Το σχολείο πρέπει να είναι η φωνή του μέλλοντος

Η χώρα μας αντιμετωπίζει προβλήματα που σχετίζονται με τους θεσμούς και την αναδιοργάνωση της παραγωγής και των πολιτικών.

Η οργάνωση της παραγωγής δεν έχει παράδοση και χρειάζεται μια ριζική διεύρυνση της κοινωνικής και εκπαιδευτικής πρόσβασης σε παραγωγικές πρωτοπορίες. Μάλιστα, οι μέθοδοι που εφαρμόζονται σε εξελιγμένους τομείς πρέπει να μεταφυτευθούν σε πολλούς τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας. Η καινοτομία αποτελεί αναγκαιότητα...

Η εκπαιδευτική πρωτοβουλία, η οποία ολοκληρώνει τις οικονομικές καινοτομίες, θα πρέπει να περιλαμβάνει την παροχή μιας διά βίου εκπαίδευσης, επικεντρωμένης στην απόκτηση γενικών πρακτικών και θεωρητικών ικανοτήτων. Ενα τέτοιο οπλοστάσιο επιτρέπει στο άτομο να μετακινείται από επάγγελμα σε επάγγελμα, συμμετέχοντας σε ένα είδος παραγωγής που βαθμιαία γίνεται μια πρακτική συλλογικής εκμάθησης και διαρκούς καινοτομίας. Το σχολείο δεν πρέπει απλώς να εξοπλίζει το παιδί με εργαλεία αποτελεσματικής δράσης, αλλά πρέπει επίσης να το ενισχύει με δεξιότητες και συνήθειες διαρκούς σταδιακού πειραματισμού. Σε κάθε τομέα της σκέψης και της πράξης, οσοδήποτε ταπεινού, θα πρέπει να μαθαίνει στους ανθρώπους πώς να σχεδιάζουν και να εκτελούν το επόμενο βήμα.

Είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί η πολιτική σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι να μπορούν να επιστρέφουν περιοδικά στο σχολείο με δαπάνες του κράτους και των εργοδοτών τους. Πρέπει να γίνει κοινή συνείδηση ότι κανένα στοιχείο της βασικής κοινωνικής τους ενίσχυσης δεν είναι πιο σημαντικό από την απαίτηση για διαρκή εκπαίδευση. Το γεγονός αυτό συνηγορεί ώστε η οργάνωση και η χρηματοδότηση των σχολείων να αποτελούν παράγοντα εξόδου από την κρίση και συνεπώς προτεραιότητα αιχμής στις σημερινές και μελλοντικές συνθήκες.

Μακροπρόθεσμα, η ανάπτυξη μπορεί να βασιστεί στην πρακτική εφαρμογή της γνώσης. Το σημαντικότερο είδος της γνώσης είναι εκείνο που μας επιτρέπει να τυποποιήσουμε, με βάση έναν αλγόριθμο, το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας, ούτως ώστε να μπορούμε να τη φέρουμε σε πέρας με τη χρήση τεχνολογιών οι οποίες πολλαπλασιάζουν τις δυνάμεις μας. Ετσι, έχουμε τον χρόνο να μετατοπίζουμε τον ορίζοντα της προσοχής μας από αυτό που είναι επαναλήψιμο σε αυτό που δεν είναι ακόμη.

Μεσοπρόθεσμα, αυτό που μετρά περισσότερο στην οικονομική ανάπτυξη, όσο και σε άλλες πτυχές της πρακτικής προόδου, είναι η ικανότητά μας να συνεργαζόμαστε. Πρέπει να τονιστεί ότι η συνεργασία πρέπει να οργανωθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι φιλική προς την καινοτομία- δημιουργώντας το θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορούμε να επιταχύνουμε την πρακτική εφαρμογή της γνώσης και να μετατοπίσουμε την εστίασή μας στο καινούργιο. Η συνεργασία είναι αναγκαία στην πρακτική της καινοτομίας, είτε οι καινοτομίες είναι τεχνολογικές, οργανωτικές, κοινωνικές είτε εννοιακές.

Η πολιτεία πρέπει να αναζητήσει τρόπο να θεμελιώσει την κοινωνική ενσωμάτωση και την ατομική ενίσχυση στην πρακτική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας και στην κοινωνική λογική της ανάπτυξης και της καινοτομίας.

Η κύρια ευθύνη της εκπαίδευσης στη δημοκρατία είναι ο εξοπλισμός του ατόμου ώστε αυτό να μπορεί να σκέπτεται και να πράττει σήμερα, στην παρούσα κατάσταση, ενώ συγχρόνως του παρέχει τα μέσα για να την υπερβεί.

Το σχολείο πρέπει να είναι η φωνή του μέλλοντος. Στο περιεχόμενό της η εκπαίδευση, που αυτό παρέχει, πρέπει να επικεντρωθεί σε έναν πυρήνα γενικών ικανοτήτων και να προετοιμάσει τον νου για τη συμμετοχή σε μια κουλτούρα πειραματική.

Η έλλειψη εκπαιδευτικής στρατηγικής για την οικοδόμηση της κοινωνίας του μέλλοντος οδήγησε τη χώρα μας σε αδιέξοδο, χωρίς προοπτική.

Η κοινωνία μας πρέπει να καταστεί «εκπαιδευμένη» και να συνδυάσει στη διακυβέρνηση τα χαρακτηριστικά της αντιπροσωπευτικής και της άμεσης δημοκρατίας. Πρέπει να τονιστεί ότι η άμεση δημοκρατία δεν αντικαθιστά την αντιπροσωπευτική, αλλά την εμπλουτίζει.

Η αναδιοργάνωση της χώρας μας πρέπει να ανοίξει ορίζοντα για το μέλλον της.

Του Χρήστου Β. Μασσάλα

 *(Ο κ. Χρ. Β. Μασσαλάς είναι πρόεδρος ΔΕ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Συμβουλίου Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης.)

Πηγή Το Βήμα

16.1.2010