Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010

Δημόσια διοίκηση

Ο κ. Ιωαννης Σταυρακοπουλος - π. διευθυντής της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος / Γλυφάδα γράφει σε επιστολή του προς την εφμ Καθημερινή:

Κύριε διευθυντά,

Διάβασα το άρθρο του Μπάμπη Παπαδημητρίου για τα πράσινα τέλη, την απόσυρση που δεν έγινε κ.λπ. Κρατώ στα χέρια μου το τελευταίο τεύχος του Newsweek.

Αφιερώνει μια ολόκληρη σελίδα με πηχυαίο τίτλο «Who owes the most?».
Αναφέρει πρώτη την Ελλάδα με $ 27.746 εξωτερικό χρέος ανά κεφαλή και
δεύτερο το Βέλγιο με $ 27.023,
τρίτη την Αυστρία με $ 26.502,
τέταρτη την Ιρλανδία με $ 24.247 κ.λπ.

Καμιά από τις χώρες αυτές και όσες αναφέρονται παρακάτω δεν έχει τα δικά μας προβλήματα και βεβαίως δεν μπορεί να γίνει λόγος για απόσυρση. Την έκανε η απελθούσα κυβέρνηση και μαζί με άλλα πολλά εκτίναξε το χρέος σε ύψη δυσθεώρητα, μια και ρευστοποιήθηκε το απόθεμα των πιο ακριβών αυτοκινήτων που είχαν οι εισαγωγείς.

Το μεγάλο μας πρόβλημα δεν είναι το χρέος, αλλά το διάτρητο, σαθρό και πανάκριβο σύστημα δημόσιας διοίκησης (αν μπορεί να λέγεται σύστημα ένας μηχανισμός που εκτρέφει κάθε παρανομία, φοροδιαφυγή, εισφοροδιαφυγή, παραοικονομία κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ.).

Οποια απόφαση, μέτρο κ.λπ. και αν παρθεί δεν θα τελεσφορήσει γιατί η υποδομή είναι στρεβλή και στρεβλά αποτελέσματα θα διαιωνίσει. Βεβαίως, αν κάποιος προσπαθήσει να το εκσυγχρονίσει, θα πάρει χρόνο και θα πρέπει να καταλήξει οπωσδήποτε στον αριθμό των 150.000 δημοσίων υπαλλήλων που έχει η Αυστρία.

Δεν θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία, αλλά πρώτιστα η δημόσια διοίκηση.

27.1.2010

Σύγκρουση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ προκάλεσε το πρόστιμο 5,5 δισ. στην Ακρόπολις

NEEΣ τριβές μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ προκαλεί η αποκάλυψη της υπόθεσης περί διαγραφής του προστίμου, ύψους 5,5 δισ. ευρώ, που έχει επιβληθεί στην Ακρόπολις Χρηματιστηριακή για δομημένα ομολόγα. Τα στοιχεία παρουσίασε στη Βουλή ο υφυπουργός Οικονομικών Φ. Σαχινίδης, ενώ τη διαγραφή του προστίμου διέψευσε χθες κατηγορηματικά ο πρώην υφυπουργός Oικονομίας και Οικονομικών Αντώνης Μπέζας, με δηλώσεις του σε ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς. Oπως δήλωσε χθες στη ΝΕΤ, πρόκειται για αναστολή είσπραξης, λόγω προσφυγής της εταιρίας στη Δικαιοσύνη, και όχι διαγραφής του προστίμου.

Το Yπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι υπάρχει σε εξέλιξη εισαγγελική έρευνα και ταυτόχρονα το θέμα διερευνάται από τα Yπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών. Παράλληλα, ο υφυπουργός επιφυλάχθηκε να ενημερώσει το Σώμα αναλυτικά κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια.

Σύμφωνα με τον κ. Μπέζα, η ΥΠΕΕ επέβαλε τα πρόστιμα και ενημέρωσε τη ΔΟΥ ΦΑΕΕ Αθηνών, η οποία με τη σειρά της, μετά την παρέλευση δύο μηνών χωρίς να υπάρξει προσφυγή στη Δικαιοσύνη εκ μέρους της Ακρόπολις, κοινοποίησε το πρόστιμο στην εταιρία.

Μετά από λίγες ημέρες, η Ακρόπολις προχώρησε σε προσφυγή στη Δικαιοσύνη, η οποία κρίθηκε καταρχήν εκπρόθεσμη. Ωστόσο, μετά από διευκρινίσεις που ζήτησε η χρηματιστηριακή εταιρία από το Yπουργείο Οικονομίας, ο νομικός σύμβουλος του υπουργείου απεφάνθη ότι η προσφυγή έγινε πράγματι εμπρόθεσμα, καθώς ο μήνας Αύγουστος, κατά τον οποίο τα δικαστήρια είναι κλειστά, δεν προσμετράται στον χρόνο για την προσφυγή.

Κατόπιν αυτών, σύμφωνα με τον Αντώνη Μπέζα, οι υπηρεσίες ήραν τη βεβαίωση για το 90% του προστίμου, λόγω της προσφυγής. Oπως τόνισε, πρόκειται για αναστολή καταβολής του προστίμου και όχι για διαγραφή, κάτι που ούτως ή άλλως κανείς δεν έχει δικαίωμα να πράξει, ούτε ο υπουργός, όπως είπε.

Η διαγραφή αφορά τα έσοδα του οικονομικού έτους 2008 και άρα δεν υπάρχει θέμα, υπογράμμισε.

Ο πρώην υφυπουργός σημείωσε ακόμη ότι παράλληλα προχώρησαν οι διαδικασίες κατάσχεσης της περιουσίας της «Ακρόπολις», προκειμένου να μην υπάρξει περίπτωση παραγραφής της υπόθεσης, σε περίπτωση που η διαδικασία στη Δικαιοσύνη καθυστερήσει.

Από το βήμα της Βουλής, η υπουργός Υγείας Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου μίλησε για σκανδαλώδη διαγραφή χρεών, το σύνολο των οποίων είναι όσα και τα χρέη των νοσοκομείων.

«Δεν μπορεί να διαγράφονται χρέη της “Ακρόπολις Χρηματιστηριακή” και η πολιτεία, όταν είναι να δώσει σε φτωχούς ανθρώπους που το έχουν ανάγκη επικαλείται νόμους» ανέφερε ο βουλευτής του ΛΑΟΣ Αστέριος Ροντούλης.

Πηγή ΕΞΠΡΕΣ
29.1.2010

Ανοιχτή η στρόφιγγα για προσλήψεις συμβασιούχων στις δημοτικές επιχειρήσεις

Ανοιχτή παραμένει η στρόφιγγα για προσλήψεις συμβασιούχων στις δημοτικές επιχειρήσεις, αν και με βάση το νέο θεσμικό πλαίσιο υπήχθησαν στον έλεγχο του ΑΣΕΠ.

Οι δήμαρχοι, όπως καταδεικνύουν τα αιτήματα που υπέβαλαν στο υπουργείο Εσωτερικών και διαβιβάστηκαν ήδη στο ΑΣΕΠ, ζητούν νέους συμβασιούχους για τις δημοτικές επιχειρήσεις, αξιοποιώντας μεταβατική διάταξη σύμφωνα με την οποία το καθεστώς των εργαζομένων με συμβάσεις έργου μπορεί να παραταθεί ως τις 31 Δεκεμβρίου 2011. Εντύπωση προκαλεί πάντως το γεγονός ότι τα αιτήματα δεν αφορούν την κάλυψη θέσεων στους δήμους αλλά στις δημοτικές επιχειρήσεις, οι οποίες εντός του έτους θα πρέπει να συγχωνευθούν, έτσι ώστε να απομείνει από μία επιχείρηση σε κάθε δήμο, ή να μετατραπούν σε ανώνυμες εταιρείες ή, σε διαφορετική περίπτωση, να κλείσουν.

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών από τα περίπου 8.000 αιτήματα για την πρόσληψη προσωπικού με συμβάσεις έργου, πάνω από το 70%, δηλαδή περίπου 6.000, αφορούν δημοτικές επιχειρήσεις. Η εξήγηση που δίνεται από στελέχη της ΚΕΔΚΕ είναι ότι «οι προσλήψεις συμβασιούχων τελούν πλέον από την έγκριση του ΑΣΕΠ και αν οι δήμοι δεν προχωρήσουν σε αυτές, τότε οι επιχειρήσεις οι οποίες επιτελούν κοινωνικό έργο θα πρέπει να κλείσουν».

Το ερώτημα όμως είναι γιατί οι δήμαρχοι προχωρούν σε προσλήψεις συμβασιούχων την παραμονή της διοικητικής μεταρρύθμισης που θα έχει ως αποτέλεσμα οι δήμοι να μειωθούν από 1.034 που είναι σήμερα σε 370, καθώς και των δημοτικών εκλογών της 14ης Νοεμβρίου 2010, όταν υποχρεούνται, έτσι κι αλλιώς, να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση των δημοτικών επιχειρήσεων.

Με βάση το νέο θεσμικό πλαίσιο δεν επιτρέπεται σύναψη σύμβασης μίσθωσης έργου για την κάλυψη διοικητικών αναγκών ή γραμματειακής εξυπηρέτησης του φορέα και εφόσον από τις διατάξεις του οργανισμού εσωτερικής υπηρεσίας των ΟΤΑ προβλέπονται οργανικές θέσεις ειδικότητας αντίστοιχης με αυτές για τις οποίες προτείνεται η κατάρτιση σύμβασης μίσθωσης έργου. Στην περίπτωση αυτή όμως, σύμφωνα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, είναι δυνατό με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών και ύστερα από πρόταση του ΑΣΕΠ να παρατείνεται το καθεστώς των συμβασιούχων ως τις 31 Δεκεμβρίου 2011. Η παράταση αυτή μάλιστα εδόθη με το σκεπτικό ότι θα πρέπει να καλυφθούν οι ανάγκες σε προσωπικό εν όψει της διοικητικής μεταρρύθμισης.

Στην περίπτωση κατά την οποία δοθεί τελικά το πράσινο φως από το ΑΣΕΠ, που θα πρέπει να βεβαιώσει ότι πρόκειται για γνήσιες συμβάσεις μίσθωσης έργου οι οποίες δεν υποκρύπτουν εξαρτημένη εργασία και δεν καλύπτονται με αυτές πάγιες και διαρκείς ανάγκες της υπηρεσίας, τότε οι δήμοι θα προχωρήσουν στις εν λόγω προσλήψεις με βάση τα κριτήρια που προβλέπονται για την πρόσληψη προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου του άρθρου 21 του Ν. 2190/1994.

Πηγή Το Βήμα
27.1.2010

Απορία δική μας :
Μήπως εάν προσληφθούν νέοι συμβασιούχοι στις Δημοτικές Αναπτυξιακές Επιχειρήσεις, όταν αργότερα αυτές συγχωνευτούν θα πρέπει "ως είθισται" να "τακτοποιηθούν" οι νεοπροσληφθέντες σε άλλες θέσεις του ευρύτερου Δημοσίου τομέα????? Λέμε μήπως......
Παρ΄εκτός και αν λανθάνομεν....

Σοβαρές καθυστερήσεις σε έργα και με ευθύνη του ελληνικού Δημοσίου

Οι ελλείψεις των μελετών και οι καθυστερήσεις του Δημοσίου στην ολοκλήρωση των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων απειλούν να εκτροχιάσουν τα χρονοδιαγράμματα των υπό εκτέλεση μεγάλων έργων υποδομής, όπως παρατηρείται το τελευταίο διάστημα σε πληθώρα περιπτώσεων. Η «ακέφαλη» τους τελευταίους μήνες Αττικό Μετρό, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, έχει οδηγήσει σε σοβαρές καθυστερήσεις των εργασιών, τόσο στο έργο του ΜΕΤΡΟ στη Θεσσαλονίκη, όσο και στα έργα στο λεκανοπέδιο Αττικής.

Μάλιστα, όπως διαφαίνεται οι ανάδοχοι ετοιμάζονται να περάσουν στην αντεπίθεση, μιας και διαπιστώνουν ότι ο στόχος που έχουν θέσει για την εντατικοποίηση των εργασιών, λόγω ακριβώς της έλλειψης νέων διαγωνισμών, απειλείται με αποτυχία. Ηδη, έχει εκφραστεί η πρόθεση της ΑΕΓΕΚ να αξιώσει αποζημίωση άνω των 100 εκατ. ευρώ για σοβαρές καθυστερήσεις απαλλοτριώσεων, που έχουν περιορίσει δραματικά την πρόοδο των εργασιών. Απ’ ό,τι φαίνεται, μάλιστα, το ζήτημα δεν διαψεύδεται από το υπ. Υποδομών που έχει γνώση των προβλημάτων, τα οποία αφορούν και τους σταθμούς των ανατολικών προαστίων, δηλαδή του Χολαργού, του Νομισματοκοπείου και της Αγίας Παρασκευής.

Εως ότου οριστεί ο νέος πρόεδρος της Αττικό Μετρό, οι καθυστερήσεις θα συνεχιστούν, κάτι που ισχύει και με τους «ξεχασμένους» πλην όμως υπό εξέλιξη διαγωνισμούς για την επέκταση της Γραμμής 3 προς τον Πειραιά και της επέκτασης του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά.

Ανάλογα προβλήματα παρατηρούνται και σε άλλα εργοτάξια της Αττικό Μετρό, καθώς η προβλεπόμενη παράδοση πέντε νέων σταθμών κατά το 2010 (Αγ. Παρασκευή, Ηλιούπολη, Αλιμος, Αργυρούπολη και Ελληνικό) φαντάζει ανέφικτος στόχος. Μάλιστα, οι λόγοι ποικίλλουν, καθώς πέραν της ελλιπούς χρηματοδότησης και των ενστάσεων των περιοίκων, προβλήματα προέκυψαν και από τις προβληματικές μελέτες που δεν έλαβαν υπόψη τους σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. σταθμός Περιστερίου) την ακαταλληλότητα του εδάφους, με αποτέλεσμα να αλλάξει η χωροθέτηση.

Πέραν των έργων του Μετρό, ζητήματα έχουν προκύψει και στις περιπτώσεις των μεγάλων οδικών αξόνων που κατασκευάζονται με τη μέθοδο της συγχρηματοδότησης. Οπως αναφέρουν στελέχη κατασκευαστικών ομίλων, τους τελευταίους μήνες έχουν πολλαπλασιαστεί τα προβλήματα, λόγω σοβαρών καθυστερήσεων στην πραγματοποίηση των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων, με αποτέλεσμα πολλά από τα εργοτάξια να μένουν αδρανή, κάτι που συνεπάγεται σημαντικό κόστος.

Ετσι, οι εταιρείες αδυνατούν να προχωρήσουν στις εργασίες βάσει του χρονοδιαγράμματος, κάτι που συνεπάγεται σοβαρές οικονομικές απώλειες, που δεν μπορούν να αντισταθμιστούν από άλλα έργα, μιας και αυτά απουσιάζουν παντελώς τους τελευταίους μήνες. Αλλωστε, δεν έχει καν ξεκινήσει επί της ουσίας ο σχεδιασμός του ΕΣΠΑ (Δ΄ ΚΠΣ), ενώ και το σύστημα ανάθεσης δημοσίων έργων βρίσκεται υπό αναθεώρηση. Τουλάχιστον κατά τους προσεχείς έξι μήνες, οι υπηρεσίες του υπ. Υποδομών θα αναλωθούν στον σχεδιασμό των έργων της νέας γενιάς, αλλά και του τρόπου με τον οποίο αυτά θα ανατεθούν. Εως τότε, το ζητούμενο είναι να επιταχυνθεί ο ρυθμός υλοποίησης των έργων που ήδη έχουν ανατεθεί.

Αναβολές απαλλοτριώσεων, ελλιπείς μελέτες, απουσία νέων αναθέσεων πιέζουν τις κατασκευαστικές

Στις μελέτες η ρίζα του προβλήματος

Ενας από τους στόχους που έχουν τεθεί εν όψει της βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου για την ανάθεση των δημόσιων έργων είναι η επιτάχυνση των εργασιών. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να διασφαλίζεται η αρτιότητα των μελετών, καθώς εκεί εντοπίζεται μία από τις ισχυρότερες ρίζες των σημερινών προβλημάτων. Αλλοτε οι ελλείψεις των μελετών εντοπίζονται στο στάδιο της ανάθεσης των έργων, ενώ σε άλλες περιπτώσεις προκύπτουν στην πορεία. Σε κάθε περίπτωση προκαλούνται σοβαρές καθυστερήσεις, μιας και, όχι σπάνια, πολλοί διαγωνισμοί δεν ολοκληρώνονται πριν από το πέρας της διετίας, ακόμα κι όταν απουσιάζουν οι εντάσεις και οι προσφυγές μεταξύ των διαγωνιζομένων.

Πάντως, ακόμα κι αν εκσυγχρονιστεί το πλαίσιο των μελετών, θα πρέπει να βελτιωθεί και η αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών του Δημοσίου, που σε πολλές περιπτώσεις έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης.

Του Ν. Χ. Ρουσανογλου
 
27.1.2010

Οι φορείς με μεγάλες ανάγκες σε προσωπικό

Συνολικά 634 φορείς αναμένεται να προσλάβουν νέους υπαλλήλους, ενώ δεν αποκλείεται ο αριθμός αυτός να αυξηθεί αν δοθεί παράταση στην προθεσμία υποβολής αιτημάτων. Οι νεοπροσλαμβανόμενοι θα εργαστούν τουλάχιστον με ετήσια σύμβαση, η οποία δεν ανανεώνεται μετά τη λήξη της.

Οι φορείς με τη μεγαλύτερη ανάγκη σε προσωπικό, όπως αυτή καταγράφεται στα αιτήματά τους, είναι:
Ανώνυμη Αναπτυξιακή Εταιρεία Δήμου Αθηναίων 433 θέσεις,
Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης Δήμου Αθηναίων 165,
Νομαρχία Αθηνών-Πειραιώς 199,
Οίκος Ναύτου 13,
Οργανισμός Περίθαλψης-Ασφάλισης Δημοσίου 224,
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 117,
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 130,
Υπουργείο Παιδείας (Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων) 246,
Συντονιστικό Γραφείο Μειονοτικών Σχολείων 142,
Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Αμαρουσίου 144,
Δημοτικό Ωδείο Θεσσαλονίκης 28,
Δημοτικό Ωδείο Καβάλας 54,
Βρεφονηπιακός Σταθμός Δήμου Παιανίας 27,
Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Κορυδαλλού 87,
Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Πυλαίας 112,
ΔΕΥΑ Σκύδρας 22,
Επιχείρηση Κοινωφελούς Ανάπτυξης Ιλίου 168,
Δημοτική Αναπτυξιακή Επιχείρηση Καβάλας 29,
Δήμος Βύρωνα 24,
Δήμος Αγ. Αναργύρων 132,
ΔΕΥΑ Αρκαδίου Κρήτης 26,
Αναπτυξιακή Καστοριάς 25,
Δημοτική Αναπτυξιακή Επιχείρηση Πτολεμαΐδας 36,
Αναπτυξιακή Εταιρεία Διαχείρισης Απορριμμάτων Αν. Μακεδονίας 93,
Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Μεταμόρφωσης 20,
Αναπτυξιακή Αιτωλοακαρνανίας 18,
Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Παιανίας 27,
Δήμος Αρτας 19,
Δήμος Λαχανά 14,
ΔΕΥΑ Κομοτηνής 30,
ΔΕΥΑ Σύμης 10,
Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Μεγάρων 13,
Κοινωφελής Επιχείρηση Ωραιοκάστρου 20,
ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας 17,
Νομαρχία Χίου 22,
ΔΗΠΕΘΕ Σερρών 17,
Ιόνιο Πανεπιστήμιο 12,
Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης 4 θέσεις.

Πηγή Το Βήμα
27.1.2010

*Η γελιογραφία είναι του Νίκανδρου

Κοινωνικά κριτήρια και βαθμός
Με κοινωνικά κριτήρια και τον βαθμό του βασικού τίτλου σπουδών θα επιλέγονται οι υπάλληλοι που θα υπογράψουν σύμβαση μίσθωσης έργου.

Η «πιλοτική» προκήρυξη που προετοιμάζει το ΑΣΕΠ προβλέπει τα ελάχιστα και πρόσθετα προσόντα των υποψηφίων, καθώς και τα κριτήρια επιλογής. Με βάση αυτή την προκήρυξη θα διενεργήσουν όλοι οι φορείς τους νέους διαγωνισμούς.

Βασικό κριτήριο πρόσληψης είναι η εντοπιότητα και ο χρόνος ανεργίας, ο οποίος αποδίδει για 12 μήνες 520 μόρια. Ακολουθούν: Ο αριθμός των τέκνων πολύτεκνης οικογένειας (150 μόρια για τρία παιδιά), ο αριθμός των ανήλικων τέκνων (30 μόρια για κάθε παιδί), ο βαθμός του βασικού τίτλου σπουδών (το «άριστα» δίνει 400 μόρια), η εμπειρία (7 μόρια για κάθε μήνα ως 60 μήνες) και ο αριθμός τέκνων των μονογονεϊκών οικογενειών (50 μόρια για κάθε παιδί).

Πηγή Το Βήμα
27.1.2010



634 φορείς ζητούν 8.000 εργαζόμενους

To «πράσινο φως» σε 634 φορείς του Δημοσίου που ζητούν την πρόσληψη συμβασιούχων μίσθωσης έργου είναι έτοιμο να δώσει το ΑΣΕΠ, αποδεχόμενο το σύνολο σχεδόν των αιτημάτων τους για 8.000 νέες θέσεις εργασίας όλων των κατηγοριών και ειδικοτήτων.

Οι φορείς αξιοποίησαν άμεσα τις διατάξεις του νέου νόμου για τις προσλήψεις και υπέβαλαν 1.527 εμπρόθεσμα αιτήματα έως τις 11 Ιανουαρίου.

Υψηλόβαθμα στελέχη του ΑΣΕΠ εκτιμούν ότι στους διαγωνισμούς που θα ακολουθήσουν αναμένεται να συμμετάσχουν περισσότεροι από 50.000 υποψήφιοι.

Θεωρούν ότι το επόμενο διάστημα θα προκηρυχθεί περιορισμένος αριθμός μονίμων θέσεων και κατά συνέπεια η σύμβαση έργου ενός ή δύο ετών θα αποτελέσει «καλή διέξοδο» για όσους επιζητούν θέση εργασίας στο Δημόσιο.

Τα στοιχεία του ΑΣΕΠ δείχνουν ότι τη «μερίδα του λέοντος» από τις νέες προσλήψεις διεκδικούν εκατοντάδες δήμοι μέσω των δημοτικών επιχειρήσεων. Ζητούν πτυχιούχους ΑΕΙ-ΤΕΙ, αλλά και απόφοιτους Λυκείου- Γυμνασίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θα υπάρξει ενιαία προκήρυξη, αλλά κάθε φορέας θα διενεργήσει τον δικό του, ξεχωριστό διαγωνισμό, εφόσον πάρει την έγκριση για τις θέσεις.

Η διαδικασία και τα κριτήρια διορισμού θα είναι παρόμοια με εκείνα που επιλέγονται για την πρόσληψη εποχικού προσωπικού. Το ΑΣΕΠ αναμένεται να εγκρίνει το σύνολο των αιτημάτων των υπηρεσιών, εξαιρώντας μόνο εκείνα που αφορούν την κάλυψη διοικητικών αναγκών ή γραμματειακής εξυπηρέτησης του φορέα.

Με βάση τον πρόσφατο νόμο για την αναμόρφωση του συστήματος προσλήψεων, πρέπει να εξαιρεθούν από την έγκριση και τα αιτήματα που εμπεριέχουν ειδικότητες που προβλέπονται ήδη στον οργανισμό ή στον εσωτερικό κανονισμό των φορέων.

Σε αυτή την περίπτωση, όμως, το ΑΣΕΠ είναι πρόθυμο να χορηγήσει «βεβαίωση έγκρισης» κάνοντας χρήση της ειδικής διάταξης του άρθρου 14 του νέου νόμου.

Αυτή προβλέπει τη μετακύλιση της ημερομηνίας εφαρμογής της διάταξης ως τις 31.12.2010 για το Δημόσιο και ως τις 31.12.2011 για τους ΟΤΑ.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα εγκριθούν όλες οι θέσεις ειδικοτήτων που προβλέπονται στους οργανισμούς των φορέων, εκτός από τις διοικητικές που φαίνεται ότι... περισσεύουν στο Δημόσιο. Η κρίση του ΑΣΕΠ δεν είναι απαραίτητη για γιατρούς, οδοντιάτρους, ελεγκτές γιατρούς των ασφαλιστικών ταμείων, γιατρούς και νοσηλευτές των δημοτικών ιατρείων, των ΚΑΠΗ και των κοινωνικών δομών των ΟΤΑ, καλλιτέχνες όλων των ειδικεύσεων και επιστήμονες στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων.

Για την πρόσληψη αυτών των υπαλλήλων δεν χρειάζεται η συνδρομή της Ανεξάρτητης Αρχής και οι φορείς επιλέγουν μόνοι τους το προσωπικό.

Η έγκριση του ΑΣΕΠ για τις νέες θέσεις με σύμβαση έργου συνοδεύεται με βεβαίωση προς την υπηρεσία που ζητεί προσωπικό. Με βάση αυτό το πιστοποιητικό οι φορείς εκδίδουν τις προκηρύξεις, συγκεντρώνουν τις αιτήσεις και επιλέγουν τους νέους υπαλλήλους.

Πηγή Το Βήμα
27.1.2010

Ντροπή, ντροπή, ντροπή! (Για την άρνηση άρσης βουλευτικής ασυλίας)

Σήμερα νιώθω την ανάγκη απλώς να προσυπογράψω το άρθρο του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου κ. Σταύρου Τσακυράκη για την «Παράνομη, ανήθικη, αδιάντροπη άρνηση άρσης της βουλευτικής ασυλίας» που δημοσιεύτηκε χθες (25.1.2010) στην «Ελευθεροτυπία». Το μόνο που μπορεί να κάνει ένας πολίτης μπροστά στην κατ’ εξακολούθηση αδιαντροπιά της συντεχνίας των τριακοσίων είναι να κραυγάσει «Ντροπή!». Οσες πιο δυνατά και όσες περισσότερες φορές μπορεί. Και το μόνο που μπορούν να κάνουν οι δημοσιογράφοι είναι να υιοθετήσουν την πρόταση της ακροτελεύτιας παραγράφου του άρθρου του κ. Τσκυράκη.

Τα γεγονότα: Από τη Βουλή ζητήθηκε η άρση της βουλευτικής ασυλίας για τον βουλευτή κ. Θ. Καράογλου προκειμένου να προχωρήσει η δίωξη για παράνομη είσοδό του σε γήπεδο κατά τη διεξαγωγή ποδοσφαιρικού αγώνα. Για τον βουλευτή κ. Αρ. Ντινόπουλο ζητήθηκε η άρση της ασυλίας του για αδικήματα που φέρεται να διέπραξε πριν ακόμη γίνει βουλευτής, όταν ήταν δήμαρχος Βριλησίων. 193 βουλευτές επί 241 παρόντων ψήφισαν κατά της άρσης ασυλίας του πρώτου και 237 επί 241 κατά της άρσης ασυλίας του δεύτερου!

«Η άρνηση άρσης της ασυλίας βουλευτών για αδικήματα που δεν σχετίζονται με τα καθήκοντά τους είναι βεβαίως παράνομη», γράφει ο κ. Τσακυράκης. «Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με την απόφασή του “Τσαλκιτζής κατά Ελλάδας” έχει καταδικάσει τη χώρα μας διότι αρνήθηκε να άρει την ασυλία του βουλευτή κ. Κ. Τασούλα για αδικήματα που φερόταν να έχει διαπράξει πριν γίνει βουλευτής, όταν ήταν δήμαρχος (...) Δεν πρέπει να υπάρχει προηγούμενο δημοκρατίας στην ιστορία της ανθρωπότητας που το νομοθετικό σώμα να επιδεικνύει παρόμοια περιφρόνηση προς την ισονομία.

»Υποθέτω ότι αποτελεί στοιχειώδη ηθική επιταγή να επιδιώκει κανείς να ξεκαθαρίσει το όνομά του από κατηγορίες για ποινικά αδικήματα. Εκτός, λοιπόν, από την περιφρόνηση της ισονομίας, επιδεικνύεται και αφάνταστη αδιαντροπιά με την κάλυψη πίσω από την ασυλία, η οποία φυσικά επιτείνει το κλίμα σήψης και διαφθοράς που επικρατεί σε όλη την κοινωνία. Με ποιο ηθικό κύρος, αλήθεια, οι ίδιοι άνθρωποι, που αποφεύγουν να λογοδοτήσουν στη Δικαιοσύνη, θα ερευνήσουν τα μεγάλα σκάνδαλα; Αντί για εξεταστικές επιτροπές για το Βατοπέδι ή τα ομόλογα, ας κάνουν μια μεγάλη εξεταστική επιτροπή που να ερευνήσει τον καθρέφτη με τα πρόσωπά τους».

«Δεν έχω καμιά προσδοκία ότι το σκάνδαλο της βουλευτικής ασυλίας μπορεί να τερματιστεί με κάποια αλλαγή νοοτροπίας των ίδιων των βουλευτών», συμπεραίνει ο κ. Τσακυράκης. «Είναι τόσο εθισμένοι στο να αποφεύγουν να λογοδοτούν και έχουν αναπτύξει τέτοια συντεχνιακή αλληλεγγύη, ώστε ακόμη και καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν πρόκειται να τους ταρακουνήσουν. Η λύση φαίνεται να βρίσκεται στην εξουσία του Τύπου. Μόνο μια μεγάλη καμπάνια, που θα στηλιτεύει συχνά το φαινόμενο και θα εκθέτει τους βουλευτές, μπορεί να συμβάλει σε αλλαγή. Προτείνω να καθιερωθεί μια ειδική στήλη στις εφημερίδες με τις φωτογραφίες όσων κρύβονται πίσω από την ασυλία και με σημείωση του αδικήματος για το οποίο χρωστούν να λογοδοτήσουν. Κάτι παρόμοιο, δηλαδή, με τις φωτογραφίες καταζητουμένων για σοβαρά εγκλήματα, έτσι ώστε ο αναγνώστης να βλέπει καθημερινά με ποιους έχει να κάνει».

Σήμερα νιώθω την ανάγκη απλώς να προσυπογράψω το άρθρο του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου κ. Σταύρου Τσακυράκη για την «Παράνομη, ανήθικη, αδιάντροπη άρνηση άρσης της βουλευτικής ασυλίας» που δημοσιεύτηκε χθες (25.1.2010) στην «Ελευθεροτυπία».

Το μόνο που μπορεί να κάνει ένας πολίτης μπροστά στην κατ’ εξακολούθηση αδιαντροπιά της συντεχνίας των τριακοσίων είναι να κραυγάσει

«Ντροπή!».

Οσες πιο δυνατά και όσες περισσότερες φορές μπορεί.

Και το μόνο που μπορούν να κάνουν οι δημοσιογράφοι είναι να υιοθετήσουν την πρόταση της ακροτελεύτιας παραγράφου του άρθρου του κ. Τσακυράκη.


Tου Πασχου Μανδραβελη
26.1.2010

Οριστική λύση για τα δύο κτίρια στου Μακρυγιάννη

ΠΟΛΗ. Ανακούφιση στην αρχιτεκτονική κοινότητα και στους φίλους της Αθήνας προκάλεσε η απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού να μην προχωρήσει στην κατεδάφιση των κτιρίων που βρίσκονται στη συμβολή των οδών Μακρυγιάννη, Χατζηχρήστου και Μητσάκη για να απελευθερωθεί χώρος προς όφελος του Μουσείου της Ακρόπολης. Ετσι τακτοποιείται μια χρονίζουσα εκκρεμότητα για την πόλη και μάλιστα με τον καλύτερο τρόπο, αφού στα επίμαχα κτίρια θα διοχετευθούν συμπληρωματικές λειτουργίες του Νέου Μουσείου.

Εκτός λοιπόν από την εμβάθυνση στην αρχαία διαστρωμάτωση της περιοχής το Νέο Μουσείο θα προσφέρει και μια γοητευτική αποτύπωση της νεότερης αρχιτεκτονικής της Αθήνας. Την απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού επικροτεί με επιστολή της στην «Κ» η αρχιτέκτων, καθηγήτρια ΕΜΠ Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, δίνοντας συγχαρητήρια στη γενική γραμματέα του ΥΠΠΟ Λίνα Μενδώνη. «Η διάσωση των κτιρίων αυτών που σηματοδοτούν πολεοδομικά το οικοδομικό τετράγωνο του Νέου Μουσείου και βοηθούν στη σύνδεσή του με τον γύρω ιστό, είναι πράγματι μία σημαντική απόφαση», επισημαίνει η κ. Αδάμη. Και συνεχίζει: «Εκείνο όμως που την κάνει ξεχωριστή είναι ότι αυτή ελήφθη μετά την αρνητική γνωμάτευση του Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων για την κήρυξη των κτιρίων αυτών ως διατηρητέων που επικυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η κ. Μενδώνη με την κίνησή της δίνει ένα λαμπρό παράδειγμα στους πολίτες, μαθαίνοντάς τους ότι η διατήρηση ενός περισσότερο ή λιγότερο ίσως σημαντικού κτιρίου δεν είναι κάτι που πρέπει να επιβάλλεται από το ΣΝΜ και το κράτος ως ποινή, αλλά μια συνειδητή πράξη αυτογνωσίας και σεβασμού της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αρχιτεκτονικής και όχι μόνο».

Στις γωνίες των οδών Μακρυγιάννη και Χατζηχρήστου και Χατζηχρήστου και Μητσαίων βρίσκονται τα δύο αυτά ενδιαφέροντα κτίρια, το πρώτο του τέλους του 19ου αιώνα, τυπικό δείγμα της ακμής του αθηναϊκού νεοκλασικισμού, και το δεύτερο των αρχών του 20ού αιώνα, τυπικό δείγμα του όψιμου νεοκλασικισμού με στοιχεία εκλεκτισμού, τα οποία έχουν περιέλθει στην ιδιοκτησία του ΥΠΠΟ ύστερα από απαλλοτρίωση.

27.1.2010

Σημείωση δική μας :
Απαλλοτρίωση δεν σημαίνει και κατεδάφιση....
Επομένως εύγε στην απόφαση να μην κατεδαφιστούν αυτά τα κτίρια

Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010

Η ρευστότητα και το ακριβότερο κόστος χρήματος ανησυχούν τους τραπεζίτες

Νέες βολές κατά της ρύθμισης δανείων στη συνάντηση που είχαν με τον διοικητή της ΤτΕ

Το πρόβλημα ρευστότητας, η αύξηση του κόστους του χρήματος και η γενικότερη κατάσταση της οικονομίας βρέθηκαν στο επίκεντρο της χθεσινής ενημερωτικής συνάντησης του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), κ. Γεώργιου Προβόπουλου, με το διοικητικό συμβούλιο της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών.

Οι επικεφαλής των μεγάλων εμπορικών τραπεζών εξέφρασαν την ανησυχία τους στον διοικητή της ΤτΕ για τις συνθήκες ρευστότητας στην αγορά και την ανάγκη αναχρηματοδότησης των υποχρεώσεων των τραπεζών. Σημείωσαν ότι η σταδιακή απόσυρση των έκτακτων μέτρων χρηματοδότησης που προσέφερε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για την άμβλυνση των επιπτώσεων της κρίσης πραγματοποιείται σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για την ελληνική οικονομία, δυσχεραίνοντας την αντικατάσταση των κεφαλαίων που έχουν αντλήσει οι ελληνικές τράπεζες από την ΕΚΤ, από εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Υπενθυμίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν αντλήσει από την ΕΚΤ περίπου 40 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 25 δισ. ευρώ θα πρέπει να επιστραφούν μέχρι το τέλος Ιουνίου. Σε ό, τι αφορά τις καταθέσεις υπογράμμισαν ότι με την οικονομία να βρίσκεται σε κατάσταση ύφεσης η άντληση πρόσθετων καταθέσεων δεν είναι εύκολη. Επιπρόσθετα σημείωσαν ότι το τελευταίο διάστημα έχουν σημειωθεί εκροές καταθέσεων λόγω της αβεβαιότητες που έχει δημιουργηθεί.

Οι επιτελείς των τραπεζών επανέλαβαν στον διοικητή της ΤτΕ την έντονη ανησυχία τους για τις επιπτώσεις στο τραπεζικού συστήματος του νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας για τη ρύθμιση των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών. Υπογράμμισαν τον μεγάλο κίνδυνο οι νέες ρυθμίσεις να οδηγήσουν σε ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκονται, δηλαδή σε περαιτέρω μείωση της ρευστότητας στην αγορά και επιπλέον αύξηση επιτοκίων. Επίσης, σημείωσαν ότι ο νόμος δημιουργεί κίνδυνο αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, γεγονός που θα είχε σημαντική επίπτωση στην ποιότητα των χαρτοφυλακίων και την κεφαλαιακή κατάσταση των τραπεζών.

Υπογράμμισαν ακόμα την έντονη ανησυχία τους για την εκτόξευση του κόστους του χρήματος και τις επιπτώσεις στη δυνατότητα άντλησης ρευστότητας από τις τράπεζες, τον ρυθμό πιστωτικής επέκτασης αλλά και την ικανότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους.

Οπως σημειώνουν στελέχη τραπεζών στην «Κ» η χθεσινή έκδοση του ελληνικού Δημοσίου ήταν μια σημαντική επιτυχία (δεδομένου ότι την προηγούμενη εβδομάδα πολλοί αμφέβαλαν για τη δυνατότητα του Δημοσίου να αντλήσει κεφάλαια ανεξάρτητα από το επιτόκιο που ήταν διατεθειμένο να προσφέρει) ωστόσο αυτό δεν αναιρεί το δυσθεώρητο κόστος του χρήματος.

Του Γιαννη Παπαδογιαννη

26.1.2010

Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2010

Τηλεφωνική βλάβη


Ο κ. Β. Κατσάρος, από το Χαλάνδρι της Αθήνας, γράφει σε επιστολή του προς την εφμ Το Βήμα:


Στις 7 Ιανουαρίου διαπιστώνω ότι το τηλέφωνό μου δεν λειτουργεί. Ακολουθώντας τις έντυπες οδηγίες του ΟΤΕ, καλώ επανειλημμένα το 121 για την αναγγελία της βλάβης (αυτό το κάνω φυσικά από κινητό τηλέφωνο, αφού το σταθερό δεν λειτουργεί). Κάθε φορά βγαίνει ένας αυτόματος τηλεφωνητής, που λέει πάντα τα ίδια αλλοπρόσαλλα πράγματα. Την επομένη (8/1) το πρωί αναγκάζομαι να πάω στον ΟΤΕ της περιοχής, όπου μαθαίνω ότι από κινητό τηλέφωνο η αναγγελία βλάβης γίνεται στο 13888 και όχι στο 121. Από τα γραφεία του ΟΤΕ γίνεται λοιπόν τότε η αναγγελία της βλάβης και μου δίδεται η πληροφορία ότι η επισκευή θα γίνει εντός 2 εργασίμων ημερών [ζητούν δε επιμόνως αριθμό τηλεφώνου μου(!) για ενδεχόμενη επιτόπια έρευνα]. Η βλάβη τελικά και μετά από πολλά τηλεφωνήματα διορθώθηκε στις 12 Ιανουαρίου το μεσημέρι. Ερωτάται: Σε περίπτωση βλάβης του τηλεφώνου του, τι κάνει ο συνδρομητής αν χρειαστεί επειγόντως βοήθεια, ιατρική ή άλλη, και μάλιστα αν δεν έχει πρόσθετα κινητό ή δεύτερο σταθερό τηλέφωνο; Και αν ζει μόνος; Και αν είναι γέρος; Και αν είναι άρρωστος; Η υπηρεσία αναγγελίας και αποκατάστασης τηλεφωνικών βλαβών δεν είναι μια Υπηρεσία Πρώτης Ανάγκης που πρέπει να λειτουργεί καθημερινά και όλο το 24ωρο;
Γιατί δεν ενημερώνονται οι καλούντες τον «παθόντα» ότι αυτός δεν... πέθανε αλλά ότι απλώς το τηλέφωνό του έχει βλάβη;
Γιατί στους λογαριασμούς του ΟΤΕ αναφέρεται μόνον το 121 και όχι το 13888;
Η χώρα στην οποία ζούμε είναι λοιπόν μια Μπανανία και δεν το έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει;

Πηγή Το Βήμα
26.1.2010


Το Αγροτικό Ζήτημα στην Ελλάδα


Πέντε σταθμοί που επηρέασαν την πορεία της χώρας από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα

1. Από τις «εθνικές γαίες» στη διανομή του 1871

Σύμφωνα με τις Συνθήκες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της χώρας, τα εδάφη που περιλαμβάνονταν στα όρια του νέου κράτους και που ανήκαν πριν στους Tούρκους ανακηρύχθηκαν «εθνική ιδιοκτησία». Ετσι, στις αρχές της δεκαετίας του 1830 το ελληνικό κράτος εμφανίζεται σαν ο μεγαλύτερος γαιοκτήμονας του ελληνικού χώρου κατέχοντας σύμφωνα με τους μετριότερους υπολογισμούς το 35%-50% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων του Ελληνικού Βασιλείου. Το κράτος απαιτούσε το 15% της ακαθάριστης παραγωγής αυτών των γαιών σαν ενοίκιο για την υποτιθέμενη μίσθωση της γης, ενώ μαζί με τον φόρο της δεκάτης, ο ενοικιαστής της γης υποχρεωνόταν να καταβάλλει στο δημόσιο ταμείο περίπου το 25% της ακαθάριστης παραγωγής.

Tο νέο ελληνικό κράτος επιλέγοντας τη μέση και μεταβατική λύση του καθεστώτος των εθνικών γαιών έδωσε ουσιαστικά μία αναβολή στη λύση του αγροτικού ζητήματος. H δημιουργία των «εθνικών γαιών» δηλαδή δεν συνδυάστηκε με μια ενεργητική παρουσία του κράτους σαν πραγματικού ιδιοκτήτη και οικονομικού διαχειριστή της γης. Αμεση συνέπεια αυτής της στάσης ήταν τόσο η κακή διαχείριση και η χαμηλή παραγωγή των ενοικιαζόμενων εθνικών γαιών όσο και η σύγχυση γύρω από το θεσμικό καθεστώς τους.
H συνεχής επιδείνωση του καθεστώτος των εθνικών γαιών δημιούργησε την αντίφαση μεταξύ των αυξανόμενων δημοσιονομικών αναγκών του ελληνικού κράτους και της βαθμιαίας μείωσης του φόρου επικαρπίας από την ενοικίαση της γης. H αντίφαση αυτή δεν μπορούσε να λυθεί παρά με την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και τη διανομή των εθνικών γαιών, κάτι που απαιτούσε ήδη από τη δεκαετία του 1840 ο αγροτικός κόσμος, αλλά και διανοούμενοι, δημοσιογράφοι και πολιτικοί, όχι μόνο για να αυξήσουν τα δημόσια έσοδα, αλλά κυρίως γιατί πίστευαν ότι αποδίδοντας την κυριότητα στους κατόχους των εθνικών γαιών θα αναπτύσσονταν η αγροτική παραγωγή και η οικονομία συνολικά με την άνοδο του προσωπικού ενδιαφέροντος των καλλιεργητών, με την αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά και με την ένταξη της γης στο εμπορευματικό κύκλωμα.

2. Σταφιδική κρίση και «δυστυχώς επτωχεύσαμεν»

Πράγματι, η διανομή των εθνικών γαιών στους καλλιεργητές από την κυβέρνηση Κουμουνδούρου το 1871 είχε ευεργετική επίδραση στην εξέλιξη της αγροτικής παραγωγής της χώρας και στην ανάπτυξη των εξαγωγικών φυτειών, όπως η κορινθιακή σταφίδα. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η κορινθιακή σταφίδα αναδείχθηκε σαν το κυριότερο εξαγωγικό προϊόν του Eλληνικού Bασιλείου. H ταχεία ανάπτυξη της διεθνούς ζήτησης για το προϊόν αυτό, είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση της Eλλάδας στις διεθνείς συναλλαγές ως χώρας μονοεξαγωγικής. H κορινθιακή σταφίδα έφθασε να καλύπτει περισσότερο από το 50% της συνολικής αξίας των εξαγωγών της χώρας.

Μετά τη διανομή του 1871 μάλιστα, ο «σταφιδικός πυρετός» έφτασε στο απόγειό του στη βόρεια και δυτική Πελοπόννησο, ειδικά μετά το 1878 που η ελληνική σταφίδα κατέκτησε και τη γαλλική αγορά. Τότε αποτέλεσε την πρώτη ύλη για την κατασκευή φθηνού σταφιδίτη οίνου που αναπλήρωνε τα ελλείμματα που προκάλεσε στη γαλλική οινοπαραγωγή η καταστρεπτική φυλλοξήρα. Γύρω στο 1890 όμως η βαθμιαία ανάρρωση των γαλλικών αμπελιών απεκατέστησε τις ισορροπίες στη γαλλική οινοπαραγωγή. Tο γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την επικράτηση των οπαδών του προστατευτισμού και την άνοδο των εισαγωγικών δασμών είχαν συνέπεια την πτώση της ζήτησης και των τιμών της σταφίδας στη γαλλική αγορά και την έκρηξη μιας κρίσης υπερπαραγωγής, που το 1892/93 συγκλόνισε την ελληνική οικονομία.

Μερικούς μήνες μετά την έκρηξη της σταφιδικής κρίσης η ελληνική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση πτώχευσης. Αν και τα δύο γεγονότα ήταν εν πολλοίς ανεξάρτητα μεταξύ τους, είναι φανερό ότι η κρίση της σταφιδικής οικονομίας από το 1892 και μετά επιδείνωσε ακόμη περισσότερο τα δημοσιονομικά και συναλλαγματικά προβλήματα του ελληνικού κράτους. Iδιαίτερα καθοριστική υπήρξε για το εμπόριο και την ελληνική οικονομία η κατακόρυφη μείωση του πολύτιμου ξένου συναλλάγματος που έφερνε η σταφίδα στη χώρα. Ο αντίκτυπος της σταφιδικής κρίσης συγκλόνισε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, υπενθυμίζοντας με επώδυνο τρόπο πόσο αναγκαίο ήταν να ξεπεραστούν οι παλιές αγρο-εμπορευματικές δομές και να προσανατολιστεί η χώρα σε νέες κατευθύνσεις, περισσότερο παραγωγικές. Η κρίση του 1893 μετατράπηκε πλέον σε χρόνια κρίση του προϊόντος μετά την αποτυχία του μέτρου του παρακρατήματος, της «Σταφιδικής Τραπέζης» και της «Προνομιούχου Εταιρείας». Οι σταφιδοπαραγωγοί της Πελοποννήσου μετά την περίοδο της αναρχικής διαμαρτυρίας τους, στρέφονται προς την υπερατλαντική μετανάστευση, ενώ ταυτόχρονα σημαντικά ρεύματα εσωτερικής μετανάστευσης οδηγούν μεγάλο αριθμό εργατικών χεριών προς την περιοχή Αθηνών-Πειραιώς που θα αποτελέσει το νέο οικονομικό κέντρο της χώρας με βάση τις καινούργιες μεταποιητικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται εκεί.
3. Τα τσιφλίκια της Θεσσαλίας και η εξέγερση του Κιλελέρ

Στις παραμονές της προσάρτησης (1881) οι Τούρκοι ιδιοκτήτες της γης στη Θεσσαλία, έσπευσαν να μεταβιβάσουν τις ιδιοκτησίες τους σε μεγάλους Ελληνες χρηματιστές και εμπόρους της διασποράς, οι οποίοι με τον τρόπο αυτό απέκτησαν τεράστιες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης. Οι συνέπειες για τους καλλιεργητές υπήρξαν δραματικές, αφού έπαψαν πλέον να απολαμβάνουν τα προνόμια που τους παρείχε το Οθωμανικό δίκαιο. Το καθαρά εμπράγματο δικαίωμα που διατηρούσαν πάνω στην καλλιεργούμενη γη, με όλες τις συνέπειες που απέρρεαν από αυτό, καταργήθηκε και σταδιακά μετατράπηκαν σε απλούς αγρομισθωτές. Οι ιδιοκτήτες, αντίστοιχα, γίνονταν απόλυτα κύριοι της γης που κατείχαν και μπορούσαν πλέον με την εκπνοή των μισθωτηρίων συμβολαίων να εκδιώκουν τους καλλιεργητές από το τσιφλίκι.

Η εξέλιξη αυτή σηματοδότησε επίσης και την ανατροπή της πολιτικής του ελληνικού κράτους απέναντι στη μεγάλη ιδιοκτησία, η οποία μέχρι τότε ήταν εχθρική. Επιδεικνύοντας μια «αξιοθρήνητη αδράνεια» το ελληνικό κράτος απεμπόλησε τα δικαιώματα που θα μπορούσε να ασκήσει ως διάδοχο του οθωμανικού κράτους. Υπό την πίεση των νέων γαιοκτημόνων και μεγάλων κεφαλαιούχων του εξωτερικού, η κυβέρνηση Τρικούπη μετέβαλε ολοσχερώς την πάγια γεωργική πολιτική του ελληνικού κράτους, προκειμένου να προστατεύσει την μεγάλη έγγειο ιδιοκτησία των τσιφλικιών. Ο ίδιος ο Χ. Τρικούπης εξήγησε πως «αν επιβάλωμεν την διανομήν των κτημάτων εις τους καλλιεργητάς, όπως μου το ζητείτε, θα εκδιώξωμεν εξ Ελλάδος το χρήμα των Ελλήνων του εξωτερικού» και ζήτησε «η κατάστασις να παραμείνη ως έχει διότι τούτο απαιτούν τα γενικώτερα συμφέροντα της χώρας».

Η σύγκρουση τσιφλικούχων - κολίγων συγκλόνισε την κοινωνική ζωή της Θεσσαλίας στην περίοδο 1881-1910 και αποτυπώθηκε τόσο στα συχνά δημοσιεύματα του Τύπου όσο και στις οξείες αντιπαραθέσεις που προκλήθηκαν κατά τη συζήτηση του θέματος στη Βουλή. Σημαντική ήταν η συμπαράσταση που εύρισκαν οι ακτήμονες τόσο από συλλόγους, σωματεία και ενώσεις (όπως για παράδειγμα ο Εμπορικός Σύλλογος Βόλου), όσο και από προσωπικότητες του αστικού χώρου (διανοούμενους, επαγγελματίες, δικηγόρους, δημοσιογράφους των θεσσαλικών πόλεων). Ετσι, προοδευτικά, η αντίσταση των κολίγων κατά των εξώσεων και των λοιπών αυθαιρεσιών των τσιφλικούχων διευρύνθηκε και από απλή αγροτική διαμαρτυρία μετατράπηκε σε κίνημα πανθεσσαλικού χαρακτήρα με πλατιά κοινωνική βάση και ισχυρή υποστήριξη από τα αστικά κέντρα και με κεντρικό αίτημα τη διανομή της γης στους καλλιεργητές της.

Στην πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα η αντιπαράθεση εντείνεται ακόμη περισσότερο, ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία του Μαρίνου Αντύπα, το 1907 και το Κίνημα στο Γουδί το 1909, που θα ανατρέψει το σκηνικό και θα απελευθερώσει την αγροτική διαμαρτυρία. Απέναντι στην εξέγερση του θεσσαλικού κάμπου η κυβέρνηση Δραγούμη περιορίζεται σε αόριστες υποσχέσεις. Η σύγκρουση του Κιλελέρ τον Μάρτιο του 1910 έχει γίνει πλέον αναπόφευκτη…

4. Το «Αγροτικό Θαύμα» του Μεσοπολέμου

Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου ο ελληνικός αγροτικός χώρος γνώρισε ραγδαίες εξελίξεις και αλλαγές. Η ριζοσπαστική αγροτική μεταρρύθμιση και η αγροτική εγκατάσταση των προσφύγων, η ίδρυση του υπουργείου Γεωργίας το 1917 και των αυτόνομων οργανισμών συγκέντρωσης και διαχείρισης εγχώριων προϊόντων στη συνέχεια, η ψήφιση του ν. 602/1914 για τους γεωργικούς συνεταιρισμούς και η επέκταση των χορηγήσεων της Εθνικής Τράπεζας στον αγροτικό πληθυσμό μετά το 1915, η ίδρυση της Αγροτικής Τράπεζας το 1929, τα μεγάλα εγγειοβελτιωτικά έργα στην ελληνική ύπαιθρο, η προώθηση της πολιτικής της «αυτάρκειας» και η επέκταση των εξαγωγικών φυτειών σε βάρος των «παραδοσιακών» καλλιεργειών, συνθέτουν τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου, της πρώτης στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους κατά την οποία ο κρατικός μηχανισμός, μέσω θεσμικών παρεμβάσεων, επιδοτήσεων και ελαφρύνσεων μεταφέρει πόρους προς το τομέα της γεωργίας.

Η έγγειος ιδιοκτησία πήρε πλέον σε όλη τη χώρα τη μορφή της ελεύθερης απεριόριστης ατομικής ιδιοκτησίας, ενώ σημαντικές αλλαγές μεταμόρφωσαν τη φυσιογνωμία της ελληνικής υπαίθρου:

Κατ' αρχήν επιτεύχθηκε η αγροτική εγκατάσταση ενός σημαντικού μέρους του προσφυγικού πληθυσμού. Δεύτερον, καταγράφηκε διπλασιασμός των καλλιεργούμενων εκτάσεων και μια εξίσου εντυπωσιακή αύξηση της αξίας της γεωργικής παραγωγής, ενώ δημιουργήθηκαν και οι προϋποθέσεις για την περαιτέρω εμπορευματοποίηση της αγροτικής παραγωγής, μέσω της ανανέωσης και του αναπροσανατολισμού των καλλιεργειών.

Η μείωση της παραγωγής της σταφίδας αντισταθμίστηκε από την ενίσχυση της βαμβακοκαλλιέργειας και κυρίως από την ταχύτατη επέκταση της καπνοκαλλιέργειας, που αν και καταλάμβανε μόνο το 3%-4% της καλλιεργούμενης επιφάνειας, συμμετείχε στο συνολικό εισόδημα της γεωργίας κατά 20%, ενώ ταυτόχρονα εξασφάλιζε περισσότερο από το 50% της συνολικής αξίας των εξαγωγών της χώρας.

Τέλος, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες της διεθνούς κρίσης του 1929 που έπληξε ιδιαίτερα τα εξαγώγιμα ελληνικά αγροτικά προϊόντα, το κράτος προώθησε τη δημιουργία μιας σειράς αυτόνομων οργανισμών, αποστολή των οποίων ήταν η συγκέντρωση των προϊόντων, η απορρόφηση των πλεονασμάτων και η εξασφάλιση τιμών ασφαλείας στους παραγωγούς, ενώ για τα προϊόντα εσωτερικής κατανάλωσης η κρατική παρέμβαση αποσκοπούσε στην επίτευξη αυτάρκειας και στην εξοικονόμηση συναλλάγματος, όπως έγινε με τα σιτηρά, αφού η σιτάρκεια ήταν πρωταρχικός στόχος των μεσοπολεμικών κυβερνήσεων.

5. Από τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση στα σημερινά αδιέξοδα

Κατά τη μεταπολεμική περίοδο, βασική σύλληψη της αναπτυξιακής στρατηγικής των συντηρητικών κυβερνήσεων υπήρξε η γρήγορη εκβιομηχάνιση και η υπαγωγή του αγροτικού τομέα σε ρόλο «συμπληρώματος» της αναπτυξιακής διαδικασίας. Η στρατηγική αυτή έγινε δυνατή χάρη στη μεταφορά του αγροτικού υπερπροϊόντος στον βιομηχανικό και γενικότερα στον αστικό τομέα της οικονομίας, τόσο μέσω της καθήλωσης των τιμών των βασικών αγροτικών προϊόντων διατροφής όσο και εξαιτίας της μικρότερης αύξησης των τιμών ορισμένων αγροτικών πρώτων υλών (π.χ. καπνός, βαμβάκι) σε σχέση με την αύξηση των τιμών των αντίστοιχων βιομηχανικών προϊόντων. Η περιοριστική αυτή πολιτική και η δραστική μείωση των εισοδηματικών ευκαιριών εις βάρος του αγροτικού τομέα είχαν ως αποτέλεσμα την έντονη έξοδο του αγροτικού πληθυσμού, που αναζήτησε την εξασφάλιση της επιβίωσής του, είτε στα αστικά κέντρα είτε στη μετανάστευση. Η Μεταπολίτευση σηματοδοτεί ευρύτατες ανακατατάξεις και στον αγροτικό τομέα. Η «νέα πολιτικοποίηση του αγροτικού χώρου» και η επικράτηση και εκεί των γενικότερων τάσεων του πολιτικού συστήματος προς την κατεύθυνση της «γραφειοκρατικής πατρωνίας» και του «αγροτικού λαϊκισμού» αποτέλεσαν κρίσιμους παράγοντες στη διαμόρφωση του νέου πλαισίου για την άσκηση της αγροτικής πολιτικής, αλλά και για την εκπροσώπηση των αγροτικών συμφερόντων. Τόσο σε επίπεδο θεσμών όσο και σε επίπεδο νοοτροπιών οι στενές σχέσεις εξάρτησης μεταξύ αγροτών, αγροτικών οργανώσεων και κράτους εντάθηκαν στο έπακρο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο στη δεκαετία του '80 εφαρμόστηκε μια «φιλοαγροτική» πολιτική ενίσχυσης των εισοδημάτων των αγροτών πέραν των δυνατοτήτων της οικονομίας κυρίως μέσω των συνεταιρισμών, οι οποίοι παρακινήθηκαν σε οικονομικές δραστηριότητες που ξεπερνούσαν κατά πολύ τις δυνατότητές τους, και που τελικά οδήγησαν στη δική τους καταχρέωση, ενώ στην πραγματικότητα αφορούσαν την άσκηση «κοινωνικής πολιτικής» εκ μέρους του κράτους. Η «στροφή» της δεκαετίας του '90 σε πιο ρεαλιστικούς στόχους, δεν αναιρεί το κόστος αυτής της πολιτικής, που ήταν η καθυστέρηση θεσμικού και διαρθρωτικού εκσυγχρονισμού της ελληνικής γεωργίας αλλά και η συγκρότηση ισχυρών δικτύων συμφερόντων.

Σήμερα, ραγδαίες εξελίξεις χαρακτηρίζουν το σύστημα παραγωγής, μεταποίησης, διακίνησης και διάθεσης αγροτικών προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο και επηρεάζουν την αγροτική οικονομία της χώρας. Οι εξελίξεις σχετίζονται με την αυξανόμενη περιφερειακή ολοκλήρωση των οικονομιών, την παγκοσμιοποίηση των αγορών των τροφίμων, την πρόοδο της βιοτεχνολογίας και την ανάπτυξη του αγρο-τροφικού τομέα, καθώς και με τον υψηλό βαθμό συγκέντρωσης σε επίπεδο μεταποίησης, λιανικού εμπορίου και διανομής.

Είναι φανερό ότι η ελληνική γεωργία παρουσιάζεται ανέτοιμη απέναντι στις παγκόσμιες αλλαγές που συντελούνται. Φαίνεται μάλιστα ότι η εισοδηματική ευεξία που εξασφαλίσθηκε μέσω των προστατευτικών μηχανισμών της ΚΑΠ, έδρασε ως αποτρεπτικός παράγοντας για τη βελτίωση της παραγωγικής εικόνας της ελληνικής γεωργίας, παρά τον συνεχώς αναζητούμενο διαρθρωτικό και θεσμικό εκσυγχρονισμό που λογικά θα αναμενόταν.

Του Βασιλη Πατρωνη - Επίκουρου καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών


24.1.2010

*Στην εικόνα χαρακτικό του Τάσσου


Ολα τα λεφτά; Πού είναι τα κιλά; (Περί αγροτών)


Η γεωργία είναι επιχείρηση. Οποιος καλλιεργεί χωρίς να έχει στόχο το χρηματικό κέρδος, δεν κάνει τίποτε διαφορετικό από εκείνον που καλλιεργεί τον κήπο του. Η μείωση του κόστους και όχι η αύξηση της επιδότησης είναι ο δρόμος για να μπορέσει ο παραγωγός να μεγαλώσει το περιθώριο κέρδους του. Η ελληνική παραγωγή είτε θα πάει σε νέα προϊόντα είτε θα επιτύχει την παραγωγή των ίδιων προϊόντων αλλά με διαφορετικό τρόπο, πιο οικονομικό.

Οσοι είχαν κάποια βουκολική εικόνα για όσα συμβαίνουν στην ελληνική επαρχία, προφανώς πρέπει να τη θάψουν. Αρκεί να ρωτήσετε τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Η άποψή τους είναι ότι ο μέσος Ελληνας αγρότης δεν διαφέρει σε πολλά από τον μέσο μικρό απατεώνα.

Ομως, είναι εξίσου ακριβές ότι ο Ελληνας γεωργός είναι σε δύσκολη θέση. Αν μπορούσαμε να μετρήσουμε σωστά και χωρίς απάτες τους γεωργούς, δεν θα βρίσκαμε περισσότερους από ένα 3-4% του πληθυσμού. Οι υπόλοιποι είναι επιδοτούμενοι γέροντες του ΟΓΑ, κληρονόμοι μικρού και μεσαίου κλήρου και, πολλοί-πάρα-πολλοί αστοί, δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, που απλώς δηλώνουν στη φορολογική δήλωσή τους τα χωράφια του παππού. Βέβαια, η ρημαγμένη από τις συγκρούσεις ελληνική γεωργία έκανε θαύματα στη μεταπολεμική Ελλάδα. Οπως και να το κάνουμε όμως, η ελληνική ποικιλία δεν έχει, παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις, κρατήσει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της. Ρωτήστε στα χωράφια της Σητείας πώς ήρθαν οι Ολλανδοί και έφτιαξαν τα υβρίδια χάρη στα οποία γεμίζουν τα κρητικά φορτηγά φρέσκα οπωροκηπευτικά για την πανάκριβη αγορά της Αθήνας.

Αν το 2009 αυξήθηκε (μόλις κατά 1%) το αγροτικό εισόδημα, είναι μάλλον επειδή ο προϋπολογισμός πλήρωσε κάτι λιγότερο από δισεκατομμύριο, με χρήματα των φορολογουμένων. Από αυτά που έστειλαν το έλλειμμα στις 13 μονάδες του ΑΕΠ. Κι έτσι ακόμη, όμως, ο δείκτης πραγματικής παραγωγής ανά απασχολούμενο παρέμεινε το 2009 χαμηλότερος από το 2005. Το έτος αυτό, για το οποίο διαθέτω αξιόπιστα στοιχεία, η συμβολή του αγροτικού τομέα στο εγχώριο προϊόν ήταν στο 4,7%, όταν στην Ευρώπη των 25 είναι μόλις 1,3%. Ομως, στην κατά δήλωση απασχόληση, το 12,4% των απασχολουμένων δηλώνει «αγρότης». Το ευρωπαϊκό ποσοστό, πολύ πιο ειλικρινές, είναι μόλις 5%. Μήπως, αν μετρούσαμε σωστά και όχι πολιτικο-πονηρά τους πραγματικούς αγρότες, κάπου εκεί κοντά βρίσκεται και το δικό μας ποσοστό;

Το θέμα της ακρίβειας των μετρήσεων είναι πολύ πιθανόν εκείνο που προκαλεί τη βαθύτερη και πραγματική αναταραχή, πέραν όσων λοιπών στοιχείων «ντύνουν» τον δημόσιο λόγο όσων κινητοποιούνται περί το αγροτικό. Με ειδική ανακοίνωσή της, η αρμόδια επίτροπος Μάριαν Φίσερ Μπόελ είχε ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση να έχει τελειώσει μέχρι τον Φεβρουάριο τη δουλειά με την ψηφιακή ταυτοποίηση όσων δικαιούνται ευρωπαϊκές αποζημιώσεις. Είχε, μάλιστα, επισημανθεί πως όσα τεμάχια καλλιεργειών δεν θα είχαν ενταχθεί στο σύστημα θα έχαναν το δικαίωμα να πληρωθούν για το έτος 2009. Τέλος, με την ίδια ανακοίνωση η ευρωπαϊκή αρχή είχε ξεκαθαρίσει ότι οι πληρωμές θα γίνουν όταν θα έχει τελειώσει και η επαλήθευση-διασταύρωση των σχετικών καταστάσεων. Αν καλά έχω καταλάβει, τίποτε απ’ όλα αυτά δεν έχει γίνει. Με τη χώρα να αντιμετωπίζει απανωτά δημοσιεύματα με καλά εμπεδωμένες πληροφορίες σχετικά με απάτες στις αγροτικές επιδοτήσεις, την ανικανότητα των υπηρεσιών της και τα παιχνίδια με τις «ελληνικές στατιστικές», δεν είναι καθόλου εύκολο να ζητήσουμε να μας εμπιστευθούν. Αν ακόμη διατηρείτε αμφιβολίες, ακούστε κι αυτό.

Η Ελλάδα παίρνει τη χειρότερη βαθμολογία (μαζί με τη Μάλτα) σε ό,τι αφορά τη διαφάνεια σε ζητήματα διαχείρισης αγροτικών πόρων και, προφανώς, επιδοτήσεων. Σύμφωνα με το www.farm subsidy.org η Σουηδία καλύπτει τα κριτήρια κατά 92%, η Γαλλία κατά 46%, 44% η Ισπανία και μόνον κατά 25% η πατρίδα μας. Οι ελιές που δηλώνονται στην Κρήτη είναι τόσο πολλές, που δεν θα χωρέσουν ποτέ στα χωράφια που δηλώνουμε. Ιδιαίτερα αν μετρήσουμε όσα χωράφια δεν έχουν μετατραπεί σε ξενοδοχειακή επιχείρηση ή ακριβή γη παραθεριστική κατοικίας. Σε πρόσφατο δημοσίευμα των New York Times (!) υπήρχε μια απίθανη διήγηση ότι για να έχει παραχθεί τόσο λάδι όσο δηλώθηκε στην Κρήτη, «θα έπρεπε να έχουμε φυτέψει με ελιές όλη τη θάλασσα μέχρι τη Σαντορίνη» (http://www.nytimes.com/2009/12/28/ world/europe/28olives.html).


Είναι καιρός να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα. Η Ευρώπη συμφώνησε να καταργήσει τα εμπόδια στην είσοδο και εμπορία γεωργικών προϊόντων από τον Τρίτο Κόσμο από το 2013. Επραξε σοφά και δίκαια όσο και πολύ καθυστερημένα. Το ελληνικό βαμβάκι θα ανταγωνίζεται και πάλι το αιγυπτιακό όπως στην εποχή της οθωμανικής εξουσίας. Ακόμη και η Γαλλία, χώρα παραδοσιακά ωφελημένη από τις τεράστιες επιδοτήσεις, διερευνά με βήμα ταχύ ποιες αλλαγές πρέπει να κάνει. Οι επιδοτήσεις ήταν ένα εργαλείο διατροφής μιας ρημαγμένης ηπείρου. Εγιναν υπόδειγμα κοινοτικής πολιτικής. Και, τελικά, το καταλληλότερο παράδειγμα της ευρωπαϊκής διαφθοράς.

Οι επιδοτήσεις πέθαναν.
 Δεν υπάρχει κανείς λόγος να πεθάνει μαζί τους η ελληνική γεωργία.
Ούτε, βεβαίως, οι (πραγματικοί) Ελληνες αγρότες.


Του Μπαμπη Παπαδημητριου

24.1.2010

«Πετάμε με δέκα επιβάτες και γι’ αυτό αναγκαστικά θα... προσγειωθούμε» λέει η Athens Airways


Νέα προκήρυξη διαγωνισμού για τον χαρακτηρισμό τριών δρομολογίων ως άγονων (????)

Στην προκήρυξη νέου διαγωνισμού για τον χαρακτηρισμό δύο ακόμη δρομολογίων ως άγονων προσανατολίζεται το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων μέσω της ΥΠΑ. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εξετάζει την «έξοδο» ορισμένων δρομολογίων από το καθεστώς επιδότησης. Στην ανάγκη αυτή φαίνεται ότι οδηγείται το υπουργείο Υποδομών καθώς ο ανταγωνισμός έχει αφήσει ήδη, ή πρόκειται να αφήσει σύντομα, χωρίς αεροπορική σύνδεση ορισμένες περιοχές της χώρας.

Το πρώτο «κρούσμα» παρατηρήθηκε στην Κοζάνη καθώς από το τέλος Οκτωβρίου η Athens Airways, που είχε αναλάβει την εκτέλεση του δρομολογίου, διέκοψε τη σύνδεση με την Αθήνα. Την ίδια εποχή η αεροπορική εταιρεία ενημέρωνε την ΥΠΑ ότι αδυνατεί να συνεχίσει να εκτελεί την πτήση Αθήνα - Καστοριά - Αθήνα. Ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν ότι οι πιέσεις τοπικών φορέων αλλά και της ΥΠΑ οδήγησαν την εταιρεία σε συνέχιση της πτήσης έως τις αρχές Ιανουαρίου. Στις 11 Ιανουαρίου η Athens Airways με επιστολή της ενημέρωσε την ΥΠΑ για την διακοπή της πτήσης. «Και οι δύο πτήσεις ξεκίνησαν με ρίσκο, στην πορεία διαπιστώθηκε ότι πετούσαμε μόλις με 10 επιβάτες, με αποτέλεσμα να μας δημιουργεί μόνο ζημιές η συγκεκριμένη πτήση» σημειώνει στέλεχος της Athens Airways. Αντίστοιχο πρόβλημα παρατηρήθηκε και στη σύνδεση Θεσσαλονίκης με τη Λήμνο, πτήση την οποία εξακολουθεί μεν να εκτελεί η Olympic Air, παρουσιάζει όμως ασύμφορα χαμηλή επιβατική κίνηση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία έχει προχωρήσει και σε άλλες τροποποιήσεις του προγράμματός της, έχοντας διακόψει τα δρομολόγια προς Μύκονο, Κεφαλονιά και Ζάκυνθο. Ανοιχτό αφήνει το ενδεχόμενο ένταξής τους ξανά στο θερινό πρόγραμμα, αναμένει ωστόσο τις ενδείξεις που θα έχει από τον διαγωνισμό για τα άγονα δρομολόγια διετούς διάρκειας στον οποίο διεκδικεί συνολικά 15 γραμμές. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η ΥΠΑ έχει αναθέσει την εκπόνηση μελέτης για το σύνολο των άγονων δρομολογίων. Εξετάζεται ποιες γραμμές εκτελούνται αυτή τη στιγμή με επιδότηση και θα δεν έπρεπε να επιδοτηθούν καθώς παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση.

Αίτημα για την υπαγωγή του δρομολογίου Αθήνα - Καστοριά - Κοζάνη σε καθεστώς παροχής δημόσιας υπηρεσίας έχει κατατεθεί προς την Ε.Ε. Στόχος είναι η διεξαγωγή διαγωνισμού μετά την έγκριση του αιτήματος, ώστε από την 1η Ιουνίου να αποκατασταθεί η σύνδεση με τις δύο περιοχές. Ο διαγωνισμός που θα πραγματοποιηθεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος εκτιμάται ότι θα διεξαχθεί σε δύο - τρεις μήνες περίπου. Οι έως τώρα ενδείξεις υποδεικνύουν ότι εκτός από τα δρομολόγια Αθήνα - Κοζάνη - Καστοριά δεν αποκλείεται να συμπεριληφθεί μελλοντικά και το Θεσσαλονίκη - Λήμνος, ενώ άγνωστο παραμένει ακόμη εάν θα προστεθούν επιπλέον προορισμοί.

Η ίδια μελέτη πρόκειται να καταδείξει ποιες γραμμές υπάγονται στο καθεστώς υποχρέωσης δημόσιας υπηρεσίας (επιδοτούνται) ενώ δεν θα έπρεπε λόγω αυξημένης ζήτησης. Ωστόσο η διαδικασία του «αποχαρακτηρισμού» δρομολογίων ως άγονα πρόκειται να πραγματοποιηθεί μετά τη λήξη ισχύος του νέου διαγωνισμού, που προβλέπει την ανάληψη των δρομολογίων για δύο χρόνια (από την 1η Απριλίου 2010 έως τις 31 Μαρτίου 2012).

Οι 24 προορισμοί που χαρακτηρίζονται σήμερα άγονοι και αναμένεται να επανεξεταστούν είναι:

- Από Αθήνα προς
Αστυπάλαια, Ικαρία, Λέρο, Μήλο, Κύθηρα, Νάξο, Πάρο, Κάρπαθο, Σητεία, Σκιάθο, Σκύρο και Κάλυμνο.
- Από Θεσσαλονίκη προς
Σάμο, Χίο, Κέρκυρα, Καλαμάτα και Σκύρο.

- Τα δρομολόγια: Ακτιο - Σητεία, Αλεξανδρούπολη - Σητεία, Λήμνος - Μυτιλήνη - Χίος - Σάμος - Ρόδος, Ρόδος - Κάρπαθος - Κάσος - Σητεία, Ρόδος - Κως - Λέρος - Αστυπάλαια, Κέρκυρα - Ακτιο - Κεφαλονιά - Ζάκυνθος και Ρόδος - Καστελόριζο.

Πέντε μνηστήρες
Συνολικά πέντε εταιρείες (Aegean Airlines, Olympic Air, Astra Airlines, Athens Airways, Sky Express) κατέθεσαν προσφορές για τα 24 άγονα δρομολόγια, στο διαγωνισμό που έληξε την προηγούμενη εβδομάδα. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι, ενώ υπήρχε δυνατότητα συμμετοχής ξένων αερομεταφορέων στο διαγωνισμό, μόνο ελληνικές εταιρείες υπέβαλαν προσφορές. Αντιθέτως, στον πρώτο διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε (4ετούς διάρκειας) και ακυρώθηκε προεκλογικά, συμμετείχε εκτός από την Hellas Jet και η ρουμανική εταιρεία Carpat Air. Το προσεχές διάστημα αναμένεται η ανακοίνωση των αναδόχων που πρόκειται να αναλάβουν την εκτέλεση των δρομολογίων από την 1η Απριλίου 2010 έως τις 31 Μαρτίου 2012. Η ανάδειξή τους αναμένεται με αγωνία, καθώς κρίνεται η βιωσιμότητα των μικρότερων εταιρειών, ενώ οι μεγάλες αναζητούν μια οικονομική ανάσα.

Της Αλεξανδρας Kασσιμη


24.1.2010

Αγονη αεροπορική γραμμή Αθήνα - Κοζάνη – Καστοριά


Αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υπαγωγή της αεροπορικής γραμμής Αθήνα – Κοζάνη – Καστοριά σε καθεστώς παροχής δημόσιας υπηρεσίας (άγονη γραμμή) κατέθεσε χθες το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση, εισήγηση προς την Ε. Ε. αφορά την υπαγωγή της παραπάνω γραμμής από την 1η Ιουνίου 2010 στα επιδοτούμενα δρομολόγια. Σημειώνεται ότι τα δρομολόγια εκτελούσε μέχρι πρότινος η Athens Airways, η οποία όμως διέκοψε από τα τέλη Οκτωβρίου το σκέλος της Κοζάνης και από τις 11 Ιανουαρίου το σκέλος της Καστοριάς, αφήνοντας ουσιαστικά τις δύο περιοχές χωρίς αεροπορική σύνδεση. Η εταιρεία είχε ενημερώσει στις αρχές Οκτωβρίου την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας ότι αδυνατεί να συνεχίσει την εκτέλεση των πτήσεων καθώς η χαμηλή επιβατική κίνηση που παρουσίαζαν και τα δύο δρομολόγια καθιστούσε τη διατήρησή τους ασύμφορη για την εταιρεία. Πιέσεις, ωστόσο, τόσο της ΥΠΑ όσο και τοπικών φορέων επέβαλαν τη διατήρηση, σύμφωνα με πληροφορίες, του σκέλους Αθήνα – Καστοριά έως και τις αρχές Ιανουαρίου, οπότε και η εταιρεία ανακοίνωσε την οριστική διακοπή του δρομολογίου. Η Athens Airways έχει αναλάβει την εκτέλεση δέκα επιδοτούμενων δρομολογίων για το μεταβατικό στάδιο από την 1η Δεκεμβρίου 2009 έως την 1η Απριλίου 2010, μέχρι την ανάδειξη δηλαδή των νέων αναδόχων που θα προκύψουν από τον διαγωνισμό, ο οποίος βρίσκεται στη φάση της εξέτασης των προσφορών. Η εταιρεία έχει στη διάθεσή της 4 αεροσκάφη Embraer και ένα ATR, το οποίο έχει νοικιάσει, ωστόσο χρησιμοποιεί μόνο τα δύο Embraer και το νοικιασμένο ATR. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία έχει προχωρήσει και σε άλλες τροποποιήσεις του προγράμματός της έχοντας διακόψει τα δρομολόγια προς Μύκονο, Κεφαλονιά και Ζάκυνθο. Ανοιχτό αφήνει το ενδεχόμενο ένταξής τους ξανά στο θερινό πρόγραμμα, αναμένει ωστόσο τις ενδείξεις που θα έχει από τον διαγωνισμό για τα άγονα δρομολόγια διετούς διάρκειας, στον οποίο διεκδικεί συνολικά 15 γραμμές.

Της Αλεξανδρας Kασσιμη

Πηγή Καθημερινή
22.1.2010
Απορία δική μας

Πόσο εύκολο είναι μια εταιρεία να παρατάει στη μέση ανειλημμένη υποχρέωσή της προς το Δημόσιο και μάλιστα όταν αυτή η υποχρέωση απορρέει κατόπιν Δημόσιου διαγωνισμού? Η Athens Airways εμφανίστηκε στην αγορά μόλις λίγο καιρό πριν από την ανακοίνωση πως παραχωρείται η ΟΑ σε ιδιωτικά χέρια. Πότε πρόλαβε να συμμετάσχει σε Δημόσιο διαγωνισμό και γιατί τόσο εύκολα τα παρατάει??? Προτού συμμετάσχει στο διαγωνισμό δεν είχε κάνει την απαιτούμενη έρευνα για να ελέγξει εάν τη συμφέρει η ανάληψη αυτών των γραμμών???? Ποιοί είναι οι μέτοχοι της εταιρείας??? Ποιά είναι τα πάγια στοιχεία της???? Πως η κυβέρνηση εμπιστεύτηκε μια εταιρεία η οποία εκτελεί αερομεταφορές μέσω μισθωμένων αεροσκαφών από Βραζιλιάνικη εταιρεία???? Ποιά είναι τα εχέγγυα που ζητά η κυβέρνηση για την σωστή εκτέλεση των ανειλημμένων υποχρεώσεων των αεροπορικών γραμμάων και γιατί τόσο εύκολα προβαίνει σε αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Ενωση για την υπαγωγή μιας γραμμής σε καθεστώς παροχής δημόσιας υπηρεσίας (δηλαδή άγονη γραμμή) ???? Μπορεί όποιαδήποτε αεροπορική εταιρεία να αφήνει στα κρύα του λουτρού τους κατοίκους μιας περιοχής έτσι ξαφνικά????
Απλά αναρωτιόμαστε....

"Με ενοχλεί η εξαργύρωση των πάντων " αποκαλύπτει ο Αγγελος Δεληβοριάς, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη


Περιουσία, για τον 72χρονο αρχαιολόγο, είναι η τέχνη, η Ιστορία, η πνευματική παραγωγή

Αγγελος Δεληβορριάς, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη

Από τις πέντε το πρωί είναι στο πόδι. Οργανώνει το πρόγραμμα της ημέρας, κάνει διορθώσεις κειμένων, ετοιμάζει την αλληλογραφία και φεύγει στις 7.30 για να «συναντήσει» τον Χατζηκυριάκο - Γκίκα και όλη τη γενιά του ’30. Είναι το καθημερινό, απαρέγκλιτο, ραντεβού του Αγγελου Δεληβορριά. Ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη (από το 1973) ετοιμάζει μια στέγη για τους φίλους του, στο Σύνταγμα, στο σπίτι που κληροδότησε ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας. Ενα «μεγάλο έργο», το χαρακτηρίζει, ένα ακόμη παράρτημα του Μουσείου Μπενάκη.

Είναι οι πρώτες κουβέντες του μετά τις ευχές για την καινούργια χρονιά. Στο τραπέζι υπάρχουν μόνο τα σερβίτσια. Αργούμε λίγο να δώσουμε την παραγγελία. Δεν πεινάμε, είναι εξάλλου μόλις 1.30 το μεσημέρι, είμαστε μόνοι μας στο εστιατόριο εκείνη την ώρα και ο ενθουσιασμός του Αγγελου Δεληβορριά για το νέο κτίριο είναι μεταδοτικός. Το μουσείο προβλέπεται να είναι έτοιμο σε ένα περίπου χρόνο αλλά στο μυαλό του εμπνευστή του κάθε έκθεμα έχει πάρει ήδη τη θέση του. «Καθώς μπαίνεις, Σωτήρης Σπαθάρης, αριστερά ο Κόντογλου, δεξιά ο Σκαρίμπας, στη συνέχεια Πικιώνης, Παπαλουκάς, από την απέναντι πλευρά η Βούλα Παπαϊωάννου, ο Στέρης, ο Κεφαλληνός, φάτσα απέναντι ο Απάρτης κι από κάτω, στις κεντρικές προθήκες, ο Κοσμάς Πολίτης, ο Στρατής Δούκας, ο Μυριβήλης και ο Σεφέρης. Κάπου θα ίπταται ο Δημήτρης Μητρόπουλος... Διατηρείται το εργαστήριο του Γκίκα, όπως ήταν ακριβώς, τα έπιπλά του, τα έργα του, τα πινέλα του. Κάτω, το διαμέρισμα του Γκίκα, τα σαλόνια, η τραπεζαρία... Θα επισκέπτεται κανείς αυτό το μουσείο, όχι για να εκτιμήσει τη ζωγραφική του αλλά για να συνειδητοποιήσει το επίπεδο της ποιότητας που χαρακτήριζε κάποιες άλλες εποχές, κάποιες άλλες τάξεις. Γιατί, ξέρετε τι κινδυνεύουμε να πάθουμε; Να νομίζουμε ότι τα σπίτια τα καλά είναι του “νέου χρήματος”, των βορείων προαστίων. Εκεί, δεν θα είναι έτσι. Θα είναι το άλλο, το εξαιρετικό».

– Τι το χαρακτηρίζει εξαιρετικό;
– Η αισθητική ποιότητα στην επιλογή των πραγμάτων, στην επιλογή των επίπλων. Το χαρακτηρίζει ένας κοσμοπολιτισμός. Η γενιά του ’30, με τη διευρυμένη της έννοια, είναι, κατά τη γνώμη μου, ό,τι καλύτερο παρήγαγε αυτός ο τόπος. Δεν εννοώ μόνο τους «μπογιατζήδες»: τον Τσαρούχη, τον Μόραλη, τον Γκίκα, αλλά και όλους τους άλλους. Τους μουσικούς, τους λογοτέχνες, τους διανοητές. Ο Μάνος Χατζιδάκις, για παράδειγμα, δεν είναι γενιά του ’30, γεννήθηκε το ’25. Αλλά προέρχεται από εκεί,
– Τι προσδιόριζε τότε τους αστούς και τι σήμερα;
– Πιστεύετε, δηλαδή, ότι υπάρχει αστική τάξη σήμερα; (σ.σ.: τη φράση συνοδεύει μικρός καγχασμός). Υπάρχει ένας συσσωματωμένος κόσμος, δύσκολα προσδιορίσιμος, από τον οποίο ξεχωρίζει η τάξη του νέου χρήματος. Η αστική τάξη είναι ό,τι είχε απομείνει από τον 19ο αιώνα της ελληνικής διασποράς κυρίως. Τώρα που πλάθω αυτό το μουσείο και είναι μέσα η χαρακτική, η αρχιτεκτονική, το θέατρο, η ποίηση, σκέφτομαι ότι οποιοσδήποτε τόπος διέθετε αυτό το περιουσιακό στοιχείο θα ήταν περήφανος και θα ήξερε και να το εκμεταλλευθεί και να το εξαγάγει και να το διαφημίσει και να το υποστηρίξει. Εδώ σε πιάνει απελπισία. Ο συνδυασμός της αμάθειας, της α-καλλιέργειας, της αμνησίας…
– Τι δεν έχουμε σήμερα, ως κοινωνία, από τη γενιά του ’30;
– Πίστευαν, τόσο η πιο συντηρητική όσο και η πιο προωθημένη ομάδα της, στο ιδανικό ενός σοσιαλιστικού οράματος. Σήμερα, σε τι πιστεύουμε;
– Κι ο κόσμος που περιβάλλει το Μουσείο Μπενάκη; Που έρχεται στις διαλέξεις του, που συνωστίζεται στις εκθέσεις του;
– Είναι νέοι άνθρωποι, αυτοί που μας επιτρέπουν να μη χάνουμε την αισιοδοξία μας. Αυτούς τους κέρδισε πρωτίστως η Πειραιώς. Από τις άλλες ηλικίες είναι ό,τι έχει απομείνει από την εκλιπούσα παλιά αστική τάξη, από την οποία στηρίζεται όμως το Μουσείο Μπενάκη, και οικονομικά εν πολλοίς.

«Εχει περιουσία το Μουσείο Μπενάκη»;
Η ερώτηση παραλίγο να προκαλέσει πνιγμό!..
Ο Αγγελος Δεληβορριάς ξεσπάει σε γέλια.
Το βραστό κολοκυθάκι τραντάζεται στο μετέωρο πιρούνι. Εν τω μεταξύ, έχουν έρθει στο τραπέζι τα λιτά «πρώτα». Μια βραστή σαλάτα, δηλαδή, και μισό κιλό κόκκινο κρασί. Ο διευθυντής του Μπενάκη προσέχει τη διατροφή του, επιπλέον είναι λίγοι μήνες που έχει κόψει το τσιγάρο και δεν θέλει να πάρει βάρος.
Παρεμβαίνω για να προλάβω τις… συνέπειες.
«Πνευματική περιουσία, εννοώ»!
«Α, έτσι μάλιστα!», συνέρχεται ο συνομιλητής. «Εχουμε θησαυρούς».

– Βέβαια, από την άλλη, συγκεντρώνετε έναν μεγάλο αριθμό αρχείων…
– Ναι, γιατί έχουμε μια συγκεκριμένη άποψη για το... τι θα πει Ελλάδα.
– Δηλαδή;
Είναι η τέχνη της, η ιστορία της, η πνευματική της παραγωγή. Οταν ήρθε σε μας η βιβλιοθήκη του Αλέκου Αργυρίου, ήταν κάτι ανεκτίμητο. Τέτοια περιουσιακά στοιχεία έχει. Τα άλλα λείπουν.
Αντε, στην υγειά μας!

Για τον Αγγελο Δεληβορριά γνωρίζουμε, εν τέλει, τα βασικά. Πόσο διαδεδομένο είναι, για παράδειγμα, ότι ασχολείται με ανασκαφικό έργο στη Λακωνία και ότι προσπαθεί να ολοκληρώσει μελέτη για έναν αγαλματικό τύπο της Αφροδίτης του 5ου αιώνα; Τον θεωρούμε και λίγο «δεδομένο» καθώς παραμένει στη θέση του εδώ και 37 χρόνια. Δεν σκοπεύει να αποσυρθεί προς το παρόν αλλά έχει προετοιμάσει τη διάδοχη κατάσταση: «Μια συλλογική διοίκηση των τεσσάρων, πέντε, που θα έχουν και καλή μεταξύ τους επικοινωνία. Ο καθένας θα έχει μια συγκεκριμένη ειδικότητα. Διακεκριμένοι επιστήμονες, όλοι, στον τομέα τους, όπως ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, η Σοφία Χανδακά, η Ειρήνη Γερουλάνου».Κατά κάποιον τρόπο, ο 72χρονος διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, ανήκει στη γενιά του ’30. Διαθέτει την αστική συνείδηση, το σοσιαλιστικό όραμα, την παιδεία και τον κοσμοπολιτισμό της.
– Γεμάτη ζωή, κύριε Δεληβορριά. Κάνατε αυτά που θέλατε;
– Ναι, αλλά βασανιστήκαμε κι όλας. Με δυο παιδιά, νέος, το ’67 ήμουν 30 ετών, πήγαμε στη Γερμανία, στη Γαλλία. Δύσκολες εποχές. Είχα όμως πείσμα.
Και κέφι για ζωή, αγάπη για γλέντια, γιορτές. Του αρέσει «να μαζεύονται οι άνθρωποι». Το Μπενάκη ήταν το πρώτο μουσείο που πρόσφερε ένα ποτήρι κρασί. Το 1974. «Κόντεψαν να πέσουν οι τοίχοι να με πλακώσουν. Προτείναμε μια άλλη άποψη για το περιεχόμενο της έννοιας μουσείο», λέει.
Από τη συζήτηση παρελαύνουν πολλά πρόσωπα. Λέει συχνά και με νόημα «να μην ανοίξω το στόμα μου». Τότε κλείνει το μαγνητόφωνο αλλά η φωνή δεν χρειάζεται να χαμηλώσει. Δυο, τρεις παρέες που υπάρχουν, πιο ’κει, είναι μάλλον εταιρικές συναντήσεις. Αλλος κόσμος.
Ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν από τις τελευταίες απώλειες. «Αν δεν υπήρχε ο Λαμπράκης, δεν θα υπήρχε Μέγαρο, δεν θα υπήρχε μουσική ζωή. Ενας θετικός δηλαδή συναγωνισμός. Θα δέσποζε η αρχή των μονοπωλίων. Ηταν ένας θεσμός που πέτυχε, όποιες ενστάσεις και αν έχει κανείς».
– Τι εκτιμούσατε, κυρίως, στον Λαμπράκη;
– Οτι έδινε τις μάχες γι’ αυτά που πίστευε. Είχε κινητοποιήσει τη χορηγική ευαισθησία ενός κόσμου, στον οποίο κανείς από εμάς δεν είχε πρόσβαση.
– Τι αλλάζει στην ελληνική κοινωνία που σας ενοχλεί;
– Ημουν στο Βερολίνο πρόπερσι και αισθάνθηκα ότι η «Οπερα της Πεντάρας» του Μπρεχτ δεν είχε γραφτεί για το σήμερα αλλά για το αύριο. Ο παράς είναι που με ενοχλεί. Η εξαργύρωση των πάντων. Η παιδεία είναι εκεί που είναι, βιβλιοθήκες δεν υπάρχουν, η τηλεόραση ορίζει το στίγμα του ήθους, της αισθητικής, του γούστου, των πάντων. Αντε, στην υγειά μας! Να αντέχουμε, να μη χάνουμε το χιούμορ μας και να αισιοδοξούμε, γιατί αυτοί οι τρεις πόλοι αρθρώνουν και τον άξονα της επιβίωσής μας.
Η κρατική επιχορήγηση δεν καλύπτει ούτε τη μισθοδοσία
Ο Αγγελος Δεληβορριάς ελέγχει μια μικρή αυτοκρατορία:
  • Μουσείο Μπενάκη στη Βασιλίσσης Σοφίας (κεντρικό κτίριο),
  • στην Πειραιώς (εγκαινιάστηκε το 2004),
  • συγκρότημα Κεραμεικού (συλλογές Ισλαμικής τέχνης),
  • οικία Δέλτα (στην Κηφισιά, τμήμα των ιστορικών αρχείων),
  • οικία Κουλούρα (Παλαιό Φάληρο, συλλογή παιχνιδιών),
  • εργαστήριο Γιάννη Παππά (στου Ζωγράφου),
  • κτίριο Νίκου Χατζηκυριάκου - Γκίκα (Κριεζώτου 3).
– Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε έναν επεκτατισμό στο Μουσείο Μπενάκη.
– Γιατί επιλέξατε αυτή τη λέξη; Δεν είναι επεκτατισμός. Προσπαθούμε να κάνουμε τη δουλειά μας με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Το κεντρικό κτίριο του Μουσείου έχει δεδομένους χώρους. Αν το Μπενάκη διέθετε τους εκθεσιακούς χώρους του Λούβρου ή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, δεν θα μιλούσατε για επεκτατισμό. Σχετίζεται με την απέχθεια όλων μας, του Διοικητικού Συμβουλίου και εμένα προσωπικά, κατά της πυραμίδας, όπου στην κορυφή κάθεται ο Βούδας με την μπαγκέτα. Η κυρία Τσιλίκα, για παράδειγμα, με τους ανθρώπους της, έχει την ευθύνη των Ιστορικών Αρχείων στο σπίτι της Πηνελόπης Δέλτα, την άνεση να επιλέγει μια κατεύθυνση σε συνεργασία φυσικά με το «κέντρο».
– Είστε στο Μουσείο Μπενάκη από το 1973. Ο μακροβιότερος διευθυντής που έχει υπάρξει ποτέ. Με κόστος ή υπερτερεί η ικανοποίηση και η χαρά;
– Χρωστάω στο Μουσείο Μπενάκη τη γνωριμία με τον τόπο. Κι αυτό είναι ανεκτίμητο.
– Ποια ήταν η πιο δύσκολη περίοδος;
– Αμέσως μόλις ανέλαβα το Μουσείο. Υπήρξε εσωτερική όξυνση με όσους ήταν κατά των αλλαγών και του ανανεωτικού πνεύματος. Αν δεν ήταν η κόρη του Μπενάκη, που ήθελε την ανανέωση και την αλλαγή, δεν ξέρω αν θα ήμουν τώρα στο Μουσείο. Το κεντρικό κτίριο χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί 25 χρόνια! Είμαστε, δηλαδή, 25 χρόνια πίσω απ’ οτιδήποτε γίνεται στην υφήλιο.
– Εξαρτάστε από τους χορηγούς;
– Ναι. Η κρατική επιχορήγηση δεν καλύπτει ούτε τη μισθοδοσία.
– Με την επέκταση των δραστηριοτήτων δεν αυξάνονται και τα έξοδα;
– Ναι, αλλά αυξάνεται και η δυναμική. Ξέρω ότι σε περιόδους ύφεσης η contre attack είναι η καλύτερη λύση. Αλλιώς, συρρικνώνεσαι και βουλιάζεις μέχρις εξαφανίσεως.
– Πιστεύετε ότι είναι χρήσιμα τα υπουργεία Πολιτισμού; Ορισμένοι τα θεωρούν, απλώς, ψυχροπολεμικά κατάλοιπα.
– Και το δικό μας είναι, επιπλέον, και χουντικό... Θα έπρεπε να είναι αλλιώς. Θα έπρεπε να λειτουργεί ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στα υπουργεία Οικονομικών και τον κόσμο του πνεύματος και της τέχνης. Ο πολιτισμός θέλει λεφτά, είναι μακροχρόνιας απόδοσης. Δεν έχει σχέση με τα ροδάκινα, για παράδειγμα… Εδώ, πάντα επιχορηγείται ό,τι είναι αμέσου αποδόσεως και ουδέποτε έχει γίνει σοβαρή μελέτη. Εδώ, ενοποιήθηκε το Τουρισμού με το Αθλητισμού και του Πολιτισμού. Ενα αμαρτωλό τρίγωνο επί έτη. Η μόνη ελπίδα είναι ότι το ΥΠΠΟ δεν μπορεί να πέσει πιο χαμηλά από εκεί που ήταν επί Νέας Δημοκρατίας. Αναρωτιέμαι τι διάρκεια θα πρέπει να έχει η περίοδος χάριτος μέχρι να αρχίσουμε να ενοχλούμαστε σοβαρά. Προσωπικά, μου ήρθε κεραμίδα η τοποθέτηση του Παύλου Γερουλάνου στο ΥΠΠΟ. Με όλους τους υπόλοιπους υπουργούς δεν είχα δυσκολία και να διαπληκτιστώ και να διεκδικήσω. Τον Παύλο, τον ξέρω από μικρό και ξέρω και την καλή του διάθεση και τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει. Θα έβαζα θετικό πρόσημο στη θητεία του, αν λύνονταν κάποια προβλήματα σχετικά με την οργάνωση των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ. Χρειάζεται ένα συμμάζωμα εσωτερικό αλλά θεσμοθετημένο. Εάν τους ενδιαφέρει πραγματικά ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός, θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους κάποια υποδείγματα από το πώς λειτουργούν τα πράγματα εκτός Ελλάδος. Και ας μην αυξήσουν τώρα την ετήσια επιχορήγηση στο Μουσείο Μπενάκη... Η Λυρική είναι ένας οργανισμός που πάσχει εξαιτίας κακής αντιμετώπισης από την πολιτεία, εδώ και χρόνια. Οταν ξεπέταξαν, για παράδειγμα, τον Στέφανο Λαζαρίδη (σ.σ.: διαπρεπής σκηνογράφος, ανέλαβε τη Λυρική το 2006 και εκδιώχθηκε ένα χρόνο μετά)... Θέλω να πω ότι περιμένω να δω κάποιες κινήσεις χωρίς οικονομικό κόστος. Κινήσεις αποκατάστασης μιας ηθικής τάξης πραγμάτων. Θα ήθελα, δηλαδή, να ξαναδώ το Λαζαρίδη στη Λυρική και να προτείνει εκείνος τις τρέχουσες αλλαγές για την επιβίωση του μοναδικού λυρικού θεάτρου που διαθέτουμε στην Ελλάδα.
Oι σταθμοί του
1937 Γεννήθηκε στην Αθήνα
1956 Σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Αθήνας. Ακολουθούν μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Φράιμπουργκ/ Μπράισγκάου.
1965 Διορίζεται στην Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία. Υπηρετεί στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο υπό την καθοδήγηση του Χρήστου και της Σέμνης Καρούζου, τους οποίους θεωρεί «από τα σημαντικότερα πνευματικά κεφάλαια αυτού του τόπου». Παντρεύεται την ιστορικό Μαρία Γεωργουλοπούλου. Ως σήμερα είναι μαζί. Εχουν αποκτήσει δύο παιδιά και δύο εγγόνια.
1969 Με υποτροφία αρχίζει τη μελέτη της διδακτορικής του διατριβής στο Πανεπιστήμιο Τύμπινγκεν.
1972 Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και Ecole Pratique des Hautes Etudes.
1973 Αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Μουσείου Μπενάκη. Η ριζική ανάπλαση του κτιρίου ολοκληρώνεται το 2000.
1992 Εκλέγεται καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
2000 Τιμώνται από την Ακαδημία Αθηνών το Μουσείο Μπενάκη και ο Αγγελος Δεληβορριάς με το Χρυσό και Αργυρό Μετάλλιο αντίστοιχα.
2010 Φιλοδοξεί να εγκαινιάσει το νέο Μουσείο, στο σπίτι του Χατζηκυριάκου Γκίκα, για τη γενιά του ’30. Θα επεκταθεί η βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, με τη συνδρομή του Ιδρύματος Ωνάση, αποτελώντας μια βιβλιοθήκη για ερευνητές.

Η συνάντηση
Απαραίτητη προϋπόθεση για το γεύμα ήταν να επιλέξουμε εστιατόριο με ελληνική κουζίνα. Ο Αγγελος Δεληβορριάς, θαμώνας στου «Φιλίππου», αποφεύγει τα «λιπαρά» και «περίεργα». Για αλλαγή, πήγαμε στον «Δημόκριτο» (Δημοκρίτου 23, Κολωνάκι). Φάγαμε βραστά κολοκυθάκια για σαλάτα και δύο σφυρίδες στη σχάρα. Ηπιαμε το μισό από μισό κιλό κόκκινο κρασί. Σύνολο: 57 ευρώ.

Της Μαριας Kατσουνακη
24.1.2010

Πως σώθηκε η Ακρόπολη από τη λεηλασία


Σε ολόκληρο τον 18ο αιώνα και στις αρχές του 19ου στρατιές «φιλάρχαιων» Ευρωπαίων έφθαναν στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα για να γνωρίσουν τον αρχαίο πολιτισμό, για τον οποίο πολλά και θαυμαστά είχαν διαβάσει στις πατρίδες τους. Φεύγοντας δεν παρέλειπαν να πάρουν μαζί τους ένα ενθύμιο. Για την ακρίβεια, πολύ περισσότερα, καραβιές ολόκληρες. Αν η Ελληνική Επανάσταση όμως και η ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους έβαλαν τέλος στη λεηλασία, ποιος και πώς θα έβαζε τάξη στον απέραντο ερειπιώνα της Αθήνας; Αρκεί και μόνο να φανταστεί κανείς το απόλυτο τίποτε από το οποίο έπρεπε να συσταθεί ένα κράτος, πόσω μάλλον την κατάσταση που επικρατούσε με τις αρχαιότητες.

Και όμως, ένα από τα πρώτα επίσημα μέτρα αφορούσε την προστασία των αρχαιοτήτων, δίνοντας έτσι την εκκίνηση ενός τεράστιου αγώνα ο οποίος συνεχίζεται ως σήμερα. Η φροντίδα για την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά και η δημιουργία των πρώτων συλλογών και μουσείων υπήρξε η εποποιία της ελληνικής Αρχαιολογίας.
Γι΄ αυτό είναι ιδιαιτέρως πολύτιμη η συμβολή της αρχαιολόγου κυρίας Αγγελικής Κόκκου η οποία στη μελέτη της

«Η μέριμνα για τις αρχαιότητες στην Ελλάδα και τα πρώτα μουσεία» (εκδόσεις Καπόν)

συγκεντρώνει όλα τα ντοκουμέντα μιας ηρωικής εποχής.

«Οτε οι Τούρκοι εκυρίευσαν τας Αθήνας κατέστρεψαν όλους τους οίκους πλην εξήκοντα. Εις το ευρύ ερείπιον όλης της πόλεως περιερχόμενός τις τότε απήντει πλείστα τεμάχια επιγραφών και παντός άλλου είδους λείψανα της αρχαίας γλυπτικής και αρχιτεκτονικής. Ουδέ την δύναμιν, ουδέ τα μέσα είχον να σώσω ταύτα. Εζήτησα από την τότε εν Ναυπλίω διαμένουσαν Αρχήν να μοι δοθώσιν εκατόν Φοίνικες, όπως δι΄ ετούτων μετακομίσω εις ασφαλέστερα μέρη, ό,τι ήν δυνατόν, αλλά δεν εισηκούσθην, όθεν ενησχολήθην να αντιγράψω παν ό,τι εύρισκον και να σημειώσω ό,τι ήν άξιον σημειώσεως επ΄ ελπίδι ίνα συναθροίσω ταύτα εν αρμοδιωτέραις περιστάσεσιν».

Αυτά γράφει ο Κυριάκος Πιττάκης , ο οποίος το 1832 έγινε ο πρώτος διορισμένος επιστάτης αρχαιοτήτων. Γιατί μπορεί η Αθήνα να ήταν ακόμη ένα κατεστραμμένο χωριό- δεν ήταν καν η πρωτεύουσα της χώρας-, αλλά η μέριμνα για τις αρχαιότητες είχε προηγηθεί. Πού θα συγκεντρώνονταν όμως και πώς θα φυλάσσονταν τα αρχαία;

Η επιστράτευση


Η ανεύρεση κατάλληλων χώρων υπήρξε ό,τι δυσκολότερο. Εκκλησίες, σχολεία, δημαρχεία, δημόσια κτίρια αλλά κυρίως τα ίδια τα μνημεία επιστρατεύθηκαν. Η εκκλησία της Μεγάλης Παναγίας (του 11ου ή 12ου αιώνα, χτισμένη επάνω στα λείψανα της Βιβλιοθήκης του Αδριανού και σήμερα κατεδαφισμένη), το Θησείο, η Στοά του Αδριανού, ο Πύργος των Ανέμων, η εκκλησία της Παναγίας Γοργοεπηκόου, ο Αγιος Δημήτριος ο Κατηφόρης, οι «Γίγαντες» (στη θέση του Ωδείου του Αγρίππα), το «Βουλευτήριο» (έτσι ονομάζονταν τα λείψανα του τείχους νοτίως της Αρχαίας Αγοράς), η Στοά του Αττάλου, το Διονυσιακό θέατρο, το Ασκληπιείο, ο Κεραμεικός και, φυσικά, η Ακρόπολη γίνονται «μουσεία».

Ο Πιττάκης, συνειδητοποιώντας ότι πρέπει να τοποθετήσει τα αρχαία σε όσο το δυνατόν ασφαλέστερους χώρους, σχηματίζει την πρώτη αρχαιολογική συλλογή επάνω στην Ακρόπολη. Αρχικώς φυλάσσει τα αρχαία στον «προμαχώνα», που δεν ήταν τίποτε άλλο από τον μεσαιωνικό πύργο, ο οποίος όμως γρήγορα κατεδαφίστηκε, οπότε τα αρχαία μεταφέρθηκαν στο τζαμί του Παρθενώνα. Το 1858 ο ίδιος θα κατεδαφίσει μια θολωτή δεξαμενή στα δυτικά του ναού και εκεί θα βρει εντοιχισμένες επιγραφές, ψηφίσματα, ενεπίγραφα βάθρα αγαλμάτων και θραύσματα γλυπτών. Τα αρχαία έχουν φθάσει πια τις 3.700. Ετσι, νέα μετακίνηση επιβάλλεται στην πυριτιδαποθήκη ανατολικά του Ερεχθείου.
Ο τοίχος
Μεγάλος αριθμός μαρμάρων, εξάλλου, που βρίσκονταν σκόρπια επάνω στην Ακρόπολη, συγκεντρώνονται και «χτίζονται» σε έναν ιδιόμορφο τοίχο, ο οποίος θα κατεδαφιστεί πολύ αργότερα, το 1888, από τον αρχαιολόγο Παναγιώτη Καββαδία, ο οποίος θα μεταφέρει τα αρχαία στο Μικρό Μουσείο της Ακρόπολης, στο «μπελβεντέρε» και στον ελεύθερο χώρο μεταξύ των δύο μουσείων. Δύο άλλες συλλογές σχηματίζονται μετά τον καθαρισμό των μνημείων, αυτή τη φορά στα Προπύλαια- η μία στο κεντρικό τμήμα τους και η άλλη στην Πινακοθήκη.

Ο Παρθενώνας συνεχίζει να χρησιμοποιείται ως μουσείο περιλαμβάνοντας πλήθος αρχαιοτήτων. Στον ναό της Αθηνάς Νίκης συγκεντρώνονται τα αρχιτεκτονικά μέλη του μνημείου και οι ανάγλυφες πλάκες με τις Νίκες από το θωράκιο. Εξάλλου όσα αρχαία μάρμαρα βρίσκονται διάσπαρτα τοποθετούνται λόγω έλλειψης χώρου σε ξύλινα πλαίσια, αφού προηγουμένως στερεωθούν μεταξύ τους με γύψο και καρφιά.

Οι κλοπές

Μπορεί ο τρόπος αυτός να θεωρείται σήμερα αντιεπιστημονικός, ωστόσο για τα δεδομένα εκείνης της εποχής, αν μη τι άλλο προστάτευε τα αρχαία από κλοπές και φθορές. Το 1833, βρετανός ναύτης θα σπάσει ένα τμήμα μιας ανάγλυφης μορφής της ζωφόρου του Παρθενώνα, και δεν θα λείψουν, φυσικά, οι προσπάθειες κλοπών. Τα μέσα για τη διαφύλαξή τους ελάχιστα. Και ο Πιττάκης, μη έχοντας καμία άλλη δυνατότητα προστασίας τους, καταφεύγει στο ελάχιστο και πλέον απλοϊκό: αναποδογυρίζει τις επιγραφές και τα ανάγλυφα ή τα κρύβει κάτω από τα ερείπια, φθάνει μάλιστα να καλύψει το Ερεχθείο με πέτρες για να το διαφυλάξει από τους βανδαλισμούς.

Δύο φορές κινδύνευσαν από κλοπή τα αγγεία, τα χάλκινα αντικείμενα και τα άλλα έργα μικροτεχνίας που είχαν βρεθεί κατά τις ανασκαφές της Ακρόπολης και φυλάσσονταν σε ένα τούρκικο, ετοιμόρροπο σπίτι που βρισκόταν μπροστά από το Ερέχθειο. Είναι δε άξιο θαυμασμού πώς, από αυτό το χάος, κατέστη δυνατόν να προκύψει τάξη στα χρόνια που ακολούθησαν. Παρ΄ όλα αυτά, κάποιες ομοιότητες με τη σημερινή εποχή, όσον αφορά την έλλειψη χώρων συγκεκριμένα, μπορεί να τις διακρίνει κανείς. Αυτό το απέραντο μουσείο, που είναι η Ελλάδα, απαιτεί διαρκώς το καλύτερο.

ShareThis