Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2011

Ευαισθητοποιεί ή απωθεί η τέχνη στη ζοφερή πλευρά της πόλης ;

Πριν από περίπου δέκα χρόνια η συνοικία του Ψυρρή έβγαινε από την αφάνεια που είχε πέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αρχισαν να ξεφυτρώνουν γκαλερί, νεοταβέρνες και μπαρ σε μια γειτονιά που δεν είχε τις αστικές συμβάσεις του Κολωνακίου. Ηταν υποβαθμισμένη, βρώμικη, παραμελημένη. Στα ρυπαρά πεζοδρόμια έκαναν χρήση ναρκωτικών, στα μικρά στενά στα πέριξ της Κουμουνδούρου παρεπιδημούσε η ανδρική πορνεία. Εκεί, σε αυτό το αφιλόξενο περιβάλλον άνθησε η αθηναϊκή contemporary σκηνή.
Λίγα χρόνια αργότερα η εγκληματικότητα οδήγησε κάποιες από τις αίθουσες τέχνης να κλείσουν ή να μετακομίσουν στο γειτονικό Μεταξουργείο όπου η κατάσταση δεν ήταν πολύ καλύτερη. Ωστόσο, οι Αθηναίοι ήδη είχαν εκπαιδευτεί στο να βλέπουν τέχνη σε συνθήκες δύσκολες και αντίξοες. Φέτος, δύο από τις εκθέσεις που συζητήθηκαν πολύ ήταν το Remap που απλώθηκε σε 52 χώρους στο Μεταξουργείο και η Μπιενάλε της Αθήνας, της οποίας το κεντρικό πρόγραμμα φιλοξενείται στη Διπλάρειο Σχολή της Πλατείας Θεάτρου. Και πάλι, η τέχνη παρουσιάζεται σε ένα πλαίσιο που προκαλεί δυσφορία. Συναντά κανείς ζητιάνους, μετανάστες, τοξικομανείς, πόρνες πριν δει εγκαταστάσεις, βίντεο, ζωγραφική. Αισθάνεται ανασφάλεια ή φόβο όταν περπατάει σε κακοφωτισμένα στενά, με έντονα κρούσματα εκληματικότητας.
Ομως προστίθεται ένα νέο στοιχείο που προκύπτει από τη συγκυρία της κρίσης. Τέτοιου τύπου εικαστικές διοργανώσεις δεν μας μυούν στην τέχνη αλλά και στην αθέατη, επικίνδυνη, σκοτεινή μεριά της πόλης, από την οποία αποστρέφουμε το βλέμμα.
Στο Remap, παλαιά εγκαταλελειμμένα αθηναϊκά σπίτια, μεσοτοιχία με μπορντέλα, στέγασαν δεκάδες ατομικές και ομαδικές. Στην Μπιενάλε, το φθαρμένο ιστορικό κτίριο με θέα όλο το Κέντρο, λειτουργεί ως αλληγορία για την ίδια την χώρα. Το ζήτημα λοιπόν είναι αν πηγαίνοντας κανείς να δει αυτές τις εκθέσεις ευαισθητοποιείται για τα τεκταινόμενα στον αστικό ιστό. Παραλλήλως τίθεται άλλη μια ερώτηση. Πόσο αλλάζει η θέαση ενός έργου τέχνης όταν φεύγει από το μουσείο και έχεται σε άμεσο διάλογο με μια ζοφερή Αθήνα; Πώς αισθάνονται οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν και οι κάτοικοι που ζουν στις γειτονιές αυτές; Ισως κάθε πόλη δίνει τη δική της απάντηση...

Της Μαργαρίτας Πουρναρά
12.11.2011

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis