Τρίτη 16 Αυγούστου 2011

Η πρώτη αναδιάρθρωση του νεοελληνικού χρέους


Μια δεκαετία περίπου μετά τον συμβιβασμό και την έξοδο στις χρηματαγορές ο "Νέος Αριστοφάνης" σατιρίζει την "εκ των δανείων κατάστασίν μας"
Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ ΤΟΥ 1878 - 1879

Η Ελλάδα με επαχθείς όρους μπαίνει στην τροχιά του υπερδανεισμού που μετά μια δεκαετία θα οδηγήσει σε νέα χρεοκοπία

Η Ελλάδα αποκλεισμένη από τις δυτικές κεφαλαιαγορές, λόγω των στάσεων πληρωμών του 1827 και 1843, είχε προσφύγει σ' έναν ληστρικό εσωτερικό δανεισμό, για να καλύψει τα δημοσιονομικά της ελλείμματα. Εθνικός τoκογλύφος αναδεικνύεται η Εθνική Τράπεζα, που δανείζει με πολλαπλάσια επιτόκια από κείνα των αγορών, απομυζώντας κάθε εθνική παραγωγή.
Παρά τις προσπάθειες από την εποχή ακόμη του Καποδίστρια, ως και την πρώτη δεκαετία της βασιλείας του Γεωργίου Α', για συμβιβασμό με τους δανειστές της (ομολογιούχους των πρώτων δανείων και Τρεις Προστάτιδες Δυνάμεις) η είσοδος στις χρηματαγορές παρέμεινε ερμητικά κλειστή. Κυρίως, εξαιτίας της αγγλικής πολιτικής, όπως έχουμε δει σε προηγούμενα ιστορικά σημειώματα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού εξωτερικού χρέους στο "Εθνος της Κυριακής").
Η διεθνής συγκυρία και η βρετανική πολιτική αλλάζουν προς τα τέλη της δεκαετίας του 1870. Από την άλλη, όπως το θέτει ο Α. Ανδρεάδης, ήταν απολύτως αναγκαίος ο εξωτερικός δανεισμός: "Αι πρόοδοι του ελληνικού κράτους ήταν καταφανείς και η εξόγκωσις των ελληνικών προϋπολογισμών έτι καταφανεστέρα. Η ανάγκη εισροής εν Ελλάδι ξένων κεφαλαίων κατεδεικνύετο οσημέραι επιτακτικωτέρα, τοσούτον μάλλον καθ' όσον η παρασκευή αξιομάχου στρατού και στόλου, εν μέσω πλήρους ανατολικής σ' κρίσεως, ζήτημα ζωής και θανάτου".

Υπέρογκα τοκομερίδια
Οι ξένοι ομολογιούχοι των δύο δανείων της ανεξαρτησίας (1824 και 1825) υπολόγιζαν ότι η Ελλάδα χρωστούσε γύρω στα 1875, που ο συμβιβασμός μπαίνει στην ημερήσια διάταξη, περίπου 10 εκατ. λίρες στερλίνες. Να υπενθυμίσουμε ότι το αρχικό ονομαστικό κεφάλαιο των δανείων ήταν μόλις 2,8 εκατ. Τα υπόλοιπα ήταν καθυστερούμενα τοκομερίδια!
Το ποσό, όπως και ο τρόπος υπολογισμού του, ήταν απολύτως παράλογος. Αυτό άλλωστε καταδεικνύεται από την προθυμία των δανειστών ν' αναγνωρίσει η Ελλάδα πάγιο χρέος 1,5 εκ. και με τόκο 5% να τους αποφέρει ετήσιο τόκο 75.000 λίρες. Η ελληνική κυβέρνηση προτείνει 1,2 εκατ. και τόκο 5% στον οποίο θα περιλαμβάνεται, όμως, και χρεολύσιο.
Οι μακρές συζητήσεις, με πρωτοστάτη από ελληνικής πλευράς τον επιτετραμμένο στο Λονδίνο Ι. Γεννάδιο, θα καρποφορήσουν στα τέλη του 1878 (περίοδος της εναλλαγής κυβερνήσεων Κουμουνδούρου-Τρικούπη).
Ετσι, οι παλιές ομολογίες μετατρέπονται σε νέες ύψους 1,2 εκατ. με τόκο 5% και χρόνο απόσβεσης την τριακονταπενταετία. Ως εγγύηση η ελληνική κυβέρνηση υποθηκεύει τις εισπράξεις από τον φόρο χαρτοσήμου και τελωνειακά έσοδα.
Τελικά, τα ελληνικά χρεόγραφα θα μπουν στο χρηματιστήριο από τα μέσα του 1880. Την "αναδιάρθρωση" του χρέους το 1878-79 και τους όρους που έγινε ο ιστορικός Γ. Δερτιλής ανακεφαλαιώνει ως εξής:
  • Οι ελάχιστοι κληρονόμοι των ομολογιούχων, που είχαν αγοράσει τα χρόνια 1824-25, στην τιμή των 56-59 λιρών ελάχιστα έχασαν.
  • Οσοι είχαν αγοράσει κατά την πτώχευση του 1847 και μετά γύρω στις 15 λίρες, προσδοκώντας κάποιον συμβιβασμό τριπλασίασαν τα κεφάλαιά τους.
  • Οσοι είχαν κερδοσκοπήσει μέχρι το 1878 αγοράζοντας σε 5-7 λίρες τριπλασίασαν έως και οκταπλασίασαν το κεφάλαιό τους. Ακόμη κι αν αφαιρεθούν τόκοι και ανατοκισμοί του αρχικού κεφαλαίου πάλι κέρδισαν.
Από το 1879 έως το 1930 το ελληνικό κράτος επιμελέστατα κατέβαλλε τους τόκους που καθορίστηκαν με τον συμβιβασμό. Οι τελευταίες ομολογίες του συμβιβασμού θα εξοφληθούν στην Ολλανδία το 1930, έναν αιώνα μετά τη σύναψη των δανείων της ανεξαρτησίας.
Ετσι αρχίζει ο υπέρμετρος εξωτερικός δανεισμός της επόμενης περιόδου που θα οδηγήσει στην πτώχευση του 1893. Για να ανοίξει ένας άλλος φαύλος κύκλος...

ΟΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Διφορούμενες οι εκτιμήσεις των ιστορικών
Σ' ένα απάνθισμα από παλιότερα ως πιο πρόσφατα κείμενα ιστορικών οι προσεγγίσεις για τον συμβιβασμό του 1878 ποικίλλουν:
"Η σύμβασις εξασφαλίζουσα των δανειστών τα δίκαια, απαλύνουσα εθνικόν ρύπον (εννοεί τη στάση πληρωμών) και ανοίγουσα εις τα ελληνικά χρεώγραφα το χρηματιστήριον του Λονδίνου εγένετο και εν Αγγλία και εν Ελλάδι δεκτή μετά πλείστης ευμενείας και μεγάλου ενθουσιασμού". (Α. Ανδρεάδης )
"Το κλείσιμο των δυο δανείων της ανεξαρτησίας δεν ζημίωνε τους ομολογιούχους, αφού αντικρίζει ακριβώς το οφειλόμενο ποσό? Οι ξένοι ομολογιούχοι είχαν εξαργυρώσει τις ομολογίες σε ποσοστό 20-30% της αξίας τους, κατά συνέπεια απ τον διακανονισμό ωφελούνταν? Ο δρόμος για τον εξωτερικό δανεισμό είχε ανοίξει και μαζί του άνοιξαν διάπλατα οι πόρτες της ξενικής εξάρτησης της χώρας". (Γ.Κατσούλης ,  Μ. Νικολινάκος- Β. Φίλιας)
"Ο συμβιβασμός είχε επιτευθχεί με τις ευλογίες των Βρετανών. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε ηττηθεί (εννοεί στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο 1877-78). Σε αυτήν την μείζονα κρίση του Ανατολικού ζητήματος οι ελληνικές κυβερνήσεις κατόρθωσαν να ελέγξουν τις αλυτρωτικές τους διαθέσεις και να κρατήσουν τη χώρα μακριά από τον πόλεμο, ακολουθώντας τις επιθυμίες της Μεγάλης Βρετανίας. Με τον συμβιβασμό και το άνοιγμα των δυτικών χρηματαγορών η Ελλάδα έλαβε για την άψογη στάση της την οικονομική της ανταμοιβή". (Γ.Δερτιλής )
"Η Ελλάδα θα βρεθεί το 1878 υποχρεωμένη να καταλήξει σε συμβιβασμό και με μάλλον δυσμενείς όρους. Θα επωφεληθεί δε αμέσως των νέων δυνατοτήτων που της πρόσφεραν οι διεθνείς κεφαλαιαγορές? Η ενσωμάτωση (στις αγορές) θα γίνει κατά τρόπο δυσμενή και χωρίς τις απαραίτητες θεσμικές ικανότητες διαχείρισης του δημόσιου χρέους". (Κ. Κωστής- Δ. Πετμεζάς)
"Τα εν Ελλάδι διαδραματιζόμενα υπό των Μεγάλων Ανδρών". Χαρακτηριστικό σκίτσο της εποχής του συμβιβασμού από τη σατιρική εφημερίδα "Αριστοφάνης"


Τα κέρδη των ομολογιούχων
Η εξέλιξη της τιμής των ομολογιών των δύο δανείων της ανεξαρτησίας μέχρι τον συμβιβασμό του 1878-1879 είναι αποκαλυπτική για τα κέρδη των ομολογιούχων:
  • Ονομαστική αξία (1824-1825): 100 λίρες
  • Τιμή έκδοσης (υπό το άρτιο): 55-59 λίρες
  • Τιμή αγοράς από πρώτους αγοραστές: 55-59 λίρες
  • Τιμή συγκέντρωσης από κερδοσκόπους: 5-15 λίρες
  • Τιμή συμβιβασμού: 43 λίρες
Σε κάθε περίπτωση, επομένως, αποκόμισαν σχετικά μεγάλα κέρδη.

Ο τελικός λογαριασμός
Σύμφωνα με τον επίσημο "λογαριασμό μετατροπής των δανείων του 1824 και 1825" η Ελλάδα χρωστούσε το 1878 περίπου 10 εκατ. λίρες στερλίνες:
  • 2,8 εκατ. από τα δύο αρχικά δάνεια
  • 7,2 εκατ. συνολικά για καθυστερούμενους τόκους και των δύο δανείων
Το ποσό αυτό μετατρεπόταν σε νέες ομολογίες 1,2 εκατ. Δεν παρουσιάστηκαν μέσα στον ορισμένο χρόνο κάτοχοι παλιών ομολογιών, οπότε το αντίστοιχο χρέος διαγράφηκε και η Ελλάδα πλήρωσε μικρότερο ποσό, αλλά πάντα υπέρογκο.
Τ. ΚΑΤΣΙΜΑΡΔΟΣ
katsimar@yahoo.gr

14.8.2011

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2011

Στ. Μάνος : Οι δαπάνες του κράτους είναι το πρόβλημα

Τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου το υπουργείο Οικονομικών έδωσε στη δημοσιότητα τα μηνιαία ταμειακά στοιχεία του κράτους για το πρώτο εξάμηνο του 2011. Τα στοιχεία αναδημοσιεύτηκαν στην «Καθημερινή». Παρατήρησα ότι ελάχιστοι ενδιαφέρθηκαν. 

Αντιγράφω: 
- τα συνολικά έσοδα του κράτους το πρώτο εξάμηνο έφθασαν τα 22.539 εκατ. ευρώ. Τα συνολικά έξοδα 38.938. 
- Το πρώτο εξάμηνο του 2011 δημιουργήθηκε έλλειμμα 16.399. 
- Για τόκους πληρώθηκαν 7.009. Ετσι προκύπτει πρωτογενές έλλειμμα 9.390. 

Ετσι διαμορφώθηκε η πραγματικότητα το πρώτο εξάμηνο του 2011. Παρά τις περικοπές μισθών και συντάξεων, παρά τις διαβεβαιώσεις ότι τηρείται η σχέση 1 προς 5, παρά τις υποσχέσεις εξυγίανσης στον χώρο της Υγείας. 9.390 έφθασε το ταμειακό πρωτογενές έλλειμμα -σε καθεστώς Μνημονίου- το πρώτο εξάμηνο του 2011! Αλλά και αυτή η πραγματικότητα είναι ωραιοποιημένη. Διότι το κράτος δεν εξοφλεί τους προμηθευτές του. Το κράτος χρωστάει 6.629 εκατ. ευρώ σε καθυστέρηση πέρα των τριών μηνών. Αν είχε εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του εγκαίρως θα διογκώνονταν αντιστοίχως οι δαπάνες.

Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα η κυβέρνηση κλείνει πεισματικά τα μάτια. Δεν θέλει να τη δει, δεν θέλει να την καταλάβει. Δεν θέλει να μιλήσει γι’ αυτήν, δεν θέλει να την εξηγήσει. Σε λάθος δρόμο, με κλειστά τα μάτια, προχωράει ο νέος υπουργός Οικονομικών, σπαταλώντας -εκτός από τα χρήματα των φορολογουμένων- το όποιο πολιτικό κεφάλαιο διαθέτει.

Κύριε υπουργέ των Οικονομικών τα έξοδα είναι το πρόβλημα. 
Με αυτά πρέπει να ασχοληθείτε και όχι με όσα σας σερβίρουν οι συστηματικά ασυνάρτητες φορολογικές υπηρεσίες του υπουργείου σας. Τι τον θέλει ο υπουργός Οικονομικών τον διάλογο για το νέο Εθνικό Φορολογικό Σύστημα ή τις ανακοινώσεις για αποδοτικότερη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας; Φαντάζεται ότι μπορεί να αυξήσει τα έσοδα κατά 100% για να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα το 2012, όπως άλλωστε έχει διαβεβαιώσει τους πιστωτές της η Ελλάδα! Μόνον αν περικοπούν αλύπητα οι κρατικές δαπάνες μπορούμε να ελπίζουμε. Κάθε, μα κάθε, δαπάνη που δεν είναι απολύτως αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας πρέπει να καταργηθεί. Από μόνη της μια τέτοια δραστική περικοπή των κρατικών δαπανών θα σηματοδοτήσει την αλλαγή πλεύσης της Ελλάδας. Θα στείλει το μήνυμα στους πολίτες και στις οργανωμένες συμμορίες που λυμαίνονται το κράτος των επιδοτήσεων και των ενισχύσεων να ξεχάσουν όσα γνώριζαν για το ελληνικό κράτος.
Εχω γράψει αναρίθμητες φορές στην «Καθημερινή» για την ανάγκη δραστικής περικοπής των κρατικών δαπανών. Σε σημείο που το ζήτημα έχει γίνει ανιαρό. Αλλά τι πρέπει να κάνω; Να αγνοήσω ότι οδηγούμεθα σε χρεοκοπία; Σε κανέναν δεν αρέσει η περικοπή δαπανών. Δεν αρέσει στην οικογένεια που, επειδή αντιμετωπίζει δυσκολίες, περιορίζει τις δαπάνες της. Δεν αρέσει στον επιχειρηματία που αναγκάζεται να απολύσει μερικούς υπαλλήλους του για να σώσει την επιχείρησή του. Δεν αρέσει στους υπουργούς που θα δυσαρεστήσουν τους ψηφοφόρους τους. Μπορεί να μην αρέσει, αλλά δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Οσο πιο γρήγορα αρχίσει η περικοπή των δαπανών, τόσο λιγότερο επώδυνη θα είναι.

Ειδικώς, στην Ελλάδα η περικοπή των κρατικών δαπανών, πέρα από το δημοσιονομικό όφελος, θα έχει και άλλες ευεργετικές συνέπειες. Διότι αν για μια δουλειά απαιτούνται 10 δημόσιοι υπάλληλοι και απασχολούνται 30, μοιραία ο ένας μπλέκει στα πόδια του άλλου. Μοιραία αυξάνεται η γραφειοκρατία, καθώς και οι 30 πρέπει κάτι να κάνουν. Οι υπάλληλοι αντιστέκονται στην εισαγωγή σύγχρονων ηλεκτρονικών μεθόδων, επειδή φοβούνται ότι θα καταστεί πασιφανές ότι περισσεύουν. 

Στην Αγγλία ή τη Σουηδία η ανανέωση των διαβατηρίων ολοκληρώνεται στο Διαδίκτυο και το διαβατήριο φθάνει ανανεωμένο με το ταχυδρομείο. Στην Αγγλία, μάλιστα, έναντι αυξημένης αμοιβής το νέο διαβατήριο μπορεί να εκδοθεί σε μια μόλις ημέρα. Εδώ, στην Ελλάδα, απαιτείται η προσωπική εμφάνιση στο Αστυνομικό Τμήμα, η μετάβαση σε «εγκεκριμένο» φωτογράφο και τέλος η -παρανοϊκής έμπνευσης- υποχρέωση μετάβασης στην εφορία για την αγορά παραβόλων. Δεκάδες φορές απαιτείται η ιδιόχειρη εγγραφή των ιδίων στοιχείων σε διάφορα χαρτιά που, αν γίνονταν ηλεκτρονικά, θα γράφονταν μια μόνο φορά. Αν αντιγράφαμε (χωρίς ελληνοποίηση) την αγγλική μέθοδο έκδοσης διαβατηρίων θα βελτιωνόταν θεαματικά η εξυπηρέτηση των πολιτών, αλλά θα περίσσευαν μερικές εκατοντάδες υπάλληλοι που όμως δεν θέλουν να… περισσέψουν.

Κάθε βράδυ οι τηλεσχολιαστές «εξηγούν» στον ελληνικό λαό ότι για τα προβλήματά μας ευθύνονται οι αχαλίνωτες αγορές και η βραδύτητα με την οποία παίρνει αποφάσεις η Ε.Ε. Εμμεσα «εξηγούν» ότι τα προβλήματά μας είναι εξωγενή. Ενώ δεν είναι. Σε τι φταίνε οι αγορές και η κ. Μέρκελ αν εμείς ξοδεύουμε 38.938 εκατ. ευρώ συν τα χρωστούμενα 6.629 εκατ. τη στιγμή που τα έσοδά μας είναι 22.539 εκατ.; Πού στον Μαρξ διάβασαν οι κομμουνιστές ότι τα δανεικά είναι ανεξάντλητα;

Η κυβέρνηση δεν ασχολείται με τις δαπάνες. Μόνο με τους φόρους. Και η Ν.Δ. δεν ασχολείται με τις δαπάνες. Θέλει να μειώσει τους φόρους. Οταν δεν ασχολούνται με τους φόρους, τσακώνονται για το ποιος πρώτος μίλησε για το ευρωομόλογο (νέα δανεικά για να πληρωθούν οι συνεχώς διογκούμενες δαπάνες). Με όση βεβαιότητα έχω ότι το φθινόπωρο θα διαδεχθεί το καλοκαίρι, με άλλη τόση διατυπώνω την άποψη ότι ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε η Ν.Δ. θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των περιττών κρατικών δαπανών.

Του Στ. Μάνου
* Ο Στέφανος Μάνος είναι πρόεδρος της ΔΡΑΣΗΣ.

Πηγή Καθημερινή
12.8.2011

Υπό το φως της Αυγουστιάτικης πανσελήνου

Πλήθος κόσμου απόλαυσε το βράδυ του Σαββάτου την Αυγουστιάτικη πανσέληνο στους 78 ανοιχτούς αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία σε όλη την Ελλάδα.
Στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, από νωρίς το απόγευμα, κατακλύστηκε από κόσμο ο χώρος στο ύψος του Ηρώδειου, για να απολαύσει το ολόγιομο φεγγάρι του Αυγούστου, υπό τους ήχους της μουσικής του Μίμη Πλέσσα, με την Ακρόπολη σε πρώτο πλάνο.
Η πανσέληνος του Αυγούστου γίνεται πιο πορφυρή, μεγαλύτερη και φωτεινότερη, λόγω του μικρότερου τόξου που διαγράφει στον ορίζοντα. Περισσότεροι από 78 αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία παρέμειναν ανοιχτά, με τους περισσότερους να φιλοξενούν μουσικές ή θεατρικές εκδηλώσεις.
«Είναι πολύ σημαντικό που ένας τόσος μεγάλος αριθμός αρχαιολογικών χώρων είναι φέτος ανοιχτός, παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μία τόσο δύσκολη κατάσταση. Πρόκειται για βραδιά που προσφέρεται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία προς όλους τους Έλληνες και τους επισκέπτες, θεσμό που ξεκίνησε τη δεκαετία του ΄90 και συνεχίζεται έκτοτε» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Βλαζάκη-Ανδρεαδάκη.
Κάθε χρόνο η ημέρα αυτή είναι αφιερωμένη σε κάποιον ποιητή. Πέρυσι τιμήθηκε η μνήμη του Νίκου Καββαδία και πρόπερυσι του Γιάννη Ρίτσου. Φέτος, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, η αυγουστιάτικη βραδιά ήταν αφιερωμένη στον Οδυσσέα Ελύτη.
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ 

14.8.2011

Το προξενείο της Λευκωσίας

Στην επιστολή του προς την εφμ Καθημερινή γράφει ο κ. Γιώργος Τζαμπανάκης :

Κύριε διευθυντά
Γράφω για να καταγγείλω τις ουσιαστικά ανύπαρκτες υπηρεσίες διαβατηρίων που προσφέρονται από το ελληνικό προξενείο της Λευκωσίας. Αν κάποιος τηλεφωνήσει στο προξενείο ενημερώνεται από ηχογραφημένο μήνυμα ότι είναι απαραίτητο να κλείσει ραντεβού για την έκδοση διαβατηρίου. Το ίδιο μήνυμα ενημερώνει ότι το εν λόγω ραντεβού κλείνεται αυτοπροσώπως ή τηλεφωνικώς. Τηλεφώνησα τουλάχιστον είκοσι φορές σε πέντε διαφορετικές μέρες, μα κανείς δεν ευαρεστήθηκε να απαντήσει. Σημείωνω ότι όλα τα τηλεφωνήματα έγιναν εντός των υπαγορευθεισών από το ηχογραφημένο μήνυμα ωρών. Aναγκάστηκα λοιπόν να πάρω άδεια από την εργασία μου για να παρευρεθώ αυτοπροσώπως και να κανονίσω το πολυπόθητο ραντεβού.
Βρέθηκα λοιπόν στο προξενείο περί τα τέλη Ιουλίου και μετά από περίπου δίωρη αναμονή, έκπληκτος, ενημερώθηκα από την υπάλληλο ότι δεν υπάρχει κανένα ραντεβού πριν από τον Φεβρουάριο! Απορεί κανείς ποιος είναι ο λόγος που μια διαδικασία, που στην Αθήνα ολοκληρώνεται εντός ολίγων ημερών, στη Λευκωσία χρειάζεται περίπου οχτώ μήνες (αφού στο προαναφερθέν μήνυμα αναφέρεται ότι το διαβατήριο παραδίδεται έναν μήνα μετά την πραγματοποίηση του ραντεβού).
Πιστεύω ότι περαιτέρω σχόλια περιττεύουν, απλώς πρσθέτω ότι όμοιες καταγγελίες έχουν γίνει και για προξενεία σε άλλες χώρες.
Γιωργος Τζαμπανακης

13.8.2011

Ηχορρύπανση στο Θησείο

Σε επιστολή του προς την εφμ Καθημερινή γράφει ο κ. Αλέξανδρος Γεωργίου :

Κύριε διευθυντά
Είμαι κάτοικος της περιοχής του Θησείου από τη μέρα που γεννήθηκα. Μία γειτονιά της Αθήνας που υπήρξε πανέμορφη και έχει και αυτή καταστραφεί.
Δεν θα σας απασχολήσω όμως εδώ με το σύνολο των προβλημάτων αυτής της περιοχής. Θα αναφερθώ μόνο στο τελευταίο αλλά μεγαλύτερο πρόβλημά μας.
Εδώ και λίγα χρόνια από την εποχή του κ. Κακλαμάνη, η Τεχνόπολις του Δήμου Αθηναίων, το πανέμορφο Γκάζι, έχει μετατραπεί, από χώρος Πολιτισμού που υποτίθεται προορίζονταν, σε «μπουζουκομάγαζο» ή στην καλύτερη των περιπτώσεων σε χώρο ανοιχτών συναυλιών, δήθεν «ποιοτικών» συγκροτημάτων. Αποτέλεσμα: κάθε βράδυ, όλο το καλοκαίρι, εμείς οι ταλαίπωροι κάτοικοι του Θησείου, αλλά υποθέτω και των γύρω περιοχών, να μην μπορούμε να ανοίξουμε ώς τη μία τη νύχτα τα παράθυρά μας. Το να κάτσουμε δε στα μπαλκόνια μας, έχει καταντήσει παντελώς ανέφικτο.
Είχαμε ελπίσει ότι η εκλογή του κ. Καμίνη (του πρώην Συνήγορου του Πολίτη!) θα μας απαλλάξει από αυτό το μαρτύριο. Ομως τα πράγματα εφέτος μάλλον ήταν χειρότερα. Ούτε ένα βράδυ όλο τον Ιούνιο και τον Ιούλιο δεν ησυχάσαμε. Διαβάζουμε μάλιστα ότι και τον Σεπτέμβριο το μαρτύριό μας θα συνεχιστεί καθημερινώς.
Και διατυπώνω δύο απορίες προς εσάς και τον κύριο Δήμαρχο και πρώην Συνήγορο του Πολίτη:
Ο δήμος δεν είναι αυτός που πρέπει να προστατεύει τους δημότες του από την ηχορρύπανση; Και Πολιτισμός κατά τον κύριο δήμαρχο είναι μόνον η ελαφρά (ελαφρότατη) μουσική;
Ο δήμος της Καλαμάτας έχει γίνει παγκόσμια γνωστός από το ετήσιο φεστιβάλ χορού. Ο δήμος του Ναυπλίου από φεστιβάλ κλασικής μουσικής. Ο μικρός δήμος της Κορώνης ξεκινά και αυτός φεστιβάλ κλασικής μουσικής και τόσοι άλλοι και άλλοι δήμοι διοργανώνουν κάθε χρόνο φεστιβάλ με κάποιες από τις αληθινές μορφές τέχνης.
Την υπέροχη Τεχνόπολη, όμως, και ο κ. Καμίνης όπως ακριβώς ο πρόκατοχός του στο αξίωμα, την έχει καταδικάσει σε θεραπαινίδα των κλαπατσίμπαλων. 
Και μαζί και εμάς τους ταλαίπωρους δημότες.
Βοήθεια ζητάμε.
Αλεξανδρος Γεωργιου / κάτοικος Θησείου

13.8.2011

Η αργομισθία στο Δημόσιο

Δεν είναι ξεκάθαρο πώς ξεκίνησε η φραστική αντιπαράθεση κυβέρνησης και συνδικαλιστικής ηγεσίας δημοσίων υπαλλήλων. Αν δηλαδή ένας από τους συνδικαλιστές, μάλλον ο κ. Παπασπύρος, μίλησε κάποια στιγμή για λευκή απεργία στο Δημόσιο, οπότε αντέδρασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος με δική του σκληρή δήλωση, επισημαίνοντας ότι το Σύνταγμα δεν προστατεύει την αργομισθία και τη λευκή απεργία στον δημόσιο τομέα, για να επανέλθει χθες ο πρόεδρος των δημοσίων υπαλλήλων και να απειλήσει με στοχευμένες ενέργειες, που κατά ερμηνεία περιλαμβάνουν την άρνηση είσπραξης φόρων, ή αν όλη η φασαρία ξεκίνησε από υπερβολική επίδειξη σκληρότητας και αποφασιστικότητας από τον κ. Μόσιαλο. Οποιος και να έκανε την αρχή πάντως, υπάρχει μία πραγματικότητα γύρω από τις επιδόσεις των δημοσίων υπαλλήλων που η συνδικαλιστική τους ηγεσία δεν μπορεί να αρνηθεί, αν θέλει να διατηρήσει στοιχειώδη αξιοπιστία.

Η πραγματικότητα λέει ότι ο δημόσιος τομέας είναι υπερφορτωμένος, ότι η δημοσιοϋπαλληλία δεν αποδίδει αυτά που είναι απαραίτητα για να λειτουργήσει κάπως αξιοπρεπώς η διοικητική μηχανή του κράτους και ότι η χαλαρότητα, η έλλειψη πειθαρχίας και η ατιμωρησία που επικρατούν στους κόλπους των δημοσίων υπαλλήλων είναι απαράδεκτες. Αυτή είναι η γενικευμένη διαπίστωση και επιβεβαιώνεται από την απόδοση και την αποτελεσματικότητα του ελληνικού κράτους και των παραφυάδων του. Από εκεί και πέρα, μπορεί να γίνει συζήτηση για το ποιος και τι ευθύνεται γι’ αυτή την κατάσταση και πώς μπορεί να διορθωθεί. Αρκεί ο διάλογος να γίνει με καλή θέληση και διάθεση, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο στη χώρα μας.

Αγνωστο τι ακριβώς εννοούσε ο κ. Μόσιαλος μιλώντας για αργομισθία στο Δημόσιο, όπως είναι άγνωστο αν του έχει ανατεθεί ο ρόλος του «σκληρού» στην κυβέρνηση ή αν τον έχει αναλάβει με δική του πρωτοβουλία. Υπάρχουν όμως υπάλληλοι του στενού δημόσιου τομέα, και μάλιστα αρκετοί, που είναι όντως αργόμισθοι. Δεν πρόκειται στην πλειοψηφία τους για υπαλλήλους που έχουν δεδομένη κομματική κάλυψη και δεν εννοούμε τους αποσπασμένους που είναι μία άλλη πληγή, αλλά για ανθρώπους που βρήκαν τρόπο μέσα στο χάος και την ανοργανωσιά που επικρατεί στο Δημόσιο να μην προσέρχονται στην εργασία τους επί σειρά ετών, να έχουν χαθεί τα ίχνη τους και όμως να πληρώνονται. Αρκετοί από αυτούς ασχολούνται με προσωπικές «μπίζνες» εκτός Δημοσίου και το κύριο συμπέρασμα είναι ότι είτε οι διευθύνσεις προσωπικού δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους στα υπουργεία και τις υπηρεσίες ή ότι επικρατεί κακώς εννοούμενο πνεύμα της συναδελφικής αλληλεγγύης, που όμως επιβαρύνει όλους τους υπόλοιπους πολίτες.

Φυσικά υπάρχουν και πολλές άλλες ανοιχτές πληγές στο Δημόσιο, η αργομισθία όμως είναι η πιο προκλητική. Οι συνδικαλιστές τις γνωρίζουν, τις αναφέρουν, αλλά όταν γίνεται προσπάθεια να κλείσουν, αντιδρούν. Αν όμως ο κ. Παπασπύρος απειλεί πράγματι με λευκή απεργία και με άρνηση είσπραξης φόρων, δεν μπορεί να μη γνωρίζει ότι ανοίγει καθυστερημένος ανοιχτές θύρες. Επικρατεί ήδη κλίμα λευκής απεργίας στις δημόσιες υπηρεσίες, κάτι που φαίνεται διά γυμνού οφθαλμού, ενώ την άρνηση είσπραξης φόρων την αποδεικνύουν τα στοιχεία. Επομένως, αν υπάρχει εκπεφρασμένη απειλή απλά επισημοποιεί την άτυπη πραγματικότητα.

Του Αγγελου Στάγκου
11.8.2011

Με εικόνες ντροπής υποδέχεται η Αθήνα τους ξένους επισκέπτες

«Δύσκολο πέρασμα» η πλατεία Ομόνοιας και για τους μόνιμους κατοίκους της πόλης, πόσω μάλλον για τους τουρίστες. Στις αναβαθμίδες επί του τσιμέντου κατοικοεδρεύουν ομάδες κυρίως Αφρικανών εμπόρων ναρκωτικών. Φυσικά στην πλατεία συχνάζει και η πελατεία τους, ναρκομανείς που ζητιανεύουν, τσακώνονται, χειροδικούν. Ποιος να προσέξει τη θέα προς την Ακρόπολη, που δεσπόζει από την Ομόνοια.

Οι επαγγελματίες του τουρισμού υποστηρίζουν ότι η Αθήνα αποτελεί προορισμό κυρίως την άνοιξη, οι τουρίστες μένουν λιγότερο από τρεις ημέρες και συνεχίσουν τις διακοπές στα νησιά. Ακόμα και οι προτάσεις ψυχαγωγίας προς τους τουρίστες από το σχετικό ιστότοπο του Δήμου Αθηναίων σταματούν στο τέλος Ιουλίου. Και όμως την Αθήνα επισκέπτονται τουρίστες και τον Δεκαπενταύγουστο. Λίγες ώρες πριν από τη μεγάλη έξοδο των «γηγενών» Αθηναίων περπατήσαμε στους δρόμους της πόλης σαν... τουρίστες. Τα εστιατόρια στο Μοναστηράκι έσφυζαν από ζωή, οι υπάλληλοι του Μουσείου της Ακρόπολης έκοβαν εισιτήρια πυρετωδώς, τα τουριστικά διώροφα λεωφορεία ήταν γεμάτα ακόμα και το τρενάκι που κάνει το γύρω της Πλάκας έκανε υπερωρίες. Ομως η συντροφιά των επισκεπτών, εκτός από τον «στρατό» των ταξί που περιμένουν, είναι ζητιάνοι, ναρκομανείς, πόρνες, μικροκακοποιοί και λιγοστοί αστυνομικοί.
Στην Τοσίτσα
Δύο αγγλόφωνες γυναίκες, παραβλέποντας τις οδηγίες των υπαλλήλων του ξενοδοχείου όπου διαμένουν κατηφορίζουν την οδό Τοσίτσα, στο σημείο που γίνεται πεζόδρομος, όπου βρίσκεται και η πλαϊνή είσοδος του αρχαιολογικού μουσείου και καταλήγει στην Πατησίων. Η δεξιά πλευρά είναι «προσπελάσιμη» αν καταφέρεις να αγνοήσεις τη δυσοσμία (ο χώρος χρησιμοποιείται από ναρκομανείς και άστεγους). Στην αριστερή έχουν μαζευτεί περίπου 150 χρήστες ναρκωτικών. Από ό,τι φαίνεται είναι η ώρα της παράδοσης και κάποιοι ήδη προετοιμάζουν τις ενέσεις. Πιο κάτω την προσοχή τους τραβάει η «Ηπειρος», γλυπτό του Κώστα Σεφερλή, μαρμάρινη γυναίκα με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα, η οποία από το 1951 συμβολίζει μια αλύτρωτη πατρίδα. Αργότερα η Κική Δημουλά, διέκρινε και τον συμβολισμό της καταπιεσμένης γυναίκας. Στις μέρες μας μάλλον συμβολίζει και την παρακμή της πόλης. Χτυπημένη, βαμμένη με σπρέι, ένας βολικός πάγκος για το μαγείρεμα της πρέζας.
Στρίβουμε αριστερά στην Πατησίων, και περπατώντας φτάνουμε σε κεντρική πλατεία της πόλης, την Ομόνοια. Οι έμποροι ηρωίνης -στην περιοχή δραστηριοποιούνται κυρίως άτομα από αφρικανικές χώρες- κάνουν τη δουλειά τους ανενόχλητοι. Δεν δίνουν καμία σημασία στους τουρίστες, δεν είναι πελάτες. Παίρνοντας την οδό Αθηνάς προς το Μοναστηράκι -μια κλασική διαδρομή για έναν τουρίστα- φτάνουμε στην πλατεία Κοτζιά. Απέναντι από το δημαρχείο τρεις αστυνομικοί προσπαθούν να συγκρατήσουν ομάδα τοξικομανών που φωνάζουν και βρίζουν. Το Μοναστηράκι είναι γεμάτο από τουρίστες. Σχεδόν όλοι οι πελάτες των εστιατορίων τρώνε ελληνική σαλάτα, αρκετοί κάθονται στα πεζούλια με ένα σουβλάκι στο χέρι. «Πώς σας φαίνεται η Αθήνα;» ρωτάμε ένα ζευγάρι Γάλλων. «Είναι πολύ όμορφη. Προσπαθούμε να μην βλέπουμε τα άσχημα», μας απαντούν.
Το αδιαχώρητο
Αποφασίζουμε να κατευθυνθούμε στο βασικό σημείο έλξης τουριστών της πόλης. Βγαίνοντας στην επιφάνεια στη στάση του μετρό της Ακρόπολης, οι ήχοι δεν είναι τόσο αρμονικοί. Ενα τσιγγανάκι, χτυπάει άτσαλα τα πλήκτρα ενός οργάνου που θυμίζει πολύχρωμη μικρογραφία αρμονίου. Εκτιμώντας πως πρόκειται για τοπικό φολκλόρ, οι τουρίστες, ρίχνουν κέρματα και βγάζουν φωτογραφίες. Στην είσοδο του Μουσείου Ακρόπολης επικρατεί το αδιαχώρητο, τουρίστες από δεκάδες χώρες έρχονται για να θαυμάσουν τις Καρυάτιδες. «Ηρθαμε στην Αθήνα για να δούμε την Ακρόπολη και το Μουσείο. Σχεδιάζαμε αυτό το ταξίδι πολλά χρόνια, δεν θα το αλλάζαμε με καμία παραλία», λέει με δέος ένας Ιάπωνας. Οταν τον ρωτάμε για την πόλη ο ενθουσιασμός του εξαφανίζεται, μας λέει ότι είδε ασχήμιες και ότι μια φορά φοβήθηκε πολύ, καθώς έγινε μάρτυρας μιας συμπλοκής στη μέση του δρόμου. «Δεν είναι αυτή η Αθήνα. Να σκέφτεστε την Ακρόπολη, το Μουσείο, την ελληνική σαλάτα» απολογούμαστε.

 Του Κώστα Ονισένκο
Πηγή Καθημερινή
13.8.2011

Αραβοτουρκικό ενδιαφέρον για αγορά σπιτιών στα νησιά

Μέχρι πριν από λίγο καιρό, το ενδιαφέρον τους ήταν ανύπαρκτο. Τώρα τελευταία, όμως, και με την κατηφόρα που έχουν πάρει οι τιμές, ακόμα και στους πιο ακριβούς ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς, έκαναν την εμφάνισή τους και μάλιστα με συνεχώς αυξανόμενη τάση. 

Ο λόγος αφορά τους Αραβες που ενδιαφέρονται να αγοράσουν βίλες, εξοχικές κατοικίες εν γένει, αλλά και οικόπεδα, σε προνομιακά παραθαλάσσια μέρη και σε ορισμένα από τα πιο ακριβά νησιά, κυρίως, του Αιγαίου.

Θα έλεγε κανείς ότι το ενδιαφέρον τους πάει «πακέτο» με τον αντίστοιχο τουρκικό. Κι αυτό γιατί, σχεδόν ταυτόχρονα, εμφανίστηκαν και Τούρκοι μεγαλοεπιχειρηματίες, οι οποίες ενδιαφέρονται να κάνουν την ίδια τοποθέτηση. 

Ως γνωστόν, οι ευκαιρίες είναι πολλές στην αγορά και τα λεφτά που διαθέτουν αρκετοί από αυτούς πολλά. Επίσης, ενδιαφερόμενοι είναι και Ελβετοί, Αυστριακοί και Ιταλοί, κυρίως στο Ιόνιο αυτοί οι τελευταίοι, για λόγους γειτνίασης.

Από ελληνικής πλευράς, πάντως, αγοραστικό ενδιαφέρον δεν υπάρχει.  

Μόνο πωλητές εμφανίζονται και μάλιστα σε καλές τιμές...

14.8.2011

Οι ταραχές αποτελούν τμήμα ενός νέου κοινωνικού φαινομένου

Ταραχές στα προάστια του Παρισιού το 2005, στην Αθήνα το 2008 και τώρα στο Λονδίνο, το 2011. Και στις τρεις περιπτώσεις τις ταραχές πυροδότησαν οι καταγγελίες περί κτηνωδίας και ανικανότητας της αστυνομίας. Και στις τρεις περιπτώσεις, όμως, οι ταραχές εξαπλώθηκαν και συνεχίστηκαν πέραν του αρχικού εναύσματος. Αναζητώντας τις αιτίες τους, δεν μπορούμε να τις περιορίσουμε σε ένα τραγικό γεγονός.
Οι ταραχές δεν μπορούν να ερμηνευτούν ως αντίδραση σε μια συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα. Την εβδομάδα που πέρασε, στο Λονδίνο, οι ταραξίες λεηλάτησαν καταστήματα με αθλητικά είδη, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και ακριβά ρούχα. Σε πολλές περιπτώσεις, δοκίμαζαν τα ρούχα και τα παπούτσια πριν φύγουν από τα καταστήματα περπατώντας, και έχοντας μαζί τους τη λεία. Οι ταραχές δεν μπορούν να ερμηνευτούν ούτε μόνο εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης. Οι ταραχές της περασμένης εβδομάδας –όπως οι ταραχές της Αθήνας τον Δεκέμβριο του 2008– εξαπλώθηκαν και στα ακριβά προάστια.
Οι ταραξίες δεν είχαν εξάλλου έναν κοινό σκοπό, για τον οποίο αγωνίζονταν. Τηλεοπτικά δίκτυα μετέδωσαν εικόνες ταραξιών που λεηλατούσαν ο ένας τον άλλον. Οι ταραχές δεν ήταν ούτε αποκλειστικό έργο μιας ηλικιακής ομάδας. Μεταξύ των ταραξιών, υπήρχαν μικρά παιδιά εννέα ετών αλλά και μεσήλικοι. Υπήρξαν δημοσιεύματα για ολόκληρες οικογένειες που επιδόθηκαν από κοινού σε λεηλασίες.
Τόσο στην Αθήνα όσο και στο Λονδίνο, οι ταραχές εξαπλώθηκαν εξαιτίας της ανικανότητας της αστυνομίας. Πολλοί παριστάμενοι διαμαρτυρήθηκαν ότι η αστυνομία δεν παρενέβη για να σταματήσει τις λεηλασίες. Καταστηματάρχες είδαν το έργο της ζωής τους να πυρπολείται και να λεηλατείται, ενώ οι αστυνομικοί στέκονταν στην άλλη άκρη του δρόμου ή παρέμεναν στο κοντινό αστυνομικό τμήμα. Υπάρχουν δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία η αστυνομία του Λονδίνου είχε λάβει εντολή, τις πρώτες ημέρες, να μην παρέμβει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις λεηλασιών.
Τι πρέπει λοιπόν να γίνει; Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να αναπτύσσει δύναμη 16.000 αστυνομικών στους δρόμους του Λονδίνου κάθε βράδυ. Επιπλέον, οι ταραχές εξαπλώθηκαν γρήγορα και στο Μπέρμιγχαμ, το Μάντσεστερ και αλλού. Ο στρατός είναι σε εγρήγορση. Οπως όμως συνέβη και στην Αθήνα, αυτή η δυναμική θα υποχωρήσει. Η ζωή στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας θα επιστρέψει στους κανονικούς ρυθμούς της. Και τι θα συμβεί τότε;
Για να απαντήσουμε, θα πρέπει να κατανοήσουμε τι προκαλεί αυτές τις ταραχές. Και ως προς αυτό, δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις. Η αιτία των ταραχών δεν μπορεί να είναι μόνο η αστυνομική βία (σε ένα περιστατικό) ή μόνο μια συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα, ή μόνο η οικονομική ύφεση. Η πρώτη αντίδραση να απορρίψουμε τους ταραξίες ως τρελούς ή κακούς, δεν μας οδηγεί πουθενά, αν σκοπεύουμε να αποτρέψουμε την εκδήλωση τέτοιων γεγονότων στο μέλλον.
Οι πιο πρόσφατες ταραχές στην Αθήνα αποτελούν, ασφαλώς, άμεση απάντηση στα μέτρα οικονομικής λιτότητας. Και όμως, στις ταραχές αυτές εκδηλώθηκε αχαλίνωτη βία, καταστράφηκαν κτίρια και σημειώθηκαν άλλες μορφές βανδαλισμού. Τίποτε δεν έμεινε όρθιο. Αυτές είναι σπασμωδικές αντιδράσεις, που δεν αφορούν τη δημιουργία μιας νέας διαφορετικής κοινωνίας – αφορούν την καταστροφή της κοινωνίας. Οι ταραχές αποτελούν τμήμα ενός νέου κοινωνικού φαινομένου. Οι οικογένειες έχουν διαλυθεί και μαζί τους και οι κοινωνικοί κανόνες που συγκρατούν την ανθρώπινη συμπεριφορά. Για πολλούς ταραξίες, το να λεηλατούν και να πετούν πέτρες και βόμβες μολότοφ είναι διασκεδαστικό – διασκεδάζουν ανατρέποντας την καθεστηκυία τάξη και προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Το κοινό στοιχείο των ταραξιών είναι ότι δεν έχουν ελπίδες, ότι αισθάνονται αβεβαιότητα και απαισιοδοξία για το μέλλον τους. Ο πρωθυπουργός Κάμερον έχει πει ότι επιθυμεί να δημιουργήσει μια «μεγάλη κοινωνία». Δεν την προσδιόρισε όμως. Ως απάντηση στις ταραχές, πρέπει σύντομα να την προσδιορίσει.

Του Kevin Featherstone
* Ο κ. K. Featherstone είναι καθηγητής στην Εδρα Ελευθέριος Βενιζέλος του London School of Economics, όπου και διευθύνει το Ελληνικό Παρατηρητήριο.
14.8.2011

Τι θα ελέγξουν τα στελέχη της τρόϊκας στις 22 Αυγούστου

Με το βλέμμα στραμμένο στην Ευρώπη αναφορικά με την υιοθέτηση των αποφάσεων της συνόδου κορυφής του Ιουλίου, στις 22 Αυγούστου η τρόικα θα ξεκινήσει τον πέμπτο επίσημο έλεγχό της για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Εφόσον δεν προκύψει κάποιο πρόβλημα, ο έλεγχος είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθεί στις 2 Σεπτεμβρίου.
Το ενδιαφέρον της τρόικας επικεντρώνεται στο κυβερνητικό έργο αναφορικά με τις καταργήσεις φορέων, το ενιαίο μισθολόγιο, τις αποκρατικοποιήσεις, το ασφαλιστικό σύστημα, το σύστημα υγείας, το φορολογικό καθεστώς, ενώ βάσει Μνημονίου, υπάρχει σειρά άλλων ζητημάτων που θα πρέπει να ελεγχθεί.
Η μεσολάβηση του καλοκαιριού, καθώς και το γεγονός ότι το ενδιαφέρον της Ελλάδας επικεντρώθηκε στον τρόπο με τον οποίο θα συμμετάσχει ο ιδιωτικός τομέας στο νέο πακέτο στήριξης της χώρας, έχει δημιουργήσει κάποιες καθυστερήσεις στην προώθηση μεταρρυθμίσεων και αποκλίσεις στους δημοσιονομικούς στόχους. Δεν είναι τυχαίο ότι στα τέλη Ιουλίου είχαν έρθει στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας γι’ αυτούς τους δύο τομείς μόνο.
Το πρώτο κρίσιμο «τεστ» της τρόικας στην κυβέρνηση θα είναι η πρόοδος στο θέμα των καταργήσεων - συγχωνεύσεων φορέων, που θα συμβάλει στον περιορισμό των δαπανών. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση ψήφισε νόμο που προβλέπει καταργήσεις - συγχωνεύσεις - συρρικνώσεις μεγάλων ΔΕΚΟ, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει γίνει κάποια κίνηση προς την κατεύθυνση αυτή. Δεν αποκλείεται, όμως, την ερχόμενη εβδομάδα να υπάρξει κάποια εξέλιξη στο μέτωπο των ΔΕΚΟ, με στόχο να δημιουργηθεί θετικό κλίμα ότι η κυβέρνηση προχωρεί στην υλοποίηση των δεσμεύσεών της, ενόψει του ελέγχου της τρόικας.
Ενα άλλο σημαντικό θέμα είναι αυτό των αποκρατικοποιήσεων. Το νέο ταμείο έχει συσταθεί και έχει στελεχωθεί, αλλά υπάρχουν δυσκολίες στο να καταστεί λειτουργικό και να πιάσει δουλειά. Κάτι που εντόπισε η τρόικα στον ενδιάμεσο έλεγχο του Ιουλίου. Ωστόσο, ο στόχος για την έλευση 1,3 δισ. ευρώ από τις αποκρατικοποιήσεις μέχρι τον Σεπτέμβριο εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί (για να φτάσουν συνολικά σε 1,7 δισ. ευρώ φέτος).
Το θέμα όπου φαίνεται πως η κυβέρνηση έχει μείνει πίσω είναι η εφαρμογή του νέου ενιαίου μισθολογίου. Μέσα στον Ιούλιο θα έπρεπε το νέο μισθολόγιο να είχε τουλάχιστον ψηφιστεί, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει καν παρουσιαστεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το πώς θα λειτουργήσει.
Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να ανοίξει και πάλι τον φάκελο «φορολογικό», ενώ κρίσιμο είναι και το θέμα του ασφαλιστικού συστήματος, όπου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η μελέτη για τα επικουρικά ταμεία. Πέρα από αυτά, η τρόικα θα ελέγξει κατά πόσο έχουν προχωρήσει:
1. Η τοποθέτηση ελεγκτών στα υπουργεία.
2. Το σχέδιο μείωσης του προσωπικού του Δημοσίου έως το 2015.
3. Η νομοθεσία για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας.
4. Η αναθεώρηση του καθεστώτος των αναπηρικών συντάξεων.
5. Τα σχέδιο για νέες μειώσεις μισθολογικών και άλλων δαπανών και επανεξέταση των τιμολογίων στις ΔΕΚΟ.
6. Το κλείσιμο 200 εφοριών.
7. Η αναθεώρηση των κοινωνικών προγραμμάτων (κοινωνικές παροχές).
8. Ο νόμος για την πρώτη φάση αλλαγής της δημοσίας διοίκησης.
9. Η έκθεση για την ανακατάταξη του προσωπικού στον χώρο της υγείας.
10. Οι νέες αλλαγές για την απελευθέρωση των επαγγελμάτων.

11.8.2011

Τετάρτη 10 Αυγούστου 2011

Τι περιμένουμε από τους σύγχρονους καλλιτέχνες ;

Πίτερ Μπρούγκελ, "Ο μισάνθρωπος", 1568
Εχουμε πραγματικά ανάγκη μια τέχνη που να παρηγορεί την ψυχή ή μήπως μια τέχνη που να ανακουφίζει τα κουρασμένα μας νεύρα;

 Η κρίση βαθαίνει, η πραγματικότητα δείχνει τα δόντια της και είναι κυρίως από το δικό της δυσάρεστο χνώτο που έρχεται η ζέστη του φετινού καλοκαιριού. Από κάθε αρνητικό, αποσπάστε το θετικό του, συνιστούσαν οι στωικοί φιλόσοφοι. Εάν ακολουθήσουμε τις οδηγίες τους θα δυσκολευτούμε πολύ ή μπορεί και να απελπιστούμε επειδή δεν βλέπουμε τίποτα μπρος μας που να μοιάζει με διέξοδο. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η τέχνη έρχεται συνήθως ως αρωγός. Παρουσιάζεται σαν η πιο συμπονετική και η πιο αποτελεσματική παρηγορήτρα. Τουλάχιστον αυτό συνέβαινε άλλοτε. Γιατί εδώ και καιρό -και σήμερα φαίνεται πολύ πιο καθαρά- ο προορισμός της άλλαξε. Σκοπός της δεν είναι πια η εξύψωση, είναι η «τόνωση» των απογοητευμένων. Αραγε αυτό είναι που χρειάζεται; Εχουμε πραγματικά ανάγκη μια τέχνη που να παρηγορεί την ψυχή (χωρίς να την ξεγελάει) ή μήπως μια τέχνη που να ανακουφίζει τα κουρασμένα μας νεύρα;

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Σ’ έναν πίνακά του, τον «Μισάνθρωπο», ο Μπρύγκελ δείχνει έναν άνθρωπο που αποχωρεί απαυδισμένος από τον κόσμο. Μια επιγραφή από κάτω λέει: «επειδή ο κόσμος είναι άθλιος, εγώ φεύγω και πάω να θρηνήσω». Η στάση του καλλιτέχνη εδώ και μερικές δεκαετίες δεν ήταν πολύ διαφορετική. Είχε στρέψει τα νώτα του σε μια κοινωνική πραγματικότητα που τον ενοχλούσε, τον υποβίβαζε, τον υποχρέωνε να ζει σ’ ένα πολιτιστικό σκουπιδότοπο. Αλλά την ίδια στιγμή που απέστρεφε αηδιασμένος το βλέμμα, οι παμπόνηροι που τον είχαν εξωθήσει στο περιθώριο, εξακολουθούσαν να τον έχουν για στόχο. Στον πίνακα του Μπρύγκελ βλέπουμε ένα διαβολεμένο ανθρωπάριο να απλώνει το χέρι και να κλέβει τον διαμαρτυρόμενο αναχωρητή που δεν παίρνει είδηση τι γίνεται πίσω του. Δεν υπάρχει επομένως περίπτωση να αποκοπούμε εντελώς από τον κόσμο. Αν του γυρίσουμε την πλάτη, τόσο το χειρότερο, αυτός θα μας εξαπατήσει ευκολότερα.

Αδιαφορία
Το μήνυμα του Φλαμανδού ζωγράφου δεν είχε φθάσει στ’ αυτιά των συγχρόνων καλλιτεχνών. Συνέχιζαν να δυσφορούν, παράλληλα όμως και να απολαμβάνουν το προνόμιο των πειραματιστών που δεν δίνουν λογαριασμό σε κανένα. Φυσικά, η κοινωνία της αφθονίας μπορούσε να τους ανταμείβει κι αυτούς, όπως τον καθένα που θα ήταν ικανός να προσθέσει κάτι στο θέαμα και την ποικιλία του κόσμου. Οι αποτραβηγμένοι δεν ήταν τελικά παρά τρόφιμοι του καταναλωτικού «πλουραλισμού».
Ωσπου έρχεται η κρίση και τους αναγκάζει όλους σε επάνοδο. Να λοιπόν το θετικό, που λέγαμε στην αρχή. Οι καλλιτέχνες φαίνεται να επιστρέφουν, να νοιάζονται για τη δυστυχία μας, κι εμείς μπορούμε να καταλαβαίνουμε ότι μας νοιάζονται. Πλην όμως δεν είναι έτσι ακριβώς. Παρατηρούμε ότι συχνά η τέχνη επιστρέφει όχι ως δύναμη που μετουσιώνει, αλλά ως ειδική υπηρεσία «διαχείρισης κρίσεων». Εχουμε, πράγματι, γίνει μάρτυρες μιας επιχείρησης όπου μια ορισμένη καλλιτεχνία συνδυάζεται με μια ορισμένη υγιεινή. Προσφέρονται συνταγές για art-therapy, για χαλάρωση μέσω μουσικής, για ψυχοθεραπεία μέσω λογοτεχνίας. Μαζί μ’ αυτά πάνε και οι πιο εφαρμοσμένες τεχνικές για το πώς θα ασκήσετε την τέχνη του γάμου, πώς θα κάνετε φίλους και γενικά πώς θα μαγειρέψετε τα πάντα στην κουζίνα της ζωής σας ώστε να υπάρχουν διαρκώς χαμόγελα γύρω σας - κι αν όχι χαμόγελα, κάτι λιγότερο ευχάριστο μεν, οπωσδήποτε όμως πιο σταθερό: η συγκατάβαση των άλλων.

Οικονομική λογική
Καλούμαστε λοιπόν να ζήσουμε πιο μετρημένα, πιο ευέλικτα, πιο ανεκτικά. Μα ακριβώς αυτό δεν μας ζητούν και οι κατά τα άλλα απεχθείς κυρίαρχοι των αγορών; Αυτό δεν είναι που υποτίθεται ότι συμπιέζει τη ζωή μας; Τελικά είτε το αντιλαμβάνονται είτε όχι, οι διάφοροι καλλιτεχνίζοντες σύμβουλοι ξανατυλίγουν τους πελάτες τους με το δίχτυ μιας οικονομικής λογικής που δεν ξέρει παρά μόνο από έσοδα και έξοδα.
Θα πείτε ότι υπάρχει πάντα και η άλλη τέχνη, αυτή που εξακολουθεί με τον τρόπο της να αναφέρεται στο ωραίο. Ομως κι εδώ παραμένει το πρόβλημα. Γιατί αν (και σ’ αυτό συγκλίνουν οι θεωρίες) ωραίο είναι πάντα η «ενότητα μέσα από την πολλαπλότητα», το ερώτημα που γεννιέται σήμερα είναι πού έχει πάει η μέριμνα για την ενότητα. Ολα την αρνούνται μέχρι στιγμής, ή μάλλον όλα είναι απόπειρες για να την παρακάμψουν. Η καταχρηστική, για παράδειγμα, προσφυγή στα γκράφιτι, στο κολάζ και στις διάφορες τυφλές μείξεις διαφόρων μέσων και τεχνολογικών τρυκ, η σαρωτική επίσης μόδα των θεατρικών διασκευών καθώς και η εκρηκτική πληθωρικότητα κραυγών και χειρονομιών σε παραστάσεις, δρώμενα και χάπενινγκ είναι σημάδια πως η αποσπασματικότητα θριαμβεύει. Βεβαίως είναι ταυτόχρονα και σημάδια της μεγάλης, της ασφυκτικής ανάγκης για έκφραση. Οταν όμως η έκφραση γίνεται υπερ-έκφραση, τότε παύει η τέχνη και φιγουράρει απλώς το εγώ ενός ζογκλέρ που φωνάζει: «Δες τε με, είμαι εδώ και συμμερίζομαι τον πόνο σας». Αυτό ονομάστε το όπως θέλετε. Δεν λέγεται όμως ούτε εξύψωση ούτε μετουσίωση.

Θα περιμένουμε πάντως κι άλλο. Κανείς δεν ξέρει τι θα προκύψει. Δεν αποκλείεται με τα επόμενα τραντάγματα της κρίσης να λακίσουν οι σαλτιμπάγκοι που χορεύουν πάνω στα ερείπια. Και να ξεμυτίσει στη θέση τους, κάποιο άλλο είδος, καινούργιο. Ισως θυμίζει, αμυδρά έστω, εκείνους που στον 19ο αιώνα αποκάλεσαν «καλλιτέχνες - οικοδόμους». Χωρίς αμφιβολία η πίστη τους θα είναι μικρότερη. Τουλάχιστον όμως δεν θα τους λείπει η υπομονή και το πείσμα.

Του Βασίλη Καραποστόλη
* Ο κ. Βασίλης Καραποστόλης είναι καθηγητής Πολιτισμού και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
7.8.2011

Τις οφειλόμενες κοινοτικές ενισχύσεις ζητούν οι ξενοδόχοι

Σε μείζον ζήτημα για τη ρευστότητα αλλά και τη βιωσιμότητα σημαντικού αριθμού ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που έχουν υλοποιήσει επενδύσεις, αναδεικνύεται η καθυστέρηση του κράτους να καταβάλει οφειλόμενες κοινοτικές ενισχύσεις και να προχωρήσει σε πιστοποιήσεις ολοκληρωμένων επενδυτικών προγραμμάτων. Σημειώνεται ότι στο πρώτο εξάμηνο, οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τρίτους ανήλθαν σε 6,6 δισ. ευρώ. Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο εκτιμά ότι το συνολικό οφειλόμενο ποσό προς τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ανέρχεται σε ένα δισ. ευρώ.
Το Επιμελητήριο θεωρεί ότι η κυβέρνηση οφείλει να επανεξετάσει άμεσα τη ροή των εκταμιεύσεων του Αναπτυξιακού Νόμου και των επιστροφών του επενδυτικού ΦΠΑ που έχουν επιβραδυνθεί τα τελευταία δύο χρόνια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΞΕΕ, το συγκεκριμένο πρόβλημα αντιμετωπίζουν περίπου 150 μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδύσεις 1,5 δισ. ευρώ και έχουν λάβει ως ενισχύσεις 270 εκατ. ευρώ, ενώ υπολείπονται ποσά 380 εκατ. ευρώ προκειμένου να εξαντληθεί η υποχρέωση της Πολιτείας.
Επίσης, σημαντικός αριθμός ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που έχουν ολοκληρώσει τις επενδύσεις τους είναι σε αναμονή της τελικής πιστοποίησης και της καταβολής του υπολοίπου της ενίσχυσης της επένδυσης. Οι επιχειρήσεις έχουν προεισπράξει από τις Τράπεζες τα ποσά αυτά και καταβάλλουν πλέον τόκους που, κατά το ΞΕΕ, θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα τόσο των επενδυτικών σχεδίων όσο και των ίδιων των επιχειρήσεων. Τα ποσά αυτά εκτιμάται ότι υπερβαίνουν τα 620 εκατ. ευρώ.
Το Επιμελητήριο υποστηρίζει ότι θα πρέπει να εξετασθεί άμεσα η τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου που προβλέπει τις προϋποθέσεις για παράταση του χρόνου υλοποίησης των ιδιωτικών επενδύσεων. Οι επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά προγράμματα, με βάση τον Ν. 3299, αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα, καθόσον, λόγω της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά και της αδυναμίας άντλησης δανειακών κεφαλαίων από τις τράπεζες, την μη επιστροφή του επενδυτικού ΦΠΑ, βρίσκονται σε πλήρη αδυναμία να ολοκληρώσουν το 50% του οικονομικού έργου της επένδυσης. Κατά το Επιμελητήριο αυτή η αδυναμία τους εμποδίζει να ζητήσουν εκ νέου παράταση, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει όχι μόνο να μείνει στη μέση η επένδυση, αλλά να επιβαρυνθούν να επιστρέψουν εντόκως τις ληφθείσες δόσεις των ενισχύσεων.
Ενα άλλο σημαντικό πρόβλημα, με ήδη εμφανείς δυσάρεστες επιπτώσεις στη λειτουργία της αγοράς, προκαλείται από την ουσιαστική άρνηση επιστροφής από το κράτος του επενδυτικού ΦΠΑ. Εκτός από τα κεφάλαια που στερούνται οι επιχειρήσεις, τα οποία είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς τους, τη συνέχιση της λειτουργίας και την ολοκλήρωση των επενδύσεών τους, δημιουργούνται σοβαρές παρενέργειες στην αλυσίδα της παραγωγής, που έχουν πολλαπλασιαστικό χαρακτήρα. Το ΞΕΕ ζητεί από το υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας να εξετάσει τη δυνατότητα τμηματικών επιστροφών, ή ακόμα συμψηφισμού των επιστροφών ΦΠΑ με υποχρεώσεις των επιχειρήσεων προς το κράτος, ώστε να υπάρξει μια πρόσκαιρη αλλά και απόλυτα δίκαιη ανακούφιση των επιχειρήσεων. Παράλληλα, καλεί τον υπουργό, κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, να εξετάσει τις τρεις αυτές περιπτώσεις προβληματικής επενδυτικής στρατηγικής, παρεμβαίνοντας ώστε να εξομαλυνθεί η επενδυτική λειτουργία της αγοράς.

6.8.2011

Ξυπόλυτοι στα Καμίνια (ελληνικός κινηματογράφος)

Τo 1966 η Νόρα Βαλσάμη , μόλις δεκάξι ετών, πήγε στις Τρεις Γέφυρες, στα στούντιο της Φίνος Φιλμ, προκειμένου να κάνει οντισιόν για το «Τζένη, Τζένη», μια ταινία της οποίας τα εξωτερικά γυρίσματα έγιναν στις Σπέτσεςόπου η ηθοποιός δεν είχε πάει ποτέ. «Δεν ήταν παρά δύο γκρο πλαν » λέει σήμερα η Βαλσάμη, «στα οποία φαινόταν μόνο το πρόσωπό μου,ενώ υποτίθεται ότι τραγουδούσα. Η φωνή όμως δεν ήταν δική μου, γιατί ντουμπλάριζα την Καίτη Χωματά». Αν και δοκιμαστικό, το υλικό άρεσε τελικά στον Φίνο και αποφάσισε να το χρησιμοποιήσει στο «Τζένη, Τζένη», χωρίς ωστόσο το όνομα της Νόρας Βαλσάμη να αναφερθεί στους τίτλους.

Εν αγνοία της η Νόρα Βαλσάμη είχε κάνει το κινηματογραφικό ντεμπούτο της σε μια ταινία στην οποία δεν ήξερε καν ότι... έπαιζε. Μάλιστα, ο Κώστας Σταματίου είχε γράψει στην εφημερίδα «Τα Νέα»: «Πώς γίνεται και αναφέρονται στους τίτλους τα ονόματα των πρωταγωνιστών,του σκηνοθέτη και των υπόλοιπων συντελεστών και δεν αναφέρεται το όνομα της πράγματι έξοχης τραγουδίστριας;». Και δεν ήταν καν εκείνη που τραγουδούσε!

Ωστόσο αυτά τα δύο δοκιμαστικά της Βαλσάμη για το «Τζένη, Τζένη» τελικά αποδείχθηκαν γουρλίδικα για την ηθοποιό. Δεν θα περνούσε πολύς καιρός για να υπογράψει επταετές συμβόλαιο με τη Φίνος Φιλμ. Αμέσως ακολούθησαν οι συμμετοχές της στη «Στεφανία» και στο «Κάτι κουρασμένα παλικάρια», ενώ την επόμενη χρονιά, το 1967, από ένα άλλο νησί του Αργοσαρωνικού θα άρχιζε ουσιαστικά η καριέρα της.

Η ταινία ήταν το «Γοργόνες και Μάγκες» του Γιάννη Δαλιανίδη και το νησί η Υδρα.

«Φυλακισμένη» στο νησί Το «Γοργόνες και Μάγκες» γυρίστηκε κατά τη διάρκεια τριών εβδομάδων το καλοκαίρι του 1967, ως επί το πλείστον στα Καμίνια της Υδρας, και υπήρξε μια αξέχαστη εμπειρία για τη Νόρα Βαλσάμη (όλα τα εσωτερικά της ταινίας γυρίστηκαν στα στούντιο της Φίνος Φιλμ). «Οποτε δεν είχαμε γυρίσματα, περπατούσαμε διαρκώς ξυπόλυτοι,τρώγαμε,χορεύαμε και τραγουδούσαμε με πολύ κέφι. Κάναμε περίπου αυτά που βλέπουμε στο “Γοργόνες και μάγκες” και στα υπόλοιπα μιούζικαλ της εποχής εκείνης.Μέναμε στο “Ξενία” της Υδρας,όπου το φαγητό ήταν καταπληκτικό.Στην ουσία ήταν ένας πανέμορφος συνδυασμός σκληρής δουλειάς- γιατί δουλεύαμε από τα ξημερώματα ως το απόγευμα - και ευχάριστων διακοπών.Περιμένοντας να έρθει η ώρα του πλάνου σου, όλο και μια βουτιά μπορούσες να κάνεις για να δροσιστείς».

Καλά όλα τούτα, μόνο που την εποχή της ταινίας το μυαλό της 17χρονης φερέλπιδος ηθοποιού βρισκόταν αλλού. Η Βαλσάμη είχε μόλις γνωρίσει τον σκηνοθέτη Ερρίκο Ανδρέου, ο οποίος επρόκειτο να γίνει και ο μεγάλος έρωτας της ζωής της. Ο ίδιος ο Φίνος τούς είχε συστήσει στα στούντιό του την εποχή που ο Ανδρέου είχε μόλις γυρίσει μια άλλη ταινία με την Τζένη Καρέζη, το «Εκείνος κι εκείνη».

«Ο Ερρίκος και όχι ο κινηματογράφος ήταν το πραγματικό πάθος μου» λέει σήμερα η Βαλσάμη. «Εκανα τη δουλειά μου ασφαλώς και πολύ σκληρά μάλιστα, όμως η αλήθεια είναι ότι ήθελα να τελειώσω μια ώρα αρχύτερα από την Υδρα για να πάω στην Αθήνα και να βρω τον Ερρίκο.“Λύσσαξες να φύγεις” μου έλεγαν οι συνάδελφοι και μου έκαναν πλάκες.Το πρόβλημα ήταν ότι δεν μπορούσα να φύγω.Ημουν αναγκασμένη να μένω διαρκώς στην Υδρα. Περίμενα πώς και πώς να τελειώσει η σκηνή μου και να πάω να του τηλεφωνήσω.Η αγωνία μου να βρω τηλέφωνο αλλά και να “περάσει” η γραμμή δεν περιγράφεται.Κάτι τέτοιες στιγμές σε κάνουν να αναλογίζεσαι πόσο πιο ρομαντικός ήταν κάποτε ο κόσμος χωρίς τη σημερινή ευκολία των κινητών».

Πανικός για ένα φουστάνι
« Επρόκειτο να γυρίσω ένα χορευτικό με τον Βαγγέλη Σειληνό όταν συνειδητοποιήσαμε ότι δεν υπήρχε το χωριάτικο φουστάνι που ήταν απαραίτητο για το γύρισμα » συνεχίζει η Νόρα Βαλσάμη μιλώντας για τη μεγάλη επιτυχία της καριέρας της. «Είχε γίνει μια παρεξήγηση.Εγώ νόμιζα ότι θα φρόντιζε η παραγωγή την γκαρνταρόμπα μου και εκείνοι είχαν βασιστεί σε μένα.Ηρθε λοιπόν η ώρα του γυρίσματος και πουθενά το φουστάνι.Η ώρα περνούσε,η σκηνή έπρεπε να γυριστεί το συντομότερο δυνατόν και εγώ έτρεχα με τον Σειληνό,τη Μάρθα και τον Δαλιανίδη στη χώρα για να βρω ένα χωριάτικο φουστάνι και μια μπλούζα!Με τα χίλια ζόρια τα βρήκαμε και έτσι γυρίστηκε η σκηνή». Κατά τ΄ άλλα όλα πήγαν καλά στην ταινία, γιατί είχε ήδη γίνει πολύ καλή δουλειά με τις πρόβες στα στούντιο της Φίνος Φιλμ στη Χίου 53. «Ημασταν πολύ καλά προετοιμασμένοι» . Η συμβίωση των ηθοποιών στα γυρίσματα του «Γοργόνες και Μάγκες» συνέσφιξε πολύ τις μεταξύ τους σχέσεις. «Μόνο ευχάριστες αναμνήσεις έχω με τη Μάρθα,τη Μαίρη,τον Φαίδωνα και τον Βαγγέλη» λέει η Βαλσάμη για τους συμπρωταγωνιστές της (αντιστοίχως οι Καραγιάννη,Χρονοπούλου,Γεωργίτσης και Σειληνός ). «Κάναμε τα πάντα μαζί. Τρώγαμε μαζί,πηγαίναμε μαζί στα μπαρ,κοιμόμασταν πτώματα το βράδυ γιατί το πρωί είχαμε πάλι γύρισμα - ήμασταν όντως μια οικογένεια.Είχα δεθεί πολύ με τη Μαίρη Χρονοπούλου,με την οποία θα παίζαμε αργότερα μαζί στο “Ρεξ” μαζί με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα στο “Ηταν ένας πλέιμποϊ”» .

« Ξαναπήγαμε στην Υδρα πάρα πολλές φορές από τότε» λέει η ηθοποιός. «Μια από αυτές τις φορές μάλιστα είχαμε πάει με το κότερο,εγώ,η Αλίκη Βουγιουκλάκη,ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος και η Ζωή Λάσκαρη. Αυτό έγινε λίγο καιρό πριν από τον θάνατο της Αλίκης.Με το που φθάσαμε λοιπόν θυμάμαι ότι πήγα αμέσως να βρω τα σημεία στα οποία είχα κάνει τα γυρίσματα.Συγκινήθηκα πάρα πολύ που ξαναβρέθηκα στα Καμίνια,στους βράχους απ΄ όπου κατέβαινα τα σκαλιά για να χαιρετήσω τον Σειληνό με ένα μαντίλι στο χέρι.Στο τέλος της ταινίας καθεμία από τις ηρωίδες είχε βρει τον αγαπημένο της».

Κατά κάποιον τρόπο αυτό ίσχυσε και για την ίδια τη Νόρα Βαλσάμη, αφού όταν τα γυρίσματα της ταινίας τελείωσαν έτρεξε και αυτή να βρει τον αγαπημένο της, τον οποίο και παντρεύτηκε και παραμένουν ζευγάρι όλα αυτά τα χρόνια.

ΤΟ ΦΩΣ,O ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ KAI TO ΜΕΓΑΛΟ ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΘΕΑΤΡΟ
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 και για δεκαετίες ολόκληρες, η Υδρα, το πρώτο ελληνικό νησί που προσείλκυσε και τον διεθνή κινηματογράφο, έχει εμπνεύσει και συγκινήσει δεκάδες ανθρώπους του κινηματογράφου
«Εχεις την αίσθηση ότι όλα είναι μέσα στο φως- τίποτε δεν μένει κρυμμένο,ούτε και οι αμαρτίες των ανθρώπων»έλεγε για την Υδρα οΔημήτρης ΧορνστονΝότη Περγιάληστο «Κορίτσι με τα μαύρα» (1956) τουΜιχάλη Κακογιάννη . Ο Κακογιάννης βέβαια είχε πει ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους είχε επιλέξει την Υδρα ως φόντο της μνημειώδους ταινίας του ήταν επειδή βρισκόταν σχετικά κοντά στην Αθήνα και δεν είχε καθόλου αυτοκίνητα,πράγμα που του φάνηκε«γραφική ιδέα». «Το νησί δεν ήταν τουριστικό ακόμη τότε και διατηρούσε την αρχοντιά του και τις παλιές του οικογένειες.Και ο κόσμος ήταν άδολος,αθώος»αναφέρεται στο βιβλίο τουΧρήστου Σιάφκου«Μιχάλης Κακογιάννης: Σε πρώτο πλάνο».

Η αθωότητα ήταν χαρακτηριστικό των ταινιών που φιλοξενήθηκαν στην Υδρα στα χρόνια του ΄50 και του ΄60.ΟΛάμπρος Κωνσταντάρας στο «Ταξίδι με τον έρωτα» (1959) τουΑνδρέα Λαμπρινούείχε παρομοιάσει την Υδρα με«μεγάλο υπαίθριο θέατρο»και η Γεωργία Βασιλειάδουτην αποκαλούσε απλά (και ολίγον ψηλομύτικα) ως«η νήσος Υδρα» στους «Γαμπρούς της Ευτυχίας» (1962).Ως τη στιγμή βέβαια που κατέβηκε από το σκάφος. «Επιτέλους!Πάτησα το πάτριον έδαφος!» είπε τότε τρισευτυχισμένη.

Η Υδρα παραμένει μια αυθεντική μικρογραφία της ανόθευτης νησιωτικής Ελλάδας όπως αναφέρεται στο άκρως ενημερωτικό ντοκυμαντέρ «Υδρα καρέ...καρέ» σε σκηνο θεσίαΓιώργου Μαυρωτά, σενάριο- αφήγηση Αρη Μαλανδράκηκαι συντονισμό παραγωγής Νάσου Αργυρόπουλου. Η κομψότητα,η φινέτσα,ο αέρας της αριστοκρατίας,η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ταυτότητα αλλά και η απλότητα της Υδρας είναι στοιχεία που αξιοποιήθηκαν τα μέγιστα στον ελληνικό αλλά και στον ξένο κινηματογράφο σε ταινίες κάθε είδους.ΟΜπάμπης Μωρέςήταν ο άνθρωπος που έφερε την κοσμική ζωή στην Υδρα ανοίγοντας τη «Λαγουδέρα»,απ΄ όπου πέρασαν οι πάντες και όπου έγιναν γυρίσματα τόσο των «Γαμπρών της Ευτυχίας» όσο και της ταινίας τουΑλκη Παππά«Ψιτ κορίτσια!» (1959) με πρωταγωνίστρια την αδελφή του, Ειρήνη Παπά. Το λιμάνι της Υδρας όμως,πάνω στο οποίο στήθηκαν δεκάδες κάμερες,είναι το σημείο εκείνο του νησιού που έχει παραμείνει σχεδόν αναλλοίωτο στο πέρασμα των χρόνων.

Οι Μαρίνες και οι Φαίδρες
Περισσότερες από 20 ταινίες έχουν γυριστεί στην Υδρα από τότε που οΦιλοποίμην Φίνος έστησε για πρώτη φορά κινηματογραφική μηχανή στο λιμάνι της με το «Τραγούδι του χωρισμού» που σκηνοθέτησε ο ίδιος με τη Λήδα Μιράντακαι τονΛάμπρο Κωνσταντάρα στους βασικούς ρόλους.Γυρισμένο στα τέλη του 1939, το «Τραγούδι του χωρισμού» είναι η πρώτη ταινία που γυρίστηκε στην Υδρα,αλλά η «Μαρίνα»,που γυρίστηκε επτά χρόνια αργότερα,το 1946 (και πάλι με παραγωγό τον Φίνο, αλλά με σκηνοθέτη τονΑλέκο Σακελλάριο), ήταν που έκανε την αρχή ώστε να γίνει η Υδρα ένας από τους ελκυστικότερους κινηματογραφικούς προορισμούς της Ελλάδας.Η Στέλλα Γκρέκαστον ρόλο του τίτλου είναι το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας μιας Υδραίας που αποφασίζει να αναζητήσει την περιπέτεια στην Αθήνα και μπλέκει σε φασαρίες.

Το όνομα Μαρίνα συνδέθηκε αρκετά με την κινηματογραφική ιστορία του νησιού.ΗΧριστίνα Σύλβαείχε το ίδιο όνομα στο μελόδραμα τουΚώστα Στράντζαλη«Θυσιάστηκα για το παιδί μου» (1960),ηΜάρθα Καραγιάννη ήταν η παρδαλή Μαρίνα του «Γοργόνες και Μάγκες» και η Λαμπέτη,ασφαλώς,η θλιμμένη Μαρίνα στο «Κορίτσι με τα μαύρα».

Ενα άλλο γυναικείο όνομα που έγραψε τη δική του ιστορία σε σχέση με την Υδρα και τον κινηματογράφο είναι το Φαίδρα.Ηταν το όνομα τηςΣοφίας Λόρενστη διασημότερη ξένη παραγωγή που γυρίστηκε ποτέ στην Υδρα,το «Παιδί και το δελφίνι» (1956),για τις ανάγκες της οποίας ο εφοπλιστήςΓιάννης Λάτσηςπαραχώρησε το γιοτ του «Νεράιδα» (ήταν το γιοτ τουΚλίφτον Γουέμπ στην ταινία ).Φαίδρα όμως ήταν και το όνομα τηςΜελίνας Μερκούρηστην ομότιτλη ταινία του 1962,γυρισμένη από τονΖυλ Ντασσέν.

Επρόκειτο για μια κοσμοπολίτικη εκδοχή της τραγωδίας τουΕυριπίδημε τουςΡαφ ΒαλόνεκαιΑντονι Πέρκινςστο πλευρό της Μερκούρη.

Σημεία του νησιού όπως το λιμάνι,το Μαντράκι,τα Καμίνια και η σπηλιά στα Κανόνια έχουν επίσης φιλοξενήσει μελοδράματα όπως τα «Μόνο για μια νύχτα» (1959) με τη Βούλα Ζουμπουλάκηκαι τονΓιώργο Φούντα και «Εσένα μόνον αγαπώ» (1970) με τον Νίκο Ξανθόπουλοσε ρόλο φτωχού ψαρά, κωμωδίες όπως ο «Τρελοπενηντάρης» (1971) και ο «Μπλοφατζής» (1969),και οι δύο με τον Κωνσταντάρα,σάτιρες όπως ο «Ερωτας του Οδυσσέα» (1984) τουΒασίλη Βαφέα, μιούζικαλ όπως το «Κορίτσια για φίλημα» (1965) του Δαλιανίδη (που είχε επίσης γυρίσματα στη Ρόδο),αλλά και ξένες ταινίες όπως το «τουριστικό» «Νησί του έρωτα» (1963) τουΜόρτον Ντακόσταμε τονΡόμπερτ Πρέστον, τονΤόνι Ράνταλκαι τηΛίλιαν Μηνιάτη.


Του Γιάννη Ζουμπουλάκη
Πηγή Το Βήμα
7.8.2011

Τράτες, γρι-γρι και τρεχαντήρια πεθαίνουν στη στεριά

Η σιδερένια «χούφτα» του εκσκαφέα πέφτει πάνω στο ξύλινο σκαρί, σαν μυθικό τέρας που καταβροχθίζει ανυπεράσπιστο ζώο. Στην αρχή το χτυπάει στα ύφαλα και ύστερα το αποτελειώνει με δυο – τρεις κινήσεις του βραχίονα. Οι νομείς βγάζουν έναν σπαρακτικό ήχο καθώς σπάζουν, τα μαδέρια ανοίγουν, το πλεούμενο που δεν λογάριασε ποτέ τη θάλασσα, δεν φοβήθηκε τον καιρό, «πεθαίνει» στη στεριά. Μέσα σε ένα τέταρτο της ώρας, μυστικά της ναυπηγικής τέχνης, που άντεξαν πάνω από 2.500 χιλιάδες χρόνια, ξαναγυρίζουν στη λήθη.
Ακούγεται τρελό, παράλογο, αλλά τα 20 τελευταία χρόνια πάνω από 5.000 ξύλινα αλιευτικά σκάφη –από τα ωραιότερα που αρμένιζαν στις θάλασσές μας– καταστράφηκαν με τις ευλογίες της ελληνικής πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τρεχαντήρια, γρι-γρι, γαΐτες, καραβόσκαρα, περάματα, Λίμπερτι, τράτες παραδόθηκαν στις μπουλντόζες και, παρουσία της αστυνομίας, κατάντησαν ένας μικρός σωρός από σανίδες.
Στη θλιβερή «τελετή» το παρών δίνουν και οι ψαράδες, που προτίμησαν τις παχυλές αμοιβές που δίνει η Ευρώπη για την απόσυρση της αλιευτικής αδείας, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα διαλύσουν τα σκάφη τους. Μερικοί το μετανιώνουν, βλέποντας τον πιστό συνοδοιπόρο τους, το καλοτάξιδο σκαρί με τ’ όνομα συνήθως κάποιου αγίου, να έχει τέτοιο άδοξο τέλος, αλλά είναι πια αργά.
Από τη δεκαετία του 1990
Το χρονικό του αφανισμού του ελληνικού στόλου των ψαροκάικων, που ακόμα και σήμερα είναι ο μεγαλύτερος στη Γηραιά Ηπειρο αριθμώντας περίπου 17.500 σκάφη, ξεκινά τη δεκαετία του 1990. Στο πλαίσιο της Κοινής Ευρωπαϊκής Αλιευτικής Πολιτικής δόθηκαν ισχυρά οικονομικά κίνητρα στους ψαράδες να αφήσουν τη θάλασσα, έτσι ώστε να περιοριστεί η αλιεία στα ευρωπαϊκά ύδατα. Ενώ όμως η πολιτική αυτή ήταν σχεδιασμένη για να προστατεύσει την πανίδα και τη χλωρίδα του βυθού, δεν προέβλεπε την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Τα ελληνικά ξύλινα σκαριά συμπυκνώνουν τη ναυπηγική τέχνη, διασώζουν τα θαυμαστά εμπειρικά σχέδια των καραβομαραγκών που έχουν φύγει από τη ζωή, αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της ίδιας της ιστορίας της χώρας. Προκειμένου όμως να γίνει μια γρήγορη απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, κανείς δεν σκέφτηκε να σταματήσει την καταστροφή τους. Ετσι, τα πιο σπάνια δείγματα έχουν ήδη χαθεί χωρίς να έχει αποτυπωθεί το σχέδιο του σκαριού, χωρίς να μείνει πίσω το παραμικρό ίχνος μιας παράδοσης που γεννήθηκε στην αρχαιότητα. Μαζί χάνεται και το επάγγελμα του καραβομαραγκού, καθώς τα καρνάγια και οι ταρσανάδες δεν παίρνουν πια πολλές παραγγελίες για να φτιαχτούν ή να επιδιορθωθούν ξύλινα πλεούμενα.
Ουδείς ενδιαφέρθηκε
«Από το 1999 έως σήμερα, που ιδρύθηκε ο Ομιλος Φίλων Παραδοσιακών Σκαφών, έχουμε στείλει επιστολές και έχουμε αποπειραθεί να συναντήσουμε όλους τους εκάστοτε υπουργούς Πολισμού και Ναυτιλίας. Παρουσιάσαμε μελέτες και στοιχεία, προτείναμε εναλλακτικές λύσεις, όπως να αποσύρεται η αλιευτική άδεια αλλά να διασώζεται το πλεούμενο. Να μετατρέπεται έτσι ώστε να μπορεί να συνεχίσει στη θάλασσα για ιδιωτική ή τουριστική χρήση. Κανείς από τους υπευθύνους δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να σταματήσει αυτό το έγκλημα. Ακόμα και ο σημερινός πρόεδρος του ΟΛΠ, Γιώργος Ανωμερίτης, που ήταν από τα ιδρυτικά μας στελέχη στον όμιλο, δεν έχει κάνει κάτι μέχρι στιγμής», λέει ο πρόεδρος του ομίλου, Νίκος Καβαλλιέρος, υποναύαρχος του Λιμενικού Σώματος ε.α.
Μαζί του, επισκεφθήκαμε ένα από τα πιο φημισμένα ναυπηγεία της Ελλάδας, στο Πέραμα. Εκεί συναντήσαμε τον αντιπρόεδρο του ομίλου, τον ναυπηγό και επιχειρηματία Μιχάλη Ψαρρό. «Εχουμε προσπαθήσει να σώσουμε μερικά παραδοσιακά σκαριά, αλλά χάνουμε τη μάχη. Να, αυτό το υπέροχο τρεχαντήρι, το έφερα εδώ να το φτιάξουμε μέχρι να δούμε τι θα το κάνουμε. Βλέπεις, το κράτος βάζει τεκμήρια και φορολογεί ανάλογα με τα μέτρα του σκάφους. Με το ίδιο ποσό φορολογείται αυτός που έχει ένα σκαρί του 1940, 16 μέτρων, με μηχανή 60 hp, και κάποιος που έχει πλαστικό σκάφος του 2009, 16 μέτρων, 2.000 hp. Ποιος λοιπόν θα το αγοράσει; Κάποτε αυτοί που είχαν πλεούμενα –από τους απλούς ψαράδες μέχρι τους πιο ευκατάστατους– ήταν άρχοντες. Τώρα, το μόνο που νοιάζει τους σημερινούς κατόχους είναι πότε θα φτάσουν στη Μύκονο. Πάνε οι καλές εποχές, που το ταξίδι είχε αξία και όχι ο προορισμός.»
Την πιο έγκυρη επιστημονική έρευνα για τα ξύλινα πλεούμενα που διαλύθηκαν, εκπόνησε το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών με τη βοήθεια του Ιδρύματος Λάτση, το 2009. Ο υπεύθυνος της έρευνας, Αργύρης Καπανταγάκης, τονίζει στην «Κ»: «Την τελευταία 20ετία έχουμε χάσει πάνω από 3.000 τρεχαντήρια, 600 γαΐτες, 150 καραβόσκαρα. Χάσαμε γνώση που είχε περάσει από γενιά σε γενιά, καθώς το ξύλο ήταν το πρώτο ναυπηγικό υλικό για χιλιάδες χρόνια. Δυστυχώς, ακόμα και τα σκάφη που σώθηκαν και δωρήθηκαν σε δήμους ή μουσεία δεν είχαν καλύτερη τύχη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το γρι-γρι “Χαράλαμπος”, που είναι έκθεμα στο λιμεναρχείο Ηρακλείου. Τα ξύλα του έχουν αρχίσει να σαπίζουν».
Υπάρχει λύση; Ισως να γίνει ένα μεγάλο μουσείο στο νέο θαλάσσιο μέτωπο που θα διαμορφωθεί στο λιμάνι του Πειραιά, όπου Ελληνες και ξένοι να μπορούν να δουν να λικνίζονται στο κύμα όσα σκαριά προλάβουμε να διασώσουμε...



Της Μαργαρίτας Πουρναρα
Πηγή Καθημερινή
7.8.2011

Δύσκολη η συνύπαρξη λουομένων και σκαφών

Σε πείσμα της οικονομικής κρίσης, των απαιτήσεων στη δουλειά, των οικογενειακών υποχρεώσεων, οι πολυπόθητες διακοπές έφθασαν. Και εκεί που ανακάθεσαι στην παραλία για να αγναντέψεις το πέλαγο, ο ορίζοντας γεμίζει... σκάφη. Σύντομα ανακαλύπτεις ότι το κολύμπι στα βαθιά μπορεί να αποδειχθεί ένα εξαιρετικά επικίνδυνο σπορ, καθώς ένα κρις κραφτ φαίνεται να σε έχει βάλει στόχο.
Την ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των «σκαφάτων» και των λουομένων καλούνται να επιβλέψουν καθημερινά τους καλοκαιρινούς μήνες και ειδικά τον Αύγουστο οι κατά τόπους λιμενικές αρχές. Φέτος σε αυτή την προσπάθεια δεν απουσιάζουν οι γκρίνιες εκ μέρους των τοπικών αρχών, οι οποίες ανησυχούν ότι η υπερβολική αυστηρότητα θα στρέψει τους ιδιοκτήτες σκαφών σε... άλλες παραλίες εν μέσω οικονομικής κρίσης.
Τα κατά τόπους λιμεναρχεία δέχονται συχνά παράπονα για κακή συμπεριφορά εκ μέρους των ιδιοκτητών σκαφών. Συνήθως αφορούν την κίνησή τους κοντά στις παραλίες και την υπέρβαση ταχύτητας. Πολλά είναι τα παράπονα για τα θαλάσσια μοτοποδήλατα (τζετ σκι).
«Τα ταχύπλοα μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τους λουόμενους ή τα μικρότερα σκάφη. Σπανίως έχουμε παράπονα για την αγκυροβόληση», τονίζει λιμενάρχης κυκλαδίτικου νησιού. Σε γενικές γραμμές η νομοθεσία είναι ξεκάθαρη. Στις παραλίες που χαρακτηρίζονται «οργανωμένες» και «πολυσύχναστες», πρέπει να τοποθετούνται από τον φορέα που τις εκμεταλλεύεται, σημαδούρες οι οποίες αποτελούν το νοητό σύνορο ανάμεσα στον «κόσμο» των λουομένων και των σκαφών. Σε αυτές η πρόσβαση στην παραλία για τα σκάφη οποιουδήποτε είδους ή τα τζετ σκι, επιτρέπεται μόνο μέσω διόδων που έχουν καθοριστεί, ενώ η κυκλοφορία των σκαφών γίνεται σε απόσταση 100 μέτρων από τις σημαδούρες. Στις ελεύθερες παραλίες η κυκλοφορία των σκαφών απαγορεύεται σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από το σημείο όπου βρίσκεται ο τελευταίος των λουόμενων. Αν λοιπόν στην παραλία βρεθούν πολλοί δεινοί κολυμβητές το πρόβλημα διογκώνεται.
Επίσης, τα σκάφη μπορούν να προσεγγίζουν την παραλία μόνο κάθετα (ευθεία πορεία χωρίς ελιγμούς) με ταχύτητα μικρότερη των τριών κόμβων όταν η παραλία είναι άδεια και μικρότερη του ενός, όταν υπάρχουν λουόμενοι. Η απόσταση του αγκυροβολημένου σκάφους από τους λουόμενους πρέπει να είναι 100 μέτρα.
Το πρόβλημα προέκυψε αυτές τις ημέρες στην παραλία Κάμπου της Πάτμου, όπου είχαν δέσει πάνω από 15 αλιευτικά σκάφη, παρεμποδίζοντας τη διέλευση των παραθεριστών, δεν αφορά μόνο το συγκεκριμένο νησί. Οπως ανέφερε στέλεχος του τοπικού λιμεναρχείου, το σημείο όπου αγκυροβολούν τον χειμώνα τα αλιευτικά σκάφη είναι πιασμένο το καλοκαίρι από τουριστικά σκάφη που έρχονται στο νησί. «Μικρά αλιευτικά δένουν σε παραλίες αρκετών νησιών, κυρίως στις άκρες, χωρίς να δημιουργούν προβλήματα. Τα σκάφη δένουν έτσι εδώ και δεκαετίες γιατί δεν υπάρχει μαρίνα. Μέχρι τώρα δεν είχαμε αντιμετωπίσει πρόβλημα», σχολιάζει ο δήμαρχος Πάτμου Γρηγόρης Στόικος.
Αυστηροί οι κανονισμοί
Στέλεχος του Λ.Σ. επισημαίνει ότι υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος, καθώς αφενός και οι λουόμενοι έχουν υποχρεώσεις εκτός από δικαιώματα και αφετέρου οι κανονισμοί για την κυκλοφορία των σκαφών αναψυχής είναι αυστηροί ούτως ή άλλως. «Πριν από τον Γενικό Κανονισμό Λιμένων 45 (2008) τα σκάφη δεν μπορούσαν καν να προσεγγίσουν τις παραλίες. Οι κανονισμοί είναι ξεκάθαροι και αυστηροί. Δεν μπορούμε όμως να συμπεριφερόμαστε στους ιδιοκτήτες σκαφών λες και διαπράττουν κάποιο έγκλημα επειδή αγαπάνε τη θάλασσα. Μην ξεχνάτε εξάλλου ότι ζούμε σε μια χώρα όπου οι ακτογραμμές ξεπερνάνε τα 15.000 χιλιόμετρα, η θάλασσα είναι πυλώνας του πολιτισμού μας, αλλά και της οικονομίας μας» αναφέρει.
«Βάσει νόμου, οι λιμενικές αρχές ρυθμίζουν μεταξύ άλλων και την αγκυροβολία. Ωστόσο, πρακτικά δεν υπάρχει η δυνατότητα όλα τα σκάφη να παίρνουν άδεια από τα λιμεναρχεία», σημειώνει ο υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α.) Αγγελος Αργυρακόπουλος. «Οι υψηλοί φόροι που εισπράττει το κράτος από τα σκάφη θα έπρεπε να λειτουργούν ανταποδοτικά. Θέλω να πω ότι στην περίπτωση που υπήρχε μαρίνα στην Πάτμο τότε δεν θα είχε δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα», σχολιάζει επί του θέματος ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Πολυεστερικών Σκαφών κ. Ηλίας Περιμένης.

Του Κώστα Ουνισένκο
10.8.2011

ΟΟΣΑ : "Θα κριθείτε από τα αποτελέσματα, όχι από τις ανακοινώσεις"

«Εκτέλεση, εκτέλεση, εκτέλεση» ζητεί από την κυβέρνηση ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) Ανχελ Γκουρία, αναφορικά με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, και υποστηρίζει ότι η επιστροφή στην ανάπτυξη το 2012 και ο έλεγχος του χρέουςανήκουν πια στη σφαίρα του εφικτού. Ο μεξικανός πολιτικός διαπιστώνει «απόκλιση από το πρόγραμμα ήδη από το 2010 και κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2011», η οποία οδήγησε στο Μεσοπρόθεσμο,αλλά υποστηρίζει ότι «η Ελλάδα μπορεί», αρκεί να μην εξαντλείται σε... ανακοινώσεις. Ο κ. Γκουρία βρέθηκε στην Αθήνα την Τρίτη για να ανακοινώσει την πρώτη ελπιδοφόρα έκθεση του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα εδώ και πολύ καιρό.Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, καθ΄ οδόν για το αεροδρόμιο, μίλησε στο «Βήμα της Κυριακής» για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και μοιράστηκε τις εντυπώσεις του από τις συναντήσεις με μέλη της κυβέρνησης.

- Βρίσκεστε στην Αθήνα στο μέσο της χειρότερης μεταπολεμικής οικονομικής κρίσης και φέρνετε μήνυμα ελπίδας. Το ερώτημά μου είναι γιατί να σας πιστέψουμε. Γιατί και πέρυσι τον Αύγουστο καλλιεργήθηκαν προσδοκίες ανάκαμψης και εξόδου στις αγορές, οι οποίες στη συνέχεια διαψεύστηκαν οικτρά...

«Να με πιστέψετε γιατί φτιάξαμε μια ολόκληρη έκθεση στην οποία βασίζονται οι προσδοκίες και ο “οδικός χάρτης” για την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων της Ελλάδας. Για να μπορέσει η χώρα σας μέσω της μείωσης των ελλειμμάτων να μειώσει το χρέος. Οι προβολές που κάνουμε στην έκθεση φθάνουν ως το 2035. Μια ολόκληρη γενιά θα πρέπει να ταχθεί στον αγώνα κατά του χρέους, αλλά η επιτυχία είναι εφικτή. Για να συμβεί όμως αυτό, η εκτέλεση και η εφαρμογή του προγράμματος πρέπει να είναι άψογη».

- Το 2035 είναι πολύ μακριά και πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η διαδικασία που άρχισε για την αντιμετώπιση του χρέους δεν επαρκεί. Λένε ότι θα χρειαστεί μεγαλύτερο «κούρεμα» των ομολόγων... Η άποψή σας;

«Πρώτα απ΄ όλα, αυτό που συζητάμε εκτυλίσσεται πάντοτε σε φάσεις. Χρειαζόμασταν χρόνο. Η Ελλάδα χρειαζόταν χρόνο. Και εξασφάλισε χρόνο. Εξασφάλισε επίσης χαμηλότερα επιτόκια. Επομένως δεν χρειάζεται να ανησυχεί τόσο πολύ για την πρόσβαση στις αγορές και την έκδοση ομολόγων. Θα έχει μια νέα πηγή χρηματοδότησης και παράλληλα την επιμήκυνση του χρόνου ωρίμανσης των ομολόγων. Η συσσώρευση των υποχρεώσεων δεν σας απασχολεί πλέον και μπορείτε να επικεντρωθείτε στην υλοποίηση του προγράμματος. Μου αρέσει να λέω ότι υπάρχει ζωή μετά το χρέος».

- Κορυφαίοι οικονομολόγοι, από τον Κρούγκμαν ως τον Στίγκλιτζ, ακόμη και αναλυτές του ΟΗΕ, υποστήριξαν ότι το «Μνημόνιο 1» ήταν λάθος συνταγή υπερβολικής λιτότητας. Η δική σας εντύπωση;

«Η εντύπωσή μου είναι ότι τον τελευταίο χρόνο η Ελλάδα κατέγραψε εντυπωσιακή πρόοδο. Και ότι αυτό που συνέβη, η μείωση του ελλείμματος, ήταν απολύτως απαραίτητο. Γιατί αν δεν ελέγξεις το έλλειμμα είναι αδύνατον να διαχειριστές το χρέος. Στην έκθεση που παρουσιάσαμε για την Ελλάδα περιλαμβάνονται προτάσεις σχεδόν για κάθε τομέα. Ακόμη και για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής».

- Αυτό είναι βασικό πρόβλημα που εξοργίζει την κοινωνία. Τι προτείνετε;

«Προτείνουμε σειρά μέτρων όπως η κατάργηση της φορολογικής αμνηστίας και η ενοποίηση των συστημάτων συλλογής φόρων και πληρωμής των ασφαλιστικών εισφορών. Προτείνουμε επίσης τη μείωση από τις 170.000 ευρώ στις 150.000 ευρώ του ορίου για τη δημοσιοποίηση ονομάτων φοροφυγάδων. Η παραδειγματική δημοσιοποίηση ονομάτων πρέπει να γίνεται συστηματικά και να συνδυάζεται με διώξεις κατά των παρανομούντων και επιβολή ουσιαστικών κυρώσεων. Επίσης για οποιαδήποτε δουλειά με το Δημόσιο πρέπει να απαιτείται φορολογική ενημερότητα. Ολα αυτά είναι τεχνικές. Ομως η πιο σημαντική πολιτική και το κυριότερο πολιτικό μήνυμα είμαι ο επιμερισμός των βαρών της προσπάθειας. Αν οι πολίτες πεισθούν ότι η προσπάθεια επιμερίζεται δίκαια, τότε θα υποστηρίξουν το πρόγραμμα».

- Σε μεγάλες κρίσεις, όπως αυτή που ζούμε στην Ελλάδα, τι μπορεί να... αναποδογυρίσει τα πράγματα. Τι πρέπει να συμβεί για να περάσουμε από την οργή, το φόβο και την κατάθλιψη, στην ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο;

«Κατ΄ αρχάς συνεχίζετε να δουλεύετε και αντιμετωπίζετε τα καθημερινά σας θέματα. Μειώνετε το έλλειμμα. Αλλά την ίδια στιγμή εμβαθύνετε στον τομέα των μεταρρυθμίσεων. Για παράδειγμα σήμερα μίλησα με την κυρία Διαμαντοπούλου (σ.σ.: την Τρίτη 2/8), η οποία προωθεί με πολύ θάρρος, και έχοντας στη διάθεσή της ελάχιστους πόρους, πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Παιδείας. Η Παιδεία είναι το κλειδί για το μέλλον. Είχα επίσης σημαντικές συνομιλίες με τον κ. Ρέππα για τη δημόσια διοίκηση και τον κ. Χρυσοχοΐδη για το ζήτημα του ανταγωνισμού. Η ενίσχυση του ανταγωνισμού είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την οικονομική επιτυχία της Ελλάδας».

- Μιλάτε συνεχώς με ευρωπαίους ηγέτες. Πιστεύετε ότι η στάση τους απέναντι στην Ελλάδα έχει αλλάξει, ότι ενδιαφέρονται πλέον για την ανάπτυξη;

«Ολο και περισσότεροι αναγνωρίζουν την προσπάθεια που κάνετε... αλλά. Θα χρειαστείτε εφαρμογή, εφαρμογή, εφαρμογή. Εκτέλεση, εκτέλεση, εκτέλεση. Που σημαίνει ότι ναι, αλλάξατε τους νόμους και τους κανονισμούς σε μεγάλο βαθμό, δημιουργείτε νέους θεσμούς, όπως το ταμείο για τις αποκρατικοποιήσεις, όλα αυτά είναι θαυμάσια. Αλλά το ερώτημα είναι: ποια θα είναι η ποιότητα και ποια τα αποτελέσματα της εφαρμογής; Οι Ευρωπαίοι και όλος ο κόσμος παρακολουθούν πολύ στενά τα αποτελέσματα της πολιτικής σας. Θα κριθείτε από το αποτέλεσμα και την εκτέλεση του προγράμματος και όχι μόνο από τον σχεδιασμό και τις ανακοινώσεις».

Με εντυπωσίασε ο κ. Βενιζέλος

- Τι εντύπωση αποκομίσατε από την πρώτη σας επαφή με τον νέο υπουργό Οικονομικών;

«Με εντυπωσίασε πολύ ο τρόπος που χειρίζεται τα θέματα. Παρ΄ ότι βρίσκεται μόλις λίγες εβδομάδες σε αυτή τη θέση είναι πολύ εξοικειωμένος με όλα τα περίπλοκα ζητήματα. Ακόμη και για πολύ εξειδικευμένα οικονομικά ζητήματα που αφορούν το πακέτο για το χρέος, για τα διαρθρωτικά ζητήματα, για τις ανησυχίες που υπάρχουν για τον προϋπολογισμό. Πιστεύω επίσης ότι έχει άριστη γνώση στρατηγικής και τακτικής διαχείρισης. Μου έκανε εντύπωση. Πρέπει να σας πω επίσης ότι είχα μια ωφέλιμη συζήτηση με τον Πρωθυπουργό. Τον ενημέρωσα για την έκθεση και τη δουλειά που κάνουμε. Ο κ. Παπανδρέου ήταν ένας από τους πιο δημοφιλείς ομιλητές κατά τον εορτασμό των 50 χρόνων του ΟΟΣΑ πέρυσι τον Μάιο».

- Πιστεύετε ότι υπάρχει ανάγκη για νέα μέτρα αυτή τη στιγμή;

«Κοιτάξτε, μόλις πριν από λίγες ημέρες ενημερωθήκαμε για την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου και το περιεχόμενό του. Αλλά γιατί ήταν αναγκαίο το Μεσοπρόθεσμο; Γιατί υπήρξε απόκλιση από το πρόγραμμα ήδη από το 2010 και κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2011. Μείνατε πίσω από τους στόχους του προγράμματος. Το Μεσοπρόθεσμο είναι ένα πολύ ισχυρό πολιτικό μήνυμα. Αλλά και μήνυμα προς τις αγορές. Λέτε λοιπόν “έχουμε πλέον ένα ειδικό πρόγραμμα για να καλύψουμε τις αποκλίσεις”. Οπως με κάθε πρόγραμμα, αν δεν τα καταφέρεις ακριβώς όπως το έχεις σχεδιάσει την πρώτη φορά, χρειάζεται να κάνεις προσαρμογές. Το σημαντικό είναι ότι η κυβέρνηση είχε τη βούληση να ψηφίσει το Μεσοπρόθεσμο».

ΟΙ 10 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ

1. Δημοσιοποίηση και διαπόμπευση φοροφυγάδων τακτικά

2. Πλήρης απελευθέρωση για δικηγόρους και φαρμακοποιούς

3. Συγχωνεύσεις τραπεζών, συνεργασία με ξένες τράπεζες

4. Ακόμη πιο ελαστικές σχέσεις εργασίας, επιχειρησιακές συμβάσεις

5. Λουκέτο ή πώληση των ελλειμματικών ΔΕΚΟ

6. Νέα μείωση του αφορολογήτου, κατάργηση φοροαπαλλαγών (απορρίφθηκε εμμέσως πλην σαφώς από τον κ. Βενιζέλο)

7. Μπόνους στους εφοριακούς που «πιάνουν» τους στόχους

8. Αρση μονιμότητας για νεοπροσλαμβανόμενους στο Δημόσιο, τέλος στις αυτόματες προαγωγές

9. Κυρώσεις στους δημοσίους υπαλλήλους για παραβατική ή άσχημη συμπεριφορά

10. Οχι άλλες περαιώσεις 
 
Πηγή Το Βήμα
7.8.2011

"Πράσινο φως" από το ΣτΕ για mall στο Κτήμα Καμπά

Τη στιγμή που η πολιτεία προωθεί, μέσω του νέου ρυθμιστικού σχεδίου, την ανάσχεση της εκτός σχεδίου δόμησης και της υπερσυγκέντρωσης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων επάνω στους μεγάλους οδικούς άξονες στην Αττική, ένα ακόμα μεγάλο εμπορικό κέντρο στα Μεσόγεια οδεύει προς υλοποίηση. Πρόκειται για το εμπορικό του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ στην Κάντζα, το οποίο μετά περιπέτειες ετών την προηγούμενη εβδομάδα πήρε το «πράσινο φως» από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Επί σειράν ετών, η υλοποίηση της συγκεκριμένης επένδυσης προσέκρουε στην υφιστάμενη νομοθεσία, καθώς η συγκεκριμένη έκταση ήταν αμπελώνας (πρώην Κτήμα Καμπά) οπότε και δεν επιτρεπόταν η ανοικοδόμησή της.
Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, με το οποίο εγκρίνεται η δημιουργία Περιοχής Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ) στο κτήμα Καμπά και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης συζητήθηκε στα μέσα Ιουλίου στο Α΄ Τμήμα Διακοπών του ΣτΕ και πριν από λίγες ημέρες εκδόθηκε η σχετική γνωμοδότηση (αρ. 185/2011). Ουσιαστικά το ΣτΕ δεν μπορούσε παρά να εγκρίνει το Π.Δ., καθώς την τελευταία δεκαετία όλες οι κυβερνήσεις με σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων δημιούργησαν το πλαίσιο, ώστε να επιτραπεί η συγκεκριμένη επένδυση στη συγκεκριμένη έκταση (315,1 στρ).
Το Κτήμα Καμπά φιλοξενούσε τους ομώνυμους αμπελώνες και μάλιστα εκεί βρίσκεται ακόμα ένα από τα πρώτα οινοποιία της χώρας, που έχει κηρυχθεί διατηρητέο. Το 1997, όσο η περιοχή ήταν ακόμα γεωργική, το κτήμα πωλήθηκε στην «Καμπάς Α.Ε.», εταιρεία που ιδρύθηκε από την Τεχνική Εταιρεία Βόλου (ΤΕΒ). Στη συνέχεια, η ΤΕΒ εξαγοράστηκε από Ελληνική Τεχνοδομική, μια θυγατρική της οποίας (ΑΚΤΩΡ) ήταν επικεφαλής της κοινοπραξίας που κατασκεύαζε τότε την Αττική Οδό (το τμήμα της Παλλήνης ξεκίνησε το 1997). Στο κτήμα κατασκευάστηκε κόμβος της Αττικής Οδού και αργότερα σταθμός του προαστιακού, υποδομές που σαφέστατα πολλαπλασίασαν την αξία του οικοπέδου.
Την ίδια περίοδο, ο ιδιοκτήτης της γης ξεκίνησε τις διαδικασίες για τη δημιουργία εμπορικού συγκροτήματος στο Κτήμα Καμπά. Ο Δήμος Παλλήνης υπέβαλε στο ΥΠΕΧΩΔΕ μελέτη για την τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, την οποία το ΥΠΕΧΩΔΕ ενέκρινε το 1999, αλλάζοντας τις χρήσεις γης: από ζώνη ιστορικού ενδιαφέροντος (γύρω από τη βίλα Καμπά) και ζώνη προστασίας τοπίου (γύρω από το εργοστάσιο Καμπά) σε ζώνη άλλης χρήσης πλην κατοικίας, με μέσο μικρό ΣΔ 0,4. Η απόφαση ακυρώθηκε από το ΣτΕ, ως αντίθετη στον βασικό στόχο του ρυθμιστικού σχεδίου της Αθήνας, δηλαδή την ανάσχεση της εξάπλωσης της πόλης. Οι αντιρρήσεις του ΣτΕ «αντιμετωπίστηκαν» συστηματικά μέσα στην επόμενη διετία: ο ιδιοκτήτης του χώρου εκρίζωσε τους αμπελώνες, ενώ το ΥΠΕΧΩΔΕ συμπεριέλαβε την περιοχή στη Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου Μεσογείων (2003) ως ζώνη δραστηριοτήτων δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Κατόπιν το ΥΠΕΧΩΔΕ θέσπισε (2005) ένα νέο πολεοδομικό εργαλείο, τις Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΔΠ), που αφορούν επενδύσεις στον τριτογενή τομέα. Και οι ενδιαφερόμενοι υπέβαλαν αίτηση να χαρακτηριστεί το κτήμα Καμπά ως ΠΟΑΔΠ.
Με τα νομικά κωλύματα να έχουν «εξαφανιστεί», το ΣτΕ ενέκρινε την ανέγερση εμπορικού κέντρου 95.000 τ.μ. και πλέον το Προεδρικό Διάταγμα «επεστράφη» στο υπουργείο Περιβάλλοντος για τις τελικές διορθώσεις. Το επιχειρηματικό σχέδιο περιλαμβάνει εμπορικούς και ψυχαγωγικούς χώρους με 4.500 θέσεις στάθμευσης, τη δημιουργία χώρου πρασίνου στο μισό της έκτασης και την αλλαγή του κυκλοφοριακού χάρτη της περιοχής.

Του Γιώργου Λιάλιου
9.8.2011

Σημείωση δική μας :
Αϊντε και να δούμε, με την σταδικάη εξαφάνιση των παραγωγικών επιχειρήσεων και με τον πολλαπλασιασμό των μπετονιένων κτιρίων των εμπορικών κτιρίων τι θα τρώμε σε λίγα χρόνια? Εμπορικά κέντρα???? Και με τις παρούσες οικονομικές συγκυρίες ποιός θα αγοράζει αγαθά? Μοναδικοί κερδισμένοι οι κατασκευαστές που από ότι δείχνουν τα πράγματα για ακόμη μια φορά βρίσκονται ευνοημένοι από την Πολιτεία η οποία δείχνει να αδιαφορεί για τις μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις από την καταστροφή που συντελείται σε παραγωγικές περιοχές ......

ShareThis