Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2008

Το Δημόσιο "χαρίζει" κρατική γη

ΥΠΟΥΡΓΟΙ, δήμαρχοι, συμβολαιογράφοι και δικηγόροι, σειρά παραγόντων του δημοσίου βίου, πρωταγωνιστούν από συστάσεως του ελληνικού κράτους- όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα με το Βατοπαίδι- στο παιχνίδι της διεκδίκησης μεγάλων εκτάσεων δημόσιας γης από ιδιώτες, η οποία με τα χρόνια κατατμήθηκε, μεταπωλήθηκε, εκχερσώθηκε
και οικοδομήθηκε. Σε όλες τις περιπτώσεις μεσολάβησε ένα ατέλειωτο αλισβερίσι στα δικαστήρια για τα περιώνυμα «διακατεχόμενα», όπου το κράτος ξεχνούσε κάθε φορά να υπερασπιστεί το δάσος του. Η περίπτωση της Πεντέλης είναι χαρακτηριστική.Το ένα τέταρτο του βουνού,πάνω από 50.000 στρέμματα, έφθασε με τα χρόνια να ανήκει σε μια αθηναϊκή οικογένεια. Συγκεκριμένα η οικογένεια Ηλιόπουλου είχε στα χέρια της συνολικά 55.000 στρέμματα
στις περιοχές Σταμάτας και Διονύσου. Από αυτά όμως 26.000, ως «διακατεχόμενα», ήταν επί χρόνια υπό αμφισβήτηση. Αξιώνοντας την κυριότητά τους, ώστε να κατορθώσει να τα μοιράσει σε οικόπεδα και να τα μεταπωλήσει, η οικογένεια Ηλιόπουλου προσκόμιζε τίτλους από το 1880. Η «δικαίωσή» της έναντι του ελληνικού κράτους συντελέστηκε μόλις το 1991, με την 1230/1991 τελεσίδικη απόφαση του Αρείου Πάγου.

Η πορεία της υπόθεσης της οικογένειας Ηλιοπούλου ήταν αντίστοιχη με τόσες άλλες. Μη μπορώντας να κατοχυρώσει την ιδιοκτησία της επί των περιοχών, καθώς είχε στην κατοχή της μόνο τίτλους του 19ου αιώνα, η οικογένεια Ηλιόπουλου προσέφυγε κατά του Δημοσίου καταθέτοντας στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών δύο αναγνωριστικές αγωγές με τις οποίες επικαλέστηκε και χρησικτησία. Η πρώτη αναγνωριστική αγωγή κατατέθηκε στις 12.9.1978 και η δεύτερη στις 23.10.1978. Ενα από τα παράδοξα της υπόθεσης είναι ότι μόλις έναν χρόνο πριν από την κατάθεση της αναγνωριστικής αγωγής, το 1979, οι τότε υφυπουργοί Γεωργίας και Οικονομικών εκδίδουν απόφαση με αριθμό πρωτοκόλλου 160561/1000, η οποία κατέληγε ως εξής: «Αναγνωρίζουμε, συνεπώς, ότι τα κτήματα “Σταμάτα Διόνυσος” Αττικήςανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, του οποίου τα δικαιώματα επ΄ αυτών είναι ισχυρά και αδιαπραγμάτευτα».

Ωστόσο η Δικαιοσύνη, δεδομένης της ασθενούς εκπροσώπησης του Δημοσίου στις δίκες που ακολούθησαν, βρήκε επαρκείς τους τίτλους ιδιοκτησίας που της προσκομίστηκαν και εξέδωσε απόφαση υπέρ των διεκδικήσεων της οικογένειας Ηλιόπουλου.

Σταμάτα και Διόνυσος
Ταδασοκτήματα Σταμάτας και Διονύσου πριν από την απελευθέρωση ανήκαν σε Οθωμανούς, υποστήριξαν στο δικαστήριο οι εμφανιζόμενοι ως ιδιοκτήτες. Το κτήμα της Σταμάτας αγόρασε αμέσως μετά την απελευθέρωση ο τότε υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Ζωγράφος. Το 1834 με δήλωσή του το παραχώρησε στονΑνδρέα Λουριώτη. Το 1855, και αφού έχει πεθάνει ο Αν. Λουριώτης και ο γιος του, τα δασοκτήματα περνούν στη σύζυγό του Λουτσίκα. Εκείνη το 1872 τα μεταβιβάζει στον Κωνσταντίνο Βέρση. Το κτήμα του Διονύσου αγόρασε το 1836 από τον Σαδήκ Αγάο πρεσβευτής της Ελλάδας στη Ρωσία Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος . Το 1872 πωλείται και αυτό στον Κωνσταντίνο Βέρση και γίνεται ενιαίο δασόκτημα με την ονομασία «Σταμάτα- Διόνυσος». Το 1877, ως ενιαίο πια, το δασόκτημα πωλείται από τον Κ. Βέρση στην Ευφροσύνη Δ. Σούτσου, σύζυγο του Δημητρίου Σούτσου, δημάρχου Αθηναίων.

Το 1883, με τη συμβολαιογραφική πράξη 26203, ο δικηγόρος και υπουργός τότε Δικαιοσύνης Δημήτριος Γ. Ράλλης , ενεργώντας ως πληρεξούσιος των κληρονόμων της οικογένειας Σούτσου, πουλάει το ενοποιημένο δασόκτημα στον Ασημάκη Ηλιόπουλο αντί τιμήματος 315.000 δραχμών. Σήμερα, τριάντα χρόνια από την αρχική διεκδίκηση, που έληξε υπέρ της οικογένειας Ηλιόπουλου, η μεγαλύτερη έκταση των περιοχών αυτών έχει κατατμηθεί, πωληθεί, διανεμηθεί σε ιδιώτες και οικοδομικούς συνεταιρισμούς, οι οποίοι διεκδικούν τώρα την ένταξη των δασικών εκτάσεών τους στο σχέδιο πόλης.

Τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι λίγοι οι ιδιώτες οι οποίοι προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη διεκδικώντας να κατοχυρώσουν όσα το Δημόσιο αμφισβητούσε ότι κατείχαν και οι οποίοι, όπως αποδείχθηκε, δεν κουράστηκαν καθόλου να το πετύχουν. Παρά το γεγονός ότι δεν είχαν στα χέρια τους παρά διάτρητους τίτλους ιδιοκτησίας που προέρχονταν από την εποχή της τουρκοκρατίας- τα λεγόμενα οθωμανικά χοτζέτια κατάφεραν να αποκτήσουν την κυριότητα των εκτάσεων που διεκδικούσαν.

«Η δικαστική διεκδίκηση για αυτούς δεν ήταν παρά περίπατος » σχολιάζουν μέλη της Ομάδας Κοινωνικής Εγρήγορσης- συστάθηκε από πολίτες που συναντήθηκαν κατά την ενασχόλησή τους με θέματα περιβάλλοντος, αναλαμβάνοντας ως ομάδα πια την υπεράσπιση υποθέσεων ανά τη χώρα. Η ομάδα έχει μάλιστα πραγματοποιήσει εκτεταμένη έρευνα για τις περιπτώσεις όπου το Δημόσιο απώλεσε πολλές χιλιάδες στρέμματα δασικών εκτάσεων εξαιτίας της αδυναμίας του να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του.

Η στρατηγική στα δικαστήρια
Ο μηχανισμός είναι απλός και αποτελεσματικός ώστε κανείς να μην μπορεί να αμφισβητήσει τη νομιμότητά του. Ολα γίνονται διά της δικαστικής οδού. Οι ιδιώτες διεκδικούν την κυριότητα των εκτάσεων στα δικαστήρια. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το Δημόσιο και οι εκπρόσωποί του εμφανίζονται «νωχελικοί», αδιαφορώντας για τις υποθέσεις.

Ολα ξεκινούν με την κατάθεση μιας αναγνωριστικής αγωγής από κάποιον ιδιώτη κατά του Δημοσίου. Στη συνέχεια ο ένας και μοναδικός υπάλληλος που είναι υπεύθυνος για τη διαδικασία αυτή στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα εξετάσει τον φάκελο που έχουν καταθέσει σε βάρος του Δημοσίου οι διεκδικούντες τους τίτλους γης. Αναλαμβάνει, υποτίθεται, να συλλέξει τα στοιχεία που χρειάζονται για να τους αντικρούσει και να υπερασπίσει τα συμφέροντα του Δημοσίου. Το πιθανότερο είναι ότι όταν η υπόθεση φτάσει στο ακροατήριο, ο φάκελος που θα κατατεθεί από την πλευρά του Δημοσίου θα είναι ισχνός σε στοιχεία. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι και ο ρόλος των δικηγόρων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που εκπροσωπούν το Δημόσιο σε αυτές τις δίκες. Η εμπειρία έχει δείξει ότι τις περισσότερες φορές πάνε στο δικαστήριο χωρίς να έχουν φροντίσει να αναζητήσουν τα στοιχεία που αποδεικνύουν τα δικαιώματα του Δημοσίου επί των αμφισβητούμενων δασικών εκτάσεων.

«Θα αρκούσε μια προσεκτική έρευνα στο Γενικό Αρχείο του Κράτους ή στο αρχείο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για να κερδίσει το κράτος πολλές από τις υποθέσεις, αφού θα αποδεικνυόταν η κυριότητα του Δημοσίου και το διάτρητο των τίτλων των διεκδικητών της δημόσιας δασικής έκτασης»επισημαίνει η Ομάδα Κοινωνικής Εγρήγορσης, η οποία ήδη επεξεργάζεται συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις για την ισχυροποίηση του νομικού οπλοστασίου του Δημοσίου έναντι των επίδοξων διεκδικητών.

Αφού ο ιδιώτης αναγνωριστεί τελεσίδικα ως ιδιοκτήτης από τη Δικαιοσύνη, ακολουθεί το επόμενο βήμα: ο αποχαρακτηρισμός της δασικής έκτασης. Ο πιο πρόσφορος τρόπος είναι αυτή τη φορά οι διαδικασίες των πρωτοβάθμιων- δευτεροβάθμιων επιτροπών επιλύσεως δασικών αμφισβητήσεων.

Πώς προέκυψαν τα «διακατεχόμενα»

ΜΕΓΑΛΕΣ εκτάσεις δασικής γης, οι οποίες λόγω του χαρακτήρα τους είχαν εξαιρεθεί από τον αναδασμό της γης που πραγματοποιήθηκε υπέρ των ακτημόνων και των προσφύγων με νόμο του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1927, αποτέλεσαν τα χρυσά οικόπεδα που διεκδικούνται ως διακατεχόμενα από ιδιώτες, μοναστήρια και άλλους επίδοξους «ιδιοκτήτες».

Οι εκτάσεις αυτές απεικονίζονται σε χάρτες, οι περισσότεροι από τους οποίους χρησιμοποιούνται και σήμερα από τα δασαρχεία. Ο δημόσιος χαρακτήρας ορισμένων εκ των εκτάσεων που εξαιρέθηκαν κατά τη διανομή του 1927 αμφισβητήθηκε μεταγενέστερα από ιδιώτες. Ετσι προέκυψαν τα «διακατεχόμενα», δηλαδή κομμάτια δημόσιας δασικής γης η οποία διεκδικείται από ιδιώτες που ασκούν δικαιώματα χρησικτησίας, όπως ξύλευση, βόσκηση κ.ά.

Οι τίτλοι τους, που εν πολλοίς θεωρούνται διάτρητοι, περιγράφονται σε οθωμανικά χοτζέτια, όχι ακριβώς... κανονικά. Και αυτό γιατί δεν είχαν δηλωθεί ως όριζε ο νόμος του 1834 του Καποδίστρια. Επρόκειτο, εξηγούν όσοι έχουν ερευνήσει την προέλευσή τους, για τίτλους που οι εμφανιζόμενοι ως ιδιοκτήτες κατήρτισαν εκ των υστέρων, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις της πάλαι ποτέ επικράτειας της οθωμανικής αυτοκρατορίας, προκειμένου να κατοχυρώσουν γη που δεν τους ανήκε. Οι ενδιαφερόμενοι ταξίδευαν μέχρις εκεί για να βρουν κάποιον «συνταξιούχο» ο οποίος είχε αξιώματα κατά τη διάρκεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας και ο οποίος τους έφτιαχνε τους πλαστούς τίτλους που χρειάζονταν, με το αζημίωτο φυσικά..

Το δάσος του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου

Η ΥΠΟΘΕΣΗ του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου Κορασίδων, που διεκδίκησε έκταση δάσους 26.000 στρεμμάτων θεωρείται από τις πιο χαρακτηριστικές υποθέσεις εκχώρησης δικαιωμάτων του Δημοσίου σε ιδιώτη, τουλάχιστον κατά την περίοδο πριν από το ξέσπασμα του σκανδαλωδών μεταβιβάσεων μεταξύ Δημοσίου και Μονής Βατοπαιδίου. Η συνολική έκταση που κατέχει σήμερα το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο είναι 35.000 στρέμματα δασικής γης που εκτείνεται στη Βορειοανατολική Αττική καλύπτοντας περιοχές σε Καπανδρίτι, Μαλακάσα, Μήλεσι, Σκάλα Ωρωπού, Νέα Παλάτια, Συκάμινο, Χαλκούτσι, Μαρκόπουλο. Από τα 35.000 στρέμματα τα 26.000 ήταν δασικά, στη συνέχεια χαρακτηρίστηκαν ως «διακατεχόμενα» και το 1995 πέρασαν με τελεσίδικη δικαστική απόφαση στην ιδιοκτησία του Αμαλιείου.

Η αρχή της διεκδίκησης σε βάρος του Δημοσίου έγινε στις 24 Οκτωβρίου 1984 με την κατάθεση αναγνωριστικής αγωγής κατά του ελληνικού Δημοσίου. Το Αμαλίειο στηρίχθηκε σε οθωμανικά χοτζέτια από τα οποία προέκυπτε ότι ιδιοκτήτης των περιοχών ήταν ο Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος, ο οποίος στη συνέχεια μεταβίβασε τις εκτάσεις σε σύζυγο και παιδιά και εκείνα με τη σειρά τους τις μεταπώλησαν στον Ανδρέα Συγγρό. Ο Ανδρέας Συγγρός τις κληροδοτεί στο Αμαλίειο με ιδιόγραφο κωδίκελλο που κατήρτισε το 1897. Δύο χρόνια μετά, το 1899, ο Συγγρός πεθαίνει και οι δασικές εκτάσεις περνούν στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο. Ωστόσο έχοντας στα χέρια του μόνο αμφιλεγόμενους τίτλους, το Αμαλίειο καταθέτει το 1981 αναγνωριστική αγωγή επικαλούμενο και χρησικτησία.

Στο Πρωτοδικείο εμφανίζεται ως μάρτυρας υπέρ του Δημοσίου ο τότε διευθυντής Προστασίας Δασών κ. Ελευθέριος Φραγκιουδάκης, μιλώντας για στοιχεία που υπάρχουν στα Αρχεία του Κράτους, τα οποία είχε παραδώσει σε φωτοαντίγραφα στον δικηγόρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Αλλά τα στοιχεία αυτά ουδέποτε κατατέθηκαν επισήμως στο δικαστήριο από τους νομικούς εκπροσώπους του κράτους.

Ετσι το Δημόσιο χάνει πανηγυρικά με την υπ΄ αρ. 9512/1992 απόφαση του Πρωτοδικείου τα δικαιώματά του και η ήττα του επικυρώνεται με τις εφετειακές αποφάσεις 7401/93 και 835/1995 του Αρείου Πάγου. Τα άλλοτε δημόσια δάση είναι πλέον του Αμαλιείου. Δεν εμπίπτουν στις διατάξεις περί δημοσίων δασών, πριν από μερικά χρόνια κάηκαν και για την τεχνητή αναδάσωσή τους πρέπει τώρα να συναινέσει το Αμαλίειο, ως νόμιμος ιδιοκτήτης.

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
23.11.08

Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2008

Κύριοι, μας έχετε κουράσει

Ο κόσμος έχει κουραστεί. Οι πολίτες έχουν βαρεθεί. Εχουν μπαφιάσει, πώς αλλιώς να το περιγράψεις; Αυτό καταλαβαίνουμε, αυτό ακούμε καθημερινά οι δημοσιογράφοι στις παρέες μας. Οι πολίτες δεν αντέχουν άλλα σκάνδαλα. Μπούχτισαν με τις αλληλοκατηγορίες για το ποιος έκανε τι και αποστρέφονται όσους πολιτικούς προσποιούνται ότι δεν αντιλαμβάνονται ακόμη και τα αυτονόητα.

Η υπόθεση του Βατοπεδίου είναι η τελευταία μίας σειράς προηγούμενων, αλλά τόσο ενδεικτική του τρόπου που τη «διαχειρίζονται» οι κρατούντες. Δεν υπάρχει κανένας Ελληνας που να μην έχει πεισθεί ότι κάποιοι (και) στην υπόθεση αυτή έχουν «φάει» πολλά εκατομμύρια ευρώ. Οπως επίσης δεν υπάρχει κανείς υγιής ψηφοφόρος που να μην απογοητεύεται και εξοργίζεται, παρακολουθώντας τα δύο μεγάλα κόμματα όχι να επιχειρούν να εντοπίσουν τους ενόχους, αλλά για μια ακόμη φορά να «τσακώνονται» για το ποιος κάλυψε περισσότερο τους παρανομούντες.

Οι της Ν.Δ., όπως πάντα, υποστηρίζουν ότι όλα έγιναν επί ΠΑΣΟΚ. Οτι, δηλαδή, οι προκάτοχοί τους ήταν εκείνοι που συνέλαβαν και συναίνεσαν στη σκανδαλώδη ανταλλαγή δημοσίων εκτάσεων με μια λίμνη. Οι κυβερνώντες, ωστόσο, δεν απαντούν σε δύο αυτονόητα ερωτήματα: Αν ήταν άνομες οι πράξεις των προκατόχων τους, γιατί δεν τους κατήγγειλαν εγκαίρως; Κι αν δεν τις αντελήφθησαν, γιατί μέχρι σήμερα δεν υπήρξε καμία αποπομπή -έστω- ενός συμβούλου τους;

Οι του ΠΑΣΟΚ πάλι ισχυρίζονται, όπως πάντα, ότι όλα τα ξεκίνησαν οι διεφθαρμένοι διάδοχοί τους. Οτι όσοι εμπλέκονται και στο σκάνδαλο Βατοπεδίου ανήκουν στον χώρο της Ν.Δ. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι αυτονόητο και για την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία αίφνης εμφανίζεται ως αποκαθαρμένο κόμμα: Αλήθεια τι έγινε με την εσωτερική έρευνα που διέταξε κ. Γ. Παπανδρέου για το ένα εκατομμύριο μάρκα της Ζίμενς που ο κ. Θ. Τσουκάτος ομολόγησε ότι «εναπόθεσε» στα ταμεία ΠΑΣΟΚ;

Εν ολίγοις, αυτό που αρνούνται να αντιληφθούν Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, αλλά το έχουν πια συνειδητοποιήσει οι πολίτες, είναι ότι τα τελευταία -πολλά- χρόνια, στο περιβάλλον των δύο κομμάτων εξουσίας έχουν παρεισφρήσει άνθρωποι που ουδόλως αντιλαμβάνονται την ενασχόληση με τα κοινά ως άδολη προσφορά. Στα κομματικά και υπουργικά τους γραφεία βρίσκονται με επιλογή τους -ή έστω με την ανοχή τους- πρόσωπα που στην καλύτερη των περιπτώσεων αντιλαμβάνονται την πολιτική ως βόλεμα των ημετέρων -συγγενών και φίλων- και στη χειρότερη αποδεικνύεται ότι θα μπορούσαν κάλλιστα να διαπρέψουν στον χώρο του υποκόσμου.

Το δυστύχημα είναι ότι η πλειονότητα των πολιτών έχει αντιληφθεί και κάτι ακόμη πιο προβληματικό για τα δύο κόμματα εξουσίας: Οτι στην Ελλάδα εδώ και χρόνια δεν έχει χαθεί μόνον το νόημα της «πολιτικής ευθύνης», αλλά ότι ακόμη και κοινοί εγκληματίες απολαμβάνουν το ακαταδίωκτο, αν έχουν κατορθώσει να «νομιμοποιηθούν» ως κομματικά στελέχη της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ.

Του Κωνσταντινου Ζουλα / zoulas@kathimerini.gr

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

20.11.08

Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2008

Το ΥΠΠΟ αποφασίζει για τη σωτηρία των Προσφυγικών της Λεωφ. Αλεξάνδρας

Η κρίσιμη στιγμή της αλήθειας έφθασε – Αύριο το ΥΠΠΟ αποφασίζει για τη σωτηρία των Προσφυγικών της Λεωφ. Αλεξάνδρας


Πανοραμική άποψη του κεντρικού χώρου που καταλαμβάνει το Συγκρότημα των 8 προσφυγικών πολυκατοικιών, με πρόσωπο στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Δόθηκαν το 1936 από το κράτος, από το υπουργείο Οικισμού, στους Μικρασιάτες που έμεναν ώς τότε στα Παραπήγματα στο Δουργούτι. 72 χρόνια μετά, 51 διαμερίσματα κατοικούνται από τους απογόνους των ιδιοκτητών προσφύγων, ενώ, λόγω θέσεως, οι βλέψεις για «αξιοποίηση» με πάρκο, γκαράζ, υπόγειο κ.λπ. θέτουν σε άμεσο κίνδυνο τη ζωντανή μικρασιατική γειτονιά και σβήνουν την ιστορική συλλογική μνήμη.

Ηγγικεν η ώρα. Αύριο, Πέμπτη 20 Νοεμβρίου, κρίνεται η τύχη των 8 πολυκατοικιών που άντεξαν σεισμούς, φθορές και κινδυνεύουν από «καλοθελητές»...

Tης Eλενης Mπιστικα

Πριν από λίγες μέρες η στήλη πήρε ένα ανώνυμο γράμμα με το ταχυδρομείο, που την προειδοποιούσε ότι «αν δεν σταματήσει να υπερασπίζεται τις οκτώ προσφυγικές πολυκατοικίες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας επειδή εκεί μένει ένας συγγενείς σας(!) θα... αναγκαστεί να στείλει την καταγγελία του αυτή στη Διεύθυνση της εφημερίδας!». Για να μην μπει στον κόπο, γνωστοποιώ την ασύστατη κατηγορία στον χώρο της στήλης, όχι μόνο επειδή δεν έχω κανένα συγγενή ή στενό φίλο που να μένει εκεί, αλλά επειδή θα συνεχίζω μέχρι τέλους να τις στηρίζω, επειδή είναι δικό μου «πιστεύω» όπως και πολλών άλλων αρχιτεκτόνων ότι δεν πρέπει να εξαφανίσουμε από προσώπου γης και (κεντρικής Λεωφόρου Αλεξάνδρας, μάλιστα) αρχιτεκτονικά κτίρια που κτίσθηκαν το 1936 από το κράτος – υπουργός Οικισμού τότε ο αείμνηστος Κύρκος, πατέρας του δημοσιογράφου Κώστα Κύρκου– για να στεγαστούν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, την Τραπεζούντα κυρίως που έμεναν σε παραπήγματα στο Δουργούτι και ας είχαν περάσει από το 1922 δεκατέσσερα (14) χρόνια! Είχε φιλότιμο η Πολιτεία και όλες οι κυβερνήσεις από τότε δεν διανοήθηκαν να ζητήσουν την κατεδάφισή τους, όπως ζήτησαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.

Επί υπουργού Πολιτισμού κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, με γενική γραμματέα την αρχαιολόγο κ. Λίνα Μενδώνη υπεγράφη η καταδικαστική τροποποίηση που κήρυττε διατηρητέες μόνο τις δύο πλαϊνές, ενώ παρέδιδε τις υπόλοιπες στις μπουλντόζες «για να γίνει χώρος πρασίνου» – «και πράσινα άλογα» είχαμε σχολιάσει τότε.

Η θετική απόφαση του ΣτΕ

Χάρις στους απογόνους των προσφύγων που εξακολουθούν να κατοικούν με τις οικογένειές τους σε 51 διαμερίσματα και διατηρούν τη γειτονιά ζωντανή, με τον Σύλλογο Ιδιοκτητών Προσφυγικών Πολυκατοικιών «Η Ανάπλαση» να πρωτοστατεί στον αγώνα για τη διάσωση, με τους κ. Γ. Γρίβα, Δημήτρη Ευταξιόπουλο, αρχιτέκτονα, Ελένη Παπαβασιλείου και Ν. Ρουμπεγλή, το θέμα ήρθε στο Συμβούλιο της Επικρατείας επί προεδρίας κ. Χρήστου Γεραρή με τον κ. Μενουδάκο του Ε΄ Τμήματος Συμβουλίου της Επικρατείας, οπότε βγήκε η ιστορική απόφαση που δικαίωνε τους δικαιούχους και τη στήλη περίτρανα. Το ΣτΕ έκρινε ως λάθος την προτεραία υπουργική απόφαση και γι’ αυτό ζήτησε από το ΥΠΠΟ να κηρύξει διατηρητέες και τις οκτώ. Σιγή από πλευράς ΥΠΠΟ επί 4 χρόνια, ενώ ο αγώνας της σωτηρίας τους συνεχιζόταν με τις άδειες πολυκατοικίες να παρουσιάζουν εξωτερικά εικόνα πλήρους εγκατάλειψης, παρόλο που αποτελούν αξιόλογα δείγματα της Bauhaus αρχιτεκτονικής και διασφαλίζουν την ιστορική συλλογική μνήμη της μικρασιατικής γειτονιάς και της μεταφύτευσής της επί ίσοις όροις και με χαρτιά ιδιοκτησίας στην αθηναϊκή περιοχή των Αμπελοκήπων.

Και να που φθάσαμε στο Σημείο Μηδέν. Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού συγκαλείται σε συνεδρίαση αύριο, ημέρα Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου 2008 και ώρα 15.00, στο αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού στην Μπουμπουλίνας 20, «για να χαρακτηρίσει ή μη ως Μνημείον το ολικό Συγκρότημα των οκτώ (8) Προσφυγικών Πολυκατοικιών που περικλείονται από τας οδούς Δέγλερη, Τριχωνίδας, Δημητσάνας, Κορωνείας, Κουζή και Λεωφόρου Αλεξάνδρας στην περιοχή Αμπελοκήπων στην Αθήνα». Η ανακοίνωση εστάλη στον Σύλλογο «Η Ανάπλαση» και φέρει την υπογραφή της γραμματέως του ΚΣΝΜ κ. Μαρίας Μυστακίδη. Θα περιμένουμε την απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, με ήρεμη αισιοδοξία μαζί με τις χιλιάδες των Μικρασιατών που είναι κάτοικοι Αθηνών, Νέας Ερυθραίας, Περισσού, Νέου Ηρακλείου, Νέας Σμύρνης, Καισαριανής και που δεν θα θελήσουν να δουν τις μπουλντόζες να κατεδαφίζουν τις πολυκατοικίες - φρούρια μνήμης και Εστίες Μικρασιατών που ήρθαν διωγμένοι το 1922 και βρήκαν το 1936 στέγη για τα όνειρά τους, 72 χρόνια μετά που μπήκαν, με δάκρυα χαράς, τα πρώτα θεμέλια. Η μνήμη είναι πάντα συνάρτηση του σεβασμού της ιστορίας και δεν παραγράφεται ή τροποποιείται...

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

19.11.08

Η στρέβλωση της Ιστορίας ως άλλοθι

Η στρέβλωση της Ιστορίας ως άλλοθι

Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr

Μια παλιά τέχνη της Προόδου είναι η δικαιολόγηση των νυν χουλιγκανισμών με παρελθούσες πράξεις αντίστασης. Ετσι κάποιοι βρήκαν ιστορικές αναλογίες στην έντονη διαμαρτυρία της Μπέτυς Αμπατιέλου κατά της βασίλισσας Φρειδερίκης το 1963, με την εκτόξευση αυγών κατά του κ. Γιώργου Αλογοσκούφη το 2008. Η αλήθεια είναι ότι επιφανειακά υπάρχουν αναλογίες: και οι δύο διαμαρτυρίες έγιναν στο Λονδίνο, και οι δύο περιπτώσεις αφορούσαν φυλακισμένους και τις δύο φορές ασκήθηκε «συμβολική βία»: η Μπέτυ Αμπατιέλου χαστούκισε τη βασίλισσα και οι Προοδευτικοί «επίγονοί» της έριξαν αυγά στον κ. Αλογοσκούφη.

Από την άλλη όμως υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των δύο συμβάντων. Πρώτον: είναι μύθος ότι η Μπέτυ Αμπατιέλου χαστούκισε τη Φρειδερίκη. Απλώς την προπηλάκισε λεκτικά. Το χαστούκι ανήκει στη σφαίρα των λαϊκών μύθων, χρήσιμο για την προπαγάνδα της τότε αριστεράς. Δεύτερον: ακόμη κι αν τη χαστούκιζε, η πράξη θα ήταν περισσότερο προσωπική, παρά πολιτική. Ηταν ο σύζυγός της, Αντώνης Αμπατιέλος, που αδίκως βρισκόταν ως κομμουνιστής και συνδικαλιστής στη φυλακή και η Φρειδερίκη ήταν από τις πρωτεργάτριες όλων των διώξεων που υφίστατο τότε η Αριστερά. Τρίτον: η διαμαρτυρία στην Ελλάδα τότε απαγορευόταν. Τέταρτο και κυριότερο: η Μπέτυ Αμπατιέλου είχε ονοματεπώνυμο. Πήρε το ρίσκο της πράξης της σε αντίθεση με τους κουκουλοφόρους που επιτέθηκαν στον κ. Αλογοσκούφη, κάνοντας την «επανάσταση» εκ του ασφαλούς.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που στρεβλώνεται η ιστορία για να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για χουλιγκανισμούς. Οι καταλήψεις των ΑΕΙ έχουν πάντα «τον απόηχο της κατάληψης του Πολυτεχνείου το 1973». Χωρίς όμως να τηρούνται οι αναλογίες, η κυριότερη εκ των οποίων ήταν η δικτατορία. Η κατάληψη ενός πανεπιστημίου νομιμοποιείται πολιτικά, όταν έχουν εξαντληθεί όλα τα μέσα διαμαρτυρίας ή όπως κατά τη διάρκεια της χούντας δεν υπάρχουν.

Τα γκράφιτι στους τοίχους είναι μια άλλη «επαναστατική» στρέβλωση της ιστορίας. Η φθορά δημόσιας ή ξένης περιουσίας θεωρείται συνέχεια της λέξης «ελευθερία» που «κάποιοι έγραψαν στον τοίχο με μπογιά». Η αλήθεια είναι ότι τα πολιτικά συνθήματα στους τοίχους σε ανώμαλες περιόδους της ιστορίας (κατοχή, δικτατορία, αυταρχικά καθεστώτα) βοηθούσαν την πολιτική επικοινωνία και εμψύχωναν τους αντιφρονούντες. Φυσικά το «δικαίωμα στην έκφραση» είναι ιερό και υπερβαίνει το «δικαίωμα στην περιουσία», αλλά σε ένα κόσμο που απαγορεύεται η έκφραση. Σε μια δημοκρατία όπου ο καθένας μπορεί να πει το κοντό και το μακρύ του, είτε διά του Τύπου, είτε διά του Διαδικτύου τα γκράφιτι στους τοίχους είναι απλώς άσκοπη φθορά περιουσίας.

Η «επαναστατική» στρέβλωση της ιστορίας χρησιμεύει για τη διαιώνιση μιας σειράς αγκυλώσεων της ελληνικής κοινωνίας από το ακαδημαϊκό άσυλο, μέχρι το κλείσιμο των δρόμων. Θέλει άλλα κότσια η κατάληψη του Πολυτεχνείου στη Χούντα κι άλλο η κατάληψη μιας σχολής εν μέσω μιας δημοκρατίας. Αλλο βάρος έχει ένα σύνθημα στην Κατοχή κι άλλο μια μουντζούρα σήμερα στους τοίχους. Οι χρήσιμες για πολιτικές σκοπιμότητες αναλογίες -αν μη τι άλλο- προσβάλλουν τους πραγματικούς αγώνες.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

19/11/08

Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2008

Χωροταξικό έγκλημα

Χωροταξικό έγκλημα

Του Γιαννη Μανιατη*

Τελικά ο εγκληματίας, έστω και με καθυστέρηση μερικών δεκαετιών, γυρνάει πάντα στον τόπο του εγκλήματος. Στις δεκαετίες ’50 και ’60, οι συντηρητικές κυβερνήσεις της αντιπαροχής εξαφάνισαν κάθε πολεοδομική αισθητική στις ελληνικές πόλεις. Σήμερα, η ίδια συντηρητική κυβέρνηση ολοκληρώνει τον ιστορικό κύκλο στις περιβαλλοντικά ευαίσθητες ακτές και τα νησιά της χώρας, σε κάθε σημείο όπου μπορεί να επέμβει η μπουλντόζα του εργολάβου. Το όπλο του εγκλήματος λέγεται Ειδικό Χωροταξικό Τουρισμού.

Το κίνητρο έχει ήδη αποκαλυφθεί. Μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που επενδύουν σε real estate και στη σπέκουλα πάνω στη γη, μετά την καταστροφή των μεσογειακών ακτών της Ισπανίας, χτίζοντας πολυώροφα εκτρώματα πάνω στο κύμα, θα συνεχίσουν το έργο τους στα 15.000 χλμ. δαντελών του Αιγαίου, του Ιονίου και των ακτών. Αγοράζουν χιλιάδες στρέμματα, προκειμένου να «επενδύσουν» σε παραθεριστικές κατοικίες που θα αγοράσουν οι εύποροι συνταξιούχοι της Ευρώπης. Στην Ιο υπάρχουν πληροφορίες για αγορές περίπου 20.000 στρ. Μόνο που με την κρίση του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος, φαίνεται ότι οι Βρετανοί και άλλοι Ευρωπαίοι συνταξιούχοι όχι μόνο παραθεριστική κατοικία δεν θα αγοράσουν στην Ελλάδα, αλλά μάλλον ούτε ως επισκέπτες λίγων ημερών δεν πρόκειται να τους δούμε. Πολύ περισσότερο που σε πολλά νησιά υπάρχουν πια εκατοντάδες απούλητες νεόδμητες κατοικίες.

Η φιλοσοφία του σχεδίου είναι εξαιρετικά απλή. Ο αρμόδιος υπουργός, εκμεταλλευόμενος την πραγματική ανάγκη της χώρας για ένα χωροταξικό σχέδιο τουρισμού, αποφάσισε με ωμή κτηματομεσιτική και εργολαβική λογική να γεμίσει τη χώρα με τουριστικές αποικίες. Οσοι αγοράσουν 150 στρ. γης θα κατασκευάσουν παραθεριστικές κατοικίες, τις οποίες θα πωλήσουν κατά 50%. Ουσιαστικά θα χτιστούν ιδιωτικά χωριά - ησυχαστήρια συνταξιούχων, με διπλάσια τετραγωνικά από αυτά που επιτρέπονται για ξενοδοχεία και με συντελεστή δόμησης πολλαπλάσιο της εκτός σχεδίου δόμησης που επιτρέπεται για οποιονδήποτε άλλον κοινό θνητό. Ο μπεζαχτάς που προσφέρεται είναι δυόμισι φορές μεγαλύτερος από την αντίστοιχη δυνατότητα που έχουν σήμερα οι μεγάλες τουριστικές επενδύσεις (ΠΟΤΑ) της χώρας να πωλούν διαμερίσματα μόνο μέχρι το 20% της συνολικά δομημένης επιφάνειας.

Το κείμενο δεν απαντά σε βασικά τουριστικά προβλήματα της χώρας (μικρός μέσος αριθμός διανυκτερεύσεων, αναγκαιότητα επιμήκυνσης της επισκεψιμότητας από τρεις (3) μήνες σήμερα σε πάνω από έξι (6), φθίνουσα κατά κεφαλήν δαπάνη κ. ά.). Χωροθετεί αδιακρίτως επενδύσεις χωρίς ανάδειξη του ποιοτικού τουρισμού, του φυσικού πολιτιστικού περιβάλλοντος, με ελάχιστες αναφορές βιώσιμης ανάπτυξης, χωρίς πρόβλεψη εναλλακτικών σεναρίων σε περίπτωση αποτυχίας κάποιων σχεδιασμών.

Σε μια χώρα όπου το νερό και τα απορρίμματα αποτελούν ήδη τα κορυφαία περιβαλλοντικά προβλήματα, προβλέπεται η αυθαίρετη κερδοσκοπική - κατασκευαστική επιδρομή, χωρίς περιορισμούς για την εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας του κάθε τόπου, δηλαδή της δυνατότητάς του να αντέξει οικιστικά, περιβαλλοντικά, αισθητικά, συγκοινωνιακά τις νέες τουριστικές αποικίες.

Ακόμα και η δυνατότητα προσέλκυσης σοβαρών επενδυτικών κεφαλαίων στους εκατοντάδες φθίνοντες οικισμούς της χώρας, με προσαύξηση διαφόρων πολεοδομικών συντελεστών (που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρό διέξοδο για ξαναζωντάνεμα της υπαίθρου), αντιμετωπίζεται με καταστροφικό τρόπο για το ευαίσθητο ορεινό περιβάλλον. Επιτρέπεται η εκτός σχεδίου δόμηση στα 500 μέτρα γύρω από τα όρια οποιουδήποτε οικισμού, με αρτιότητα 2 στρ. έναντι των 4 στρ. σήμερα και συντελεστή δόμησης 0,3 έναντι 0,05 για μέχρι 4 στρ. ή 0,2 για εκτός σχεδίου ξενοδοχεία.

Τελικά, δεν είναι καθόλου τυχαία η διαρκής υποσκαφή των 350 Πολεοδομικών Σχεδίων και Χωροταξικών Μελετών Ανοιχτών Πόλεων, που εκπονούνται σήμερα στη χώρα, μέσα από αλλαγές προδιαγραφών, διοικητικές ασάφειες και επιπλέον γραφειοκρατία. Οσο πιο αργά εκπονηθούν αυτά τα μικρά αναπτυξιακά - χωροταξικά σχέδια, τόσο καλύτερα για τους κερδοσκόπους της γης. Για όσα εγκριθούν στη συνέχεια θα ισχύουν οι κατευθύνσεις του εκτρωματικού Χωροταξικού του Τουρισμού. Το έγκλημα σχεδιάζεται. Το κίνητρο του κέρδους είναι πανίσχυρο. Το θύμα, αθώο και βουβό. Θα επιτρέψουμε να ολοκληρωθεί ο κύκλος του περιβαλλοντικού βιασμού σε ό, τι έχει απομείνει παρθένο σε αυτήν τη χώρα;

* Ο κ. Γιάννης Μανιάτης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και βουλευτής Αργολίδας (εισηγητής Κοινοβουλευτικού Τομέα Ελέγχου ΥΠΕΧΩΔΕ του ΠΑΣΟΚ).

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

18/11/08

Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2008

Κατάντημα του Πολυεχνείου

Κατάντημα του Πολυτεχνείου


ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ

Εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσεως και εσωτερικής επικίνδυνης αστάθειας και με εκ πολλών πλευρών απαξίωση έως άρνηση του κράτους δικαίου και συνεπώς της δημοκρατίας θα λάβουν και εφέτος χώρα οι εκδηλώσεις για το Πολυτεχνείο, που έχουν προ πολλού χάσει το όραμα αναδεικνύοντας ως κύριο στόχο να μην αλλάξει τίποτα στον χώρο της παιδείας. Το ποια παιδεία υπερασπίζονται προκύπτει από τα ακόλουθα πρόσφατα σταχυολογήματά μας, που τα αφιερώνω εξαιρετικά στους υπευθύνους για αυτά πολιτικούς, κόμματα, καθηγητές και δασκάλους, γονείς και λιγότερο στους ανώριμους και συνήθως απληροφόρητους νεολαίους μας. Δηλαδή τα κυρίως θύματα, που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα, όπως τα χαϊδολογεί ο Σαββόπουλος.

* «Το δημόσιο σχολείο χειμάζεται από καταιγίδες πολλών προελεύσεων και ποικίλων κατευθύνσεων με αποτέλεσμα τα χρήματα που καταβάλλει ο ταλαίπωρος φορολογούμενος να πετιούνται στον δρόμο. Στο Επαγγελματικό Λύκειο, στο οποίο για πρώτη φορά διδάσκω, έκανα αγώνα για να πείσω τους μαθητές να φέρνουν στυλό και τετράδιο. Δεν ξέρω πόσοι μήνες θα χρειασθούν για να τους μάθω να μελετούν στο σπίτι τους και να εργάζονται για τα μαθήματα. Σύλλογοι γονέων δεν υπάρχουν ακόμα και σε σχολεία που λειτουργούν 20 χρόνια. Οι γονείς αδιαφορούν για τα παιδιά τους, αγνοούν τα παιδιά τους. Πολλά σχολεία βρίσκονται σε κατάληψη από μια ομάδα 5-10 μαθητών επί εβδομάδες και αδιαφορούν πλήρως διευθυντές σχολείων, γονείς, προϊστάμενοι γραφείων, υπουργείο» (Αντώνης Μιχαηλίδης, φιλόλογος).

* «Το ελληνικό Πανεπιστήμιο βρίσκεται σε βαθιά θεσμική και ηθική κρίση. Συναλλαγή, αναξιοκρατία, νεποτισμός, αθέμιτες πολιτικές παρεμβάσεις, χαμηλές προδιαγραφές, εσωστρέφεια, γενικευμένη αδιαφορία διδασκόντων και διδασκομένων, φαινόμενα αυταρχισμού και βίας συνθέτουν την εικόνα ενός θεσμού που απαξιώνεται ραγδαία. Αν η λογοκλοπή ήταν ολυμπιακό άθλημα, η Ελλάδα θα κέρδιζε πολλά μετάλλια. Πρύτανης δεν γίνεται ο καλύτερος, αλλά ο πιο δικτυωμένος και κυρίως αυτός που θα δώσει "γην και ύδωρ" στις κομματικές φοιτητικές παρατάξεις, που στην ουσία διοικούν το Πανεπιστήμιο. Πολλοί από τους πρυτάνεις έχουν επιστημονική παρουσία μηδενική» (Θέμης Λαζαρίδης, καθηγητής Πανεπιστημίου).

* «Το "κάθε πόλη και πανεπιστήμιο, κάθε χωριό και ΤΕΙ" είναι μια πάγια πολιτική και των δύο κομμάτων που εναλλάσσονται στην εξουσία μετά τη Μεταπολίτευση. Τα κριτήριά τους για την ίδρυση ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν έχουν καμία σχέση με εκπαίδευση και εκπαιδευτική φιλοσοφία. Είναι καθαρά κριτήρια περιφερειακής πολιτικής και κυρίως κριτήρια πελατειακά. Ισως οι πολιτικοί να μην το ομολογούν, αλλά οι τοπικές κοινωνίες περιμένουν τα πανεπιστήμια για αναπτυξιακούς λόγους, που, ας μη κοροϊδευόμαστε, ταυτίζονται με την οικοδομική δραστηριότητα (γκαρσονιέρες για νοίκιασμα) και τη μετατροπή πλατειών, πεζοδρόμων κ.λπ. σε απέραντα βασίλεια του φραπέ και της καφετέριας» (Νίκος Μπακουνάκης, καθηγητής Πανεπιστημίου, δημοσιογράφος).

* «Η εφετινή έρευνα του Πανεπιστημίου της Σανγκάης για τα καλύτερα πανεπιστήμια της υφηλίου περιλαμβάνει μόνο δύο ελληνικά πανεπιστήμια, το Καποδιστριακό στη 243η θέση και το Αριστοτέλειο στην 390ή» (Χαρ. Μουτσόπουλος, Χαρίδημος Τσούκας, καθηγητές Πανεπιστημίου).

* «Πραγματικές ή επινοημένες περγαμηνές "αντιστάσεως" στη δικτατορία, αλλά και μόνο η οργανωτική προσχώρηση στις αριστερές "προοδευτικές" δυνάμεις, έγιναν εφαλτήριο για αναρρίχηση σε θώκους πανεπιστημιακούς, σε πόστα εξουσίας στην εκπαίδευση. Η Αριστερά έγινε πρακτική καταλήψεων, απεργιών κοινωνικού κόστους, γκανγκστερικών εκβιασμών, απροκάλυπτης αλαζονικής αρνήσεως των κανόνων του κοινοβουλευτισμού. Στα πανεπιστήμια, στα σχολεία, στον πολιτισμό, στην πληροφόρηση η Αριστερά έχει επιβάλει αδυσώπητη τρομοκρατία των μειονοτήτων, που κάνουν καριέρα ως αντάλλαγμα της κομματικής τους υποταγής» (Χρήστος Γιανναράς, καθηγητής Πανεπιστημίου).

Για τη διατήρηση αυτής της αθλιότητας «αγωνίζονται» τα παραπλανημένα νιάτα μας υπό την καθοδήγηση αδίστακτων μειονοτήτων, την πανικόβλητη σιωπή των λίγων άξιων και την εγκληματική εθελοτύφλωση σχεδόν όλων των πολιτικών.

ΠΗΓΗ ΒΗΜΑ

16.11.08

Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008

Αδικαιολόγητοι οι δισταγμοί των τραπεζιτών

Αδικαιολόγητοι οι δισταγμοί των τραπεζιτών

Του Νικου Νικολαου

Οι Ελληνες τραπεζίτες είναι άραγε τόσο έξυπνοι άνθρωποι όσο τουλάχιστον μαρτυρούν τα πανύψηλα κέρδη που πραγματοποίησαν τα τελευταία χρόνια; Το ερώτημα το θέτω αυθόρμητα, γιατί πραγματικά με έχουν εντυπωσιάσει οι γκάφες που κάνουν, μερικοί τουλάχιστον εξ αυτών, τις τελευταίες ημέρες. Για παράδειγμα, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος, που σε όλη αυτή τη δύσκολη περίοδο έχει κάνει καθημερινά αισθητή στους πάντες την εποπτική παρουσία του Ιδρύματος που διευθύνει, στη χθεσινή συνάντησή του με τα μέλη του Δ.Σ. της Ενωσης Τραπεζών, έκανε αυστηρές συστάσεις σε εκείνες τις τράπεζες που προχωρούν σε αδιαφανείς και αδικαιολόγητες αναπροσαρμογές επιτοκίων και δημιουργούν, εύλογα, γενικευμένο κλίμα δυσπιστίας ως προς το σύνολο των τραπεζών, σε μια εποχή μάλιστα που η κοινωνική αποδοχή του ρόλου τους είναι κρίσιμη και αναγκαία λόγω των οικονομικών συνθηκών.

Και πράγματι, τις τελευταίες εβδομάδες, μερικές τράπεζες, με πρώτη την Εθνική, άρχισαν να ανατιμολογούν τα δάνεια που έχουν ήδη χορηγήσει στους πελάτες τους, αυξάνοντας τσουχτερά τα επιτόκια σε επιχειρηματικά, στεγαστικά και κυρίως στα καταναλωτικά δάνεια και τις κάρτες. Ηταν δικαιολογημένες οι αυξήσεις αυτές; Προφανώς όχι, αφού την ίδια περίοδο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε τα επιτόκιά της δύο φορές, κατεβάζοντάς τα στο 3,25% από 4,25%, το δε επιτόκιο στη διατραπεζική (το λεγόμενο Euribor) από 5,39% κατέβηκε στο 4,29%. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι σημασία δεν έχουν τόσο τα επιτόκια αυτά όσο το spread που πληρώνουν οι ελληνικές τράπεζες με δεδομένο ότι η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας είναι χαμηλότερης διαβάθμισης από τις άλλες χώρες της ΟΝΕ. Αλλωστε, το γεγονός ότι ακόμη και τώρα οι ελληνικές τράπεζες ψάχνουν εναγωνίως για καταθέσεις και πληρώνουν επιτόκια άνω του 6% αποκαλύπτει ότι όντως επιβαρύνονται το τελευταίο διάστημα με υψηλό κόστος άντλησης ρευστότητας, το οποίο επιχειρούν να μετακυλίσουν στους πελάτες τους.

Μήπως όμως θα μπορούσαν, προσωρινά τουλάχιστον, να αποφύγουν αυτή τη μετακύλιση ή να τη μετριάσουν για να αποτρέψουν την αντίδραση των δανειοληπτών; Πιστεύω ναι και απόδειξη είναι ότι όταν άρχισαν να ξεφωνίζουν τις τράπεζες τα κανάλια και ο Τύπος, τότε η μία μετά την άλλη άρχισαν να ανακοινώνουν μειώσεις στα επιτόκια, παράταση εξόφλησης δανείων κ.λπ. Στο μεταξύ όμως η ζημιά για τις τράπεζες είχε γίνει και η κυβέρνηση, διά στόματος Καραμανλή, τις είχε επικρίνει για έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας. Ολα αυτά ίσως θα είχαν αποφευχθεί αν οι τράπεζες είχαν σπεύσει να ενταχθούν στο κυβερνητικό πρόγραμμα προστασίας.

Ενδεικτική μιας ορθής αντιμετώπισης του προβλήματος είναι η χθεσινή παρότρυνση του κ. Προβόπουλου στις τράπεζες να κάνουν χρήση των μέτρων του κυβερνητικού σχεδίου, ώστε να αποτραπεί η δημιουργία συνθηκών πιστωτικής στενότητας στην ελληνική οικονομία, γεγονός που θα στραγγάλιζε την πραγματική οικονομία, τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις μικρές και μεσαίες, και τα νοικοκυριά.

Μια άλλη εξίσου σημαντική παρέμβαση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος έχει σχέση με την τάση αναστολής της πληρωμής δανείων, την οποία προπαγανδίζουν οι καθ’ έξιν μπαταξήδες, εκμεταλλευόμενοι τις υπαρκτές δυσκολίες νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Οπως είπε στους τραπεζίτες ο κ. Προβόπουλος, μια γενικευμένη αναβολή στην εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων δανειοληπτών προς τις τράπεζες (σ.σ.: την οποία ακρίτως υιοθετούν κόμματα της αντιπολίτευσης) θα είχε παρενέργειες που θα έπλητταν πρωτίστως τους δανειολήπτες. Ειδικότερα, όπως εξήγησε, η πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς κεφαλαιαγορές θα γινόταν εφεξής δυσκολότερη και επαχθέστερη, ενώ το πάγωμα των ανεξόφλητων υπολοίπων θα παρεμπόδιζε τη ροή νέων κεφαλαίων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που θα τα είχαν ανάγκη.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14/11/08

Η Ελλάδα σιγά σιγά χάνει τις λίμνες της

Η Ελλάδα σιγά σιγά χάνει τις λίμνες της
Ανεξέλεγκτες ανθρώπινες παρεμβάσεις, έλλειψη έργων προστασίας και ανομβρία οδηγούν σε δραματική πτώση της στάθμης των υδάτων τους

Των Θαναση Τσιγγανα, Γιωτας Μυρτσιωτη, Ιωαννας Φωτιαδη

Οι λίμνες της Ελλάδας φθίνουν. Η στάθμη των υδάτων τους γνωρίζει, τα τελευταία χρόνια, μόνο πτώση, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας, αλλά κυρίως λόγω της υπεράντλησης των υδάτων τους για άρδευση και ύδρευση, των επιχωματώσεων και καταπατήσεων, των ανεξέλεγκτων ανθρώπινων παρεμβάσεων, της έλλειψης έργων προστασίας. Στα παλιά σχολικά εγχειρίδια η στάθμη της λίμνης Βεγορίτιδας βρισκόταν σε υψόμετρο 542 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Σήμερα είναι κάτω από τα 510 μ. Οι παραλίμνιες εκτάσεις της, όπως κατήγγειλαν από την Αρνισσα Πέλλας την περασμένη εβδομάδα μέλη του συλλόγου προστασίας της λίμνης, «ξυλεύονται, ξεχερσώνονται, καταπατώνται». Δώδεκα χιλιάδες στρέμματα παραλίμνιων εκτάσεων μετατρέπονται σε περιστασιακές ή μόνιμες καλλιέργειες που ζητούν νερό κι άλλο νερό και ο φαύλος κύκλος της αφαίμαξης μοιάζει να μην έχει τέλος.

Η εικόνα της Βεγορίτιδας είναι η εικόνα των περισσοτέρων λιμνών της χώρας. Η ισορροπία και ο βιολογικός τους πλούτος διαταράσσεται ολοένα και περισσότερο. Για εννέα στις δέκα, η «περυσινή στάθμη των νερών είναι μια ένδειξη που δεν θα έχει γυρισμό». Οπου αυτός ο κανόνας δεν ισχύει, έρχονται τα δίσεκτα χρόνια της ανομβρίας να συμπληρώσουν την καταστροφική μανία των ανθρώπινων παρεμβάσεων.

Σχεδόν σε καμιά λίμνη δεν έχει καθοριστεί ελάχιστο όριο στάθμης των νερών ακόμη και όταν η πτώση τους έχει επιφέρει αλυσιδωτές κοινωνικοοικονομικές συνέπειες στην περιοχή. Πουθενά δεν γίνονται έργα ενίσχυσης της παροχής τους, έτσι ώστε να λειτουργήσουν σαν δεξαμενές νερού για να μπορούν να μας ξεδιψάσουν στο μέλλον. Υδροβιολόγοι και άλλοι ειδικοί χαρακτηρίζουν την υπεράντληση και τη σημερινή αδιαφορία απέναντι στη σπατάλη των νερών ως «ανεξόφλητο γραμμάτιο στις επόμενες γενιές». Επισημαίνουν, δε, ότι είναι ορατός ο κίνδυνος εξαφάνισης σημαντικών υγροβιοτόπων. «Η καταστροφή της Κορώνειας και η σημερινή της κατάντια δεν μας δίδαξε τίποτα», τονίζουν.

Κορώνεια

Λόγω της υπερεκμετάλλευσης των νερών, της ρύπανσης, αλλά και της συνεχιζόμενης ανομβρίας φέτος, έφτασε για δεύτερη φορά μέσα σε 6 χρόνια σε σημείο πλήρους αποξήρανσης. Αποτελεί οικολογικό όνειδος της Ελλάδας και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα κακοδιαχείρισης υγρότοπου στη χώρα. Το φετινό καλοκαίρι βρήκε την Κορώνεια, που το 1975 είχε βάθος 8,5 μ. και έκταση 46 τ. χλμ., χωρίς νερά και χωρίς ζωή, μια λίμνη μόνο «κατά χάρτη και κατ' όνομα». Η απώλεια του περιβαλλοντικού της πλούτου αναμένεται να αποτελέσει οικονομικό τραύμα για πολλούς παραγωγικούς τομείς στην ευρύτερη περιοχή. Πριν από λίγες ημέρες η Νομαρχία Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε την έναρξη των πρώτων έργων, που σκοπό έχουν την επαναφορά του νερού στη λίμνη και τη σταδιακή αποκατάσταση μέχρι το 2020.

Τεχνητή λίμνη Πολυφύτου (Κοζάνη)

Τα δύο τελευταία «άνυδρα χρόνια» η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου Κοζάνης, που δημιουργήθηκε το 1975 από το φράγμα της ΔΕΗ στο ομώνυμο χωριό και θεωρείται ο μεγαλύτερος σε μήκος ταμιευτήρας νερού χώρας (50 χλμ.), έχασε περίπου το 50% των υδάτων της και τον φετινό Σεπτέμβριο η στάθμη της βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο (330 εκατομμύρια κ. μ. νερού). Η πτώση της στάθμης της κατά 4 μέτρα από το 2006 έχει αποτέλεσμα να επηρεαστούν η ηλεκτροπαραγωγή του Υδροηλεκτρικού Σταθμού της ΔΕΗ, οι αρδεύσιμες παραλίμνιες εκτάσεις, δραστηριότητες αναψυχής και η αγροτική οικονομία της περιοχής. Από τις ποσότητες του νερού της συγκεκριμένης λίμνης εξαρτώνται η ύδρευση της Θεσσαλονίκης, η άρδευση περιοχών της Ημαθίας και της Θεσσαλονίκης και τα μικρότερα υδροηλεκτρικά φράγματα Σφηκιάς και Ασωμάτων.

Λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών (Πέλλα)

Μετά την Κορώνεια της Θεσσαλονίκης, η Βεγορίτιδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας λίμνης που επί 45 χρόνια υφίσταται τη ληστρική ανθρώπινη εκμετάλλευση και οδηγείται, σε συνδυασμό με τη ρύπανση, σταδιακά αλλά σταθερά στην ολοκληρωτική καταστροφή. Ηταν η λίμνη με το μεγαλύτερο βάθος (80 - 85 μέτρα). Λόγω της υπεράντλησης νερών για τα εργοστάσια της ΔΕΗ και για αρδευτικούς σκοπούς, σύμφωνα με μετρήσεις του ΙΓΜΕ, έχει απολέσει το 76% του όγκου της (από τα 3 δισ. κ. μ. βρίσκεται στα 700 εκατ. κ. μ.). Η λίμνη Πετρών θεωρείται η «μικρή αδελφή» της Βεγορίτιδας με συνακόλουθα προβλήματα πτώσης στη στάθμη της. Το βάθος της κυμαίνεται από 1 έως 3,5 μέτρα κι είναι χαρακτηριστικό ότι η σήραγγα που κατασκευάστηκε το 1975 για να διοχετεύει τα πλεονάζοντα νερά της στη Βεγορίτιδα τα τελευταία χρόνια λειτουργεί σπάνια.

Λίμνη Βιστωνίδα

Η έκτασή της ανέρχεται σε περίπου 45.000 στρέμματα, αλλά λόγω κατασκευής φραγμάτων στους γύρω ποταμούς και της χρήσης των νερών για άρδευση σημειώνονται μεταβολές, με τα νερά της θάλασσας να διεισδύουν στα όρια της επικράτειάς της μέσω φυσικής διώρυγας. Αποτέλεσμα αυτής, η αύξηση της αλατότητας με συνέπειες στη βλάστηση και στα είδη ψαριών του γλυκού νερού. Το φαινόμενο τα τελευταία χρόνια με την αύξηση της αρδευόμενης γεωργίας είναι πιο έντονο.

Λίμνη Ισμαρίδα

Η έκτασή της είναι σήμερα 3.400 στρέμματα. Μια αλόγιστη κατασκευή αναχώματος την περίοδο 1979 - 1984 είχε αποτέλεσμα να καταστραφεί μεγάλη έκταση των υγρολίβαδών της. Το μέσο βάθος είναι 1 μ. και το μέγιστο 1,5 μ. εξαιτίας της απώλειας νερών προς τη θάλασσα (μέσω διώρυγας), εξάτμισης και τροφοδοσίας του φρεάτιου υδροφορέα. Μια περαιτέρω έστω μικρή πτώση της στάθμης θα έχει συνέπειες σε φυτά και ζώα. Πρόσφατη μελέτη του ΑΠΘ τονίζει ότι «για να προληφθεί ο κίνδυνος μεγαλύτερης εξάπλωσης των καλαμώνων θα πρέπει οι διαχειριστές της λίμνης να φροντίζουν, ώστε το μέγιστο βάθος της να είναι τουλάχιστον 1,5 μ.».

Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα

Πάνω από 10 μέτρα έπεσε η στάθμη του νερού την τελευταία εικοσαετία στη Μεγάλη Πρέσπα. Οι κλιματικές αλλαγές (ανομβρία) είναι η βασική αιτία για τη μείωση του υδάτινου όγκου της μεγάλης λίμνης στη Φλώρινα, που μοιράζονται τρεις χώρες: η Ελλάδα, η Αλβανία και η ΠΓΔΜ. Αντίθετα, 30 εκατοστά έως μισό μέτρο κατέβηκε φέτος η στάθμη του νερού στη Μικρή Πρέσπα (έκτασης 53.000 στρεμμάτων), το μεγαλύτερο τμήμα της οποίας ανήκει στην Ελλάδα και μόνο το ένα τέταρτο στην Αλβανία. «Μολονότι η άρδευση της περιοχής γίνεται από τη Μικρή Πρέσπα, το νερό που χάνεται ετησίως αναπληρώνεται τον χειμώνα», εξηγεί ο δήμαρχος Πρεσπών κ. Λάζαρος Ναλμπαντίδης. Το θυρόφραγμα της Κούλας που δημιουργήθηκε το 2005 συγκρατεί τη στάθμη της Μικρής διοχετεύοντας ταυτόχρονα τη Μεγάλη Πρέσπα, ωστόσο μικρή απώλεια υδάτων από τη Μικρή προς τη Μεγάλη Πρέσπα προκαλούν υπόγειες διαρροές. «Εκτός από την ανομβρία, μεγάλος όγκος υδάτων χάνεται καθώς καταλήγει υπογείως στην Αχρίδα μέσα από μεγάλες καταβόθρες που φαίνεται πως έχουν διανοιχθεί τα τελευταία χρόνια», επισημαίνει η διευθύντρια της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών κ. Μυρσίνη Μαλακού. Οι επιπτώσεις από τη μείωση του υδάτινου όγκου είναι εμφανής: μείωση του πληθυσμού των ψαριών και των πουλιών, αύξηση της παραλίμνιας βλάστησης (καλαμιώνες), ρύπανση.

Δοϊράνη

Κατά επτά μέτρα έπεσε στην τελευταία εικοσιπενταετία η στάθμη της λίμνης Δοϊράνης, που χωρίζεται από τα σύνορα της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ. Τη δεκαετία του 1980 κατασκευάστηκε τεχνητή τάφρος για την απαγωγή των υδάτων της προς τον Αξιό και τη διατήρηση της μέγιστης στάθμης του νερού της. Η λίμνη όμως είναι πολύ ρηχή και το σημερινό της βάθος φθάνει τα 3 - 5 μέτρα, σε αντίθεση με το βάθος των 10 μέτρων που είχε παλαιότερα. Η ρύπανση του νερού, η υποβάθμιση του φυσικού τοπίου και η μείωση της βιοποικιλότητας απαιτούν τη λήψη μέτρων για την αναβάθμιση της λίμνης, τμήματα της οποίας έχουν χαρακτηριστεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας, καταφύγιο Αγριας Ζωής αλλά και «φυσικής σπανιότητας».

Λίμνη Καστοριάς

Η λίμνη της Καστοριάς ή Ορεστιάδα, έκτασης 27,9 τετραγωνικών χιλιόμετρων, αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα υποβάθμισης. Οι παράνομοι σκουπιδότοποι, κυρίως στις κοίτες των χειμάρρων που εκβάλλουν στη λίμνη, η επέκταση χωραφιών εις βάρος παραλίμνιων εκτάσεων με φυσική βλάστηση και τα αστικά λύματα της πόλης της Καστοριάς, συμβάλλουν στην υποβάθμισή της. Με τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού η κατάσταση βελτιώθηκε, ωστόσο υπάρχουν περιοχές που δεν έχουν συνδεθεί με το δίκτυο και εξακολουθούν να διοχετεύουν τα λύματα απευθείας στη λίμνη. Η σταδιακή μείωση του βάθους της, η οποία οφείλεται κατά το μεγαλύτερο μέρος στις φερτές ύλες των ρεμάτων που εκβάλλουν σε αυτή (κυρίως του Ξηροποτάμου), επιδεινώθηκε αισθητά από την επέκταση γεωργικών καλλιεργειών, τις επιχωματώσεις και τις παράνομες υλοτομίες. Βάσει αυτών, το σενάριο που επικρατεί είναι, αν οι προσχώσεις δεν αναχαιτιστούν, η λίμνη στο μέλλον θα χωριστεί στα δύο.

Κερκίνη

Οι φερτές ύλες που μετέφερε ο Στρυμόνας μείωσε σταδιακά τη χωρητικότητα νερού στη λίμνη Κερκίνη, που δημιουργήθηκε το 1932 στην πεδιάδα των Σερρών με την κατασκευή ενός φράγματος για να συγκρατεί τις πλημμύρες του ποταμού και να αρδεύει την εύφορη πεδιάδα. Μια σειρά έργων, ωστόσο, που ολοκληρώθηκαν το 1982, οπότε άρχισε να λειτουργεί το νέο φράγμα, συνέβαλαν στην εποχική διακύμανση της στάθμης της λίμνης κατά 4,5 έως 5 μέτρα, με αποτέλεσμα η επιφάνειά της να μεταβάλλεται. Οι μεταβολές αυτές ωστόσο περιορίζουν τα αβαθή και πλέον παραγωγικά της μέρη, οι καλαμώνες, οι νησίδες και τα υγρά λιβάδια (τόποι φωλιάσματος πουλιών και καταφύγια ψαριών) εξαφανίζονται, το παραποτάμιο δάσος νεκρώνεται, ενώ εκτάσεις με νούφαρα συρρικνώνονται.

Λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα

Από τη δεκαετία του '60 οι δύο λίμνες στη Φλώρινα ενώνονται με τεχνητή τάφρο μήκους 2 χλμ. Οταν η μικρή (2 τ. χλμ) Ζάζαρη υπερχειλίζει τον χειμώνα, τα νερά της καταλήγουν στη γειτονική Χειμαδίτιδα. Το καλοκαίρι όμως λόγω των αρδεύσεων η Ζάζαρη σχεδόν χάνεται. Στη Χειμαδίτιδα (έκτασης 10 τ. χλμ) τα τελευταία χρόνια έγιναν έργα βελτίωσης (αναχώματα) σε μια προσπάθεια διατήρησης της στάθμης, το ύψος της οποίας δεν ξεπερνά τα 2,5 μέτρα. Πριν από τα έργα αποστράγγισης στο ΒΑ τμήμα της (δεκαετία '60), το μεγιστο βάθος της έφτανε τα 8 μέτρα.

Λίμνη Κρεμαστών

Σε 2 χρόνια τα νερά έπεσαν κατά 20 μέτρα

Η ανομβρία και τα έργα της εκτροπής του Αχελώου αποτελούν τις κύριες αιτίες για την πτώση της στάθμης των νερών στη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας, τη λίμνη των Κρεμαστών, μεταξύ Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας. Σύμφωνα όμως με μαρτυρίες τοπικών φορέων, συνυπεύθυνη είναι και η ΔΕΗ, που απελευθερώνει αυθαίρετα νερό από το φράγμα χωρίς να είναι συνεπής στις σχετικές ρυθμίσεις. Υπολογίζεται ότι τα δύο τελευταία χρόνια τα νερά της λίμνης έχουν κατέβει περίπου 20 μέτρα. Ενδεικτικό άλλωστε είναι ότι χωριά ολόκληρα, που κατά την κατασκευή του φράγματος από τη ΔΕΗ το 1966 εξαφανίστηκαν και οι κάτοικοι τους μετοίκησαν, έχουν έρθει και πάλι στην επιφάνεια. Μεγάλη ανασφάλεια έχει επικρατήσει στην τοπική κοινωνία, που ελπίζει σε μια ποιοτική αναβάθμιση της λίμνης, ώστε να γίνει πόλος έλξης τουριστών.

Λίμνη Στυμφαλία

Εχει μείνει η μισή, μοιάζει με έλος

Η μυθική λίμνη πλήττεται από τη φετινή ξηρασία. Από τις αρχές Ιουλίου το πρόβλημα άρχισε να γίνεται οξύ, αφού μειώθηκε ραγδαία η ροή των δύο πηγών της λίμνης. Η σημερινή ροή κυμαίνεται στα 400 κυβικά την ημέρα. Κύρια αιτία θεωρείται η μείωση των βροχοπτώσεων και η υπεράντληση για καλλιέργειες. Στο μεταξύ, βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες για την υδροδότηση της Κορίνθου, που απέχει 60 χλμ. από τη Στυμφαλία, από τις πηγές της λίμνης. Ωστόσο, σοβαρές ενστάσεις σχετικά με τις επιπτώσεις του έργου διατύπωσαν στη διάρκεια του καλοκαιριού τοπικοί παράγοντες βλέποντας τη Στυμφαλία να αδειάζει. Η λίμνη σήμερα μοιάζει με έλος και η επιφάνειά της έχει περιοριστεί στα 3.500 από τα 7.700 στρέμματα. Σπάνιος υδροβιότοπος, καταφύγιο 113 ειδών πουλιών, έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000.

Λίμνη Πλαστήρα

Κάτω από το οικολογικό όριο

Η θεσσαλική λίμνη έχει περάσει ήδη μια μαύρη επταετία (1987-1994) ανομβρίας και ξηρασίας, αλλά δοκιμάζεται και φέτος. Η λελογισμένη άντληση υδάτων (αν κάποτε αντλούνταν 115.000.000 κυβικά, φέτος έγινε χρήση 50.000.000 κυβικών για άρδευση και 20.000.000 για την ύδρευση της Καρδίτσας) δεν μπόρεσε να σταματήσει το σταδιακό «άδειασμά» της. «Δυστυχώς και φέτος, όπως και πέρυσι, η στάθμη έπεσε κάτω από το οικολογικό όριο, που έχουμε ορίσει ύστερα από έρευνες και μετρήσεις, δηλαδή τα 86 μέτρα», λέει στην «Κ» ο Ανδρέας Ανδρεαδάκης, υγειονολόγος και καθηγητής στο ΕΜΠ. Σήμερα τα νερά της Πλαστήρα είναι κατάλληλα για άρδευση και για ύδρευση μόνο έπειτα από κατάλληλη διαδικασία καθαρισμού, αφού πρόσφατα παρατηρήθηκε έντονη οσμή στο πόσιμο νερό της Καρδίτσας.

Δυσοίωνο το μέλλον της λίμνης Λέρνης

«Μέχρι το 2000 πιστεύαμε ότι η λίμνη μας θα έμενε ζωντανή για πάντα», θυμάται ο νομάρχης Αργολίδας Βασίλης Σωτηρόπουλος. Από πέρυσι είχε διαφανεί το δυσοίωνο μέλλον της λίμνης Λέρνας, η οποία απέχει 7 χλμ. από το Αργος. Φέτος, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού η ροή της πηγής κατέβηκε στα 600 κυβικά την ώρα, όταν η συνήθης ροή το καλοκαίρι κυμαινόταν στα 2.000-4.000 κυβικά την ώρα. Στις 25 Αυγούστου η λίμνη εξέπεμψε SOS! Το καλοκαίρι η στάθμη της λίμνης κατέβηκε 70 εκατοστά με ένα μέτρο περίπου. Οι δύο μεγάλοι δήμοι, Αργολίδας και Ναυπλίου, οι ανάγκες των οποίων ανέρχονται στα 1.200 κυβικά την ώρα, υδροδοτούνται από τη λίμνη Λέρνη. Οι αυξημένες ανάγκες για νερό σχετίζονται επίσης με την ανεξέλεγκτη άρδευση και την αύξηση των τουριστικών μονάδων (στην Ερμιονίδα σχεδιάζεται η κατασκευή γηπέδου γκολφ!). Από τη Λέρνη αντλούν νερό και 30.000 γεωτρήσεις, που εμφανίζουν υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών, λόγω πτώσης του υδροφόρου ορίζοντα. Ετσι, το νερό των γεωτρήσεων εμπλουτίζεται με αυτό της λίμνης, ώστε να βελτιωθούν οι ποιοτικοί δείκτες του. Eπειδή η πηγή Λέρνη βρίσκεται λίγο υψηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας, κάθε φορά που η στάθμη της κατεβαίνει, παρατηρείται αντίστροφη εισροή θαλασσινού νερού και το νερό της λίμνης γίνεται υφάλμυρο.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14/11/08

Η μόρφωση στο ...ράφι

Η μόρφωση στο... ράφι

Tης Τασουλας Καραϊσκακη

Εξαγγέλθηκαν πολλαπλά, ιδρύθηκαν δοκιμαστικά, ψαλιδίστηκαν δραματικά, χρηματοδοτήθηκαν λειψά, εφοδιάστηκαν πρόχειρα, και -παρά τη «βροχή» των βροντερών υποσχέσεων περί πολλαπλασιασμού τους- σήμερα έχουμε μόνο 499 σχολικές βιβλιοθήκες σε 16.089 σχολεία. Επιπλέον, 22 χρόνια μετά την πρώτη απόπειρα ίδρυσή τους, οι μισές δεν λειτουργούν και οι υπόλοιπες υπολειτουργούν, ενώ οι υπεσχημένες παραμένουν σχέδιο στην Ελλάδα του ενός και μοναδικού σχολικού εγχειριδίου. Στην αρχή μίλησαν για 3.500 βιβλιοθήκες, που έγιναν 2.800, ιδρύθηκαν οι 499, ανακοίνωσαν άλλες 648, τελικά προκηρύχθηκαν 226, που όφειλαν να λάβουν «σάρκα και οστά» μέσα στο 2008 για να μη χαθούν 15 εκατ. ευρώ του ΕΣΠΑ. Τα οποία θα χαθούν, αφού η προθεσμία παράδοσης των βιβλίων λήγει στις 31 Δεκεμβρίου και ματαιώθηκε (τον Μάιο) ο διαγωνισμός για την προμήθεια του υλικού που έστησε πρόχειρα το υπουργείο Παιδείας (μετά την επιβολή ασφαλιστικών μέτρων από τον ένα διαγωνιζόμενο).

Για άλλη μια φορά πλειοδοτήσαμε στο δημοπρατήριο της ολιγωρίας. Ξεφορτωθήκαμε άλλο ένα «βάρος». Από τη φαγωμένη ευρωπαϊκή «προίκα» (τα 15 εκατ. ευρώ ήταν αρχικά 70,431 εκατ. ευρώ) δεν συγκρατήσαμε τίποτα. Ομως, πότε το κράτος ενίσχυσε θεσμούς που ανοίγουν τους ανθρώπους ορίζοντες, δρόμους στη σκέψη, στην κριτική, στην αμφισβήτηση; Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα αποκλείει τις σχολικές βιβλιοθήκες. Οι καθηγητές δεν διασυνδέουν το εξωσχολικό βιβλίο με τη λειτουργία του σχολείου, δεν το εντάσσουν στη διδακτική στρατηγική τους. Μόρφωση σημαίνει συνδυάζω γνώσεις από διάφορες πηγές. Ομως η ανάγνωση βιβλίων, η έρευνα, δεν έχουν ενταχθεί στο σχολικό πρόγραμμα. Πού να βρουν, άλλωστε, το χρόνο, οι μαθητές, ανάμεσα στα φροντιστήρια και στην ασθματική κάλυψη της ύλης της επομένης, να ασχοληθούν με το βιβλίο. Ετσι, ακόμη και εκεί όπου υπάρχουν βιβλιοθήκες, συνήθως λειτουργούν στο περιθώριο. Δεν ανανεώνονται σε τίτλους, δεν στελεχώνονται σωστά. Σε πόσες σχολικές βιβλιοθήκες απασχολούνται βιβλιοθηκονόμοι; Το εκπαιδευτικό σύστημα τους παράγει (από τρία ΤΕΙ), και στη συνέχεια τους απαξιώνει. Προσελήφθησαν βιβλιοθηκονόμοι που οργάνωσαν τις πρώτες σχολικές βιβλιοθήκες και στη συνέχεια απολύθηκαν για να αντικατασταθούν με εκπαιδευτικούς που επιμορφώθηκαν στη βιβλιοθηκονομία με σεμινάρια των 70 ωρών.

Πώς θα αντιμετωπιστεί η μονομέρεια και η προχειρότητα με την οποία είναι συχνά γραμμένα τα σχολικά βιβλία, χωρίς παράλληλες πηγές γνώσης; Η βιβλιοθήκη προσφέρει τη δυνατότητα του πολλαπλού εγχειριδίου - είναι μια αχανής τράπεζα δεδομένων ενάντια στην κρατούσα «παπαγαλία». Ο ίδιος ο πολιτισμός μας δεν βασίζεται στην αλήθεια του ενός και μοναδικού βιβλίου, αλλά σε μια άπειρη πολλαπλότητα πηγών που τροφοδοτούν την εφηβική, νεανική τάση για αναζήτηση. Την αναζήτηση της αλήθειας, της ελευθερίας, της έγνοιας για το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Η «συνομιλία» με τα μεγάλα κείμενα του παρελθόντος ζωογονούν το σύμπαν των ιδεών τους, τροφοδοτούν τη σκέψη, την κριτική, το διάλογο, ενισχύουν την ικανότητά τους να αμφισβητούν τους θεσμούς και να τους αλλάζουν.

Οι μαθητές πρέπει να διαβάσουν πολλά βιβλία για να μπορέσουν να επεξεργαστούν μια δική τους σκέψη, να διατυπώσουν ιδέες νέες, διαφορετικές. Αντιμέτωποι με πελώριους μηχανισμούς χειραγώγησης, με νέες ορατές και αθέατες εξουσίες, για να σταθούν όρθιοι, για να μπορέσουν να αποφασίσουν τη δική τους πορεία αυτοσυνειδησίας χρειάζεται να περιπλανηθούν ελεύθερα, χωρίς εντολές, χωρίς λογοκρισίες, χωρίς ελέγχους, μέσα στον φωτοβόλο λαβύρινθο της γνώσης.

Η μόρφωση είναι το σημαντικότερο εθνικό κεφάλαιο. Δυστυχώς, σε διαρκή υποτίμηση.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14/11/08

Περιμένοντας το παρελθόν...

Περιμένοντας το παρελθόν...

Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr

Οι σχολικές βιβλιοθήκες είναι πραγματικότητα σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά παραμένουν αίτημα για την Ελλάδα. Από τη δεκαετία του 1980 ολημερίς τις σχεδιάζουμε, αλλά το βράδυ πάντα κάτι συμβαίνει και γκρεμίζονται. Μόνο που, αναβολή στην αναβολή, ο κόσμος άλλαξε κρυφά το αίτημα. Νέες τεχνολογίες μετάδοσης της γνώσης κάνουν πλέον τις βιβλιοθήκες παρωχημένες.

Μια σχολική βιβλιοθήκη χρειάζεται βιβλία, χώρο να στεγαστεί, οργάνωση να λειτουργήσει και έχει κόστος να συντηρηθεί. Με δεδομένο, μάλιστα, τον σεβασμό που διδάξαμε στα παιδιά να δείχνουν στα βιβλία, είναι σίγουρο ότι αν υπάρξει θαύμα, αυτό θα κρατήσει τρεις μέρες. Αν τελικά δημιουργηθεί ένα τεράστιο δίκτυο βιβλιοθηκών (μιλάμε για χιλιάδες σχολεία σε κάθε γωνιά της επικράτειας), σε λίγο καιρό θα δούμε ρεπορτάζ στα κανάλια για την «άθλια κατάσταση στην οποία βρίσκεται η βιβλιοθήκη της ψ κωμοπόλεως» και θα ακούμε διαμαρτυρίες διότι «στις ακριτικές περιοχές τάδε και δείνα δεν έχουν πάει ακόμη τα νέα βιβλία».

Από κει και πέρα θα έχουμε στοιβαγμένο χαρτί σε κάποιους χώρους που πρέπει να φτιαχτούν, σε μια χώρα που τα σχολεία δεν έχουν ακόμη τις απαιτούμενες αίθουσες διδασκαλίας. Θα έχουμε κεντρική και περιφερειακή γραφειοκρατία στη διακίνηση των βιβλίων. Θα υπάρξουν γκρίνιες και καταγγελίες των εκδοτών «γιατί επιλέχθηκαν τα χ βιβλία και όχι τα δικά μας, που είναι και καλύτερα». Να μην μιλήσουμε για τοπικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας «πώς μπορεί στη δική μας βιβλιοθήκη να υπάρχει το βιβλίο π.χ. της Ερσης Σωτηροπούλου».

Υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος για να φτάσουν τα βιβλία σε κάθε σχολειό της χώρας. Απαιτεί μια κεντρική ηλεκτρονική σχολική βιβλιοθήκη, στην οποία θα έχουν πρόσβαση όχι μόνο οι μαθητές, αλλά όλοι οι Ελληνες πολίτες. Ολα τα σχολεία έχουν πλέον πρόσβαση στο Διαδίκτυο και τα χρήματα που θα διατεθούν (έχοντας πικρή εμπειρία απ’ οτιδήποτε οργανώνει το ελληνικό κράτος, καλύτερο ρήμα είναι το «θα σπαταληθούν») για να διακινηθεί το χαρτί μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά δικαιωμάτων και την ψηφιοποίηση βιβλίων. Αυτά δεν θα φθείρονται και κυρίως: δεν θα διακινούνται αιτήσεις του στιλ «παρακαλούμε όπως μας προμηθεύσετε δύο αντίτυπα της “Φόνισσας” υπό Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, ίνα αντικαταστήσουμε τα παλαιά που έχουν φθαρεί, χαθεί κ.λπ.» και απαντήσεις του στιλ «μελετήσαμε προσεκτικά το αίτημά σας, αλλά στην παρούσα συγκυρία δεν μπορούμε να το κάνουμε αποδεκτό διότι το υπουργείο Οικονομικών δεν παρέχει επιπλέον κονδύλια για την αντικατάσταση φθαρμένων βιβλίων ή ο εκδοτικός οίκος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση. Παρακαλούμε υποβάλλετε το ίδιο αίτημα του χρόνου».

Σίγουρα κάποιοι θα πουν ότι άλλο το βιβλίο και άλλο η ηλεκτρονική του έκδοση. Θα ακουστούν τα ρομαντικά για την οσμή της τυπωμένης μελάνης, για τα παιδιά που θα έχουν στο προσκέφαλό τους ένα βιβλίο. Σωστά κι άγια μπορεί να είναι όλα αυτά, αλλά τα κονδύλια δεν είναι απεριόριστα για να ικανοποιηθεί και η όσφρηση των μαθητών. Ας εξασφαλίσουμε ότι κάποια κείμενα θα είναι προσβάσιμα από κάθε μαθητή κι από κει και πέρα με τοπικές πρωτοβουλίες, μπορούν να δημιουργηθούν κατά τόπους βιβλιοθήκες.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

14/11/08

Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2008

ΕΤΕ: Ανάκληση απόφασης για δάνεια ΟΕΚ


ΕΤΕ: Ανάκληση απόφασης για δάνεια ΟΕΚ


Την ανάκληση της απόφασης σχετικά με τα δάνεια του ΟΕΚ ανακοίνωσε η Εθνική Τράπεζα.

Ειδικότερα, η Εθνική επισημαίνει ότι ανακαλείται η απόφαση που είχε σταλεί, από υπάλληλο, χωρίς γνώση της διοίκησης σχετικά με τα δάνεια του ΟΕΚ.

Στην ανακοίνωσή της, η ΕΤΕ επισημαίνει τα εξής: "Η Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας ανακοινώνει τα εξής σχετικά με επιστολή της Διεύθυνσης Διαχείρισης Απαιτήσεων Λιανικής Τραπεζικής της Τράπεζας στον ΟΕΚ, στην οποία αναφέρεται η ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΠΑΣΟΚ.

Η εν λόγω επιστολή εστάλη παρά τη ρητή εντολή της Διοίκησης προς τα στελέχη της και μέσω αυτών στο προσωπικό της που απαιτούσε προηγούμενη ενημέρωση και έγκρισή της για οποιαδήποτε επικοινωνία προς πελάτες ή εσωτερική εγκύκλιο που αφορά σε παρόμοια θέματα (χειρισμό απαιτήσεων σε καθυστέρηση, τιμολογήσεις κ.λ.π.).

Η Διοίκηση με έγγραφό της προς τον ΟΕΚ ανακαλεί άμεσα την επιστολή και φυσικά τις σχετικές ενέργειες".

Νωρίτερα, η υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας κα Φάνη Πάλλη-Πετραλιά απηύθυνε κάλεσμα στη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας για ανάκληση της απόφασης.

"Επιτέλους όλοι πρέπει να αντιληφθούν ότι σε μία τέτοια συγκυρία, ενέργειες όπως η σημερινή προκαλούν το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Καλώ την διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας να συναισθανθεί το μέγεθος της κοινωνικής της ευθύνης και να ανακαλέσει αυτή την απαράδεκτη απόφαση" τόνισε η υπουργός.
Σημειώνεται ότι η πολιτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Εύη Χριστοφιλοπούλου, σχετικά με την επιστολή της Εθνικής Τράπεζας στον ΟΕΚ, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

"Η Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας πρώτα «εκβίασε» με διακοπή της σύμβασης με τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας, προκειμένου να αυξήσει τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων. Στη συνέχεια, και μετά τη γενική κατακραυγή, μας έκανε τη χάρη να παρατείνει τη σύμβαση έως το τέλος του χρόνου, αφήνοντας παραθυράκι για αλλαγή των όρων από 1η Ιανουαρίου 2009.

Σήμερα, πληροφορηθήκαμε την ύπαρξη μιας απαράδεκτης επιστολής της Διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας προς τον ΟΕΚ, με την οποία ζητείται να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός της Τράπεζας για να εισπραχτούν άμεσα τα χρωστούμενα των δικαιούχων. Υπενθυμίζουμε ότι όταν αναφερόμαστε σε δικαιούχους στεγαστικών δανείων του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, αναφερόμαστε σε ανθρώπους του μόχθου, που προσπαθούν να αποκτήσουν μια πρώτη κατοικία. Πληροφορηθήκαμε επίσης ότι, μετά την έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια για τη συνολικότερη πολιτική της Εθνικής Τράπεζας, η Διοίκηση προσπαθεί να ανακαλέσει αυτή την επιστολή όπως-όπως.

Η κυβέρνηση έχει χάσει πλέον κάθε έλεγχο του διορισμένου διοικητή της, κυρίου Αράπογλου. Μέσα στο περιβάλλον οικονομικής κρίσης και ανείπωτης ανασφάλειας των πολιτών, είναι τουλάχιστον απαράδεκτο η Διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας να αξιώνει να πάρει χρήματα εδώ και τώρα από τους πολίτες και να καλεί τον ΟΕΚ να γίνει συνένοχος σε αυτό. Υπεύθυνη για να βάλει επιτέλους στη θέση του τον κύριο Αράπογλου είναι η κυβέρνηση, που τον επέλεξε γι’ αυτή τη θέση. Διαφορετικά, η ευθύνη και το κόστος από τις επιλογές του είναι απόλυτα δική της".

ΠΗΓΗ Euro2day
13.11.08

Σαντάμ, σύμμαχοι έδωσαν τη χαριστική βολή στη Βαβυλώνα

Σαντάμ, σύμμαχοι έδωσαν τη χαριστική βολή στη Βαβυλώνα

Reuters

Η Βαβυλώνα υπήρξε μία από τις πρώτες πόλεις του κόσμου, ένας τόπος όπου αστρονόμοι χαρτογράφησαν τους ουρανούς, βασιλείς συνέταξαν νομικούς κώδικες και φύτεψαν τους κρεμαστούς κήπους. Ελάχιστα απομένουν, όμως, σήμερα από την αρχαία πρωτεύουσα. Οι φιλόδοξες -και ιδιαίτερα κακόγουστες- αναπαλαιώσεις του καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν οδήγησαν στην αναστήλωση αρχαίου ελληνικού θεάτρου, αλλά και στην κατασκευή ανακτόρου για τον Σαντάμ, στην κορυφή τεχνητού λόφου.

Τους τελευταίους μήνες διεθνείς οργανισμοί, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, καταγράφουν συστηματικά τις καταστροφές που υπέστη ο αρχαιολογικός χώρος από τον πόλεμο και τη λαφυραγώγηση, προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία και ανάδειξή του. Εκθεση της UNESCO, που πρόκειται να δημοσιευθεί στις αρχές του 2009, θα μνημονεύει τις αρνητικές συνέπειες των οικοδομικών δραστηριοτήτων του Σαντάμ, δίνοντας όμως έμφαση -κατόπιν αιτήματος της ιρακινής κυβέρνησης- στις ζημιές που προκάλεσαν οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις, αλλά και όσες προκάλεσαν οι Πολωνοί στρατιώτες που στρατοπέδευσαν στην περιοχή.

Στρατόπεδο ο αρχαιολογικός χώρος

Οι ΗΠΑ, που μετέτρεψαν τον αρχαιολογικό χώρο της Βαβυλώνας σε στρατόπεδο, αναφέρουν ότι η καταστροφή και η λαφυραγώγηση θα ήταν χειρότερες, αν τα στρατεύματά τους δεν βρίσκονταν στην περιοχή. Αρχαιολόγοι εκφράζουν την ελπίδα ότι η προσπάθεια θα οδηγήσει στην πραγματοποίηση νέου γύρου ανασκαφών, που θα συμπληρώσει εκείνες της Γερμανικής Αρχαιολογικής Σχολής, στις αρχές του 20ού αιώνα. «Ο χώρος έχει ιδιαίτερα μεγάλη αρχαιολογική σημασία. Στην παρούσα του κατάσταση, όμως, ο χώρος δεν βοηθά καθόλου τον επισκέπτη να φαντασθεί ότι εδώ άκμασε ένας μεγάλος πολιτισμός», λέει ο Γκαετάνο Παλούμπο, στέλεχος του Διεθνούς Ταμείου Μνημείων, με έδρα τη Νέα Υόρκη.

Προηγούμενες ανασκαφές έδωσαν έμφαση σε μνημεία, όπως ναούς, αφήνοντας θαμμένες τις κατοικίες της Βαβυλώνας. Οι νέες τεχνικές ανασκαφής μπορούν τώρα να φέρουν στο φως νέα στοιχεία ή να εξηγήσουν εκ νέου αρχαιολογικά ευρήματα του περασμένου αιώνα. Εδώ και δεκαετίες, όμως, η Βαβυλώνα είναι απαγορευμένη στον έξω κόσμο, του οποίου την πολιτιστική εξέλιξη βοήθησε αποφασιστικά.

Ο Σαντάμ Χουσεΐν προσπάθησε να μετατρέψει την περιοχή σε τουριστικό αξιοθέατο, με στόχο την προσωπική του προβολή. Οι προσπάθειες αυτές οδήγησαν σε κακής ποιότητας αναστηλώσεις και στην κατασκευή εστιατορίων και άλλων τουριστικών εγκαταστάσεων τη δεκαετία του 1980.

Η Βαβυλώνα υπέφερε, όμως, ακόμη περισσότερο μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, την ίδια περίοδο κατά την οποία το Εθνικό Μουσείο της Βαγδάτης γινόταν στόχος λαφυραγώγησης. Η κατοχή της περιοχής από αμερικανικές και πολωνικές δυνάμεις το 2003 και το 2004 δεν βοήθησε τα πράγματα. Βαρέα οχήματα και μηχανήματα προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές, θρυμματίζοντας εύθραυστα κομμάτια πήλινων αντικειμένων, που βρίσκονταν θαμμένα στο χώμα. Οι Αμερικανοί κατασκεύασαν ελικοδρόμιο, χώρο στάθμευσης οχημάτων και έσκαψαν ορύγματα, καταστρέφοντας ολοσχερώς τμήμα της αρχαίας Οδού των Πομπών.

Η απουσία αρχαιολογικών ερευνών για πάνω από έναν αιώνα σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένα ίχνος των φημισμένων Κρεμαστών Κήπων, που κατασκευάσθηκαν σύμφωνα με τον θρύλο από τη σύζυγο του Ναβουχοδονόσορα Β΄ ή από τον Πύργο της Βαβέλ, που ενέπνευσε την ομώνυμη βιβλική ιστορία. Ο Νομικός Κώδικας του βασιλέα Χαμουραμπί, σκαλισμένος σε γιγάντια στήλη πριν από 4.000 χρόνια, βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, ενώ το σύμβολο της πόλης, η Πύλη της Ιστάρ, φιλοξενείται στο Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο.

Η σχετική ηρεμία που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες στο Ιράκ προσέφερε δεύτερη ευκαιρία για τη διάσωση της Βαβυλώνας. Οι υπάρχουσες προκλήσεις μοιάζουν, ωστόσο, ανυπέρβλητες. Η ασφάλεια στην περιοχή και στις άλλες 12.000 τοποθεσίες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος του Ιράκ, παραμένουν ελλιπείς, παρά τον περιορισμό του φαινομένου της λαθρανασκαφής. Η χώρα, όμως, διαθέτει δύναμη μόλις 1.500 ανδρών για τη φύλαξη των αρχαιολογικών χώρων, ενώ η αναβίωση των επιθέσεων τις τελευταίες εβδομάδες, απειλεί τα φιλόδοξα σχέδια της UNESCO για συντήρηση και ανάδειξη της αρχαίας πρωτεύουσας.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

13.11.08

Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008

Τα "κανάλια"του πολιτισμού

Τα «κανάλια» του πολιτισμού

Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη

Διάβαζα στην Κυριακάτικη «Κ» τις εκτιμήσεις πολύ γνωστών συγγραφέων των ΗΠΑ για την ανύπαρκτη πολιτική της οκταετίας του Μπους για τον πολιτισμό. Πρόθεσή τους ήταν να χαιρετήσουν την εκλογή του Ομπάμα γιατί διάλεξαν, φαίνεται, αυτό τον δρόμο για να του πουν τι δεν πρέπει να κάνει. Δεν τους απασχολεί τόσο ούτε η οικονομική κρίση ούτε ο πόλεμος στο Ιράκ, δύο προβλήματα κεφαλαιώδη, όσο ότι είχαν μια αντιπνευματική εξουσία που περιφρονούσε την πνευματικότητα και τον πολιτισμό και ότι αυτό το ελάττωμα, θα έλεγα αυτή η αναπηρία, αποδείχθηκε καίρια και μοιραία, γιατί σημαδεύει και σφραγίζει όλα τα άλλα, όλες τις αποφάσεις, την ίδια την εξουσία και την ουσία της.

Διαβάζοντας, στιγμές στιγμές ξεχνιόμουν και νόμιζα ότι αυτά τα γράφουν για μας και για τις δικές μας κυβερνήσεις. Και όχι μόνο για τη σημερινή αν και η σημερινή ανήγαγε την αντιπνευματικότητα σε τρόπο διακυβέρνησης. Οχι γιατί λείπουν οι σκεπτόμενοι υπουργοί (συμβαίνει βέβαια και το αντίθετο), αλλά γιατί κυριαρχεί η πλάνη ότι άλλο είναι η πράξη και άλλο η σκέψη, ότι ο πρακτικός νους είναι όχι μόνο διαφορετικός, αλλά και αντίθετος στον σκεπτόμενο νου. Ετσι δεν φανταζόμαστε τι πνευματικές απαιτήσεις μπορούμε να έχουμε από ένα πρακτικό, στην κατασκευή και στη χρήση έργο, όπως είναι ένας δημόσιος δρόμος, μια γέφυρα ή ένα κτίριο. ΄Η πολύ περισσότερο από την ανέγερση ενός μουσείου που θα περίμενε κανείς να αποπνέει και κάτι άλλο πέρα από την πρακτική χρήση του. Αναφέρομαι φυσικά στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης.

Από το υπουργείο Πολιτισμού και το υπουργείο Παιδείας πέρασαν, τις τελευταίες δεκαετίες, πολλοί υπουργοί, άνθρωποι της τρέχουσας πολιτικής. Ούτε ένας από αυτούς δεν μας είχε ποτέ απασχολήσει προηγουμένως με έργο ή με ιδέες που να αφορούν την Παιδεία ή τον Πολιτισμό. Ετσι στο υπουργείο Παιδείας έχουμε να δούμε απόφαση - τομή από την εποχή του Γεωργίου Ράλλη, όταν καθιέρωσε τη Δημοτική σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Και στο υπουργείο Πολιτισμού, από την εποχή της Μελίνας Μερκούρη, όταν (έστω) χειριζόταν τον πολιτισμό ως όργανο διεθνούς προβολής και δημοσίων σχέσεων.

Στο υπουργείο Πολιτισμού τα πράγματα δείχνουν αποτελματωμένα εδώ και πολλά χρόνια. Οταν το ανέλαβε ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν περιμέναμε βέβαια ότι θα ασχοληθεί με τον πολιτισμό. Ερμηνεύσαμε αυτή τη χειρονομία ως επισήμανση της σημασίας που η νέα διακυβέρνηση έδινε σε αυτό το υπουργείο. Εκτοτε και επί πέντε χρόνια ούτε μια νέα ιδέα (που να συζητηθεί, να ενθουσιάσει και ταυτόχρονα να αμφισβητηθεί) δεν εκπορεύθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού.

Θα μου πείτε ότι οι νέες ιδέες δεν έρχονται και τόσο εύκολα, ιδιαίτερα σε εποχές που δεν πιστεύουν στη δύναμη των ιδεών ή νομίζουν ότι δεν έχουν ανάγκη από ιδέες. Αλλά ούτε και οι «παλιές ιδέες» φαίνεται να έχουν ισχύ και να γίνονται σεβαστές. Τα βασικά «κανάλια» μέσα από τα οποία ο πολιτισμός διαχέεται στην κοινωνία είναι «παλιά ιδέα» και ελέγχονται πλήρως από το κράτος. Είναι πρώτα η αποκάλυψη, η ανάδειξη και η διαχείριση των αρχαιοτήτων με τις οποίες μας επροίκισαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας. Είναι τόσο μεγάλος ο όγκος και τόσο καίρια η σημασία τους (όχι για τους αρχαίους αλλά για μας) ώστε το υπουργείο Πολιτισμού θα μπορούσε να λέγεται και να είναι υπουργείο Αρχαιοτήτων, με αυτό και μόνο το συγκεκριμένο αντικείμενο. Ισως θα ήταν καλύτερα. Και φυσικά, μιλάμε για αρχαιότητες (και για την αρχαία γραμματεία) ως ζωντανό στοιχείο σύγχρονης παιδείας και όχι σαν τουριστικό αξιοθέατο ή σαν «εθνική» κομπορρημοσύνη.

Και μετά εννοούμε όλα εκείνα τα θεσμικά κανάλια παραγωγής και «διανομής» σύγχρονου πολιτισμού, όπως είναι το εθνικό θέατρο, η λυρική σκηνή, τα μουσεία λαϊκής τέχνης, οι ορχήστρες, οι παραδοσιακοί οικισμοί, οι πινακοθήκες και τόσα άλλα «κανάλια» που διοχετεύουν πολιτισμό στην κοινωνία.

Με άλλο σημείωμα θα υπενθυμίσουμε στο υπουργείο Πολιτισμού ότι πολιτισμός παράγεται και διοχετεύεται όχι μόνο από τα επίσημα και θεσμικά «κανάλια».


ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

11/11/08

Ολοι οι μαθητές μπορούν να μάθουν καλά τα πάντα

«Ολοι οι μαθητές μπορούν να μάθουν καλά τα πάντα»

Των Λινας Γιανναρου - Αποστολου Λακασα

«Ξέρετε ότι στις αρχές του 20ού αιώνα, οι γιατροί δεν έπλεναν τα χέρια τους πριν από μια χειρουργική επέμβαση; Ε, η εκπαίδευση σήμερα βρίσκεται στο ίδιο προ-επιστημονικό στάδιο που βρισκόταν η ιατρική πριν από 100 χρόνια!»

Το κοινό που θα παρακολουθήσει αύριο την ομιλία του καθηγητή του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς κ. Ρόμπερτ Σλάβιν θα διακρίνει το στίγμα ενός πρωτοπόρου στην εκπαίδευση. Και μπορεί οι απόψεις του να ενθουσιάσουν τους παρευρισκομένους (έχει προσκληθεί από την Ενωση Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Ιδιωτικής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ελλάδος και τον Σύλλογο Γονέων του Κολλεγίου Αθηνών), μάλλον όμως θα θεωρηθούν ακραίες από τους μανδαρίνους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Αρκεί να σκεφτείτε πως ο κ. Σλάβιν καταγγέλλει ότι τα εκπαιδευτικά προγράμματα που χρησιμοποιούνται σήμερα δεν έχουν... επιστημονική βάση.

«Απαρχαιωμένα» συστήματα

«Μολονότι σήμερα έχουμε πολλές αποδείξεις γύρω από τι “δουλεύει” και τι όχι στην εκπαίδευση, τι έχει δηλαδή αποτέλεσμα και τι όχι, η γνώση αυτή δεν χρησιμοποιείται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές αποφάσεις γύρω από εκπαιδευτικά προγράμματα να βασίζονται ακόμα και σήμερα στο μάρκετινγκ, σε φήμες, στην παράδοση, ακόμα και στην πολιτική. Οχι, πάντως, σε επιστημονικές αποδείξεις», αναφέρει ο ίδιος μιλώντας στην «Κ». Ηταν στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν ο ψυχολόγος εκπαίδευσης διατύπωσε για πρώτη φορά τις ριζοσπαστικές του απόψεις για τα «απαρχαιωμένα» σχολικά συστήματα. Σήμερα, το μεταρρυθμιστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ο καθηγητής Σλάβιν έχει αναπτύξει, μέσω του μη κυβερνητικού ιδρύματος Success for All, εφαρμόζεται ήδη σε πάνω από 1.200 σχολεία στις ΗΠΑ, σε 90 στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά και στον Καναδά, στο Μεξικό και στην Αυστραλία, με θεαματικά πάντα αποτελέσματα. Και η καταξίωση ήλθε μέσα από μελέτη και πειραματισμό (αλήθεια, πού βρίσκονται τα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία στην Ελλάδα;).

Βασικούς άξονες των προγραμμάτων του κ. Σλάβιν αποτελούν η φωνική, η τακτική αξιολόγηση και η μάθηση ανά ζεύγη. «Η μάθηση σε συνεργασία βοηθάει τα παιδιά να εμπεδώσουν τις πληροφορίες που μαθαίνουν από τον δάσκαλο, αφού έχουν την υποχρέωση αφ’ ενός να μάθουν τα ίδια την ύλη και αφ’ ετέρου να εξασφαλίσουν ότι τη γνωρίζει και ο “συνεργάτης” τους. Εκτός αυτού, κάνει την καθημερινή διδασκαλία διαδραστική και ευχάριστη», σημειώνει ο καθηγητής. «Πολλά παιδιά σήμερα αισθάνονται πολύ μεγάλη πίεση, και -ακόμα χειρότερα- πολύ μεγάλη... βαρεμάρα». Τα προγράμματά του διέπει η ίδια αρχή: Ολα τα παιδιά μπορούν να μάθουν. «Ναι, πιστεύουμε ότι όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν τα πάντα. Απλώς κάποια χρειάζονται λίγη περισσότερη βοήθεια από άλλα προκειμένου να εξαντλήσουν τις δυνατότητές τους. Οι εκπαιδευτικοί, αλλά και η κοινωνία ευρύτερα, πρέπει να εργαστούμε για να βρούμε τρόπους ώστε όλα τα παιδιά να γίνουν μαθητές ικανοί και με αυτοπεποίθηση, τόσο βελτιώνοντας την ποιότητα της διδασκαλίας όσο και προσφέροντας εντατική βοήθεια από νωρίς, όταν τα παιδιά αρχίζουν να μένουν πίσω».

Οι καταπληκτικοί δάσκαλοι

Φυσικά, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν θα ήταν εφικτό δίχως... αξιολόγηση, σημειώνει ο κ. Σλάβιν, καταδεικνύοντας -άθελά του- την απόσταση που χωρίζει την ελληνική εκπαίδευση από τα προηγμένα εκπαιδευτικά συστήματα. «Ο θεμέλιος λίθος της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να είναι η ποιότητα, η οποία προϋποθέτει πολιτικές που θα φέρουν ταλαντούχους ανθρώπους στην εκπαίδευση και θα τους δώσει τη δυνατότητα επαγγελματικής εξέλιξης και άλλα στηρίγματα. Δεν είναι τα όμορφα κτίρια ούτε καν η προχωρημένη τεχνολογία που φτιάχνουν καταπληκτικά σχολεία - είναι οι καταπληκτικοί δάσκαλοι. Ο Πλάτωνας και ο Σωκράτης, άλλωστε, δίδασκαν στο δρόμο...»

Αραγε, σε ένα «κλειστό» εκπαιδευτικό σύστημα, όπως το ελληνικό, θα μπορούσαν να εφαρμοστούν τέτοιες καινοτόμες μέθοδοι; «Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζω το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά είμαι βέβαιος ότι είναι εφικτό να εισάγεις αποτελεσματικές μεθόδους σε κάθε εθνικό σύστημα - εάν βέβαια οι επικεφαλής του είναι αφοσιωμένοι στο να βελτιώνουν τις επιδόσεις των μαθητών τους», καταλήγει ο κ. Σλάβιν. Στα σχολεία όπου έχει εφαρμοστεί το πρόγραμμα Success for All, πάντως, τα παιδιά σημειώνουν τρεις φορές μεγαλύτερη πρόοδο μέσα σε μια χρονιά απ’ ό, τι με τα «παραδοσιακά» συστήματα διδασκαλίας.

Ο ομιλία του θα πραγματοποιηθεί αύριο Τετάρτη στις 6 μ. μ. στο Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο Καψή (Κηφισίας και Πάρνωνος, Μαρούσι).

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

11.11.08

Οι ξένοι φεύγουν οι Ελληνες έρχονται στο Χρηματιστήριο

Οι ξένοι φεύγουν οι Ελληνες έρχονται στο Χρηματιστήριο
Τον Οκτωβριο επανενεργοποιήθηκαν 110.000 κωδικοί

Οι Ελληνες επανέρχονται στο Χ.Α. καθώς για πρώτη φορά την τελευταία διετία επανενεργοποιήθηκαν 110.000 υφιστάμενοι κωδικοί στις συνεδριάσεις του Οκτωβρίου. Παράλληλα οι ξένοι επενδυτές ρευστοποίησαν ελληνικές μετοχές αξίας 1,175 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο γεγονός που αποτυπώθηκε και στις εφιαλτικές συνεδριάσεις του προηγούμενου μήνα που είχε οδηγήσει τον Γενικό Δείκτη στα χαμηλά των 1.728,49 μονάδων (24/10/08). Οι ξένοι επενδυτές μείωσαν τη θέση τους κατά 1,9% στο ελληνικό χρηματιστήριο. Αντίθετα οι Ελληνες ιδιώτες επανέρχονται στο Χ.Α. -όπως σημείωνε και η «Καθημερινή της Κυριακής»- καθώς διπλασιάστηκαν οι ενεργές μερίδες σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο και ακόμη άνοιξαν 6.500 νέες επενδυτικές μερίδες τον Οκτώβριο.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Κ» οι Ελληνες επενδυτές που επανέρχονται στο Χ.Α. έχουν μέσο όρο αξίας χαρτοφυλακίων μεταξύ 100.000 και 200.000 ευρώ, έχουν επενδυτικό ορίζοντα τουλάχιστον 12 μηνών, επιλέγουν εταιρείες της υψηλής κεφαλαιοποίησης με υψηλή μερισματική πολιτική και ανήκουν στους επενδυτές με πολυετή εμπειρία και όχι στην πλειοψηφία των επενδυτών του 1999 που έχουν αποχωρήσει από το Χ.Α. Οπως ανακοίνωσε χθες το Χρηματιστήριο της Αθήνας, η συμμετοχή των ξένων επενδυτών μειώθηκε για πρώτη φορά από τις αρχές του 2007 κάτω από το 50% της συνολικής κεφαλαιοποίησής του. Η συμμετοχή των ξένων διαμορφώθηκε σε 49,2%, ενώ τον Σεπτέμβριο η συμμετοχή των ξένων στο Χ.Α. ήταν 51,1%. Μέσα σε 12 μήνες οι ξένοι επενδυτές έχουν μειώσει τη συμμετοχή τους στο Χ.Α. κατά 3,5%, καθώς τον Οκτώβριο του 2007 η συμμετοχή των ξένων ήταν στο 52,7%. Τον Οκτώβριο του 2008 οι ξένοι επενδυτές στο σύνολό τους παρέμειναν πωλητές στην ελληνική αγορά, με σύνολο εκροών κεφαλαίων ύψους 1.175,53 δισ. ευρώ.

Θεσμικοί και υπεράκτιες

Οι βασικές εκροές προέρχονται κυρίως από ξένους θεσμικούς (1.213,85 δισ. ευρώ) και υπεράκτιες εταιρείες 111,18 εκατ. ενώ αντίθετα τα ξένα φυσικά και νομικά πρόσωπα εμφανίζουν εισροές κεφαλαίων 43,34 εκατ. ευρώ και 106,16 εκατ., αντίστοιχα. Οι Ελληνες επενδυτές εμφανίζονται αγοραστές με συνολικές εισροές ύψους 986,46 εκατ. ευρώ. Κύριοι αγοραστές αναδείχθηκαν οι Ελληνες ιδιώτες επενδυτές με 587,54 εκατ. ευρώ και ακολουθούν οι ιδιωτικές χρηματοοικονομικές εταιρείες (232,86 εκατ. ευρώ), οι ιδιωτικές μη χρηματοοικονομικές εταιρείες (111,87 εκατ. ευρώ) και ο δημόσιος τομέας (54,19 εκατ. ευρώ ). Στην κατηγορία Μεγάλης Κεφαλαιοποίησης οι ξένοι επενδυτές συνεχίζουν να έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο κεφαλαιοποίησης με 52,6% από 54,8% τον Σεπτέμβριο του 2008 και 56,1% τον Οκτώβριο του 2007. Οι Ελληνες ιδιώτες επενδυτές τον Οκτώβριο του 2008 κατείχαν το 21,3% της κεφαλαιοποίησης του Χ.Α. από 21% τον Σεπτέμβριο του 2008 και 20% τον Οκτώβριο του 2007. Παράλληλα οι επενδυτικές μερίδες τον Οκτώβριο διπλασιάστηκαν (109.229) σε σχέση με τον Σεπτέμβριο (62.871)

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

11.11.08

Ο βιασμός της Βαβυλώνας στο Λονδίνο

Ο βιασμός της Βαβυλώνας στο Λονδίνο
Εκθεση στο Βρετανικό Μουσείο θα καταδεικνύει τις ζημιές που προκάλεσαν τα στρατεύματα στον αρχαιολογικό χώρο

Στην Παλαιά Διαθήκη η Βαβυλώνα καταστρέφεται από τον Θεό ως τιμωρία για την παρακμή και τη σκληρότητα των κατοίκων της. Αυτή την περίοδο όμως ένας άλλος κίνδυνος απειλεί την αρχαία μητρόπολη: η παρουσία των συμμαχικών στρατευμάτων στο Ιράκ, που κατηγορούνται για τραυματισμό των μνημείων της περιοχής. Την έκταση των ζημιών αυτών θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στο κοινό μεγάλη έκθεση με φιλμ και φωτογραφίες που εγκαινιάζεται την Πέμπτη στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου. Τίτλος αυτής, «Βabylon: Μyth and Reality».

Αμερικανικά, πολωνικά και άλλα στρατεύματα κατασκήνωσαν ανάμεσα στα ερείπια της πόλης του Ναβουχοδονόσορα, κοντά στη σύγχρονη πόλη του Αλ Χιλάχ, τον Απρίλιο του 2003, όπου και παρέμειναν ως τον Δεκέμβριο του 2004. Η Βαβυλώνα μπορεί να στάθηκε πιο τυχερή συγκριτικά με άλλους ιστορικούς χώρους που έπεσαν θύματα λεηλασιών από αρχαιοκάπηλους, παρ΄ όλα αυτά όμως δεν θα αναρρώσει ποτέ από την κατάληψή της από 2.000 στρατιώτες.

«Εσκαβαν τάφρους,ισοπέδωναν εδάφη,οδηγούσαν βαριά οχήματα πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο,μόλυναν το χώμα με απόβλητα.Το κακό που έκαναν είναι μη αναστρέψιμο» δήλωσε ο Τζον Κέρτις , επικεφαλής του Τμήματος Μεσανατολικών Αρχαιοτήτων του Βρετανικού Μουσείου.

Οσον αφορά το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ιράκ τώρα, αυτό αναμένεται να ανοίξει ξανά τις πύλες του μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, με την προϋπόθεση ότι τα επίπεδα ασφαλείας στη Βαγδάτη θα λειτουργούν σε ικανοποιητικό βαθμό. Προς το παρόν το μουσείο παραμένει κλειστό, έξι χρόνια μετά την τρομερή λεηλασία κατά την οποία εκλάπησαν 15.000 αρχαία ευρήματα μέσα στο κλίμα χάους και αναρχίας μετά την εισβολή των Αμερικανών. Εκτοτε αξιωματούχοι από το Ιράκ αλλά και απ΄ όλον τον κόσμο έχουν επιχειρήσει να ανακτήσουν τους κλεμμένους θησαυρούς προσφέροντας αμοιβές χιλιάδων στερλινών. Και οι προσπάθειές τους είχαν αντίκρισμα: από 5.000 ως 7.000 αντικείμενα έχουν εντοπισθεί, αλλά λείπουν ακόμη ορισμένα εξαιρετικής σημασίας.

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
11.11.08

«Να πληρώσουν για το μνημείο αυτοί που το λεηλάτησαν»

«Να πληρώσουν για το μνημείο αυτοί που το λεηλάτησαν»
Πρόταση για την αναστήλωση του ναού του Επικούριου Απόλλωνα
Επί χρόνια αναστηλώνεται ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα στη Φιγαλεία και μόλις τώρα οι υπεύθυνοι του έργου είναι σε θέση να πουν ότι μπορούν να παραδώσουν ένα τμήμα του. Πρόκειται για την εξυγίανση των θεμελίων της βόρειας (στενής) πλευράς του ναού, έργο το οποίο έπρεπε να προηγηθεί προκειμένου να επανατοποθετηθούν οι κίονες σε στέρεη βάση.

Οπως πληροφόρησε μάλιστα τον υπουργό Πολιτισμού κ. Μιχάλη Λιάπη, ο οποίος επισκέφθηκε προ ημερών το μνημείο, ο κ. Αλέκος Μάντης, πρόεδρος της Επιτροπής Αναστήλωσης Επικουρίου, στους επόμενους δύο μήνες θα αρχίσει η τοποθέτηση των έξι κιόνων από τους δέκα αυτής της πλευράς (οι άλλοι τέσσερις αφορούν τις γωνίες του ναού). Ακολούθως θα αρχίσει να υλοποιείται νέο πρόγραμμα για τις άλλες πλευρές του κτιρίου. Αντικατάσταση του στεγάστρου πάντως δεν προβλέπεται επί του παρόντος.

Το ποσόν των 4 εκατ. ευρώ υποσχέθηκε ο κ. Λιάπης από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς), πλην όμως άκουσε και μια αιρετική πρόταση από τον κ. Μάντη, ο οποίος στο πλαίσιο της εξεύρεσης κονδυλίων για την ολοκλήρωση του έργου, που είναι τεράστιο, πρότεινε τη χρηματοδότησή του και από αυτούς που λεηλάτησαν το μνημείο! Γιατί η εξαιρετικής τέχνης ζωφόρος του ναού εκλάπη το 1812 λίγο προτού ξεσπάσει η Επανάσταση του ΄21 από βρετανούς αρχιτέκτονες- αρχαιόφιλους- αρχαιοκάπηλους και τώρα εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο. Οι ενέργειές τους μάλιστα συνέβαλαν κατά πολύ στην αποκάλυψη της θεμελίωσης του ναού με συνέπεια τη σημερινή διάβρωση και καταστροφή του.

Σημειώνεται ότι η ανέγερση του ναού τοποθετείται το 420- 400 π.Χ. και αρχιτέκτονάς του θεωρείται ο Ικτίνος.
ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
11.11.08

Νέο «πακέτο» $150 δισ. στην ΑΙG

Νέο «πακέτο» $150 δισ. στην ΑΙG
Ο ασφαλιστικός όμιλος ανακοίνωσε απώλειες $24,5 δισ. κατά το τρίτο τρίμηνο

Η αμερικανική κυβέρνηση προχώρησε χθες σε μια νέα εντυπωσιακή κίνηση στήριξης του γιγαντιαίου ασφαλιστικού ομίλου Αmerican Ιnternational Group (ΑΙG). Ανακοίνωσε νέο πακέτο σωτηρίας της ΑΙG ύψους 150 δισ. δολαρίων, στο οποίο περιλαμβάνεται και η χορήγηση 40 δισ. δολαρίων για την απόκτηση μετοχικού μεριδίου από την πλευρά του Δημοσίου. Το νέο «σωσίβιο» ουσιαστικά διπλασιάζει το ποσό που αποφάσισε να διαθέσει το κράτος στην ΑΙG τον περασμένο Σεπτέμβριο, καθώς ο ασφαλιστικός κολοσσός αντιμετωπίζει διαρκώς νέα ανοίγματα και οξύτατα προβλήματα ρευστότητας. Η ΑΙG ανακοίνωσε νέες ζημιές 24,5 δισ. δολαρίων κατά το τρίτο τρίμηνο του 2008.

Η ανανεωμένη παρέμβαση δημοσιοποιήθηκε χθες από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και το υπουργείο Οικονομικών. Το οικονομικό επιτελείο της Ουάσιγκτον αντιλήφθηκε ότι η ενίσχυση του Σεπτεμβρίου για την αποτροπή της χρεοκοπίας της ΑΙG- είχε μόλις ανακοινώσει απώλειες τριμήνου 40 δισ. δολαρίωνδεν αρκεί για να επαναφέρει τη σταθερότητα στον κλυδωνιζόμενο όμιλο. Δίδεται έτσι νέα πίστωση χρόνου και ακόμη μεγαλύτερη ρευστότητα (με χρήματα των αμερικανών φορολογούμενων) στον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Εντουαρντ Λίντι για να συνεχίσει την προσπάθεια σωτηρίας.

Oι αξιωματούχοι της Fed διαβεβαίωναν χθες ότι τα 150 δισ. δολάρια των φορολογουμένων θα επιστραφούν στο Δημόσιο. Στο νέο σχέδιο περιλαμβάνεται χρησιμοποίηση 40 δισ.

δολαρίων από το «σχέδιο Πόλσον» των 700 δισ. δολαρίων, τα οποία θα διατεθούν για την αγορά προνομιούχων μετοχών της ΑΙG. Ως αντάλλαγμα το Δημόσιο αποκτά δικαίωμα παρέμβασης στα διοικητικά της εταιρείας με τη δυνατότητα επιβολής διαφόρων περιορισμών. Σε αυτούς περιλαμβάνεται το «πάγωμα» του συνολικού ποσού που θα μοιραστεί ως μπόνους στα 70 κορυφαία διευθυντικά στελέχη. Παράλληλα επιβάλλεται όριο για το ύψος των αποζημιώσεων που θα λαμβάνουν οι υψηλόβαθμοι υπάλληλοι οι οποίοι εγκαταλείπουν την ΑΙG.

Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, το αρχικό δάνειο της Fed θα μειωθεί από τα 85 δισ. δολάρια στα 60 δισ. δολάρια. Παράλληλα η κεντρική τράπεζα χορηγεί ξεχωριστό δάνειο 37,8 δισ. δολαρίων προς την ασφαλιστική εταιρεία. Επιπλέον θα διατεθούν 52,5 δισ. δολάρια για την αγορά των τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων που διατηρεί στην κατοχή της η ΑΙG. Στόχος είναι να απαλλαγεί η εταιρεία από τα «τοξικά» χρηματοοικονομικά προϊόντα που «μόλυναν» τους ισολογισμούς της και την οδήγησαν στο χείλος του γκρεμού τον περασμένο Σεπτέμβριο. Οι κινήσεις αυτές είναι αναγκαίες «για να ενδυναμωθεί η εταιρεία και να ενισχυθεί η δυνατότητά της να ολοκληρώσει με επιτυχία το σχέδιο αναδιοργάνωσης » ανέφερε εκπρόσωπος της αμερικανικής κυβέρνησης. Η αφαίρεση των «τοξικών» προϊόντων από τους ισολογισμούς «δίνει στην ΑΙG χώρο για να αναπνεύσει» υποστηρίζει ο αναλυτής της CreditSights Ρόμπερτ Χέινς. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι απώλειες που κατέγραψε η ΑΙG κατά τα τρία τελευταία τρίμηνα ήταν μεγαλύτερες από τα κέρδη του ασφαλιστικού κολοσσού τα 14 προηγούμενα τρίμηνα, αρχής γενομένης από το 2004!

Για πρώτη φορά, κεφάλαια από το πακέτο των 700 δισ. δολαρίων που ενέκρινε το Κογκρέσο πηγαίνουν σε μια επιχείρηση που δεν είναι τράπεζα. Μια αντίστοιχη κίνηση ανέμεναν τις τελευταίες ημέρες και οι γιγαντιαίες αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες General Μotors, Ford και Chrysler. Οι «τρεις μεγάλες» εταιρείες του Ντιτρόιτ αντιμετωπίζουν τεράστια οικονομικά προβλήματα και πιέζουν την κυβέρνηση για τη χορήγηση ενισχύσεων από το πακέτο των 700 δισ. δολαρίων. Ζητούν δηλαδή περισσότερα χρήματα από τα 25 δισ. δολάρια που θα τους μοιραστούν με τη μορφή χαμηλότοκων δανείων από το Δημόσιο με σκοπό την αναδιοργάνωση των εργοστασίων τους για την ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον αυτοκινήτων. Η ανωτέρω ρύθμιση εγκρίθηκε από το Κογκρέσο τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ωστόσο οι τρεις εταιρείες υποστηρίζουν ότι τα χρήματα δεν επαρκούν για τη στήριξη της παραπαίουσας αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα δεσμεύτηκε για τη στήριξη του κλάδου μόλις αναλάβει καθήκοντα (στις 20 Ιανουαρίου του 2009).

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
11.11.08

«Το σχέδιο είναι συνταγματικά αθεράπευτο»

«Το σχέδιο είναι συνταγματικά αθεράπευτο»
Δικαστικός κατά του ειδικού χωροταξικού

Του Γιωργου Λιαλιου

Θέμα αντισυνταγματικότητας του ειδικού χωροταξικού σχεδίου για τον τουρισμό και εγκυρότητας της στρατηγικής μελέτης στην οποία έχει βασιστεί θέτει ανώτατη δικαστικός. Οπως εκτιμά, το σχέδιο γίνεται το όχημα για την καταστρατήγηση της πολεοδομικής νομοθεσίας, αλλά και για την κατάργηση της προστασίας των ευαίσθητων περιοχών. Με τους αντιδρώντες στο ειδικό χωροταξικό συντάχθηκε και ο ΣΥΡΙΖΑ, ο πρόεδρος του οποίου, κ. Αλέξης Τσίπρας, το χαρακτήρισε «αντίληψης Βατοπεδίου και Τοπλού» και μίλησε για «κράτος εργολάβων».

Μιλώντας σε συζήτηση που διοργάνωσε στη Βουλή η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού, η Σύμβουλος Επικρατείας (στο Δ΄ Τμήμα) κ. Μαρία Καραμανώφ, εκπροσωπώντας το Επιμελητήριο Βιωσιμότητας και Περιβάλλοντος, στράφηκε κατά της φιλοσοφίας αλλά και των ειδικών ρυθμίσεων του προωθούμενου Σχεδίου. «Το ειδικό χωροταξικό παρακάμπτει προκλητικά την ουσία, δηλαδή τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού. Ολη η χώρα θεωρείται «δεκτική» τουριστικής ανάπτυξης. Πρόκειται για μια πλήρη αντιστροφή της λογικής του χωροταξικού σχεδιασμού, που καθιστά το προωθούμενο σχέδιο συνταγματικά αθεράπευτο», σημείωσε.

Η κ. Καραμανώφ διατύπωσε μάλιστα σοβαρές κατηγορίες για τη νομιμότητα των ρυθμίσεων του σχεδίου για τις νέες μορφές τουρισμού, αλλά και για τις ρυθμίσεις σχετικά με τις προστατευόμενες περιοχές. «Οι πρώτες καταστρατηγούν την πολεοδομική νομοθεσία. Στις δεύτερες, με το τέχνασμα δήθεν όρων και περιορισμών προβλέπεται η ανάπτυξη περιοχών που μέχρι σήμερα ήταν ανέγγιχτες. Για παράδειγμα, όταν αναφέρει ότι δεν πρέπει να διασπάται η ενότητα των δασών από μια τουριστική επένδυση, ουσιαστικά εννοεί ότι τα δάση προσφέρονται για τουριστική ανάπτυξη».

Μάλιστα, η κ. Καραμανώφ στράφηκε και κατά της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), στην οποία βασίζεται το σχέδιο, χαρακτηρίζοντάς την «άχρηστη». «Για παράδειγμα, φέρουσα ικανότητα δεν σημαίνει πόσοι ενδιαφέρονται να αγοράσουν στην Ελλάδα, αλλά πόσους αντέχει η χώρα από πλευράς φυσικών πόρων και προστασίας περιβάλλοντος», σημείωσε. Η ανώτατη δικαστικός απέρριψε συνολικά από νομικής πλευράς το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού, τονίζοντας ότι απηχεί μια επικίνδυνη νοοτροπία. «Αντί για εργαλείο που να διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη, ο χωροταξικός σχεδιασμός γίνεται τέχνασμα που καλύπτει καταστάσεις, αρκεί να είναι συρραμμένες σε ένα ενιαίο κείμενο», σημείωσε.

Καυστικοί απέναντι στο σχέδιο ήταν βέβαια και ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Αλέκος Αλαβάνος, καθώς και η υπεύθυνη θεμάτων ΠΕΧΩΔΕ κ. Αννα Φιλίνη. «Το σχέδιο είναι παρωχημένο, καθώς βασίζεται στις δύο μεγάλες παθολογίες του ελληνικού τουρισμού: την αντίληψη ότι το real estate είναι η κινητήρια δύναμη της οικονομίας, που είδαμε ότι οδήγησε στη φούσκα και στην οικονομική κρίση στις ΗΠΑ. Και την αντίληψη «Βατοπεδίου» και «Τοπλού», ότι δεν υπάρχουν όρια στο real estate», ανέφερε ο κ. Αλαβάνος. «Η απόφαση της κυβέρνησης παραδίδει τα νησιά και τις παράκτιες περιοχές στα μεγάλα εργολαβικά συμφέροντα. Δεν υπάρχει κράτος της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, αλλά κράτος των εργολάβων», ανέφερε.

Ενάντια στο σχέδιο μίλησε και η πολεοδόμος κ. Ράνια Κλουτσινιώτη, εκ μέρους του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, αλλά και ο κ. Κρίτων Αρσένης εκ μέρους των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Μάλιστα, όπως ανέφερε ο τελευταίος, με βάση το χωροταξικό του τουρισμού θα μπορούσαν να χτιστούν στην Ιο έως 8.500 κατοικίες των 80 τ.μ. και 825.000 τ.μ. ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

11.11.08


Οι σοβαρές ευθύνες κυβέρνησης και τραπεζιτών

ΑΝΑΛΥΣΗ
Οι σοβαρές ευθύνες κυβέρνησης και τραπεζιτών

Του Νικου Νικολαου

Οι ελληνικές τράπεζες στο σύνολό τους σχεδόν (οι εξαιρέσεις θα είναι μία ή δύο στον αριθμό) θα ενταχθούν στο κυβερνητικό ταμείο των 28 δισ. ευρώ για να αντλήσουν ρευστότητα, αλλά και κεφάλαια, προκειμένου να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Η ένταξη, την οποία προανήγγειλε χθες η Ελληνική Ενωση Τραπεζών, θα γίνει ευθύς ως το σχετικό κυβερνητικό νομοσχέδιο εγκριθεί από τη Βουλή και προηγουμένως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Τέλος καλό όλα καλά, θα μπορούσε να σχολιάσει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Δυστυχώς, δεν είναι έτσι, αφού στον μήνα που πέρασε αφ’ ότου ανακοινώθηκε το κυβερνητικό σχέδιο, έγιναν τόσα πολλά σε βάρος της οικονομίας και σε κάθε περίπτωση απεκαλύφθησαν ανεπάρκειες και έλλειψη προετοιμασίας από κυβερνητικής πλευράς, αλλά και εγωισμοί συμφερόντων από τις τράπεζες, που και τα δύο τα πλήρωσαν τα νοικοκυριά και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με τα υψηλότερα επιτόκια, με τα οποία υποχρεώθηκαν να δανεισθούν. Και είναι εύλογο να διερωτάται η κοινή γνώμη, αφού εξαρχής ήταν βέβαιο ότι οι ελληνικές τράπεζες ήταν αδύναμες να αντιμετωπίσουν από μόνες τους την έλλειψη ρευστότητας που έπληττε ήδη την οικονομία μας ως αποτέλεσμα της διεθνούς αναταραχής, γιατί η κυβέρνηση δεν επέσπευσε την εφαρμογή του πακέτου και γιατί οι τράπεζες έκαναν επίδειξη ανύπαρκτης ισχύος, διαφημίζοντας ότι δεν έχουν ανάγκη την κρατική ενίσχυση;

Το ότι οι καθυστερήσεις αυτές στοίχισαν στην οικονομία και τους δανειολήπτες το ομολογεί πρώτη η κυβέρνηση, όταν διά στόματος πρωθυπουργού εξορκίζει τις τράζεπες να προτάξουν το κοινωνικό συμφέρον έναντι της κερδοφορίας τους και όταν οι κ. Γ. Αλογοσκούφης και Χρ. Φώλιας απειλούν τις τράπεζες με πρόστιμα για καταχρηστικές συμπεριφορές.

Οσον αφορά τις ευθύνες της κυβέρνησης για την καθυστέρηση η μόνη εξήγηση είναι ότι και στην περίπτωση αυτή, όπως και τόσες άλλες επείγουσες καταστάσεις, τα αντανακλαστικά της έχουν χάσει από καιρό την ευαισθησία τους. Το γεγονός εξάλλου ότι ο κ. υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, τροποποίησε αρκετές φορές το δικό του σχέδιο, δείχνει ότι το είχε συντάξει χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία και διάλογο με τους ενδιαφερόμενους, και το μετέβαλε στην πορεία γιατί πείσθηκε ότι κάποιες ρυθμίσεις του ήταν άδικες.

Ο κ. Αλογοσκούφης μού υποστηρίζει βέβαια ότι σε καμιά ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει ολοκληρωθεί και δεν εφαρμόζεται στο σύνολό της η κυβερνητική πρόταση για τις τράπεζες, γιατί ακόμη γίνονται συνομιλίες με τις τράπεζες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ισως να έχει δίκαιο, αλλά εμείς ενδιαφερόμαστε για τη χώρα μας και δυστυχώς αυτόν τον μήνα που πέρασε χιλιάδες επιχειρήσεις ζουν υπό την απειλή ασφυξίας αφού δεν παίρνουν δάνεια από τις τράπεζες ή τα παίρνουν με υψηλό επιτόκιο.

Σχετικά με τις ευθύνες των τραπεζών, είναι προφανές ότι κάποιες εξ αυτών καιροσκόπησαν συμφεροντολογικά τον τελευταίο μήνα, ισχυριζόμενες (κυρίως η Εθνική) ότι δεν έχουν ανάγκη της κρατικής βοήθειας. Και τήρησαν αυτή τη στάση εκ του πονηρού για να αρπάζουν καταθέσεις από τους ανταγωνιστές τους. Εδώ δηλαδή η αγορά βούλιαζε και κάποιοι τραπεζίτες σκέφτονταν ότι αυτό ήταν ευκαιρία για να διευρύνουν τα μερίδιά τους σε καταθέσεις και πιστώσεις.

Ακόμη οι τράπεζες αντί να πουν την αλήθεια στον κόσμο και να εξηγήσουν γιατί είναι αναγκασμένες να ανεβάσουν τα επιτόκια στα δάνειά τους (για τον απλούστατο λόγο ότι πλήρωναν μέχρι 6,30% επιτόκια για να μαζέψουν καταθέσεις και ακόμη γιατί παρότι το euribor έπεφτε, αυτές δεν έβρισκαν δάνεια ικανά να καλύψουν το χάσμα καταθέσεων - δανείων), προσπαθούσαν να μετακυλίσουν το αυξημένο κόστος στους δανειολήπτες στα μουλωχτά! Και όταν άρχισαν να τους ξεφωνίζουν οι μικρομεσαίοι μέσω των συνδικαλιστικών τους οργανώσεων, κατάλαβαν ότι δεν έχουν άλλη λύση παρά να ομολογήσουν ότι είναι ανοικτές και χρειάζονται κρατική βοήθεια.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

11.11.08

ShareThis