Η Μαρία Φαραντούρη συνεχίζει να αντιστέκεται στην εποχή του τηλεοπτικού λάιφ στάιλ Συνέντευξη στη Γιωτα Συκκα
Επρεπε να δούμε τις κριτικές που έγραψαν οι γερμανικές εφημερίδες για τις εμφανίσεις στο Βερολίνο και τα σχόλια για τον καινούργιο της δίσκο εκεί, το Way home, για να θυμηθούμε ότι η Μαρία Φαραντούρη, έξω πάει πάντοτε καλά. Στο εσωτερικό δεν τη θυμόμαστε συχνά. Iσως γιατί η δισκογραφία έχει άλλες προτεραιότητες και η κοντράλτο φωνή της ταυτίστηκε με το φορτισμένο -πολιτικά- ρεπερτόριο του Μίκη Θεοδωράκη. Εκείνη όμως τραγούδησε τους μεγάλους ποιητές (Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο κ.ά.), τα λυρικά του Θεοδωράκη και τη «Μελισσάνθη», τα «Παράλογα», τη «Σκοτεινή μητέρα», την «Αμοργό» του Μάνου Χατζιδάκι. Αλλά και Ελένη Καραΐνδρου, Λένα Πλάτωνος, Μιχάλη Γρηγορίου. Η ζωή της, για δεκαετίες, ήταν συνδεδεμένη με ταξίδια. Σε αυτά γνώρισε προσωπικότητες της πολιτικής και της μουσικής. Φιντέλ Κάστρο, Ούλοφ Πάλμε, Μιτεράν, Ζούμπιν Μέτα, Λιβανελί, Λούτσιο Ντάλα, Λέο Μπρόουερ, Τσαρλς Λόιντ… Από τους σημαντικότερους τζαζίστες, ο τελευταίος την κάλεσε να τραγουδήσει στο καινούργιο cd που θα ηχογραφήσει την άνοιξη. Μόλις επέστρεψε από συναυλίες στην Ιταλία, το Παρίσι, τη Βρέμη, την Αγία Πετρούπολη και τη Γερμανία, ενώ στις 23 του μηνός αρχίζει από τη Σάμο (τα «Καλομοίρια), τις παραστάσεις με τη Λυδία Κονιόρδου και τους «Μύθους γυναικών». Τραγουδά όμως και με τη Μάρθα Φριντζήλα. Από τζαζ μέχρι μοιρολόγια και ρεμπέτικα. Η ιδέα δοκιμάστηκε πέρυσι στο κοινό και έχει προτάσεις για να βγάλει όλο τον χειμώνα. Δισκογραφικά δεν πέρασε πολύς καιρός από την έκδοση της «Οδύσσειας» σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη, και ετοιμάζεται για το αφιέρωμα στον Τζορτζ Γκέρσουιν που έκανε στο Μέγαρο Μουσικής με τον βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο. Στο κατώφλι των 60 η Μαρία Φαραντούρη, είναι το ίδιο παραγωγική.
- Τι ετοιμάσατε με τη Λυδία Κονιόρδου;
-Ενα πρόγραμμα αφιερωμένο στις γυναίκες του μύθου. Από την Περσεφόνη, τη Μελισσάνθη, την Ελένη και τη Ναυσικά, μέχρι τη Σαπφώ και τη Λιλή Μαρλέν.
- Υπάρχουν μύθοι σήμερα;
- Οχι. Γι' αυτό το τραγούδι δημιουργεί απόλαυση. Στην εποχή μου οι άνθρωποι επινοούσαν μύθους ή κατέφευγαν στους παλιότερους. Ετσι έδιναν ταυτότητα στην τέχνη τους. Αυτοί οι μύθοι του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκι μας έκαναν γνωστούς στο εξωτερικό. Και γι' αυτούς έρχεται το κοινό έξω, στις συναυλίες.
- Τι κόσμος είναι αυτός;
- Δεν είναι κοινό που έρχεται να χορέψει. Είναι καθηγητές και φοιτητές Πανεπιστημίων.
- Μπορούν να διακρίνουν και την πλευρά της απόλαυσης στο τραγούδι;
- Στους δικούς μας, τον Μίκη και τον Μάνο τους συγκινεί η κλασικότητα της μελωδίας τους. Είναι αυτό που τους λείπει, το ενδιάμεσο. Γιατί αυτοί έχουν από τη μια πλευρά την κλασική μουσική και από την άλλη τη φτηνή ποπ. Εχουν βέβαια και τις μικροεστίες της ηλεκτρονικής μουσικής, της αβανγκάρντ. Τους συγκινεί όμως το δικό μας λαϊκό, το ρεμπέτικο, το παραδοσιακό.
Από τα 16 στην Αριστερά
- «Ανοίγει τα χέρια της και στέκεται σαν τη Νίκη της Σαμοθράκης, σαν τη Ζαν ντ' Αρκ στον μεγάλο πίνακα από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης». Είναι ένα από τα τελευταία σχόλια που δημοσιεύτηκαν στον γερμανικό Τύπο για τις εμφανίσεις σας. Μοιάζουν τόσο ξένες με την ελληνική πραγματικότητα.
- Ποτέ δεν με ενδιέφεραν οι κριτικές. Δεν μάζευα τα αποκόμματα της Μοντ, της Λιμπερασιόν, της Γκάρντιαν, της Βελτ. Η σχέση μου με το τραγούδι ήταν στρατιωτική. Ηταν θέμα καθήκοντος εκείνα τα χρόνια που υπήρχε ακόμη η φόρτιση. Δεν οργάνωσα ποτέ καριέρα με αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών.
- Αξιζε αυτή η αφοσίωση;
- Η βαθιά πίστη σε κάτι, πάντα αξίζει. Μετά το τραγούδι που ξεκίνησα από 16 χρόνων, συνδέθηκα με τον αντιδικτατορικό αγώνα, την αριστερή ιδεολογία. Κακά τα ψέματα, η ιδεολογία αυτή σου χαράζει ένα δρόμο από τον οποίο δεν μπορείς να ξεφύγεις. Πιστεύαμε σε αρχές. Στον άνθρωπο, την τόλμη, την αμφισβήτηση. Τα ξεχάσαμε δυστυχώς. Αλλά το τραγούδι μας δεν ήταν φωτοβολίδα
- Φυσικό δεν ήταν να βγει και το καινούργιο;
- Και το χαιρόμουν. Αρκεί να είχε μια αντίστοιχη πνευματικότητα. Μια ιδεολογία.
- Από αυτή μπούχτισε ο κόσμος.
- Δεν εννοώ κομματική. Κοιτά τι έγινε στο Ηρώδειο με τη Λόρι Αντερσον. Μια σύγχρονη ιέρεια της ηλεκτρονικής μουσικής με πολιτική σκέψη και ματιά, που δανείζεται τους αρχαίους μύθους μας. Ευτυχώς μας έρχονται τέτοιοι καλλιτέχνες από το εξωτερικό, αλλά με τους δικούς μας δεν υπάρχει ανάλογο ενδιαφέρον.
- Κάνετε απολογισμούς για τις χαρές και τις λύπες;
- Είμαι ευγνώμων στη ζωή για τις εμπειρίες και τις συγκυρίες που έζησα, τους μύθους όσο ήταν ακόμη ζωντανοί. Εζησα μια αναγέννηση που υπερασπίστηκε τη συνάντηση του ανθρώπου με τις μεγάλες ιδέες. Πέρα απ' αυτά υπήρχε και η υψηλή αισθητική. Από τις μεγαλύτερες εμπειρίες ήταν τα επτά χρόνια που έζησα εκτός Ελλάδας. Τραγουδούσαμε σε όλο τον κόσμο γνωρίζοντας μεγαλες προσωπικότητες κι έχοντας για συμπαραστάτες καλλιτέχνες όπως οι Βανέσα Ρεντγκρέιβ, Αλαν Μπέιτς, Σεζ Γκενζμπούργκ, Τζον Γκίλγουντ, Υβ Μοντάν.
Πάντα υπάρχει μια ελπίδα
- Πώς προσγειώνεστε στην ελληνική πραγματικότητα;
- Οι εποχές αλλάζουν. Παντού. Οπως τα μηνύματα. Υπάρχει ένας γενικότερος συντηρητισμός στην Ευρώπη ενώ σε ένα άλλο μέρος του πλανήτη, τη Λατινική Αμερική για παράδειγμα, έχουμε μια άνθηση του φιλολαϊκού αισθήματος. Κι εκεί που αναρωτιόμαστε «πού πάμε;», πάντα υπάρχει μια ελπίδα. Ενας νέος δημιουργός, ή ακόμα τα επιτεύγματα στην τεχνολογία. Μπορεί να έχουν προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που μας τρομοκρατούν μερικές φορές, όμως με τη σωστή διαχείριση ο άνθρωπος κερδίζει πολλά. Συνεπώς αυτά που βιώνουμε έχουν δυο πλευρές. Την αρνητική και τη θετική.
- Οι σύγχρονοι τρόποι προώθησης και αγοράς ενός καλλιτεχνικού προϊόντος σας προκαλούν αμηχανία;
- Οι εταιρείες -με ελάχιστες εξαιρέσεις- δεν επενδύουν πια. Παρά μόνο σε προϊόντα με ημερομηνία λήξης. Παλιά τα βινύλια ήταν έργα τέχνης. Από το εξώφυλλο που φιλοτεχνούσε ο ζωγράφος, μέχρι την ποίηση που μελοποιούσε ο συνθέτης. Ακόμη και μια κόντρα, μια διαφωνία, έβγαλε δημιουργικά πράγματα στο στούντιο.
- Ως ακροάτρια προσέχετε καινούργια πράγματα;
- Η Φριντζήλα είναι τέτοια περίπτωση. Εχει ταλέντο αλλά και γνώσεις, πράγμα σπάνιο. Υπάρχει ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Μάλαμας. Ευαίσθητοι άνθρωποι με μια μελαγχολία στο λόγο.
- Ο γιος σας τι ακούει;
- Παίζει σε τρία γκρουπ. Το ένα είναι δικό του. Ο Στέφανος ξέρει το έντεχνο τραγούδι, αλλά δεν ακούει ελληνικά. Του αρέσει ο Αγγελάκας και τα πιο ηλεκτρικά συγκροτήματα. Παίζει ντραμς, κιθάρα, πιάνο, αλλά δεν τον ενθαρρύνω. Υπάρχει βλέπεις και το πτυχίο του.
- Εσάς σας ακούει;
- Οχι σε όλα μου. Μερικά τα ψιλοβαριέται. Είναι 21 ετών. Του αρέσει η τζαζ, οι εναλλακτικές προτάσεις. Πιο πρωτοποριακά πράγματα στη μουσική.
- Δεν θέλετε έπειτα από τόσα χρόνια να κάνετε κάτι διαφορετικό;
- Δεν είναι εύκολο στην ηλικία μου. Στον Τσαρλς Λόιντ πάντως θα πάω που με κάλεσε να τραγουδήσω στο cd του.
- Τι είναι αυτό που σας δυσκολεύει να το κάνετε συχνότερα;
- Ισως, επειδή ανήκω σε έναν άλλο χώρο. Σίγουρα θαυμάζω τη τζαζ. Ομως, τελικά με παροτρύνουν περισσότερο οι συγγένειες στις συνεργασίες. Είπα το τραγούδι που μου έγραψε ο Λούτσιο Ντάλα. Συνεργάστηκα με τον Μπρόουερ. Αλλά τι να κάνω; Να πάω να βρω την τύχη μου ως φοιτήτρια στην Αμερική; Προτιμώ να κουβαλάω ό,τι έχω από τους παλιούς και να το μπολιάζω με τους καινούργιους. Οτι δοκιμάζουμε με τη Μάρθα. Πιστεύω στις συλλογικές δουλειές. Ετσι προκύπτουν τα ωραία.
- Σας αποκαλούσαν «Τζόαν Μπαέζ της Μεσογείου». Σας λένε κάτι αυτοί οι χαρακτηρισμοί;
- Ο καθένας λέει ό,τι θέλει. Σίγουρα έχω ταυτότητα σαν τραγουδίστρια. Δεν ξιπάζομαι με υπερβολές. Αυτό που με ενοχλεί είναι ότι οι ξένοι είναι ανοιχτοί σε μας, κι εμείς θεωρούμε το δικό μας κατώτερο από αυτό που έχουν οι άλλοι.
«Πέρασα μια μεγάλη ερημική περίοδο...»
- Στην Ελλάδα σας αντιμετωπίζουν σαν να μην υπάρχετε.
- Ακριβώς. Υπάρχει μια περιφρόνηση γι' αυτό που πρεσβεύουμε.
- Στην εποχή του τηλεοπτικού λάιφ στάιλ πώς νιώθει μια γυναίκα που ήταν σύμβολο ελπίδας και αντίστασης;
- Πέρασα μια μεγάλη ερημική περίοδο. Ηταν η εποχή που αποφάσισαν οι εταιρείες να στηρίξουν τους τραγουδιστές. Οχι εμάς. Γιατί εγώ δεν τοποθετούσα τον εαυτό μου ξεχωριστά. Το δημιούργημα από τον δημιουργό. Ηταν τη δεκαετία του '80. Οταν οι συνθέτες τα έβαλαν με τις εταιρείες γιατί σχεδίαζαν αυτή την αλλαγή που έβαλε σε δεύτερη μοίρα τους δημιουργούς και στην πρώτη θέση τους ερμηνευτές. Ετσι φτάσαμε ώς εδώ. Τότε, ξεκίνησε ένα είδος απομόνωσης του είδους που πρεσβεύαμε. Οσο για μένα, έλεγαν «η επική τραγουδίστρια».
- Μα ήσασταν.
- Το έλεγαν με υποτιμητικό τρόπο. Λες κι εγώ δεν τραγούδησα ποίηση.Δεν είπα Χατζιδάκι. Ξέχασαν τον Σικελιανό. Βέβαια είχα μια φόρτιση και ένα δωρικό τρόπο. Δεν το αρνούμαι. Ηταν οι καιροί φορτισμένοι. Κι όμως, αυτοί έμεναν στο «Είμαστε δυο». Ενα τραγούδι ταυτισμένο με τον Μίκη. Υστερα, βίωσα τη σιωπή. Με θαύμαζαν σαν σύμβολο, αλλά δεν είχαμε διάλογο με τη νεώτερη γενιά. Ωσπου ανακάλυψαν ότι τραγουδάω κι άλλα πράγματα. Στο ραδιόφωνο, πάντως, ακόμη και τώρα, μεταδίδουν μόνο τις παλιατζούρες μου. Σαν να μην έκανα τίποτα στη συνέχεια.
- Αισθάνεσθε μεγάλη;
- Εζησα πολύ έντονα και χορταστικά. Δεν είμαι μανιακή με την τέχνη μου. Ούτε αχόρταγη. Δεν παθαίνω με το χρόνο ούτε έχω αγωνία για το θάνατο. Εζησα με αξιοπρέπεια κι έτσι θέλω να συνεχίσω. Οσο αντέχει η φωνή μου και είμαι όρθια, θα κάνω αυτά που μου αρέσουν.
Πηγή Καθημερινή
22.7.09
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου