Η ιστορία του Αγίου Στεφάνου συμπυκνώνει το «πόσο εύκολα καταπατούνται οι νόμοι» και... χτίζεται το πράσινο.
Πριν από 20 χρόνια, ένα μεγάλο τμήμα αυτού που σήμερα γνωρίζουμε ως Αγιο Στέφανο ήταν πυκνό δάσος. Μια «ύποπτη» απόφαση του 1976 και η χρόνια ολιγωρία της διοίκησης οδήγησε στη συστηματική καταστροφή του δάσους και στη δημιουργία μιας μοντέρνας «μεζονετούπολης». Μιας πόλης που χτίστηκε σε «πήλινα πόδια» από νομικής άποψης, καθώς αποδείχθηκε ότι εκατοντάδες οικοδομικές άδειες εκδόθηκαν κατά παράβαση του νόμου! Οι προσπάθειες να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο προσκρούουν σε σοβαρά νομικά, πολεοδομικά και ηθικά ζητήματα: πρέπει να νομιμοποιηθούν παρανόμως τα τετελεσμένα ώστε να σταματήσει η καταστροφή του δάσους; Πώς προστατεύεται ο πολίτης που έχτισε στον Αγιο Στέφανο με άδεια της πολεοδομίας, η οποία αργότερα κρίθηκε άκυρη; Και εν τέλει, ποιος θα πληρώσει για το κερδοσκοπικό παιχνίδι που στήθηκε στην περιοχή;
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στις αρχές του αιώνα, στην περιοχή που σήμερα καταλαμβάνει ο Αγιος Στέφανος και η Ανοιξη υπήρχαν λίγοι διάσπαρτοι οικισμοί, με μεγαλύτερο το (παλαιό) Μπογιάτι. Στα 1924 δημιουργήθηκε ένας νέος οικισμός, με τον ερχομό 70 οικογενειών προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη, στη σημερινή θέση του Αγίου Στεφάνου. Η κοινότητα Αγίου Στεφάνου συστήθηκε το 1929.
Το 1955 ένας νόμος που προσπάθησε να σταματήσει την επέκταση της Αθήνας (εκ των πραγμάτων χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία) όρισε ένα «εργαλείο» για τον καθορισμό των ορίων των παλαιών οικισμών, που δημιουργήθηκαν πριν από το 1923. Σε αυτούς τους οικισμούς συμπεριελήφθη και η κοινότητα του Αγίου Στεφάνου, με όρια που περιελάμβαναν 42 κτίσματα. Ωστόσο, η απόφαση καθορισμού των ορίων αργότερα ακυρώθηκε και έτσι το τι θεωρείται εκτός και εντός οικισμού (άρα και αν επιτρέπεται να χτιστεί και με ποιους όρους) έμεινε στον αέρα.
Το 1976 μια νομαρχιακή απόφαση ήρθε να περιπλέξει τα πράγματα. Η απόφαση καθόρισε τα όρια του οικισμού του Αγίου Στεφάνου, περιλαμβάνοντας όμως τεράστια έκταση, που αγγίζει τα 3.000 στρέμματα. Ο λόγος είναι απλός: οι οικισμοί προ το 1923 εκφεύγουν των περιορισμών της δασικής νομοθεσίας, επομένως το δάσος μπορούσε να χτιστεί. Στη συνέχεια άρχισαν να εκδίδονται οικοδομικές άδειες και το δάσος γύρω από τον οικισμό άρχισε να οικοδομείται.
Η κατάσταση άρχισε να περιπλέκεται το 1982. Μετά μια πυρκαγιά, κηρύχθηκε αναδασωτέα (ως δημόσια διακατεχόμενη και δασική) μια έκταση 550 στρεμμάτων στην κοινότητα Αγίου Στεφάνου. Η έκταση αυτή κάλυπτε μεγάλο μέρος της φερόμενης από την απόφαση του 1976 περιοχής εντός ορίων οικισμού. Παρ’ όλα αυτά η πολεοδομία συνέχισε να χορηγεί άδειες.
Πόρισμα καταπέλτης
Το 1985 έρχεται το Συμβούλιο της Επικρατείας να κρίνει ότι η απόφαση του 1976 «στερείται κύρους». Ωστόσο, η πολεοδομία Καπανδριτίου συνέχισε να εκδίδει οικοδομικές άδειες, ενώ η νομαρχία Ανατολικής Αττικής απέφυγε να αντικαταστήσει την απόφαση του 1976. Το 1999 ασχολείται με την υπόθεση ο Συνήγορος του Πολίτη. Το πόρισμά του ήταν καταπέλτης, καθώς αμφισβήτησε τη νομιμότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών με τους όρους που ισχύουν για τους οικισμούς προ του 1923. Το επιχείρημα του πορίσματος είναι απλό: αποκλείεται ο μικρός προσφυγικός οικισμός της δεκαετίας του ’20 να καταλάμβανε έκταση μεγαλύτερη των 3.000 στρεμμάτων. Επιπλέον η επίμαχη περιοχή έχει χαρακτηριστεί δασική και συνεπώς παρανόμως οικοδομείται.
Ομως ο Αγιος Στέφανος συνεχίζει να χτίζεται κανονικά. Το 2005 έρχεται νέα απόφαση του ΣτΕ να κρίνει ότι κακώς εκδίδονται οικοδομικές άδειες στην αναδασωτέα περιοχή του Αγίου Στεφάνου και έτσι η πολεοδομία σταματά. Με την απόφαση επιβεβαιώνεται πως όλες οι άδειες που εκδόθηκαν στη συγκεκριμένη περιοχή από το 1982 έως το 2005 είναι παράνομες. Το 2006 γίνεται μια απόπειρα από το ΥΠΕΧΩΔΕ να εγκρίνει πολεοδομική μελέτη για τον Αγιο Στέφανο, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του υπουργείου Γεωργίας, που θεωρεί τις επίμαχες εκτάσεις δασικές. Και τα πράγματα έχουν μείνει εκεί...
Η λίμνη Μαραθώνα, το «Πεντελικό κάλλος» και τα ρέματα
Την προηγούμενη Τρίτη, ομάδα βουλευτών της Αττικής υποστήριξαν στη Βουλή προσθήκη στο σχέδιο νόμου για τα πυρόπληκτα της Αττικής, σχετικά με την υπόθεση του Αγίου Στεφάνου και της Ανοιξης. Η προσθήκη, με άξονα να αναγνωρίσει η Πολιτεία την οριοθέτηση του 1976 (που όμως έχει ακυρωθεί από το ΣτΕ!) δεν «πέρασε».
Η κατάσταση όμως βρίσκεται σε αδιέξοδο. «Η αναγνώριση των ορίων του 1976 είναι η μόνη λύση», εκτιμά στην «Κ» ο κ. Δημ. Χριστοφιλόπουλος, δικηγόρος, που ασχολείται για χρόνια με το θέμα, από την πλευρά των κατοίκων Αγίου Στεφάνου και Ανοιξης. «Την ευθύνη άλλωστε δεν την έχουν οι πολίτες που χτίζουν με νόμιμη άδεια οικοδομής, αλλά αυτός που έχει την ευθύνη να προστατεύσει τα δάση».
«Δυστυχώς, όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, το πρόβλημα διαιωνίζεται. Κι εμείς που τόσα χρόνια καταγγέλλαμε όλη αυτή την κομπίνα που στήθηκε για να χτίσουν ορισμένοι, πλέον τασσόμαστε υπέρ της τροπολογίας», λέει στην «Κ» ο εκδότης Γιώργος Δαρδανός, από την Επιτροπή Περιβάλλοντος Αγίου Στεφάνου. «Για να σώσουμε το δάσος, πρέπει να βάλουμε μια γραμμή: να εξαιρέσουμε τη λεκάνη της λίμνης Μαραθώνα, το “Πεντελικό κάλλος” και τα ρέματα, αλλά και όσα τμήματα δάσους έχουν διασωθεί μέσα στον Αγιο Στέφανο και να νομιμοποιήσουμε τα υπόλοιπα με αυστηρούς όρους. Αλλιώς, αυτή η καταστροφή του δάσους θα συνεχιστεί. Οι μόνοι που επωφελούνται από αυτή την κατάσταση είναι οι μεσίτες και οι οικοπεδοφάγοι».
Του Γιωργου Λιαλιου
Πηγή Καθημερινή
31.1.2010
* Τίτλος του πίνακα «Στο δάσος», 1905, λάδι σε καμβά, Ίδρυμα Barnes, Merion, Πενσυλβανία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου