Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι αναπόφευκτη και έπρεπε να έχει γίνει μέσω μιας εθελοντικής και ελεγχόμενης διαδικασίας εδώ και καιρό, τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο επικεφαλής του μεγαλύτερου κεφαλαίου διαχείρισης ομολόγων στον κόσμο, Μοχάμεντ Eλ Εριάν, ο οποίος σημειώνει ότι όσο καθυστερεί η διαδικασία αυτή τόσο χειρότερη θα γίνεται η κατάσταση για τις ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά Ταμεία που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους ομόλογα.
Καθιστά σαφές ότι απαιτείται «κούρεμα» της αξίας των ομολόγων και δεν αρκεί η επιμήκυνση αποπληρωμής τους, τονίζει ότι η αναδιάρθρωση είναι μέρος της λύσης, όχι όλη η λύση, και σημειώνει πως θα χρειασθεί να ληφθούν και άλλα μέτρα ώστε να επιτύχει η Ελλάδα πρωτογενές πλεόνασμα.
Ο CEO της PIMCO (Pacific Investment Management Company) που διαχειρίζεται 1,2 τρισ. δολάρια και με τις τοποθετήσεις του επηρεάζει και εν μέρει διαμορφώνει την πορεία των αγορών, αποσαφηνίζει ότι δεν έχει επενδύσει σε CDS (ασφάλιστρα κινδύνου) για την Ελλάδα, προειδοποιεί ότι η ελληνική κρίση εγκυμονεί κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία, επικρίνει την τρόικα που έχει επιλέξει να φορτώνει στην Ελλάδα επιπλέον χρέος στο ήδη υπάρχον, και χαρακτηρίζει άδικο οι ξένοι επενδυτές, οι οποίοι επέλεξαν τα ελληνικά ομόλογα που λόγω ρίσκου έδιναν μεγάλα κέρδη, να πάρουν το σύνολο των χρημάτων τους χωρίς καμία απώλεια.
Ο Γαλλοαιγύπτιος μεγαλοεπενδυτής, ο οποίος στο παρελθόν διετέλεσε επί 15 χρόνια στέλεχος του ΔΝΤ, προβλέπει ότι θα χρειασθούν αναδιάρθρωση και η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, ενώ επισημαίνει ότι όταν αντιμετωπισθεί το ζήτημα του υπερβολικού χρέους της Ελλάδας, οι διεθνείς επενδυτές και η PIMCO θα θελήσουν να είναι μέρος της ανάκαμψης της χώρας.
– Γιατί θεωρείτε ότι πρέπει να υπάρξει αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους;
– Η Ιστορία, τα οικονομικά και οι αριθμοί οδηγούν στο συμπέρασμα ότι κάποιου είδους αναδιάρθρωση είναι αναγκαία εάν πρόκειται η Ελλάδα να αποφύγει χρόνια οικονομικής συρρίκνωσης, αύξηση της ανεργίας, μείωση των επενδύσεων και επιδείνωση στην παγίδα του χρέους. Ακόμη και με τη σκληρή λιτότητα που υποσχέθηκε η ελληνική κυβέρνηση για τα επόμενα χρόνια το χρέος θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο από τα σημερινά δυσθεώρητα επίπεδα. Η επιδείνωση μιας ήδη εμφανούς υπερβολικής εξάρτησης από το χρέος θα αποθάρρυνε νέες επενδύσεις και θα αφαιρούσε από την οικονομία το οξυγόνο που χρειάζεται για να δημιουργήσει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Θα περιόριζε, επίσης, τα οφέλη που έχουν αποφέρει τα σημαντικά βήματα της κυβέρνησης και οι θυσίες της ελληνικής κοινωνίας.
Η αναδιάρθρωση είναι αναγκαία, αλλά δεν αρκεί. Η Ελλάδα θα χρειασθεί να υλοποιήσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της. Θα χρειασθεί να εξαλείψει το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα. Και θα χρειασθεί να διασφαλίσει επίσημη υποστήριξη. Υπό αυτήν την έννοια μια αναδιάρθρωση του χρέους είναι μέρος της λύσης, όχι ολόκληρη η λύση. Υπάρχει επίσης μια κοινωνική διάσταση. Δεν μιλάμε μόνο για οικονομικά αλλά και για δικαιοσύνη.
Με τη σημερινή προσέγγιση οι υποχρεώσεις μεταφέρονται στους φορολογουμένους από τους πιστωτές, οι οποίοι έλαβαν πολύ υψηλά επιτόκια για να ρισκάρουν και να δανείσουν την Ελλάδα. Παραταύτα, τώρα τους επιτρέπεται να εξέλθουν χωρίς κανένα κόστος στα επιτόκια και με άθικτο το κεφάλαιό τους παρότι έκαναν λάθος επιλογές. Σε αυτή τη διαδικασία η πιθανή απώλεια μεταφέρεται στους Ελληνες και Ευρωπαίους φορολογουμένους.
Οσο καθυστερεί η αναδιάρθρωση τόσο μεγαλύτερο είναι τα οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Η σημερινή προσέγγιση αποτυγχάνει στους περισσότερους από τους στόχους που έχουν τεθεί. Ειδικότερα, και παρόλες τις προσπάθειες στο εσωτερικό και την τεράστια εξωτερική βοήθεια, η οικονομία εξακολουθεί να συρρικνώνεται, η ανεργία αυξάνεται και το ρίσκο των spreads στα ελληνικά ομόλογα έχει επιδεινωθεί ανεξέλεγκτα, φθάνοντας σε επικίνδυνα επίπεδα.
– Ποια θα ήταν η καλύτερη στιγμή για να γίνει η αναδιάρθρωση;
– Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Οσο περισσότερο καθυστερεί, τόσο πιο ανεξέλεγκτα θα κινούνται οι αγορές για τα ελληνικά ομόλογα και θα αυξάνεται ο κίνδυνος για μεγαλύτερες παράπλευρες απώλειες και επιπτώσεις. Η ιδεώδης κατάσταση θα ήταν να είχε ήδη γίνει μέσω μιας εθελοντικής και ελεγχόμενης διαδικασίας. Πιστεύω ότι αυτό ήταν εφικτό στην αρχή. Ανησυχώ ότι λόγω είτε της απροθυμίας είτε της ανικανότητας της τρόικας να λάβει δύσκολες αποφάσεις, το «παράθυρο ευκαιρίας» για μια τέτοια προσέγγιση, δυστυχώς, κλείνει.
– Εχει η PIMCO επενδύσει σε CDS (ασφάλιστρα κινδύνου) για την Ελλάδα;
– Οχι, δεν έχουμε CDS για την Ελλάδα.
– Σε τι ποσοστό θα πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να κινηθεί το «κούρεμα» της αξίας των ελληνικών ομολόγων;
– Οταν εξετάζει κανείς ένα ενδεχόμενο «κούρεμα» έχει σημασία να διαφοροποιηθεί ανάμεσα σε αυτά που μας διδάσκει η Ιστορία, και εδώ ο μέσος όρος είναι 50% με 65%, και σε αυτά που πρέπει να γίνουν. Στην περίπτωση της Ελλάδας πρέπει να γίνει ένα «κούρεμα» το οποίο παράλληλα με διαρθρωτικά μέτρα θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα και θα είναι επαρκές για να φέρει την Ελλάδα και πάλι στον δρόμο της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Το ακριβές ποσοστό εξαρτάται από τη λεπτομερή εξακρίβωση των άλλων μέτρων που θα συμπληρώσουν την αναδιάρθρωση.
– Μιλάτε απαραίτητα για «κούρεμα» της αξίας των ελληνικών ομολόγων ή θα μπορούσε μια επιμήκυνση της αποπληρωμής τους να καθησυχάσει τις αγορές;
– Παλαιότερα, μια επέκταση του χρόνου αποπληρωμής θα μπορούσε να είχε αποτέλεσμα. Τώρα, δυστυχώς, είναι λιγότερο πιθανό ότι θα λειτουργήσει με δεδομένο το πόσο έχουν επηρεασθεί οι αγορές των ελληνικών ομολόγων και έχει μειωθεί η εξωτερική ιδιωτική πιστωτική βάση. Σε αυτό το σημείο κάποιου είδους «κούρεμα» για τους πιστωτές φαίνεται αναπόφευκτο.
– Με δεδομένο ότι οι ελληνικές τράπεζες και τα Ταμεία έχουν το ένα τρίτο περίπου των ομολόγων, ένα «κούρεμα» της αξίας τους θα μπορούσε να αποβεί καταστροφικό για την οικονομία.
– Οσο περισσότερο καθυστερεί η αναδιάρθρωση τόσο μεγαλύτερο το ποσοστό των ελληνικών ομολόγων που θα καταλήξουν στους ισολογισμούς αυτών των τραπεζών και των ασφαλιστικών Ταμείων.
Θα χρειασθούν κι άλλα μέτρα για να επιστρέψετε στις αγορές
– Η ελληνική κυβέρνηση και η τρόικα αντιτίθενται σθεναρά σε μια αναδιάρθρωση, την οποία χαρακτηρίζουν καταστροφική.
– Μια αναδιάρθρωση αναπόφευκτα περιλαμβάνει το τρίπτυχο «οφέλη, κόστη και κίνδυνοι». Είναι μέρος της πραγματικότητας της ζωής, όχι σε έναν ιδεατό κόσμο, αλλά σε έναν με πολυετή παράδοση κακής δημοσιονομικής διαχείρισης. Η αντιμετώπιση της κρίσης του ελληνικού χρέους από την τρόικα είναι να φορτώνει νέο χρέος στο ήδη υπάρχον. Αυτό θα είχε αποτέλεσμα εάν επικρατούσαν συνθήκες υψηλής οικονομικής ανάπτυξης. Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ενα πολύ υψηλό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ το οποίο αυξάνεται αντί να μειώνεται αποθαρρύνει νέες επενδύσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει η Ελλάδα την προοπτική ενός ακόμη υψηλότερου χρέους και ασθενούς ανάπτυξης.
Η προσέγγιση της τρόικας είναι κατανοητή με την έννοια ότι έδωσε σε άλλες ευάλωτες οντότητες στην Ευρώπη χρόνο για να ενισχύσουν τις άμυνές τους και να μειώσουν τον κίνδυνο περιφερειακής μετάδοσης της κρίσης. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό για την Ισπανία και για τις τράπεζες που αύξησαν την κεφαλαιοποίησή τους.
– Πόσο χρήσιμη για την Ελλάδα μπορεί να αποβεί μια αναδιάρθρωση, εάν δεν έχει επιτύχει πρωτογενή πλεονάσματα;
– Η αναδιάρθρωση είναι αναγκαία, αλλά δεν αρκεί. Θα χρειασθεί να συμπληρωθεί από άλλα βήματα για να διασφαλισθεί ότι η Ελλάδα θα βελτιώσει τις προοπτικές του χρέους και της οικονομίας της.
– Επειτα από μια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση, θα μπορέσει η Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές;
– Με τη σημερινή προσέγγιση, η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές θα καθυστερήσει πολλά πολλά χρόνια. Ταυτόχρονα, θα υπομείνει πολλά χρόνια χωρίς ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Αυτό θα είναι παρόμοιο με τη χαμένη δεκαετία του ’80 στη Λατινική Αμερική. Σε εκείνη την περίπτωση οι ιδιώτες δανειστές είχαν εξαναγκασθεί να αναχρηματοδοτήσουν τα δάνειά τους. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα η οποία ίσως να έχει μεγαλύτερες πιθανότητες ομαλοποίησης της οικονομικής προοπτικής της, εάν προσέγγιζε το χρέος με στόχο την επίλυσή του και όχι ζητήματα ρευστότητας, και αν αυτό συμπληρωνόταν με τα αναγκαία μέτρα ενίσχυσης της οικονομικής ανάπτυξης.
– Πώς αποτιμάτε τη μείωση του ελλείμματος κατά 5% σε ένα χρόνο;
– Είναι μια τεράστια προσπάθεια που απαίτησε σημαντικές θυσίες από την ελληνική κοινωνία. Η ανησυχία μου είναι ότι η Ελλάδα δεν θα απολαύσει τα φρούτα των γενναίων βημάτων που έκανε για τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της λειτουργίας του δημόσιου τομέα. Μπορεί μάλιστα να αναγκασθεί να τα αντιστρέψει.
– Πότε εσείς και άλλοι επενδυτές θα θεωρήσετε πρόσφορο το έδαφος για την αγορά ελληνικών ομολόγων;
– Από τη στιγμή που αντιμετωπισθεί το υπερβολικό χρέος, πολλοί επενδυτές, συμπεριλαμβανομένης και της PIMCO, θα κοιτάξουν να αποτελέσουν μέρος της οικονομικής ανάκαμψης της Ελλάδας.
Kίνδυνοι
– Υπάρχει ακόμη κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία; Και σας ρωτώ διότι ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών έσπευσε πριν από λίγο καιρό στο Βερολίνο και τη Φρανκφούρτη και ζήτησε άμεση ενεργοποίηση.
– Ναι, υπάρχουν κίνδυνοι που υπερβαίνουν κατά πολύ την Ελλάδα. Η αναδιάρθρωση γεννά εύλογη ανησυχία για μετάδοση, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η Ιρλανδία και η Πορτογαλία έχουν ήδη προσφύγει στον μηχανισμό της τρόικας και πιθανότατα θα χρειασθούν και αυτές αναδιάρθρωση. Από την άλλη, όσο καθυστερεί η αναδιάρθρωση τόσο μεγαλύτερη είναι η απώλεια της αξιοπιστίας των θεσμών.
Συνέντευξη στον Αθανάσιο Ελλις
Πηγή Καθημερινή
30.4.2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου