Δρομολόγια στον χρόνο (Τα μπλε λεωφορεία)

Το γοητευτικό μπλε λεωφορείο των παιδικών μας χρόνων, «ξαναχτισμένο» και βαμμένο.

Δυο νέοι άνθρωποι, δυο αδέλφια, ένας μηχανικός του Εμπορικού Ναυτικού -εξειδικευμένος στις μηχανές, τα λάδια και τα γράσα- και ένας «δικός μας συνάδελφος» δημοσιογράφος και μέλος της ΕΣΗΕΑ, με τις προσπάθειές τους επανέφεραν τις μνήμες από τα μπλε λεωφορεία, που κυκλοφορούσαν την περασμένη πεντηκονταετία στην Αθήνα και στο Λεκανοπέδιο και αποτέλεσαν τη ραχοκοκκαλιά της ΕΑΣ.

Πρόκειται για τους Βαγγέλη και Χάρη Λαζαρόπουλο, οι οποίοι, αντί άλλων πολύτιμων συλλεκτικών αντικειμένων, συλλέγουν παλιά λεωφορεία -σαν και αυτά που θαυμάζουν οι νεότεροι μέσα από τις κλασικές και ανικανοποίητα γοητευτικές ταινίες του ασπρόμαυρου ελληνικού κινηματογράφου- τους κάνουν γενική και δομική ανάπλαση στοχεύοντας να «ξαναρίξουν» τα λεωφορεία στους δρόμους και να συμβάλουν στη ζωντανή εγγραφή της ιστορίας των αστικών συγκοινωνιών και στη συγκρότηση του Εθνικού Μουσείου Μεταφορών στο παλιό εργοστάσιο του ΟΣΕ στη Λεύκα της Παλιάς Κοκκινιάς.

Ετσι τα δυο αδέλφια συμπεριλήφθηκαν στη φετινή έκδοση του «Βιβλίου των ελληνικών ρεκόρ». Και καταχωρίσθηκαν στο κεφάλαιο των μεγάλων συλλεκτών με τον μεγαλύτερο στόλο... ιστορικών λεωφορείων.

«Ηταν μια οφειλόμενη τιμή προς τους γονείς μας και ιδιαίτερα προς τη μητέρα μας, που τη χάσαμε το 1995 και ήταν ιδιοκτήτρια μισού λεωφορείου, αλλά και την οικογένειά της, που ήταν παραδοσιακοί λεωφορειούχοι. Ο πατέρας μας ήταν στρατιωτικός, ωστόσο και αυτός αγάπησε τα λεωφορεία» λέει ο Χάρης Λαζαρόπουλος.

Οι αδελφοί Λαζαρόπουλοι έχουν αναστήσει με όλη τη σημασία της λέξης 14 λεωφορεία, (φιλοξενούνται στις εγκαταστάσεις της ΕΘΕΛ). Αλλα τα αγόρασαν παροπλισμένα ή ως παλιοσίδερα από τους παλαιούς ιδιοκτήτες τους, άλλα τα βρήκαν σε νταμάρια, διαλυμένα, διαβρωμένα, δίχως ίχνος από τη ζωή που είχαν κάποτε. «Παλιότερα τους λεωφορειούχους τούς αποκαλούσαν εφοπλιστές της ξηράς, διότι έδιναν ζωή και μεροκάματο σε δεκάδες ειδικότητες. Τα λεωφορεία δεν εισάγονταν από τις αυτοκινητοβιομηχανίες, αλλά "χτίζονταν" στην Ελλάδα» μας εξήγησε ο αρχαιότερος λεωφορειούχος της Αττικής, ο Δημήτριος Ηλίας. Γιος λεωφορειούχου από τη δεκαετία του 1930.

Σήμερα τα δυο αδέλφια σε συνεργασία με τους ομίλους Σαρακάκη και «LOGISTICS Αποθήκη - Μεταφορές», την αρωγή του τέως διευθυντή της ΕΘΕΛ Δ. Κοκόρη, του πρώην γ.γ. του υπουργείου Συγκοινωνιών-πρέσβη Δ. Πλατή και του καθηγητή Σίμου Σιμόπουλου και την καθοδήγηση παλιών τεχνιτών και με πολλή προσωπική δουλειά, έδωσαν ζωή στα παλιά λεωφορεία. «Η πατέντα -εξηγεί ο Χάρης Λαζαρόπουλος- προερχόταν από τα εργοστάσια της Γερμανίας, της Σκανδιναβίας, της Αγγλίας. Τα αμαξώματα κατασκευάζονταν από ελληνικά εργοστάσια. Βιαμάξ, Σαρακάκης, Ρεντούμης, Ελευθεριάδης, Ταγκαλάκης, Ηλιόπουλος, ΒΙΟ, η VELO· σιδηροκατασκευαστές, μηχανικοί, φανοποιοί, ξυλουργοί, ηλεκτρολόγοι, ταπετσέρηδες, διακοσμητές εργάζονταν για την κατασκευή τους. Οταν αυτά έβγαιναν στην κυκλοφορία ένας άλλος κύκλος ανθρώπων όπως οδηγοί, εισπράκτορες, ελεγκτές, σταθμάρχες, μηχανικοί και υπάλληλοι στα εργοτάξια έβρισκαν δουλειά».

Το περασμένο καλοκαίρι δύο από τα λεωφορεία οι νέοι τους ιδιοκτήτες τα παραχώρησαν στην εταιρεία «Ελληνική Θεαμάτων» για τις ανάγκες της περιοδείας-παράστασης «Ελένη».

Στόχος των δύο αδελφών είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου θεματικού πάρκου με πρότυπη λειτουργία στις εγκαταστάσεις του σιδηροδρομικού εργοστασίου του ΟΣΕ στην περιοχή Λεύκα της Παλιάς Κοκκινιάς, στο πρότυπο ανάλογων μουσείων του εξωτερικού, όπως αυτού στη Στουτγάρδη, και των μουσείων αυτοκινήτων στις παλιές εγκαταστάσεις του εργοστασίου της FIAT στο Τορίνο. Σ' αυτές τις πόλεις έχει δημιουργηθεί ένα σύγχρονο μουσείο βιομηχανικής αρχαιολογίας με λεωφορεία, τρένα, τραμ, ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και ηλεκτροκίνητα λεωφορεία, ώστε να συνδυαστεί με δράσεις για την περιβαλλοντική και οικολογική συνειδητοποίηση.

«Οι εγκαταστάσεις του ΟΣΕ θα μπορούσαν με αυτόν τον τρόπο να μετατραπούν στην "Τεχνόπολη του Πειραιά", όπου θα διοργανώνονται συγκοινωνιακά συνέδρια ή θα προσελκύονται ειδικές ομάδες τουριστών απ' όλη την Ευρώπη. Παράλληλα, η ανάδειξη της παλαιάς «ροτόντας» του εργοστασίου και η αναπαλαίωση υποδομών που κατασκευάστηκαν επί κυβέρνησης Τρικούπη θα αποτελέσουν σημεία αναφοράς για μια περιοχή ξεχασμένη και παραμελημένη, όπως η Παλιά Κοκκινιά», καταλήγει ο Χάρης Λαζαρόπουλος. *

«Εφαγα ξύλο βοηθώντας επικηρυγμένους επιβάτες»

Ο Δημήτριος Ηλίας είναι ο αρχαιότερος λεωφορειούχος Αττικής. Γιος προπολεμικού λεωφορειούχου. Παιδί της Κατοχής. Το λεωφορείο τότε εκτελούσε δρομολόγιο Αθήνα-Ασπρόπυργου-Ελευσίνα. «Μετέφερε ανθρώπους αλλά και εμπορεύματα στις αυτοσχέδιες σχάρες». Ο πατέρας του, γνωστός ως ο «μπαρμπα-Σωτήρης», σε ηλικία 13 ετών τον πήρε στη δουλειά βγάζοντάς του ταυτότητα εισπράκτορα. Μετά εξελίχθηκε σε ιδιοκτήτη.
\

Συνταξιούχος σήμερα, μαζί με τη σύζυγό του την κ. Νίτσα, «το κινητό αρχείο της επαγγελματικής ιστορίας της οικογένειάς του», όπως τη χαρακτηρίζει, θυμάται στιγμές από την Κατοχή, από την τρομοκρατία του εμφυλίου. «Εφτασα να φάω ακόμα και ξύλο από την Ασφάλεια γιατί δεν κατήγγειλα επικηρυγμένους επιβάτες, αλλά τους κατέβασα σε άλλη στάση από το μπλόκο που είχε στηθεί για να συλληφθούν».

Θυμήθηκε πως αμέσως μετά τον πόλεμο πήραν ένα «Bet Ford» (στρατιωτικό φορτηγό) και το μετέτρεψαν σε τριαξονικό λεωφορείο στο εργοστάσιο του Ρεντούμη. Θυμήθηκε τη δημιουργία των Συνεταιρισμού Λεωφορειούχων (1950), τη δημιουργία του ΚΤΕΛ (1954), τον παροπλισμό των οχημάτων, και πολλά άλλα μέχρι την ώρα που έπρεπε να δέσει για πάντα χειρόφρενο. «Αρνιόμουν να εξοικειωθώ με τον παροπλισμό. Ετσι, είχα μετατρέψει το όχημα σε "λεωφορείο της χαράς". Επιβίβαζα μέσα τον ανιψιό μας Αλέκο και την παρέα του, και τους έκανα βόλτες μεταξύ Ελευσίνας και Ασπροπύργου, ώσπου κάποια μέρα συγγενείς εν τη απουσία μου πούλησαν το λεωφορείο για παλιοσίδερα». Οταν τον αποχαιρετήσαμε είπε: «Ευχαριστώ που μου θυμίσατε ωραίες στιγμές».

Πηγή Ελευθεροτυπία

13.2.2010