ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει σε εξέλιξη μια ενεργή συζήτηση σχετικά με την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων κτιρίων στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Σύλλογοι πολιτών, επιστημονικές ομάδες, ακόμη και ηλεκτρονικά γκρουπ στο Ιντερνετ καταθέτουν απόψεις και συζητούν τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να επαναφέρουν στη ζωή κτίρια που έχουν εγκαταλειφθεί και αποτελούν προβληματικές εστίες στο κέντρο της πόλης.
Οι επίσημες αρχές απούσες, ούτε συγκεκριμένα κίνητρα ούτε επικεντρωμένη στο θέμα πολιτική έχουν να επιδείξουν ώστε να αποτελέσει έναυσμα για τους ιδιοκτήτες που σκέπτονται να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Από την άλλη, όσοι εξ αυτών αποφασίζουν την «αναβίωση» των ακινήτων τους ιδίοις εξόδοις, σκοντάφτουν σε σκοπέλους που αποδεικνύουν όχι απλά την αδιαφορία της πολιτείας αλλά τη συνειδητή πρακτική του αφανισμού των ντοκουμέντων της αρχιτεκτονικής μας ιστορίας.
Σε πρόσφατη ερώτηση στο αρχείο της πολεοδομίας Αθηνών για τον φάκελο τετραώροφου κτιρίου του μεσοπολέμου, η απάντηση ήταν όχι απλώς απογοητευτική αλλά… σοκαριστικά αποστομωτική. «Οι φάκελοι οικοδομικών αδειών προ του έτους 1955 έχουν καταστραφεί μετά την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας». Αυτό το τελευταίο, επισημαίνεται ως αποθάρρυνση ίσως προς όσους είχαν την… όρεξη να ψάξουν το θέμα λίγο παραπάνω. Για εξοικονόμηση, μάλιστα, χρόνου έχει συνταχθεί ειδικό έντυπο που δίδεται ως απάντηση στους αιτούντες που είχαν την ατυχία να αναζητούν στοιχεία για κτίριο προ του ’55. Η επεξήγηση που δίνεται από τους υπαλλήλους με κάπως απολογητικό ύφος είναι ότι όλοι οι σχετικοί φάκελοι έχουν πολτοποιηθεί!
Το ίδιο το κράτος, σε μια πρωτοφανή απόφαση καταστροφής ιστορικών στοιχείων, προέβη στην πολτοποίηση των πολεοδομικών φακέλων επιλύοντας έτσι την αδυναμία του να αποθηκεύσει, εκτιμήσει και συντηρήσει τα σχετικά αρχεία. Φάκελοι που περιείχαν σχέδια και μελέτες, οι οποίες αποτελούν το σπουδαιότερο τεκμήριο για τη δημιουργία του δομημένου περιβάλλοντος της πρωτεύουσας στο πρώτο μισό του προηγούμενου αιώνα έχουν χαθεί διά παντός. Ντοκουμέντα που θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν μια σειρά σχετικών ερευνών, ιστορικών, κοινωνιολογικών μέχρι και των μεθόδων σχεδιασμού της εποχής απλά αφανίστηκαν.
Η πράξη είναι δηλωτική της σχέσης των Νεοελλήνων με την ιστορία του αστικού περιβάλλοντος και τον βαθμό υπευθυνότητας με τον οποίο αντιμετωπίζουν το θέμα. Το αστικό ακίνητο αποτέλεσε πεδίο κέρδους με τις ευλογίες της πολιτείας και οι σχετικές μελέτες ήταν μόνο μια διεκπεραιωτική πράξη για να επιτευχθεί ο στόχος. Η γρήγορη και φτηνή οικοδόμηση που θα απέφερε πολλαπλάσιο κέρδος λόγω της μεγάλης ζήτησης. Και με τις συνέπειες αυτών των επιλογών καλούμαστε να ζήσουμε σήμερα.
Του Γ. Κατσιμπόκη
* Ο Γιώργος Κατσιμπόκης είναι πολιτικός μηχανικός.
Ο πίνακας του Nικολάου Tυπάλδου - Ξυδιά, «Kαφενείο στην πλατεία Bάθης» (ελαιογραφία, 38x53 εκ., aθήνα, Συλλογή Kουτλίδη). H σκηνή που αποτυπώνεται ταιριάζει με όσα γράφει ο Mιχαήλ Mητσάκης στα «Θεάματα του Ψυρρή»: «Kορασίδες, φέρουσαι τας στάμνας των εις χείρας, διευθύνονται συχνά, προς την πλησίον βρύσιν της πλατείας, διά να τας γεμίσουν...».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου