Εως και 300.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι υποστήριζαν οι μέχρι σήμερα επικρατούσες ανθρωπολογικές θεωρίες άρχισε να κατασκευάζει και να χρησιμοποιεί εξελιγμένα λίθινα εργαλεία ο Homo Erectus, ο πρόγονος του Homo Sapiens. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν Αμερικανοί και Γάλλοι επιστήμονες υπό τον Christopher Lepre, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Rutgers και συνεργάτη του εργαστηρίου Lamont Doherty Earth Observatory στο Πανεπιστήμιο Columbia. Οι επιστήμονες ανέλυσαν εργαλεία που ανήκουν στη λεγόμενη «Αχελαία» λιθοτεχνία, την οποία ανέπτυξε ο «Ορθιος Ανθρωπος» για να μπορεί να κυνηγά και να τεμαχίζει πιο εύκολα την τροφή του. Τα ευρήματα προήλθαν από ανασκαφή στην περιοχή Kokiselei, κοντά στη λίμνη Τουρκάνα στην Κένυα, και σύμφωνα με τη χρονολόγηση των ανθρωπολόγων, κατασκευάστηκαν 1,76 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα, και συνεπώς να είναι τα αρχαιότερα αχελαία εργαλεία που έχουν βρεθεί ποτέ.
Πριν από αυτή την ανακάλυψη, τα παλαιότερα κοπτικά εξαρτήματα και κυνηγετικά όπλα της συγκεκριμένης λιθοτεχνίας προέρχονταν από την περιοχή Κόνσο της Αιθιοπίας και την Ινδία, με την κατασκευή τους να τοποθετείται στα 1,4 και 1-1,5 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα. Ανάμεσα στα εργαλεία από την τοποθεσία Kokiselei συγκαταλέγονται χειροπέλεκεις λαξεμένοι για να σχηματίζουν λαβές και να συγκρατούνται γερά στην παλάμη, όπως και δίκοπα, πέτρινα μαχαίρια. Παρόλο που στην ανασκαφή δεν βρέθηκαν απολιθώματα κάποιου σκελετού που να πιστοποιούν ότι οι κάτοχοί τους ανήκαν στο συγκεκριμένο «παρακλάδι» ανθρωπίδων, ένα κρανίο Homo Erectus που εντοπίστηκε πέρυσι σε άλλο σημείο της όχθης της λίμνης συνηγορεί στο γεγονός ότι τα εργαλεία δημιουργήθηκαν από μέλη αυτού του είδους. Ετσι κι αλλιώς, οι περισσότεροι ανθρωπολόγοι δέχονται πως η εξελιγμένη «αχελαία» λιθοτεχνία αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Homo Erectus, του προϊστορικού είδους που εμφανίστηκε πριν από περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια. Μάλιστα, αυτό το γνώρισμα διαχωρίζει εξελικτικά τον «Ορθιο Ανθρωπο» από τον προγενέστερο Homo Habilis, που ακόμη νωρίτερα (πριν από 2,6 εκατ. χρόνια) ξεκίνησε πρώτος να κατασκευάζει εργαλεία τής πιο πρωτόγονης τεχνικής Olduwai, η οποία πήρε το όνομά της από το ομώνυμο φαράγγι στην Τανζανία, όπου βρέθηκαν τέτοια εργαλεία κατά τη δεκαετία του ’30. Τα βελτιωμένα χαρακτηριστικά των «αχελαίων» εργαλείων θεωρείται ότι αντικατοπτρίζουν την ανώτερη νοημοσύνη του Homo Erectus, αφού τον βοηθούσαν να κόβει πιο εύκολα κομμάτια κρέατος από τη λεία που άφηναν πίσω τους τα μεγαλύτερα αρπακτικά, αλλά και να κυνηγά πιο αποτελεσματικά και ο ίδιος μικρά ζώα. Η χρονολόγηση των εργαλείων από την τοποθεσία Kokiselei έγινε με παλαιομαγνητικές μελέτες δειγμάτων από τα ιζήματα που βρέθηκαν γύρω τους κατά την ανασκαφή. Ωστόσο, η ηλικία τους έφερε στο φως και νέα ερωτήματα, καθώς στην ίδια ανασκαφή εντοπίστηκαν επίσης και εργαλεία της Olduwai λιθοτεχνίας - κάτι που αποδεικνύει ότι οι δύο τεχνικές συνυπήρχαν εκεί για κάποιο χρονικό διάστημα. Αυτό που υποθέτουν οι επιστήμονες είναι ότι είτε η αχελαία τεχνική εισήχθη στην περιοχή από κάποια άλλη περιοχή, άγνωστη μέχρι σήμερα, είτε ότι ήταν το αποτέλεσμα βελτιώσεων που έκαναν τοπικές ομάδες ανθρωπίδων. Απαντήσεις πάντως αναμένεται να δώσει μία δεύτερη ανασκαφή που διεξάγεται ήδη στο Kokiselei, η οποία ελπίζουν πως θα παράσχει δείγματα ηλικίας 2 εκατ. χρόνων.
Πηγή Καθημερινή
10.9.2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου