Τατιάνα Λύγαρη -Τρέχει να προλάβει το...τρένο της

Τατιάνα Λύγαρη

Τρέχει να προλάβει το... τρένο της

Ξεκίνησε το 1997 να ανεβάζει θεατρικές παραστάσεις σε ένα βαγόνι αμαξοστοιχίας με αφετερία το Ρουφ. Από τότε φροντίζει τα δρομολόγιά του με ιδιαίτερη προσοχή. Εφέτος ανεβάζει δύο έργα: το «Σπάσε τη σιωπή» του Στίβεν Πολιάκοφ και τη μουσικοθεατρική παράσταση «Κυρία Μουσική, χορεύετε;»

Δεν είναι εύκολο πράγμα να συναγωνιστείς ένα τρένο, όταν μάλιστα αυτό είναι ήδη σε τροχιά εδώ και μια δεκαετία. H Τατιάνα Λύγαρη, ηθοποιός αλλά και σκηνοθέτις το τελευταίο διάστημα, αυτή που ίδρυσε το Τρένο στο Ρουφ στον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό του ΟΣΕ, μιλάει στο «Βήμα» «για ένα τρένο που τρέχει με ορμή και πρέπει να το τρέχω συνεχώς να το προλάβω. Μεταξύ μας έχουμε έναν υγιή... ανταγωνισμό. Ολα αυτά τα χρόνια έπρεπε να ανταγωνιστώ τον εαυτό μου και τον χώρο. Και ο χώρος φυσικά πρωταγωνιστεί με αποτέλεσμα να βάλω τον εαυτό μου σε δεύτερη μοίρα».

Ακόμη όμως και αν διατυπώνει την άποψη ότι όλα αυτά τα χρόνια πρωταγωνιστεί το Τρένο στη ζωή της, τα λεγόμενά της αποδεικνύουν ότι η μεγάλη της αγάπη παραμένει το θέατρο, η τέχνη της υποκριτικής. Για αυτό και σημειώνει ότι θέλει οι θεατές που πηγαίνουν στο Ρουφ «να φεύγουν έχοντας την αίσθηση ότι έχουν χορτάσει θέατρο. Πρέπει να τον ευχαριστήσεις τον θεατή που έρχεται στο θέατρό σου. Για αυτό και τον σκέφτομαι με ευγνωμοσύνη. Από τη στιγμή που σε επιλέγει ανάμεσα σε 200 άλλα θέατρα, σε τιμάει. Δεν θέλω το κοινό να είναι... περαστικό από το θέατρο». H ίδια θεωρεί ότι το θέατρο είναι ένα «μονοπάτι διαφυγής από την πραγματικότητα για ένα μικρό, δυστυχώς, κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Είναι ένας τρόπος διασκέδασης, να ξεφύγουμε και να ταξιδέψουμε για δύο ώρες». Είναι όμως οργισμένη και στενοχωρημένη επειδή «το κοινό αυτό δεν μεγαλώνει, παρ' όλες τις προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια. Κανένας δεν του έχει πει ότι δεν θα πάθει κάτι ερχόμενος στο θέατρο. Μια μερίδα του κοινού είναι τρομοκρατημένη μαζί του. Αυτή η μερίδα όμως δεν γνωρίζει ότι με το τέλος της κάθε παράστασης θα νιώσει τέτοια ανάταση και γέμισμα ψυχής που, ακόμη και αν χρειαστεί να ξυπνήσει την επομένη στις 6 το πρωί για να πάει στη δουλειά του, θα νιώσει τα πόδια του και τα χέρια του να αντέχουν περισσότερο. H τέχνη δίνει στην ψυχή μας δύναμη. Και ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει ότι αυτή τη δύναμη μπορεί να την πάρει από το θέατρο».

H Τατιάνα Λύγαρη θεωρεί ότι μέσω του θεάτρου έγινε «καλύτερος άνθρωπος»: «Οσοι ασχολούνται με την τέχνη μπαίνουν στην επώδυνη διαδικασία να σκεφθούν. Το να σκέφτεσαι είναι δύσκολο και οι άνθρωποι δεν το θέλουν. Δεν θέλουν να... βουτήξουν στον εαυτό τους επειδή ενδεχομένως θα βρουν πράγματα που θα τους δημιουργήσουν θλίψη, ανασφάλειες, αγωνίες. Πιστεύω λοιπόν ότι ο καλλιτέχνης οφείλει να μπει σε αυτή την επίπονη διαδικασία. Αρα κατά μία έννοια οι καλλιτέχνες είναι μαζόχες. Και εγώ είμαι πολύ μαζοχίστρια. Π.χ., στη "Σιωπή" κάθε βράδυ πρέπει να κλαίω. Και σκέφτομαι ποια είναι η διαδικασία που με οδηγεί στο κλάμα. Και όταν πηγαίνω σπίτι μου είμαι ο ίδιος άνθρωπος; Αυτή η διαδικασία κάνει έναν άνθρωπο πιο σκεπτόμενο, πιο σύνθετο. Εγώ λοιπόν όλα αυτά τα θεωρώ κέρδος». Οπως κέρδος θεωρεί και το γεγονός ότι πολλά από τα όνειρά της έγιναν πραγματικότητα. «Αρχίζω όμως να έχω μια αγωνία για να κάνω κάποια ιδιαίτερα πράγματα, αρχίζω να "ζηλεύω" κάποιες άλλες καλές ιδέες. Θεωρώ τον εαυτό μου "αδηφάγο" και "φιλόδοξο", με αποτέλεσμα να... τρώγομαι συνεχώς. Αν και είμαι άνθρωπος χαμηλών τόνων, θέλω τα πράγματα που κάνω να είναι τέλεια. Την επόμενη σεζόν σκέφτομαι να δώσω τον χώρο σε κάποιον - που θα εμπιστευθώ - και που θα μπορούσε να κάνει περισσότερα πράγματα από μένα».

Εφέτος, όπως και πέρυσι άλλωστε, η Τατιάνα Λύγαρη είχε στη «Σιωπή» έναν διπλό ρόλο: αυτόν του ηθοποιού και του σκηνοθέτη. Και, όπως υπογραμμίζει η ίδια, «ηθοποιός είμαι, αν και έχω περιορίσει αυτόν τον ρόλο, χωρίς όμως να τον έχω εγκαταλείψει. Αποψή μου - την οποία παραβίασα για πρώτη φορά και, μακάρι να είμαι ειλικρινής, για τελευταία - είναι ότι δεν πρέπει ένας ηθοποιός να παίζει και να σκηνοθετεί συγχρόνως. Στη "Σιωπή" έχω αυτές τις δύο ιδιότητες επειδή είναι ένα έργο που το αγάπησα πολύ και ήθελα να το παρουσιάσω με τη δική μου ματιά. Από την άλλη, πιστεύω ότι θα έπαιζα πολύ καλύτερα αν με σκηνοθετούσε κάποιος άλλος. Αν με ρωτήσει κάποιος τι θα ήθελα στο μέλλον, θα του έλεγα να είχα δίπλα μου έναν μεγάλο φωτισμένο δάσκαλο. Για να μπορέσω δίπλα του να πάω μπροστά τόσο ως άνθρωπος όσο και ως ηθοποιός. Εγώ δεν ονειρεύομαι ρόλους».

Το πρώτο δρομολόγιο

Hταν το 1996 όταν η Τατιάνα Λύγαρη πήρε την απόφαση να ιδρύσει την καλλιτεχνική εταιρεία ΑΞΑΝΑ, με αφορμή τη δίγλωση παράσταση της Αννα Καρένινα, που παρουσιάστηκε σε Ρωσία και Ελλάδα. Ενα χρόνο μετά βρέθηκε στο Ρουφ. «Πολύ... χαζά και απλοϊκά μου ήρθε η ιδέα του Τρένου. Ξεκίνησε από άγνοια αλλά είναι το έργο ζωής μου. Αυτή είναι η σφραγίδα μου σε αυτόν τον κόσμο. Και όλο αυτόν τον κύκλο ζωής δεν τον χαλαλίζω ακόμη και με την "Ηλέκτρα" στην Επίδαυρο. Αυτό το έχουν κάνει άλλωστε πολλές πιο άξιες συναδέλφισσες κατά καιρούς. Το Τρένο έχει τη... σφραγιδούλα του.

Αλλά δεν θα το έκανα ξανά επειδή υπάρχουν πολλές δυσκολίες τις οποίες κανείς δεν μπορεί να διανοηθεί και δεν θα είχαμε φθάσει εδώ που είμαστε αν δεν είχα την αμέριστη συμπαράσταση και αφοσίωση των συνεργατών μου. Αν και πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια με έχει καταπιεί. Το Τρένο μου αποκάλυψε μια δεύτερη Τατιάνα που δεν φανταζόμουν ποτέ ότι υπάρχει. Μια Τατιάνα που πεισμώνει ώσπου να ολοκληρώσει αυτό που έχει στο μυαλό της».

H Τατιάνα Λύγαρη σκέφτεται να εορτάσει τη δεκαετή παρουσία του Τρένου όχι με κάποια μεγάλη παράσταση αλλά με ένα λεύκωμα που θα καταγράφει όλη αυτή την πορεία. «Πρόκειται για ένα δώρο στον εαυτό μου. Ενα... κουτάκι που θα περικλείει όλη αυτή τη διαδρομή».

Οι παραστάσεις

Εφέτος στο Θεατρικό Βαγόνι επαναλαμβάνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά το «Σπάσε τη σιωπή» του Στίβεν Πολιάκοφ ενώ στην Αμαξοστοιχία-θέατρο παρουσιάζεται η μουσικοθεατρική παράσταση «Κυρία Μουσική, χορεύετε;». H Τατιάνα Λύγαρη μιλώντας για την πρώτη παράσταση τη χαρακτήρισε περισσότερο «ώριμη σε σχέση με πέρυσι»: «Το προχώρημα το δικό μου είναι το πώς μπορείς να ανεβάσεις μια ολοκληρωμένη παράσταση σε ένα βαγόνι τρένου. Ως τώρα οι παραστάσεις μας ήταν αφαιρετικές. Με τη "Σιωπή" αποδείξαμε ότι το Τρένο μπορεί να λειτουργήσει και σαν "κανονικό" θέατρο. Και κάτι ακόμη: το θέατρο κουνιέται κατά τη διάρκεια της παράστασης εφόσον αυτό εξυπηρετεί τις ανάγκες της. Ηταν ένα ακόμη βήμα που κέρδισα». Οσον αφορά τη μουσικοθεατρική παράσταση, εκτός από τη σκηνοθεσία, και η επιλογή των τραγουδιών είναι δική της. «Είμαι "ψωνισμένη" με τη μουσική και πιστεύω ότι ακούγονται μουσικές που πάνε κατευθείαν στην ψυχή».

Γ. ΣΚΙΝΤΣΑΣ

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
8.1.2006