Βάθεια, ένα ανοιχτό μουσείο....

Το πολυφωτογραφημένο χωριό της Μάνης, με τις περίφημες πυργογειτονιές

Η Βάθεια είναι μάλλον το πιο πολυφωτογραφημένο χωριό της Μάνης, και όχι άδικα. Ο οικισμός πήρε τη σημερινή του μορφή μετά τον 18ο αιώνα και και ήταν «στις δόξες του» το 19ο αιώνα με 300 κατοίκους, οι οποίοι είχαν ασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, το κυνήγι και ...βεβαίως την πειρατεία! Η τελευταία ήταν επικερδής ως τα τέλη του 19ου αιώνα, μετά όμως η δράση των πειρατών μειώθηκε κι έτσι ξεκίνησαν την καλλιέργεια της ελιάς και στη Βάθεια λειτούργησαν τέσσερα ελαιοτριβεία.

Αστυφιλία

Από το 1900 όμως και μετά το χωριό άρχισε να ρημάζει με την φυγή των κατοίκων προς τις μεγάλες πόλεις και τη μετανάστευση. Το 1980 είχε σχεδόν ερημωθεί. Είχαν απομείνει ελάχιστοι κάτοικοι (11 συνολικά), κυρίως ηλικιωμένες γυναίκες. Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή εμφανίστηκε για πρώτη φορά η ΔΕΗ στη Βάθεια και ως «από μηχανής Θεός» ο ΕΟΤ με μια σπάνια εκδήλωση κρατικής εποικοδομητικής πρωτοβουλίας και παρέμβασης. Αναστύλωσε και αναπαλαίωσε τα παλαιά πυργόσπιτα με ευλάβεια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνον η Μάνη να γίνει τουριστικός προορισμός, αλλά να γίνει και ευρύτερα γνωστή.

Οπως γράφει ο κ Κων. Κατσιγιάννης πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ και τέως γενικός διευθυντής ΕΟΤ: «Ουσιαστική παρέμβαση του ΕΟΤ που αποτέλεσε πρακτικά και την πρώτη σύνδεση της τουριστικής ανάπτυξης με την αρχιτεκτονική κληρονομιά έγινε αργότερα, κατά την περίοδο 1975-1985, με τη μελέτη και τη μετατροπή ιδιωτικών παραδοσιακών κτισμάτων σε τουριστικά καταλύματα, σε αριθμό παραδοσιακών οικισμών της χώρας (Βάθεια-Αρεόπολη Λακωνίας, Μεστά και Ψαρά Χίου, Οία Κυκλάδων, Βυζίτσα και Μηλιές Μαγνησίας, Κορυσχάδες Ευρυτανίας, Πάπιγγο Ιωαννίνων) με την κατασκευή άνω των 100 ξενώνων. Η πολιτεία ενθαρρύνει ανάλογες δράσεις, αφού προβλέπεται η επιδότηση για τη μετατροπή υπαρχόντων παραδοσιακών κτισμάτων σε τουριστικά καταλύματα, με ποσοστό 40% της συνολικής δαπάνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου». Ετσι, η Βάθεια ζωντάνεψε κτιριακά και χρησιμοποιήθηκε σαν πρότυπο. Θεωρείται ο «Παρθενώνας» της μανιάτικης αρχιτεκτονικής, ενώ από ορισμένους αποκαλείται «Νέα Υόρκη της Μάνης», επειδή όλα τα κτίσματα είναι πύργοι διώροφοι, τριώροφοι και τετραώροφοι, πάνω στον λόφο με θέα προς τη θάλασσα.

Πυργόσπιτα

Σήμερα, η Βάθεια αποτελεί ένα ανοιχτό μουσείο με τις πυργογειτονιές των τεσσάρων οικογενειών: των Καλλιδωνιάνων, των Καραμπατιάνων, τις 40 πυργοκατοικίες της μεγαλογενιάς των Μιχαλακιάνων, τις πυργοκατοικίες του Δρακουλαράκου και του Εξαρχάκου που είναι κι αυτοί Μιχαλακιάνοι, ενώ στην πλαγιά του χωριού βρίσκεται το πυργόσπιτο των Λαγουδιάνων με σπίτια, στέρνες, αλώνια και κοιμητήρι. Βέβαια, δεν μπορείτε να μπείτε μέσα. Οταν ο ΕΟΤ αναπαλαίωσε τα πυργόσπιτα δεν τα απαλλοτρίωσε. Εκανε μια σύμβαση με τους κληρονόμους των πυργόσπιτων που δεν ανανέωσε μετά το τέλος της.

Ο εξαίρετος οδηγός της Μάνης που κρατάω στα χέρια μου γραμμένος από τον κ. Γ. Βενιζελέα (Εκδόσεις Αδούλωτη Μάνη) με πληροφορεί πως στη Βάθεια υπάρχουν έξι ξενώνες με δυνατότητα διαμονής 32 ατόμων. Εγώ στην επίσκεψή μου πριν από δύο εβδομάδες δεν βρήκα άνθρωπο να μιλήσω. Προφανώς λειτουργούν μόνον το καλοκαίρι.

Χρήσιμες πληροφορίες

Πώς να πάτε:

Με το πιστό σας Ι.Χ. μέσω Κορίνθου-Τριπόλεως- Γυθείου. Επίσης, έσω Καλαμάτας-Καρδαμύλης.

Πού να φάτε:

Ανοιχτά μαγαζιά θα βρείτε σίγουρα στην Αρεόπολη και στον Γερολιμένα. Και βεβαίως στο Γύθειο και την Καλαμάτα. Στην Αρεόπολη σας συνιστώ το Στέκι του Νικόλα και το Κουτούκι του Μπάρμπα Πέτρου.

Πού να μείνετε:

Αν δεν βρείτε κάτι ανοιχτό στη Βάθεια τότε να πάτε στην Αρεόπολη και το Οίτυλο που είναι σε απόσταση βολής. «Κάστρο Μαΐνη», Αρεόπολη, τηλ. 27330 - 51238. Ξενοδοχείο «ΤΡΑΠΕΛΑ», Αρεόπολη, τηλ. 27330 - 52690 & 27330 - 51370. «Selana Studios», Οίτυλο Λακωνίας, τηλ. 27330 53699 & 6977218328.

Του Ντινου Κιουση
 
Πηγή Καθημερινή
13.2.2010