Βαλκανική "έκρηξη" βλέπουν οι ΗΠΑ

Για «ντόμινο αστάθειας» στα Βαλκάνια ανησυχούν οι Αμερικανοί. Στην κατάθεσή του στην Επιτροπή Πληροφοριών της Γερουσίας την περασμένη Τρίτη 2 Φεβρουαρίου ο διευθυντής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών Ντένις Μπλερ παρουσίασε την «Ετήσια Εκτίμηση Απειλής» (Αnual Τhreat Αssessment) για το 2010 και αναφέρθηκε στα Βαλκάνια ως την κύρια πρόκληση για τη σταθερότητα στην Ευρώπη. Ο «τσάρος» των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών εστίασε μάλιστα την προσοχή του στη ΒοσνίαΕρζεγοβίνη και στο Κοσσυφοπέδιο, χωρίς να παραλείψει τη σημασία της Σερβίας. Οπως όμως πληροφορείται «Το Βήμα», η αλλαγή της στάσης της Ουάσιγκτον θα έχει επιπτώσεις και στις κινήσεις της ελληνικής διπλωματίας στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων.

Πέραν όμως των παρατηρήσεων του κ. Μπλερ, διπλωματικές πηγές και αναλυτές από τις Ηνωμένες Πολιτείες εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι σε αντίθεση με την οκταετία Μπους «οι ΗΠΑ επιστρέφουν στα Βαλκάνια», καθώς μάλιστα στην κυβέρνηση Ομπάμα υπάρχουν πολλά στελέχη από την εποχή του προέδρου Κλίντον που χειρίστηκαν τις κρίσεις στην περιοχή τη δεκαετία του 1990. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Στάινμπεργκ , ακόμη και ο «πολύς» Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ (ασχέτως αν είναι προς το παρόν ειδικός απεσταλμένος για το Αφγανιστάν και το Πακιστάν). Είναι δε χαρακτηριστικό ότι λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, τον Φεβρουάριο του 2009, ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν συναντήθηκε με ηγέτες της κοσοβάρικης ηγεσίας στον Λευκό Οίκο, ενώ στη συνέχεια, τον Μάιο του 2009, πραγματοποίησε περιοδεία σε Σαράγεβο, Βελιγράδι και Πρίστινα.

Το απόσπασμα από την κατάθεση του κ. Μπλερ στην αρμόδια επιτροπή της Γερουσίας δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. «Τα γεγονότα στα Βαλκάνια θα αποτελέσουν πάλι τις κύριες προκλήσεις για τη σταθερότητα στην Ευρώπη το 2010. Η δύσκολη διεθνοτική συγκυριαρχία στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη και το ζήτημα της σερβικής μειονότητας στο Κοσσυφοπέδιο,ιδιαίτερα στο Βόρειο Κοσσυφοπέδιο, παραμένουν πηγές έντασης που απαιτούν την εμπλοκή της λύσης, διπλωματική και στρατιωτική. Εκτιμούμε ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη διατηρούν σημαντική επιρροή στα Δυτικά Βαλκάνια.Η φύση της εμπλοκής τους θα επηρεάσει σημαντικά τη μελλοντική πορεία της περιοχής». Εξειδικεύοντας για τη Βοσνία, ο «τσάρος» των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών σημείωσε ότι δεν είναι τόσο η «εκτεταμένη βία ή η επίσημη διάσπαση του κράτους που μοιάζει άμεση», όσο οι αντικρουόμενες «ατζέντες των τριών εθνοτικών ομάδων» (Μουσουλμάνοι, Σέρβοι, Κροάτες) που εμποδίζουν την ενίσχυση της εξουσίας της κεντρικής κυβέρνησης και την πορεία της χώρας προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Και αναφέρεται στην παρελκυστική τακτική που ακολουθεί κατά καιρούς η ηγεσία της Σερβικής Δημοκρατίας, εμποδίζοντας τις μεταρρυθμίσεις που είχαν προτείνει Αμερικανοί και Ευρωπαίοι πριν από λίγους μήνες. Οσο για το Κοσσυφοπέδιο, ο κ. Μπλερ λέει ότι και το 2010 θα παραμείνει εξαρτημένο από τη διεθνή κοινότητα για οικονομική βοήθεια, καθώς και για διπλωματική υποστήριξη ή για την ασφάλειά του.

Αμερικανοί αναλυτές σημειώνουν ότι «σε μια περίοδο που η οικονομική κρίση πλήττει σοβαρά τις οικονομίες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, ο εθνικισμός θα μπορούσε να αποτελέσει βαλβίδα αποσυμπίεσης για τις ηγεσίες . Η διαμάχη Μουσουλμάνων και Σέρβων στη Βοσνία ίσως να προκαλούσε αντιδράσεις στο Βελιγράδι,το οποίο εξακολουθεί να μη βλέπει με καλό μάτι την ανεξάρτητη πορεία που έχει χαράξει το Κοσσυφοπέδιο». Εκεί, μία σπίθα (όπως π.χ. μια απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης υπέρ της προσφυγής της Σερβίας για το παράνομο της μονομερούς ανακήρυξης της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου) θα μπορούσε να ανάψει τα πάθη μεταξύ Σέρβων και Αλβανών. «Η Ουάσιγκτον δεν θα επιθυμούσε κάτι τέτοιο» , συνεχίζουν οι ίδιοι κύκλοι, «σε μια περίοδο που επιθυμούν να ξαναβάλουν τη Σερβία στη “βαλκανική εξίσωση”».

«Το παζλ θα μπορούσε να συμπληρωθεί από μια νέα διεθνοτική διαμάχη Σλάβων και Αλβανών στην πΓΔΜ» σχολιάζουν διπλωματικές πηγές. «Οι Αλβανοί γνωρίζουν ότι η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, κυρίως, και στην ΕΕ θα τους διασφαλίσει. Οσο όμως το θέμα της ονομασίας μένει άλυτο, αυτό το ενδεχόμενο απομακρύνεται. Η Ουάσιγκτον δεν θα το ήθελε αυτό.Και πιέζει την ελληνική κυβέρνηση να επιδείξει ρεαλισμό.Το τελευταίο που θα ήθελαν οι ΗΠΑ είναι να επαναληφθούν τα γεγονότα του 2001. Μην αποκλείσετε το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να επαναφέρει πολύ σύντομα στο τραπέζι του ΝΑΤΟ την ένταξη των Σκοπίων» καταλήγουν.

Πηγή Το Βήμα

6.2.2010