Πέμπτη 15 Μαρτίου 2012

Μια διαμάχη τραυματίζει την Ιστορία (Εστία Νέας Σμύρνης)

Για τους παλιούς Νεοσμυρνιώτες αλλά και τους σημερινούς κατοίκους της πόλης η Εστία της Νέας Σμύρνης αποτελεί ένα ακλόνητο σημείο αναφοράς. Το μνημειακό μέγαρο με τις ιωνικές κολώνες και τη χαρακτηριστική ζωφόρο όπου ξετυλίγονται σκηνές από την «Εξοδο» του μικρασιατικού Ελληνισμού νοηματοδοτεί τους υπαρξιακούς δεσμούς ανάμεσα στο μακρινό πια «χθες» και τους επιγόνους ενός τόσο ξεχωριστού κεφαλαίου για το ελληνικό έθνος. Στο εσωτερικό του μεγάρου φυλάσσονται μοναδικοί θησαυροί του πολιτισμού που ευδοκίμησε στα χώματα της Ιωνίας (λειτουργούν μουσεία και μια Πινακοθήκη), ενώ την ίδια στιγμή η Εστία διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτιστική και κοινωνική ζωή της Νέας Σμύρνης ως βασικός πυλώνας εκπαίδευσης, πολιτισμού και διατήρησης της ιστορικής μνήμης.
Είναι όμως ώρες δύσκολες για τον κραταιό θεσμό της πόλης. Και τα πράγματα ήρθαν έτσι ώστε πολλοί κάτοικοι της Νέας Σμύρνης να παρακολουθούν με θλίψη την Εστία και τον δήμο να βρίσκονται σήμερα στα δικαστήρια για να επιλύσουν τις διαφορές τους. Αντικείμενο της νομικής διαμάχης, η ιδιοκτησία του σχολικού συγκροτήματος που ανεγέρθηκε για λογαριασμό της Εστίας στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και δίπλα ακριβώς από το κυρίως κτίριο με κατά το ήμισυ δωρεά του Αριστοτέλη Ωνάση. Εκεί αρχικά στεγάστηκαν σχολές για την εκπαίδευση μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού και άλλων ειδικοτήτων, κατά βάσιν τεχνικών. Με την πάροδο του χρόνου το ενδιαφέρον για τις σχολές ατόνησε και σταδιακά η χρήση των 30 αιθουσών άρχισε να μεταβιβάζεται στη Δημόσια Εκπαίδευση. Από το 1998, όταν το σύνολο του κτιρίου λειτουργούσε υπό την ευθύνη του υπουργείου Παιδείας, το κράτος απέδιδε στην Εστία μίσθωμα που το 2007 έφθανε το ύψος των 37.000 ευρώ τον μήνα. Οπως είναι φυσικό, αυτό το σημαντικό πρόσοδο αποτέλεσε τον βασικό πόρο για τη λειτουργία και την ανάπτυξη της Εστίας.
Αλλαγή σκυτάληςΜε τη διοικητική αλλαγή του «Καλλικράτη», η ευθύνη της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πέρασε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και ο Δήμος Νέας Σμύρνης αποφάσισε από τον Ιανουάριο του 2011 να μην καταβάλλει το σχετικό μίσθωμα. Μας εξηγεί τον λόγο ο δήμαρχος Νέας Σμύρνης Σταύρος Τζουλάκης: «Το οικόπεδο παραχωρήθηκε στην Εστία για την ανέγερση του κεντρικού της μεγάρου, αλλά και των εκπαιδευτηρίων από τον δήμο. Στο συμβόλαιο παραχώρησης υπάρχει όρος σύμφωνα με τον οποίο η κυριότητά τους θα επιστρέψει στον δήμο εφ’ όσον σταματήσει η λειτουργία των σχολών του εμπορικού ναυτικού και η δραστηριότητα θα είχε σκοπό την παροχή υπηρεσιών και όχι τον προσπορισμό εσόδων. Δεν είναι δυνατόν στην παρούσα οικονομική κατάσταση να πληρώνω 380.000 ευρώ τον χρόνο για ένα οικόπεδο που έχω παραχωρήσει με την παραπάνω αίρεση που ανέφερα. Θα είμαι έκθετος απέναντι στους δημότες μας».
Η διοίκηση της Εστίας θεωρεί εντελώς αυθαίρετη την ερμηνεία του δήμου και απάντησε με αγωγές που θα αρχίσουν να εκδικάζονται από τον Νοέμβριο. Ο πρόεδρος της Εστίας κ. Ιωάννης Λ. Καλογείτονας είναι σαφής. Λαμβάνει υπόψη του το τελευταίο συμβόλαιο παραχώρησης που έχει συνάψει η Εστία με τον δήμο, εν έτει 1952 και στο οποίο μας διαβεβαιώνει ότι το κτίριο είναι κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή περιουσία της Εστίας με μοναδική υποχρέωση την ανέγερση των ειδικών σχολών, όπως και έγινε. Τους τελευταίους 14 μήνες η Εστία επιβιώνει χάρη σε ένα μικρό αποθεματικό που διέθετε, από μισθώματα ακινήτων, ορισμένες δωρεές, αλλά ο κ. Καλογείτονας σπεύδει να δηλώσει ότι τα χρήματα τελειώνουν. Και πιστεύει ότι πίσω από την άρνηση του δήμου υπάρχει η ανομολόγητη πρόθεση να «βάλει πόδι» στην Εστία. Τον ρωτάμε γιατί η Εστία δεν αξιοποιεί την ακίνητη περιουσία της, αποτέλεσμα σημαντικών δωρεών όλα αυτά τα χρόνια. «Δυστυχώς, πρόκειται για παλαιές ιδιοκτησίες με σημαντικά προβλήματα και δεν διαθέτουμε τα χρήματα σήμερα για να τις επισκευάσουμε. Κι όσο περνάει ο χρόνος, απομειώνεται η αξία τους, ενώ δεν βοηθάει καθόλου και η οικονομική συγκυρία». Ο δήμαρχος γνωρίζει την ύπαρξη οικοπέδων της Εστίας προς αξιοποίηση που η Εστία αρνείται να αξιοποιήσει. «Ποιος θα μπορούσε ελαφρά τη καρδία να πάρει μια τέτοια απόφαση εκποίησης περιουσιακών στοιχείων όταν η οικονομική κατάσταση είναι αυτή που όλοι γνωρίζουμε;», απαντάει ο πρόεδρος της Εστίας. «Αλλά θα προχωρήσουμε κάνοντας κι εμείς τις δικές μας υποχωρήσεις».
Κι ενώ το κλίμα δεν είναι καλό ανάμεσα στις δύο πλευρές, ρωτάω τον δήμαρχο αν υπάρχουν περιθώρια συμβιβασμού που ενδεχομένως θα οδηγούσαν σε εκτόνωση. «Δεν αντιδικώ με την Εστία ούτε φυσικά υπάρχει η παραμικρή πρόθεση “άλωσης” της Εστίας. Είμαι διατεθειμένος να την ενισχύσω, αλλά όχι με την παροχή ενοικίου». Ο κ. Καλογείτονας πρότεινε στη δημοτική αρχή να μειωθεί το ενοίκιο, αλλά ο δήμος δεν αναγνωρίζει την ευθύνη απόδοσης μισθώματος.
Προς το παρόν, το αδιέξοδο συνεχίζεται.Διαδρομή 82 ετώνΗ Εστία της Νέας Σμύρνης είναι σωματείο το οποίο ιδρύθηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες τον Ιούνιο του 1930 με πρώτη επωνυμία «Λέσχη Νέας Σμύρνης». Εκείνη την εποχή ο νεοσύστατος συνοικισμός μετρούσε 400 περίπου οικογένειες. Εννέα χρόνια αργότερα πήρε το σημερινό της όνομα. Για την ανέγερση της Εστίας παραχωρήθηκε το 1938 οικόπεδο από την κοινότητα της Νέας Σμύρνης. Η συμβολική θεμελίωση του Μεγάρου της Νέας Σμύρνης έγινε στις 23 Απριλίου 1939, τελετή την οποία τίμησαν με την παρουσία του ο Βασιλιάς Γεώργιος Β΄ και ο διάδοχος Παύλος. Το ξέσπασμα του πολέμου ανέβαλε το φιλόδοξο σχέδιο με αποτέλεσμα να έχουμε εκ νέου θεμελίωση στις 12 Ιουνίου 1955.
Χρειάστηκαν 20 χρόνια για να ολοκληρωθεί το επιβλητικό κτίριο σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Παυλίδη. Τη ζωφόρο όπου απεικονίζονται σκηνές από την εκδίωξη των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τα πατρογονικά τους εδάφη φιλοτέχνησε ο ζωγράφος Τάκης Παρλαβάντζας. Οραματιστής και πρόεδρος επί σειρά ετών, από το 1937 μέχρι το 1983, υπήρξε ο αείμνηστος Πάνος Χαλδέζος. Εξαιρετικά σημαντική στην υλοποίηση του έργου αποδείχθηκε η συμβολή Μεγάλων Ευεργετών, Μικρασιατών και μη, και κυρίως του μεγάλου Ελληνα εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Στις 23 Ιουλίου 1957 έγινε η κατάθεση του θεμέλιου λίθου της «Σχολής Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού» της Εστίας Νέας Σμύρνης. Πέντε χρόνια μετά, στις 8 Απριλίου του 1962, το βασιλικό ζεύγος Παύλος και Φρειδερίκη εγκαινίασαν τις σχολές της Εστίας που σήμερα αποτελούν το μήλον τη Εριδος ανάμεσα σε Δήμο και Εστία.
Το 1980 θεμελιώθηκε ο «Οίκος Γαλήνης» της Εστίας. Το Γηροκομείο χτίστηκε σε οικόπεδο που δώρισαν για τον σκοπό αυτό οι Θρακιώτες Μιλτιάδης και Ελπινίκη Σαραντή. Η Εστία έχει βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών με το Χρυσό Μετάλλιο και το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών καθώς και το Χρυσό Βραβείο Α΄ Τάξεως Εθνικού Ιδρύματος. Σήμερα στην Εστία λειτουργούν επιμορφωτικά τμήματα εκμάθησης αγγλικών, ελληνικών και μικρασιατικών χορών, κεντήματος, σκακιστικό, θεατρικό και φωτογραφικό τμήμα και χορωδία. Μεγάλης αξίας και η Βιβλιοθήκη της Εστίας.

Του Δημήτρη Ρηγόπουλου
Πηγή Καθημερινή
11.3.2012

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis