Τρίτη 5 Απριλίου 2011

Κομβόϊ η Ελλάς (Μια προσέγγιση περί του δημοσίου χρέους)

Η διαδρομή είναι εφιαλτική, ο δρόμος σπαρμένος με δυσκολίες. Μακρύς, ανηφορικός και απόκρημνος, με λακκούβες και χαντάκια να χάσκουν, με νάρκες ξεχασμένες από την εποχή της αμεριμνησίας να απειλούν να τινάξουν στον αέρα όποιον ανυποψίαστο τις πατήσει.

Το ατέλειωτο ετερόκλητο κομβόι ανεβαίνει αργά και βασανιστικά. Μια θορυβώδης σειρά από εκατομμύρια οχήματα κάθε είδους, πολυτελή και υβριδικά, οικογενειακά, σαραβαλάκια και φορτηγά, μηχανές, ποδήλατα και αμέτρητους ασθμαίνοντες πεζούς. Κάποιοι αναπηδούν βίαια στις λακκούβες, κάποιοι γκρεμίζονται στο κενό, αλλά οι υπόλοιποι πρέπει να συνεχίσουν. Η μοίρα τους είναι κοινή. Ή θα τερματίσουν ή θα μείνουν εγκλωβισμένοι εκεί στην έρημη γη του πουθενά.

Το κομβόι οδηγούν τα κυβερνητικά οχήματα. Δυσκίνητο και με προβλήματα συντονισμού, το κυβερνητικό μπλοκ ξέρει την κατεύθυνση, αλλά δυσκολεύεται να οδηγήσει αποτελεσματικά. Κοντοστέκεται, διστάζει και προκαλεί σύγχυση. Κάποια έχουν αποκτήσει φτερά μετά από ένα καλό σέρβις. Αλλα δεν έχουν ξεφορτώσει περιττές πολυτέλειες, φορείς και παρατρεχάμενους, σέρνονται υπέρβαρα, σπαταλώντας καύσιμα και δυσχεραίνοντας την πορεία.

Πίσω δεξιά, η ομάδα οχημάτων της μείζονος αντιπολίτευσης δεν πολυσκοτίζονται για τη διαδρομή, ονειρεύονται την ώρα να μπουν οι ίδιοι μπροστά. Κατηγορούν το κυβερνητικό μπλοκ για τον κακοτράχαλο δρόμο. «Δεν βγαίνει η διαδρομή», προφητεύουν διαρκώς, όμως ο δικός τους εναλλακτικός οδικός χάρτης είναι πρόχειρος με κάτι ζωγραφισμένα σκιτσάκια.

Πιο πέρα, το αριστερό μπλοκ. Μονίμως αγριεμένοι, βλέπουν τις δυσκολίες μετάβασης ως αφορμή για να καταστρέψουν το μισητό ευρωπαϊκό οδικό δίκτυο. Οι πιο εξτρέμ θα ανατίναζαν ακόμα και το κομβόι για να τιμωρήσουν το άδικο και ανώμαλο οδόστρωμα.

Κάθε τόσο το μπροστινό αυτοκίνητο σταματά και κάνει πρόχειρο έρανο στα υπόλοιπα αυτοκίνητα, ό,τι έχει ο καθένας δίνει για να πληρωθούν καύσιμα και λοιπά έξοδα. Πολλοί συνεισφέρουν το μερίδιό τους, άλλοι πονηροί υποδύονται τους ακτήμονες, ενώ έχουν κρύψει μαύρο χρήμα και τιμαλφή κάτω από το πατάκι του οδηγού. Το κυβερνητικό αυτοκίνητο χρωστά κι αυτό σε πλήθος οδηγών, αλλά επικαλείται τη στενότητα πόρων για να μην πληρώνει.

Εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαία οχήματα ακολουθούν φορτωμένα, κουρασμένα, ταλαιπωρημένα. Πολλοί έχουν αρχίσει να επαναστατούν. Δεν είναι απαραίτητα εκείνοι που βαδίζουν εξαντλημένοι και αδύναμοι, αγωνιώντας μην αποκοπούν και ξεμείνουν. Την περισσότερη φασαρία κάνουν οι αιώνιοι Ελληναράδες. Προπετείς, φωνακλάδες και υποκριτές, γκρινιάζουν καθώς το πολυτελές τους όχημα ξεφυσά στον ανήφορο, κι από το παράθυρο συνεχίζουν να καβγαδίζουν. Θορυβώδεις λαϊκίζοντες δημοσιογράφοι και διασκεδαστές, η διακεκριμένη υποκατηγορία του είδους.

Οι κακομαθημένοι κάνουν περισσότερη φασαρία από τους αναξιοπαθούντες. Κάποιοι δυσανασχετούν γιατί, ενώ είχαν εισιτήριο πρώτης θέσης, βρέθηκαν να ταξιδεύουν οικονομική. Αλλοι διαμαρτύρονται γιατί δεν είχαν μάθει ποτέ να κόβουν εισιτήριο και τώρα ο ελεγκτής τούς ζητάει το αντίτιμο.

Σιωπηρός, καρτερικός, αξιοπρεπής, πορεύεται ο ανθός της ελληνικής κοινωνίας: αμέτρητοι καθημερινοί άνθρωποι που εργάζονται σκληρά, παίζουν με τους κανόνες, μεγαλώνουν τα παιδιά τους με αρχές. Δάσκαλοι και καθηγητές που αφοσιώνονται στους μαθητές τους, γιατροί και νοσοκόμοι που σκύβουν με ανθρωπιά πάνω από τον ασθενή, υπάλληλοι που κάνουν όσο μπορούν καλύτερα τη δουλειά τους, φοιτητές που ξενυχτούν μελετώντας, επιχειρηματίες που δημιουργούν, παρέες ανθρώπων ζωντανές, που αγαπούν την πατρίδα τους σεμνά χωρίς πομφόλυγες. Ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο για τον τόπο τους και συναισθάνονται την ώρα της δικής τους συμβολής και ευθύνης.
Συρόμενο σε ειδική πλατφόρμα, το «υποβρύχιο που γέρνει», και πιο πίσω τα «τυφλά» μαχητικά αεροσκάφη, ακολουθούν την πομπή, τιμής ένεκεν στις αιώνιες φουσκωμένες αμυντικές μας δαπάνες. Πλαισιώνονται από άγημα παλαιών υπουργών, αξιωματούχων, προμηθευτών, μεσαζόντων, μιζαδόρων και επαγγελματιών πατριδοκαπήλων. Στην ουρά της πομπής, ένα χρυσοστόλιστο άρμα με αρχαιοέλληνες χορευτές, ξέμεινε από τους λαμπρούς Ολυμπιακούς του 2004.

Τακτικά, το κομβόι σταματά για ανεφοδιασμό. Στο σταθμό «Βρυξέλλες» περιμένουν οι εταίροι, για συμπαράσταση και ολίγες ενισχύσεις. Εχουν ήδη δανείσει τα καύσιμα για τρία χρόνια διαδρομής, με ευκολίες πληρωμής. Εσωσαν την κατάσταση την τελευταία στιγμή, όταν το κομβόι είχε μείνει από βενζίνη ακινητοποιημένο στο πιο απότομο σημείο της ανηφόρας. Χωρίς την παρέμβασή τους θα είχε γκρεμοτσακιστεί.

Δεν ήταν βέβαια εντελώς ανυστερόβουλοι. Ξέρουν ότι, αν δεν πάρουν πίσω τα λεφτά τους, οι εταιρείες τους θα κινδυνεύσουν. Εχουν όμως μια ισχυρή αίσθηση αμοιβαίου συμφέροντος. Κι είναι ίσως σιωπηρά έτοιμοι να δεχτούν, ένα-δύο χρόνια αργότερα, μια συνολική, οργανωμένη ελάφρυνση χρέους, αρκεί το κομβόι να έχει διανύσει την αναγκαία κρίσιμη απόσταση. Ωστε να μπορεί να καλύπτει όλες τις δαπάνες του (πλην τόκων) με τα έσοδά του.

Αυτός είναι ο προορισμός του κομβόι: για να ξαναβρεθεί στην πεδιάδα, πρέπει να κάψει όλο το περιττό λίπος στα κακοτράχαλα βουνά, να ξεφορτωθεί τη σαβούρα, να αναδιοργανωθεί και να μείνει ενωμένο. Και πάλι, η πεδιάδα δεν θα είναι αυτή που ήταν: δεν θα έχει πια κραιπάλες με δανεικά και τον λογαριασμό στους επόμενους. Θα έχει λιγότερους τζαμπατζήδες, και οι επιτήδειοι που βάζουν χέρι στον εθνικό κουμπαρά θα τιμωρούνται. Θα είναι ένας ήπιος ανήφορος, θα χρειάζεται πειθαρχημένη προσπάθεια, αλλά με το βάρος δικαιότερα μοιρασμένο, με εξωστρέφεια, ταχύτερα οχήματα και καλύτερα γυμνασμένους δρομείς. Με μια κοινωνία ωριμότερη στην αυτογνωσία της, μετρημένη στις επιθυμίες της, υπεύθυνη στις επιλογές της.

Του Γ. Παγουλάτου (Ο κ. Γ. Παγουλάτος διδάσκει στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών)
3.4.2011

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis