρία Ριτζαλέου και Εύρης Τσούμης, επιχειρήσαμε να ρίξουμε φως στα άγνωστα χρόνια του κοσμοπολίτη Ελληνα της βαλκανικής στα Σκόπια, από το 1930 μέχρι τον θάνατό του το 1941.
Το ρεπορτάζ του «Εθνους» στις 31/3/1997 για τον ήρωα του Νίκου Καζαντζάκη.
Το ρεπορτάζ του «Εθνους» στις 31/3/1997 για τον ήρωα του Νίκου Καζαντζάκη.
Λίγες εβδομάδες μετά την αποκάλυψη του «Εθνους», ο Μίκης Θεοδωράκης πήγαινε στα Σκόπια για να παρουσιάσει σε μια μεγάλη συναυλία του στην αίθουσα της όπερας του Λαϊκού Θεάτρου το έργο του «Ζορμπάς ο Ελληνας» σε χορογραφία Λόρκα Μασίνε. Μια συναυλία που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση και στην οποία είχε παραστεί ο τότε πρόεδρος της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγόροφ.
Σ' αυτή την αναζήτηση στη γειτονική χώρα, όπως γράφαμε, ο Γιώργος Ζορμπάς για τα αρχεία της ΠΓΔΜ ήταν τότε άγνωστος. Μετά την αποκάλυψη εκείνη, η οποία συνοδεύτηκε λίγο αργότερα με την επίσκεψη του ίδιου του Μίκη Θεοδωράκη στον τάφο του Ζορμπά, τα πράγματα άλλαξαν και τα ΜΜΕ των Σκοπίων αναφέρονται από καιρού εις καιρόν στον Γιώργο-Αλέξη Ζορμπά.

Η αναζήτηση
Ούτε ο τότε διευθυντής των νεκροταφείων του «Μπούτελ» Γιόβαν Ντένκοφσκι, ούτε κάποιος από τους υπαλλήλους γνώριζε τίποτα σχετικό με τον τάφο του Ζορμπά. Η αναζήτηση είχε ξεκινήσει μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών που διέθεταν ήδη την εποχή εκείνη τα νεκροταφεία για να οδηγηθούμε αρχικά στον τάφο ενός καθολικού Στέφαν Ζορμπά, που είχε πεθάνει το 1993.
Η συνέχιση της προσπάθειας μας έφερε σε έναν οικογενειακό τάφο της οικογένειας Γιάντα από τη Σερβία. Ηταν ο τάφος της κόρης του Ζορμπά, της Κατίνας Γιάντα (1906-1969) και του άντρα της Γιοβάν Γιάντα, γραμμένες στα σλαβικά. Στα λατινικά τελευταίο υπήρχε το όνομα του Γιώργου Ζορμπά με ημερομηνία γέννησης το 1869 και θανάτου το 1943. Η τελευταία ήταν λάθος, αφού ο Ζορμπάς πέθανε και διορθώθηκε τα επόμενα χρόνια.
«Ο Γιοβάν Ντένκοφσκι, ο διευθυντής των νεκροταφείων, δεν πίστευε στα μάτια του. Είχα ακούσει για τον Ζορμπά αλλά δεν ήξερα ότι ήταν θαμμένος εδώ» έλεγε τότε στο «Εθνος». Ο Ζορμπάς είχε ταφεί αρχικά στα παλιά νεκροταφεία νότια της πόλης των Σκοπίων και αργότερα τα δύο εγγόνια του που ζούσαν στο Βελιγράδι μετέφεραν τα οστά του και τα τοποθέτησαν στον οικογενειακό τάφο των γονιών τους.
Γι' αυτά τα χρόνια του Ζορμπά στα Σκόπια -που είναι και τα τελευταία της ζωής του- τα στοιχεία είναι συγκεχυμένα. «Ενα πρωί ξημερώματα χωρίσαμε» γράφει ο Ν. Καζαντζάκης στο βιβλίο του για τον χωρισμό του με τον Ζορμπά, που έγινε στις αρχές του '30. «Αυτός πήγε κατά Βορρά και καταστάλαξε στη Σερβία, σ' ένα βουνό δίπλα στα Σκόπια, όπου ξεπάτωσε, λέει, πλούσια φλέβα λευκόλιθο, τύλιξε μερικούς παραλήδες, αγόρασε σύνεργα, στρατολόγησε εργάτες κι άρχισε πάλι να ανοίγει μέσα στη γης γαλαρίες. Τίναξε βράχους, έφτιαξε δρόμους, έφερε νερό, έχτισε σπίτι, παντρεύτηκε, γέρος κοτσανάτος, μια όμορφη γλεντοχήρα, τη Λιούμπα και έκανε παιδί μαζί της».
Η εγγονή του πάντως, η αρχιτέκτων Αννα Γκάιγκερ, που πέθανε το 2002 στο Βελιγράδι, επέμενε ότι ο Ζορμπάς δεν παντρεύτηκε τη Λιούμπα και δεν απέκτησε μαζί της παιδιά. Πάντως εδώ υπάρχουν ερωτηματικά καθώς και η απορία ποιος είναι εκείνος ο καθολικός Στέφαν Ζορμπά;
Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΜΟ ΤΟΥ ΖΟΡΜΠΑ
«Αδικο! Τέτοιες ψυχές δεν πρέπει να πεθαίνουν»
«Εύρον πράσινην πέτραν ωραιοτάτην, ελθέ αμέσως, Ζορμπάς» τηλεγραφούσε στον φίλο του Ν. Καζαντζάκη από τα Σκόπια ο Ζορμπάς. Κι όταν αυτός του έγραφε ότι δεν μπορούσε, του απαντούσε: «Είσαι, και να με συμπαθάς αφεντικό, καλαμαράς. Μπορούσες και συ, κακομοίρη, μια φορά στη ζωή σου να δεις μιαν όμορφη πράσινη πέτρα και δεν την είδες». Οταν οι Γερμανοί κατέλαβαν τη περιοχή, δέσμευσαν το ορυχείο του και την παραγωγή των μεταλλευμάτων. «Ο Ζορμπάς έσκασε από τον καημό του, πλάνταξε...» μας είχε πει ο συμπατριώτης του, λαογράφος Νικόλαος Σάρμας. Το 1941 ο Καζαντζάκης έμαθε για τον θάνατο του Ζορμπά. Και η είδηση αυτή τον γέμισε απελπισία. Στην «Αναφορά στον Γκρέκο» έγραψε:

«Στο σπίτι με περίμενε ένα γράμμα με πένθιμο φάκελο, γραμματόσημο σέρβικο, κατάλαβα. το κρατούσα και το χέρι μου έτρεμε. Γιατί να το ανοίξω; Μάντεψα ευτύς το πικρό μαντάτο. 'πέθανε, πέθανε', μουρμούρισα, κι ο κόσμος σκοτείνιασε. [...] Εκλεισα τα μάτια κι ένιωθα αργά, ζεστά, να κυλούν στα μάγουλά μου τα δάκρυα. 'Πέθανε, πέθανε, πέθανε...' μουρμούριζα 'ο Ζορμπάς, ποτέ πια! Πέθανε το γέλιο, κόπηκε το τραγούδι'. [...] Οχι λύπη, θυμός με συνεπήρε. 'Αδικο! Αδικο!' φώναξα 'τέτοιες ψυχές δεν πρέπει να πεθαίνουν. Πότε πια θα μπορέσει το χώμα, το νερό, η φωτιά, η τύχη, να πλάσουν ένα Ζορμπά;' [...] Ολη τη νύχτα δεν μπόρεσα να κλείσω μάτι. [...] Τι να κάμω, συλλογίζουμουν όλη τη νύχτα, τι να κάμω για να ξορκίσω το θάνατό του; Ανοιξε η καταπαχτή του σπλάχνου μου, πετιούνται απάνω οι θύμησες, σπρώχνουν η μια την άλλη, βιάζουνται και ζώνουν αγριεμένες την καρδιά μου ανοιγοκλειούν το στόμα, φωνάζουν να περμαζώξω από τη γης, από τη θάλασσα, από τον αέρα το Ζορμπά και να τον αναστήσω. Αυτό δεν είναι το χρέος της καρδιάς; Γι' αυτό δεν την έπλασε ο Θεός; ν' ανασταίνει τους αγαπημένους; Ανάστησέ τον!»

Πηγή : Εθνος της Κυριακής
17.11.2013

Γιαγκούλας, ο ωραίος των ορέων (ο λήσταρχος και η μυθοπλασία περί αυτού)

Προδημοσίευση από αλλόκοτες και ηρωικές ιστορίες λήσταρχων τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα
Της Ολγας Σελλα
Το 1926, όταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος κήρυσσε δικτατορία, κυκλοφορούσαν σε τευχίδια διάφορα λαϊκά αναγνώσματα για τους περίφημους ληστές. Ενα από αυτά είχε τίτλο «Ο ασύλληπτος ληστής Γιαγκούλας» και είχε τιράζ τον απίστευτο αριθμό των 50.000 τευχών ανά φυλλάδιο! Η ιστορία αυτού του ληστή, από τους τελευταίους που έδρασαν στον ελληνικό χώρο, απασχολεί τον ακούραστο, πολυγραφότατο Βασίλη Τζανακάρη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Σερραίος συγγραφέας καταπιάνεται με την έρευνα για πρόσωπα και γεγονότα που επηρέασαν την πρόσφατη ιστορία ή μικροϊστορία του τόπου. Η συστηματική και αφοσιωμένη δραστηριότητά του στην έρευνα τού έχουν χαρίσει ήδη το Κρατικό Βραβείο Χρονικού-Μαρτυρίας (το 2007, για το βιβλίο του «Δακρυσμένη Μικρασία, 1919-1922»). Αυτή τη φορά, ο Βασίλης Τζανακάρης καταπιάνεται με τη δράση, τον μύθο και τους θρύλους που συνόδευσαν τους ληστές και τους αρματολούς, που έδρασαν μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, αλλά και με τον τρόπο που αντιμετωπίστηκαν από τις αρχές ή στηρίχτηκαν από τον πληθυσμό.
Κανόνας η μπέσα
Από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» θα κυκλοφορήσει την ερχόμενη εβδομάδα το νέο πολυσέλιδο και τεκμηριωμένο έργο του Βασίλη Τζανακάρη. Τίτλος του, «Φώτης Γιαγκούλας, ο απέθαντος» και υπότιτλος «Ο αιματοβαμμένος αστερισμός ενός “ωραίου των ορέων” και άλλες ληστρικές ιστορίες».
Μια γοητευτική αφήγηση που ξεκινάει από τη μεγάλη διάδοση που είχαν τον 19ο αιώνα τα λαϊκά φυλλάδια με τις ιστορίες ληστών (ίσως γιατί πάντα, σε κάθε εποχή, έχουν πέραση οι κάθε λογής «ασυμβίβαστοι», που γίνονται ταυτόχρονα και «τιμωροί» των κακώς κειμένων), αλλά και από μερικές γενικές πληροφορίες για την καθημερινότητα και τον άγραφο κώδικα που καθόριζε τις σχέσεις τους.
«Αδιαμφισβήτητο εργαλείο και γρανιτένιος κανόνας ήταν η μπέσα. Λένε ότι ήταν ανακάλυψη της Αρβανιτιάς, από όπου τη δανείστηκαν οι Αλβανοί ληστές και ληστοτρόφοι». Από αυτές τις αλλόκοτες, αλλά πάντως ηρωικές ιστορίες που συγκέντρωσε και αφηγείται ο Βασίλης Τζανακάρης, η «Κ» προδημοσιεύει μερικά αποσπάσματα.
Μια εκπυρσοκρότηση
«Λένε πως ο Φώτης Γιαγκούλας είχε στην υπηρεσία του εκατόν πενήντα ανθρώπους, οι οποίοι δεν έκαναν άλλη δουλειά από το να τον ειδοποιούν για τις κινήσεις των αποσπασμάτων και να τον προμηθεύουν τρόφιμα όταν λημέριαζε στην περιφέρειά τους. Λένε επίσης πως μερικούς μήνες πριν από την εξόντωση της συμμορίας του, ένας από τους ανθρώπους του είχε συλληφθεί και είχε αναγκαστεί να τεθεί επικεφαλής ενός καταδιωκτικού αποσπάσματος προκειμένου να υποδείξει το λημέρι του. Κοντά πεντακόσια μέτρα από το λημέρι, στην προσπάθειά του να ειδοποιήσει τον λήσταρχο γλίστρησε σκόπιμα ενώ ταυτόχρονα τραβούσε τη σκανδάλη κάνοντας το όπλο του να εκπυρσοκροτήσει. Ο πυροβολισμός αυτός έκανε τον Γιαγκούλα και τους συντρόφους του να γίνουν καπνός».
Επικεκηρυγμένος
Δεν ήταν η πρώτη φορά που κατάφερνε να το σκάσει. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1924, οι εφημερίδες έγραφαν ότι «ο λήσταρχος Γιαγκούλας ηγούμενος πενταμελούς συμμορίας ενεπλάκη μετά αποσπασμάτων» και στη συνέχεια διέφυγε «επελθόντος του σκότους». Και ενώ η εφημερίδα προσπαθούσε να καθησυχάσει τους αναγνώστες της ότι η σύλληψη του Γιαγκούλα ήταν θέμα ημερών, λίγες μέρες αργότερα, την 1η Οκτωβρίου οι εφημερίδες έγραφαν ότι ο Γιαγκούλας έφτασε στην Αθήνα! Η είδηση διαψεύστηκε από τις αρχές και τις επόμενες ημέρες οι εφημερίδες έγραφαν: «Και ιδού ένα τηλεφώνημα εξ Αθηνών όπου μας αναγγέλλει την αισίαν εμφάνισιν του Γιαγκούλα εις τας... Αθήνας! Η πρωτεύουσα ανεστατώθη. Η εκεί αστυνομία ετέθη εις κίνησιν. Το υπουργείο της Εννόμου το κατέλαβε πυρετός. Τι φρίκη! Τι φρίκη! Ενας ληστής του βουνού να κατέβη μέσα στην πρωτεύουσα του Κράτους! Ποιος; Ενας Γιαγκούλας! Ενας αλήτης, ένας σκύλος. Αυτά θα σου πουν οι παραξενευόμενοι επίσημοι των Αθηνών, ενώ ο λαός θα σηκώση τους ώμους με αδιαφορία και θα αντιπαρέλθη την είδησιν σαν να επρόκειτο για τον πλέον ακίνδυνον και ειρηνικόν άνθρωπον», σημείωνε η εφημερίδα δίνοντας ακριβώς το μέτρο της κοινωνικής ανοχής. Αλλά και της πολιτικής κόντρας που προκαλούσε η αναποτελεσματική για πολύ καιρό δίωξη ληστών σαν τον Γιαγκούλα. «Ο λήσταρχος Γιαγκούλας είναι επικεκηρυγμένος αντί εξακοσίων χιλιάδων δραχμών. Πλείστα όσα αποσπάσματα, ημέρας τε και νυκτός, τον καταδιώκουν προς όλας τας κατευθύνσεις, και προς όλα τα απροσπέλαστα σημεία. Εις την Βουλήν συζητείται νομοσχέδιον κατόπιν της επικυρώσεως του οποίου ολόκληρον σύνταγμα “κυνηγών” θα ενσκήψει εν Μακεδονία διά να σκορπίση παντού τον τρόμον και την συμφοράν. Και κατόπιν όλων τούτων ο Κονδύλης διαπραγματεύεται με τον Γιαγκούλαν».
Τελικά ο Φώτης Γιαγκούλας, ο επιλεγόμενος και απέθαντος, συλλαμβάνεται και εκτελείται ένα χρόνο αργότερα. «Στις 26 Σεπτεμβρίου 1925 τα κεφάλια των Γιαγκούλα, Μπαμπάνη, Τσαμήτα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και παραδόθηκαν στο ιατροδικαστικό εργαστήριο της οδού Σωκράτους. Και τα τρία διατηρούνταν σε καλή κατάσταση».

20.10.13 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΗΣΤΑΡΧΟΥ ΓΙΑΓΚΟΥΛΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ


ShareThis