ΑΛΓΕΙΝΗ εντύπωση προκάλεσε την εβδομάδα που πέρασε η ενέργεια του προέδρου της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ κ. Ν. Φωτόπουλου να αποστείλει SΜS στους βουλευτές του ΠαΣοΚ και θυμίζοντάς τους την κοινή τους πορεία αγώνων να τους απειλήσει να μη σκεφτούν να συναινέσουν στην απελευθέρωση της ενέργειας γιατί αλλιώς «θα ματώσουν»! Δεν είναι η φρασεολογία, δεν είναι ο τρόπος- μέσω SΜS -, είναι που ο εκπρόσωπος ενός
από τα μεγαλύτερα συνδικάτα της χώρας μπροστά σε ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα απευθύνεται στους «συντρόφους» του κόμματός του και όχι στους πολίτες της χώρας αυτής που πληρώνουν και συντηρούν τη ΔΕΗ και τους εργαζομένους της. Μα, αν δεν κάνω λάθος, τα μη μέλη του ΠαΣοΚ σε αυτή τη χώρα είναι η πλειοψηφία και τους ενδιαφέρει πρωτίστως το ζήτημα της ΔΕΗ. Σε αυτούς έπρεπε να απευθυνθεί ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ. Αντίθετα, με την επιλογή του φανέρωσε αυτό που όλοι γνωρίζουν, την ύπαρξη και δράση μιας συντεχνίας που δρα αυτόνομα από την κοινωνία των πολιτών και συνδιαλέγεται για τα συμφέροντά της απευθείας και μόνον με την κρατική μηχανή. Ακόμη κι αν έχουν δίκιο δεν ρωτάνε κανέναν άλλον. Ομως εδώ τίθεται το ερώτημα:Γιατί όλοι οι μεγάλοι, εκβιαστικοί σε μεγάλο βαθμό σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, αγώνες επαγγελματικών τάξεων των τελευταίων ετών (βενζινοπώλες, φορτηγατζήδες, λιμενεργάτες, αγρότες) δεν είχαν θετική κατάληξη για τα συμφέροντά τους;
Η ύπαρξη διαφορετικών συμφερόντων σε μια κοινωνία είναι θεμιτή και καλή. Τι γίνεται όμως όταν τα συμφέροντα μιας μικρής ομάδας επαγγελματιών ή εργαζομένων έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα της πλειοψηφίας της κοινωνίας; Πώς να συμφωνήσει κανείς με τα συμφέροντα που επικαλούνται ομάδες επαγγελματιών όταν προβαίνουν σε πράξεις με τις οποίες η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας δεν συμφωνεί; Πώς να συμφωνήσεις με τον βενζινοπώλη ή τον ταξιτζή που αγωνίζεται να μη δίνει αποδείξεις με διάφορα ακατάληπτα άλλοθι; Τι είναι αυτές οι συντεχνίες που συνήθως η λαϊκίστικη Αριστερά τις βαφτίζει «εργατικά συνδικάτα» και τις υπερασπίζεται πάντα, ό,τι κι αν ζητάνε, όπως κι αν το ζητάνε;
Επιπλέον, αν δει κανείς φωτογραφίες από τις συγκεντρώσεις εργατικών σωματείων ή κλάδων ή μεγάλων ομοσπονδιών από το τέλος της δεκαετίας του ΄90 και μετά θα διαπιστώσει ότι σε όλα τα πανό δεσπόζει ένα μεγάλο «ΟΧΙ». Και αναρωτιέται κανείς: δεν υπάρχουν προτάσεις πια από τα συνδικάτα, από τις μεγάλες ενώσεις; Τα πάντα είναι καλά και νόμιμα σε αυτή τη χώρα, δεν χρειάζεται να αλλάξουμε τίποτε, όλα λειτουργούν ρολόι; Και τι σχέση έχουν αυτές οι συντεχνίες με την υπεράσπιση του κοινού συμφέροντος και του συμφέροντος των εργαζομένων που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν;
Τα σινάφια
Οι συντεχνίες δημιουργήθηκαν στη διάρκεια της τουρκοκρατίας στις κοινότητες των χωριών και της πόλης και ήταν αποτέλεσμα των παραγωγικών, κοινωνικών και πολιτικών σχέσεων που αναπτύσσονταν μέσα στην κοινότητα. Την περίοδο αυτή οι έλληνες επαγγελματίες και έμποροι στήριζαν την κοινωνική τους οργάνωση στις συντεχνίες ή σινάφια. Σε αυτές οι οικονομικές δραστηριότητες (παραγωγή), ξεκινούσαν από τη διευρυμένη οικογένεια και βασίζονταν σε μια αρχή κοινοκτημοσύνης που σήμαινε συνιδιοκτησία μέσων παραγωγής, εκμετάλλευση από κοινού της περιουσίας, συνεργασία σε όλες τις δραστηριότητες και κοινωνικοποίηση, δηλαδή ίση κατανομή του εισοδήματος. Οι συντεχνίες ρύθμιζαν την ποιότητα των προσφερομένων προϊόντων και υπηρεσιών, όριζαν τις τιμές και φρόντιζαν για την ομαλή ζωή των μελών τους. Ομοια με τις κοινότητες συνέβαλλαν στην οικονομική, διοικητική και πολιτική αυτονομία των μελών τους.
Οι συντεχνίες μονοπωλούσαν το επάγγελμά τους και το κάθε επάγγελμα απαρτιζόταν από διάφορες ειδικότητες, η κάθε μία είχε ξεχωριστή συντεχνία. Το σινάφι π.χ. των χρυσοχόων διακρινόταν στην Πόλη σε είκοσι πέντε ειδικότητες, π.χ. χρυσικούς ή αργυροχόους που είχαν ειδικευτεί σε μια συγκεκριμένη τεχνική. Περίπτωση σχηματισμού συντεχνίας από άλλες παρεμφερείς ειδικότητες είναι αυτή των τεκτόνων, που αποτελούνταν από τεχνίτες ειδικευμένους στην οικοδομική: χτιστάδες, σοβατζήδες, νταμαρτζήδες, μαρμαράδες- πελεκάνους, μαραγκούς κ.ά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συντεχνία των μαστόρων-χτιστάδων στα Ιωάννινα, που αποτελούνταν από 450 περίπου μέλη.
Η μετεξέλιξη
Τα φασιστικά καθεστώτα (Ιταλία, Γερμανία, Ελλάδα) επέβαλαν τη δημιουργία επαγγελματικών και εργατικών ενώσεων, στα οποία βεβαίως απαγόρευαν την απεργία αλλά ταυτόχρονα συναποφάσιζαν μέτρα για την τάξη ή τον επαγγελματικό τους κλάδο, όχι πάντα αρνητικά. Η μετεξέλιξη αυτή οδήγησε μεταπολεμικά στον περίφημο κορπορατικό καπιταλισμό.
Ο κορπορατισμός (συντεχνιασμός) είναι τρόπος κοινωνικής οργάνωσης όπου η κοινωνία ελέγχεται από κάποια ομαδικά σώματασυντεχνίες (corporation από το corp = σώμα = συγκροτημένη οργανωμένη ομάδα, δηλαδή κάτι σαν συνδικάτο ή συντεχνία) με κάθε ομάδα να έχει τη δικιά της ιεραρχία, και ο σκοπός τους είναι η κάθε ομάδασυντεχνία να ελέγχει ένα κομμάτι της κοινωνίας και οικονομίας.
Σύμφωνα με τον προοδευτικό καναδό συγγραφέαΤζον Ράλστον Σολ στο βιβλίο του « Πολιτισμός χωρίς συνείδηση » (εκδόσεις Ροές) ο δυτικός πολιτισμός υφίσταται σήμερα τον ασφυκτικό εναγκαλισμό μιας κυρίαρχης ιδεολογίας: του κορπορατισμού. Ο κορπορατισμός κατακερματίζει την κοινωνία σε ομάδες αντιμαχόμενων συμφερόντων. Μετατοπίζει την πηγή της νομιμότητας από τους πολίτες στις ομάδες και εγκλωβίζει τα άτομα σε δομές που απαιτούν δουλική και υποτακτική συμπεριφορά αυλικού. Ο κορπορατισμός καλλιεργεί τη λατρεία του προσωπικού συμφέροντοςκαι οδηγεί στην απαξίωση του κοινού καλού. Προάγει την τυποποίηση της σκέψης, το αγελαίο πνεύμα και τον γενικευμένο κομφορμισμό. Η δημοκρατική συμμετοχή αποδυναμώνεται, αφού οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσω διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε ομάδες ειδικών και σε ομάδες συμφερόντων.
Η συνδιαλλαγή με το κράτος, η συνδιοίκηση και ο λαϊκισμός
«Θα ματώσετε» προειδοποίησε τους βουλευτές του ΠαΣοΚ ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ κ. Ν. Φωτόπουλος, αν συναινέσουν στην απελευθέρωση της ενέργειας Στη χώρα μας η κυβερνητική αλλαγή του 1981 έφερε τα συνδικάτα και τις επαγγελματικές ενώσεις σε σχέση συνεργασίας με το κράτος που στη συνέχεια σε πολλές περιπτώσεις αναπτύχθηκε σε σχέση συνδιαλλαγής.Ειδικά στις ΔΕΚΟ υπήρχε μια άτυπη,αλλά νομιμοποιημένη και από την κυβέρνηση, συνδιοίκηση.Η συνδιοίκηση αυτή απέφερε πολλά προνόμια στα μέλη των ενώσεων αυτών,επιδόματα, απαλλαγές κτλ. τα οποία δίνονταν αφειδώς όταν δεν μπορούσαν να υπάρξουν μεγάλες μισθολογικές αυξήσεις.Η ισχύς κάποιων εκπροσώπων από αυτούς,όπως στον τραπεζικό τομέα,έφτασε να είναι μεγαλύτερη αυτής του διευθυντικού επιτελείου. Η ιδιόμορφη σχέση κυβέρνησηςεπαγγελματικών ενώσεων/ συνδικάτων πέρασε και στον ευρύτερο ιδιωτικό τομέα.Οι συνδικαλιστές ανεδείχθησαν ελέω κόμματος σε βουλευτές,όπου πολλές φορές γίνονταν το «μακρύ χέρι» των συντεχνιακών συμφερόντων.
Υπήρξε το φαινόμενο του λαϊκισμού με πολλές εκφάνσεις,το οποίο έχει μελετηθεί αρκούντως από πολλούς διανοητές και από διαφορετικές οπτικές (Κ.Τσουκαλάς,Ν.Μουζέλης,Π.Καζάκος, Α.Μακρυδημήτρης,Θ. Πελαγίδης,Γ. Βούλγαρης κ.ά.).
Ομως τόσο οι επαγγελματικές ενώσεις όσο και τα συνδικάτα, αν και έβλεπαν από καιρό ότι μπαίνουμε σε μια νέα εποχή, εντούτοις ελάχιστες ήταν οι προτάσεις από μέρους τους.Παράδειγμα οι οδικές μεταφορές που είναι ίσως η τελευταία μεγάλη αγορά που παρέμεινε κλειστή σε μας από όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.Ολοι ήξεραν ότι επίκειται η απελευθέρωσή της. Ομως οι ενώσεις των μεταφορέων-ιδιοκτητών φορτηγών αντί να προετοιμαστούν άφησαν τον χώρο ανοχύρωτο στις τελευταίες εξελίξεις πιστεύοντας ότι το κομματικό κράτος θα συνδιαλεγόταν αενάως μαζί τους και σε τελευταία ανάλυση θα μπορούσαν να το εκβιάσουν. Οι πάσης φύσεως συντεχνίες πρέπει να προβληματιστούν γιατί χάνουν συνεχώς τις μεγάλες μάχες που δίνουν ενάντια στην πολλές φορές εχθρική γνώμη των πολιτών.
Πρέπει να αντιληφθούν ότι η εποχή που διανύουμε είναι το τέλος αυτού του είδους συντεχνιακού συνδικαλισμού.
Το τι θα το αντικαταστήσει, κανείς δεν το ξέρει.
Αλλά υπάρχει ανάγκη να υπάρξει μια αυτόνομη,πλουραλιστική αντιπροσώπευση των συμφερόντων των εργαζομένων ανεξάρτητα από το κράτος και τους λαϊκιστές πάτρωνες.
Του Γιάννη Μπασκόζου
Πηγή Το Βήμα
8.8.2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου