«Το πρώτο ερέθισμα βρέθηκε στο δημοτικό σε ένα μάθημα καλλιτεχνικών. Κάναμε ξυλοκοπτική και τα σχήματα που είχα βρει ήταν φιγούρες του Καραγκιόζη. Την ίδια περίοδο βλέπω για πρώτη φορά ζωντανά παράσταση θεάτρου σκιών και μαγεύομαι. Αυτό είναι. Από τότε ξεκινάει ένα παιχνίδι».
Βρίσκομαι στις «Φιγούρες και Κούκλες», το ζεστό, φιλόξενο θεατράκι στην Πλάκα, αποκλειστικά αφιερωμένο στο θέατρο σκιών και το κουκλοθέατρο. Κόκκινες κουρτίνες σκεπάζουν τα μικροσκοπικά παράθυρα, φιγούρες του Καραγκιόζη παντού, ο μπερντές άδειος περιμένει πότε θα ξεκινήσει η επόμενη παράσταση.
Ο Τάσος Κώνστας κάθεται απέναντί μου. Από τα πρώτα λεπτά με έχει συνεπάρει. Η αγάπη του, ο ενθουσιασμός του, το μεράκι με το οποίο υπηρετεί εδώ και χρόνια την τέχνη του καραγκιοζοπαίκτη. Ο ίδιος ο Ευγένιος Σπαθάρης τον έχει χρίσει επισήμως διάδοχό του. Μου μιλάει για τον Καραγκιόζη. Εδώ και χρόνια τον περιφρονούσα αν και κατά βάθος ήξερα πως έκανα λάθος. Στην πραγματικότητα αγνοούσα τα πάντα γι’ αυτόν.
— Πότε ξεκινήσατε ν’ ασχολείστε με το Θέατρο Σκιών;
— Από πιτσιρίκι. Το συγγενικό περιβάλλον έφαγε μεγάλη καταπίεση! Επρεπε να βρω κοινό. Αργότερα επεκτάθηκα. Είχε μια αλάνα στη γειτονιά και έβγαινα εκεί και έπαιζα.
Μεγαλώσαμε μαζί με τον Καραγκιόζη. Πέρασαν τα δύσκολα χρόνια της εφηβείας (όπου εκεί ζω ασκητικά στο δωμάτιό μου που το έχω μετατρέψει σε εργαστήρι)... Θυμάμαι τη φοβερή λαχτάρα να τρέξω να βρω παραστάσεις. Και τότε τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα απ’ ό,τι σήμερα, δεν υπήρχαν πολλά θέατρα. Μια φορά, το ’81, έφυγα σκαστός από το σχολείο για να έρθω στην Πλάκα που ήταν το θέατρο του Χαρίδημου. Πέρασε και μια περίοδος συμβιβασμού όταν ετοιμαζόμουν για εξετάσεις και όλα αυτά έκλεισαν. Και είναι λογικό γιατί ποιος γονιός θα άκουγε το παιδί του να λέει ότι θέλει να γίνει καραγκιοζοπαίκτης και θα του έλεγε “ναι”; Προσπάθησα κι εγώ να αποπροσανατολίσω τον εαυτό μου γιατί έβλεπα μεγαλώνοντας ότι οι ανησυχίες που υπήρχαν δεν ήταν αβάσιμες. Σπούδασα δημοσιογραφία, αλλά δεν με άφησε τούτος εδώ. Με τράβαγε. Κρυφά έτρεχα μετά τη σχολή για να παρακολουθήσω παραστάσεις Καραγκιόζη και από την άλλη δεν μπορούσα να ξανανοίξω το εργαστήρι στο σπίτι. Τέλειωσα τη σχολή της δημοσιογραφίας και έδωσα εξετάσεις για να μπω σε δραματική σχολή. Εκεί ήταν η χαριστική βολή. Στο πρώτο έτος είπα «τέρμα, εγώ κάνω αυτό». Ηταν και κάποια περίοδος στη ζωή μου που βρέθηκα αντιμέτωπος με δυσάρεστα πράγματα και εκεί ήρθε και με έσωσε ο φίλος. Επεσα με τα μούτρα πάνω του και ηρέμησα.
Δίπλα στου Χαρίδημου
— Τότε δημιουργήθηκαν οι «Φιγούρες και Κούκλες»;
— Ναι. Τελειώνοντας στο τρίτο έτος της σχολής έχω βρει τον χώρο που είμαστε εδώ (λίγα μέτρα μακριά από εκεί που είχα πρωτοδεί Καραγκιόζη, στο θεατράκι του Χαρίδημου!). Γιατί το είχα πάρει απόφαση πως ή θα το κάνω με τον τρόπο που θέλω και πιστεύω ή θα το αφήσω για χόμπι. Εβαλα ένα στοίχημα με τον εαυτό μου. Ηταν το 1999 όταν είπα στον εαυτό μου ότι, αφού βρέθηκε ο χώρος, πάμε στα βαθιά. Γιατί πραγματικά είναι δύσκολο. Το να συντηρήσεις ένα μόνιμο χώρο θεάτρου σκιών (ο οποίος λειτουργεί τον μισό χρόνο χωρίς καμιά στήριξη από πουθενά παρά μόνο από το εισιτήριο των θεατών...). Με τη συνεργάτιδά μου Αλεξία Αλεξίου, η οποία έχει τη δική της ομάδα εδώ και χρόνια είπαμε ότι θα φτιάξουμε ένα στέκι για τον Καραγκιόζη και την κούκλα στην Αθήνα. Γι’ αυτό και η επωνυμία Φιγούρες και Κούκλες.
— Με ποιους τρόπους έχετε φέρει το θέατρο σκιών κοντά στο σημερινό κοινό;
— Επαγγελματικά είχα ξεκινήσει να παίζω από το 1996. Σε βραδινούς χώρους γιατί όπως και κάποιοι άλλοι συνάδελφοι της γενιάς μου προσπαθήσαμε να βάλουμε τον Καραγκιόζη να αποκτήσει το κοινό που είχε παλιά. Ο Καραγκιόζης ήταν ένα οικογενειακό θέατρο. Πέρασε μια περίοδος της καλλιτεχνικής του πορείας που πήρε την ετικέτα του παιδικού θεάματος. Αυτό μάλλον έγινε λόγω των συνθηκών για βιοπορισμό των καραγκιοζοπαικτών και πράγματι είναι ένα πολύ εκπαιδευτικό εργαλείο. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Θέλαμε να πάμε τον Καραγκιόζη στους συνομηλίκους μας. Κι έτσι άρχισε ο Καραγκιόζης να μπαίνει σε βραδινά στέκια, μπαράκια, μεζεδοπωλεία, ρεμπετάδικα. Με παραστάσεις κοινωνικοπολιτικής σάτιρας για μεγάλους. Εβλεπα τα δελτία ειδήσεων το βράδυ και διάβαζα τις εφημερίδες το πρωί, επέλεγα τι με ενδιέφερε και το βράδυ στον μπερντέ κατ’ ευθείαν.
Ο Καραγκιόζης ανέκαθεν ήταν ένας σατιρικός χαρακτήρας. Σατίριζε τα κακώς κείμενα της εποχής του. Σήμερα το «πεινάω» και το «είμαι ξυπόλητος» είναι καταστάσεις που δεν διανοούνται τα σημερινά παιδιά, γιατί δεν τις έχουν βιώσει. Πρέπει να βρεις ερεθίσματα και κώδικες επικοινωνίας τού σήμερα χωρίς όμως να χάσεις τον παραδοσιακό καμβά, γιατί μιλάμε πάντα για ένα λαϊκό παραδοσιακό θέατρο. Αλλιώς παίζεις όταν απευθύνεσαι σε παιδιά, αλλιώς όταν παίζεις σε ενήλικες, αλλιώς σε ένα μεικτό κοινό. Τρεις γενιές διασκεδάζουν με το ίδιο θέαμα. Θα κάνεις κάποιες αποκλίσεις γιατί εάν κρατήσεις τον παραδοσιακό τρόπο δεν θα μείνει το ενδιαφέρον αμείωτο, θα γίνει ένα μουσειακό είδος.
Της Σάντρας Βούλγαρη
Πηγή Καθημερινή
3.2.2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου