Η είδηση μας έρχεται από το Μόναχο, όπου ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, μιλώντας το περασμένο Σάββατο σε διάσκεψη για την ασφάλεια, ανήγγειλε την αποτυχία του πολυπολιτισμικού μοντέλου, στο οποίο η χώρα του βασίστηκε για την κοινωνική απορρόφηση των μεταναστών από τις χώρες της Κοινοπολιτείας τη δεκαετία του 1970. «Η γνησίως φιλελεύθερη κοινωνία», είπε ο Ντέιβιντ Κάμερον, «πιστεύει σε συγκεκριμένες αξίες τις οποίες προωθεί ενεργά. Ελευθερία του λόγου. Ελευθερία της θρησκευτικής πίστης. Κράτος δικαίου. Ισα δικαιώματα, ανεξαρτήτως φυλής, φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Και λέει στους πολίτες της: Αυτά μας προσδιορίζουν ως κοινωνία. Το να ανήκεις εδώ σημαίνει ότι πιστεύεις σε αυτά».
Στο πλαίσιο αυτού του προβληματισμού, εξήγγειλε, επίσης, τον αυστηρότερο έλεγχο των ισλαμικών οργανώσεων της Βρετανίας, αρκετές των οποίων τυγχάνουν μάλιστα κρατικής χρηματοδότησης: «Ας κρίνουμε αυτές τις οργανώσεις: Πιστεύουν στην οικουμενικότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων των γυναικών και των ατόμων διαφορετικής θρησκείας; Πιστεύουν στην ισονομία; Πιστεύουν στη δημοκρατία και στο δικαίωμα των πολιτών να εκλέγουν την κυβέρνησή τους; Ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση ή τον κοινωνικό διαχωρισμό;»
Στην βρετανική κοινωνία, τίποτε από αυτά που είπε ο Κάμερον δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία, έστω και αν η θέση του προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις από την αριστερή πτέρυγα των Εργατικών. Η αντίστροφη μέτρηση για το πολυπολιτισμικό μοντέλο ξεκίνησε την επαύριο των βομβιστικών επιθέσεων της 7ης Ιουλίου 2005, όταν οι Βρετανοί είδαν κατάπληκτοι ότι οι βομβιστές, που είχαν προκαλέσει τον θάνατο 52 ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 600, ήταν όλοι τους πακιστανικής καταγωγής, γεννημένοι στη Βρετανία και, εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, έδειχναν πλήρως ενσωματωμένοι στην κοινωνία της.
Τι πήγε στραβά σε μια κοινωνία που υπερηφανευόταν για την ανεκτικότητα της προς το διαφορετικό, όπως η βρετανική; Το πρόβλημα ανάγεται στον ηθικό σχετικισμό που επικράτησε τις τελευταίες δεκαετίες, σύμφωνα με τον σερ Τζόναθαν Σακς, καθηγητή της Φιλοσοφίας στο επάγγελμα και Αρχιραββίνο της Βρετανίας. Στο βιβλίο που εξέδωσε το 2007, με τον τίτλο «Το σπίτι που χτίζουμε μαζί: Αναδημιουργώντας την κοινωνία», ο Σακς παραθέτει σκέψεις που αφορούν όχι μόνον τους Βρετανούς, αλλά και τη δική μας κοινωνία:
«Τι συμβαίνει όταν χάνουμε την κοινωνική συναίνεση για ζητήματα ηθικής; Η ηθική υποβιβάζεται στο επίπεδο του γούστου, το καλό και το κακό πέφτει στο επίπεδο της διάκρισης μεταξύ εύγευστου και άνοστου. Μου αρέσει αυτό, δεν μου αρέσει το άλλο. Φανταστείτε δύο ανθρώπους, ο ένας εκ των οποίων λέει: “Μου αρέσει το παγωτό”, ενώ ο άλλος λέει: “Δεν μου αρέσει”. Δεν συζητούν. Απλώς ο καθένας τους δηλώνει την προτίμησή του. Εχουμε χάσει τη βάση της ηθικής ως κοινό σύνολο αξιών που κρατάει την κοινωνία ενωμένη. Ζούμε στην εποχή “μετά την αρετή”, δηλαδή σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον ρόλους και καθήκοντα μέσα σε ένα σύνολο σταθερών κοινωνικών δομών. Οταν συμβαίνει αυτό, η ηθική γίνεται ένα σκέτο πρόσχημα. Οι διαφωνίες γίνονται ατελείωτες και ανυπόφορες. Η επαρκής απάντηση στην διαφορετική άποψη είναι το: “Ποιος το λέει αυτό;”. Σε μια αντιπαράθεση ιδεών, όπου δεν υπάρχουν κοινά μέτρα και σταθμά, η δυνατότερη φωνή κερδίζει και ο τρόπος για να νικήσεις τους αντιπάλους είναι να τους γελοιοποιήσεις. Εάν δεν υπάρχει συμφωνημένη ηθική αλήθεια, δεν μπορούμε πια να συλλογιστούμε από κοινού. Η αλήθεια γίνεται υποκειμενική ή σχετική, τίποτε παραπάνω από μια κατασκευή, μια αφήγηση, ένας τρόπος ανάμεσα στους πολλούς για να πεις την ιστορία. Ο καθένας αντιπροσωπεύει μιαν άποψη και κάθε άποψη γίνεται η έκφραση μιας ομάδας. Υπ’ αυτήν την έννοια, ο Δυτικός πολιτισμός παύει να είναι αλήθεια και γίνεται απλώς η ηγεμονία μιας άρχουσας τάξης».
Εμείς, βέβαια, ως πρωτοπόροι του ευρωπαϊκού πολιτισμού, έχουμε ήδη φθάσει στο σημείο που περιγράφει ο Σακς. Με τη διαφθορά να έχει διαβρώσει τους θεσμούς και τον «εκδημοκρατισμό» του καφενείου να ορθώνει μόνον δικαιώματα και να περιφρονεί υποχρεώσεις, έχουμε πετύχει ένα επίπεδο κατακερματισμού μεταξύ ομάδων με κοινά συμφέροντα, μπροστά στον οποίο ωχριούν οι καταστάσεις που ανησυχούν τον Σακς. Οσο για την πολυπολιτισμικότητα και την αποτυχία της, δεν πρέπει να ανησυχούμε. Στην Ελλάδα της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης, της χρόνιας αβελτηρίας ενός κράτους που δραστηριοποιείται μόνον όταν το πρόβλημα εκραγεί, η πολυπολιτισμικότητα απέτυχε προτού καν υπάρξει ως πολιτική του κράτους...
Του Στέφανου Κασιμάτη
Πηγή Καθημερινή
8.2.2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου