Ο τραγουδοποιός γίνεται «αόρατος άνθρωπος», περιπλανιέται πάνω από την Αθήνα της κρίσης και καταλήγει στο ότι η σημερινή, μη ποιοτική ζωή μας οφείλεται (και) στην πατροπαράδοτη ελληνική τεμπελιά.
Ερχεται μια στιγμή που πρέπει να αποχαιρετήσεις το παρελθόν και να κοιτάξεις στα μάτια το παρόν και κυρίως το μέλλον. Ο Φοίβος Δεληβοριάς το αποτολμά στην τελευταία δισκογραφική δουλειά του ως «Αόρατος άνθρωπος» που ίπταται πάνω από την πόλη και τους ανθρώπους της. «Οταν κυκλοφόρησε ο δίσκος μου με τα live αισθανόμουν ότι ήταν ο αποχαιρετισμός μιας ζωντανής νεανικής περιόδου» εξηγεί. «Ηταν εκεί μαζεμένα όλα τα τραγούδια που έγραψα από 16 ως 30 ετών και έφεραν δροσιά,αφέλεια,καμιά φορά και μια επιτηδευμένη εξωστρέφεια.Γύρω στο 2007-2008,με το που κυκλοφόρησε το “Εξω”,ο τελευταίος στούντιο δίσκος μου,ένιωσα μια διαφορετική διάθεση απέναντι στη μουσική και γενικότερα στη ζωή.Αισθάνθηκα την ανάγκη για μεγαλύτερη εξερεύνηση του ήχου μου.Το ανάποδο συμβαίνει σήμερα...Θέλησα να βουτήξω λίγο πιο βαθιά στην ασυνείδητη πλευρά μου.Σε αυτήν που έχει ακόμη παρθενικότητα,στην πλευρά των ονείρων.Ισως έχει να κάνει και με το γεγονός ότι μεγαλώνω».
Αφορμή για τα νέα τραγούδια του είναι, όπως λέει, «η αίσθηση της απώλειας που έχω σήμερα στη ζωή μου.Ο κόσμος που μεγάλωσα δεν είναι πια ο ίδιος.Ούτε οπτικώςούτε κοινωνικώςούτε οικονομικώς.Αισθάνομαι ότι ζω εντελώς αλλού. Ταυτόχρονα βλέπεις κάποιους ανθρώπους να χάνονται από τη ζωή σου.Και η απώλεια τώρα στοιχίζει.Το πρόσωπο που φεύγει συμβολίζει πλέον τον χρόνο».
Και όλα αυτά τα βλέπει από ψηλά. «Οι ιστορίες είναι δουλεμένες και έχουν αφηγηματική μορφή.Στο τραγούδι “Μηδέν εισερχόμενα” ένας τύπος κινείται πάνω από την πόλη με ένα ελικόπτερο και “πιάνει” μονολόγους από τα σπίτια.Από ένα κοριτσάκι στα Εξάρχεια ως έναν ροκ σταρ που μένει στη “Μεγάλη Βρετάνια” και ετοιμάζεται να δώσει μια συναυλία που θα σώσει την Ελλάδα. Κάπως έτσι βγήκε ο τίτλος “Ο αόρατος άνθρωπος”:πριν από έναν χρόνο ήμουν σε μια μεγαλούπολη του εξωτερικού και ένιωσα το πλήθος να έρχεται κατά πάνω μου.Και μου ήρθε αυτομάτως στο μυαλό η ομώνυμη νουβέλα του Χ. Τ.Γουέλς.
Σαν τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας όπου έπειτα από ένα κακό πείραμα δεν μπορεί να τον δει πια κανείς.Ενιωσα ότι και εγώ είμαι έτσι. Ζούμε σε ένα περιβάλλον που αλλάζει ραγδαία.
Υπάρχουμε,έχουμε πόθους και αναπάντητα ερωτήματα, αλλά είμαστε σαν αόρατοι. Σαν να μη μας υπολογίζει ούτε ο χρόνος ούτε ο κόσμος».
Πέρα όμως από τα υπαρξιακά, υπάρχουν σήμερα και πιο... απτά προβλήματα. «Η κρίση είναι μια ευκαιρία ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.Να σπάσει λίγο αυτό το πράγμα,το...μυθολογικό που υπήρχε γύρω από την ελληνική πραγματικότητα και δεν μας πήγαινε πουθενά. Εννοώ το σύνδρομο του “Ελληνα-Ζορμπά”.Τη νοοτροπία “τα καίω όλα, όλο το μαγαζί στα πόδια σου”» λέει ο Φοίβος Δεληβοριάς.
Ακούγεται λίγο σαν «κατηγορώ». «Μαυπήρχαν αντικειμενικοί λόγοι που έγινε αυτό. Μετά τον Εμφύλιο ο κόσμος είχε συρρικνωθεί,τα πράγματα είχαν πάει πολύ άσχημα, κάποιοι ήταν στην εξουσία και υποκριτικά δεν έβλεπαν ότι οι άλλοι μισοί ήταν στην εξορία. Ολο αυτό... συμφιλιώθηκε στη δεκαετία του ΄60 με βάση μια τουριστική αλήθεια: την ομορφιά της Ελλάδας,τη ζεϊμπεκιά μας,τη μαγκιά μας,το φιλότιμό μας...Αυτό,στο σημείο που λυτρώνεσαι από τα τραύματα του Εμφυλίου,είναι ΟΚ.Εξελίχθηκε όμως σε μια πολιτιστική ταυτότητακαταδυναστευτικήαλλά και σε ευκαιρία για μια μερίδα του κόσμου να βγάλει μαύρο χρήμα γκρεμίζοντας τα πάντα στο πέρασμά της. Ας σκεφτούμε πριν από 20 χρόνια ποιοι ήταν στα πράγματαπουλώντας τη μαγκιά τους. Τώρα όμως τους φτύνουμε...Ζήσαμε επίσης καλά τα τελευταία 30 χρόνια.Αλλά υπήρχε μια τρομερά αναιδής αμάθεια.Ποτέ ο αμαθής και ο αστοιχείωτος δεν ήταν τόσο επιθετικά σίγουρος για τον εαυτό του. Είναι ίσως μια μοναδική ευκαιρία να το ξεπεράσουμε. Από την άλλη,ως προς το οικονομικό μέρος του παιχνιδιού,είναι γνωστό ότι θα ωφεληθούν οι κρατούντες και οι μεγάλοι παίκτες».
Ουσιαστικά ο Φοίβος Δεληβοριάς δεν εστιάζει την κρίση στην οικονομία. Ή τουλάχιστον... όχι μόνο εκεί. «Επειδή όμως το όλο πρόβλημα από την οικονομική διαχείριση πηγάζει,σημειώνω ότι ζούσαμε με έναν αρρωστημένο τρόπο σκεπτόμενοι μόνο τα λεφτά.Είχαμε τεμπελιάσει πολύ...Πάμε στο εξωτερικό και λέμε “αχ,Θεέ μου,ανάσανα”επειδή λειτουργούν σωστά τα πράγματα.Για να συμβεί όμως αυτόεκείνοι “έσκασαν” στη δουλειά.Εμείς δεν δουλεύαμελέγοντας ότι έχουμε ποιότητα ζωής. Ναι, έχουμε ποιότητα ζωής. Αλλά κάποια στιγμή αυτή δεν σε καλύπτει. Και το χειρότερο είναι ότι παύει να είναι... ποιότητα».
Τι ρόλο μπορεί να παίξει η τέχνη σε μια τέτοια, «μη ποιοτική» ζωή; «Αν η τέχνη είναι μόνο προβληματισμός,τότε δεν είναι τέχνη.Η τέχνη πρέπει να είναι και χαρά,χορός,διονυσιασμός.Από την άλλη,δεν μπορεί να είναι μόνο χορός.Πρέπει να είναι και μελαγχολία,για να σε βοηθάει όμως στο επίπεδο της αυτογνωσίας.Τα τελευταία δύο χρόνια γίνονται πράγματα.Δεν θα πω ότι όλα μου αρέσουναλλά γίνονται.Αυτό που συμβαίνει στις τέχνες, αν το βάλουμε κάτω,σχετίζεται με τον Δεκέμβρη του 2008, την οικονομική κρίση και ταυτόχρονα με το τέλος των βεβαιοτήτων.Δεν υπάρχουν προκαθορισμένα πράγματα σήμερα.Και τι προτιμάμε άραγε; Μια πλαστική ανθοφορία ή μια λίγο βρώμικη άνθηση μέσα στη λάσπη;Εγώ προτιμώ το δεύτερο».
Το CD «Ο αόρατος άνθρωπος» κυκλοφορεί από την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία Ιnner-Εar. Συμμετέχουν επίσης η Αρλέτα και η Ρένα Μόρφη.Τον προσεχή Φεβρουάριο αναμένεται σειρά εμφανίσεων του Φοίβου Δεληβοριά στο κλαμπ Μετρό,καθώς και περιοδεία σε ελληνικές πόλεις.
Αφορμή για τα νέα τραγούδια του είναι, όπως λέει, «η αίσθηση της απώλειας που έχω σήμερα στη ζωή μου.Ο κόσμος που μεγάλωσα δεν είναι πια ο ίδιος.Ούτε οπτικώςούτε κοινωνικώςούτε οικονομικώς.Αισθάνομαι ότι ζω εντελώς αλλού. Ταυτόχρονα βλέπεις κάποιους ανθρώπους να χάνονται από τη ζωή σου.Και η απώλεια τώρα στοιχίζει.Το πρόσωπο που φεύγει συμβολίζει πλέον τον χρόνο».
Και όλα αυτά τα βλέπει από ψηλά. «Οι ιστορίες είναι δουλεμένες και έχουν αφηγηματική μορφή.Στο τραγούδι “Μηδέν εισερχόμενα” ένας τύπος κινείται πάνω από την πόλη με ένα ελικόπτερο και “πιάνει” μονολόγους από τα σπίτια.Από ένα κοριτσάκι στα Εξάρχεια ως έναν ροκ σταρ που μένει στη “Μεγάλη Βρετάνια” και ετοιμάζεται να δώσει μια συναυλία που θα σώσει την Ελλάδα. Κάπως έτσι βγήκε ο τίτλος “Ο αόρατος άνθρωπος”:πριν από έναν χρόνο ήμουν σε μια μεγαλούπολη του εξωτερικού και ένιωσα το πλήθος να έρχεται κατά πάνω μου.Και μου ήρθε αυτομάτως στο μυαλό η ομώνυμη νουβέλα του Χ. Τ.Γουέλς.
Σαν τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας όπου έπειτα από ένα κακό πείραμα δεν μπορεί να τον δει πια κανείς.Ενιωσα ότι και εγώ είμαι έτσι. Ζούμε σε ένα περιβάλλον που αλλάζει ραγδαία.
Υπάρχουμε,έχουμε πόθους και αναπάντητα ερωτήματα, αλλά είμαστε σαν αόρατοι. Σαν να μη μας υπολογίζει ούτε ο χρόνος ούτε ο κόσμος».
Πέρα όμως από τα υπαρξιακά, υπάρχουν σήμερα και πιο... απτά προβλήματα. «Η κρίση είναι μια ευκαιρία ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.Να σπάσει λίγο αυτό το πράγμα,το...μυθολογικό που υπήρχε γύρω από την ελληνική πραγματικότητα και δεν μας πήγαινε πουθενά. Εννοώ το σύνδρομο του “Ελληνα-Ζορμπά”.Τη νοοτροπία “τα καίω όλα, όλο το μαγαζί στα πόδια σου”» λέει ο Φοίβος Δεληβοριάς.
Ακούγεται λίγο σαν «κατηγορώ». «Μαυπήρχαν αντικειμενικοί λόγοι που έγινε αυτό. Μετά τον Εμφύλιο ο κόσμος είχε συρρικνωθεί,τα πράγματα είχαν πάει πολύ άσχημα, κάποιοι ήταν στην εξουσία και υποκριτικά δεν έβλεπαν ότι οι άλλοι μισοί ήταν στην εξορία. Ολο αυτό... συμφιλιώθηκε στη δεκαετία του ΄60 με βάση μια τουριστική αλήθεια: την ομορφιά της Ελλάδας,τη ζεϊμπεκιά μας,τη μαγκιά μας,το φιλότιμό μας...Αυτό,στο σημείο που λυτρώνεσαι από τα τραύματα του Εμφυλίου,είναι ΟΚ.Εξελίχθηκε όμως σε μια πολιτιστική ταυτότητακαταδυναστευτικήαλλά και σε ευκαιρία για μια μερίδα του κόσμου να βγάλει μαύρο χρήμα γκρεμίζοντας τα πάντα στο πέρασμά της. Ας σκεφτούμε πριν από 20 χρόνια ποιοι ήταν στα πράγματαπουλώντας τη μαγκιά τους. Τώρα όμως τους φτύνουμε...Ζήσαμε επίσης καλά τα τελευταία 30 χρόνια.Αλλά υπήρχε μια τρομερά αναιδής αμάθεια.Ποτέ ο αμαθής και ο αστοιχείωτος δεν ήταν τόσο επιθετικά σίγουρος για τον εαυτό του. Είναι ίσως μια μοναδική ευκαιρία να το ξεπεράσουμε. Από την άλλη,ως προς το οικονομικό μέρος του παιχνιδιού,είναι γνωστό ότι θα ωφεληθούν οι κρατούντες και οι μεγάλοι παίκτες».
Ουσιαστικά ο Φοίβος Δεληβοριάς δεν εστιάζει την κρίση στην οικονομία. Ή τουλάχιστον... όχι μόνο εκεί. «Επειδή όμως το όλο πρόβλημα από την οικονομική διαχείριση πηγάζει,σημειώνω ότι ζούσαμε με έναν αρρωστημένο τρόπο σκεπτόμενοι μόνο τα λεφτά.Είχαμε τεμπελιάσει πολύ...Πάμε στο εξωτερικό και λέμε “αχ,Θεέ μου,ανάσανα”επειδή λειτουργούν σωστά τα πράγματα.Για να συμβεί όμως αυτόεκείνοι “έσκασαν” στη δουλειά.Εμείς δεν δουλεύαμελέγοντας ότι έχουμε ποιότητα ζωής. Ναι, έχουμε ποιότητα ζωής. Αλλά κάποια στιγμή αυτή δεν σε καλύπτει. Και το χειρότερο είναι ότι παύει να είναι... ποιότητα».
Τι ρόλο μπορεί να παίξει η τέχνη σε μια τέτοια, «μη ποιοτική» ζωή; «Αν η τέχνη είναι μόνο προβληματισμός,τότε δεν είναι τέχνη.Η τέχνη πρέπει να είναι και χαρά,χορός,διονυσιασμός.Από την άλλη,δεν μπορεί να είναι μόνο χορός.Πρέπει να είναι και μελαγχολία,για να σε βοηθάει όμως στο επίπεδο της αυτογνωσίας.Τα τελευταία δύο χρόνια γίνονται πράγματα.Δεν θα πω ότι όλα μου αρέσουναλλά γίνονται.Αυτό που συμβαίνει στις τέχνες, αν το βάλουμε κάτω,σχετίζεται με τον Δεκέμβρη του 2008, την οικονομική κρίση και ταυτόχρονα με το τέλος των βεβαιοτήτων.Δεν υπάρχουν προκαθορισμένα πράγματα σήμερα.Και τι προτιμάμε άραγε; Μια πλαστική ανθοφορία ή μια λίγο βρώμικη άνθηση μέσα στη λάσπη;Εγώ προτιμώ το δεύτερο».
Το CD «Ο αόρατος άνθρωπος» κυκλοφορεί από την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία Ιnner-Εar. Συμμετέχουν επίσης η Αρλέτα και η Ρένα Μόρφη.Τον προσεχή Φεβρουάριο αναμένεται σειρά εμφανίσεων του Φοίβου Δεληβοριά στο κλαμπ Μετρό,καθώς και περιοδεία σε ελληνικές πόλεις.
Του Γ. Σκίντσα
Πηγή Το Βήμα
2.1.2011
Σημείωση δική μας :
Αν και συμφωνώ στο σύνολό του άρθρου, υπάρχει ένα σημείο που διαφωνώ : στον επιθετικό προσδιορισμό "πατροπαράδοτη ελληνική τεμπελιά". Ο Ελληνας έχει εργαστεί στο παρελθόν όσο δεν έχουν εργαστεί όλοι οι λαοί του κόσμου μαζί. Τεμπέλιασε μετά τις αθρόες επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης που τον πλήρωναν για να ξεριζώνει τις καλλιέργειές του αντί να τις αυγατίζει (βλ. αμπελλοκαλλιέργειες). Τεμπέλιασε όταν το σύνθημα πάμε στη πόλη για καλύτερη ζωή (για να γίνουμε υπαλληλάκια στο Δημόσιο ζωή) του το πέρασαν οι διοικούντες ως παράλληλο του Αμερικανικού ονείρου. Τεμπέλιασε όταν άρχισε να ανθεί το μα΄ρυο χ΄ρημα από τις μίζες στην πολιτική ζωή και αυτά τα χρήματα ξοδεύονταν αφειδώς όχι για παραγωγικές διαδικασίες αλλά για την καλοπέραση (πισίνες, 4Χ4, μάγκικες εξορμήσεις σε βοσκότοπους που μεταμορφώθηκαν σε νεοπλουτίστικους οικισμούς όπως π.χ. η περιοχή Λιβάδι στον Παρνασσό, εκεί που έβοσκαν πρόβατα ξεφύτρωσαν μαιζονέτες δήθεν "πετρόκτιστες"). Ο Ελληνας έχει περάσει πολλές κακουχίες. Ποτέ η ζωή σε αυτόν τον τόπο δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Επομένως η ελληνική τεμπελιά δεν είνα "πατροπαράδοτη", τη θεωρώ "κατασκευασμένο παράδεισο" για ολίγους......
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου