Πολυσύχναστες αμμώδεις παραλίες, απόμεροι ορμίσκοι, πυκνά δάση, ηφαιστειακά τοπία, επιρροές της Δύσης και της Ανατολής, σύγχρονες εγκαταστάσεις και ιστορικά κατάλοιπα από πολλές χιλιάδες χρόνια κατοίκησης, παραθαλάσσια τουριστικά θέρετρα και ορεινά χωριά, όπου διατηρείται ακόμα ζωντανή η τοπική διάλεκτος: αν και το σύγχρονο κομμάτι της πρωτεύουσάς της θυμίζει πυκνοδομημένη γειτονιά της Αθήνας, η Λέσβος σύντομα ξαφνιάζει ευχάριστα τον επισκέπτη, που βιάζεται να σχηματίσει εντυπώσεις μόλις αποβιβαστεί στο λιμάνι της Μυτιλήνης. Το κύριο χαρακτηριστικό του νησιού είναι ακριβώς ότι αντιστέκεται στην κατηγοριοποίηση, ενώ η εξερεύνησή του απαιτεί αρκετές ημέρες και πολλές δεκάδες χιλιόμετρα.
Η ΜυτιλήνηΠαρά την πρώτη απογοήτευση, που ενδεχομένως προκαλεί σε όσους περιμένουν να αντικρίσουν μια πιο γραφική εικόνα, ακόμα και η πόλη της Μυτιλήνης έχει τις δικές της ομορφιές, με πιο διάσημο το κάστρο της, που καλύπτει έκταση περίπου 60 στρεμμάτων και συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα της Μεσογείου, και την παλιά πόλη, που εκτείνεται γύρω του.
Διάσπαρτα σε ολόκληρη την πόλη σώζονται αρκετά νεοκλασικά αρχοντικά, καθώς και διατηρητέα κτίσματα με ποικίλες αρχιτεκτονικές επιρροές, από το νεογοτθικό καμπαναριό της μητρόπολης και τον μπαρόκ τρούλο του Αγίου Θεράποντα στο λιμάνι, έως τον μπελ επόκ Πύργο και το μπαρόκ κτίριο της Εγνατίας Τράπεζας.
Η ανεξέλεγκτη δόμηση των τελευταίων δεκαετιών έχει ευτυχώς περιοριστεί στο νότιο και το νοτιοδυτικό τμήμα της, όπου οι πολυκατοικίες φτάνουν μέχρι τη θάλασσα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ίδιοι οι Μυτιληνιοί αποφεύγουν να κολυμπούν στις παραλίες της πόλης, επιλέγοντας κυρίως αυτές που βρίσκονται λίγο πιο έξω, μετά το αεροδρόμιο, ή πιο μακριά, στη Χαραμίδα και τον Αγιο Ερμογένη.
Χτισμένο στη θέση της αρχαίας ακρόπολης, στο βορειοανατολικό άκρο της πόλης και με πανοραμική θέα στις δύο πλευρές της χερσονήσου -τεχνητής, δεδομένου ότι το κανάλι, που κάποτε διέτρεχε τον σημερινό κεντρικό δρόμο της αγοράς ενώνοντας τα δύο λιμάνια της πόλης, επιχωματώθηκε τον 15ο αιώνα-, το βυζαντινό κάστρο έχει δεχθεί μεταγενέστερες επεμβάσεις από τους Γατελούζους και τους Οθωμανούς. Σήμερα, στα ερειπωμένα κτίσματα των διαφορετικών οικοδομικών φάσεων κυριαρχούν τα αγριόχορτα και η σιωπή. Η ελλιπής φύλαξη γεννάει κάποιες ανησυχίες για την προστασία των μνημείων, αλλά ταυτόχρονα μετατρέπει την περιήγηση σε πραγματική εξερεύνηση. Στο γειτονικό, νέο κτίριο του αρχαιολογικού μουσείου ξεχωρίζουν τα πολύχρωμα ρωμαϊκά μωσαϊκά από την περίφημη οικία του Μενάνδρου και άλλες επαύλεις της εποχής, τοποθετημένα ολόκληρα στο δάπεδο των πρώτων αιθουσών.
Με αφετηρία την πόλη της Μυτιλήνης και «οδηγό» έναν απλό, τουριστικό χάρτη, που ευτυχώς αποδείχθηκε αξιόπιστος, ανακαλύψαμε σχεδόν άθελά μας ένα εκτενές και ως επί το πλείστον βατό δίκτυο χωματόδρομων, που συνδέουν το ανατολικό με το δυτικό τμήμα του νησιού, διασχίζοντας κατάφυγες πλαγιές και το μοναδικό δάσος σπάνιας μαύρης πεύκης της Λέσβου.
Μολονότι η διάνοιξη των δρόμων προφανώς είχε συνέπειες για το τοπικό οικοσύστημα, τουλάχιστον δεν έχουν επιστρωθεί με άσφαλτο, ενώ απρόσμενο πλεονέκτημα αποτελούν οι πινακίδες κατεύθυνσης. Οι χωματόδρομοι είναι ιδανικοί για περπάτημα ή ορεινή ποδηλασία, όπως και τα πολυάριθμα πεζοπορικά μονοπάτια σε ολόκληρη τη Λέσβο.
Γεωμορφική ανομοιομορφίαΜια αόρατη γραμμή χωρίζει ολόκληρο το νησί στα δύο, έτσι που το μισό καλύπτεται από πυκνή βλάστηση και το υπόλοιπο θυμίζει έρημο, με εξαίρεση τον οικισμό της Αντισσας και την σκεπασμένη με πλατάνια πλατεία της. Η παραθαλάσσια αρχαία Αντισσα βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα βορειότερα, κοντά στον σημερινό Γαββαθά. Η έντονη γεωμορφική ανομοιομορφία οφείλεται στις ηφαιστειακές εκρήξεις που κάλυψαν με λάβα και στάχτη το δυτικό τμήμα της σημερινής Λέσβου, δημιουργώντας το διάσημο Απολιθωμένο Δάσος. Η διαδικασία εξηγείται με τον καλύτερο τρόπο στο μικρό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους, στο Σίγρι, όχι μακριά από την υπερβολικά πολυσύχναστη, τουλάχιστον τους καλοκαιρινούς μήνες, Σκάλα Ερεσού, που δεν ενδύκνειται για όσους αποζητούν τη γαλήνη στις διακοπές τους.
Αντίθετα, ανατολικά η φύση οργιάζει στην περιοχή γύρω από την Αγιάσο και τις κατάφυτες πλαγιές του Ολύμπου, του ψηλότερου βουνού του νησιού. Στα καφενεία και τα σοκάκια οι κάτοικοι μιλούν μεταξύ τους στην τοπική διάλεκτο, περιεργαζόμενοι τα γκρουπ των τουριστών, που καταφθάνουν μαζικά στο νησί ακόμα και μετά το τέλος του καλοκαιριού. Στα οπωροπωλεία του οικισμού πωλούνται πάμφθηνες ντομάτες και τα μικροσκοπικά, γλυκά, ντόπια ροδάκινα, που ωριμάζουν τον Σεπτέμβριο.
Σε αντίθεση με την Αγιάσο, όπου ο παραδοσιακός τρόπος ζωής μοιάζει να συνυπάρχει με την τουριστική ανάπτυξη, η ζωή του Μολύβου τη θερινή σεζόν περιστρέφεται σχεδόν αποκλειστικά γύρω από τον τουρισμό. Και όμως, παρά τα πολυάριθμα ξενοδοχεία, εστιατόρια, μπαρ και καταστήματα αναμνηστικών, ο Μόλυβος -ή Μήθυμνα, όπως είναι η αρχαία ονομασία του οικισμού- παραμένει μοναδικός προορισμός, χάρη στα παλιά πετρόκτιστα σπίτια και την εκπληκτική θέα προς το πέλαγος και τα παράλια της Μικράς Ασίας.
Από τον Μόλυβο έως τη Σκάλα Συκαμινέας ο παραθαλάσσιος χωματόδρομος συνδέει μερικές από τις ομορφότερες παραλίες της Λέσβου, όπως η Εφταλού και η Κάγια με τα παγωμένα νερά. Επιστρέφοντας προς τη Μυτιλήνη, αξίζει μία στάση στο ορεινό χωριό του Μανταμάδου, που φημίζεται για τα γαλακτοκομικά του προϊόντα και τον καταρράκτη «Μαν’ κάτσα», περιτριγυρισμένο από απόκρημνα βράχια. Μόλις λίγα χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, στη θέση Μόρια, υψώνεται ένα κομμάτι της τοξοστοιχίας του ρωμαϊκού υδραγωγείου, που μετέφερε νερό από τις πηγές του Ολύμπου έως την αρχαία Μυτιλήνη, σε απόσταση 26 χιλιομέτρων.
Της Χριστινας Σανουδου
Πηγή Καθημερινή
13.10.2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου