Το φοβούνται όσοι «αντιστέκονται» στην προοπτική του πλήρους διαχωρισμού των σημερινών δημόσιων επιχειρήσεων του ανταγωνιστικού τομέα, από το κράτος; Το σύστημα των ΔΕΚΟ δεν οργανώθηκε από το ΠΑΣΟΚ, όπως πιστεύουν πολλοί. Υπήρξε δημιούργημα της Δεξιάς, όταν όμως η Ελλάδα το χρειαζόταν. Οι δημόσιες επιχειρήσεις, μέχρι τη δικτατορία προσπαθούσαν και, κατά κανόνα, κατάφεραν να κάνουν ορθολογική χρήση πόρων. Αύξησαν γρήγορα την προσφορά υπηρεσιών, είχαν χαμηλό κόστος και, κατά το δυνατόν, ικανοποιητική ποιότητα.
Το σύστημα είχε, όμως, δύο αδυναμίες. Η πρώτη ονομάζεται «εποπτεία υπουργείου». Οι διοικήσεις και τα στελέχη έπρεπε να είναι πολιτικώς «δικοί μας». Οι προμηθευτές του εξοπλισμού των επιχειρήσεων δεν ξεχνούσαν τις «υποχρεώσεις» τους. Βεβαίως, ο πολιτικός προϊστάμενος φρόντιζε να βρίσκουν δουλειά οι νέοι της εκλογικής του περιφέρειας. Και, προφανώς, οι προτεραιότητες των έργων έπρεπε να συμβαδίζουν με τις ταλαντεύσεις του εκλογικού χάρτη της χώρας.
Η δικτατορία επεξέτεινε σε παροξυσμό και το σύστημα των προμηθευτών και το πελατειακό σύστημα «βολέματος» ημετέρων. Το χειρότερο, όμως, που συνέβη εκείνη την περίοδο ήταν ότι η οικονομική επιτυχία των δημοσίων επιχειρήσεων συνδυάστηκε με τον απόλυτο έλεγχο από αυτές σχεδόν όλων των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε όλους τους κλάδους που άγγιζαν.
Αντί για ανάπτυξη του ανταγωνισμού, εμπεδώσαμε απολυταρχικά κρατικά μονοπώλια σε ενέργεια, επικοινωνίες, μεγάλες μεταφορές, βαριά βιομηχανία και εκμετάλλευση ορυκτού πλούτου. Τη σημασία της «εθνικής υποδομής» και της σημασίας του «ελέγχου των δικτύων», την οποία προβάλλουν με στόμφο οι συνδικαλιστές, την κατανοήσαμε όταν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα του ’67. Πράγματι, πριν ακόμη τα τεθωρακισμένα και οι στασιαστές αξιωματικοί φτάσουν στη Βουλή, είχαν ήδη καταλάβει τα κτίρια της 3ης Σεπτεμβρίου και της Χαλκοκονδύλη!
Η μεταπολίτευση έδωσε νέα ώθηση στην επιβολή του επεκτατικού κρατισμού. Αντί οι κρατικές μονάδες να αφοσιωθούν στην ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων και την καλλιέργεια τεχνολογιών και άλλων ικανοτήτων, χρησιμοποίησαν τη δύναμη της εξουσίας για να παρεμποδίσουν τον ανταγωνισμό. Αντί οι κρατικές προμήθειες να χρησιμεύσουν στην ανάπτυξη «εθνικών πρωταθλητών», χρησιμοποιήθηκαν στην συγκρότηση στιβαρών κυκλωμάτων διαπλοκής.
Και οι δύο πρωθυπουργοί, Καραμανλής και Παπανδρέου, μεταξύ 1976 και 1990, υποστήριξαν, διοίκησαν και εκμεταλλεύτηκαν πολιτικά το πιο ισχυρό δίκτυο οικονομικής δύναμης και αντίστοιχων συμφερόντων που υπάρχει στη χώρα μας: τις Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς. Ο ελληνικός καπιταλισμός ήταν κρατικός και μονοπωλιακός και οι ΔΕΚΟ ήταν το βαρύ του χέρι που εμπόδιζε τον εκσυγχρονισμό και την ενσωμάτωση της Ελλάδας στις παγκόσμιες εξελίξεις.
Τα χαρακτηριστικά του κυκλώματος ΔΕΚΟ είναι ήδη τα ακόλουθα: ανάμειξη των πολιτικών στις εταιρικές και τεχνικές αποφάσεις. Ενσωμάτωση της πολιτικής και της επιχειρηματικής διαφθοράς στις προμήθειές τους. Καταστροφική συνδιοίκηση με την κάστα των κομματικού συνδικαλισμού. Και, ανοχή της κοινωνίας στην υποβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών.
Ως να μην έφταναν όλα τα παραπάνω ή και εξαιτίας τους, μπερδεύτηκε το ταμείο των ΔΕΚΟ με αυτό του Κράτους. Κάποτε, το κράτος δανειζόταν τα διαθέσιμα των μεγάλων επιχειρήσεών «του». Πριν ακόμη το Δημόσιο αρχίσει να ξοδεύει περισσότερα από τα έσοδά του, κυρίως μετά το 1980, το κράτος φόρτωσε το κόστος της αποτυχίας του στην οικονομία.
Φορολογούμενοι και καταθέτες πλήρωναν τις εγγυήσεις των ελλειμματικών συγκοινωνιών (Ολυμπιακή, λεωφορεία και ΟΣΕ). Εθνικός πλούτος, για παράδειγμα, οι λιγνίτες, χαρίστηκε χωρίς τιμολόγηση στη ΔΕΗ. Εξωφρενικές προμήθειες απαξιωμένου ψηφιακού υλικού έγιναν με πολιτικά (και ίσως κάποια ακόμη!) κριτήρια από τους πολιτικούς αρχηγούς, στην περίπτωση του ΟΤΕ.
Το μεγάλο έγκλημα σε βάρος του ελληνικού λαού και του έθνους ολοκληρώθηκε και κατοχυρώθηκε από το ΠΑΣΟΚ στη δεύτερη θητεία του. Σε αυτό προσχώρησε το στελεχικό δυναμικό της Νέας Δημοκρατίας. Δειλά επί Μητσοτάκη και με θρασύτητα με τον Καραμανλή. Ο Κώστας Σημίτης, παρά τις ορθές προσπάθειες να εγκαταστήσει αξιοκρατικές διαδικασίες, υπεχώρησε στο βάρος του διλήμματος «είτε να τα βάλει με τη διαπλοκή των ΔΕΚΟ και να διαλύσει το ΠΑΣΟΚ, είτε να κοιτάξει αλλού».
Το κακό δεν σταματά στις ΔΕΚΟ. Στο ίδιο πρότυπο, με τα ίδια ελαττώματα λειτουργούν οι Ασφαλιστικοί Οργανισμοί, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, το Σύστημα Υγείας, οι Ενοπλες Δυνάμεις, οι Ειδικές Υπηρεσίες των Υπουργείων. Ακόμη και εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες που βρίσκονται σε πλήρη ανταγωνισμό, όπως τα τραπεζικά ιδρύματα, εντάσσονται και υφίστανται τις συνέπειες του συστήματος ΔΕΚΟ.
Η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα που έχει προβλήματα παραγωγικότητας και σπατάλης στο ευρύτερο κρατικό τομέα. Είναι όμως η μόνη, η οποία κινδυνεύει από τον χειρότερο συνδυασμό. Μία «σοβιετικού» τύπου πολιτική επιρροή πάνω σε ένα τεράστιο τμήμα του εθνικού πλούτου. Αυτό το σύστημα του κρατικο-μονοπωλιακού ελέγχου στην οικονομία, με τα προνόμιά του, είναι που φοβούνται μήπως χαθεί οι οπαδοί του «αριστερο-σοσιαλισμού». Εκείνοι που τους πληρώνουν, όλους αυτούς, πότε θα αγανακτήσουν;
Του Μπάμπη Παπαδημητρίου
Πηγή Καθημερινή
26.5.2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου