Χιλιάδες στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων απώλεσαν τα τελευταία χρόνια τον δασικό χαρακτήρα τους χωρίς καμία αντίδραση από το Δημόσιο
ΤΑ ΔΑΣΗ και το περιβάλλον έχουν την τιμητική τους μόνο στην προεκλογική ρητορική, μια και τη μετεκλογική ή- σωστότερα- την καθ΄ ημέραν πρακτική εδώ και χρόνια μονοπωλεί το «τσιμέντωμα» του φυσικού περιβάλλοντος. Και τα χειρότερα γίνονται σε καθεστώς νομιμοφάνειας, με μια απλή... μετάφραση, καταπώς βολεύει, των κειμένων διατάξεων. Χιλιάδες στρέμματα γης απώλεσαν τα τελευταία χρόνια με αυτόν τον τρόπο τον δασικό χαρακτήρα τους, χωρίς το ελληνικό Δημόσιο να τα έχει προστατεύσει ως δημόσια περιουσία, οικοπεδοποιήθηκαν ή άνοιξε ο δρόμος για δόμηση.
Τα «κόλπα» που οδήγησαν στην υποβάθμιση του δασικού περιβάλλοντος κατά την εφαρμογή πολεοδομικών διατάξεων, με παράλληλη καταστρατήγηση διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και του Συντάγματος, αποκαλύπτει έγγραφο του Τμήματος Αλλαγής Χρήσης Δασικών Γαιών της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο είναι από το 2006 στο συρτάρι πολεοδομικών γραφείων, υπουργείων, διευθύνσεων δασών και περιφερειών της χώρας. Το υπογράφει (8.5.2006) ο τότε προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Δασών κ. Ελ. Φραγκιουδάκης. Με το έγγραφο ζητείται από το ΥΠΕΧΩΔΕ «να καθοδηγήσετε τις πολεοδομικές υπηρεσίες της χώρας για την αποκατάσταση της ορθότητας, όπου απαιτείται» και καλούνται οι διευθύνσεις δασών περιφερειών της χώρας να ενημερώσουν τις δασικές υπηρεσίες δικαιοδοσίας τους ότι όταν διαπιστώνουν παράβαση διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και του Συντάγματος, «να ζητούν από τις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες,αναλόγως, τη διόρθωση,ανάκληση ή τροποποίηση σχετικών πράξεων,ενημερώνοντας παράλληλα την αρμόδια εισαγγελική Αρχή». Και όλα αυτά γιατί συνεχίζονται, όπως σημειώνεται στο έγγραφο, «οι μη ορθές καταστάσεις» με τη βούλα του «τεκμηρίου νομιμότητας» που παρέχουν διοικητικές πράξεις, άλλες εκ των οποίων «δεν συγκεντρώνουν τα αναγκαία τυπικά εξωτερικά χαρακτηριστικά του κύρους τους» και άλλες μπορεί σε περίπτωση προσβολή τους να ακυρωθούν.
1. Οι οριοθετήσεις παλαιών οικισμών
Η πρώτη «μηχανή» για τη δόμηση δασικών εκτάσεων ετέθη σε λειτουργία πριν από πολλές δεκαετίες. Με οδηγίες που δόθηκαν σε πολεοδομικές υπηρεσίες στο παρελθόν, οριοθετήθηκαν οικισμοί της χώρας ως προ-υφιστάμενοι του 1923, προκειμένου να εντοπίζονται εκτάσεις στις οποίες θα εφαρμοζόταν το διάταγμα 17.7/17.8.1923 «Περί σχεδίων πόλεων κ.λπ.». Οι αποφάσεις οριοθέτησης αυτών των οικισμών κρίθηκαν ανίσχυρες με σειρά αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με την παραπάνω διαδικασία συμπεριελήφθησαν στις οριοθεσίες δάση και δασικές εκτάσεις που ακόμη και σήμερα οικοπεδοποιούνται και οικοδομούνται. Οι οριοθεσίες αυτές κρίθηκε ότι στερούνται εκτελεστότητας επειδή νόμος δεν καθόρισε ποτέ ποια αρμόδια όργανα και με ποια διαδικασία θα προβαίνουν σε οριοθεσία των οικισμών. Παρ΄ όλα αυτά οι πολεοδομίες συνέχισαν και συνεχίζουν να εκδίδουν σχετικές οικοδομικές άδειες στις οριοθετηθείσες περιοχές. Τριάντα χιλιάδες στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων έχουν δομηθεί με αυτόν τον τρόπο σε όλη την Ελλάδα, τονίζει σήμερα ο κ. Φραγκιουδάκης. Στην Αττική τέτοιες περιπτώσεις εντοπίζονται στον Αγ. Στέφανο, στην Ανοιξη, στη Ροδόπολη, στη Σφενδάλη (στη Μαλακάσα) και αλλού.
2. Οι οριοθετήσεις οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων
Στην επόμενη φάση, μετά τα προβλήματα που συσσώρευσαν οι προαναφερθείσες ρυθμίσεις, επιχειρήθηκε να αναστραφεί η στρεβλή διαδικασία οριοθέτησης με δύο Προεδρικά Διατάγματα σχετικά με οριοθεσίες οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, το 1985 και το 1987. Ρητά εξαιρούνται της οριοθεσίας δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις. Παρ΄ όλα αυτά πολλές πολεοδομικές υπηρεσίες, ενώ γνώριζαν την έλλειψη Δασολογίου στις μελετώμενες περιοχές, προώθησαν διαδικασίες οριοθέτησης οικισμών αφού είτε αμέλησαν να ρωτήσουν σχετικά τις οικείες δασικές υπηρεσίες για ύπαρξη ή μη δασών, δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων στις υπό οριοθέτηση περιοχές, είτε δεν περίμεναν να αποφανθούν, θεωρώντας την καθυστέρηση ως αρνητική απάντηση. Ετσι συμπεριελήφθησαν στις οριοθεσίες δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, που έκτοτε οικοπεδοποιούνται. Σε οικισμούς της Λευκάδας, του Ρεθύμνου και των Χανίων, στην Κρήτη, απαντώνται οι κλασικές περιπτώσεις σε αυτή την κατηγορία παρανομιών που συμβαίνουν ωστόσο σε όλη τη χώρα.
3. Οι τροποποιήσεις εγκεκριμένων σχεδίων
Κατά τις τροποποιήσεις εγκεκριμένων σχεδίων έχουν γίνει κατ΄ ουσίαν και επεκτάσεις τους εις βάρος παρακείμενων εκτάσεων δασικού χαρακτήρα, οι οποίες έτσι οικοπεδοποιούνται και δομούνται. Πολλές εκ των εκτάσεων αυτών είναι αποτεφρωμένες λόγω πυρκαϊών και έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες. Παρ΄ όλα αυτά οι πολεοδομίες εκδίδουν οικοδομικές άδειες κατά παράβαση διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και του Συντάγματος.
4. Μετατροπή δασικών σε αστικές περιοχές
Εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια που έχουν συμπεριλάβει εκτάσεις δασικού χαρακτήρα, ενώ δεν έχουν καταστεί έγκυρα βάσει του άρθρου 9 του νόμου 999/1979 διότι δεν συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις της ρύθμισης αυτής, εξακολουθούν να υλοποιούνται. Αυτό έχει ως συνέπεια αμιγώς δασικές περιοχές να μετατρέπονται σε αστικές εκτάσεις. Στην περιοχή Πικερμίου, στον Αγ. Σπυρίδωνα Ραφήνας και αλλού έχουν επανειλημμένα περιληφθεί σε ρυμοτομικά σχέδια και εκτάσεις δασικού χαρακτήρα.
5. Οι ανεκτέλεστες απαλλοτριώσεις
Χώροι εντός σχεδίων πόλεων με συγκροτημένο πράσινο, πάρκα ή άλση, με το πρόσχημα ότι δεν απαλλοτρίωσαν οι ΟΤΑ τις εκτάσεις και παρήλθε η προβλεπομένη εκ του νόμου οκταετία, αποχαρακτηρίζονται από κοινόχρηστοι και μετατρέπονται σε δομήσιμες εκτάσεις, ενάντια σε όσα έχουν νομολογηθεί ως σήμερα. Επίσης πάρκα ή άλση, κατά τις τροποποιήσεις εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, αποβάλλουν τον χαρακτήρα τους και μετατρέπονται κατά κύριο λόγο σε χώρους χρήσεων κοινωφελούς χαρακτήρα (π.χ. χώροι σχολείων, αθλητικών κέντρων κ.ά.). Αποχαρακτηρισμοί τέτοιου είδους έχουν γίνει σε εκτάσεις των Μελισσίων, του Διονύσου, της Φιλοθέης, του Ψυχικού και αλλού, λίγο πολύ σε όλους τους όμορους με ορεινούς όγκους δήμους των μεγάλων αστικών κέντρων, ειδικά στην Αττική.
6. Η απουσία διαγραμμάτων εφαρμογής
Σχέδια πόλης υλοποιούνται χωρίς την ύπαρξη διαγραμμάτων εφαρμογής, με αποτέλεσμα ακριανά οικοδομικά τετράγωνά τους να επεκτείνονται σε βάρος εκτάσεων δασικού χαρακτήρα.
7. Τα «ανοικτά» οικοδομικά τετράγωνα
Επίσης σχέδια πόλης περιλαμβάνουν περιμετρικά ανοικτά οικοδομικά τετράγωνα και έτσι δομήθηκαν δάση και δασικές εκτάσεις, παρά την αντίθετη νομολογία και χωρίς ως σήμερα οι σχετικές οικοδομικές άδειες να έχουν ανακληθεί και να έχουν ληφθεί τα απαιτούμενα μέτρα.
8. Οι «ιδιοκτησίες» οικοδομικών συνεταιρισμών
Οικοδομικοί συνεταιρισμοί φερόμενοι ως ιδιοκτήτες εκτάσεων που χαρακτηρίζονται δάση ή δασικές, πλην όμως δεν έχουν αναγνωριστεί ποτέ δικαιώματα ιδιοκτησίας έναντι του Δημοσίου διά της διοικητικής ή δικαστικής οδού, κατάφεραν και καταφέρνουν με διαφόρους τρόπους να διαμορφώνουν τις εκτάσεις αυτές σε τετράγωνα διανοίγοντας δρόμους, τους οποίους σε πολλές περιπτώσεις ασφαλτοστρώνουν και στους οποίους σε συνεργασία με τους οικείους ΟΤΑ δίνουν ονομασίες τοποθετώντας και σχετική σήμανση. Με την ανέγερση αυθαιρέτων η όλη δασική περιοχή δίνει την ψευδή εικόνα πλήρως οργανωμένης πολεοδομικά περιοχής. «Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις θα πρέπει οι πολεοδομικές υπηρεσίες να απέχουν από κάθε ενέργεια που συμβάλλει στη νομιμοποίηση αυτής της έκνομης κατάστασης» επισημαίνεται στο έγγραφο.
Αναρμόδιοι αποχαρακτηρισμοί
ΚΡΙΣΙΜΟ ζήτημα για την προστασία των εθνικών γαιών, όπως λέει ο κ. Φραγκιουδάκης, αποτελεί και η διαδικασία που επιβάλλει ο νόμος 998/79 περί προστασίας δασών και δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας για χαρακτηρισμό των εκτάσεων ως δασών ή δασικών ώσπου να καταρτιστεί το Δασολόγιο της χώρας. Στη συγκεκριμένη διαδικασία έχουν διαπιστωθεί έκνομες αντιμετωπίσεις που λειτουργούν εις βάρος της προστασίας των δημοσίων κτημάτων. Ειδικότερα, ενώ αντικείμενο της διαδικασίας αυτής (είναι ανεξάρτητη από το ζήτημα ιδιοκτησίας της επιφάνειας) είναι το να κριθεί αν μια επιφάνεια γης χαρακτηρίζεται δάσος ή δασική και κατ΄ επέκταση αν πρέπει να προστατεύεται ως δασική στο πλαίσιο του Συντάγματος, τόσο οι δασάρχες όσο και οι επιτροπές επίλυσης δασικών αμφισβητήσεων δεν περιορίζονται στο να χαρακτηρίσουν τις εκτάσεις δάση ή δασικές, όπως απαιτεί ο νόμος. Κάνουν μάλιστα το αντίθετο, χαρακτηρίζοντάς τες σε πολλές περιπτώσεις γεωργικές, ενώ δεν έχουν τέτοια αρμοδιότητα. Αποτέλεσμα είναι αυτές οι πράξεις να χρησιμοποιούνται ευρέως είτε στα δικαστήρια είτε στα οικεία πολεοδομικά γραφεία προς έκδοση οικοδομικών αδειών χωρίς να ερευνάται περαιτέρω το ζήτημα ιδιοκτησίας των εκτάσεων σε σχέση με την προβολή δικαιωμάτων του Δημοσίου επί αυτών.
Ετσι πολλές δημόσιες εκτάσεις οικοδομούνται ή κρίνονται και δικαστικά ως ιδιωτικές.
Της Παναγιώτας Μπίτσικα και Μάχης Τράτσα
Πηγή Βήμα
4.10.09
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου