Καλλιτεχνική οργανοποία, μια "άγνωστη" τέχνη

Γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση τα τελευατάι χρόνια στη χώρα μας Κοσμήματα όχι μόνο στον ήχο, μα και στην όψη, αποτελούν τα μουσικά όργανα που κατασκευάζουν οι εξειδικευμένοι στον τομέα οργανοποιοί, επαγγελματίες και ερασιτέχνες. Μια τέχνη όχι ιδιαίτερα διαδεδομένη στο ευρύ κοινό, η καλλιτεχνική οργανοποιία δεν απειλείται με εξαφάνιση, αφού τα τελευταία χρόνια γνωρίζει άνθηση. Διδάσκεται στο Τμήμα Τεχνολογίας Ηχου και Μουσικών Οργάνων στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, όπως και στο Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου, ενώ οργανοποιοί που ασκούν χρόνια την τέχνη, μεταδίδουν στα κατά τόπους εργαστήριά τους την πείρα τους στους νεότερους. Ανθρωποι με μεράκι, 16 κατασκευαστές μουσικών οργάνων, σε συνεργασία με το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων «Φοίβος Ανωγειανάκης», πραγματοποίησαν πρόσφατα έκθεση των δημιουργιών τους με θέμα «Κιθάρες και μαντολίνα στη σύγχρονη Ελλάδα», στο κτίριο «Κωστής Παλαμάς» του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η έκθεση φιλοξένησε, παράλληλα, μουσικά όργανα ιστορικών Ελλήνων οργανοποιών των αρχών του 20ού αιώνα, μεταξύ των οποίων ο Δημήτριος Μούρτζινος, ο Ιωάννης Γομπάκης και ο Φώτης Αυγέρης. Κιθάρες και μαντολίνα κατασκευαστών από την Αθήνα, την Κοζάνη, και αλλού στόλισαν τις αίθουσες του κτιρίου, συμπληρώνοντάς τις αισθητικά. Φίλντισι, όστρακα, περίτεχνες καλλιτεχνικές διακοσμήσεις που απεικονίζουν παγώνια, άνθη, σκαλιστές κεφαλές που συμπληρώνουν τον διάκοσμο των εγχόρδων, προξενούσαν τον θαυμασμό των επισκεπτών που περιεργάζονταν τα καινούργια, αλλά και τα ιστορικά μουσικά όργανα της έκθεσης. Ανάμεσά τους, η κιθάρα της Δανάης (Στρατηγοπούλου), ερμηνεύτριας του Αττίκ, κατασκευής Δημητρίου Μούρτζινου, θρύλου της ελληνικής οργανοποιίας των τελών του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν αφιερώματα στην Αθηναϊκή Μαντολινάτα του Νικολάου Λάβδα από το Αθηναϊκό Κουιντέτο «Δημήτριος Δούνης», έργα μπαρόκ του Χένρι Περσέλ, έργα του Ν. Μάντζαρου και του Μάνου Χατζιδάκι από την ορχήστρα νυκτών εγχόρδων «Αττικα» και το συγκρότημα έντεχνης μουσικής «Τροβαδούροι» σε έντεχνα ελληνικά ερωτικά τραγούδια. «Η όμορφη εμφάνιση, ο ωραίος ήχος, η εργονομία και η διάρκεια ζωής συνθέτουν χαρακτηριστικά απαραίτητα για ένα τέτοιο μουσικό όργανο», τονίζει ο μουσικολόγος και συνεργάτης του Μουσείου Λαϊκών Οργάνων, Πέτρος Μουστάκας. «Αυτά τα μουσικά όργανα προορίζονται να κρατήσουν για πάντα, γι’ αυτό παίζει σπουδαίο ρόλο η συντήρησή τους. Πρέπει να αποφεύγονται χτυπήματα και πτώσεις, ενώ καλό είναι να φυλάσσονται στις θήκες τους ή σε βιτρίνες, με κατάλληλες συνθήκες που θα τα αποτρέψουν από το σαράκι και την υγρασία». Για κάθε τμήμα του μουσικού οργάνου χρησιμοποιείται διαφορετικό ξύλο. Παλίσανδρος και μπερναμπούκο για το αντηχείο, σφενδάμη, κελεμπέκι, ακόμη και ξύλα από παλιά έπιπλα για το αντηχείο κ. ο. κ. Η κατασκευή μιας κιθάρας ή ενός μαντολίνου μπορεί να διαρκέσει έως και δυόμισι μήνες, με μια σχέση εμπιστοσύνης που καλλιεργείται μεταξύ του οργανοποιού και του μουσικού. «Η καλλιτεχνική οργανοποιία είναι αντίθετη από την ποπ αντίληψη της κατανάλωσης», υπογραμμίζει ο οργανοποιός κ. Χρήστος Σπουρδαλάκης, εκ των εκθετών. Τριάντα δύο χρόνια στο επάγγελμα, διατηρεί το εργαστήριό του στον Πειραιά, όμως διευκρινίζει ότι δεν είναι οικονομικό το κίνητρο για κάποιον που επιθυμεί να γίνει οργανοποιός. Της Ιφιγένειας Διαμαντή Πηγή Καθημερινή 14.5.2011