Χιλιάδες επιχειρήσεις δανείστηκαν από τη μαφία, όταν οι τράπεζες έκλεισαν τη στρόφιγγα λόγω της κρίσης
«Χρυσές» δουλειές κάνει η μαφία λόγω της πιστωτικής κρίσης. Χαρακτηριστική είναι η μελέτη του ιταλικού συνδέσμου Confesercenti που εκπροσωπεί περισσότερες από 270.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με έκθεση του Confesercenti που παρουσιάστηκε τον περασμένο Νοέμβριο, περισσότεροι από 180.000 Ιταλοί επιχειρηματίες που βρέθηκαν στο χείλος του γκρεμού λόγω έλλειψης ρευστότητας εξαιτίας της κρίσης ζήτησαν «χρηματοδότηση» από τη μαφία. Το πρόβλημα της ρευστότητας, όπως ισχυρίζεται ο πρόεδρος του ιταλικού Συνδέσμου, Μάρκο Βεντούρι, προκλήθηκε από την πιστωτική κρίση και από το κλείσιμο της στρόφιγγας του δανεισμού από τις τράπεζες.
Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα για το πόσο «ευέλικτη» και ευφάνταστη είναι η λειτουργία της μαφίας και του οργανωμένου εγκλήματος με ετήσιο τζίρο που φτάνει τα 3 τρισ. δολάρια. Τα σκήπτρα διατηρεί η Ιταλία με «θυγατρικές» σε ΗΠΑ και Βρετανία. Στην Ιταλία υπολογίζεται ότι ο ετήσιος τζίρος της μαφίας ανέρχεται σε 130 δισ. ευρώ και αντιστοιχεί στο 6% του ΑΕΠ της χώρας.
Σήμερα, το οργανωμένο έγκλημα είναι διεθνοποιημένο. Εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία μελέτης του καθηγητή Οικονομικών, Φρέντερικ Σνέιντερ, ο οποίος ειδικεύεται στον υπολογισμό της παραοικονομίας, του τζίρου του οργανωμένου εγκλήματος και του ξεπλύματος χρήματος παγκοσμίως. Σύμφωνα με τη μελέτη του, ο τζίρος της μαφίας και του οργανωμένου εγκλήματος παγκοσμίως κυμαίνεται μεταξύ 1,2 και 3 τρισ. δολάρια κάθε χρόνο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμούν ότι το 2% με 4% του παγκόσμιου ΑΕΠ προέρχεται από εγκληματικές ενέργειες και το ξέπλυμα χρήματος. Τα ποσοστά αυτά αντιστοιχούν σήμερα σε 1,2 με 2,4 τρισ. δολάρια. Αλλες επιστημονικές μελέτες υπολογίζουν ότι παγκοσμίως ξεπλένεται χρήμα άνω των 2 - 2,5 τρισ. δολαρίων κάθε χρόνο που αντιστοιχεί στο 5-6% του παγκόσμιο ΑΕΠ.
Μολονότι το οργανωμένο έγκλημα υπάρχει σε όλες τις χώρες, δείχνει μεγαλύτερη προτίμηση σε συγκεκριμένες για τις «επενδύσεις» του. Μία από αυτές είναι η Βρετανία και συγκεκριμένα το Λονδίνο. Πρόσφατα εντοπίστηκαν επενδυτικές δραστηριότητες στο Λονδίνο από τρεις μεγάλες ιταλικές μαφίες: της Σικελίας, της Καμόρα και της Ndrangheta. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μόνο ο τζίρος της Ndrangheta (έδρα στην Καλαβρία) ξεπερνούσε τα 40 δισ. στερλίνες. Το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της Εσθονίας και της Σλοβακίας μαζί. Τα στοιχεία αυτά αποκαλύφθηκαν από τις βρετανικές και ιταλικές αρχές, όταν εξαρθρώθηκε κύκλωμα που ξέπλενε χρήματα από παράνομη διακίνηση φαρμάκων μέσω εταιρειών που λειτουργούσαν σαν «βιτρίνες» στη Βρετανία.
Από τον... νονό του Μάρλον Μπράντο στο σύγχρονο διεθνοποιημένο οικονομικό έγκλημα με χορηγίες και επιχειρηματική δράση
Η ταινία «Νονός» γυρίστηκε το 1972 με πρωταγωνιστές τον Μάρλο Μπράντο και τον Αλ Πατσίνο και αναφέρεται στο 1945 και στο σπίτι της φαμίλιας των Κορλεόνε, μιας ιταλο-αμερικανικής οικογένειας μαφιόζων της Νέας Υόρκης. Από τότε μέχρι σήμερα ο τρόπος λειτουργίας της μαφίας έχει αλλάξει πολύ. Eχει διεθνοποιηθεί, έχει εισέλθει σε όλους τους τομείς της οικονομίας και έχει «εκλεπτυσθεί», χρησιμοποιώντας σύγχρονη τεχνολογία, καινοτόμα χρηματοοικονομικά προϊόντα και «επενδύοντας» στον τζόγο και τον αθλητισμό.
Η μαφία δεν λειτουργεί μόνο στην Ιταλία, όπου παραμένει μία από τις μεγαλύτερες και από τις πιο οργανωμένες, μαζί με εκείνες των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Κολομβίας, της Ρωσίας, της Ανατολικής Ευρώπης και της Βολιβίας. Στην Ιταλία είναι γνωστή η οργάνωση Καμόρα, στην Κίνα οι Τριάδες, στην Ιαπωνία η Γιακούζα και στην Κολομβία τα καρτέλ.
Σήμερα η «νέα μαφία» ταυτίζεται με το οργανωμένο οικονομικό έγκλημα και οι αρμόδιες αρχές παγκοσμίως προσπαθούν να το εντοπίσουν μέσα από κανάλια και μεθόδους ξεπλύματος χρήματος. Οι μορφές με τις οποίες προσεγγίζει η μαφία όλους τους κλάδους είναι πολλές και ευφάνταστες. Ξεκινούν από χορηγίες και φτάνουν μέχρι τη μετοχική ή επιχειρηματική σχέση. Μεγαλύτερη φαντασία χρησιμοποιείται και στις μεθόδους ξεπλύματος χρήματος.
Πάνω από 1 τρισ. δολ. ξεπλένονται κάθε χρόνο
-Τα μεγαλύτερα κέρδη προέρχονται από την παράνομη διακίνηση φαρμάκων και ναρκωτικών
Ο τζίρος της μαφίας και του οργανωμένου εγκλήματος διεθνώς προσεγγίζεται μέσω των χρημάτων που ξεπλένονται κάθε χρόνο. Για παράδειγμα, το 2004 υπολογίστηκε ότι διεθνώς μέσω του χρηματοπιστωτικού κλάδου ξεπλύθηκε χρήμα μεταξύ 0,5 και 1 τρισ. δολαρίων. Πιο πρόσφατες εκτιμήσεις του ΔΝΤ υπολογίζουν ότι το ξέπλυμα χρήματος μόνο από την παράνομη διακίνηση φαρμάκων μέσω του τραπεζικού συστήματος και των οργανωμένων αγορών φτάνει τα 600 δισ. δολάρια ετησίως ή στο 2-5% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι τα μεγαλύτερα κέρδη για το οργανωμένο έγκλημα προέρχονται από την παράνομη διακίνηση φαρμάκων και ναρκωτικών.
Ο οικονομολόγος Σνέιντερ εντόπισε και υπολόγισε την κερδοφορία του οργανωμένου εγκλήματος παγκοσμίως ανά «κλάδο δραστηριότητας». Σύμφωνα με τη μελέτη του, το 30% των εσόδων στην Κεντρική Ευρώπη προέρχεται από την παράνομη διακίνηση φαρμάκων και ναρκωτικών. Το 20% προέρχεται από την εμπορία όπλων, το 15% μέσω κλοπών κ.λπ., το 10% από τη «νύχτα» και το 5% από προστασία, απαγωγές κ.λπ.). Επίσης, ένα ποσοστό 20% προέρχεται μέσω των οργανωμένων αγορών (χρηματιστήρια, τράπεζες κ.λπ.).
Εκτιμάται δηλαδή ότι περίπου 600 δισ. δολάρια προέρχονται από «πυραμίδες» και άλλες επενδυτικές και οικονομικές απάτες. Από τη «νύχτα» και κυρίως μέσω της παράνομης πορνείας και του παράνομου τζόγου προέρχονται 300 δισ. δολάρια ετησίως, ενώ από την παράνομη διακίνηση όπλων (όπως πυρηνικά) 600 δισ. δολάρια. Από την παροχή «προστασίας», τις απαγωγές και άλλες βίαιες ενέργειες ο τζίρος είναι μικρότερος και υπολογίζεται 150 δισ. δολάρια. Οι ληστείες, οι κλοπές κ.λπ. φέρουν κέρδη περίπου 450 δισ. δολάρια ετησίως, ενώ τα ναρκωτικά και η παράνομη διακίνηση φαρμάκων περίπου 600 δισ. δολάρια.
Ολα αυτά τα ποσά καταλήγουν στο ξέπλυμα, προκειμένου να «νομιμοποιηθούν» και να περάσουν στην πραγματική οικονομία. Τώρα ξεκινά η εφαρμογή της δεύτερης φάσης του σχεδίου για το οργανωμένο έγκλημα: πως δεν θα γίνει αντιληπτό το ξέπλυμα από τις εποπτικές αρχές. Ετσι, το οργανωμένο έγκλημα βάζει τη φαντασία του να δουλέψει.
Η Διεθνής Δράση για το ξέπλυμα χρήματος του ΟΟΣΑ (FATF) έχει εντοπίσει πολλές παραλλαγές των διαφόρων τρικ που χρησιμοποιούνται. Τα τελευταία χρόνια οι μέθοδοι έχουν γίνει πιο «επιστημονικοί». Από το παραδοσιακό ξέπλυμα με εμβάσματα ή με το σύστημα «Χαβάλα» (μέσω του οποίου, λέγεται ότι χρηματοδοτήθηκε το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη), σήμερα το οργανωμένο έγκλημα έχει περάσει στις ποδοσφαιρικές ομάδες και τα καζίνο.
Η FATF πιστεύει ότι η τρομοκρατία συνεχίζει να χρηματοδοτείται μέσω παραδοσιακών μεθόδων ξεπλύματος χρήματος, όπως είναι η κίνηση λογαριασμών. Βέβαια, εξελίσσεται χρόνο με τον χρόνο η μεθοδολογία. Για παράδειγμα, στο σύστημα «Χαβάλα» μεταφέρονται χρήματα από χώρα σε χώρα χωρίς... εμβάσματα. Σε κάθε χώρα υπάρχουν λογαριασμοί που κινούνται από διαφορετικά άτομα. Οταν χρειάζεται να μεταφερθεί ένα ποσό από τη χώρα Α στη χώρα Β, τότε ο «αντιπρόσωπος» στη χώρα Β χρηματοδοτεί την τρομοκρατική οργάνωση ή το τοπικό δίκτυο της οργάνωσης στη συγκεκριμένη χώρα. Το ποσό που πλήρωσε θα καταβληθεί στο λογαριασμό του στη χώρα Α από τον εκεί «αντιπρόσωπο». Βέβαια, υπάρχουν πολλές παραλλαγές σε αυτό το σύστημα.
Ποδόσφαιρο, κρίκετ, ράγκμπι, ιππόδρομος, χόκεϊ πάγου και μπάσκετ τα αγαπημένα σπορ της μαφίας
O αθλητισμός και τα καζίνο κερδίζουν έδαφος ως προς τις προτιμήσεις της μαφίας και του οργανωμένου εγκλήματος για «επενδύσεις» με σκοπό τα κέρδη και το ξέπλυμα χρήματος. Μια εξήγηση είναι ότι η πιστωτική κρίση και η πτώση των χρηματιστηρίων κάνουν το ξέπλυμα δυσκολότερο και τα κέρδη είναι μικρότερα. Στα σπορ τα κέρδη είναι μεγαλύτερα ακόμα και σε περιόδους κρίσης. Τα αθλήματα που προσελκύουν κεφάλαια από το οργανωμένο έγκλημα είναι κυρίως το ποδόσφαιρο και ακολουθούν το κρίκετ, το ράγκμπι, ο ιππόδρομος, οι αγώνες ταχύτητας με αυτοκίνητα, το χόκεϊ πάγου, το μπάσκετ και το βόλεϊ.
Το ποδόσφαιρο προτιμάται, διότι συγκεντρώνει τα περισσότερα χρήματα και είναι το πιο διαδεδομένο άθλημα διεθνώς με 38 εκατ. παίκτες και 5 εκατ. διαιτητές και αρμοδίους. Επίσης, τα έσοδα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου είναι τεράστια. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι την περίοδο 2007-2008 ανήλθαν σε 13,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 52% αφορούσε στη Γιουρολίγκα.
Η FATF περιγράφει μια ιστορία ξεπλύματος χρήματος από εγκληματική ενέργεια που διαδραματίζεται στο Βέλγιο. Ενας επενδυτής, ο οποίος συμμετείχε σε αρκετές ομάδες αναλαμβάνει να χρηματοδοτήσει μια ομάδα που αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα. Τα χρήματα μεταφέρονται μέσω τράπεζας και όταν ζητήθηκε να διερευνηθεί η προέλευσή τους, τότε ο επενδυτής αυτός αποσύρει το ενδιαφέρον για την ομάδα. Τότε έρχεται μια δεύτερη επενδυτική πρόταση από άλλον επενδυτή, ο οποίος τελικά αποδείχθηκε ότι λειτουργούσε ως «βιτρίνα» του πρώτου. Αρχικά το ενδιαφέρον κίνησε το ενδιαφέρον των αρχών διότι η έδρα της «βιτρίνας» βρισκόταν σε φορολογικό παράδεισο. Τελικά οι έρευνες κατέληξαν ότι οι δύο επενδυτές συνδέονταν μεταξύ τους και τα χρήματα προέρχονταν από εγκληματικές ενέργειες.
Μια άλλη ιστορία εξελίσσεται στην Αργεντινή. Μια ομάδα με υψηλά χρέη βρίσκει νέο επενδυτή, ο οποίος αφού πληρώνει τις οφειλές απαιτεί την αγορά ενός παίκτη από άλλη ομάδα, άλλης χώρας, έναντι 20 εκατ. δολαρίων. Η πληρωμή γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού με τη διαφορά ότι τα χρήματα δεν έφτασαν ποτέ... στην τρίτη χώρα. Η απάτη εντοπίστηκε, αλλά τα χρήματα ακόμα αναζητούνται...
Σε μια άλλη περίπτωση, έγινε αγορά παίκτη έναντι 10 εκατ. ευρώ, αλλά στα επίσημα έγγραφα η τιμή που είχε αναγραφεί ήταν 5 εκατ. ευρώ. Στόχος ήταν να πάρουν τον παίκτη, να τον βελτιώσουν και στη συνέχεια να τον πουλήσουν σε άλλη ομάδα έναντι 15 εκατ. ευρώ.
Οι τοκογλύφοι των καζίνο και οι μάρκες νομιμοποίησης του μαύρου χρήματος
Οι διωκτικές αρχές έχουν να διηγηθούν πολλές ιστορίες οργανωμένου εγκλήματος και ξεπλύματος χρήματος μέσα σε καζίνο. Η FATF αναφέρει από τις πιο απλές μέχρι τις πιο ευφάνταστες. Οι πιο απλές ξεκινούν από τοκογλύφους, οι οποίοι χρηματοδοτούν παίκτες των καζίνο. Υπάρχουν και κάποιες πιο αστείες που αφορούν συνήθως μικροποσά: κάποιοι αγόραζαν μάρκες με πιστωτική κάρτα. Στη συνέχεια εξαργύρωναν τις μάρκες και πλήρωναν την πιστωτική κάρτα. Ομως, η κάρτα ήταν συνδεδεμένη με πρόγραμμα επιβράβευσης. Ετσι, κάθε φορά που έκαναν χρήση της κάρτας, κέρδιζαν «πόντους» που μπορούσαν να τους εξαργυρώσουν κάνοντας αγορές...
Η παρακάτω ιστορία έχει πρωταγωνιστές τρεις Ασιάτες νεαρούς που εμπλέκονταν σε κύκλωμα πορνείας. Οι δύο επισκέπτονταν το καζίνο αγοράζοντας μάρκες των 25.000 ευρώ. Δεν έπαιζαν, αλλά συναντούσαν τον τρίτο μέσα στο καζίνο και του έδιναν τις μάρκες. Ο τρίτος πήγαινε στο ταμείο και εξαργύρωνε τις μάρκες. Ετσι είχε στα χέρια του ένα αποδεικτικό στοιχείο για την προέλευση των χρημάτων: κέρδη από καζίνο.
Στην Κορέα ένας χρηματιστής κατά το χρονικό διάστημα 2003 - 2005 είχε αγοράσει μάρκες συνολικής αξίας 20 εκατ. δολαρίων. Εξαργύρωνε τις μάρκες με μετρητά ή επιταγές του καζίνου. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε το 2006 και διαπιστώθηκε ότι δωροδοκούσε πολιτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Του Λεωνιδα Στεργιου / Lstergiou@kathimerini.gr
Πηγή Καθημερινή
16.1.2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου