Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2008

Η Αθηναϊκή Τριλογία και ο αγώνας της νέας γενιάς

Η Αθηναϊκή Τριλογία και ο αγώνας της νέας γενιάς

Του Αθανασιου Φωκα*

Στην τελευταία τάξη του Λυκείου μετακόμισα στην Αθήνα, προετοιμαζόμενος για τις εισαγωγικές εξετάσεις. Εμενα κοντά στην πλατεία Κάνιγγος και αρκετά βράδια περπατούσα έξω από τα κτίρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης, του Πανεπιστημίου και της Ακαδημίας, έξω από την περίφημη Αθηναϊκή Τριλογία. Μετά την αποτυχία μου να εισαχθώ στο Πολυτεχνείο, έζησα στο Λονδίνο, στην Αμερική και μετά πάλι στο Λονδίνο. Σε αυτή την περίοδο συχνά ερχόταν στη σκέψη μου η εικόνα της Αθηναϊκής Τριλογίας, ήταν σαν να αντιπροσώπευε το πρόσωπο της Αθήνας. Σήμερα έχω τη μεγάλη τύχη και τιμή να έχω ουσιαστικές σχέσεις με το καθένα από αυτά τα τρία σημαντικότατα ιδρύματα της χώρας μας: το Πανεπιστήμιο με αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορα, η Ακαδημία Αθηνών με εξέλεξε μέλος της, και επίσης είμαι πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

Η Τριλογία δεν αποτελεί απλώς το κορυφαίο αρχιτεκτονικό σύνολο κλασικιστικής τεχνοτροπίας σε παγκόσμια κλίμακα, αλλά και μοναδικό σημείο αναφοράς του Πολιτισμού και της Ιστορίας μας. Για παράδειγμα οι θησαυροί της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνουν από χρυσοποίκιλτα χειρόγραφα του 10ου αιώνα, μέχρι το αυτόγραφο χειρόγραφο του Ρήγα Βελεστινλή όπου γράφεται «Οποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά», μέχρι χειρόγραφα του Νίκου Καζαντζάκη. Οπως είναι γνωστόν αυτοί οι θησαυροί σώθηκαν ως εκ θαύματος από την καταστρεπτική μανία των κουκουλοφόρων. Η επίκληση του πανεπιστημιακού ασύλου στην προκειμένη περίπτωση είναι βαρύ πλήγμα κατά του έθνους και της Δημοκρατίας. Για μια ακόμη φορά, πέρα από τις επανειλημμένες γραπτές εκκλήσεις του γενικού γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών, κ. Ν. Ματσανιώτη προς τις αρμόδιες αρχές, ενώνοντας τη φωνή μου με αυτή του κ. Δρακάτου, προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών και του κ. Κίττα, πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, απευθύνουμε έκκληση προς την κυβέρνηση: κατά τη γνώμη μου η μη περιφρούρηση της Τριλογίας, με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει στην καταστροφή της και αυτό θα αποτελέσει εθνική καταστροφή, της οποίας οι υπεύθυνοι θα πρέπει να τιμωρηθούν για εθνική μειοδοσία.

Κατανοώ απολύτως την αγανάκτηση της νέας γενιάς: δεν είναι μόνο η αβεβαιότητα για το «ζην», ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσεως, αλλά ιδιαίτερα η πλήρης αδυναμία μας να προτείνουμε ένα πλαίσιο για το «ευ ζην». Ποια είναι τα ηθικά διδάγματα που προτείνουμε στη νέα γενιά; Η εμπορευματοποίηση των πάντων, η θεοποίηση με θεμιτά και αθέμιτα μέσα του πλουτισμού, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η απολυτοποίηση του ατομικού έναντι του κοινωνικού συμφέροντος, η άποψη ότι η επιτυχία μετριέται μόνο με τη μάρκα του αυτοκινήτου που οδηγείς και τον αριθμό εμφανίσεων στα κατ’ ευφημισμόν ονομαζόμενα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η πλήρης έλλειψη σεβασμού σε παραδόσεις, θεσμούς και νόμους, η απληστία, η διαπλοκή, η διαφθορά, η ατιμωρισία.

Μέσα σε αυτή τη σήψη αξιών από ποιους μπορεί να εμπνευστεί η νέα γενιά; Μήπως από τους χώρους, της Δικαιοσύνης και της Εκκλησίας, οι οποίοι έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες ρωγμές αρχίζοντας από τα παραδικαστικά κυκλώματα και τα ποικίλα εκκλησιαστικά σκάνδαλα και φθάνοντας στο αποκορύφωμα της ντροπής που ονομάζεται υπόθεση Βατοπεδίου; Εχω επανειλημμένως τονίσει το χρέος των ανθρώπων του πνεύματος προς τη νέα γενιά. Ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή της πρωτοφανούς κρίσεως αξιών σε όλα τα επίπεδα, ο δρόμος της επιστήμης με τον οποίο συνδέονται ενδογενώς, η αξιοκρατία, η ανιδιοτέλεια, η ταπεινοφροσύνη και η συνεχής αναζήτηση της αλήθειας, μπορεί και πρέπει να προτείνεται σαν μοντέλο μιας άλλης ζωής. Τελικά όμως είναι η νέα γενιά που καλείται να κάνει υπέρβαση και να λύσει η ίδια τα τεράστια προβλήματα που εμείς της κληροδοτήσαμε. Σε αυτή της την προσπάθεια έχει δύο μεγάλα πλεονεκτήματα. Πρώτον, την αγνότητα και τη δύναμη του «άνθους». Δεύτερο, την υπέροχη κληρονομιά της προσφοράς της Ελλάδος προς την ανθρωπότητα, προσφορά ιδεών και απαράμιλλης αγωνιστικότητας από τους αρχαίους Ελληνες μέχρι το Επος του 1940. Σε αυτό τον αγώνα της θα βρει στηρίγματα σε νησίδες αριστείας που ευτυχώς υπάρχουν ακόμα στην κοινωνία μας και ιδιαίτερα σε νησίδες αριστείας σε σχολεία και σε πανεπιστήμια. Στον αγώνα αυτό θα απομονώσει τις δυνάμεις της βίας και της καταστροφής και θα επιβάλει: ποιότητα μόρφωσης, ποιότητα αισθητικής, ποιότητα ανθρωπίνων σχέσεων. Αυτή είναι η μόνη μας ελπίδα.

* Ο κ. Αθ. Φωκάς είναι ακαδημαϊκός.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14.12.08


Οι κουκούλες

Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο του Παντελή Καψή στα ΝΕΑ, 13 - 14 Δεκεμβρίου στο άρθρο του

Οι κουκούλες

ΠΟΙΟΙ είναι οι κουκουλοφόροι; Τι πιστεύουν και τι επιδιώκουν; Είναι μια μικρή μειοψηφία που παρέσυρε και εξοργισμένους μαθητές ή είναι μια πραγματική κοινωνική εξέγερση;

...

ΤΙ σόι κοινωνικός αποκλεισμός- για παράδειγμα οδήγησε τους Έλληνες φοιτητές στο Λονδίνο να καταλάβουν το προξενείο; Και γιατί οι περισσότερες κινητοποιήσεις έχουν άμεση συσχέτιση με το πανεπιστήμιο; Πιστεύει κανείς ότι οι φοιτητές αποτελούν τα λιγότερο προνομιούχα στρώματα;

ΚΙ αν όπως φαίνεται τα παιδιά του πετροπόλεμου είναι πράγματι παιδιά, θυμάται άραγε κανείς από τους μεγάλους πώς νιώθαμε στην ηλικία τους;

ΑΔΙΑΛΛΑΚΤΟΙ μπορεί να ήμασταν. Ανίκανοι να δούμε τα πράγματα πέρα από το άσπρο- μαύρο ασφαλώς. Θυμωμένοι για την αδικία του κόσμου ίσως. Το κίνητρό μας όμως ήταν οι ιδέες.

ΔΕΝ υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι το ίδιο ισχύει και σήμερα. Οι νέοι είναι ιδεαλιστές, όχι συμφεροντολόγοι. Κι αν θέλουμε να καταλάβουμε πώς κάποιοι από αυτούς έχουν οδηγηθεί στις μολότοφ, θα πρέπει να ψάξουμε πώς διαμορφώνουν τις αντιλήψεις τους- στην οικογένεια, στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, στα κόμματα, στα μέσα ενημέρωσης, στο Ίντερνετ.

ΠΩΣ για παράδειγμα τους έχει επηρεάσει αυτή η ισοπεδωτική αντίληψη που έχει επικρατήσει τόσα χρόνια στην Ελλάδα ότι όλοι τα πιάνουν, όλοι συνωμοτούν εναντίον μας, όλα είναι διεφθαρμένα, το «σύστημα» μάς καταπιέζει, η αγορά είναι κλεψιά, το κράτος φταίει για όλα;

...


Και καταλήγει:

Η κ. Παπαρήγα κατηγόρησε τον Συνασπισμό ότι χαϊδεύει τα αυτιά των κουκουλοφόρων. Η αλήθεια είναι ότι τους χαϊδεύουμε όλοι μας με την άρνησή μας να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα!


ΠΗΓΗ ΤΑ ΝΕΑ
13-14/12/08

Ατομική και συλλογική ευθύνη

Ατομική και συλλογική ευθύνη

Του Θανου Βερεμη*

Από τα πολλά που γράφτηκαν για τις καταστροφές οι οποίες έπληξαν την Ελλάδα την περασμένη εβδομάδα, το πιο αληθινό ήταν η οδυνηρή κατηγορία του δημοσιογράφου της Guardian («K» 10/12/08): «Mία χώρα που ανέχεται την παρατεταμένη βία δεν μπορεί να προστατέψει ή να τιμήσει την ελευθερία (…). Η κυβέρνηση δεν προστατεύει, δεν υπηρετεί, δεν σέβεται καν τον λαό. Είναι κυβέρνηση για τον εαυτό της, εξ ου και ο κόσμος απαντά αναλόγως. Φοροδιαφεύγει, αρνείται να καταβάλει τις εισφορές για την περίθαλψη, εμπαίζει τους νόμους, δωροδοκεί, εποφθαλμιά θέσεις στο Δημόσιο, κάνει ό,τι του αρέσει και μένει ατιμώρητος». Και τελειώνει με το συνταρακτικό συμπέρασμα: «Ενίοτε, στις δημοκρατίες ο λαός έχει την κυβέρνηση που του αξίζει». Δυστυχώς έχουμε και τα κόμματα της αντιπολίτευσης που μας αξίζουν. Την εκκωφαντική σιγή των ιθυνόντων το πρώτο εικοσιτετράωρο των γεγονότων συνόδευε σαν υπόκρουση η λαϊκιστική φλυαρία εθνοπατέρων και κομμένων κεφαλών της τηλεόρασης (με κάποιες εξαιρέσεις). Και ενώ καιγόταν η Αθήνα και μαζί λιγόστευαν οι προοπτικές τόσων εργαζομένων, οι κομμένες κεφαλές επιδίδονταν σε φαρισαϊκές οιμωγές και αυτοκατηγορίες για το πόσο έχουμε όλοι αδικήσει τους νέους. Γιατί όχι και τους γέρους, τους ανάπηρους (αυτούς κι αν τους έχουμε περιθωριοποιήσει), τις γυναίκες, τους αλλοδαπούς;

Η ευθύνη για οτιδήποτε κάνουμε ή παραλείπουμε, είναι ατομική. Δεν μπορούν, οι κομμένες κεφαλές των ΜΜΕ να κρύψουν τα ατομικά τους κουσούρια — την αγραμματοσύνη και την προπέτεια κάτω από ένα διαφανές πέπλο συλλογικής τάχα ενοχής. Ουδείς αναρωτήθηκε σοβαρά ποιοι είναι οι κουκουλοφόροι επαγγελματίες του ολέθρου ή τα όρνεα των λαφυραγογούντων που τους παρακολουθούσαν. Οι καταστροφές απέκτησαν ξαφνικά το εκδικητικό πρόσωπο του παραμελημένου γιου ή της κόρης ώστε να προκύψει επιτέλους μετά από τόσες δημόσιες ομολογίες των ενόχων η συγχώρεση και η κάθαρση. Ομως η κάθαρση δεν ήρθε γιατί δεν είναι ποτέ δωρεάν. Οι επόμενες φουρνιές των καταστροφέων περιλάμβαναν και παιδιά ενθαρρυμένα από τα κλειστά σχολεία, που θεωρούσαν ότι τιμωρούσαν τους μαγαζάτορες και τους υπαλλήλους των για το φόνο του μικρού Αλέξη. «Τα όνειρα του κάθε δεκαπεντάχρονου» ξαφνικά κυρίευσαν τις οθόνες. Ολόκληρη η κοινωνία έγινε υπόλογη για την βαναυσότητα, την αδιαφορία ή την απουσία κάποιων γονέων, ώστε η τιμωρία να είναι αμείλικτη και συλλογική.

Σίγουρα τα «προδομένα όνειρα» των νέων είναι ο μίτος της Αριάδνης που οδηγεί στην παθογένεια μιας γενεάς γονέων που υπήρξαν προϊόντα της εύκολης ευμάρειας, η οποία αποτελεί πλέον παρελθόν. Κάποιοι πολιτικοί γνωρίζουν ίσως τα φαινόμενα αυτά από τις καλές γειτονιές στις οποίες ζουν, όμως σας βεβαιώνω ότι θα ήμουν πολύ ευτυχής αν ήταν παιδιά μου οι περισσότεροι από τους νέους που παρακολουθούσαν τις παραδόσεις μου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τα τελευταία τριάντα χρόνια. Ούτε εξοργισμένοι ήταν, ούτε φόρτωναν στην πλάτη των αδυνάτων τα προσωπικά τους δεινά. Αγωνίζονταν κυρίως να ζήσουν και να μάθουν.

Ελάχιστοι Ελληνες, οποιασδήποτε ηλικίας, είναι προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουν τις δύσκολες μέρες που επιφυλάσσει η προελαύνουσα ύφεση, ιδιαίτερα μετά την περίοδο της παρατεταμένης ευζωίας. Οι καταστροφές προσέθεσαν δυσκολίες στην προβληματική μας οικονομία. Η μακρά κακοδιοίκηση όπως και ο κρατικός νεποτισμός, φρόντισαν ώστε να παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα τα δημόσια ελλείμματα σε εποχές που με λίγη προσπάθεια θα μπορούσαν να μειωθούν. Το τεράστιο ποσό της ζημιάς που προκάλεσαν οι κουκουλοφόροι θα κατανεμηθεί σε χιλιάδες μικρούς και μεγάλους εμπόρους, υπαλλήλους και βιοτέχνες. Αν οι καταστροφείς είχαν συνείδηση θα αναλογίζονταν ότι πάμπολλα σπιτικά θα πενθήσουν τα φετινά Χριστούγεννα χάρη στην απελευθέρωση των δικών τους ενστίκτων.

Η κατακερματισμένη μας κοινωνία δεν είναι καθόλου προετοιμασμένη για τις καταστροφές. Τα περισσότερα στελέχη της είναι μαθημένα να λειτουργούν κατά μόνας, να επωφελούνται από την διαφθορά της κρατικής μηχανής και με την ανοχή τους να προστατεύουν τους παραβάτες και να συντηρούν την παθογένεια του συστήματος. Εχετε προσέξει την ανοχή του μέσου ανθρώπου για κάθε παραβάτη εφόσον δεν παραβιάζει το δικό του συμφέρον. Οταν όμως η συμφορά χτυπάει τη δική του πόρτα, δεν έχει μάθει να αντιδρά συλλογικά με τους ομοιοπαθείς του. Ηταν ελπιδοφόρο αυτό που έγινε στην Πάτρα όπου τα θύματα ένωσαν τις δυνάμεις τους και κυνήγησαν τους θύτες αναγκάζοντάς τους να αναζητήσουν άσυλο στο Πανεπιστήμιο. Αν οι καταστροφείς αντιμετώπιζαν παντού τη μήνη θυμάτων που δεν δέχονται την τύχη τους μοιρολατρικά, θα είχαμε ήδη τα πρώτα δείγματα μιας κοινωνίας πολιτών που ενώνουν τις δυνάμεις τους και αντιστέκονται.

Τα δύο μεγάλα κόμματα διέρχονται εξαιρετικά δύσκολες στιγμές. Η έκπτωση της αξιοπιστίας τους απειλεί να συμπαρασύρει και την αξιοπιστία του αντιπροσωπευτικού μας συστήματος. Ο κίνδυνος για το κράτος δικαίου βρίσκεται ακριβώς στην παρακμή αυτή και όχι στην βιαιότητα ενός στελέχους της αστυνομίας.

Πρέπει τα κόμματα να αυτοκαθαρθούν από τα άχρηστα στοιχεία που τα απαρτίζουν και να αναζητήσουν την ανανέωσή τους σε εξωκοινοβουλευτικά πρόσωπα, κατά προτίμηση αριστείς. Εχοντας αλλάξει το προσωπικό τους θα ήταν ευχής έργο αν επιχειρούσαν και να συγκροτήσουν κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Ισως μετά από την αναμόχλευση αυτή να εμφανιστεί τελικά ένα νέο σωτήριο 1909 - 1910.

* Ο κ. Θ. Βερέμης είναι πρόεδρος του ΕΣΥΠ.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
14.12.08

Οταν οι αναρχικοί είδαν το χάος και σάστισαν

Οταν οι αναρχικοί είδαν το χάος και σάστισαν

Του Νικου Γ. Ξυδακη

Ποιοι είναι οι γνωστοί - άγνωστοι; Το προσφιλέστερο κλισέ των μήντια εμπεριέχει μια αντίφαση, η οποία ακυρώνει τη δημοσιογραφική αξιοπιστία: Αν είναι γνωστοί, γιατί δεν κατονομάζονται; Αν είναι άγνωστοι, γιατί δεν τους μαθαίνουμε;

Δυστυχώς, μέγα μέρος της μηντιόσφαιρας έχει απολέσει τις σχέσεις του με την έρευνα, με το πρωτογενές ρεπορτάζ και με την ψυχρή περιγραφή των ευρημάτων. Αντ’ αυτών μηρυκάζει δελτία τύπου, διαρροές κρατικών πηγών, στερεότυπα και κόπι-πέιστ από το ίντερνετ.

Ωστόσο, αν θέλεις να διαβάσεις ψυχρά τα γεγονότα και αν ερευνήσεις, μπορείς να αποκτήσεις μια ιδέα για το ποιοι κρύβονται πίσω από τις αντιδακρυγόνες κουκούλες. Καταρχάς, η παρούσα νεανική εξέγερση κατέρριψε τα κλισέ περί δυο-τριών εκατοντάδων κουκουλοφόρων που κατοικοεδρεύουν στα Εξάρχεια. Οι χιλιάδες νεαροί με τα κουκουλο-φούτερ «χούντις» Nike και GAP, σε όλη την Ελλάδα, ασφαλώς δεν ανάβλυσαν από τα μυθολογημένα Εξάρχεια. Οι περισσότεροι χούντις των Δεκεμβριανών είναι λυκειόπαιδα εύπορων και μικροαστικών οικογενειών, που έως την ιστορική πια Νύχτα του Αγίου Νικολάου δεν είχαν ιδέα πώς ανατρέπονται οι κάδοι και πώς προφυλάσσεσαι από τα δακρυγόνα. Το έμαθαν σε λιγότερο από δύο εικοσιτετράωρα. Η θεαματική είσοδος των λυκειακών χούντις στους δρόμους είναι το πρώτο και πιο εντυπωσιακό στοιχείο των Δεκεμβριανών ’08.

Το δεύτερο καινοφανές στοιχείο είναι ο ρόλος των λούμπεν βανδάλων. Σε αυτό το άμορφο σύνολο αθροίζονται μικροποινικοί, παραβατικοί, πρεζάκια, τσιγγάνοι, μετανάστες, γηπεδο-συναυλιακοί χούλιγκαν, περιθωριακοί χωρίς καμιά πολιτική συνείδηση. Τους ενώνει το σπάσιμο χωρίς επιλεκτική στόχευση, το μπάχαλο, το ντου, το μικροπλιάτσικο. Οι λούμπεν βάνδαλοι σπάνε «ό,τι να’ ναι», αδιακρίτως, και έδωσαν τον τόνο σε αρκετά σημεία της Αθήνας, την περασμένη Δευτέρα. Αυτοί κυριάρχησαν σιωπηρά και το βράδυ της Τετάρτης στο κατειλημμένο Πολυτεχνείο, υπερισχύοντας ακόμη και επί των δυναμικών, πλην ευάριθμων και πολιτικοποιημένων αντιεξουσιαστών, οι οποίοι ενώπιον του χάους των λούμπεν μετακόμισαν στη συνέλευση της ΑΣΟΕΕ. Οι αναρχικοί έχασαν το Πολυτεχνείο, το μυθικό τους Κάμελοτ, άπαρτο από το 1973.

Αυτούς τους λούμπεν τους εχω δει και στην Ιταλία και στη Γένοβα –μάς έλεγε εμπειροπόλεμος αναρχικός, την Πέμπτη τα ξημερώματα– αλλά δεν τους είχα ξαναδεί σε τέτοια έκταση εδώ. Οι λούμπεν δεν υπακούουν σε καμιά συλλογικότητα: έκλεβαν κινητά, κράνη και μοτοσικλέτες από αναρχικούς, ακόμη και μέσα στο Πολυτεχνείο...

Τρίτο στοιχείο: το πλιάτσικο. Περισσότερο και από τους λούμπεν, στο πλιάτσικο επιδόθηκαν μετανάστες που δεν συμμετείχαν καν στα σπασίματα. Η Πατησίων λεηλατήθηκε από τέτοιους ανθρώπους: Είδα Πακιστανό με σαγιονάρα, να φοράει γούνα-λάφυρο, μας είπε αναρχικός ακτιβίστας.

Αλλοι γνωστοί - άγνωστοι; Ναι, μια ακαθόριστη ομάδα «γκρίζων» που κινείται στις διαδηλώσεις σε ρόλο προβοκάτορα: σπάει απρόκλητα εκτός στόχων, αρχίζει το πλιάτσικο κι ύστερα ξεγλιστράει, αφήνοντας πίσω τους νεοφώτιστους, τους άπειρους νεαρούς, οι οποίοι και συνήθως συλλαμβάνονται. Αυτοί οι «γκρίζοι» πιθανολογείται ότι χρωστούν κάτι στην αστυνομία από το παρελθόν – σύλληψη για ουσίες, για μικροποινικά κ.λπ. – και δρουν, για κάποιο διάστημα, μέσα σε αυτό το πλαίσιο ιδιότυπης ομηρίας και ανταπόδοσης. Για κάποιους τουλάχιστον αυτοί οι «γκρίζοι» δεν είναι «άγνωστοι», και δεν είναι αναρχικοί.

Οι αναρχικοί; Σαραντάρης διανοούμενος αντεξουσιαστής, την Κυριακή των δακρυγόνων στον Λυκαβηττό, ενώ μας προσπερνούσαν εκατοντάδες έξαλλοι σπάστες, μας είπε: Τώρα το λόγο έχει η ξέφρενη μεταβλητή... Προφανώς είχε διαγνώσει τη φύση του πλήθους. Οι αναρχικοί δεν είναι οργανωμένοι και δεν είναι ενιαίοι ιδεολογικά: αναρχοκομμουνιστές, συμβουλιακοί, σιτουασιονίστ, κοινωνικοί οικολόγοι, πολιτικοί σπάστες, αυθόρμητοι μπάχαλοι, κ.λπ., χωρίς καν ενιαία στάση στη χρήση βίας. Τα σπασίματά τους πάντως, όταν συμβαίνουν, στρέφονται κατά στόχων με σαφή συμβολισμό: κρατικά κτίρια, τράπεζες, πολυεθνικές, ποτέ μικρομάγαζα και κτίρια κατοικιών.

Στις πρωτοφανούς εκτάσεως και διάρκειας ταραχές της περασμένης εβδομάδας, ακόμη και οι αναρχικοί «έχασαν την μπάλα», όπως μας είπαν. «Είδαμε μπροστά μας το όνειρο κάθε αναρχικού: το χάος. Και σαστίσαμε...» Οι συνειδητοποιημένοι αναρχικοί είναι μορφωμένοι· όταν δεν σπάνε, περνούν με άνεση από τον Ντοστογιέφσκι στον Αναγνωστάκη και τον Ντεμπόρ, από το dubstep στα ρεμπέτικα και στο noise, συζητούν για τη βακχεία της εξέγερσης, για τη μέθη της βίας και τα όριά της. Αναγνωρίζουν προγόνους, συγχρωτίζονται με την Αριστερά και αλληλοεπηρεάζονται, βρίσκονται εντός κοινωνίας. Μετά τα τριάντα, συνήθως, αποσύρονται σταδιακά από το δρόμο. «Οι πιο υπέροχες στιγμές ήταν όταν κατεβαίναμε πιασμένοι χέρι-χέρι», άκουσα να εξομολογείται υποβλητικά η νεαρή αναρχική. «Δεν αντέχω πια τους “ζέουλες” της Δευτέρας που τρέχανε τρελαμένοι όπου γινόταν μπάχαλο. Βαρέθηκα τα όχι, θέλω να πω ναι, δεν γουστάρω άλλο θάνατο...»

Αλλά οι πολιτικοί αναρχικοί δεν δίνουν πια τον κυρίαρχο τόνο στα οδοφράγματα και τα σπασίματα· το κύμα των αυθόρμητων χούντις εφήβων και η αγέλη των λούμπεν απειλούν, αν δεν έχουν σπάσει ήδη, την ηγεμονία τους.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
14.12.08

Εφιαλτικές καταστροφές στο κέντρο

Εφιαλτικές καταστροφές στο κέντρο

Του Γιαννη Σουλιωτη

Σκηνικό τρόμου και ολοκληρωτικού χάους στην Αθήνα, η οποία βιώνει πρωτοφανείς εκδηλώσεις βίας, με συνέπειες που ξεπερνούν ακόμα και την πιο προχωρημένη φαντασία. Το κέντρο της πρωτεύουσας υφίσταται βιβλικές καταστροφές σε μια δίχως προηγούμενο εκδήλωση μίσους και καταστροφικής μανίας που όχι μόνο μαίνεται ανεξέλεγκτη αλλά κλιμακώνεται μέρα με την ημέρα, ώρα με την ώρα. Απροσδιόριστος αριθμός εμπορικών καταστημάτων, τράπεζες, δημόσια κτίρια, πολυκατοικίες ακόμα και υπουργεία (φωτιά εκδηλώθηκε στα υπουργεία Εσωτερικών, Εξωτερικών αλλά και παράρτημα του υπουργείου Οικονομικών) έγιναν παρανάλωμα του πυρός σε μία από τις χειρότερες και συνάμα πιο σημαδιακές νύχτες στην ιστορία της χώρας.

Ομάδες νεαρών κουκουλοφόρων κινούνται ανενόχλητοι στους δρόμους του κέντρου πυρπολώντας και καταστρέφοντας ό,τι βρίσκουν στο δρόμο τους, λεηλατώντας αμέτρητο αριθμό καταστημάτων, από βιβλιοπωλεία και δισκοπωλεία μέχρι οπλοπωλεία από τα οποία αφαιρούν τόξα, αεροβόλα και σπαθιά. Από την μανία των κουκουλοφόρων –τι ειρωνεία– δεν γλίτωσε ούτε το κατάστημα που διατηρούσε επί της οδού Βουκουρεστίου η μητέρα του άτυχου 15χρονου που έχασε τη ζωή του από τα πυρά του ειδικού φρουρού το βράδυ του Σαββάτου στα Εξάρχεια... Η αστυνομία από νωρίς το πρωί (οπότε και πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας των μαθητών) κρατούσε παθητική στάση είτε βάσει σχεδίου είτε διότι αποδείχθηκε πλήρως ανίκανη να περιορίσει έστω και κατ’ ελάχιστον την καταστροφική μανία των νεαρών ταραξιών. «Υπομονή, ψυχραιμία, αυτοσυγκράτηση. Δεν θα ενεργείτε δίχως προηγούμενη αναφορά στο κέντρο», ήταν το μήνυμα που ακουγόταν από τους ασυρμάτους των ανδρών των ΜΑΤ. Σύνταγμα, Ομόνοια, Κάνιγγος, Ακαδημίας, Πανεπιστημίου, Σταδίου, Ιπποκράτους, Σόλωνος μετατράπηκαν σε θέατρο πρωτοφανών σε ένταση βανδαλισμών, ενώ το ίδιο συνέβη και σε περιοχές του κέντρου που δεν συγκαταλέγονταν στα «παραδοσιακά» σημεία επεισοδίων, όπως για παράδειγμα η περιοχή του Κολωνακίου. Τα καταστήματα επί της οδού Σκουφά, αλλά και πολλά από αυτά που βρίσκονται σε κάθετους δρόμους, όπως η οδός Λυκαβηττού έγιναν στόχος όχι μόνο βανδαλισμών αλλά και λεηλασίας, ενώ οι κάτοικοι της περιοχής με λάστιχα από τα μπαλκόνια τους προσπαθούσαν να σβήσουν τις φωτιές. Το ίδιο συνέβη και κατά μήκος των λεωφόρων Συγγρού και Πειραιώς. Η Νομική και το Πάντειο Πανεπιστήμιο τα οποία τελούσαν υπό κατάληψη, όπως και το Πολυτεχνείο, μετατράπηκαν σε «στρατηγεία» των αντιεξουσιαστών, οι οποίοι έβγαιναν κατά εκατοντάδες, καταστρέφοντας ό,τι έβρισκαν στο πέρασμά τους. Οι δρόμοι γύρω από τη Νομική Σχολή (όπου καταγγέλλεται ότι αστυνομικοί έκαναν χρήση πλαστικών σφαιρών) ήταν απροσπέλαστοι, ενώ στη λεωφόρο Συγγρού, εστίες φωτιάς έκαιγαν από το νούμερο 45 έως το νούμερο 100, σύμφωνα με την Πυροσβεστική.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

9.12.08

«Κοινωνική εξέγερση» η έκρηξη των νέων

«Κοινωνική εξέγερση» η έκρηξη των νέων
Πώς αντιλαμβάνεται η κοινή γνώμη τα τελευταία γεγονότα, τι πιστεύει για τις καταστροφές, τη στάση της κυβέρνησης και της αστυνομίας

Του Γιαννη Μαυρη

Σε αντιδιαστολή με την πολιτική τάξη της χώρας, η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώμης φαίνεται να έχει αντιληφθεί επαρκώς το μέγεθος, αλλά σε μεγάλο βαθμό και τον χαρακτήρα της εντεινόμενης κοινωνικής έκρηξης. Συγκεκριμένα:

Πρώτον, έξι στους 10 (ενήλικες) πολίτες, συμφωνούν τόσο με την εκτίμηση ότι πρόκειται για αυθεντική «κοινωνική εξέγερση» (σε ποσοστό 60%, έναντι 36%), όσο και με τη διαπίστωση ότι πρόκειται για «μαζικό κοινωνικό φαινόμενο» και όχι για εκδηλώσεις μιας «μικρής μειοψηφίας» (60%, έναντι 36%).

Δεύτερον, η κοινή γνώμη είναι πεπεισμένη ότι οι καταστροφές προκαλούνται από μια μικρή μερίδα των διαδηλωτών: «λίγους» (42%), ή «ελάχιστους» (26%) και μόνον το 10% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι στις βίαιες πρακτικές συμμετέχουν οι «περισσότεροι» ή και «όλοι» οι διαδηλωτές.

Τρίτον, οι πρόσφατες κινητοποιήσεις θεωρούνται από το εκλογικό σώμα «αυθόρμητες». Ο ένας στους δύο πολίτες (47%) απορρίπτει ευθέως την εκτίμηση, ότι τα πρόσφατα γεγονότα είναι «υποκινούμενα από τα πολιτικά κόμματα». Ταυτοχρόνως, παρά τις πανταχόθεν πολιτικές επιθέσεις που δέχεται, μόλις το 14% της κοινής γνώμης (δηλαδή ένας στους επτά ερωτηθέντες) αποδίδει στον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ καθοδηγητικές ευθύνες για τις κινητοποιήσεις.

Κυβέρνηση και πολιτικοί αρχηγοί

Η κρίση τείνει να επιδεινώσει περαιτέρω την εικόνα της κυβέρνησης. Οι έως τώρα χειρισμοί της αποδοκιμάζονται από το 69% (7 στους 10). Παράλληλα, κανείς πολιτικός αρχηγός δεν κερδίζει την αναγνώριση της κοινής γνώμης στην τρέχουσα συγκυρία: Το 42% των πολιτών αποδέχεται τη θέση ότι «κανένας δεν κράτησε σωστή στάση στα γεγονότα». Τα ποσοστά επιδοκιμασίας, τόσο της στάσης του σημερινού πρωθυπουργού (20%), όσο κι εκείνης του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης (17%) είναι ιδιαιτέρως συρρικνωμένα. Δεν αντιπροσωπεύουν ούτε καν το ήμισυ της κομματικής τους επιρροής και πιστοποιούν μέγιστη πολιτική αδυναμία, σε συνθήκες μάλιστα πρωτοφανούς κοινωνικής έκρηξης.

Η εν γένει στάση και η απολογία του ειδικού φρουρού έχει προκαλέσει εξαιρετικά αρνητικές εντυπώσεις στην κοινή γνώμη (70%). Ταυτοχρόνως, στην έρευνα διαπιστώνεται καθολικής έκτασης κοινωνική δυσαρέσκεια για τη στάση της Αστυνομίας (76%). Επιπλέον, σχεδόν 6 στους 10 ερωτηθέντες (58%) επικροτούν την αμυντική στάση των αστυνομικών στα επεισόδια, ενώ ένας στους δύο (48%) απορρίπτει την προοπτική μιας περισσότερο κατασταλτικής αντιμετώπισης των διαδηλώσεων.
www.mavris.gr / www.publicissue.gr

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14.12.08

Ούτε δικτατορία ούτε αναρχία — Δημοκρατία!

Ούτε δικτατορία ούτε αναρχία — Δημοκρατία!

Οι καθηγητές ΑΕΙ Βασιλική Γεωργιάδου, Νίκος Δεμερτζής, Περσεφόνη Ζέρη, Ηλίας Κατσούλης, Θωμάς Κονιαβίτης, Θάνος Λίποβατς, Παντελής Μπασάκος υπογράφουν την παρακάτω ανοιχτή επιστολή:

Ο θλιβερός φόνος του 15χρονου μαθητή από έναν παρανομούντα «ειδικό φρουρό», ο οποίος πρέπει να τιμωρηθεί με όλη την αυστηρότητα που προβλέπουν οι νόμοι, έγινε η πιστολιά που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Η κακοδιαχείριση, οι ιδεολογικές αυταπάτες, οι αμέλειες της μεταπολίτευσης συμπυκνώθηκαν σ’ ένα τερατώδες πραγματικό Συμβάν καταστροφής και αδιέξοδου. Δυναμικές μειοψηφίες βιαιοπραγούντων αναρχικών χρόνια τώρα καταλαμβάνουν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, λεηλατούν μαγαζιά και τράπεζες και καταστρέφουν την ιδιοκτησία των πολιτών. Δρουν μέχρι σήμερα με την ανοχή «τρομαγμένων» κυβερνήσεων και με το «χάιδεμα» ορισμένων πολιτικών κομμάτων, διανοούμενων και μέσων μαζικής ενημέρωσης. Τώρα κατάφεραν να μεταδώσουν έναν μηδενιστικό Λόγο σε μια νεολαία απογοητευμένη και ανερμάτιστη, που κατέχεται από άγχος εμπρός σ’ ένα αβέβαιο μέλλον, καθώς και σ’ ένα ακαδημαϊκό προλεταριάτο, που απελπισμένο τείνει σε ακραίες, μανιχαϊκές ιδεολογίες. Η Ελλάδα είναι ο «ασθενής κρίκος» της Ευρωπαϊκής Ενωσης και παραπαίει εμπρός στην ακυβερνησία, στην ιδιοτέλεια, στην αβουλία, και στη μετριότητα όλων των κομμάτων. Η Δημοκρατία, για να επιβιώσει, πρέπει να βρει εκ νέου τον εαυτό της, δείχνοντας μηδενική ανοχή σε κάθε τρομοκρατία, σε κάθε πράξη ακραίας αναρχικής ή αστυνομικής βίας. Οι κάθε είδους αναρχικοί είναι οι απόστολοι του μηδενισμού, του φθόνου και της μνησικακίας και καταστρέφουν τις αξίες του πολιτισμού. Ζούμε μια στιγμή του κενού, στου οποίου τη δημιουργία έχουν συμβάλει μια ανεύθυνη πολιτική ηγεσία και μια υπνώτουσα κοινωνία πολιτών.

Αυτό που λείπει είναι η ανάγκη να υπάρξουν δημοκρατικοί άνθρωποι και δημοκρατικοί θεσμοί με κύρος, που να μπορέσουν να εμπνεύσουν με λόγια και με έργα εμπιστοσύνη στους πολίτες και στη νεολαία. Μόνον ένα δημοκρατικό κράτος μπορεί να βοηθήσει τους πολίτες να καταλάβουν, ότι η εγχώρια και η διεθνής οικονομική κρίση, απαιτούν από όλους θυσίες, κατανεμημένες με δίκαιο τρόπο. Η πολιτική τάξη στην Ελλάδα θα πρέπει να πάψει να προκαλεί, τα πολιτικά κόμματα να μάθουν στις δύσκολες καταστάσεις όπως η τωρινή, να συγκλίνουν και να ομονοούν, ενώ η πνευματική ηγεσία του τόπου, της εκκλησιαστικής συμπεριλαμβανομένης, ν’ αντιληφθούν ότι φέρουν ευθύνες και μάλιστα μεγάλες.

Η χώρα έχει σήμερα μια καταχρεωμένη, παρασιτική οικονομία, μία ανορθολογική τερατώδη κρατική γραφειοκρατία, σε μεγάλο βαθμό αναξιόπιστους θεσμούς, έναν πληθυσμό που έχει συνηθίσει να ζει πέραν από τις δυνατότητές του, τα περιμένει όλα από έναν πελατειακό κρατισμό, και χαρακτηρίζεται από εθνική εσωστρέφεια και ξενοφοβία. Παραπέρα, η παιδεία κλυδωνίζεται και παραπαίει σε όλες τις βαθμίδες, ενώ συνήθως οι νέοι δεν μαθαίνουν ούτε από τους γονείς ούτε από τους δασκάλους, πού είναι τα όρια των ατομικών επιθυμιών και ποιοι είναι οι κανόνες της κοινωνικής και της οικολογικής συμπεριφοράς. Ετσι θεωρούν ότι «τα πάντα είναι επιτρεπτά και τους ανήκουν».

Ο κίνδυνος έγκειται σήμερα στο ότι λίγοι απελπισμένοι και αδίστακτοι αναρχικοί έδειξαν, ότι μπορούν να χτυπήσουν ατιμώρητα ένα απροστάτευτο και διαλυμένο δημοκρατικό κράτος Δικαίου. Στο αναρχικό σύνθημα «ούτε δικτατορία ούτε δημοκρατία, αλλά αναρχία», που οδηγεί στη βία και στον εμφύλιο πόλεμο, το δημοκρατικό κράτος, τα δημοκρατικά κόμματα και η κοινωνία πολιτών, πρέπει να αντιταχθούν με κάθε τρόπο. Πρέπει ν’ αντιτάξουν το σύνθημα «ούτε δικτατορία ούτε αναρχία – Δημοκρατία» και να δείξουν στην πράξη ότι ο θυμός δεν οδηγεί νομοτελειακά στην καταστροφή αλλά μπορεί να κινητοποιήσει δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας. Αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη πολιτικών θεσμών που τους σέβονται οι πολίτες, προϋποθέτει ότι οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις μπορούν με το κύρος τους να στηρίξουν τον σεβασμό και την τήρηση των νόμων. Η αποτελεσματική πάταξη της διαφθοράς και η τιμωρία των ενόχων, από όπου και αν προέρχονται, πρέπει να ξεκινήσει μέσα στους κόλπους του ίδιου του κράτους.

Οι υπογράφοντες πανεπιστημιακοί καθηγητές απευθυνόμαστε σε όλους τους σκεπτόμενους δημοκρατικούς πολίτες, προ πάντων όμως στους συναδέλφους μας, αναγνωρίζοντας πως στη συγκυρία αυτή μας αναλογεί αυξημένο ποσοστό ευθύνης, και τους καλούμε να βρεθούν στην πρωτοπορία της προσπάθειας για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους δημοκρατικούς θεσμούς.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
14.12.08

Να τα χτίσουμε όλα από την αρχή

«Να τα χτίσουμε όλα από την αρχή»
«Κατώτερη των περιστάσεων η στρατιωτική ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ.» τονίζει στην «Κ» ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γιάννης Βαρβιτσιώτης

Βασιλης Νεδος

Παρέμβαση στην εκρηκτική πολιτική και κοινωνική κατάσταση, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μετά τη δολοφονία του 15χρονου μαθητή στα Εξάρχεια, κάνει μέσω της «Κ» ο κ. Γιάννης Βαρβιτσιώτης, επικεφαλής των ευρωβουλευτών της Ν.Δ. και πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής».

«Σε πρώτη φάση πρέπει να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους. Βεβαίως δεν εξαιρείται από τις ευθύνες και η στρατιωτική ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ., η οποία απεδείχθη κατώτερη των περιστάσεων», λέει ο κ. Βαρβιτσιώτης. Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό η κρίση αυτή πρέπει να αποτελέσει αφορμή για την ριζική αναδιάρθρωση του κρατικού μηχανισμού. Oπως λέει: «νομίζω ότι αποτύχαμε ως κοινωνία, ως πολιτικά κόμματα και ως Παιδεία, στο να χτίσουμε ένα σωστό κρατικό μηχανισμό. Ακόμη, το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αποτύχει να δημιουργήσει αρχές και να εμπνεύσει πρότυπα».

«Δεν είναι μόνο η Παιδεία», τονίζει ο κ. Βαρβιτσιώτης. Και συμπληρώνει: «συζητάμε βέβαια για την Αστυνομία, είμαστε όμως ευχαριστημένοι από τις εφορίες, από τις πολεοδομίες, από τα νοσοκομεία; Η απάντηση είναι “όχι”. Γι’ αυτό, είναι επιτακτική η ανάγκη να τα χτίσουμε όλα από την αρχή». Ο κ. Βαρβιτσιώτης επισημαίνει ότι ο τρόπος παρέμβασης πρέπει ν’ αποφασισθεί με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση μεταξύ των κομμάτων. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ευθύνη για την κατάσταση δεν βαρύνει μόνο την εκάστοτε κυβέρνηση αλλά το σύνολο του πολιτικού συστήματος και των κομματικών εκφράσεών του.

Αναφερόμενος στα ταραχώδη γεγονότα των τελευταίων ημερών ο κ. Βαρβιτσιώτης θέτει δύο θέματα. «Είναι αναγκαίο», λέει, «να προβληματιστούμε σοβαρά για το είδος της Αστυνομίας που θέλουμε. Επιθυμούμε να είναι παρούσα; Απούσα; Και τα δύο μαζί; Ας αποφασίσουμε. Σε αυτή τη συζήτηση δεν μπορεί να είναι απούσα η κοινωνία». Ο κ. Βαρβιτσιώτης παρατηρεί ότι συχνά η Ελληνική Αστυνομία καλείται να κάνει το καθήκον της και αποδοκιμάζεται γι’ αυτό. Αποτέλεσμα είναι, όπως λέει, συχνά να παραλύει υπό το βάρος της κριτικής και να πέφτει σε καθεστώς ακινησίας. «Τέτοια γεγονότα», τονίζει, «έχουν γίνει στο πρόσφατο παρελθόν στη Βουδαπέστη, στο Παρίσι και παλαιότερα στο Λος Αντζελες. Εκεί όμως υπάρχει Αστυνομία η οποία δεν είναι υπόδουλη πολιτικού κόστους. Κάνουν τη δουλειά για την οποία προορίζονται. Εδώ δεν υπάρχει επαγγελματική αστυνομία».

Σύμφωνα με τον κ. Βαρβιτσιώτη, πρέπει να συζητηθεί και το πανεπιστημιακό άσυλο. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «άσυλο έχει καθιερωθεί για την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και όχι για την τέλεση εγκληματικών πράξεων. Και οι πρυτάνεις στην ίδια κοινωνία με τους υπολοίπους ζουν και πρέπει επιτέλους να αναλάβουν τις σημαντικές ευθύνες που τους αναλογούν».

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14.12.08

Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2008

Το Δημόσιο "χαρίζει" κρατική γη

ΥΠΟΥΡΓΟΙ, δήμαρχοι, συμβολαιογράφοι και δικηγόροι, σειρά παραγόντων του δημοσίου βίου, πρωταγωνιστούν από συστάσεως του ελληνικού κράτους- όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα με το Βατοπαίδι- στο παιχνίδι της διεκδίκησης μεγάλων εκτάσεων δημόσιας γης από ιδιώτες, η οποία με τα χρόνια κατατμήθηκε, μεταπωλήθηκε, εκχερσώθηκε
και οικοδομήθηκε. Σε όλες τις περιπτώσεις μεσολάβησε ένα ατέλειωτο αλισβερίσι στα δικαστήρια για τα περιώνυμα «διακατεχόμενα», όπου το κράτος ξεχνούσε κάθε φορά να υπερασπιστεί το δάσος του. Η περίπτωση της Πεντέλης είναι χαρακτηριστική.Το ένα τέταρτο του βουνού,πάνω από 50.000 στρέμματα, έφθασε με τα χρόνια να ανήκει σε μια αθηναϊκή οικογένεια. Συγκεκριμένα η οικογένεια Ηλιόπουλου είχε στα χέρια της συνολικά 55.000 στρέμματα
στις περιοχές Σταμάτας και Διονύσου. Από αυτά όμως 26.000, ως «διακατεχόμενα», ήταν επί χρόνια υπό αμφισβήτηση. Αξιώνοντας την κυριότητά τους, ώστε να κατορθώσει να τα μοιράσει σε οικόπεδα και να τα μεταπωλήσει, η οικογένεια Ηλιόπουλου προσκόμιζε τίτλους από το 1880. Η «δικαίωσή» της έναντι του ελληνικού κράτους συντελέστηκε μόλις το 1991, με την 1230/1991 τελεσίδικη απόφαση του Αρείου Πάγου.

Η πορεία της υπόθεσης της οικογένειας Ηλιοπούλου ήταν αντίστοιχη με τόσες άλλες. Μη μπορώντας να κατοχυρώσει την ιδιοκτησία της επί των περιοχών, καθώς είχε στην κατοχή της μόνο τίτλους του 19ου αιώνα, η οικογένεια Ηλιόπουλου προσέφυγε κατά του Δημοσίου καταθέτοντας στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών δύο αναγνωριστικές αγωγές με τις οποίες επικαλέστηκε και χρησικτησία. Η πρώτη αναγνωριστική αγωγή κατατέθηκε στις 12.9.1978 και η δεύτερη στις 23.10.1978. Ενα από τα παράδοξα της υπόθεσης είναι ότι μόλις έναν χρόνο πριν από την κατάθεση της αναγνωριστικής αγωγής, το 1979, οι τότε υφυπουργοί Γεωργίας και Οικονομικών εκδίδουν απόφαση με αριθμό πρωτοκόλλου 160561/1000, η οποία κατέληγε ως εξής: «Αναγνωρίζουμε, συνεπώς, ότι τα κτήματα “Σταμάτα Διόνυσος” Αττικήςανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, του οποίου τα δικαιώματα επ΄ αυτών είναι ισχυρά και αδιαπραγμάτευτα».

Ωστόσο η Δικαιοσύνη, δεδομένης της ασθενούς εκπροσώπησης του Δημοσίου στις δίκες που ακολούθησαν, βρήκε επαρκείς τους τίτλους ιδιοκτησίας που της προσκομίστηκαν και εξέδωσε απόφαση υπέρ των διεκδικήσεων της οικογένειας Ηλιόπουλου.

Σταμάτα και Διόνυσος
Ταδασοκτήματα Σταμάτας και Διονύσου πριν από την απελευθέρωση ανήκαν σε Οθωμανούς, υποστήριξαν στο δικαστήριο οι εμφανιζόμενοι ως ιδιοκτήτες. Το κτήμα της Σταμάτας αγόρασε αμέσως μετά την απελευθέρωση ο τότε υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Ζωγράφος. Το 1834 με δήλωσή του το παραχώρησε στονΑνδρέα Λουριώτη. Το 1855, και αφού έχει πεθάνει ο Αν. Λουριώτης και ο γιος του, τα δασοκτήματα περνούν στη σύζυγό του Λουτσίκα. Εκείνη το 1872 τα μεταβιβάζει στον Κωνσταντίνο Βέρση. Το κτήμα του Διονύσου αγόρασε το 1836 από τον Σαδήκ Αγάο πρεσβευτής της Ελλάδας στη Ρωσία Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος . Το 1872 πωλείται και αυτό στον Κωνσταντίνο Βέρση και γίνεται ενιαίο δασόκτημα με την ονομασία «Σταμάτα- Διόνυσος». Το 1877, ως ενιαίο πια, το δασόκτημα πωλείται από τον Κ. Βέρση στην Ευφροσύνη Δ. Σούτσου, σύζυγο του Δημητρίου Σούτσου, δημάρχου Αθηναίων.

Το 1883, με τη συμβολαιογραφική πράξη 26203, ο δικηγόρος και υπουργός τότε Δικαιοσύνης Δημήτριος Γ. Ράλλης , ενεργώντας ως πληρεξούσιος των κληρονόμων της οικογένειας Σούτσου, πουλάει το ενοποιημένο δασόκτημα στον Ασημάκη Ηλιόπουλο αντί τιμήματος 315.000 δραχμών. Σήμερα, τριάντα χρόνια από την αρχική διεκδίκηση, που έληξε υπέρ της οικογένειας Ηλιόπουλου, η μεγαλύτερη έκταση των περιοχών αυτών έχει κατατμηθεί, πωληθεί, διανεμηθεί σε ιδιώτες και οικοδομικούς συνεταιρισμούς, οι οποίοι διεκδικούν τώρα την ένταξη των δασικών εκτάσεών τους στο σχέδιο πόλης.

Τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι λίγοι οι ιδιώτες οι οποίοι προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη διεκδικώντας να κατοχυρώσουν όσα το Δημόσιο αμφισβητούσε ότι κατείχαν και οι οποίοι, όπως αποδείχθηκε, δεν κουράστηκαν καθόλου να το πετύχουν. Παρά το γεγονός ότι δεν είχαν στα χέρια τους παρά διάτρητους τίτλους ιδιοκτησίας που προέρχονταν από την εποχή της τουρκοκρατίας- τα λεγόμενα οθωμανικά χοτζέτια κατάφεραν να αποκτήσουν την κυριότητα των εκτάσεων που διεκδικούσαν.

«Η δικαστική διεκδίκηση για αυτούς δεν ήταν παρά περίπατος » σχολιάζουν μέλη της Ομάδας Κοινωνικής Εγρήγορσης- συστάθηκε από πολίτες που συναντήθηκαν κατά την ενασχόλησή τους με θέματα περιβάλλοντος, αναλαμβάνοντας ως ομάδα πια την υπεράσπιση υποθέσεων ανά τη χώρα. Η ομάδα έχει μάλιστα πραγματοποιήσει εκτεταμένη έρευνα για τις περιπτώσεις όπου το Δημόσιο απώλεσε πολλές χιλιάδες στρέμματα δασικών εκτάσεων εξαιτίας της αδυναμίας του να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του.

Η στρατηγική στα δικαστήρια
Ο μηχανισμός είναι απλός και αποτελεσματικός ώστε κανείς να μην μπορεί να αμφισβητήσει τη νομιμότητά του. Ολα γίνονται διά της δικαστικής οδού. Οι ιδιώτες διεκδικούν την κυριότητα των εκτάσεων στα δικαστήρια. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το Δημόσιο και οι εκπρόσωποί του εμφανίζονται «νωχελικοί», αδιαφορώντας για τις υποθέσεις.

Ολα ξεκινούν με την κατάθεση μιας αναγνωριστικής αγωγής από κάποιον ιδιώτη κατά του Δημοσίου. Στη συνέχεια ο ένας και μοναδικός υπάλληλος που είναι υπεύθυνος για τη διαδικασία αυτή στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα εξετάσει τον φάκελο που έχουν καταθέσει σε βάρος του Δημοσίου οι διεκδικούντες τους τίτλους γης. Αναλαμβάνει, υποτίθεται, να συλλέξει τα στοιχεία που χρειάζονται για να τους αντικρούσει και να υπερασπίσει τα συμφέροντα του Δημοσίου. Το πιθανότερο είναι ότι όταν η υπόθεση φτάσει στο ακροατήριο, ο φάκελος που θα κατατεθεί από την πλευρά του Δημοσίου θα είναι ισχνός σε στοιχεία. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι και ο ρόλος των δικηγόρων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που εκπροσωπούν το Δημόσιο σε αυτές τις δίκες. Η εμπειρία έχει δείξει ότι τις περισσότερες φορές πάνε στο δικαστήριο χωρίς να έχουν φροντίσει να αναζητήσουν τα στοιχεία που αποδεικνύουν τα δικαιώματα του Δημοσίου επί των αμφισβητούμενων δασικών εκτάσεων.

«Θα αρκούσε μια προσεκτική έρευνα στο Γενικό Αρχείο του Κράτους ή στο αρχείο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για να κερδίσει το κράτος πολλές από τις υποθέσεις, αφού θα αποδεικνυόταν η κυριότητα του Δημοσίου και το διάτρητο των τίτλων των διεκδικητών της δημόσιας δασικής έκτασης»επισημαίνει η Ομάδα Κοινωνικής Εγρήγορσης, η οποία ήδη επεξεργάζεται συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις για την ισχυροποίηση του νομικού οπλοστασίου του Δημοσίου έναντι των επίδοξων διεκδικητών.

Αφού ο ιδιώτης αναγνωριστεί τελεσίδικα ως ιδιοκτήτης από τη Δικαιοσύνη, ακολουθεί το επόμενο βήμα: ο αποχαρακτηρισμός της δασικής έκτασης. Ο πιο πρόσφορος τρόπος είναι αυτή τη φορά οι διαδικασίες των πρωτοβάθμιων- δευτεροβάθμιων επιτροπών επιλύσεως δασικών αμφισβητήσεων.

Πώς προέκυψαν τα «διακατεχόμενα»

ΜΕΓΑΛΕΣ εκτάσεις δασικής γης, οι οποίες λόγω του χαρακτήρα τους είχαν εξαιρεθεί από τον αναδασμό της γης που πραγματοποιήθηκε υπέρ των ακτημόνων και των προσφύγων με νόμο του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1927, αποτέλεσαν τα χρυσά οικόπεδα που διεκδικούνται ως διακατεχόμενα από ιδιώτες, μοναστήρια και άλλους επίδοξους «ιδιοκτήτες».

Οι εκτάσεις αυτές απεικονίζονται σε χάρτες, οι περισσότεροι από τους οποίους χρησιμοποιούνται και σήμερα από τα δασαρχεία. Ο δημόσιος χαρακτήρας ορισμένων εκ των εκτάσεων που εξαιρέθηκαν κατά τη διανομή του 1927 αμφισβητήθηκε μεταγενέστερα από ιδιώτες. Ετσι προέκυψαν τα «διακατεχόμενα», δηλαδή κομμάτια δημόσιας δασικής γης η οποία διεκδικείται από ιδιώτες που ασκούν δικαιώματα χρησικτησίας, όπως ξύλευση, βόσκηση κ.ά.

Οι τίτλοι τους, που εν πολλοίς θεωρούνται διάτρητοι, περιγράφονται σε οθωμανικά χοτζέτια, όχι ακριβώς... κανονικά. Και αυτό γιατί δεν είχαν δηλωθεί ως όριζε ο νόμος του 1834 του Καποδίστρια. Επρόκειτο, εξηγούν όσοι έχουν ερευνήσει την προέλευσή τους, για τίτλους που οι εμφανιζόμενοι ως ιδιοκτήτες κατήρτισαν εκ των υστέρων, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις της πάλαι ποτέ επικράτειας της οθωμανικής αυτοκρατορίας, προκειμένου να κατοχυρώσουν γη που δεν τους ανήκε. Οι ενδιαφερόμενοι ταξίδευαν μέχρις εκεί για να βρουν κάποιον «συνταξιούχο» ο οποίος είχε αξιώματα κατά τη διάρκεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας και ο οποίος τους έφτιαχνε τους πλαστούς τίτλους που χρειάζονταν, με το αζημίωτο φυσικά..

Το δάσος του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου

Η ΥΠΟΘΕΣΗ του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου Κορασίδων, που διεκδίκησε έκταση δάσους 26.000 στρεμμάτων θεωρείται από τις πιο χαρακτηριστικές υποθέσεις εκχώρησης δικαιωμάτων του Δημοσίου σε ιδιώτη, τουλάχιστον κατά την περίοδο πριν από το ξέσπασμα του σκανδαλωδών μεταβιβάσεων μεταξύ Δημοσίου και Μονής Βατοπαιδίου. Η συνολική έκταση που κατέχει σήμερα το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο είναι 35.000 στρέμματα δασικής γης που εκτείνεται στη Βορειοανατολική Αττική καλύπτοντας περιοχές σε Καπανδρίτι, Μαλακάσα, Μήλεσι, Σκάλα Ωρωπού, Νέα Παλάτια, Συκάμινο, Χαλκούτσι, Μαρκόπουλο. Από τα 35.000 στρέμματα τα 26.000 ήταν δασικά, στη συνέχεια χαρακτηρίστηκαν ως «διακατεχόμενα» και το 1995 πέρασαν με τελεσίδικη δικαστική απόφαση στην ιδιοκτησία του Αμαλιείου.

Η αρχή της διεκδίκησης σε βάρος του Δημοσίου έγινε στις 24 Οκτωβρίου 1984 με την κατάθεση αναγνωριστικής αγωγής κατά του ελληνικού Δημοσίου. Το Αμαλίειο στηρίχθηκε σε οθωμανικά χοτζέτια από τα οποία προέκυπτε ότι ιδιοκτήτης των περιοχών ήταν ο Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος, ο οποίος στη συνέχεια μεταβίβασε τις εκτάσεις σε σύζυγο και παιδιά και εκείνα με τη σειρά τους τις μεταπώλησαν στον Ανδρέα Συγγρό. Ο Ανδρέας Συγγρός τις κληροδοτεί στο Αμαλίειο με ιδιόγραφο κωδίκελλο που κατήρτισε το 1897. Δύο χρόνια μετά, το 1899, ο Συγγρός πεθαίνει και οι δασικές εκτάσεις περνούν στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο. Ωστόσο έχοντας στα χέρια του μόνο αμφιλεγόμενους τίτλους, το Αμαλίειο καταθέτει το 1981 αναγνωριστική αγωγή επικαλούμενο και χρησικτησία.

Στο Πρωτοδικείο εμφανίζεται ως μάρτυρας υπέρ του Δημοσίου ο τότε διευθυντής Προστασίας Δασών κ. Ελευθέριος Φραγκιουδάκης, μιλώντας για στοιχεία που υπάρχουν στα Αρχεία του Κράτους, τα οποία είχε παραδώσει σε φωτοαντίγραφα στον δικηγόρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Αλλά τα στοιχεία αυτά ουδέποτε κατατέθηκαν επισήμως στο δικαστήριο από τους νομικούς εκπροσώπους του κράτους.

Ετσι το Δημόσιο χάνει πανηγυρικά με την υπ΄ αρ. 9512/1992 απόφαση του Πρωτοδικείου τα δικαιώματά του και η ήττα του επικυρώνεται με τις εφετειακές αποφάσεις 7401/93 και 835/1995 του Αρείου Πάγου. Τα άλλοτε δημόσια δάση είναι πλέον του Αμαλιείου. Δεν εμπίπτουν στις διατάξεις περί δημοσίων δασών, πριν από μερικά χρόνια κάηκαν και για την τεχνητή αναδάσωσή τους πρέπει τώρα να συναινέσει το Αμαλίειο, ως νόμιμος ιδιοκτήτης.

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
23.11.08

Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2008

Κύριοι, μας έχετε κουράσει

Ο κόσμος έχει κουραστεί. Οι πολίτες έχουν βαρεθεί. Εχουν μπαφιάσει, πώς αλλιώς να το περιγράψεις; Αυτό καταλαβαίνουμε, αυτό ακούμε καθημερινά οι δημοσιογράφοι στις παρέες μας. Οι πολίτες δεν αντέχουν άλλα σκάνδαλα. Μπούχτισαν με τις αλληλοκατηγορίες για το ποιος έκανε τι και αποστρέφονται όσους πολιτικούς προσποιούνται ότι δεν αντιλαμβάνονται ακόμη και τα αυτονόητα.

Η υπόθεση του Βατοπεδίου είναι η τελευταία μίας σειράς προηγούμενων, αλλά τόσο ενδεικτική του τρόπου που τη «διαχειρίζονται» οι κρατούντες. Δεν υπάρχει κανένας Ελληνας που να μην έχει πεισθεί ότι κάποιοι (και) στην υπόθεση αυτή έχουν «φάει» πολλά εκατομμύρια ευρώ. Οπως επίσης δεν υπάρχει κανείς υγιής ψηφοφόρος που να μην απογοητεύεται και εξοργίζεται, παρακολουθώντας τα δύο μεγάλα κόμματα όχι να επιχειρούν να εντοπίσουν τους ενόχους, αλλά για μια ακόμη φορά να «τσακώνονται» για το ποιος κάλυψε περισσότερο τους παρανομούντες.

Οι της Ν.Δ., όπως πάντα, υποστηρίζουν ότι όλα έγιναν επί ΠΑΣΟΚ. Οτι, δηλαδή, οι προκάτοχοί τους ήταν εκείνοι που συνέλαβαν και συναίνεσαν στη σκανδαλώδη ανταλλαγή δημοσίων εκτάσεων με μια λίμνη. Οι κυβερνώντες, ωστόσο, δεν απαντούν σε δύο αυτονόητα ερωτήματα: Αν ήταν άνομες οι πράξεις των προκατόχων τους, γιατί δεν τους κατήγγειλαν εγκαίρως; Κι αν δεν τις αντελήφθησαν, γιατί μέχρι σήμερα δεν υπήρξε καμία αποπομπή -έστω- ενός συμβούλου τους;

Οι του ΠΑΣΟΚ πάλι ισχυρίζονται, όπως πάντα, ότι όλα τα ξεκίνησαν οι διεφθαρμένοι διάδοχοί τους. Οτι όσοι εμπλέκονται και στο σκάνδαλο Βατοπεδίου ανήκουν στον χώρο της Ν.Δ. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι αυτονόητο και για την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία αίφνης εμφανίζεται ως αποκαθαρμένο κόμμα: Αλήθεια τι έγινε με την εσωτερική έρευνα που διέταξε κ. Γ. Παπανδρέου για το ένα εκατομμύριο μάρκα της Ζίμενς που ο κ. Θ. Τσουκάτος ομολόγησε ότι «εναπόθεσε» στα ταμεία ΠΑΣΟΚ;

Εν ολίγοις, αυτό που αρνούνται να αντιληφθούν Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, αλλά το έχουν πια συνειδητοποιήσει οι πολίτες, είναι ότι τα τελευταία -πολλά- χρόνια, στο περιβάλλον των δύο κομμάτων εξουσίας έχουν παρεισφρήσει άνθρωποι που ουδόλως αντιλαμβάνονται την ενασχόληση με τα κοινά ως άδολη προσφορά. Στα κομματικά και υπουργικά τους γραφεία βρίσκονται με επιλογή τους -ή έστω με την ανοχή τους- πρόσωπα που στην καλύτερη των περιπτώσεων αντιλαμβάνονται την πολιτική ως βόλεμα των ημετέρων -συγγενών και φίλων- και στη χειρότερη αποδεικνύεται ότι θα μπορούσαν κάλλιστα να διαπρέψουν στον χώρο του υποκόσμου.

Το δυστύχημα είναι ότι η πλειονότητα των πολιτών έχει αντιληφθεί και κάτι ακόμη πιο προβληματικό για τα δύο κόμματα εξουσίας: Οτι στην Ελλάδα εδώ και χρόνια δεν έχει χαθεί μόνον το νόημα της «πολιτικής ευθύνης», αλλά ότι ακόμη και κοινοί εγκληματίες απολαμβάνουν το ακαταδίωκτο, αν έχουν κατορθώσει να «νομιμοποιηθούν» ως κομματικά στελέχη της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ.

Του Κωνσταντινου Ζουλα / zoulas@kathimerini.gr

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

20.11.08

Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2008

Το ΥΠΠΟ αποφασίζει για τη σωτηρία των Προσφυγικών της Λεωφ. Αλεξάνδρας

Η κρίσιμη στιγμή της αλήθειας έφθασε – Αύριο το ΥΠΠΟ αποφασίζει για τη σωτηρία των Προσφυγικών της Λεωφ. Αλεξάνδρας


Πανοραμική άποψη του κεντρικού χώρου που καταλαμβάνει το Συγκρότημα των 8 προσφυγικών πολυκατοικιών, με πρόσωπο στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Δόθηκαν το 1936 από το κράτος, από το υπουργείο Οικισμού, στους Μικρασιάτες που έμεναν ώς τότε στα Παραπήγματα στο Δουργούτι. 72 χρόνια μετά, 51 διαμερίσματα κατοικούνται από τους απογόνους των ιδιοκτητών προσφύγων, ενώ, λόγω θέσεως, οι βλέψεις για «αξιοποίηση» με πάρκο, γκαράζ, υπόγειο κ.λπ. θέτουν σε άμεσο κίνδυνο τη ζωντανή μικρασιατική γειτονιά και σβήνουν την ιστορική συλλογική μνήμη.

Ηγγικεν η ώρα. Αύριο, Πέμπτη 20 Νοεμβρίου, κρίνεται η τύχη των 8 πολυκατοικιών που άντεξαν σεισμούς, φθορές και κινδυνεύουν από «καλοθελητές»...

Tης Eλενης Mπιστικα

Πριν από λίγες μέρες η στήλη πήρε ένα ανώνυμο γράμμα με το ταχυδρομείο, που την προειδοποιούσε ότι «αν δεν σταματήσει να υπερασπίζεται τις οκτώ προσφυγικές πολυκατοικίες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας επειδή εκεί μένει ένας συγγενείς σας(!) θα... αναγκαστεί να στείλει την καταγγελία του αυτή στη Διεύθυνση της εφημερίδας!». Για να μην μπει στον κόπο, γνωστοποιώ την ασύστατη κατηγορία στον χώρο της στήλης, όχι μόνο επειδή δεν έχω κανένα συγγενή ή στενό φίλο που να μένει εκεί, αλλά επειδή θα συνεχίζω μέχρι τέλους να τις στηρίζω, επειδή είναι δικό μου «πιστεύω» όπως και πολλών άλλων αρχιτεκτόνων ότι δεν πρέπει να εξαφανίσουμε από προσώπου γης και (κεντρικής Λεωφόρου Αλεξάνδρας, μάλιστα) αρχιτεκτονικά κτίρια που κτίσθηκαν το 1936 από το κράτος – υπουργός Οικισμού τότε ο αείμνηστος Κύρκος, πατέρας του δημοσιογράφου Κώστα Κύρκου– για να στεγαστούν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, την Τραπεζούντα κυρίως που έμεναν σε παραπήγματα στο Δουργούτι και ας είχαν περάσει από το 1922 δεκατέσσερα (14) χρόνια! Είχε φιλότιμο η Πολιτεία και όλες οι κυβερνήσεις από τότε δεν διανοήθηκαν να ζητήσουν την κατεδάφισή τους, όπως ζήτησαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.

Επί υπουργού Πολιτισμού κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, με γενική γραμματέα την αρχαιολόγο κ. Λίνα Μενδώνη υπεγράφη η καταδικαστική τροποποίηση που κήρυττε διατηρητέες μόνο τις δύο πλαϊνές, ενώ παρέδιδε τις υπόλοιπες στις μπουλντόζες «για να γίνει χώρος πρασίνου» – «και πράσινα άλογα» είχαμε σχολιάσει τότε.

Η θετική απόφαση του ΣτΕ

Χάρις στους απογόνους των προσφύγων που εξακολουθούν να κατοικούν με τις οικογένειές τους σε 51 διαμερίσματα και διατηρούν τη γειτονιά ζωντανή, με τον Σύλλογο Ιδιοκτητών Προσφυγικών Πολυκατοικιών «Η Ανάπλαση» να πρωτοστατεί στον αγώνα για τη διάσωση, με τους κ. Γ. Γρίβα, Δημήτρη Ευταξιόπουλο, αρχιτέκτονα, Ελένη Παπαβασιλείου και Ν. Ρουμπεγλή, το θέμα ήρθε στο Συμβούλιο της Επικρατείας επί προεδρίας κ. Χρήστου Γεραρή με τον κ. Μενουδάκο του Ε΄ Τμήματος Συμβουλίου της Επικρατείας, οπότε βγήκε η ιστορική απόφαση που δικαίωνε τους δικαιούχους και τη στήλη περίτρανα. Το ΣτΕ έκρινε ως λάθος την προτεραία υπουργική απόφαση και γι’ αυτό ζήτησε από το ΥΠΠΟ να κηρύξει διατηρητέες και τις οκτώ. Σιγή από πλευράς ΥΠΠΟ επί 4 χρόνια, ενώ ο αγώνας της σωτηρίας τους συνεχιζόταν με τις άδειες πολυκατοικίες να παρουσιάζουν εξωτερικά εικόνα πλήρους εγκατάλειψης, παρόλο που αποτελούν αξιόλογα δείγματα της Bauhaus αρχιτεκτονικής και διασφαλίζουν την ιστορική συλλογική μνήμη της μικρασιατικής γειτονιάς και της μεταφύτευσής της επί ίσοις όροις και με χαρτιά ιδιοκτησίας στην αθηναϊκή περιοχή των Αμπελοκήπων.

Και να που φθάσαμε στο Σημείο Μηδέν. Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού συγκαλείται σε συνεδρίαση αύριο, ημέρα Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου 2008 και ώρα 15.00, στο αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού στην Μπουμπουλίνας 20, «για να χαρακτηρίσει ή μη ως Μνημείον το ολικό Συγκρότημα των οκτώ (8) Προσφυγικών Πολυκατοικιών που περικλείονται από τας οδούς Δέγλερη, Τριχωνίδας, Δημητσάνας, Κορωνείας, Κουζή και Λεωφόρου Αλεξάνδρας στην περιοχή Αμπελοκήπων στην Αθήνα». Η ανακοίνωση εστάλη στον Σύλλογο «Η Ανάπλαση» και φέρει την υπογραφή της γραμματέως του ΚΣΝΜ κ. Μαρίας Μυστακίδη. Θα περιμένουμε την απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, με ήρεμη αισιοδοξία μαζί με τις χιλιάδες των Μικρασιατών που είναι κάτοικοι Αθηνών, Νέας Ερυθραίας, Περισσού, Νέου Ηρακλείου, Νέας Σμύρνης, Καισαριανής και που δεν θα θελήσουν να δουν τις μπουλντόζες να κατεδαφίζουν τις πολυκατοικίες - φρούρια μνήμης και Εστίες Μικρασιατών που ήρθαν διωγμένοι το 1922 και βρήκαν το 1936 στέγη για τα όνειρά τους, 72 χρόνια μετά που μπήκαν, με δάκρυα χαράς, τα πρώτα θεμέλια. Η μνήμη είναι πάντα συνάρτηση του σεβασμού της ιστορίας και δεν παραγράφεται ή τροποποιείται...

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

19.11.08

Η στρέβλωση της Ιστορίας ως άλλοθι

Η στρέβλωση της Ιστορίας ως άλλοθι

Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr

Μια παλιά τέχνη της Προόδου είναι η δικαιολόγηση των νυν χουλιγκανισμών με παρελθούσες πράξεις αντίστασης. Ετσι κάποιοι βρήκαν ιστορικές αναλογίες στην έντονη διαμαρτυρία της Μπέτυς Αμπατιέλου κατά της βασίλισσας Φρειδερίκης το 1963, με την εκτόξευση αυγών κατά του κ. Γιώργου Αλογοσκούφη το 2008. Η αλήθεια είναι ότι επιφανειακά υπάρχουν αναλογίες: και οι δύο διαμαρτυρίες έγιναν στο Λονδίνο, και οι δύο περιπτώσεις αφορούσαν φυλακισμένους και τις δύο φορές ασκήθηκε «συμβολική βία»: η Μπέτυ Αμπατιέλου χαστούκισε τη βασίλισσα και οι Προοδευτικοί «επίγονοί» της έριξαν αυγά στον κ. Αλογοσκούφη.

Από την άλλη όμως υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των δύο συμβάντων. Πρώτον: είναι μύθος ότι η Μπέτυ Αμπατιέλου χαστούκισε τη Φρειδερίκη. Απλώς την προπηλάκισε λεκτικά. Το χαστούκι ανήκει στη σφαίρα των λαϊκών μύθων, χρήσιμο για την προπαγάνδα της τότε αριστεράς. Δεύτερον: ακόμη κι αν τη χαστούκιζε, η πράξη θα ήταν περισσότερο προσωπική, παρά πολιτική. Ηταν ο σύζυγός της, Αντώνης Αμπατιέλος, που αδίκως βρισκόταν ως κομμουνιστής και συνδικαλιστής στη φυλακή και η Φρειδερίκη ήταν από τις πρωτεργάτριες όλων των διώξεων που υφίστατο τότε η Αριστερά. Τρίτον: η διαμαρτυρία στην Ελλάδα τότε απαγορευόταν. Τέταρτο και κυριότερο: η Μπέτυ Αμπατιέλου είχε ονοματεπώνυμο. Πήρε το ρίσκο της πράξης της σε αντίθεση με τους κουκουλοφόρους που επιτέθηκαν στον κ. Αλογοσκούφη, κάνοντας την «επανάσταση» εκ του ασφαλούς.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που στρεβλώνεται η ιστορία για να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για χουλιγκανισμούς. Οι καταλήψεις των ΑΕΙ έχουν πάντα «τον απόηχο της κατάληψης του Πολυτεχνείου το 1973». Χωρίς όμως να τηρούνται οι αναλογίες, η κυριότερη εκ των οποίων ήταν η δικτατορία. Η κατάληψη ενός πανεπιστημίου νομιμοποιείται πολιτικά, όταν έχουν εξαντληθεί όλα τα μέσα διαμαρτυρίας ή όπως κατά τη διάρκεια της χούντας δεν υπάρχουν.

Τα γκράφιτι στους τοίχους είναι μια άλλη «επαναστατική» στρέβλωση της ιστορίας. Η φθορά δημόσιας ή ξένης περιουσίας θεωρείται συνέχεια της λέξης «ελευθερία» που «κάποιοι έγραψαν στον τοίχο με μπογιά». Η αλήθεια είναι ότι τα πολιτικά συνθήματα στους τοίχους σε ανώμαλες περιόδους της ιστορίας (κατοχή, δικτατορία, αυταρχικά καθεστώτα) βοηθούσαν την πολιτική επικοινωνία και εμψύχωναν τους αντιφρονούντες. Φυσικά το «δικαίωμα στην έκφραση» είναι ιερό και υπερβαίνει το «δικαίωμα στην περιουσία», αλλά σε ένα κόσμο που απαγορεύεται η έκφραση. Σε μια δημοκρατία όπου ο καθένας μπορεί να πει το κοντό και το μακρύ του, είτε διά του Τύπου, είτε διά του Διαδικτύου τα γκράφιτι στους τοίχους είναι απλώς άσκοπη φθορά περιουσίας.

Η «επαναστατική» στρέβλωση της ιστορίας χρησιμεύει για τη διαιώνιση μιας σειράς αγκυλώσεων της ελληνικής κοινωνίας από το ακαδημαϊκό άσυλο, μέχρι το κλείσιμο των δρόμων. Θέλει άλλα κότσια η κατάληψη του Πολυτεχνείου στη Χούντα κι άλλο η κατάληψη μιας σχολής εν μέσω μιας δημοκρατίας. Αλλο βάρος έχει ένα σύνθημα στην Κατοχή κι άλλο μια μουντζούρα σήμερα στους τοίχους. Οι χρήσιμες για πολιτικές σκοπιμότητες αναλογίες -αν μη τι άλλο- προσβάλλουν τους πραγματικούς αγώνες.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

19/11/08

Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2008

Χωροταξικό έγκλημα

Χωροταξικό έγκλημα

Του Γιαννη Μανιατη*

Τελικά ο εγκληματίας, έστω και με καθυστέρηση μερικών δεκαετιών, γυρνάει πάντα στον τόπο του εγκλήματος. Στις δεκαετίες ’50 και ’60, οι συντηρητικές κυβερνήσεις της αντιπαροχής εξαφάνισαν κάθε πολεοδομική αισθητική στις ελληνικές πόλεις. Σήμερα, η ίδια συντηρητική κυβέρνηση ολοκληρώνει τον ιστορικό κύκλο στις περιβαλλοντικά ευαίσθητες ακτές και τα νησιά της χώρας, σε κάθε σημείο όπου μπορεί να επέμβει η μπουλντόζα του εργολάβου. Το όπλο του εγκλήματος λέγεται Ειδικό Χωροταξικό Τουρισμού.

Το κίνητρο έχει ήδη αποκαλυφθεί. Μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που επενδύουν σε real estate και στη σπέκουλα πάνω στη γη, μετά την καταστροφή των μεσογειακών ακτών της Ισπανίας, χτίζοντας πολυώροφα εκτρώματα πάνω στο κύμα, θα συνεχίσουν το έργο τους στα 15.000 χλμ. δαντελών του Αιγαίου, του Ιονίου και των ακτών. Αγοράζουν χιλιάδες στρέμματα, προκειμένου να «επενδύσουν» σε παραθεριστικές κατοικίες που θα αγοράσουν οι εύποροι συνταξιούχοι της Ευρώπης. Στην Ιο υπάρχουν πληροφορίες για αγορές περίπου 20.000 στρ. Μόνο που με την κρίση του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος, φαίνεται ότι οι Βρετανοί και άλλοι Ευρωπαίοι συνταξιούχοι όχι μόνο παραθεριστική κατοικία δεν θα αγοράσουν στην Ελλάδα, αλλά μάλλον ούτε ως επισκέπτες λίγων ημερών δεν πρόκειται να τους δούμε. Πολύ περισσότερο που σε πολλά νησιά υπάρχουν πια εκατοντάδες απούλητες νεόδμητες κατοικίες.

Η φιλοσοφία του σχεδίου είναι εξαιρετικά απλή. Ο αρμόδιος υπουργός, εκμεταλλευόμενος την πραγματική ανάγκη της χώρας για ένα χωροταξικό σχέδιο τουρισμού, αποφάσισε με ωμή κτηματομεσιτική και εργολαβική λογική να γεμίσει τη χώρα με τουριστικές αποικίες. Οσοι αγοράσουν 150 στρ. γης θα κατασκευάσουν παραθεριστικές κατοικίες, τις οποίες θα πωλήσουν κατά 50%. Ουσιαστικά θα χτιστούν ιδιωτικά χωριά - ησυχαστήρια συνταξιούχων, με διπλάσια τετραγωνικά από αυτά που επιτρέπονται για ξενοδοχεία και με συντελεστή δόμησης πολλαπλάσιο της εκτός σχεδίου δόμησης που επιτρέπεται για οποιονδήποτε άλλον κοινό θνητό. Ο μπεζαχτάς που προσφέρεται είναι δυόμισι φορές μεγαλύτερος από την αντίστοιχη δυνατότητα που έχουν σήμερα οι μεγάλες τουριστικές επενδύσεις (ΠΟΤΑ) της χώρας να πωλούν διαμερίσματα μόνο μέχρι το 20% της συνολικά δομημένης επιφάνειας.

Το κείμενο δεν απαντά σε βασικά τουριστικά προβλήματα της χώρας (μικρός μέσος αριθμός διανυκτερεύσεων, αναγκαιότητα επιμήκυνσης της επισκεψιμότητας από τρεις (3) μήνες σήμερα σε πάνω από έξι (6), φθίνουσα κατά κεφαλήν δαπάνη κ. ά.). Χωροθετεί αδιακρίτως επενδύσεις χωρίς ανάδειξη του ποιοτικού τουρισμού, του φυσικού πολιτιστικού περιβάλλοντος, με ελάχιστες αναφορές βιώσιμης ανάπτυξης, χωρίς πρόβλεψη εναλλακτικών σεναρίων σε περίπτωση αποτυχίας κάποιων σχεδιασμών.

Σε μια χώρα όπου το νερό και τα απορρίμματα αποτελούν ήδη τα κορυφαία περιβαλλοντικά προβλήματα, προβλέπεται η αυθαίρετη κερδοσκοπική - κατασκευαστική επιδρομή, χωρίς περιορισμούς για την εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας του κάθε τόπου, δηλαδή της δυνατότητάς του να αντέξει οικιστικά, περιβαλλοντικά, αισθητικά, συγκοινωνιακά τις νέες τουριστικές αποικίες.

Ακόμα και η δυνατότητα προσέλκυσης σοβαρών επενδυτικών κεφαλαίων στους εκατοντάδες φθίνοντες οικισμούς της χώρας, με προσαύξηση διαφόρων πολεοδομικών συντελεστών (που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρό διέξοδο για ξαναζωντάνεμα της υπαίθρου), αντιμετωπίζεται με καταστροφικό τρόπο για το ευαίσθητο ορεινό περιβάλλον. Επιτρέπεται η εκτός σχεδίου δόμηση στα 500 μέτρα γύρω από τα όρια οποιουδήποτε οικισμού, με αρτιότητα 2 στρ. έναντι των 4 στρ. σήμερα και συντελεστή δόμησης 0,3 έναντι 0,05 για μέχρι 4 στρ. ή 0,2 για εκτός σχεδίου ξενοδοχεία.

Τελικά, δεν είναι καθόλου τυχαία η διαρκής υποσκαφή των 350 Πολεοδομικών Σχεδίων και Χωροταξικών Μελετών Ανοιχτών Πόλεων, που εκπονούνται σήμερα στη χώρα, μέσα από αλλαγές προδιαγραφών, διοικητικές ασάφειες και επιπλέον γραφειοκρατία. Οσο πιο αργά εκπονηθούν αυτά τα μικρά αναπτυξιακά - χωροταξικά σχέδια, τόσο καλύτερα για τους κερδοσκόπους της γης. Για όσα εγκριθούν στη συνέχεια θα ισχύουν οι κατευθύνσεις του εκτρωματικού Χωροταξικού του Τουρισμού. Το έγκλημα σχεδιάζεται. Το κίνητρο του κέρδους είναι πανίσχυρο. Το θύμα, αθώο και βουβό. Θα επιτρέψουμε να ολοκληρωθεί ο κύκλος του περιβαλλοντικού βιασμού σε ό, τι έχει απομείνει παρθένο σε αυτήν τη χώρα;

* Ο κ. Γιάννης Μανιάτης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και βουλευτής Αργολίδας (εισηγητής Κοινοβουλευτικού Τομέα Ελέγχου ΥΠΕΧΩΔΕ του ΠΑΣΟΚ).

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

18/11/08

Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2008

Κατάντημα του Πολυεχνείου

Κατάντημα του Πολυτεχνείου


ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ

Εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσεως και εσωτερικής επικίνδυνης αστάθειας και με εκ πολλών πλευρών απαξίωση έως άρνηση του κράτους δικαίου και συνεπώς της δημοκρατίας θα λάβουν και εφέτος χώρα οι εκδηλώσεις για το Πολυτεχνείο, που έχουν προ πολλού χάσει το όραμα αναδεικνύοντας ως κύριο στόχο να μην αλλάξει τίποτα στον χώρο της παιδείας. Το ποια παιδεία υπερασπίζονται προκύπτει από τα ακόλουθα πρόσφατα σταχυολογήματά μας, που τα αφιερώνω εξαιρετικά στους υπευθύνους για αυτά πολιτικούς, κόμματα, καθηγητές και δασκάλους, γονείς και λιγότερο στους ανώριμους και συνήθως απληροφόρητους νεολαίους μας. Δηλαδή τα κυρίως θύματα, που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα, όπως τα χαϊδολογεί ο Σαββόπουλος.

* «Το δημόσιο σχολείο χειμάζεται από καταιγίδες πολλών προελεύσεων και ποικίλων κατευθύνσεων με αποτέλεσμα τα χρήματα που καταβάλλει ο ταλαίπωρος φορολογούμενος να πετιούνται στον δρόμο. Στο Επαγγελματικό Λύκειο, στο οποίο για πρώτη φορά διδάσκω, έκανα αγώνα για να πείσω τους μαθητές να φέρνουν στυλό και τετράδιο. Δεν ξέρω πόσοι μήνες θα χρειασθούν για να τους μάθω να μελετούν στο σπίτι τους και να εργάζονται για τα μαθήματα. Σύλλογοι γονέων δεν υπάρχουν ακόμα και σε σχολεία που λειτουργούν 20 χρόνια. Οι γονείς αδιαφορούν για τα παιδιά τους, αγνοούν τα παιδιά τους. Πολλά σχολεία βρίσκονται σε κατάληψη από μια ομάδα 5-10 μαθητών επί εβδομάδες και αδιαφορούν πλήρως διευθυντές σχολείων, γονείς, προϊστάμενοι γραφείων, υπουργείο» (Αντώνης Μιχαηλίδης, φιλόλογος).

* «Το ελληνικό Πανεπιστήμιο βρίσκεται σε βαθιά θεσμική και ηθική κρίση. Συναλλαγή, αναξιοκρατία, νεποτισμός, αθέμιτες πολιτικές παρεμβάσεις, χαμηλές προδιαγραφές, εσωστρέφεια, γενικευμένη αδιαφορία διδασκόντων και διδασκομένων, φαινόμενα αυταρχισμού και βίας συνθέτουν την εικόνα ενός θεσμού που απαξιώνεται ραγδαία. Αν η λογοκλοπή ήταν ολυμπιακό άθλημα, η Ελλάδα θα κέρδιζε πολλά μετάλλια. Πρύτανης δεν γίνεται ο καλύτερος, αλλά ο πιο δικτυωμένος και κυρίως αυτός που θα δώσει "γην και ύδωρ" στις κομματικές φοιτητικές παρατάξεις, που στην ουσία διοικούν το Πανεπιστήμιο. Πολλοί από τους πρυτάνεις έχουν επιστημονική παρουσία μηδενική» (Θέμης Λαζαρίδης, καθηγητής Πανεπιστημίου).

* «Το "κάθε πόλη και πανεπιστήμιο, κάθε χωριό και ΤΕΙ" είναι μια πάγια πολιτική και των δύο κομμάτων που εναλλάσσονται στην εξουσία μετά τη Μεταπολίτευση. Τα κριτήριά τους για την ίδρυση ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν έχουν καμία σχέση με εκπαίδευση και εκπαιδευτική φιλοσοφία. Είναι καθαρά κριτήρια περιφερειακής πολιτικής και κυρίως κριτήρια πελατειακά. Ισως οι πολιτικοί να μην το ομολογούν, αλλά οι τοπικές κοινωνίες περιμένουν τα πανεπιστήμια για αναπτυξιακούς λόγους, που, ας μη κοροϊδευόμαστε, ταυτίζονται με την οικοδομική δραστηριότητα (γκαρσονιέρες για νοίκιασμα) και τη μετατροπή πλατειών, πεζοδρόμων κ.λπ. σε απέραντα βασίλεια του φραπέ και της καφετέριας» (Νίκος Μπακουνάκης, καθηγητής Πανεπιστημίου, δημοσιογράφος).

* «Η εφετινή έρευνα του Πανεπιστημίου της Σανγκάης για τα καλύτερα πανεπιστήμια της υφηλίου περιλαμβάνει μόνο δύο ελληνικά πανεπιστήμια, το Καποδιστριακό στη 243η θέση και το Αριστοτέλειο στην 390ή» (Χαρ. Μουτσόπουλος, Χαρίδημος Τσούκας, καθηγητές Πανεπιστημίου).

* «Πραγματικές ή επινοημένες περγαμηνές "αντιστάσεως" στη δικτατορία, αλλά και μόνο η οργανωτική προσχώρηση στις αριστερές "προοδευτικές" δυνάμεις, έγιναν εφαλτήριο για αναρρίχηση σε θώκους πανεπιστημιακούς, σε πόστα εξουσίας στην εκπαίδευση. Η Αριστερά έγινε πρακτική καταλήψεων, απεργιών κοινωνικού κόστους, γκανγκστερικών εκβιασμών, απροκάλυπτης αλαζονικής αρνήσεως των κανόνων του κοινοβουλευτισμού. Στα πανεπιστήμια, στα σχολεία, στον πολιτισμό, στην πληροφόρηση η Αριστερά έχει επιβάλει αδυσώπητη τρομοκρατία των μειονοτήτων, που κάνουν καριέρα ως αντάλλαγμα της κομματικής τους υποταγής» (Χρήστος Γιανναράς, καθηγητής Πανεπιστημίου).

Για τη διατήρηση αυτής της αθλιότητας «αγωνίζονται» τα παραπλανημένα νιάτα μας υπό την καθοδήγηση αδίστακτων μειονοτήτων, την πανικόβλητη σιωπή των λίγων άξιων και την εγκληματική εθελοτύφλωση σχεδόν όλων των πολιτικών.

ΠΗΓΗ ΒΗΜΑ

16.11.08

Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008

Αδικαιολόγητοι οι δισταγμοί των τραπεζιτών

Αδικαιολόγητοι οι δισταγμοί των τραπεζιτών

Του Νικου Νικολαου

Οι Ελληνες τραπεζίτες είναι άραγε τόσο έξυπνοι άνθρωποι όσο τουλάχιστον μαρτυρούν τα πανύψηλα κέρδη που πραγματοποίησαν τα τελευταία χρόνια; Το ερώτημα το θέτω αυθόρμητα, γιατί πραγματικά με έχουν εντυπωσιάσει οι γκάφες που κάνουν, μερικοί τουλάχιστον εξ αυτών, τις τελευταίες ημέρες. Για παράδειγμα, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος, που σε όλη αυτή τη δύσκολη περίοδο έχει κάνει καθημερινά αισθητή στους πάντες την εποπτική παρουσία του Ιδρύματος που διευθύνει, στη χθεσινή συνάντησή του με τα μέλη του Δ.Σ. της Ενωσης Τραπεζών, έκανε αυστηρές συστάσεις σε εκείνες τις τράπεζες που προχωρούν σε αδιαφανείς και αδικαιολόγητες αναπροσαρμογές επιτοκίων και δημιουργούν, εύλογα, γενικευμένο κλίμα δυσπιστίας ως προς το σύνολο των τραπεζών, σε μια εποχή μάλιστα που η κοινωνική αποδοχή του ρόλου τους είναι κρίσιμη και αναγκαία λόγω των οικονομικών συνθηκών.

Και πράγματι, τις τελευταίες εβδομάδες, μερικές τράπεζες, με πρώτη την Εθνική, άρχισαν να ανατιμολογούν τα δάνεια που έχουν ήδη χορηγήσει στους πελάτες τους, αυξάνοντας τσουχτερά τα επιτόκια σε επιχειρηματικά, στεγαστικά και κυρίως στα καταναλωτικά δάνεια και τις κάρτες. Ηταν δικαιολογημένες οι αυξήσεις αυτές; Προφανώς όχι, αφού την ίδια περίοδο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε τα επιτόκιά της δύο φορές, κατεβάζοντάς τα στο 3,25% από 4,25%, το δε επιτόκιο στη διατραπεζική (το λεγόμενο Euribor) από 5,39% κατέβηκε στο 4,29%. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι σημασία δεν έχουν τόσο τα επιτόκια αυτά όσο το spread που πληρώνουν οι ελληνικές τράπεζες με δεδομένο ότι η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας είναι χαμηλότερης διαβάθμισης από τις άλλες χώρες της ΟΝΕ. Αλλωστε, το γεγονός ότι ακόμη και τώρα οι ελληνικές τράπεζες ψάχνουν εναγωνίως για καταθέσεις και πληρώνουν επιτόκια άνω του 6% αποκαλύπτει ότι όντως επιβαρύνονται το τελευταίο διάστημα με υψηλό κόστος άντλησης ρευστότητας, το οποίο επιχειρούν να μετακυλίσουν στους πελάτες τους.

Μήπως όμως θα μπορούσαν, προσωρινά τουλάχιστον, να αποφύγουν αυτή τη μετακύλιση ή να τη μετριάσουν για να αποτρέψουν την αντίδραση των δανειοληπτών; Πιστεύω ναι και απόδειξη είναι ότι όταν άρχισαν να ξεφωνίζουν τις τράπεζες τα κανάλια και ο Τύπος, τότε η μία μετά την άλλη άρχισαν να ανακοινώνουν μειώσεις στα επιτόκια, παράταση εξόφλησης δανείων κ.λπ. Στο μεταξύ όμως η ζημιά για τις τράπεζες είχε γίνει και η κυβέρνηση, διά στόματος Καραμανλή, τις είχε επικρίνει για έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας. Ολα αυτά ίσως θα είχαν αποφευχθεί αν οι τράπεζες είχαν σπεύσει να ενταχθούν στο κυβερνητικό πρόγραμμα προστασίας.

Ενδεικτική μιας ορθής αντιμετώπισης του προβλήματος είναι η χθεσινή παρότρυνση του κ. Προβόπουλου στις τράπεζες να κάνουν χρήση των μέτρων του κυβερνητικού σχεδίου, ώστε να αποτραπεί η δημιουργία συνθηκών πιστωτικής στενότητας στην ελληνική οικονομία, γεγονός που θα στραγγάλιζε την πραγματική οικονομία, τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις μικρές και μεσαίες, και τα νοικοκυριά.

Μια άλλη εξίσου σημαντική παρέμβαση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος έχει σχέση με την τάση αναστολής της πληρωμής δανείων, την οποία προπαγανδίζουν οι καθ’ έξιν μπαταξήδες, εκμεταλλευόμενοι τις υπαρκτές δυσκολίες νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Οπως είπε στους τραπεζίτες ο κ. Προβόπουλος, μια γενικευμένη αναβολή στην εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων δανειοληπτών προς τις τράπεζες (σ.σ.: την οποία ακρίτως υιοθετούν κόμματα της αντιπολίτευσης) θα είχε παρενέργειες που θα έπλητταν πρωτίστως τους δανειολήπτες. Ειδικότερα, όπως εξήγησε, η πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς κεφαλαιαγορές θα γινόταν εφεξής δυσκολότερη και επαχθέστερη, ενώ το πάγωμα των ανεξόφλητων υπολοίπων θα παρεμπόδιζε τη ροή νέων κεφαλαίων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που θα τα είχαν ανάγκη.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14/11/08

Η Ελλάδα σιγά σιγά χάνει τις λίμνες της

Η Ελλάδα σιγά σιγά χάνει τις λίμνες της
Ανεξέλεγκτες ανθρώπινες παρεμβάσεις, έλλειψη έργων προστασίας και ανομβρία οδηγούν σε δραματική πτώση της στάθμης των υδάτων τους

Των Θαναση Τσιγγανα, Γιωτας Μυρτσιωτη, Ιωαννας Φωτιαδη

Οι λίμνες της Ελλάδας φθίνουν. Η στάθμη των υδάτων τους γνωρίζει, τα τελευταία χρόνια, μόνο πτώση, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας, αλλά κυρίως λόγω της υπεράντλησης των υδάτων τους για άρδευση και ύδρευση, των επιχωματώσεων και καταπατήσεων, των ανεξέλεγκτων ανθρώπινων παρεμβάσεων, της έλλειψης έργων προστασίας. Στα παλιά σχολικά εγχειρίδια η στάθμη της λίμνης Βεγορίτιδας βρισκόταν σε υψόμετρο 542 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Σήμερα είναι κάτω από τα 510 μ. Οι παραλίμνιες εκτάσεις της, όπως κατήγγειλαν από την Αρνισσα Πέλλας την περασμένη εβδομάδα μέλη του συλλόγου προστασίας της λίμνης, «ξυλεύονται, ξεχερσώνονται, καταπατώνται». Δώδεκα χιλιάδες στρέμματα παραλίμνιων εκτάσεων μετατρέπονται σε περιστασιακές ή μόνιμες καλλιέργειες που ζητούν νερό κι άλλο νερό και ο φαύλος κύκλος της αφαίμαξης μοιάζει να μην έχει τέλος.

Η εικόνα της Βεγορίτιδας είναι η εικόνα των περισσοτέρων λιμνών της χώρας. Η ισορροπία και ο βιολογικός τους πλούτος διαταράσσεται ολοένα και περισσότερο. Για εννέα στις δέκα, η «περυσινή στάθμη των νερών είναι μια ένδειξη που δεν θα έχει γυρισμό». Οπου αυτός ο κανόνας δεν ισχύει, έρχονται τα δίσεκτα χρόνια της ανομβρίας να συμπληρώσουν την καταστροφική μανία των ανθρώπινων παρεμβάσεων.

Σχεδόν σε καμιά λίμνη δεν έχει καθοριστεί ελάχιστο όριο στάθμης των νερών ακόμη και όταν η πτώση τους έχει επιφέρει αλυσιδωτές κοινωνικοοικονομικές συνέπειες στην περιοχή. Πουθενά δεν γίνονται έργα ενίσχυσης της παροχής τους, έτσι ώστε να λειτουργήσουν σαν δεξαμενές νερού για να μπορούν να μας ξεδιψάσουν στο μέλλον. Υδροβιολόγοι και άλλοι ειδικοί χαρακτηρίζουν την υπεράντληση και τη σημερινή αδιαφορία απέναντι στη σπατάλη των νερών ως «ανεξόφλητο γραμμάτιο στις επόμενες γενιές». Επισημαίνουν, δε, ότι είναι ορατός ο κίνδυνος εξαφάνισης σημαντικών υγροβιοτόπων. «Η καταστροφή της Κορώνειας και η σημερινή της κατάντια δεν μας δίδαξε τίποτα», τονίζουν.

Κορώνεια

Λόγω της υπερεκμετάλλευσης των νερών, της ρύπανσης, αλλά και της συνεχιζόμενης ανομβρίας φέτος, έφτασε για δεύτερη φορά μέσα σε 6 χρόνια σε σημείο πλήρους αποξήρανσης. Αποτελεί οικολογικό όνειδος της Ελλάδας και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα κακοδιαχείρισης υγρότοπου στη χώρα. Το φετινό καλοκαίρι βρήκε την Κορώνεια, που το 1975 είχε βάθος 8,5 μ. και έκταση 46 τ. χλμ., χωρίς νερά και χωρίς ζωή, μια λίμνη μόνο «κατά χάρτη και κατ' όνομα». Η απώλεια του περιβαλλοντικού της πλούτου αναμένεται να αποτελέσει οικονομικό τραύμα για πολλούς παραγωγικούς τομείς στην ευρύτερη περιοχή. Πριν από λίγες ημέρες η Νομαρχία Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε την έναρξη των πρώτων έργων, που σκοπό έχουν την επαναφορά του νερού στη λίμνη και τη σταδιακή αποκατάσταση μέχρι το 2020.

Τεχνητή λίμνη Πολυφύτου (Κοζάνη)

Τα δύο τελευταία «άνυδρα χρόνια» η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου Κοζάνης, που δημιουργήθηκε το 1975 από το φράγμα της ΔΕΗ στο ομώνυμο χωριό και θεωρείται ο μεγαλύτερος σε μήκος ταμιευτήρας νερού χώρας (50 χλμ.), έχασε περίπου το 50% των υδάτων της και τον φετινό Σεπτέμβριο η στάθμη της βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο (330 εκατομμύρια κ. μ. νερού). Η πτώση της στάθμης της κατά 4 μέτρα από το 2006 έχει αποτέλεσμα να επηρεαστούν η ηλεκτροπαραγωγή του Υδροηλεκτρικού Σταθμού της ΔΕΗ, οι αρδεύσιμες παραλίμνιες εκτάσεις, δραστηριότητες αναψυχής και η αγροτική οικονομία της περιοχής. Από τις ποσότητες του νερού της συγκεκριμένης λίμνης εξαρτώνται η ύδρευση της Θεσσαλονίκης, η άρδευση περιοχών της Ημαθίας και της Θεσσαλονίκης και τα μικρότερα υδροηλεκτρικά φράγματα Σφηκιάς και Ασωμάτων.

Λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών (Πέλλα)

Μετά την Κορώνεια της Θεσσαλονίκης, η Βεγορίτιδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας λίμνης που επί 45 χρόνια υφίσταται τη ληστρική ανθρώπινη εκμετάλλευση και οδηγείται, σε συνδυασμό με τη ρύπανση, σταδιακά αλλά σταθερά στην ολοκληρωτική καταστροφή. Ηταν η λίμνη με το μεγαλύτερο βάθος (80 - 85 μέτρα). Λόγω της υπεράντλησης νερών για τα εργοστάσια της ΔΕΗ και για αρδευτικούς σκοπούς, σύμφωνα με μετρήσεις του ΙΓΜΕ, έχει απολέσει το 76% του όγκου της (από τα 3 δισ. κ. μ. βρίσκεται στα 700 εκατ. κ. μ.). Η λίμνη Πετρών θεωρείται η «μικρή αδελφή» της Βεγορίτιδας με συνακόλουθα προβλήματα πτώσης στη στάθμη της. Το βάθος της κυμαίνεται από 1 έως 3,5 μέτρα κι είναι χαρακτηριστικό ότι η σήραγγα που κατασκευάστηκε το 1975 για να διοχετεύει τα πλεονάζοντα νερά της στη Βεγορίτιδα τα τελευταία χρόνια λειτουργεί σπάνια.

Λίμνη Βιστωνίδα

Η έκτασή της ανέρχεται σε περίπου 45.000 στρέμματα, αλλά λόγω κατασκευής φραγμάτων στους γύρω ποταμούς και της χρήσης των νερών για άρδευση σημειώνονται μεταβολές, με τα νερά της θάλασσας να διεισδύουν στα όρια της επικράτειάς της μέσω φυσικής διώρυγας. Αποτέλεσμα αυτής, η αύξηση της αλατότητας με συνέπειες στη βλάστηση και στα είδη ψαριών του γλυκού νερού. Το φαινόμενο τα τελευταία χρόνια με την αύξηση της αρδευόμενης γεωργίας είναι πιο έντονο.

Λίμνη Ισμαρίδα

Η έκτασή της είναι σήμερα 3.400 στρέμματα. Μια αλόγιστη κατασκευή αναχώματος την περίοδο 1979 - 1984 είχε αποτέλεσμα να καταστραφεί μεγάλη έκταση των υγρολίβαδών της. Το μέσο βάθος είναι 1 μ. και το μέγιστο 1,5 μ. εξαιτίας της απώλειας νερών προς τη θάλασσα (μέσω διώρυγας), εξάτμισης και τροφοδοσίας του φρεάτιου υδροφορέα. Μια περαιτέρω έστω μικρή πτώση της στάθμης θα έχει συνέπειες σε φυτά και ζώα. Πρόσφατη μελέτη του ΑΠΘ τονίζει ότι «για να προληφθεί ο κίνδυνος μεγαλύτερης εξάπλωσης των καλαμώνων θα πρέπει οι διαχειριστές της λίμνης να φροντίζουν, ώστε το μέγιστο βάθος της να είναι τουλάχιστον 1,5 μ.».

Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα

Πάνω από 10 μέτρα έπεσε η στάθμη του νερού την τελευταία εικοσαετία στη Μεγάλη Πρέσπα. Οι κλιματικές αλλαγές (ανομβρία) είναι η βασική αιτία για τη μείωση του υδάτινου όγκου της μεγάλης λίμνης στη Φλώρινα, που μοιράζονται τρεις χώρες: η Ελλάδα, η Αλβανία και η ΠΓΔΜ. Αντίθετα, 30 εκατοστά έως μισό μέτρο κατέβηκε φέτος η στάθμη του νερού στη Μικρή Πρέσπα (έκτασης 53.000 στρεμμάτων), το μεγαλύτερο τμήμα της οποίας ανήκει στην Ελλάδα και μόνο το ένα τέταρτο στην Αλβανία. «Μολονότι η άρδευση της περιοχής γίνεται από τη Μικρή Πρέσπα, το νερό που χάνεται ετησίως αναπληρώνεται τον χειμώνα», εξηγεί ο δήμαρχος Πρεσπών κ. Λάζαρος Ναλμπαντίδης. Το θυρόφραγμα της Κούλας που δημιουργήθηκε το 2005 συγκρατεί τη στάθμη της Μικρής διοχετεύοντας ταυτόχρονα τη Μεγάλη Πρέσπα, ωστόσο μικρή απώλεια υδάτων από τη Μικρή προς τη Μεγάλη Πρέσπα προκαλούν υπόγειες διαρροές. «Εκτός από την ανομβρία, μεγάλος όγκος υδάτων χάνεται καθώς καταλήγει υπογείως στην Αχρίδα μέσα από μεγάλες καταβόθρες που φαίνεται πως έχουν διανοιχθεί τα τελευταία χρόνια», επισημαίνει η διευθύντρια της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών κ. Μυρσίνη Μαλακού. Οι επιπτώσεις από τη μείωση του υδάτινου όγκου είναι εμφανής: μείωση του πληθυσμού των ψαριών και των πουλιών, αύξηση της παραλίμνιας βλάστησης (καλαμιώνες), ρύπανση.

Δοϊράνη

Κατά επτά μέτρα έπεσε στην τελευταία εικοσιπενταετία η στάθμη της λίμνης Δοϊράνης, που χωρίζεται από τα σύνορα της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ. Τη δεκαετία του 1980 κατασκευάστηκε τεχνητή τάφρος για την απαγωγή των υδάτων της προς τον Αξιό και τη διατήρηση της μέγιστης στάθμης του νερού της. Η λίμνη όμως είναι πολύ ρηχή και το σημερινό της βάθος φθάνει τα 3 - 5 μέτρα, σε αντίθεση με το βάθος των 10 μέτρων που είχε παλαιότερα. Η ρύπανση του νερού, η υποβάθμιση του φυσικού τοπίου και η μείωση της βιοποικιλότητας απαιτούν τη λήψη μέτρων για την αναβάθμιση της λίμνης, τμήματα της οποίας έχουν χαρακτηριστεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας, καταφύγιο Αγριας Ζωής αλλά και «φυσικής σπανιότητας».

Λίμνη Καστοριάς

Η λίμνη της Καστοριάς ή Ορεστιάδα, έκτασης 27,9 τετραγωνικών χιλιόμετρων, αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα υποβάθμισης. Οι παράνομοι σκουπιδότοποι, κυρίως στις κοίτες των χειμάρρων που εκβάλλουν στη λίμνη, η επέκταση χωραφιών εις βάρος παραλίμνιων εκτάσεων με φυσική βλάστηση και τα αστικά λύματα της πόλης της Καστοριάς, συμβάλλουν στην υποβάθμισή της. Με τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού η κατάσταση βελτιώθηκε, ωστόσο υπάρχουν περιοχές που δεν έχουν συνδεθεί με το δίκτυο και εξακολουθούν να διοχετεύουν τα λύματα απευθείας στη λίμνη. Η σταδιακή μείωση του βάθους της, η οποία οφείλεται κατά το μεγαλύτερο μέρος στις φερτές ύλες των ρεμάτων που εκβάλλουν σε αυτή (κυρίως του Ξηροποτάμου), επιδεινώθηκε αισθητά από την επέκταση γεωργικών καλλιεργειών, τις επιχωματώσεις και τις παράνομες υλοτομίες. Βάσει αυτών, το σενάριο που επικρατεί είναι, αν οι προσχώσεις δεν αναχαιτιστούν, η λίμνη στο μέλλον θα χωριστεί στα δύο.

Κερκίνη

Οι φερτές ύλες που μετέφερε ο Στρυμόνας μείωσε σταδιακά τη χωρητικότητα νερού στη λίμνη Κερκίνη, που δημιουργήθηκε το 1932 στην πεδιάδα των Σερρών με την κατασκευή ενός φράγματος για να συγκρατεί τις πλημμύρες του ποταμού και να αρδεύει την εύφορη πεδιάδα. Μια σειρά έργων, ωστόσο, που ολοκληρώθηκαν το 1982, οπότε άρχισε να λειτουργεί το νέο φράγμα, συνέβαλαν στην εποχική διακύμανση της στάθμης της λίμνης κατά 4,5 έως 5 μέτρα, με αποτέλεσμα η επιφάνειά της να μεταβάλλεται. Οι μεταβολές αυτές ωστόσο περιορίζουν τα αβαθή και πλέον παραγωγικά της μέρη, οι καλαμώνες, οι νησίδες και τα υγρά λιβάδια (τόποι φωλιάσματος πουλιών και καταφύγια ψαριών) εξαφανίζονται, το παραποτάμιο δάσος νεκρώνεται, ενώ εκτάσεις με νούφαρα συρρικνώνονται.

Λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα

Από τη δεκαετία του '60 οι δύο λίμνες στη Φλώρινα ενώνονται με τεχνητή τάφρο μήκους 2 χλμ. Οταν η μικρή (2 τ. χλμ) Ζάζαρη υπερχειλίζει τον χειμώνα, τα νερά της καταλήγουν στη γειτονική Χειμαδίτιδα. Το καλοκαίρι όμως λόγω των αρδεύσεων η Ζάζαρη σχεδόν χάνεται. Στη Χειμαδίτιδα (έκτασης 10 τ. χλμ) τα τελευταία χρόνια έγιναν έργα βελτίωσης (αναχώματα) σε μια προσπάθεια διατήρησης της στάθμης, το ύψος της οποίας δεν ξεπερνά τα 2,5 μέτρα. Πριν από τα έργα αποστράγγισης στο ΒΑ τμήμα της (δεκαετία '60), το μεγιστο βάθος της έφτανε τα 8 μέτρα.

Λίμνη Κρεμαστών

Σε 2 χρόνια τα νερά έπεσαν κατά 20 μέτρα

Η ανομβρία και τα έργα της εκτροπής του Αχελώου αποτελούν τις κύριες αιτίες για την πτώση της στάθμης των νερών στη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας, τη λίμνη των Κρεμαστών, μεταξύ Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας. Σύμφωνα όμως με μαρτυρίες τοπικών φορέων, συνυπεύθυνη είναι και η ΔΕΗ, που απελευθερώνει αυθαίρετα νερό από το φράγμα χωρίς να είναι συνεπής στις σχετικές ρυθμίσεις. Υπολογίζεται ότι τα δύο τελευταία χρόνια τα νερά της λίμνης έχουν κατέβει περίπου 20 μέτρα. Ενδεικτικό άλλωστε είναι ότι χωριά ολόκληρα, που κατά την κατασκευή του φράγματος από τη ΔΕΗ το 1966 εξαφανίστηκαν και οι κάτοικοι τους μετοίκησαν, έχουν έρθει και πάλι στην επιφάνεια. Μεγάλη ανασφάλεια έχει επικρατήσει στην τοπική κοινωνία, που ελπίζει σε μια ποιοτική αναβάθμιση της λίμνης, ώστε να γίνει πόλος έλξης τουριστών.

Λίμνη Στυμφαλία

Εχει μείνει η μισή, μοιάζει με έλος

Η μυθική λίμνη πλήττεται από τη φετινή ξηρασία. Από τις αρχές Ιουλίου το πρόβλημα άρχισε να γίνεται οξύ, αφού μειώθηκε ραγδαία η ροή των δύο πηγών της λίμνης. Η σημερινή ροή κυμαίνεται στα 400 κυβικά την ημέρα. Κύρια αιτία θεωρείται η μείωση των βροχοπτώσεων και η υπεράντληση για καλλιέργειες. Στο μεταξύ, βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες για την υδροδότηση της Κορίνθου, που απέχει 60 χλμ. από τη Στυμφαλία, από τις πηγές της λίμνης. Ωστόσο, σοβαρές ενστάσεις σχετικά με τις επιπτώσεις του έργου διατύπωσαν στη διάρκεια του καλοκαιριού τοπικοί παράγοντες βλέποντας τη Στυμφαλία να αδειάζει. Η λίμνη σήμερα μοιάζει με έλος και η επιφάνειά της έχει περιοριστεί στα 3.500 από τα 7.700 στρέμματα. Σπάνιος υδροβιότοπος, καταφύγιο 113 ειδών πουλιών, έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000.

Λίμνη Πλαστήρα

Κάτω από το οικολογικό όριο

Η θεσσαλική λίμνη έχει περάσει ήδη μια μαύρη επταετία (1987-1994) ανομβρίας και ξηρασίας, αλλά δοκιμάζεται και φέτος. Η λελογισμένη άντληση υδάτων (αν κάποτε αντλούνταν 115.000.000 κυβικά, φέτος έγινε χρήση 50.000.000 κυβικών για άρδευση και 20.000.000 για την ύδρευση της Καρδίτσας) δεν μπόρεσε να σταματήσει το σταδιακό «άδειασμά» της. «Δυστυχώς και φέτος, όπως και πέρυσι, η στάθμη έπεσε κάτω από το οικολογικό όριο, που έχουμε ορίσει ύστερα από έρευνες και μετρήσεις, δηλαδή τα 86 μέτρα», λέει στην «Κ» ο Ανδρέας Ανδρεαδάκης, υγειονολόγος και καθηγητής στο ΕΜΠ. Σήμερα τα νερά της Πλαστήρα είναι κατάλληλα για άρδευση και για ύδρευση μόνο έπειτα από κατάλληλη διαδικασία καθαρισμού, αφού πρόσφατα παρατηρήθηκε έντονη οσμή στο πόσιμο νερό της Καρδίτσας.

Δυσοίωνο το μέλλον της λίμνης Λέρνης

«Μέχρι το 2000 πιστεύαμε ότι η λίμνη μας θα έμενε ζωντανή για πάντα», θυμάται ο νομάρχης Αργολίδας Βασίλης Σωτηρόπουλος. Από πέρυσι είχε διαφανεί το δυσοίωνο μέλλον της λίμνης Λέρνας, η οποία απέχει 7 χλμ. από το Αργος. Φέτος, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού η ροή της πηγής κατέβηκε στα 600 κυβικά την ώρα, όταν η συνήθης ροή το καλοκαίρι κυμαινόταν στα 2.000-4.000 κυβικά την ώρα. Στις 25 Αυγούστου η λίμνη εξέπεμψε SOS! Το καλοκαίρι η στάθμη της λίμνης κατέβηκε 70 εκατοστά με ένα μέτρο περίπου. Οι δύο μεγάλοι δήμοι, Αργολίδας και Ναυπλίου, οι ανάγκες των οποίων ανέρχονται στα 1.200 κυβικά την ώρα, υδροδοτούνται από τη λίμνη Λέρνη. Οι αυξημένες ανάγκες για νερό σχετίζονται επίσης με την ανεξέλεγκτη άρδευση και την αύξηση των τουριστικών μονάδων (στην Ερμιονίδα σχεδιάζεται η κατασκευή γηπέδου γκολφ!). Από τη Λέρνη αντλούν νερό και 30.000 γεωτρήσεις, που εμφανίζουν υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών, λόγω πτώσης του υδροφόρου ορίζοντα. Ετσι, το νερό των γεωτρήσεων εμπλουτίζεται με αυτό της λίμνης, ώστε να βελτιωθούν οι ποιοτικοί δείκτες του. Eπειδή η πηγή Λέρνη βρίσκεται λίγο υψηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας, κάθε φορά που η στάθμη της κατεβαίνει, παρατηρείται αντίστροφη εισροή θαλασσινού νερού και το νερό της λίμνης γίνεται υφάλμυρο.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14/11/08

Η μόρφωση στο ...ράφι

Η μόρφωση στο... ράφι

Tης Τασουλας Καραϊσκακη

Εξαγγέλθηκαν πολλαπλά, ιδρύθηκαν δοκιμαστικά, ψαλιδίστηκαν δραματικά, χρηματοδοτήθηκαν λειψά, εφοδιάστηκαν πρόχειρα, και -παρά τη «βροχή» των βροντερών υποσχέσεων περί πολλαπλασιασμού τους- σήμερα έχουμε μόνο 499 σχολικές βιβλιοθήκες σε 16.089 σχολεία. Επιπλέον, 22 χρόνια μετά την πρώτη απόπειρα ίδρυσή τους, οι μισές δεν λειτουργούν και οι υπόλοιπες υπολειτουργούν, ενώ οι υπεσχημένες παραμένουν σχέδιο στην Ελλάδα του ενός και μοναδικού σχολικού εγχειριδίου. Στην αρχή μίλησαν για 3.500 βιβλιοθήκες, που έγιναν 2.800, ιδρύθηκαν οι 499, ανακοίνωσαν άλλες 648, τελικά προκηρύχθηκαν 226, που όφειλαν να λάβουν «σάρκα και οστά» μέσα στο 2008 για να μη χαθούν 15 εκατ. ευρώ του ΕΣΠΑ. Τα οποία θα χαθούν, αφού η προθεσμία παράδοσης των βιβλίων λήγει στις 31 Δεκεμβρίου και ματαιώθηκε (τον Μάιο) ο διαγωνισμός για την προμήθεια του υλικού που έστησε πρόχειρα το υπουργείο Παιδείας (μετά την επιβολή ασφαλιστικών μέτρων από τον ένα διαγωνιζόμενο).

Για άλλη μια φορά πλειοδοτήσαμε στο δημοπρατήριο της ολιγωρίας. Ξεφορτωθήκαμε άλλο ένα «βάρος». Από τη φαγωμένη ευρωπαϊκή «προίκα» (τα 15 εκατ. ευρώ ήταν αρχικά 70,431 εκατ. ευρώ) δεν συγκρατήσαμε τίποτα. Ομως, πότε το κράτος ενίσχυσε θεσμούς που ανοίγουν τους ανθρώπους ορίζοντες, δρόμους στη σκέψη, στην κριτική, στην αμφισβήτηση; Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα αποκλείει τις σχολικές βιβλιοθήκες. Οι καθηγητές δεν διασυνδέουν το εξωσχολικό βιβλίο με τη λειτουργία του σχολείου, δεν το εντάσσουν στη διδακτική στρατηγική τους. Μόρφωση σημαίνει συνδυάζω γνώσεις από διάφορες πηγές. Ομως η ανάγνωση βιβλίων, η έρευνα, δεν έχουν ενταχθεί στο σχολικό πρόγραμμα. Πού να βρουν, άλλωστε, το χρόνο, οι μαθητές, ανάμεσα στα φροντιστήρια και στην ασθματική κάλυψη της ύλης της επομένης, να ασχοληθούν με το βιβλίο. Ετσι, ακόμη και εκεί όπου υπάρχουν βιβλιοθήκες, συνήθως λειτουργούν στο περιθώριο. Δεν ανανεώνονται σε τίτλους, δεν στελεχώνονται σωστά. Σε πόσες σχολικές βιβλιοθήκες απασχολούνται βιβλιοθηκονόμοι; Το εκπαιδευτικό σύστημα τους παράγει (από τρία ΤΕΙ), και στη συνέχεια τους απαξιώνει. Προσελήφθησαν βιβλιοθηκονόμοι που οργάνωσαν τις πρώτες σχολικές βιβλιοθήκες και στη συνέχεια απολύθηκαν για να αντικατασταθούν με εκπαιδευτικούς που επιμορφώθηκαν στη βιβλιοθηκονομία με σεμινάρια των 70 ωρών.

Πώς θα αντιμετωπιστεί η μονομέρεια και η προχειρότητα με την οποία είναι συχνά γραμμένα τα σχολικά βιβλία, χωρίς παράλληλες πηγές γνώσης; Η βιβλιοθήκη προσφέρει τη δυνατότητα του πολλαπλού εγχειριδίου - είναι μια αχανής τράπεζα δεδομένων ενάντια στην κρατούσα «παπαγαλία». Ο ίδιος ο πολιτισμός μας δεν βασίζεται στην αλήθεια του ενός και μοναδικού βιβλίου, αλλά σε μια άπειρη πολλαπλότητα πηγών που τροφοδοτούν την εφηβική, νεανική τάση για αναζήτηση. Την αναζήτηση της αλήθειας, της ελευθερίας, της έγνοιας για το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Η «συνομιλία» με τα μεγάλα κείμενα του παρελθόντος ζωογονούν το σύμπαν των ιδεών τους, τροφοδοτούν τη σκέψη, την κριτική, το διάλογο, ενισχύουν την ικανότητά τους να αμφισβητούν τους θεσμούς και να τους αλλάζουν.

Οι μαθητές πρέπει να διαβάσουν πολλά βιβλία για να μπορέσουν να επεξεργαστούν μια δική τους σκέψη, να διατυπώσουν ιδέες νέες, διαφορετικές. Αντιμέτωποι με πελώριους μηχανισμούς χειραγώγησης, με νέες ορατές και αθέατες εξουσίες, για να σταθούν όρθιοι, για να μπορέσουν να αποφασίσουν τη δική τους πορεία αυτοσυνειδησίας χρειάζεται να περιπλανηθούν ελεύθερα, χωρίς εντολές, χωρίς λογοκρισίες, χωρίς ελέγχους, μέσα στον φωτοβόλο λαβύρινθο της γνώσης.

Η μόρφωση είναι το σημαντικότερο εθνικό κεφάλαιο. Δυστυχώς, σε διαρκή υποτίμηση.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14/11/08

Περιμένοντας το παρελθόν...

Περιμένοντας το παρελθόν...

Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr

Οι σχολικές βιβλιοθήκες είναι πραγματικότητα σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά παραμένουν αίτημα για την Ελλάδα. Από τη δεκαετία του 1980 ολημερίς τις σχεδιάζουμε, αλλά το βράδυ πάντα κάτι συμβαίνει και γκρεμίζονται. Μόνο που, αναβολή στην αναβολή, ο κόσμος άλλαξε κρυφά το αίτημα. Νέες τεχνολογίες μετάδοσης της γνώσης κάνουν πλέον τις βιβλιοθήκες παρωχημένες.

Μια σχολική βιβλιοθήκη χρειάζεται βιβλία, χώρο να στεγαστεί, οργάνωση να λειτουργήσει και έχει κόστος να συντηρηθεί. Με δεδομένο, μάλιστα, τον σεβασμό που διδάξαμε στα παιδιά να δείχνουν στα βιβλία, είναι σίγουρο ότι αν υπάρξει θαύμα, αυτό θα κρατήσει τρεις μέρες. Αν τελικά δημιουργηθεί ένα τεράστιο δίκτυο βιβλιοθηκών (μιλάμε για χιλιάδες σχολεία σε κάθε γωνιά της επικράτειας), σε λίγο καιρό θα δούμε ρεπορτάζ στα κανάλια για την «άθλια κατάσταση στην οποία βρίσκεται η βιβλιοθήκη της ψ κωμοπόλεως» και θα ακούμε διαμαρτυρίες διότι «στις ακριτικές περιοχές τάδε και δείνα δεν έχουν πάει ακόμη τα νέα βιβλία».

Από κει και πέρα θα έχουμε στοιβαγμένο χαρτί σε κάποιους χώρους που πρέπει να φτιαχτούν, σε μια χώρα που τα σχολεία δεν έχουν ακόμη τις απαιτούμενες αίθουσες διδασκαλίας. Θα έχουμε κεντρική και περιφερειακή γραφειοκρατία στη διακίνηση των βιβλίων. Θα υπάρξουν γκρίνιες και καταγγελίες των εκδοτών «γιατί επιλέχθηκαν τα χ βιβλία και όχι τα δικά μας, που είναι και καλύτερα». Να μην μιλήσουμε για τοπικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας «πώς μπορεί στη δική μας βιβλιοθήκη να υπάρχει το βιβλίο π.χ. της Ερσης Σωτηροπούλου».

Υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος για να φτάσουν τα βιβλία σε κάθε σχολειό της χώρας. Απαιτεί μια κεντρική ηλεκτρονική σχολική βιβλιοθήκη, στην οποία θα έχουν πρόσβαση όχι μόνο οι μαθητές, αλλά όλοι οι Ελληνες πολίτες. Ολα τα σχολεία έχουν πλέον πρόσβαση στο Διαδίκτυο και τα χρήματα που θα διατεθούν (έχοντας πικρή εμπειρία απ’ οτιδήποτε οργανώνει το ελληνικό κράτος, καλύτερο ρήμα είναι το «θα σπαταληθούν») για να διακινηθεί το χαρτί μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά δικαιωμάτων και την ψηφιοποίηση βιβλίων. Αυτά δεν θα φθείρονται και κυρίως: δεν θα διακινούνται αιτήσεις του στιλ «παρακαλούμε όπως μας προμηθεύσετε δύο αντίτυπα της “Φόνισσας” υπό Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, ίνα αντικαταστήσουμε τα παλαιά που έχουν φθαρεί, χαθεί κ.λπ.» και απαντήσεις του στιλ «μελετήσαμε προσεκτικά το αίτημά σας, αλλά στην παρούσα συγκυρία δεν μπορούμε να το κάνουμε αποδεκτό διότι το υπουργείο Οικονομικών δεν παρέχει επιπλέον κονδύλια για την αντικατάσταση φθαρμένων βιβλίων ή ο εκδοτικός οίκος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση. Παρακαλούμε υποβάλλετε το ίδιο αίτημα του χρόνου».

Σίγουρα κάποιοι θα πουν ότι άλλο το βιβλίο και άλλο η ηλεκτρονική του έκδοση. Θα ακουστούν τα ρομαντικά για την οσμή της τυπωμένης μελάνης, για τα παιδιά που θα έχουν στο προσκέφαλό τους ένα βιβλίο. Σωστά κι άγια μπορεί να είναι όλα αυτά, αλλά τα κονδύλια δεν είναι απεριόριστα για να ικανοποιηθεί και η όσφρηση των μαθητών. Ας εξασφαλίσουμε ότι κάποια κείμενα θα είναι προσβάσιμα από κάθε μαθητή κι από κει και πέρα με τοπικές πρωτοβουλίες, μπορούν να δημιουργηθούν κατά τόπους βιβλιοθήκες.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14/11/08

Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2008

ΕΤΕ: Ανάκληση απόφασης για δάνεια ΟΕΚ


ΕΤΕ: Ανάκληση απόφασης για δάνεια ΟΕΚ


Την ανάκληση της απόφασης σχετικά με τα δάνεια του ΟΕΚ ανακοίνωσε η Εθνική Τράπεζα.

Ειδικότερα, η Εθνική επισημαίνει ότι ανακαλείται η απόφαση που είχε σταλεί, από υπάλληλο, χωρίς γνώση της διοίκησης σχετικά με τα δάνεια του ΟΕΚ.

Στην ανακοίνωσή της, η ΕΤΕ επισημαίνει τα εξής: "Η Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας ανακοινώνει τα εξής σχετικά με επιστολή της Διεύθυνσης Διαχείρισης Απαιτήσεων Λιανικής Τραπεζικής της Τράπεζας στον ΟΕΚ, στην οποία αναφέρεται η ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΠΑΣΟΚ.

Η εν λόγω επιστολή εστάλη παρά τη ρητή εντολή της Διοίκησης προς τα στελέχη της και μέσω αυτών στο προσωπικό της που απαιτούσε προηγούμενη ενημέρωση και έγκρισή της για οποιαδήποτε επικοινωνία προς πελάτες ή εσωτερική εγκύκλιο που αφορά σε παρόμοια θέματα (χειρισμό απαιτήσεων σε καθυστέρηση, τιμολογήσεις κ.λ.π.).

Η Διοίκηση με έγγραφό της προς τον ΟΕΚ ανακαλεί άμεσα την επιστολή και φυσικά τις σχετικές ενέργειες".

Νωρίτερα, η υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας κα Φάνη Πάλλη-Πετραλιά απηύθυνε κάλεσμα στη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας για ανάκληση της απόφασης.

"Επιτέλους όλοι πρέπει να αντιληφθούν ότι σε μία τέτοια συγκυρία, ενέργειες όπως η σημερινή προκαλούν το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Καλώ την διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας να συναισθανθεί το μέγεθος της κοινωνικής της ευθύνης και να ανακαλέσει αυτή την απαράδεκτη απόφαση" τόνισε η υπουργός.
Σημειώνεται ότι η πολιτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Εύη Χριστοφιλοπούλου, σχετικά με την επιστολή της Εθνικής Τράπεζας στον ΟΕΚ, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

"Η Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας πρώτα «εκβίασε» με διακοπή της σύμβασης με τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας, προκειμένου να αυξήσει τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων. Στη συνέχεια, και μετά τη γενική κατακραυγή, μας έκανε τη χάρη να παρατείνει τη σύμβαση έως το τέλος του χρόνου, αφήνοντας παραθυράκι για αλλαγή των όρων από 1η Ιανουαρίου 2009.

Σήμερα, πληροφορηθήκαμε την ύπαρξη μιας απαράδεκτης επιστολής της Διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας προς τον ΟΕΚ, με την οποία ζητείται να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός της Τράπεζας για να εισπραχτούν άμεσα τα χρωστούμενα των δικαιούχων. Υπενθυμίζουμε ότι όταν αναφερόμαστε σε δικαιούχους στεγαστικών δανείων του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, αναφερόμαστε σε ανθρώπους του μόχθου, που προσπαθούν να αποκτήσουν μια πρώτη κατοικία. Πληροφορηθήκαμε επίσης ότι, μετά την έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια για τη συνολικότερη πολιτική της Εθνικής Τράπεζας, η Διοίκηση προσπαθεί να ανακαλέσει αυτή την επιστολή όπως-όπως.

Η κυβέρνηση έχει χάσει πλέον κάθε έλεγχο του διορισμένου διοικητή της, κυρίου Αράπογλου. Μέσα στο περιβάλλον οικονομικής κρίσης και ανείπωτης ανασφάλειας των πολιτών, είναι τουλάχιστον απαράδεκτο η Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας να αξιώνει να πάρει χρήματα εδώ και τώρα από τους πολίτες και να καλεί τον ΟΕΚ να γίνει συνένοχος σε αυτό. Υπεύθυνη για να βάλει επιτέλους στη θέση του τον κύριο Αράπογλου είναι η κυβέρνηση, που τον επέλεξε γι’ αυτή τη θέση. Διαφορετικά, η ευθύνη και το κόστος από τις επιλογές του είναι απόλυτα δική της".

ΠΗΓΗ Euro2day
13.11.08

Σαντάμ, σύμμαχοι έδωσαν τη χαριστική βολή στη Βαβυλώνα

Σαντάμ, σύμμαχοι έδωσαν τη χαριστική βολή στη Βαβυλώνα

Reuters

Η Βαβυλώνα υπήρξε μία από τις πρώτες πόλεις του κόσμου, ένας τόπος όπου αστρονόμοι χαρτογράφησαν τους ουρανούς, βασιλείς συνέταξαν νομικούς κώδικες και φύτεψαν τους κρεμαστούς κήπους. Ελάχιστα απομένουν, όμως, σήμερα από την αρχαία πρωτεύουσα. Οι φιλόδοξες -και ιδιαίτερα κακόγουστες- αναπαλαιώσεις του καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν οδήγησαν στην αναστήλωση αρχαίου ελληνικού θεάτρου, αλλά και στην κατασκευή ανακτόρου για τον Σαντάμ, στην κορυφή τεχνητού λόφου.

Τους τελευταίους μήνες διεθνείς οργανισμοί, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, καταγράφουν συστηματικά τις καταστροφές που υπέστη ο αρχαιολογικός χώρος από τον πόλεμο και τη λαφυραγώγηση, προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία και ανάδειξή του. Εκθεση της UNESCO, που πρόκειται να δημοσιευθεί στις αρχές του 2009, θα μνημονεύει τις αρνητικές συνέπειες των οικοδομικών δραστηριοτήτων του Σαντάμ, δίνοντας όμως έμφαση -κατόπιν αιτήματος της ιρακινής κυβέρνησης- στις ζημιές που προκάλεσαν οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις, αλλά και όσες προκάλεσαν οι Πολωνοί στρατιώτες που στρατοπέδευσαν στην περιοχή.

Στρατόπεδο ο αρχαιολογικός χώρος

Οι ΗΠΑ, που μετέτρεψαν τον αρχαιολογικό χώρο της Βαβυλώνας σε στρατόπεδο, αναφέρουν ότι η καταστροφή και η λαφυραγώγηση θα ήταν χειρότερες, αν τα στρατεύματά τους δεν βρίσκονταν στην περιοχή. Αρχαιολόγοι εκφράζουν την ελπίδα ότι η προσπάθεια θα οδηγήσει στην πραγματοποίηση νέου γύρου ανασκαφών, που θα συμπληρώσει εκείνες της Γερμανικής Αρχαιολογικής Σχολής, στις αρχές του 20ού αιώνα. «Ο χώρος έχει ιδιαίτερα μεγάλη αρχαιολογική σημασία. Στην παρούσα του κατάσταση, όμως, ο χώρος δεν βοηθά καθόλου τον επισκέπτη να φαντασθεί ότι εδώ άκμασε ένας μεγάλος πολιτισμός», λέει ο Γκαετάνο Παλούμπο, στέλεχος του Διεθνούς Ταμείου Μνημείων, με έδρα τη Νέα Υόρκη.

Προηγούμενες ανασκαφές έδωσαν έμφαση σε μνημεία, όπως ναούς, αφήνοντας θαμμένες τις κατοικίες της Βαβυλώνας. Οι νέες τεχνικές ανασκαφής μπορούν τώρα να φέρουν στο φως νέα στοιχεία ή να εξηγήσουν εκ νέου αρχαιολογικά ευρήματα του περασμένου αιώνα. Εδώ και δεκαετίες, όμως, η Βαβυλώνα είναι απαγορευμένη στον έξω κόσμο, του οποίου την πολιτιστική εξέλιξη βοήθησε αποφασιστικά.

Ο Σαντάμ Χουσεΐν προσπάθησε να μετατρέψει την περιοχή σε τουριστικό αξιοθέατο, με στόχο την προσωπική του προβολή. Οι προσπάθειες αυτές οδήγησαν σε κακής ποιότητας αναστηλώσεις και στην κατασκευή εστιατορίων και άλλων τουριστικών εγκαταστάσεων τη δεκαετία του 1980.

Η Βαβυλώνα υπέφερε, όμως, ακόμη περισσότερο μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, την ίδια περίοδο κατά την οποία το Εθνικό Μουσείο της Βαγδάτης γινόταν στόχος λαφυραγώγησης. Η κατοχή της περιοχής από αμερικανικές και πολωνικές δυνάμεις το 2003 και το 2004 δεν βοήθησε τα πράγματα. Βαρέα οχήματα και μηχανήματα προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές, θρυμματίζοντας εύθραυστα κομμάτια πήλινων αντικειμένων, που βρίσκονταν θαμμένα στο χώμα. Οι Αμερικανοί κατασκεύασαν ελικοδρόμιο, χώρο στάθμευσης οχημάτων και έσκαψαν ορύγματα, καταστρέφοντας ολοσχερώς τμήμα της αρχαίας Οδού των Πομπών.

Η απουσία αρχαιολογικών ερευνών για πάνω από έναν αιώνα σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένα ίχνος των φημισμένων Κρεμαστών Κήπων, που κατασκευάσθηκαν σύμφωνα με τον θρύλο από τη σύζυγο του Ναβουχοδονόσορα Β΄ ή από τον Πύργο της Βαβέλ, που ενέπνευσε την ομώνυμη βιβλική ιστορία. Ο Νομικός Κώδικας του βασιλέα Χαμουραμπί, σκαλισμένος σε γιγάντια στήλη πριν από 4.000 χρόνια, βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, ενώ το σύμβολο της πόλης, η Πύλη της Ιστάρ, φιλοξενείται στο Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο.

Η σχετική ηρεμία που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες στο Ιράκ προσέφερε δεύτερη ευκαιρία για τη διάσωση της Βαβυλώνας. Οι υπάρχουσες προκλήσεις μοιάζουν, ωστόσο, ανυπέρβλητες. Η ασφάλεια στην περιοχή και στις άλλες 12.000 τοποθεσίες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος του Ιράκ, παραμένουν ελλιπείς, παρά τον περιορισμό του φαινομένου της λαθρανασκαφής. Η χώρα, όμως, διαθέτει δύναμη μόλις 1.500 ανδρών για τη φύλαξη των αρχαιολογικών χώρων, ενώ η αναβίωση των επιθέσεων τις τελευταίες εβδομάδες, απειλεί τα φιλόδοξα σχέδια της UNESCO για συντήρηση και ανάδειξη της αρχαίας πρωτεύουσας.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

13.11.08

ShareThis