Κενά και "γκρίζες ζώνες" στην πρόταση της Πειραιώς

Εκπληξη, προσδοκίες αλλά και ερωτήματα δημιούργησε η πρόταση που κατέθεσε στην κυβέρνηση η Τράπεζα Πειραιώς για την εξαγορά του 77,8% της Αγροτικής Τράπεζας και του 33,04% του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου έναντι 701 εκατ. ευρώ.

Η πρόταση εξαγοράς μπορεί να τόνωσε την ψυχολογία της χρηματιστηριακής κυρίως αγοράς, κάτω όμως από το πέπλο αυτής της επίδρασης η ασυνήθιστη πρόταση της Πειραιώς περιέχει γκρίζες ζώνες και σημεία που πρέπει να διευκρινιστούν με σαφήνεια. Αν και από το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζεται ότι η κίνηση θα εξυπηρετήσει την προσπάθεια μη αφελληνισμού των τραπεζών. Πολλοί, για παράδειγμα, αμφιβάλλουν για τη βιωσιμότητα και τις προοπτικές του εγχειρήματος. Επιπλέον αμφισβητούν τη δυνατότητα επίτευξης οικονομιών κλίμακας ύψους 300 εκατ. ετησίως. Είναι ενδεικτικό, όμως, ότι ήδη η Stan-dard & Poor's έθεσε την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Τράπεζας Πειραιώς υπό παρακολούθηση για πιθανή υποβάθμιση θεωρώντας ότι η απόκτηση δύο κρατικών τραπεζών θα εξασθενίσει την οικονομική της κατάσταση.

Η πρόταση της Τράπεζας Πειραιώς αλλάζει άρδην τα δεδομένα στην τραπεζική αγορά, καθώς αν γίνει δεκτή όχι μόνο θα οδηγήσει στη δημιουργία της μεγαλύτερης εμπορικής τράπεζας στην Ελλάδα αλλά θα τερματίσει την άμεση κρατική παρουσία στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Αυτό μπορεί να μην είναι απαραίτητα κακό, ωστόσο είναι αντίθετο στο κυβερνητικό πρόγραμμα που τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της παρουσίας του κράτους στον κλάδο. Η αδιανόητη για το κυβερνών κόμμα «εγκατάλειψη» του χρηματοπιστωτικού τομέα κάνει πολλούς να εκτιμούν την πρόταση Σάλλα ως πρώτο βήμα ενός σχεδίου με τελικό στόχο τη συμμετοχή του Δημοσίου στο νέο σχήμα, και την... κρατικοποίηση της Πειραιώς. Υπογραμμίζουν ότι δεδομένων των δυσκολιών στην εξεύρεση κεφαλαίων και ρευστότητας, είναι αμφίβολο αν η Τράπεζα Πειραιώς έχει τη δυνατότητα να καταβάλει τα 700 εκατ. ευρώ της πρότασης.

Κεντρικό σημείο κριτικής είναι το κατά πόσο είναι δυνατό μια τράπεζα που έχει λάβει κρατική βοήθεια από το σχέδιο στήριξης αλλά και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να μπορεί να πραγματοποιεί εξαγορές και μάλιστα κρατικών τραπεζών. Από το κρατικό πακέτο η Τράπεζα Πειραιώς έχει λάβει 370 εκατ. ευρώ με την έκδοση προνομιούχων μετοχών και ρευστότητα συνολικού ύψους 5,9 δισ. ευρώ. Επιπλέον 11,75 δισ. ευρώ έχει αντλήσει από την ΕΚΤ. Είναι σαφές ότι η επιβίωση της Τράπεζας Πειραιώς αλλά και όλων των εμπορικών τραπεζών, οφείλεται πλέον αποκλειστικά σε κρατικούς πόρους. Τώρα, εν πολλοίς, η Τράπεζα Πειραιώς με τον «αέρα» της ρευστότητας που της παρέχει το κράτος επιχειρεί να αγοράσει περιουσιακά στοιχεία του κράτους. Πολλοί αναρωτιούνται αν η κυβέρνηση, όταν με επιμονή μιλούσε τις τελευταίες εβδομάδες για την ανάγκη δημιουργίας μεγάλων σχημάτων, είχε στο μυαλό της την... πώληση της ΑΤΕ και του Τ.Τ. ή αν εννοούσε το αυτονόητο, δηλαδή συγχωνεύσεις ιδιωτικών τραπεζών μέσω ανταλλαγής μετοχών.

Στελέχη τραπεζών υπογραμμίζουν επίσης την ιδιότυπη μορφή της πρότασης: «απρόσκλητη» η Τράπεζα Πειραιώς δήλωσε ότι ενδιαφέρεται να αγοράσει δύο κρατικές τράπεζες και μάλιστα με τον όρο «ή και τις δύο ή καμία». Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν είχε τεθεί θέμα ιδιωτικοποίησης της Αγροτικής ή του Τ.Τ. και οι δύο τράπεζες δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Θεωρούν αυτονόητο ότι αν τεθεί τέτοιο θέμα, θα πρέπει να γίνει με ξεκάθαρη διαδικασία, δίνοντας τη δυνατότητα συμμετοχής σε όλους. Προσθέτουν επίσης ότι δεν νοείται να πωληθούν δύο τράπεζες ως «πακέτο»: κάτι τέτοιο δεν έχει προηγούμενο, αντιβαίνει τους κοινοτικούς κανονισμούς και σε κάθε περίπτωση αν προχωρήσει ένας συνδυαστικός διαγωνισμός, θα μπορεί να θεωρηθεί κι ως «φωτογραφικός» υπέρ της Πειραιώς. Σε κάθε περίπτωση, όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι η κίνηση της Τράπεζας Πειραιώς, ανεξαρτήτως της τύχης της, αποτελεί το πρώτο βήμα για την εκκίνηση ενός νέου κύκλου συγκέντρωσης δυνάμεων στον κλάδο. Θεωρούν δε ότι η πρόταση ουσιαστικά ανοίγει τις διαδικασίες και τη διαπραγμάτευση για τη διαμόρφωση του νέου τραπεζικού χάρτη της χώρας.

Το 2006, το 7% πουλήθηκε 328 εκατ.

Αναλυτές αναδεικνύουν το ζήτημα των αποτιμήσεων. Σημειώνουν ότι το 2006 η τότε κυβέρνηση είχε εισπράξει περίπου 328 εκατ. ευρώ για την πώληση του 7,18% των μετοχών της Αγροτικής και σήμερα η Πειραιώς προσφέρει 370 εκατ. ευρώ για την απόκτηση του... 77,3% των μετοχών της ίδιας τράπεζας! Εντονότερες είναι οι αιτιάσεις για το Τ. Τ., το πλεόνασμα καταθέσεων του οποίου το καθιστά πολύφερνη νύφη. Δεν είναι τυχαίο ότι την άνοιξη του 2008 όταν η Eurobank προχώρησε στην επενδυτική, όπως τη χαρακτήρισε, κίνηση για την απόκτηση του 6% του Τ. Τ., η Εθνική Τράπεζα έσπευσε αμέσως να χτίσει ανάλογη «επενδυτική» θέση αποκτώντας επίσης το 6% των μετοχών του Τ. Τ. Τότε η Eurobank είχε προσφέρει 10 ευρώ ανά μετοχή και η Εθνική περίπου 13 ευρώ ανά μετοχή, δηλαδή 10 ευρώ περισσότερα από την τιμή που η Πειραιώς προσφέρει σήμερα.

Για την αποσαφήνιση των ερωτημάτων και των προβληματισμών που έχουν δημιουργηθεί από την πρόταση εξαγοράς της Πειραιώς, η «Κ» απευθύνθηκε στη διοίκηση της τράπεζας, ζητώντας την επίσημη τοποθέτησή της για μια σειρά από θέματα, όπως:

1. Για τη δυνατότητα υλοποίησης εξαγορών δημοσίων τραπεζών ενώ αντλεί κεφάλαια από το κρατικό πρόγραμμα στήριξης και την ΕΚΤ. Η Πειραιώς υποστηρίζει πως «είναι λάθος η άποψη ότι το τίμημα που προσφέραμε χρησιμοποιεί χρήματα από το πρόγραμμα ενίσχυσης ρευστότητας των τραπεζών. Οι τράπεζες πήραν χρήματα από το πρόγραμμα για την ενίσχυση της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας, τα οποία διέθεσαν εξ ολοκλήρου για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Αλλωστε, η χρήση των κονδυλίων αυτών ελέγχεται σε μηνιαία βάση από το Συμβούλιο Εποπτείας Τραπεζών, το οποίο λειτουργεί υπό την εποπτεία του υπ. Οικονομικών και του διοικητή της ΤτΕ. Ο νόμος για την ενίσχυση της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας δεν βάζει κανένα νομικό, οικονομικό ή άλλου τύπου περιορισμό σε συνήθεις επιχειρηματικές ενέργειες, όπως προτάσεις εξαγορών και συγχωνεύσεων. Κάθε άλλη προσέγγιση είναι όχι μόνο νομικά λάθος αλλά και αντιβαίνει προς τις δημοσιοποιημένες προτροπές της κυβέρνησης, της ΤτΕ, της Ε. Ε. και του ΔΝΤ για συνένωση δυνάμεων και δημιουργία ισχυρότερων τραπεζικών οργανισμών».

2. Για τις πραγματικές δυνατότητες εφαρμογής της πρότασης εξαγοράς της ΑΤΕ και του Τ. Τ., η Πειραιώς υπογραμμίζει ότι η πρόταση είναι επίσημη και δεσμευτική και υποβλήθηκε από τον πρόεδρό της στον υπ. Οικονομικών. «Η πρόταση είναι απολύτως εφαρμόσιμη, καθώς βασίζεται σε συγκεκριμένο και αναλυτικό επιχειρηματικό σχέδιο που αποδεικνύει τη βιωσιμότητα και επιτυχία του εγχειρήματος. Ο νέος τραπεζικός όμιλος θα έχει ηγετική θέση στην ελληνική αγορά με πολύ ικανοποιητική ρευστότητα για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στην πρόταση που υποβλήθηκε στον υπ. Οικονομικών. Επίσης, η υλοποίηση της πρότασης αυτής δημιουργεί μεγάλες συνέργειες προς όφελος πελατών, εργαζομένων, μετόχων και των τριών τραπεζών, αλλά και της ελληνικής οικονομίας γενικότερα».

3. Για το χαμηλό τίμημα που προσφέρεται για την Αγροτική, υποστηρίζει ότι για την αποτίμηση της πρότασης που υποβλήθηκε έχουν ληφθεί υπόψη οι τρέχουσες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά. «Ως γνωστό, οι τιμές των μετοχών όλων των ελληνικών τραπεζών στο Χ. Α. έχουν μειωθεί δραματικά λόγω της πολύ αρνητικής εικόνας της ελληνικής οικονομίας και κυμαίνονται πολύ κάτω από την πραγματική αξία τους ακόμη και την καθαρή τους θέση (Price/ Book Value = 0,5 περίπου). Μόνη εξαίρεση από όλες τις ελληνικές τράπεζες αποτελεί η τιμή της Αγροτικής που λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης των μετοχών της στα χέρια του Δημοσίου παραμένει σημαντικά πάνω από την καθαρή της θέση (Price/ Book Value = 2 περίπου)».

4. Για το ενδεχόμενο η πρόταση να σχετίζεται με τα διενεργούμενα stress tests η διοίκηση της τράπεζας υπογραμμίζει ότι η υποβληθείσα πρόταση δεν έχει καμία σχέση με τα σενάρια ακραίων καταστάσεων που διενεργεί η αρμόδια αρχή της Ε. Ε. σε συνεργασία με την ΤτΕ. Τα stress tests αυτά έχουν ήδη ολοκληρωθεί από τις ελληνικές τράπεζες και αποσταλεί στην ΤτΕ, για δε τα αποτελέσματα θα υπάρξει σχετική ανακοίνωση το 3ο 10ημερο του Ιουλίου από την Ε. Ε. και την ΤτΕ. «Για την Τράπεζα Πειραιώς τα αποτελέσματα της άσκησης είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά και κινούνται σημαντικά υψηλότερα από το αποδεκτό όριο ακόμη και στο πιο ακραίο δυσμενές σενάριο. Και αυτό θα το διαπιστώσετε σε 10 ημέρες» υπογραμμίζουν.

Πηγή Καθημερινή

18.7.2010