Ολο και περισσότεροι ηλικιωμένοι άνθρωποι ζουν πλέον μόνοι, αλλά η ζωή συχνά είναι πιο δυνατή από τη μοναξιά Πώς είναι να ζεις και να μην έχεις κάποιον να μοιράζεσαι τις αναμνήσεις σου; Οχι απλώς να αναπολείς και να βρίσκεις ευγενικούς και υπομονετικούς ακροατές, αλλά να διηγείσαι και να έχεις απέναντι έναν συνομιλητή που να ξέρει πολύ καλά τι του λες. Αυτό το τόσο απλό το έλεγε η «Μις Μαρπλ», σε εκείνη την υπέροχη σειρά (που πρόσφερε πρόσφατα η «Κ»). Ελεγε η Τζόαν Χίκσον, εξαίρετη Μις Μαρπλ της περιόδου 1984-92: «Ξέρω τι εννοείτε όταν λέτε ότι δεν υπάρχει κανείς να καταλάβει τις αναμνήσεις σας». Και έφερε, μετά, το πορσελάνινο φλιτζάνι τσαγιού στα χείλη. Ισως αυτή η τόσο βρετανική σκηνή σε μία επαρχία της Αγγλίας του 1948 να μην είναι συνηθισμένη σκηνή στη σύγχρονη κοινωνία μας, αλλά η βάση παραμένει η ίδια.
Παράλληλοι κύκλοι
Το σκεφτόμουν τις προάλλες, όταν ένας φίλος μού διηγήθηκε την ιστορία μιας παλιάς Αθηναίας, που έζησε χήρα από τα 66 ώς τα 93 της χρόνια. Στην αρχή, είχε τα παιδιά της, μετά «παραμεγάλωσαν» κι αυτά, είχε τους φίλους, μετά κι εκείνοι σκόρπισαν, κλείστηκαν στο σπίτι, χάθηκαν. Ανήκε σε μια γενιά που έγραφε γράμματα και καθώς είχε πολύ καλή πνευματική διαύγεια, άρχισε να γράφει στην κόρη μιας φίλης της, που ζούσε πλέον στο εξωτερικό.
Ηταν σαν μία σειρά μονολόγων, αναμνήσεις που έπρεπε να βρουν ακροατήριο. Η εκτόνωση αυτή, φυσική και πηγαία ανάγκη για κάθε άνθρωπο, ήταν για χρόνια ένα αντίβαρο σε αυτό που όριζε και πλάκωνε κάθε της μέρα, στο μικρό αθηναϊκό της διαμέρισμα. Τη μοναξιά.
Κι αν από μοναξιά υποφέρουν αναμφισβήτητα συνάνθρωποί μας, όλων των ηλικιών, η περιχαράκωση των μεγαλύτερων σε ηλικία είναι πιο επώδυνη, ίσως γιατί οι «υπόλοιποι» τη θεωρούν φυσιολογική. Είναι, όμως, ή θα έπρεπε να είναι; Πριν από ένα μήνα, οι φωτογραφίες του επισήμως γηραιότερου άνδρα στις ΗΠΑ, του κυρίου Walter Breuning, μεταδόθηκαν από τα διεθνή πρακτορεία. Θαυμάσια και αξιοπρεπώς κοστουμαρισμένος, ο κύριος Breuning έσβησε κεράκια στη γιορτή των 113ων γενεθλίων του. Του είχαν οργανώσει ένα πάρτι, του έδωσαν δώρα και κάρτες. Ο κύριος Breuning γεννήθηκε το 1896. Η Αθηναία κυρία, που έγραφε τις αναμνήσεις της σε γράμματα, γεννήθηκε το 1907. Ο πρώτος, πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η δεύτερη ήταν 33 ετών στις 28 Οκτωβρίου 1940. Ηδη 11 χρόνια παντρεμένη. Αν και έζησαν σε εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, στη Μινεσότα και στην Αττική, πέρασαν τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής τους μόνοι. Με αναμνήσεις.
Αγνωστοι φίλοι
Οταν οδηγώ σε λεωφόρους της Αθήνας, σκέφτομαι καμιά φορά τα χιλιάδες διαμερίσματα μέσα στα στενά, πάνω και πίσω από μεγάλους δρόμους, τα σπίτια - κυψέλες, φωτεινά ή μισοσκότεινα, εσωτερικά σε ακάλυπτους ή μεγάλα, σε ορόφους ψηλούς. Αυλές σε ξεχασμένα σπίτια ή δωμάτια σε αστικά διαμερίσματα. Και μέσα σε αυτήν τη σκακιέρα της πόλης, υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες κύριοι Walter και κυρίες, σαν εκείνη της ιστορίας, ασχέτως αν, αντί να γράφουν γράμματα σε χαρτί - τσιγαρόχαρτο, είναι βυθισμένες σε πολυθρόνες με ένα τηλεκοντρόλ στο χέρι. Σε αυτούς τους αγνώστους μου, γνέφω νοερά.
Ωστόσο, αυτό που για πολλούς είναι κοινωνικό πρόβλημα (μοναξιά), νέα πραγματικότητα (όλο και περισσότεροι ηλικιωμένοι άνθρωποι μόνοι) ή, έστω, νόμος της Φύσεως (κύκλοι ζωής), για κάποιους είναι ένας ανεξερεύνητος πλούτος. Οσοι έζησαν γιαγιάδες και παππούδες, γνωρίζουν. Οι κιβωτοί των αναμνήσεων, ακόμη κι αν παραμένουν σφραγισμένες, είναι ένα αποθεματικό της κοινωνίας.
Θα ήθελα πολύ να μου έλεγε ο κύριος Walter πώς ήταν στο σχολείο το 1906, σε εκείνη τη μικρή πόλη της Μινεσότα όπου ζούσε και τι φαγητό επιθυμούσε να είχε μαγειρέψει η μητέρα του όταν θα γύριζε σπίτι σκασμένος από τα μαθήματα και με γδαρμένα γόνατα. Θα ήθελα να είχα ρωτήσει τη φίλη μας την Αθηναία, που παντρεύτηκε το 1929 σε μία συνοικιακή εκκλησία της πρωτεύουσας, πώς ήταν το οικογενειακό τραπέζι μετά και να σκεφτώ τα σημερινά γλέντια και τα χιλιάδες ευρώ για μια βραδιά.
Μα πάνω απ’ όλα, θα ήθελα να μπω στο μυαλό τους, μία συνηθισμένη βραδιά από αυτές που περνούν μόνοι με τις αναμνήσεις τους, ακόμη κι αν το βλέμμα είναι καρφωμένο στην οθόνη της τηλεόρασης. Γιατί, ίσως να ένιωθα ότι είχαν τη γεύση μιας πληρότητας, αυτής που σου δίνει η ζωή όταν δεν έχει άγνωστους κώδικες, αλλά προσφέρει πάντα απολαύσεις. Αυτές δεν τελειώνουν ποτέ και συχνά, οι μικρότερες από αυτές έχουν τη μεγαλύτερη δύναμη.
Γιοχάνες Χέεστερς, τραγουδιστής ετών 106, το άστρο του δεν λέει να δύσει...
Είναι φαινόμενο ο Γιοχάνες Χέεστερς. Σε όλον τον γερμανόφωνο κόσμο είναι γνωστός από τη δεκαετία του 1930 ώς τώρα και, αν και Ολλανδός, η καριέρα του συνδέεται με τη Γερμανία. Ιδιαίτερα αμφιλεγόμενος διότι τραγούδησε για τον Χίτλερ, πράγμα που οι τόσο αντιναζί συμπατριώτες του δεν του συγχώρησαν ποτέ, ο Χέεστερς είναι ένα θαύμα μακροζωίας. Αν και τώρα είναι σχεδόν τυφλός, έδωσε πριν από ενάμιση χρόνο (Φεβρουάριος 2008) το πρώτο κοντσέρτο του στην Ολλανδία έπειτα από 40 χρόνια. Ο χρόνος δίνει και χώρο για άφεση αμαρτιών...
Αλλά, ο Χέεστερς, του οποίου η δεύτερη σύζυγος είναι κατά 46 χρόνια νεότερή του, έχει εμπνεύσει με την πίστη του στη ζωή και τη διάθεσή του να είναι πάντα ενεργός όσο η υγεία του επιτρέπει. Η επάνοδός του στην επικαιρότητα, αφού είχε συμπληρώσει τα 100 του χρόνια, έκανε πολλούς να θυμηθούν και πάλι τα χρόνια της γερμανικής UFA και το ελαφρύ μουσικό θέατρο που ήταν τόσο δημοφιλές στην κεντρική Ευρώπη ώς το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Χέεστερς, με την πλουσιότατη δισκογραφία, κατέχει ακόμη το ρεκόρ ως ο μεγαλύτερος σε ηλικία καλλιτέχνης σε όλον τον κόσμο, με εμφανίσεις τόσο στη σκηνή όσο και στην τηλεόραση. Δεν είναι γνωστό αν θα ξανατραγουδήσει ζωντανά (φέτος είναι 106 ετών) αλλά η φυσική του αντοχή είναι εντυπωσιακή. Οπως είχε πει ο ίδιος σε ερώτηση που του ετέθη το 2006, «το μυστικό μου για μια μακρά, υγιεινή ζωή είναι η αδιάλειπτη εργασία. Μου δίνει πληρότητα και ευτυχία. Μου δίνει ένα λόγο να κρατιέμαι στη ζωή».
Του Nικου Βατοπουλου
Πηγή Καθημερινή
17.10.09
Site : www. johannes-heesters. de
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου