Η ελευθερία του φθόνου

Φθόνος κατά τον Αριστοτέλη (Ρητορική) είναι το θλιβερό συναίσθημα που ταλαιπωρεί κάποιον όταν συγκρίνεται με ομοίους του και διαπιστώνει ότι εκείνοι πέτυχαν, ακόμα κι όταν ο ίδιος δεν έχει πραγματική ζημία από την επιτυχία των άλλων. Φθονεί τους άλλους απλά επειδή είχαν επιτυχία ή ό,τι θεωρεί επιτυχία... Στην περιοχή του φθόνου πρέπει να αναζητήσουμε την εξήγηση για ένα φαινόμενο που πλέον κινητοποιεί (για δικούς τους λόγους) και κυβερνητικούς παράγοντες που προσπαθούν να βρουν λύση. Το πρόβλημα είναι ότι πολλά blog, ίσως τα περισσότερα στην ελληνική γλώσσα, είναι ανώνυμα. Ενα μέσο έκφρασης και δημιουργίας, το οποίο στις περισσότερες δημοκρατικές χώρες λειτουργεί σαν προσωπικό σημειωματάριο, ανοικτό σε όλους, με ιδέες, γνώμες και στιγμές από την καθημερινότητα, στα ελληνικά είναι κυρίως ανώνυμο. Είναι επιπλέον μοναχικό, μαχητικό, συχνά θλιβερό, με παράδοξες εμμονές. Ποιος φόβος αναγκάζει πολίτες να κρύβουν την ταυτότητά τους; Υπάρχουν απόψεις που όταν διατυπωθούν από τους εκφραστές τους, αυτοί διώκονται; Οχι! Ακόμα και οι πιο ακραίες υπερβολές ακούγονται ελεύθερα χωρίς κυρώσεις. Το πρόβλημα είναι ότι μαζί με εκείνους που για λόγους σεμνότητας ή δισταγμού αποφεύγουν να εκτεθούν στην επώνυμη εμφάνιση, ορισμένοι χρησιμοποιούν την ανωνυμία σαν όπλο! Αυτοί μοιράζονται σε δύο κατηγορίες. Υπάρχουν εκείνοι που ικανοποιούνται με το φαντασιακό όφελος του φθόνου που αισθάνονται. Αντλούν ικανοποίηση από την ταπείνωση όποιου μισούν καθώς τον εμφανίζουν υποτιμητικά, μειώνοντάς τον! Είναι οι γραφικοί... Η άλλη κατηγορία «ανώνυμων εκδικητών» είναι χειρότερη. Πέρα από τα φαντασιακά οφέλη του φθόνου επιδιώκουν κι άλλα, υλικά και μετρήσιμα. Η διαδεδομένη ανωνυμία δημιούργησε ένα υβρίδιο επιθετικής ενημέρωσης που αναδεικνύει οτιδήποτε είναι αρνητικό. Καταναλωτές που δεν έχουν εξυπηρετηθεί σωστά από επιχείρηση, υπάλληλοι που καταπιέζονται από εργοδότη, πολίτες που αποκαλύπτουν υποτιθέμενα σκάνδαλα πολιτικών, επιχειρηματιών, καλλιτεχνών. Ολοι μαζί σε μια τρελή κούρσα κακίας, που ανανεώνεται (με νεότερες αποκαλύψεις) κάθε τρία λεπτά ώστε να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού που περιμένει περισσότερο δηλητήριο για τους επώνυμους που φθονεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις «εταιρείες ενημέρωσης» που ανήκουν σε επιχειρηματίες παριστάνουν τα blog ώστε να πείθουν για την ανιδιοτέλειά τους... Οι ανώνυμες καταγγελίες δεν ελέγχονται και πιθανότατα πίσω από τους «αθώους» καταναλωτές, υπαλλήλους κ. λπ. κρύβονται ανταγωνιστές, αντίπαλοι, αντίδικοι κ.λπ. που ανακάλυψαν τον εύκολο τρόπο να δυσφημήσουν. Πίσω από τη βιτρίνα ερασιτεχνικής ενημέρωσης, κρύβονται οι επαγγελματίες της δυσφήμησης. Διαφορετικά δεν δικαιολογείται ο αλτρουισμός όσων απαρνούνται κάθε ηθική και υλική επιβράβευση για τις αποκαλύψεις τους. Ακόμα κι ο blogger που αποκάλυψε τα απόρρητα έγγραφα του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, έγινε διάσημος, ίσως και πλούσιος από την κυκλοφορία του βιβλίου του. Του Σεραφείμ Κωνσταντινίδη

Πηγή Καθημερινή 9.8.2011