Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2010

«Κύριε Ρίχτερ, εμείς δεν σας φοβόμαστε» - Μαθήματα γνώσης και ψυχραιμίας από μαθητές απέναντι στους σεισμούς


Οι μαθητές του Γυμνασίου Αντισσας Λέσβου ήταν «προετοιμασμένοι» για τον σεισμό της Αθήνας των 5,9 Ρίχτερ, «αισθάνθηκαν» περισσότερο τα 6,6 Ρίχτερ του σεισμού της Κοζάνης που ακολούθησαν, και... ένα λεπτό αργότερα «βίωσαν» τα 7,3 Ρίχτερ που συγκλόνισαν την Ταϊβάν.

Μέσα σε τρία λεπτά, τα παιδιά «αντιμετώπισαν» τρεις μεγάλους καταστροφικούς σεισμούς αλλά την ώρα που όλα γύρω τους σείονταν από τα Ρίχτερ, και τα βιβλία της αίθουσας έφευγαν από τα ράφια έκαναν αυτό που ήξεραν ότι έπρεπε να κάνουν. «Σαν ένας άνθρωπος» απομακρύνθηκαν από τις ψηλές βιβλιοθήκες, χώθηκαν κάτω από τα θρανία και χωρίς κραυγές αγωνίας περίμεναν το ξέσπασμα του Εγκέλαδου, ώστε να βγουν στο τέλος έξω, κρατώντας πάνω από τα κεφάλια τις σχολικές τσάντες. Επίδειξη ψυχραιμίας, ανάλογη με αυτή Ιαπώνων συνομηλίκων τους.

Η αντίδραση των μαθητών του Γυμνασίου Αντισσας όπως και η αντίστοιχη εκατοντάδων άλλων συμμαθητών τους από Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια της Λέσβου, της Χίου κι άλλων περιοχών της Ελλάδας που έζησαν τον «Χορό των Ρίχτερ» στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου (Σίγρι) ήταν κάτι παραπάνω από ικανοποιητικές απέναντι σε σεισμό.

«Τις περισσότερες φορές, όπως λένε οι υπεύθυνοι του Μουσείου οι μαθητές αντιδρούν στα Ρίχτερ πειθαρχημένα, μάλλον ενδεδειγμένα και σίγουρα περισσότερο ψύχραιμα απ’ ό, τι οι ενήλικες!»

Πώς γίνεται όμως οι μαθητές ενός σχολείου να «βιώσουν» τρεις ισχυρούς σεισμούς σε τρία λεπτά και να εκτιμώνται αμέσως οι αντιδράσεις τους;

Στην ειδική «σεισμική τράπεζα» που λειτουργεί στο Μουσείο - από τον περασμένο Μάρτιο- και είναι διαμορφωμένη σαν αίθουσα σχολείου, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν την εμπειρία 3 ή 4 μεγάλων σεισμών που έχουν καταγραφεί σε όλο τον κόσμο, στο πλαίσιο μιας πρωτότυπης εκπαιδευτικής δραστηριότητας-προσομοίωσης που εφαρμόζει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.

Ο προσομοιωτής μπορεί να «αναπαράγει» σε πραγματικό χρόνο 40 μεγάλους σεισμούς που έχουν καταγραφεί τις τελευταίες δεκαετίες σε όλο τον κόσμο. Εως τώρα, περισσότερα από 16 σχολεία από όλη τη χώρα επισκέφθηκαν τις ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες του Μουσείου για να «συναντηθούν» με τον Εγκέλαδο, παρακολουθώντας το δίωρο πρόγραμμα που σχεδίασε και υλοποιεί το Μουσείο με θέμα «Φυσικές διεργασίες στον πλανήτη μας – Ελάτε να γνωρίσουμε τους σεισμούς».

Ο σχεδιασμός του, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής του Μουσείου κ. Νίκος Ζούρος βασίστηκε στα επιστημονικά δεδομένα που προέκυψαν από το έργο «Αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων των γεωεπιστημών στη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου με έμφαση στο δομημένο περιβάλλον των νησιών του Βορείου Αιγαίου Πελάγους».

Για μια χώρα όπως η Ελλάδα που είναι πρώτη σε σεισμικότητα στην Ευρώπη το πρόγραμμα δεν απευθύνεται μόνο σε αυτούς που ζουν στο Βόρειο Αιγαίο αλλά αποτελεί την πιο έμπρακτη εφαρμογή της σύστασης «να μάθουμε να ζούμε με τους σεισμούς» που συχνά απευθύνουν οι Ελληνες σεισμολόγοι.

Στον ελλαδικό χώρο δεν υπάρχει άλλωστε ακίνδυνη από σεισμική δραστηριότητα περιοχή. Στατιστικά κάθε 18 ημέρες γίνεται ένας σεισμός 5 R ή και μεγαλύτερος, κάθε δύο μήνες γίνεται ένας σεισμός 5,5 ή μεγαλύτερος και ένας σεισμός μεγέθους περίπου 8 Ρίχτερ γίνεται κάθε 850 χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία του Εργαστηρίου Γεωφυσικής του ΑΠΘ από το 550 π. Χ. έως σήμερα έχουν γίνει στη χώρα μας περισσότεροι από 40.000 σεισμοί από 3 έως 8,2 Ρίχτερ».

«Οι μαθητές αλλά και οι εκπαιδευτικοί έχουν την ευκαιρία να βιώσουν την εμπειρία προσομοίωσης ενός πραγματικού σεισμού, να εκπαιδευτούν για τον τρόπο αντίδρασης σε περίπτωσης σεισμικής δόνησης και να ενημερωθούν για τα μέτρα πρόληψης και προστασίας στους σεισμούς» επισημαίνει ο κ. Ζούρος.

Οι μαθητές από τα νησιά του Βορείου Αιγαίου μαθαίνουν για τον σεισμικό κίνδυνο που τους απειλεί καθώς στην ευρύτερη περιοχή, όπως έχουν επισημάνει πολλές φορές οι σεισμολόγοι, καταλήγει το γνωστό ρήγμα της Ανατολίας από το οποίο έχουν προέλθει μεγάλοι καταστροφικοί σεισμοί.

Εκτός από την εμπειρία της «σεισμικής τράπεζας» (μία από τις πέντε ενότητες του προγράμματος) οι μαθητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ξεναγούνται σε έκθεση όπου παρουσιάζονται χάρτες με γεωλογικά και σεισμολογικά δεδομένα, που αφορούν τη σεισμικότητα του Β. Αιγαίου. Παρακολουθούν βίντεο και εικόνες, γίνονται για λίγο ερευνητές - σεισμολόγοι, εξοικειώνονται με τους σεισμογράφους στον Σεισμολογικό Σταθμό Σιγρίου και τα ενεργά ρήγματα της ευρύτερης περιοχής. Μυούνται στη διαδικασία παρακολούθησης της ενεργού σεισμικότητας σε όλη την Ελλάδα, ενώ οι μικρότεροι σε ηλικία μαθητές συμμετέχουν σε θεατρικό παιχνίδι όπου γίνεται δραματοποίηση του φαινομένου του σεισμού.

Μετά το πέρασμα από τη «σεισμική τράπεζα» μικροί και μεγάλοι που δεν είχαν νιώσει ποτέ σεισμό, κατανόησαν τη δύναμη της Φύσης και τις συνέπειες που μπορεί να έχει στην καθημερινή ζωή, επισημαίνουν οι συντελεστές του προγράμματος.

Tου Θαναση Tσιγγανα


17.1.2010

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ShareThis