Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

Το "Χρέος" στον δάσκαλο (Περί Παιδείας)

Διαβάζοντας πρόσφατα δυο εντελώς ανόμοια, όσον αφορά το ύφος και το ειδικό τους βάρος, κείμενα του Δημήτρη Πικιώνη και του Παναγιώτη Τέτση, συνειδητοποίησα ότι οι εκπρόσωποι περασμένων γενεών (μέχρι και εκείνη των γονιών μου) νιώθουν κάποια στιγμή την ανάγκη να αποτίσουν φόρο τιμής στους δασκάλους τους. Κι η ανάγκη έκφρασης σεβασμού και ευγνωμοσύνης για τα δώρα που έδρεψαν από τα χρόνια της μαθητείας τους, δεν αφορά μόνο σημαίνουσες προσωπικότητες, όπως ο Κωνσταντίνος Παρθένης τον οποίο μνημονεύει ο Πικιώνης, αλλά και τους «ανώνυμους» δασκάλους των χρόνων του εξατάξιου γυμνασίου. Η δική μου γενιά, αντίθετα, δεν έχει -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- να ανακαλέσει τρυφερά ή σεβαστικά στη μνήμη της κανέναν δάσκαλο. Κι η ευθύνη γι’ αυτό μοιάζει να είναι μοιρασμένη. Σύμπασα η κοινωνία αντιλαμβάνεται σχολείο και πανεπιστήμιο ως προέκταση ενός εχθρικού κράτους. Ως ένα αναγκαίο κακό: για τον σπουδαστή μια «καταπιεστικά» επιβεβλημένη παρένθεση για την απόκτηση των αναγκαίων «χαρτιών» που ανοίγουν -υποτίθεται- τις πόρτες του Δημοσίου ή της εργασίας, και για τους καθηγητές η καθημερινή ρουτίνα για την εξασφάλιση του μισθού του δημοσίου υπαλλήλου.

Μπορεί το εκπαιδευτικό σύστημα, πριν από την αναθεώρηση του 1982 με τον διαβόητο «Νόμο Πλαίσιο», να φέρει τη σφραγίδα του καταπιεστικού, ανελεύθερου ή και «σκοταδιστικού», με αυταρχικούς κι ενίοτε τυραννικούς δασκάλους, προκειμένου να υπογραμμιστεί ο «άνεμος ελευθερίας» που έκτοτε (δήθεν) πνέει στην εκπαίδευση, όμως τα απτά, απελπιστικά αποτελέσματα των τελευταίων δεκαετιών μάλλον καταμαρτυρούν το αντίθετο. Οι «αγράμματοι» ψαράδες και αγρότες που έβγαλε το «Σχολαρχείο» ήταν όχι απλώς πιο ουσιαστικά εγγράμματοι σε σχέση με πλείστους όσους σημερινούς αποφοίτους ΑΕΙ, αλλά και πιο ουσιαστικοί πολίτες. Η παιδεία, συνώνυμο σήμερα της πληροφορίας, δεν μεταγγίζεται πλέον ως γνώση και ήθος, αλλά καταναλώνεται όπως οι διαφημίσεις. 

Η δε κατανάλωση αποτιμάται εύλογα μόνο μέσω της «παπαγαλίας» σαν τα μετρημένα κουκιά.

Του Σπύρου Γιανναρά
8.12.2010

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis