Σάββατο 17 Νοεμβρίου 2012

Απολύσεις στο Δημόσιο

Γράφει ο κ. Πρεβελάκης σε γράμμα του προς την εφμ Καθημερινή :
Κύριε διευθυντά
Στο θέμα του Δημοσίου και των απολύσεων, πιστεύω ότι υπάρχει μια μεγάλη παρεξήγηση, γιατί όταν προτείνουν κάποιοι (π.χ. η κ. Ξαφά) να μειωθεί ο δημόσιος τομέας, η επόμενη ερώτηση είναι τι θα γίνουν όλοι αυτοί που θα βρεθούν χωρίς δουλειά.
Δεν νομίζω ότι έχει νόημα να απολυθούν 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι και να βρεθούν στον δρόμο (ακόμα και με κάποια χρονική παράταση, όπως προβλέπει η πρόταση της εφεδρείας). Μια τέτοια ομάδα θα μπορούσε να σχηματίσει κόμμα και να περάσει νόμο που να τους αποκαθιστά.
Ο τρόπος που θα μπορούσε να υπάρξει τέτοια μείωση στο Δημόσιο είναι να περάσουν αυτοί οι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά και οι οργανισμοί που τους απασχολούν, στον ιδιωτικό τομέα.
Δεν μιλάω για ιδιωτικοποιήσεις (γιατί δεν θα βρεθούν επενδυτές να χρηματοδοτήσουν αυτήν την προσπάθεια), αλλά για αποκρατικοποιήσεις. Π.χ. παίρνουμε ένα δημόσιο οργανισμό, σχολείο, πανεπιστήμιο, μουσείο, νοσοκομείο, υπηρεσία ύδρευσης, αποκομιδής απορριμμάτων κ.λπ. και δημιουργούμε μια εταιρεία ιδιωτικού δικαίου (κερδοσκοπική ή μη) και δίνουμε τις μετοχές στους εργαζομένους, μαζί με ένα συμβόλαιο που θα τους επιτρέπει να συνεχίσουν να κάνουν ό,τι έκαναν και πριν, αλλά αντί να είναι υπάλληλοι του Δημοσίου, να είναι εργολάβοι (contractors) του Δημοσίου. Στο τέλος της μεταβατικής περιόδου, το κράτος θα δημοπρατήσει την παροχή αυτών των υπηρεσιών και αν ο αποκρατικοποιημένος οργανισμός μπορέσει να ανταγωνιστεί άλλες ιδιωτικές εταιρείες, το πείραμα θα έχει πετύχει, αν όχι, το πείραμα θα έχει αποτύχει και ο οργανισμός, αν δεν έχει βρει εν τω μεταξύ άλλες κερδοφόρες δραστηριότητες, θα κλείσει και οι εργαζόμενοι θα βρεθούν στον δρόμο. Δηλαδή, στο ίδιο σημείο που θα βρεθούν στο τέλος της εφεδρείας, αλλά έχοντας εν τω μεταξύ παράσχει υπηρεσίες στο Δημόσιο (αντί να κάθονται σπίτι τους περιμένοντας το κράτος να τους ταΐζει, όπως προβλέπει η εφεδρεία). Oσον αφορά τα σχολεία - πανεπιστήμια, το μέτρο μπορεί κάλλιστα να συνδυαστεί με ένα σύστημα κουπονιών που να επιτρέπουν στον κάτοχο να απευθυνθεί όπου θέλει (δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα) για να μορφωθεί. Τα φθηνά ιδρύματα απλώς θα πληρώνονται μέσω των κουπονιών, ενώ τα ακριβά θα μπορούν να χρεώνουν και κάποιο ποσό πέραν των κουπονιών. Τα νοσοκομεία θα μπορούν να λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία αυτής της πρότασης είναι το Δημόσιο να θέσει ρεαλιστικές τιμές για τις υπηρεσίες που αγοράζει. Τώρα το Δημόσιο καθορίζει μονομερώς την τιμή και οι υπόλοιποι προσπαθούν να βρουν άλλους τρόπους να εισπράξουν χρήματα για να επιβιώσουν (φακελάκια, ιδιαίτερα μαθήματα, άσκοπες εξετάσεις, ακριβά φάρμακα συγκεκριμένων εταιρειών κ.λπ.). Γιατί να μη χρησιμοποιήσουμε κάποια ευρωπαϊκά ιδρύματα σαν benchmark ώστε οι τιμές να βασίζονται σε αυτά που χρεώνουν τα benchmark νοσοκομεία ή σχολεία ή ό,τι άλλο θέλετε. Παρόμοια μέθοδος χρησιμοποιείται ήδη για τον προσδιορισμό της τιμής των φαρμάκων.
Το Δημόσιο επίσης θα πρέπει να πληρώνει αυτά που χρωστάει με συνέπεια (αντίθετα με την παρούσα πρακτική όπου το Δημόσιο φεσώνει συστηματικά τους προμηθευτές του).
Το μεγάλο πλεονέκτημα αυτής της λύσης είναι ότι το Δημόσιο ξεμπερδεύει μια για πάντα με τη διαχείριση ιδρυμάτων που έχει αποδείξει περίτρανα ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί. Αν π.χ. κάποιος κλέβει γραφική ύλη ή χαρτί τουαλέτας από τον τάδε αποκρατικοποιημένο οργανισμό, είναι θέμα των μετόχων του και της διοίκησής του, όχι του κράτους. Αν δεν μπορούν να ελέγξουν τα έξοδα, θα κλείσουν. Και τότε οι ίδιοι οι μέτοχοι - εργαζόμενοι θα βρεθούν στην ψάθα.
Συνταγματικά η λύση αυτή είναι νόμιμη, μια και οι οργανισμοί αυτοί θα πάψουν να υφίστανται και συνεπώς οι εργαζόμενοι μπορούν να απολυθούν. Απλώς θα συσταθεί αμέσως ένας ιδιωτικός οργανισμός ο οποίος θα ανήκει στους τέως υπαλλήλους και θα έχει την υποχρέωση να προσλάβει κατά προτίμηση από το προσωπικό του υπό διάλυση δημόσιου οργανισμού.
Προσέξτε, όχι υποχρεωτικά όλους, αλλά η απόφαση για το ποιοι θα μείνουν θα είναι απόφαση της νέας διοίκησης που θα εκπροσωπεί τους μετόχους. Επίσης, όποια περιουσιακά στοιχεία του δημόσιου φορέα δεν μπορούν να μεταβιβαστούν στον νέο φορέα (π.χ. κληροδοτήματα), αυτά μπορούν να παραχωρηθούν με τη μορφή μακροχρόνιου δανείου ή ενοικίασης.
Τέλος, αν ο ιδιωτικός οργανισμός δεν κάνει τη δουλειά που του έχει ανατεθεί, τότε το Δημόσιο μπορεί απλά να καταγγείλει τη σύμβαση όπως γίνεται σε κάθε περίπτωση εργολαβίας.
Το Δημόσιο θα έχει, λοιπόν, τραβήξει την πολυπόθητη γραμμή κάτω από τις δικές του οικονομικές υποχρεώσεις έναντι αυτών των οργανισμών.

Βασιλης Πρεβελακης - Eπ. καθ. Πανεπιστημίου Braunschweig, Γερμανίας Διευθύνων σύμβουλος AEGIS RESEARCH

14.11.2012

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis