Στη φυλακή τα πάντα μεγεθύνονται, οι καταστάσεις, ο χρόνος, τα προβλήματα και οι ελπίδες για διέξοδο. Ποια όμως μπορεί να είναι η διέξοδος από τη σκληρή καθημερινότητα πίσω από τα κάγκελα; Μια από τις πιο αποτελεσματικές είναι το διάβασμα, μας λένε οι ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι του κέντρου κράτησης γυναικών στον Ελαιώνα Θηβών κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας στο κατάστημα. «Η σχέση των κρατουμένων με το βιβλίο δεν είναι περιστασιακή, είναι μια σχέση μέσα από την οποία ζουν. Ενα και μόνο βιβλίο μπορεί να τους αλλάξει τη ζωή. Και αυτό έχει συμβεί», υποστηρίζουν.
Οι βιβλιοθήκες των γυναικείων φυλακών Θηβών έγιναν γνωστές από ένα ηλεκτρονικό μήνυμα που πήρε... λάθος δρόμο. «Είχα βρει πεταμένα βιβλία και τα μάζευα από τα σκουπίδια, καθώς εμείς στις φυλακές είχαμε μεγάλη έλλειψη... Υστερα από αυτό έστειλα ένα email -το περασμένο καλοκαίρι- σε φίλους και γνωστούς με το οποίο τους παρακάλεσα αντί να πετάνε τα παλιά τους βιβλία να τα στέλνουν σε μας», αφηγείται στην «Κ» ο ψυχολόγος των γυναικείων φυλακών Θηβών, Βαγγέλης Κοσμάτος. «Εκείνοι το προώθησαν στους δικούς τους φίλους και, λίγους μήνες μετά, κάποιος πέρασε το μήνυμα στο Διαδίκτυο με αποτέλεσμα να διαβαστεί από χιλιάδες ανθρώπους. Αναπάντεχα άρχισα να δέχομαι δεκάδες δέματα με βιβλία από κάθε γωνιά της Ελλάδας, ακόμα και από ομογενείς του εξωτερικού».
Την περασμένη Δευτέρα τα βιβλία από τις βιβλιοθήκες των φυλακών είχαν φτάσει τα 6.000. Αλλα 500 καταγράφηκαν μέχρι σήμερα, ενώ μερικές χιλιάδες ακόμα παραμένουν μέσα στα δέματα για να καταγραφούν και να πάρουν τον δρόμο τους. «Εχουμε αρχίσει πλέον να στέλνουμε βιβλία σε άλλες φυλακές που επίσης κινητοποιήθηκαν στην προσπάθεια ενίσχυσης των βιβλιοθηκών τους», λένε οι υπάλληλοι στο κέντρο κράτησης.
Ενα παράθυρο...
Ξεπερνώντας τον δισταγμό που χαρακτηρίζει την πλειονότητα των υπαλλήλων των φυλακών απέναντι στα ΜΜΕ ο κ. Κοσμάτος αποφασίζει να «μπει μπροστά» για να προωθήσει τις βιβλιοθήκες διότι: «Η σημασία τους εδώ είναι τεράστια. Μέσα από ένα βιβλίο κρατούμενες έχουν συνειδητοποιήσει το πώς βρέθηκαν στη φυλακή, έχουν αλλάξει τη ματιά τους για τον κόσμο. Μέσα στη φυλακή το βιβλίο δεν είναι προϊόν για κατανάλωση, είναι ένα παράθυρο... Γι’ αυτό πρέπει να μπουν και άλλα βιβλία στις φυλακές».
Οπως περιγράφουν εργαζόμενοι των φυλακών, οι γυναίκες κρατούμενες είναι πολύ «ψαγμένο» και απαιτητικό κοινό. «Σε έναν κατάλογο βιβλίων που μας ζήτησαν να προμηθευτούμε, τα περισσότερα βιβλία ήταν τα πιο σύγχρονα και γνωστά της ελληνικής λογοτεχνίας. Εκτός από τα πολλά βιβλία που έχουν διαβάσει, ενημερώνονται και από τις εφημερίδες για ό,τι καινούργιο κυκλοφορεί στον χώρο των εκδόσεων», περιγράφει η κοινωνική λειτουργός κ. Γεωργία Ψαράκη. Οι κρατούμενες αγαπούν ιδιαίτερα τα ιστορικά μυθιστορήματα και την ψυχολογία. Προτιμούν μυθιστορήματα με ιστορίες αγάπης, ανθρώπινες σχέσεις, χωρισμούς, απώλειες. Μέσα από το διάβασμα προσπαθούν να δώσουν στη σκέψη τους τη δυνατότητα να ξεφύγει από τα κάγκελα. Αυτό φαίνεται και από τα μπεστ σέλερ των φυλακών στα οποία περιλαμβάνονται οι περισσότεροι τίτλοι του Πάολο Κοέλιο, βιβλία του Ιρβιν Γιάλομ, «Ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον» του Richard Bach, «Το μήνυμα» της Marlo Morgan και φυσικά ο «Μικρός Πρίγκιπας» του Εξυπερύ.
Οι βιβλιοθηκάριοι είναι επίσης κρατούμενες, η επιλογή των οποίων «είναι ιδιαίτερα σημαντική υπόθεση, καθώς πρέπει να διαθέτουν συγκεκριμένες προδιαγραφές: από το να έχουν γνώση των βιβλίων μέχρι του να είναι ευγενικές και υπομονετικές με τις άλλες κρατούμενες» σχολιάζει ο κ. Κοσμάτος. Κατά τον ίδιο τρόπο έχουν αρχίσει να οργανώνονται οι βιβλιοθήκες στις φυλακές Γρεβενών, Κατερίνης κ.α. Οπως λέει, πολλές κρατούμενες αρχίσουν να διαβάζουν ύστερα από προτροπή των κοινωνικών λειτουργών, ενώ άλλες μπαίνουν στη βιβλιοθήκη για να διεκπεραιώσουν κάποιο έγγραφο και «το μάτι τους πέφτει πάνω σε κάποιο τίτλο βιβλίου και έτσι ξεκινάει η ανάγνωση», προσθέτει.
Μετά την αυθόρμητη κινητοποίηση του κόσμου, οι ανάγκες για βιβλία έχουν σημαντικά ικανοποιηθεί. Τώρα αναζητούνται κυρίως ξενόγλωσσα, αλβανικά, ρουμάνικα, βουλγάρικα και ρώσικα βιβλία.
Στα βιβλία που στέλνουν στις κρατούμενες πολλοί αποτυπώνουν μηνύματα συμπάθειας και συμπαράστασης. «Η σκέψη δεν φυλακίζεται», γράφει ένα από αυτά.
Του Κωστα Oνισενκο
Πηγή Καθημερινή
25.11.09
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου