Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2011

Τα "πάθη" του Μουσείου Μαρίας Κάλλας

ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ. Το ’χει η μοίρα μας, φαίνεται, στη δημόσια ζωή, ώστε ακόμα και όταν το καλό καταφέρνει να ξεπεράσει τους σκοπέλους της αδιαφορίας και της γραφειοκρατίας, κάτι πάλι να μένει που θυμίζει ότι θα μπορούσε να γίνει και καλύτερα, σωστότερα.

Η είδηση για τη δημιουργία βιομηχανικού μουσείου στο Γκάζι είναι το τελευταίο παράδειγμα. Σύμβολο ανάπτυξης στο νεαρό ακόμη ελληνικό κράτος, το 1857, όταν ιδρύθηκε, το ιστορικό εργοστάσιο θεωρείται σήμερα το πληρέστερο βιομηχανικό μνημείο παραγωγής φωταερίου στην Ευρώπη. Η απόφαση του Δήμου Αθηναίων να μετατρέψει σε μουσείο πολλές από τις καλοδιατηρημένες εγκαταστάσεις του, ενισχύει την ιστορικότητα της πρωτεύουσας, που η σύγχρονη ζωή τόσο επιπόλαια υπονομεύει. Πόσω μάλλον όταν μαθαίνουμε ότι θα περιέχει σπάνια μηχανήματα αλλά και εργατικά μισθολόγια, ακόμα και ποινολόγια, που μαρτυρούν το βιομηχανικό παρελθόν και τα κοινωνικά και εργασιακά ήθη μιας άλλης αθηναϊκής εποχής.

Περιμένοντας την είδηση
Θα περίμενε κανείς ότι αυτή η καλή είδηση θα συνδυαστεί επιτέλους με μιαν άλλη, την επαναλειτουργία ενός μουσείου που προ πολλού στεγάζεται στο Γκάζι, του Μουσείου Μαρίας Κάλλας. Ομως σιωπή. Στην πραγματικότητα, υπεκφυγή, χαρακτηρίζει ακόμα τον τρόπο που αντιμετωπίζεται το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα από τη νέα δημοτική αρχή, η οποία εγκαταστάθηκε στην πλατεία Κοτζιά συνοδευόμενη απ’ τις ελπίδες όλων μας.
Υπεκφυγή που δεν συγχωρείται μετά τα τόσα έξοδα που έγιναν για χάρη αυτού του μουσείου το οποίο αν και μικρό, όσο λειτούργησε, δεν έπαψε να εμφανίζεται σε πολλές αγγλόφωνες ιστοσελίδες. Η ιστορία του ξεκίνησε το 2000, όταν ο Δήμος Αθηναίων αγόρασε σε δημοπρασία στο Παρίσι μερικές οικογενειακές επιστολές της Κάλλας, την περούκα της ιστορικής παράστασης της «Μήδειας» του 1958 και άλλα προσωπικά της αντικείμενα. Δύο χρόνια μετά ο Δημήτρης Αβραμόπουλος το εγκαινίασε, για να το κλείσει το 2008 ο Νικήτας Κακλαμάνης, ώστε να μεταφερθεί «σε ανανεωμένο περιβάλλον, εμπλουτισμένο με νέα ντοκουμέντα». Η επαναλειτουργία του τον ίδιο χειμώνα πάλι στην Τεχνόπολη, αναβλήθηκε προσωρινά «για τεχνικούς λόγους». Τρία χρόνια πέρασαν από τότε και… παραμένει κλειστό.
Ομως εν τω μεταξύ, οι άνθρωποι που έχουν την έγνοια του (οι υπεύθυνοι της ιστορικής έρευνας και αναμόρφωσης του Μουσείου Κάλλας, η δημοσιογράφος Ελένη Κάραμποτ και ο καλλιτεχνικός επιμελητής του Πολεμικού Μουσείου και ζωγράφος Κώστας Σπυριούνης), το εμπλούτισαν με πολλά πρωτότυπα ή αντίγραφα ντοκουμέντων γύρω από την Ελληνίδα ντίβα - από τον πρώτο έλεγχό της στο ωδείο και το πρώτο συμφωνητικό στο Βασιλικό Θέατρο έως τις σημειώσεις του Γιάννη Τσαρούχη για το πώς θα έπρεπε να σχεδιαστεί, να ραφτεί και να πλυθεί το κοστούμι της «Μήδειας». Δεκάδες φωτογραφίες τη δείχνουν με προσωπικότητες της εποχής της, από τον Κοκτό ώς την Ντίτριχ και τον Τσώρτσιλ, κι άλλες την απαθανατίζουν σε στιγμιαίες ανεμελιές, όπως αυτή με τα δύο κανίς που της χάρισαν ο Ωνάσης και η κόρη του.
Ολα αυτά όμως μαζί και το οπτικοακουστικό υλικό μένουν αναξιοποίητα. Κανείς δεν θυμάται ούτε τους κόπους ούτε τα χρήματα που ξοδεύτηκαν για χρόνια από τα δημοτικά ταμεία. Ο αντίλογος λέει ότι δεν είναι όλα αυτά αρκετά για ένα μουσείο για μια τέτοια προσωπικότητα. Αλλά σίγουρα το να μην… ανοίγει δεν είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να καλυτερεύσει! Αλλωστε και το Μουσείο Καζαντζάκη είναι μικρό αλλά υποψήφιο για το βραβείο «Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς 2012», του European Museum Forum.

Και το πατρικό της ρημάζει
Στην αναβλητικότητα των υπευθύνων, προστέθηκαν και τα προβλήματα μιας συμφωνίας με τον συλλέκτη Νίκο Χαραλαμπόπουλο, ο οποίος επρόκειτο να προσφέρει τα εκθέματα (εκτέθηκαν πρόσφατα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης) ενός δεύτερου ορόφου του μουσείου. Σα να μην έφταναν αυτά, το διατηρητέο στην Πατησίων όπου ζούσε η Κάλλας με τη μητέρα και την αδελφή της από το 1937 έως το 1945, ρημάζει. Από το 2009, η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου (Πατησίων 61 και Σκαραμαγκά), έχει γίνει κέντρο διερχόμενων καταληψιών και ανδρών των ΜΑΤ εναλλάξ. Ιδιοκτησία του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου, το 86χρονο αρχοντικό είναι ακόμα ένα ζωντανό ίχνος της ζωής της μεγάλης Ελληνίδας, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί συνδυαστικά με τ’ άλλα. Αλλά τι αξιοποιείται απ’ ό,τι μαρτυρά την ελληνική ταυτότητα της Κάλλας; Δεν υπάρχουν καν κεντρικές οδοί με τ’ όνομά της - μόνο συνοικιακές.
Το καλοκαίρι με ερώτησή της, η βουλευτής της Ν.Δ. Ολγα Κεφαλογιάννη επεσήμανε τις πολιτικές αντιφάσεις γύρω από το Μουσείο στην Τεχνόπολη, τη στιγμή που διατίθενται κεφάλαια για την ίδρυση εκεί, βιομηχανικού μουσείου. Τον Σεπτέμβριο ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Μύρωνας Μιχαηλίδης επισκέφθηκε το μουσείο Κάλλας για να εξετάσει τη δυνατότητα μεταστέγασης του στο κτίριο της Ακαδημίας ενώ ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τεχνόπολις, Κωστής Μπιτζάνης υποσχέθηκε στα μέλη του υπό ίδρυση Ελληνικού Συλλόγου Μ. Κάλλας, να ανακοινώσει τη μεταφορά σε άλλο χώρο ώστε ο σύλλογος να αναλάβει την  πρόσκαιρη μεταστέγαση του έως ότου βρεθεί ο τελικός προορισμός του. Κάποιοι ονειρεύονται τη νέα Λυρική Σκηνή στο Φαληρικό Δέλτα, ενώ το μουσείο παραμένει κλειστό θέτοντας σε κίνδυνο τα εκθέματά του.
Σε λίγες μέρες, στις 2 Δεκεμβρίου, συμπληρώνονται 88 χρόνια από τη γέννηση της κορυφαίας λυρικής τραγουδίστριας και όλη αυτή η έλλειψη συνέπειας και οργάνωσης είναι ένας χαρακτηριστικά ελληνικός τρόπος για να τα γιορτάσουμε…

Της Γιώτας Συκκά
Πηγή Καθημερινή
24.11.2011

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis