Παρασκευή 28 Αυγούστου 2009

Με την απλή λογική... (Σκέψεις περί των τελευταίων καταστροφικών πυρκαγιών)

Πέρα από τα όσα προβλήματα συντονισμού μπορούν να εντοπιστούν με βάση την... κατακαμένη εμπειρία των πέντε τελευταίων ετών, κατά τις «επιχειρήσεις» των πυροσβεστικών δυνάμεων στις μάχες με τις δασικές πυρκαγιές, προκύπτει και ένα ευρύτερο πρόβλημα, που απασχολεί (απασχολούσε από τότε που αποφασίστηκε η «ενοποίηση») τους ειδικούς:

-πόσο λειτουργική και αποτελεσματική μπορεί να αποδειχθεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία στις απαιτητικές επιχειρήσεις περιορισμού και κατάσβεσης πυρκαγιών σε δασικές εκτάσεις.

Με πείρα και βασική εκπαίδευση στις αστικές φωτιές και με εκ των πραγμάτων περιορισμένη επαφή με τις ιδιαιτερότητες και τις απαιτήσεις των δασικών όγκων, το προσωπικό της Π.Υ. λογικό είναι να αντιμετωπίζει μεγαλύτερες δυσκολίες ως προς την αποτελεσματικότητά του σε τέτοιες επιχειρήσεις, απ’ ό,τι το επί χρόνια εξειδικευμένο προσωπικό της Δασικής Υπηρεσίας, που επί χρόνια είχε την ευθύνη πρόληψης και κατάσβεσης στα απαιτητικά δάση.

Η δυσχέρεια προσαρμογής στο ειδικό αυτό φυσικό περιβάλλον καταγράφηκε (και καταγγέλθηκε από τοπικούς άρχοντες και κατοίκους...) στις μεγάλες δασικές πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων. Κυρίως σε ό,τι αφορά τη γνώση των ορεινών όγκων και την εξοικείωση του προσωπικού πυρόσβεσης στις προσβάσεις δασικών εκτάσεων, κάτι που υποτίθεται ότι είχαν κατακτήσει λόγω εκπαίδευσης, εμπειρίας και χρόνιας «συνάφειας» με τα δάση, οι ειδικοί δασοπυροσβέστες που επί δεκαετίες είχαν την ευθύνη για τις δασικές φωτιές. Ισως να χρειαζόταν μια μεγαλύτερη περίοδος «προσαρμογής» (και εξειδικευμένης εκπαίδευσης) των «αστικών» πυροσβεστικών δυνάμεων, πριν αναλάβουν εξ ολοκλήρου το βάρος των νέων ευθυνών τους...

Το πλήθος των πυρκαγιών σε δασικές περιοχές και η τεράστια έκταση των καταστροφών που προκάλεσαν, επιβάλλουν αλλαγή νοοτροπίας, ανασχεδιασμό και ανασύνταξη των πυροσβεστικών δυνάμεων – προβληματισμό, αν μη τι άλλο, για το δέον γενέσθαι από δω και εμπρός. Οι πυρκαγιές στην Ελλάδα δεν είναι πια (ποτέ δεν ήταν, άλλωστε...) «μεμονωμένο», σπάνιο φαινόμενο. Και είναι εγκληματικό να εξακολουθεί η Πολιτεία να τις αντιμετωπίζει έτσι και με τη... χαλαρή «προγραμματική» δήλωση κάθε Μαΐου, πως «φέτος, είμαστε περισσότερο έτοιμοι από καθε άλλη χρονιά, για την αντιμετώπιση των κινδύνων πυρκαγιών κατά τη θερινή περίοδο...».

Στην πράξη, αποδείχθηκε πως τα εναέρια μέσα κατάσβεσης που διαθέτουμε, υπολείπονται των πραγματικών αναγκών κάθε χρόνο. Οι «αριθμοί» από μόνοι τους δεν αποτυπώνουν την πραγματικότητα (πολύ διαφωτιστικό το χθεσινό λεπτομερέστατο ρεπορτάζ της «Κ») – στην πράξη, από τα «21» Καναντέρ που διαθέτουμε, μόνο τα 6 είναι επιχειρησιακά ετοιμοπόλεμα, τα 13 παλαιού τύπου (έκλεισαν 31ετία δράσης...) θα πρέπει να αποσυρθούν. Οι «εξηγήσεις» των αρμοδίων, πως (στα χαρτιά...) διαθέτουμε τον μεγαλύτερο αναλογικά στόλο πυροσβεστικών αεροσκαφών, δεν λένε τίποτα...

Εχουμε κατασπαταλήσει τα τελευταία χρόνια κοντά στα 100 δισ. ευρώ για εξοπλισμούς – και «μόλις» (σε σύγκριση με τις ανάγκες μας) 300 εκατομμύρια για εναέρια μέσα πυρόσβεσης. Θα μπορούσαμε, με μια ορθολογιστικότερη διαχείριση, να διαθέταμε λ.χ. ακόμη 10 σύγχρονα και «ετοιμοπόλεμα» Καναντέρ ή και κάποια από τα αποτελεσματικά ρωσικά μεγαθήρια της αεροπυρόσβεσης. Εστω, «διά παν ενδεχόμενο...», κι αν το ενδεχόμενο είχαμε την τύχη να μην εκδηλωθεί, μικρό το κακό και σίγουρα ασύγκριτα μικρότερο το κόστος διατήρησής τους, σε σχέση με το κόστος (οικονομικό, περιβαλλοντικό, κοινωνικό) που καλούμεθα να καταβάλουμε «εκ των υστέρων» και σε μεγάλο βάθος χρόνου, έπειτα από κάθε (σχεδόν ανά δύο χρόνια!) τεράστια πυρκαγιά...

Εχει προταθεί στις αρμόδιες αρχές η μετατροπή των παλιών αρμάτων μάχης τύπου «Λέοπαρντ», σε πανίσχυρα ειδικά πυροσβεστικά οχήματα, με ικανότητα ασφαλούς διείσδυσης σε δασικούς φλεγόμενους όγκους και μεγάλη δύναμη πυρόσβεσης – ένα πρωτότυπο ιδιωτικό τέτοιο, θυμόμαστε, συνέβαλε αποφασιστικότατα στη σωτηρία του Μουσείου στην Ολυμπία, το φλεγόμενο καλοκαίρι του 2007. Γιατί δεν εξετάζεται η πρόταση; Και ακόμη, οι ειδικοί στα οικονομικοτεχνικά εκφράζουν την άποψη πως με το κόστος ενοικίασης, κάθε χρόνο, των ξένων πυροσβεστικών ελικοπτέρων (υπολογίζονται στα 300 εκατομμύρια, την τελευταία πενταετία) θα μπορούσαμε κάλλιστα να έχουμε αγοράσει... καμιά 30αριά (μεταχειρισμένα) και... να τα ’χουμε να «κάθονται» για ώρα ανάγκης – μιας «ανάγκης» που η συχνότητα πυρκαγιών των τελευταίων 20 ετών, κάθε άλλο παρά «θεωρητική» είναι!

Οι δασικές φωτιές, για να προληφθούν (και να κατασβεσθούν σε «ασφαλές» χρονικό διάστημα), απαιτούν κατάλληλο και επαρκές πυροσβεστικό υλικό, ειδική εκπαίδευση των δυνάμεων σε αντιπυρική προστασία, τακτικό καθαρισμό των δασών, έγκαιρη και σχεδιασμένη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών στα δάση, καθώς επίσης και αποτελεσματικό δίκτυο υδροδότησης των επίγειων δυνάμεων. Ολα αυτά προϋποθέτουν κατάλληλες πολιτικές και χρήμα. Οι πρώτες λείπουν, το δεύτερο το πληρώνουμε... πολλαπλάσια στην... εκ των υστέρων «αποκατάσταση ζημιών»...

Tου Θανου Oικονομοπουλου

Πηγή Καθημερινή

28.8.09

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis