Η επίσημη ονομασία του είναι Μουσείο Μπενάκη-Εργαστήριο Γιάννη Παππά (1913-2005). Στην πραγματικότητα, ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα ατελιέ όπου μπορεί να ανιχνεύσει κανείς το αποτύπωμα της ζωής και του έργου του μεγάλου γλύπτη, δημιουργού των αγαλμάτων των Τρικούπη και Βενιζέλου μπροστά από τη Βουλή και τόσων άλλων. Πρόκειται για γλυπτοθήκη των μορφών του εικοστού αιώνα. Εκεί όπου διασταυρώνονται οι επώνυμοι με τους ανώνυμους. Από την Αζίζα τη Φελάχα, έναν στρατό από Βενιζέλους και από τα παιδικά πρόσωπα των γειτόνων έως τους ανδριάντες του Οδυσσέα Ελύτη και του Μακρυγιάννη. Εκατοντάδες γλυπτά και δεκάδες πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, μελέτες και μακέτες αποτελούν την πνευματική περιουσία που ο Γιάννης Παππάς κληροδότησε στο Μουσείο Μπενάκη μαζί με το εργαστήριό του στις αρχές του 21ου αιώνα, ανακοινώνοντας ότι ήταν «το πιο φερέγγυο Ιδρυμα για να εμπιστευθώ το έργο μου». Σήμερα τα παιδιά των ελληνικών σχολείων και οι φοιτητές των σχολών που προσέρχονται κατά ομάδες μπορούν να κοιτάζουν μόνο από την πόρτα του εργαστηρίου τα περισσότερα από 700 γλυπτά και τις δημιουργίες του Γιάννη Παππά που στριμώχνονται στο εργαστήριό του. Ο όγκος των έργων είναι τόσο μεγάλος και οι αντοχές του χώρου τόσο μικρές ώστε η επέκταση του εργαστηρίου να αποτελεί ανάγκη για να διευκολυνθεί η ροή των επισκεπτών σύμφωνα με τις σύγχρονες μουσειολογικές προδιαγραφές.
Η πτωχή συγγενής
Στο σπίτι του γλύπτη στου Ζωγράφου ζει και αναπνέει η «πτωχή συγγενής των τεχνών», όπως είχε αποκαλέσει τη γλυπτική ο Γιάννης Παππάς που αντιμετώπισε πλείστες περιπέτειες και γραφειοκρατικό «πόλεμο» στην υλοποίηση των έργων του σε δημόσιους χώρους. Για τον ανδριάντα του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη έγραφε: «Τον αποκάλυψε ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τσάτσος, χωρίς να αναφέρει το όνομα του γλύπτη όπως συνηθίζουν στην Ελλάδα οι αποκαλύπτοντες επίσημοι. Δεν ήταν η πρώτη ούτε η τελευταία φορά...». Στον επάνω όροφο βρίσκονται εκτεθειμένα ζωγραφικά έργα και γλυπτά του Γιάννη Παππά. Πρόκειται για ένα μικρό αλλά ενδιαφέρον τμήμα του εργαστηρίου που είχε διαμορφωθεί από τον ίδιο τον καλλιτέχνη σε εκθεσιακό χώρο. Με κοινή απόφαση της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη και της Γνωμοδοτικής Επιτροπής που ο Παππάς όρισε με τη διαθήκη του, στον χώρο αυτό εκτίθεται περιορισμένος αριθμός γλυπτών και ζωγραφικών έργων ώσπου να ολοκληρωθούν οι εργασίες, ώστε το εργαστήριο να γίνει επισκέψιμο.
Στο ισόγειο, ωστόσο, στο εργαστήριό του που αποτελεί την καρδιά του οικήματος, συνωστίζεται ο κύριος όγκος, το απόσταγμα των πλέον των 70 χρόνων δουλειάς του. Πώς γίνεται, όμως, η πρόσβαση στον χώρο; «Ειδικά για το ισόγειο όταν υπάρχουν γκρουπ επισκεπτών, όπως σχολεία ή άλλοι φορείς, δεν είναι δυνατόν να εισέλθουν στο εργαστήριο διότι απειλούνται τα γλυπτά» εξηγεί η κυρία Γερουλάνου.
Για να λυθεί το πρόβλημα το Μουσείο Μπενάκη αποφάσισε να εκπονήσει μελέτη για την επέκταση του χώρου εκεί όπου βρίσκεται η πίσω αυλή. Ο λόγος για τη δημιουργία μιας μικρής διώροφης πτέρυγας, η οποία θα διευκολύνει την κυκλική ροή των επισκεπτών, θα εξασφαλίσει τους κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους και θα δημιουργήσει ένα εργαστήριο όπως το οραματιζόταν ο ίδιος. Η μελέτη ολοκληρώθηκε από τον αρχιτέκτονα Αλκή Τσολάκη ενώ το Μουσείο Μπενάκη πήρε από την Πολεοδομία την άδεια για την οικοδόμηση. Το σχέδιο, ωστόσο, έχει σκαλώσει από την έλλειψη χρηματοδότησης, όπως τουλάχιστον αναφέρει η κυρία Γερουλάνου. Μήπως αυτό θα αποτελούσε ένα στοίχημα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση ή για την ανάληψη μιας ιδιωτικής πρωτοβουλίας; «Μακάρι» απαντά η κυρία Γερουλάνου, η οποία σημειώνει ότι το έργο του Παππά είναι τόσο μεγάλο ώστε δίνει διαρκώς το έναυσμα στο Μουσείο Μπενάκη για εκθέσεις. «Ως σήμερα έχουμε οργανώσει εκθέσεις “Γιάννης Παππάς: Σπουδές για τον Ελευθέριο Βενιζέλο” (2008-2009), “Γιάννης Παππάς: Σπουδές στο έφιππο” (2006) και άλλες, ενώ οι μελέτες κεφαλιών του Παππά θα μπορούσαν, λόγου χάριν, να αποτελέσουν το υλικό μιας καινούργιας έκθεσης».
Η ζωή του σε επτά «βήματα»
* Ο Γιάννης Παππάς γεννήθηκε το 1913 στην Κωνσταντινούπολη.
* Σπούδασε Γλυπτική και Νομικά στο Παρίσι.
* Μεταξύ 1944 και 1951 έζησε και δούλεψε στην Αλεξάνδρεια,όπου μελέτησε τα μνημεία της αιγυπτιακής τέχνης.
* Το 1953 εξελέγη καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.Διετέλεσε διευθυντής επί δέκα χρόνια (1959-69).
* Το 1964 σκηνογράφησε στην Επίδαυρο τα αγάλματα των δώδεκα θεών για τις «Ικέτιδες» του Αισχύλου.
* Το 1980 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
* Πέθανε τον Ιανουάριο του 2005.
ΠΟΤΕ & ΠΟΥ
Το κοινό μπορεί να επισκέπτεται το εργαστήριο του Γιάννη Παππά τρεις φορές την εβδομάδα:
Τρίτη, Παρασκευή και Κυριακή (10 π.μ.- 2 μ.μ.)
Ο ΠΝΕΥΜΟΝΑΣ ΣΤΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ
Μέσα στην πολυκατοικιούπολη του Ζωγράφου το εργαστήριο του Γιάννη Παππά με τον μεγάλο κήπο γεμάτο αγάλματα αποτελεί την εξαίρεση ανάμεσα στις πολυκατοικίες.Εκεί ο μεγάλος δημιουργός έζησε με την οικογένειά του ως τη δεκαετία του ΄60, ενώ ο χώρος προσφέρθηκε στο Μουσείο Μπενάκη από τον γιο του Αλέκο Παππά, με στόχο τα έργα του καλλιτέχνη να μείνουν στο φυσικό τους περιβάλλον και το δίπατο σπίτι να λειτουργήσει ως επισκέψιμο μουσειακό παράρτημα.Σε μια από τις σπάνιες μονοκατοικίες της Αθήνας με κήπο βρίσκονται έργα που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της καλλιτεχνικής παραγωγής του Γιάννη Παππά από το 1930 ως το 2005.Το 2008 ο Αλέκος Παππάς είχε δηλώσει στο «Βήμα» πως αγοράστηκε το διπλανό οικόπεδο ώστε ο κήπος να επεκταθεί και να λειτουργήσει ως υπαίθρια γλυπτοθήκη.«Η αγορά αυτή μάς εξασφάλισε ότι το οίκημα θα έχει χώρο να αναπνέει και δεν θα “πνιγεί” από πολυκατοικίες» τονίζει η κυρία Ειρήνη Γερουλάνου,αντιπρόεδρος του Μουσείου Μπενάκη.Αποτέλεσμα,το δίπατο σπίτι να αποτελεί σήμερα μια νησίδα πράσινου στην ασφυκτικά κατοικημένη περιοχή.
Της Κατερίνας Λυμπεροπούλου
Πηγή Το Βήμα
12.12.2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου