Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2010

Λιανικό εμπόριο : Ερχεται καταιγίδα λουκέτων

«Λουκέτα» αναμένονται από τέλος Φεβρουαρίου και μετά, αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα στήριξης των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αν και το λιανικό εμπόριο στη χώρα μας βρίσκεται ακόμη σε περίοδο ανάπτυξης, με τους μεγάλους ομίλους να προσθέτουν συνεχώς νέα καταστήματα στα δίκτυά τους, οι έμποροι προβληματίζονται έντονα λόγω των αρνητικών επιπτώσεων που προκαλεί η οικονομική κρίση. Όσο διαρκεί η στασιμότητα στην αγορά τόσο μεγαλώνει ο φόβος τους για μια παρατεταμένη κρίση, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν σε δυσοίωνες προβλέψεις ως προς τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν. Η κρίση πλήττει κυρίως τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά, όπως έπιπλα και οικιακό εξοπλισμό, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, ένδυση - υπόδηση. Η πλειοψηφία των επιχειρηματιών αυτών πιστεύει ότι, εάν και η περίοδος των χειμερινών εκπτώσεων (ή ακόμα και η εορτή του Πάσχα) δεν φέρει τα επιθυμητά για τα ταμεία τους αποτελέσματα, τότε οι απολύσεις και κατ΄επέκταση τα λουκέτα θα είναι αναπόφευκτα. Πολλές από τις επιχειρήσεις, όπως επισημαίνουν πηγές του κλάδου, έχουν ξεμείνει από ρευστό και οι θέσεις εργασίας που έχουν χαθεί το τελευταίο χρόνο υπερβαίνουν τις 20.000. 
Συμφωνία με εργαζόμενους 
«Οι επιχειρήσεις δεν έχουν λεφτά ούτε για να καταβάλουν αποζημιώσεις στους εργαζόμενους που θέλουν να απολύσουν», τονίζει επιχειρηματίας της αγοράς. Ο ίδιος αναφέρει ότι, τελευταία παρατηρείται το οξύμωρο φαινόμενο οι εργοδότες να κάνουν μια άτυπη συμφωνία με τους εργαζόμενους, τους οποίους πληρώνουν με «μαύρα» λεφτά, για να αποφεύγουν τις εισφορές. Οι εργαζόμενοι από το να μην πληρώνονται καθόλου, αποδέχονται τη μαύρη εργασία, ενώ γράφονται και στον ΟΑΕΔ και συμπληρώνουν το εισόδημά τους με το επίδομα ανεργίας. Η επιδημία των «λουκέτων» έχει ξεκινήσει από το 2009, όπου πάνω από 10.000 εμπορικές επιχειρήσεις έριξαν «τίτλους τέλους» στις δραστηριότητές τους. 
Μάλιστα, σύμφωνα με την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), ο αριθμός των απασχολουμένων στο εμπόριο μειώθηκε κατά 2,8% στο τρίτο τρίμηνο του 2009, έναντι του αντίστοιχου τρίμηνο του 2008, μείωση που μεταφράζεται σε απώλεια 23.600 θέσεων εργασίας. Επίσης, το ίδιο διάστημα ο αριθμός των εργοδοτών μειώθηκε στο εμπόριο κατά 10% και ανέρχεται πλέον σε 97.600 άτομα, ενώ κατά 4% μειώθηκε ο αριθμός των αυτοαπασχολουμένων. 
Αξίζει να σημειωθεί ότι το εξαιρετικά μεγάλο αυτό ποσοστό αφορά κυρίως «λουκέτα» επιχειρήσεων και σε πολύ μικρότερο βαθμό συνταξιοδοτήσεις των εργοδοτών και αποχώρηση από το επάγγελμα. Βάσει των παραπάνω, αποδεικνύεται ότι, μέσα στο ιδιαίτερα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί, οι επιχειρήσεις που αναγκάζονται να βάλουν λουκέτο αυξάνονται συνεχώς, ενώ κάποιες αναζητούν εναγωνίως την προστασία κάποιου στρατηγικού επενδυτή. Κάποιες άλλες, πάλι, σπεύδουν να συγχωνευτούν με υγιέστερες οικονομικά εταιρείες, ενώ παράλληλα εφαρμόζουν προγράμματα λιτότητας, με στόχο να περιορίσουν στο ελάχιστο δυνατόν τις λειτουργικές τους δαπάνες. 

Συνεταιρισμοί ηλεκτρικών ειδών 

Στους συνεταιρισμών ηλεκτρικών ειδών η κατάσταση είναι τεταμένη από πέρυσι και φέτος ενδεχομένως να κορυφωθεί. Στελέχη της αγοράς αναφέρουν ότι ο εξοντωτικός πόλεμος τιμών που γίνεται κυρίως από τις μεγάλες αλυσίδες, σε συνδυασμό με τα πολυάριθμα καταστήματα πώλησης ηλεκτρικών συσκευών που είναι περισσότερα από όσα χρειάζεται και αντέχει η ελληνική αγορά, θα σημάνει έναν νέο κύκλο εξαγορών, συγχωνεύσεων, αλλά και λουκέτων. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι Κασσάνδρες της αγοράς ψιθυρίζουν ότι έως τα τέλη του 2010 ο αριθμός των συνεταιρισμών στην Ελλάδα θα περιοριστεί σημαντικά. Σήμερα στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται 9 συνεταιρισμοί με 650 καταστήματα και πραγματοποιούν το 35% του συνολικού τζίρου της αγοράς. Οι τέσσερις μεγαλύτεροι σε μερίδιο είναι οι Expert, Electronet, Mαgnet Electric και ΣΕΗΟΣ Euronics. 

Πέρυσι, δύο συνεταιρισμοί ηλεκτρικών συσκευών οδηγήθηκαν σε λουκέτο, καθώς δεν άντεξαν τον πόλεμο τιμών που κυριαρχεί και δεν άσκησαν σωστή διαχείριση. Η Magnet Electric με 110 σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα και μερίδιο αγοράς περί το 5% χρεοκόπησε, ενώ λουκέτο έβαλε και ο μικρότερος σε μέγεθος και μερίδια συνεταιρισμός ΑΚΗΣ με δραστηριότητα στη Β. Ελλάδα. 50% κάτω ο τζίρος σε έπιπλα και οικιακό εξοπλισμό Υπό τη σκιά των ακάλυπτων επιταγών που έχουν κατακλύσει την αγορά, οι επιχειρήσεις επίπλου και οικιακού εξοπλισμού ζουν συνεχώς με τον φόβο νέων λουκέτων και απολύσεων. Με τους τζίρους τους να έχουν υποχωρήσει περισσότερο από 50% το 2009 και το 100% των συναλλαγών να πραγματοποιείται στη χονδρική με μεταχρονολογημένες επιταγές που ξεκινούν από πέντε μήνες και μπορεί να φτάσουν στις ακραίες περιπτώσεις και το ένα έτος, οι επιχειρήσεις επίπλου βλέπουν ότι βρίσκονται προ των πυλών του αφανισμού. Ο μεγαλύτερος αριθμός των εταιρειών διανύει περίοδο εξυγίανσης. Κάποιες έχουν ήδη συρρικνώσει το δίκτυό τους προχωρώντας στο κλείσιμο καταστημάτων ακόμη και σε κεντρικά σημεία. 

Την ίδια ώρα, φημολογείται ότι ένας ισχυρός «παίκτης» του κλάδου αναζητά ενδιαφερόμενο αγοραστή (ή στρατηγικό επενδυτή) προκειμένου να λάβει την αναγκαία οικονομική ανάσα. Βασικοί παράγοντες που οδηγούν τον κλάδο στον αφανισμό, 
  • η «ξέφρενη» εισαγωγή προϊόντων από τρίτες χώρες και 
  • η ταχύτατη επέκταση των πολυεθνικών αλυσίδων, την στιγμή που οξύνεται το πρόβλημα ρευστότητας και μειώνεται η αγοραστική δύναμη. 
Σε έξαρση το παρεμπόριο 
Δύσκολη χρονιά για ένδυση και υπόδηση H πληθώρα των επιχειρήσεων και οι μεγάλες επενδύσεις που έγιναν στον κλάδο της ένδυσης και υπόδησης φαίνεται ότι βρίσκονται σε πλήρη αναντιστοιχία με το αγοραστικό ενδιαφέρον. Μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων κάνουν λόγο για μια από τις χειρότερες εμπορικές περιόδους που βιώνουν. Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αρκετές από τις οποίες απειλούνται με λουκέτο, καθώς ασφυκτιούν υπό το βάρος των δυσβάσταχτων υποχρεώσεών τους και έχουν εξαντλήσει την υπομονή των πιστωτών τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης, το θέμα που έχει προκύψει με την Elite, μία από τις μεγαλύτερες υποδηματοποιίες της χώρα. Με τις εγκαταστάσεις της να βρίσκονται υπό κατάληψη και το δίκτυο καταστημάτων της να είναι αντιμέτωπο με έλλειψη εμπορεύματος, η επιχείρηση αναζητά τρόπο να βγει από την κρίση που εκδηλώθηκε στα ταμεία της το περασμένο χρόνο. Οι τράπεζες είναι αυτές που καλούνται να τη βγάλουν από το αδιέξοδο, μέσω ενός νέου δανείου που θα καταστήσει δυνατή την επαναλειτουργία του εργοστασίου και την εξόφληση των οφειλών. Ας σημειωθεί ότι, οι επιπτώσεις από τα προβλήματα της Εlite δεν αφορούν μόνο τους 250 εργαζόμενους της εταιρείας αλλά και τον κλάδο ευρύτερα. Επισημαίνεται ότι, μόνο οι εξωτερικοί συνεργάτες της Elite (προμηθευτές, εργάτες φασόν κ.λπ.) φθάνουν τους 2.500. «Κακές γλώσσες» πάντως λένε ότι, την τύχη της Elite πρόκειται να έχουν ακόμη δύο επιχειρήσεις του ελληνικού λιανεμπορίου με δραστηριότητα στον κλάδο της ένδυσης. 

Ανταγωνισμός 
Εκτός από την οικονομική κρίση, την έλλειψη ρευστότητας, τη μειωμένη καταναλωτική δαπάνη, οι λιανέμποροι (κυρίως της ένδυσης) έχουν να αντιμετωπίσουν και το φαινόμενο του παρεμπορίου, που βρίσκεται σε επικίνδυνη έξαρση. Με δεδομένο ότι το παρεμπόριο δεν καταβάλλει ούτε φόρους, ούτε τέλη, ούτε δασμούς, ούτε ενοίκια, ούτε ασφαλιστικές και εργοδοτικές εισφορές κ.ά., είναι προφανές ότι ανταγωνίζεται αθέμιτα το υγιές εμπόριο. Η αναλογία του παράνομου προϊόντος έναντι του νόμιμου είναι 1/2 και το κόστος του παράνομου αγαθού διαμορφώνεται σε πολλές περιπτώσεις στο 1/10 της τιμής του νόμιμου. Έτσι, η κλοπή του τζίρου λόγω του παρεμπορίου, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, καθιστά αδύνατη την λειτουργία πολλών επιχειρήσεων, κυρίως μικρομεσαίων. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, ο ετήσιος τζίρος του παρεμπορίου στην Ελλάδα, που ασκείται κυρίως από οικονομικούς μετανάστες, φθάνει στο ιλιγγιώδες ποσό των 10 δισ. ευρώ, ενώ η φοροδιαφυγή αγγίζει τα 4 δισ. ευρώ, οικονομικά στοιχεία που επιβάλλουν την επιστροφή του παράνομου αυτού τζίρου στο νόμιμο εμπόριο. 

Της Σοφίας Μυττά smytta@pegasus.gr 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis