Του Νικου Παπανδρεου*
Το σχέδιο νόμου που έχει καταθέσει ο κ. Σουφλιάς για την τουριστική ανάπτυξη κρύβει ένα μεγάλο κίνδυνο: τη μαζική δόμηση όλων των νησιών μας. Απελευθερώνει τη γη από τους έως σήμερα περιορισμούς μικρών συντελεστών δόμησης με το εξής «κόλπο»: Με τη ρύθμιση (κοινή υπουργική απόφαση) μπορούν να πωλούνται σπίτια που έχουν κτιστεί ως μέρος μιας τουριστικής εγκατάστασης.
Το τι σημαίνει αυτό γίνεται αντιληπτό αν λάβουμε υπόψη δύο σημαντικούς παράγοντες: ότι με την υπουργική απόφαση που ετοιμάζετε, στην τουριστική εγκατάσταση θα επιτρέπεται πολύ μεγαλύτερος συντελεστής δόμησης από την κατοικία.
Πώς γίνεται αυτό; Ξεκινάμε από το γεγονός ότι η τουριστική επιχείρηση έχει δύο μεγάλα πλεονεκτήματα για τους κατασκευαστές: μεγαλύτερο συντελεστή δόμησης στις λεγόμενες «εκτός σχεδίου» περιοχές (σας θυμίζω ότι σε άλλες χώρες, το «εκτός σχεδίου» σημαίνει ότι απλώς δεν κτίζεις) και δεύτερον, τη δυνατότητα επιδοτήσεων και φοροελαφρύνσεων με κυμαινόμενο συντελεστή ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή της χώρας.
Σε γενικές γραμμές, η κοινωνία μας συμφωνεί με την ειδική μεταχείριση για ό,τι αφορά τον τουρισμό εφόσον πιστεύουμε ότι είναι τομέας οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης. Το ότι δεν κατορθώσαμε να έχουμε τον ποιοτικό τουρισμό που οραματιζόμαστε όλοι μας είναι πράγματι ένα θέμα, και φυσικά κατακριτέο.
Και τώρα έρχεται το υπουργείο Δημοσίων Εργων και Περιβάλλοντος να σπάσει τους καταστευαστικούς (πολεοδομικούς και περιβαλλοντικούς) φραγμούς που λειτουργούσαν ως ένα προστατευτικό χαλινάρι που περιόριζε την αγάπη μας για το τσιμέντο.
Ετσι, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, το 30% των συνολικών κατασκευών μια τουριστικής επιχείρησης – μιλάμε για σπίτια– μπορεί να πουληθεί. Ομως τέτοιες κατασκευές έχουν τεράστιο συντελεστή δόμησης σε σχέση με τον κανονικό που υπάρχει σήμερα για τα εκτός σχεδίου σπίτια. Από το περίπου 3% έως και 6% του συντελεστή δόμησης που ισχύει στα εκτός σχεδίου σήμερα στα νησιά μας, με τη νέα ρύθμιση, ο συντελεστής θα αρχίζει από το 20% και αναλόγως πώς θα μετριέται και ο αιγιαλός ή άλλες μη δομήσιμες εκτάσεις, μπορεί να φτάσει και το 100%. Δηλαδή, ενώ για 4 στρέμματα μπορούσες να κτίσεις σπίτι 250 τ.μ., τώρα μπορεί ένας επενδυτής να το γεμίσει με τσιμέντο και να κτίσει απεριόριστο αριθμό κατοικιών. Το κακό ισπανικό μοντέλο τουρισμού φτάνει στα παράλιά μας.
Στο νόμο φαίνεται να υπάρχει ένας περιορισμός –ότι τα σπίτια πρέπει να συνδέονται με μια τουριστική επιχείρηση, δηλαδή να είναι κτισμένα γύρω από ένα κεντρικό σημείο– το ξενοδοχείο. Ο «περιορισμός» δεν μιλάει καθόλου για την αρχιτεκτονική ή τον σεβασμό της παράδοσης. Η νέα και αμαρτωλή ρύθμιση βρίσκεται στο άρθρο 10, όπου διαβάζουμε ότι επιτρέπονται «νέου τύπου» τουριστικές εγκαταστάσεις με κατοικίες προς πώληση «στις οποίες θα προβλέπεται η δυνατότητα παροχής ξενοδοχειακών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου».
Ετσι ο κατασκευαστής real-estate developer θα παίρνει άδεια τουριστικής εγκατάστασης, θα κτίσει 100 σπίτια σε λίγα στρεμματάκια, και μετά θα αρχίζει να τα πουλάει. Σημειώνω ότι μέχρι τώρα δεν μπορούσε να το κάνει αυτό. Θεωρητικά πρέπει να έχει κτίσει και να λειτουργεί ένα ξενοδοχείο που θα «υποστηρίζει» τα σπίτια, ώστε η επένδυση να μη μοιάζει με καθαρό real estate, αλλά να διατηρεί ένα έστω και τυπικό τουριστικό χαρακτήρα. Χωρίς όμως να είμαι νομικός, βλέπω ένα τεράστιο και μάλλον εσκεμμένο «λάθος» στην πιο πάνω διατύπωση.
Στην τουριστική εγκατάσταση με τις νέου τύπου κατοικίες προς πώληση, ενώ εκ πρώτης όψεως πιστεύει κανείς ότι είναι υποχρεωτική η συλλειτουργία μιας ξενοδοχειακής μονάδας, από μια δεύτερη και πιο προσεκτική ανάγνωση παρατηρούμε ότι ο επιχειρηματίας αρκεί απλά και μόνο να «προβλέψει» τη δυνατότητα παροχής ξενοδοχειακών υπηρεσιών υψηλού τύπου ώστε να προχωρήσει στην επένδυση. Θα υπάρχει στην αίτηση, αλλά όχι στην πράξη.
Ετσι ανοίγει το υπουργείο την πόρτα στην ακατάσχετη τσιμεντοποίηση των νησιών μας. Φαίνεται ότι η Νέα Δημοκρατία είναι αποφασισμένη να εκποιήσει κάθε δημόσιο αγαθό που είναι δυνατόν να πουληθεί. Ο χώρος, η εμφάνιση της ακτογραμμής ενός νησιού, οι λόφοι, τα παλιά μονοπάτια που συνδέουν τα χωριά μεταξύ τους, τα λιθόκτιστα καλντερίμια, η ίδια η μορφή του τοπίου, είναι κατ’ αρχήν δημόσια αγαθά. Για την κυβέρνηση, όλα αυτά είναι αντικείμενα προς εκποίηση που τα βγάζει σε μαζικό ξεπούλημα.
Η προοπτική αιφνιδιαστικών εκλογών κάνει την προσπάθεια αυτή πιο επιτακτική για την κυβέρνηση. Παρά την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ, της Greenpeace (μαζί με σύνολο των περιβαλλοντικών οργανώσεων), του Τεχνικού Επιμελητηρίου και άλλων συλλογικών φορέων Χωροταξίας, τη ΓΣΕΕ, τον ίδιο τον υπουργό Τουρισμού Σπηλιωτόπουλο, και των Ενώσεων Ξενοδόχων, το πανίσχυρο υπουργείο επιμένει.
Φυσικά σε αντίθεση με όσα γράφει ο Independent «ότι το κράτος οφείλει να διαδραματίσει τον πρέποντα ρόλο του στη νομοθετική ρύθμιση και τον χωρικό σχεδιασμό, και να διατηρήσει ζωντανά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα μας στον τομέα του τουρισμού, προς όφελος των Ελλήνων και ολόκληρου του πλανήτη».
* Ο κ. Νίκος Παπανδρέου είναι συγγραφέας.
ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
9.11.08
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου