Το πιο καλά κρυμμένο μυστικό της Χίου βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην πόλη της. Το μόνο που προϊδεάζει τον επισκέπτη είναι η μυρωδιά των εσπεριδοειδών, που κάθε άνοιξη διαπερνά τους ψηλούς μαντρότοιχους και πλημμυρίζει ολόκληρο τον Κάμπο. Κάποτε, λένε, η ευωδιά τους έφθανε μέχρι τη θάλασσα και γι’ αυτό οι ναυτικοί έλεγαν τη Χίο «μυροβόλο». Δίπλα στους πορτοκαλεώνες στέκουν ακόμα όρθια υπέροχα αρχοντικά του 16ου και 17ου αιώνα, ορισμένα ερείπια πλέον, άλλα -λιγοστά- αναπαλαιωμένα, διατηρώντας όλα τη γοητεία ενός αστικού παρελθόντος.
Αυτό το μοναδικό στην Ελλάδα οικιστικό και αγροτικό σύμπλεγμα (που ανακηρύχθηκε το 1985 από το ΥΠΕΧΩΔΕ παραδοσιακός οικισμός) απειλείται... από το υπουργείο Οικονομικών. Από διατάξεις που ισοπεδώνουν τις ιδιαιτερότητες που ακόμα και οι παραδοσιακοί οικισμοί μπορούν να έχουν. Οι περίπου 200 ιδιοκτήτες της γης και των (παρηκμασμένων σήμερα) αρχοντικών, στην πλειονότητα αγρότες, αγωνίζονται τα τελευταία δύο χρόνια για να ανατρέψουν μια αδικία που, όπως όλα δείχνουν, θα τους κοστίσει την περιουσία τους.
Ιστορία 500 χρόνων
Αλλά ας ταξιδέψουμε πρώτα στα 1500. Η Χίος βρίσκεται υπό των έλεγχο των Γενουατών και οι τότε κάτοικοι του Κάμπου αξιοποιούν τις δυνατότητες της περιοχής, κτίζουν πύργους κατά τα αρχιτεκτονικά πρότυπα της Γένοβας και δημιουργούν μεγάλα περιβόλια με εσπεριδοειδή, τα οποία προφυλάσσουν από τον καιρό με υψηλούς μαντρότοιχους. Από το 1566, οπότε η Χίος περνά σε τουρκικό έλεγχο, έως και τη μεγάλη σφαγή από τους Τούρκους στα 1822 ο Κάμπος γνωρίζει μεγάλη ακμή. Πλούσιοι έμποροι, κυρίως Ελληνες από τη Ρωσία και την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, χτίζουν τα εξοχικά τους στην περιοχή. Η συνάντηση της βυζαντινής, της γενοβέζικης και της οθωμανικής τέχνης γεννά ένα μοναδικό οικιστικό- αγροτικό σύνολο, το οποίο απολαμβάνει η αστική τάξη της εποχής.
Μετά τη μεγάλη σφαγή του ’21 και τον σεισμό του 1881 η περιοχή του Κάμπου παρακμάζει. Στις αρχές του 20ού αιώνα η καλλιέργεια των εσπεριδοειδών ανθεί και πάλι, με αποτέλεσμα η περιοχή να αποκτήσει εκ νέου ζωή και όσα από τα αρχοντικά είχαν απομείνει να κατοικηθούν. Ορισμένοι από τους ιδιοκτήτες είναι απόγονοι των παλαιών αστικών οικογενειών του νησιού, άλλοι απόγονοι των αγροτών που πρόσεχαν τις επαύλεις των πλουσίων. Ολοι ανεξαιρέτως διατηρούν την καλλιέργεια των εσπεριδοειδών, που γίνεται και πάλι σήμα-κατατεθέν της περιοχής.
Τα προβλήματα άρχισαν πριν από μια πενταετία και κορυφώθηκαν μόλις το 2008. «Το 2005 η Εφορία της Χίου μάς ζήτησε να δηλώσουμε τις εκτάσεις γύρω από τα αρχοντικά, όπου καλλιεργούμε εσπεριδοειδή, ως οικόπεδα, παρότι μέχρι τότε τα δηλώναμε κανονικά ως αγροκτήματα», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Μάρκος Ζαννίκος, πρόεδρος του συλλόγου των ιδιοκτητών του Κάμπου (Φιλοπρόοδος Ομιλος Κάμπου). «Το 2008 κληθήκαμε να πληρώσουμε ΕΤΑΚ, το οποίο με βάση τις τιμές που είχαν οριστεί ήταν ιδιαίτερα υψηλό (65 ευρώ/τ.μ.). Το υπουργείο Οικονομικών δεν έλαβε υπόψη την ιδιαιτερότητα της περιοχής: ότι τα αρχοντικά περιβάλλονται από περιβόλια που καλλιεργούνται, ότι η δυνατότητα κατάτμησης περιορίστηκε δραστικά ήδη από το 1991 με αποτέλεσμα στις περισσότερες περιπτώσεις κάθε ιδιοκτησία να παραμένει μεγάλη, στα 20 και 30 στρέμματα. Τώρα με τις αλλαγές που προωθούνται θα φορολογηθούμε ως κατέχοντες μεγάλη ακίνητη περιουσία. Δηλαδή ένας αγρότης που έχει 30 στρέμματα θα πρέπει να πληρώσει 14.500 ευρώ τον χρόνο!».
«Δεν είναι Εκάλη»
«Είμαστε απελπισμένοι», λέει η κ. Γαρυφαλλιά Κουρτά, κάτοικος της περιοχής. «Παίρνουν αγροκτήματα και τα φορολογούν ως οικοδομήσιμα οικόπεδα. Οι περισσότεροι είμαστε αγρότες και θα φορολογηθούμε ως κατέχοντες μεγάλη περιουσία. Να σας πω ποια θα είναι η εξέλιξη: όσοι πληρούν κάποιες προϋποθέσεις, θα κατατμήσουν τα περιβόλια τους και θα τα πουλήσουν. Οι υπόλοιποι απλά θα τα πουλήσουν ολόκληρα, περιβόλια και αρχοντικά, αφού θα αδυνατούν να πληρώσουν τον φόρο. Αναρωτιέμαι αν θα μπορέσουμε ακόμα και να το μεταβιβάσουμε στα παιδιά μας και τι δουλειά θα βρούμε να κάνουμε».
«Ο Κάμπος είναι στολίδι για το νησί μας», συμπληρώνει ο δήμαρχος Χίου κ. Παντελής Βρούλης. «Δεν είναι όμως “φιλέτο”, δεν είναι λ.χ. η Εκάλη, αφού τα περισσότερα οικόπεδα δεν μπορούν βάσει νομοθεσίας να “αξιοποιηθούν” ως κοινά εκτός σχεδίου οικόπεδα. Αυτή η νομοθεσία, που διέσωσε και την περιοχή, σήμερα γίνεται βαρίδι. Τα ποσά που ζητούν από τους ιδιοκτήτες να πληρώσουν είναι υπερβολικά και οι περισσότεροι δεν θα τα αντέξουν. Αναρωτιέμαι ποιος θα βγει κερδισμένος από αυτή την υπόθεση».
Tου Γιωργου Λιαλιου
Πηγή Καθημερινή
2.6.2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου