Μάθαμε στα χρόνια της αυτοκρατορίας του νεοφιλελευθερισμού να εξηγούμε
πολλά και ακατανόητα, σ' ένα κοινωνικό κράτους, με το διάσημο αξίωμα
«είναι η οικονομία, ηλίθιε!».
Πάντα, όμως, υπήρχαν μέγιστα
ζητήματα, που δεν σχετίζονταν άμεσα με την οικονομία και παραμένανε
γρίφοι για την πρακτική του πολιτικού βραχίονα της παγκοσμιοποιημένης
αγοράς. Αν, λόγου χάρη, η κατανάλωση είναι η κινητήρια δύναμη, πώς
συμβιβάζονται οι επιβολές σκληρής λιτότητας; Σε παρόμοιες περιπτώσεις
και για να κατανοηθούν τ΄ ανερμήνευτα γινόταν συνήθως επίκληση διάφορων
εξω-αξιωματικών παραμέτρων. Οπως «το παράδοξο του νεοφιλελευθερισμού».
Σύμφωνα μ' αυτό, ενώ διακηρυκτικά η κρατική παρέμβαση είναι εξοβελιστέα,
προκειμένου ν' απαλλαγεί η οικονομία από τα κρατικά δεσμά, στην πράξη
αυτή ενισχύεται, εντατικοποιείται και γνωρίζει νέες μέρες δόξας. Οπως
στα ολιγαρχικά καθεστώτα των προηγούμενων αιώνων.
Αντί για
απουσία κρατικού ελέγχου, γινόμαστε μάρτυρες της ασφυκτικής παρουσίας
του. Ετσι το κράτος με αυταρχικό τρόπο επεμβαίνει ακόμη και σε αδιανόητα
για την κλασική «ελεύθερη αγορά». Τα σχετικά παραδείγματα περισσεύουν.
Παρεμβαίνει, όχι ρυθμιστικά, και για την προστασία των πολιτών του, όπως
στο παρελθόν. Αλλά εν ονόματι της οικονομικής ανάπτυξης, η οποία,
υποτίθεται, ότι προϋποθέτει τη μη κρατική ανάμειξη. Εγκαθιδρύονται ακόμη
και πολυετή «διευθυνόμενα» οικονομικά προγράμματα, σε πείσμα κάθε
θεωρητικού πλαισίου του. Το «παράδοξο» στο απόγειό του καταλήγει στα
καθ' ημάς -κι όχι μόνο- ν' καταλαμβάνει θέση κανόνα. Αντί για την
υποσχόμενη απελευθέρωση της οικονομίας και των αγορών, επιβάλλονται
καταστάσεις «έκτακτης ανάγκης».
Ο απαλλαγμένος, δήθεν, από το
κράτος νεοφιλελευθερισμός αναδεικνύεται σε φορέα ενός αυταρχικού
κράτους. Για να εξηγήσουμε πάμπολλα, άλλα «παράδοξα» της πρακτικής και
των χαοτικών αντιφάσεών του, ίσως χρειάζεται να καταφύγουμε σ' ένα άλλο
λιγότερο διάσημο αξίωμα. Εκείνο της Θάτσερ: «Τα οικονομικά είναι η
μέθοδος, ο στόχος είναι ν' αλλάξουμε τα συναισθήματα των ανθρώπων...».
Αν στα συναισθήματα προσθέσουμε τις σκέψεις και την ταυτότητα του
πολίτη, όπως έχει διαμορφωθεί στην πορεία συγκρότησης του διεευρωπαϊκού
κοινωνικού κράτους, αναδύεται με σαφήνεια η φύση. Δεν έχουμε μπροστά μας
ένα οικονομικό (και αντικοινωνικό) μοντέλο του παγκοσμιοποιημένου
χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αλλά μια πολυμηχανή, με προδιαγραφές για
την παραγωγή πολιτών, που πρέπει να έχουν άλλα συναισθήματα, άλλες
αξίες, άλλη ανθρώπινη ζωή. Που πρέπει να συμμορφωθούν με πρότυπα, όπως
τα οικονομικά μοντέλα. Αυτή είναι η νέα «επανάσταση». Ευτυχώς που
υπάρχει η... αντεπανάσταση!
Του Τάκη Κατσιμάρδου
Πηγή ΕΘΝΟΣ
11.11.2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου