Η Σαμοθράκη σε εντυπωσιάζει με τις ερημικές παραλίες, τον Κρεμαστό Καταρράκτη και την ιστορία της
Του Στεφανου Ψημενου
«Φέρε την πλώρη στον Βορρά, ακριβώς στον Βορρά», μου είπε ο Φρόντις, δείχνοντάς μου το απέραντο μπλε που ανοιγόταν μπροστά μας. Η θάλασσα λάδι. Το βόρειο Αιγαίο μια αγκαλιά καλοσύνης. Με τις στροφές του κινητήρα στο ρελαντί έστρεψα σιγά το σκάφος ώσπου η βελόνα βρέθηκε στο Ν (North), και εκεί το σταθεροποίησα. «Είμαστε στις 360 μοίρες, καπετάνιε. Η πλώρη μας στον Βορρά», του ανήγγειλα με τη φωνή των παλιών θαλασσοπόρων, με ζωηράδα και σιγουριά. Και με το νεύμα του κεφαλιού του, κατέβασα τέρμα τη μανέτα του γκαζιού. Το σκάφος μας, ο «Γλάρος», ξεκόλλησε από τον βόρειο κάβο των Ψαρών και ανοίχτηκε στο πέλαγος. «Κρατήσου ακριβώς στις 360 μοίρες. Ούτε μία μοίρα δεξιά ή αριστερά. Σταθερά έτσι, για τα επόμενα 100 ναυτικά μίλια». Ανοιξα τον ναυτικό χάρτη και είδα την πορεία που είχε χαράξει ο Φρόντις. Στα 100 μίλια βόρεια, βρίσκεται η Σαμοθράκη. Τρεις-τέσσερις μοίρες πιο αριστερά, πέφτουμε πάνω στη Λήμνο. Μία ή δύο μοίρες πιο δεξιά, και βγαίνουμε στην Ιμβρο και σε ξένα χωρικά ύδατα. Επρεπε να περάσω την κλωστή μέσα από το μάτι της βελόνας! Οι τέσσερις ώρες πλεύσης κάτω από τον καυτό ήλιο, στα καθρεφτένια νερά του Αιγαίου, έμοιαζαν με αιωνιότητα. Ο Φρόντις, όμως, τις γέμισε αφηγούμενος συναρπαστικές λεπτομέρειες από την ιστορία του ακριτικού αυτού νησιού.
«Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ζούσαν σε ένα μεγάλο οικισμό στη δυτική ακτή. Εδώ οι αρχαιολόγοι ανέσκαψαν τα ερείπια ενός οικισμού που καταλάμβανε έκταση περίπου δέκα στρεμμάτων και υπολογίζουν ότι θα πρέπει να είχε πληθυσμό γύρω στους 500 κατοίκους. Η ζωή στον οικισμό αυτό διήρκεσε περίπου 3.000 χρόνια, από το 4500 π. Χ. ώς το 1500 π. Χ.
Γύρω στο 1500 π. Χ. ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο νησί Θράκες από την απέναντι θρακική ακτή. Εχτισαν τον οικισμό και την ακρόπολή τους στον λόφο Βρυχός, στο σημείο όπου τώρα είναι χτισμένη η Χώρα. Αυτοί οι Θράκες θα πρέπει να ήταν και οι ιδρυτές της λατρείας των Καβείρων. Για τις μυστηριακές τελετές αυτής της λατρείας είχαν λαξεύσει βωμούς σ’ ένα βραχώδες πλάτωμα της βορειοανατολικής ακτής, στην περιοχή της σημερινής Παλαιόπολης. Στις αρχές του 7ου αιώνα π. Χ. έφτασε στο νησί μια ομάδα αποίκων από τη Σάμο. Λίγο αργότερα θα πρέπει να ήρθαν και να εγκαταστάθηκαν εδώ και άλλοι αιολικής καταγωγής Ελληνες από τη Λέσβο και τη Μικρασιατική Ακτή. Αυτοί οι Ελληνες ίδρυσαν την πόλη Σαμοθράκη στη βορειοανατολική ακτή, δίπλα στο προελληνικό Ιερό των Μεγάλων Θεών. Οι νέοι κάτοικοι όχι μόνο σεβάστηκαν την τοπική λατρεία των Καβείρων, αλλά την εμπλούτισαν, περιτείχισαν τους βωμούς, και σιγά σιγά έχτισαν τους ναούς και τα άλλα κτίρια του ιερού χώρου.
Aιολείς και Pωμαίοι
Το Ιερό των Μεγάλων Θεών ήταν ένα από τα διασημότερα κέντρα λατρείας του αρχαίου κόσμου. Το ίδρυσαν οι Αιολείς άποικοι (από τη Λέσβο ή τη Μικρασιατική Ακτή) που ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο νησί γύρω στον 7ο αιώνα π. Χ. Στο ιερό αυτό τελούνταν τα Καβείρια Μυστήρια, μυστηριακές τελετές προς τιμήν των Καβείρων, που ήταν έξι κατά πάσα πιθανότητα, εγγονοί του Ηφαίστου. Οι τελετές αυτές ήταν απόρρητες, και έτσι δεν είναι τίποτα γνωστό για το τελετουργικό και το περιεχόμενο της λατρείας. Οι προσκυνητές που μυούνταν στα μυστήρια έλπιζαν ότι θα έχουν καλή τύχη, θα είναι καλοτάξιδοι στη θάλασσα και θα εξασφάλιζαν καλή μεταθανάτια ζωή.
Οι Ρωμαίοι εντυπωσιάστηκαν από τις μυστηριακές τελετές των Καβείριων. Ανακήρυξαν τη Σαμοθράκη ελεύθερη πολιτεία και έθεσαν υπό την προστασία τους το Ιερό των Μεγάλων Θεών, το οποίο γνώρισε τότε τη μεγαλύτερη ακμή του. Το 49 μ. Χ. όμως, αποβιβάστηκε στο νησί ο Απόστολος Παύλος, κατά το ταξίδι του από τη Μικρά Ασία προς τη Μακεδονία, και κήρυξε τον χριστιανισμό. Από τότε άρχισε η σταδιακή παρακμή του Ιερού, ώς την πλήρη εγκατάλειψη και καταστροφή του κατά τον 4ο αιώνα μ. X., με την πλήρη επικράτηση του χριστιανισμού…».
Μόλις περάσαμε από το στενό Λήμνου – Ιμβρου, άλλαξε ο καιρός. Ενας φρέσκος βοριάς που φούσκωνε από τα βουνά της Θράκης, ο θρακιάς όπως τον λένε εδώ οι ψαράδες, είχε σηκώσει κύματα που δυσκόλευαν την πλεύση μας και με ανάγκασαν να μειώσω λίγο τις στροφές του κινητήρα. Αλλά ο προορισμός μας είχε πια ξεπροβάλλει στο βάθος του ορίζοντα, με ένα παχύ σύννεφο καθισμένο από πάνω του.
Ο Σάος
«Αυτός είναι ο Σάος, η ψηλότερη κορυφή στο νησιωτικό Αιγαίο (με εξαίρεση την Εύβοια και την Κρήτη βεβαίως), 1.611 μέτρα ψηλή. Από τον Σάο πηγάζουν δεκάδες πηγές που ενώνουν τα νερά τους σε χειμάρρους που τρέχουν όλο τον χρόνο μέσα στα απόκρημνα φαράγγια που αυλακώνουν το βουνό από όλες τις πλαγιές του. Σε δεκάδες σημεία, αυτοί οι χείμαρροι σχηματίζουν μικρούς καταρράκτες. Ο μεγαλύτερος από αυτούς, ο Κρεμαστός Καταρράκτης, στη νότια ακτή, ρίχνει τα νερά του από ύψος 180 μέτρων. Μπορούμε να σταθούμε με το σκάφος μας ακριβώς από κάτω του!».
Ομως εμένα με μάγεψαν περισσότερο οι ερημικές παραλίες με τα μαύρα και γκρίζα βότσαλα ανατολικά από τον Κρεμαστό Καταρράκτη, προσιτές μόνο με σκάφος. Με μάγεψαν τα μπλε νερά. Τα αρώματα του πλατανόδασους που κατέβαιναν με τον άνεμο που πέρναγε μέσα από τις ρεματιές. Τα γεράκια και οι αιγαιογλάροι που φωλιάζουν στους γκρεμούς δίπλα στη θάλασσα. Περιπλέοντας την ανατολική και τη βόρεια ακτή της Σαμοθράκης, και μέχρι να φτάσουμε στο λιμάνι, ένιωθα ότι είχα μυηθεί στα Καβείρια μυστήρια. Αλλά δεν μπορώ να σας πω λεπτομέρειες, είναι απόρρητα! Πρέπει να πάτε μόνοι σας εκεί.
Πηγή Καθημερινή
11.6.2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου