Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2008

Βυθίζονται στην ύφεση οι ΗΠΑ - Μεγάλες ενέσεις ρευστότητας


Βυθίζονται στην ύφεση οι ΗΠΑ Ακόμη και μηδενισμό των επιτοκίων από τη Fed βλέπουν οι αναλυτές προκειμένου να ανακάμψει η οικονομία
Χρηστος Κολυβας
Το ΑΕΠ των ΗΠΑ μειώθηκε κατά 0,3% το τρίτο τρίμηνο, πραγματοποιώντας τη μεγαλύτερη «βουτιά» του από το 2001, φέρνοντας την αμερικανική οικονομία ένα βήμα πριν από τη χειρότερη οικονομική της ύφεση εδώ και 25 χρόνια. Αν μειωθεί το ΑΕΠ και στο τέταρτο τρίμηνο, τότε εισέρχεται και επισήμως στην ύφεση. Η πτώση του ΑΕΠ ήταν μικρότερη από ό,τι εκτιμούσαν οι αναλυτές και η αξία των μετοχών αυξήθηκε αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων αλλά το επίμονα ανησυχητικό είναι ότι η υποχώρηση της οικονομίας οφείλεται στη συρρίκνωση των καταναλωτικών δαπανών οι οποίες και αποτελούν τα δύο τρίτα της αμερικανικής οικονομίας. Με άλλα λόγια, ο «βασικός πυλώνας» της οικονομικής υπερδύναμης αρχίζει να καταστρέφεται και ενδεχόμενη ύφεση που θα οφείλεται σ' αυτό έχει αυξημένο κίνδυνο να αποδειχθεί βαθιά και μεγάλη σε διάρκεια.
Επιτόκιο στο μηδέν
Η προχθεσινή απόφαση της Fed να μειώσει το επιτόκιο κατά 0,5 της μονάδας στο 1%, σε συνδυασμό με εκτιμήσεις που φέρουν το αμερικανικό ΑΕΠ να μειώνεται από 2% έως και 4% το τέταρτο τρίμηνο, έχουν οδηγήσει αρκετούς αναλυτές στην εκτίμηση ότι η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ θα μειώσει το επιτόκιο στο μηδέν. Η Ιαπωνία είχε κι αυτή θεσπίσει μηδενικό επιτόκιο για πέντε χρόνια από το 2001 έως το 2006. Κι αυτό κυρίως για να καταπολεμήσει τον επίμονο αποπληθωρισμό, τη διευρυμένη μείωση στις τιμές του καταναλωτή και την «παραλυμένη» ανάπτυξη.
Εξάλλου ο πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι είπε χθες ότι εάν δεν αναχαιτιστεί η οικονομική ύφεση είναι έτοιμος να προχωρήσει σε νέα μείωση των επιτοκίων κάτι που θα οδηγήσει το κόστος δανεισμού στο χαμηλότερο επίπεδό του στην ιστορία των ΗΠΑ.
Υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία μεταξύ Ιαπωνίας και ΗΠΑ, τονίζουν οι αναλυτές μεταξύ των οποίων και ο Εντμουντ Αντριους στους New York Times. Οπως και στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου έτσι και στην Αμερική οι τράπεζες έχουν αποδεκατιστεί από τις ζημίες στην αγορά ακινήτων και είναι πλέον είτε ανίκανες, είτε απρόθυμες να συνεχίσουν τις δανειοδοτήσεις με όρους εφάμιλλους με εκείνους που είχαν θεσπίσει πριν από τη πιστωτική κρίση. Επίσης με τις τιμές του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων να έχουν καταρρεύσει τις τελευταίες δύο εβδομάδες ορισμένοι αναλυτές βλέπουν το κίνδυνο του αποπληθωρισμού να διαγράφεται με ευκρίνεια και πάνω από τις ΗΠΑ.
Με το βασικό επιτόκιο να είναι ήδη στο 1% η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ πλησιάζει ταχύτατα αυτό που οικονομολόγοι αποκαλούν το σημείο «μηδέν».
Με αμφίβολα αποτελέσματα
Μηδενικό επιτόκιο δεν σημαίνει «δωρεάν χρήματα» για τους επιχειρηματίες και τους καταναλωτές. Το επιτόκιο αφορά τα αποθεματικά που οι τράπεζες απαιτείται να διατηρούν και στον μεταξύ τους δανεισμό. Οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να πληρώνουν κάποιο τόκο αλλά αυτός θα είναι πολύ χαμηλός ιδίως για κάποιους εταιρικούς κλάδους.
Το ερώτημα είναι άλλο και έγκειται στο τι θα μπορούσε πια να κάνει η Fed εάν ούτε το, μηδενικό επιτόκιο επιτύχει να αναζωογονήσει την οικονομία. Ο Μπεν Μπερνάνκι είχε απαντήσει σε αυτό το ερώτημα από το 2002 και είχε παραθέσει μία σειρά επιπλέον κινήσεων οι οποίες μπορούσαν να φτάσουν ακόμη και στην αγορά από την πλευρά της Κεντρικής Τράπεζας εταιρικών ομολόγων.
Στην πραγματικότητα η Fed θα μπορούσε να καταλήξει να τυπώνει νέα χρήματα και να τα διοχετεύει στην αγορά, τονίζει ο Αντριους στους NY Times, ενισχύοντας έτσι τον πληθωρισμό. Αλλά στην περίπτωση της Ιαπωνίας ο πληθωρισμός ποτέ δεν αυξήθηκε. Πέντε χρόνια μετά τη θέσπιση μηδενικών επιτοκίων, η Κεντρική Τράπεζα της χώρας αύξησε δειλά το κόστος δανεισμού κατά 0,5% και πλέον δημοσιεύματα τη θέλουν να μελετά την εκ νέου μείωσή του.
Σε κάθε περίπτωση κινήσεις για την τόνωση της αμερικανικής οικονομίας γίνονται ολοένα και πιεστικότερες μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τη μείωση του ΑΕΠ. Αλλο ένα τρίμηνο μείωσής του κι η χώρα εισάγεται και τεχνικά σε καθεστώς ύφεσης. Το ποσοστό ανεργίας έχει ανέλθει στο 6,1% από το 5% που κυμαίνονταν τον Ιανουάριο. Κι αυτό σε συνδυασμό με τη μείωση κατά 3,1% σε ετήσια βάση των καταναλωτικών δαπανών, την πρώτη μείωση από το 1991 και τη μεγαλύτερη από το 1980, συνθέτει ένα εξαιρετικά δύσκολο παζλ προς λύση από τους κυβερνώντες των ΗΠΑ.
Από τη στιγμή εκείνη και εάν τα επιτόκια αγγίξουν το μηδέν στις ΗΠΑ, η χώρα θα αναγκαστεί να προβεί σε κινήσεις που δεν έχει ξαναδοκιμάσει και την αποτελεσματικότητα των οποίων κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί.


31.10.08



Mεγάλες ενέσεις ρευστότητας
Με αθρόες ενέσεις ρευστότητας σε καθημερινό επίπεδο από τις κεντρικές τράπεζες, τα διατραπεζικά επιτόκια υποχωρούν. Μόνο προχθές η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προσέφερε στην αγορά 773,7 δισ. ευρώ ή 1,01 τρισ. δολάρια. Από την πλευρά της η αμερικανική Fed προσέφερε στις κεντρικές τράπεζες της Βραζιλίας, του Μεξικού, της Νότιας Κορέας και της Σιγκαπούρης συνολικά 120 δισ. δολάρια. Προχθές είχε προσφέρει στις ίδιες τράπεζες 30 δισ. δολάρια προκειμένου να τις βοηθήσει να στηρίξουν τα νομίσματά τους. Επίσης, η Fed άνοιξε γραμμή πίστωσης 15 δισ. δολαρίων με την κεντρική τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας και κατάργησε να ανώτατα όρια στις πιστώσεις προς τις τέσσερις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων είναι η ΕΚΤ. Υστερα από αυτές τις κινήσεις, το διατραπεζικό επιτόκιο του ευρώ για διάρκεια τριών μηνών μειώθηκε χθες στο 4,794%, έναντι 4,827% προχθές. Μεγαλύτερη μείωση κατά 23 μονάδες βάσης σημείωσε χθες το διατραπεζικό επιτόκιο libor τριών μηνών του δολαρίου. Το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 3,19%, έναντι 3,42% προχθές. Παρ' όλα αυτά το libor τριών μηνών παραμένει κατά 219 μονάδες βάσεις υψηλότερα από το βασικό επιτόκιο της Fed και κατά 82 μονάδες βάσεις υψηλότερα από την ημέρα που κατάρρευσε η Lehman.
31.10.08

Χάθηκαν στον «δρόμο» οφειλές μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών



Χάθηκαν στον «δρόμο» οφειλές μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών


Της Χριστινας Κοψινη
Σε σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες αποδεικνύεται συχνά η αναζήτηση των διαδρομών που ακολουθούν οι ασφαλιστικές οφειλές των ΜΜΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τύχη των οφειλών μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών που κάποια στιγμή εξαφανίστηκαν από τους καταλόγους του ΤΣΠΕΑΘ, του μέχρι χθες Ταμείου συντακτών προσωπικού εφημερίδων Αθηνών Θεσσαλονίκης που ενοποιήθηκε πρόσφατα στο ΕΤΑΠ-ΜΜΕ. Από τα στοιχεία που κοινοποίησε η προηγούμενη διοίκηση του Ταμείου στις ενώσεις των εργαζομένων απουσίαζε η οφειλή, ύψους άνω των 10 εκατ. ευρώ - που είχε έλθει στην επιφάνεια το 1999 από τον τότε υφυπουργό Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Φ. Ιωαννίδη, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης της Βουλής. Μάλιστα για να κοινοποιηθούν το 2006 οι λίστες με τις οφειλές των επιχειρήσεων που ζητούσαν οι Ενώσεις, χρειάστηκε η παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη. Την οφειλή των ποσών τηλεοπτικού σταθμού που δεν καταγράφεται σε καμία από τις λίστες επιβεβαιώνουν και μετά το 2004 αρμόδιοι υπουργοί του κυβερνώντος κόμματος. Ωστόσο, τα ίχνη της διαδρομής που ακολούθησε η «εξόφλησή» της φαίνεται ότι σβήστηκε χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια ειδική ρύθμιση... τουλάχιστον εμφανώς. Μάλιστα η οφειλή δεν συμπίπτει ούτε με το επίδικο ποσό για το οποίο τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη. Πάντως, εκτός από το σύνολο των 6,119 εκατ. που εμφάνιζε το ΤΣΠΕΑΘ το 2006 ως ανείσπρακτες οφειλές από 27 εφημερίδες και 13 ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, άλλες 28 επιχειρήσεις με οφειλή 4,8 εκατ. είχαν ενταχθεί ήδη στις ρυθμίσεις του υπουργείου Απασχόλησης...
Ακόμη πιο υψηλά είναι τα ποσά των οφειλών στο Ταμείο Τεχνικών Τύπου. Μάλιστα, η προηγούμενη διοίκηση του Ταμείου απέστειλε στην εφορία τα ονόματα 36 επιχειρήσεων οι οποίες χρωστούν άνω των 15 εκατ. ευρώ. Ταυτοχρόνως, άλλες 28 εμφανίζονται να οφείλουν στο πρώτο εξάμηνο του 2008 ποσά άνω των 6 εκατ. ευρώ.


31.10.08

Δανειστές και οφειλέτες

Δανειστές και οφειλέτες

Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη

Τώρα που εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο (και χιλιάδες στην Ελλάδα) χρωστούν στις τράπεζες και αγωνιούν μήπως χάσουν τη δουλειά τους ή μειωθούν δραστικά τα εισοδήματά τους και δεν θα μπορούν να πληρώνουν τις δόσεις του δανείου τους και θα κινδυνεύσουν να χάσουν το σπίτι τους και τα υπάρχοντά τους, τώρα, λοιπόν, σκέφτομαι να θέσω πάλι ένα θέμα (το ξαναέθεσα σε ανύποπτο χρόνο, αλλά κανείς δεν το πρόσεξε): την εξίσωση της ευθύνης μεταξύ δανειστού και οφειλέτου. Να το συζητήσουμε έστω ακαδημαϊκά γιατί πρακτικά δεν βλέπω να είμαστε ώριμοι για οποιαδήποτε λύση. Εντούτοις, η τραπεζική κρίση, την οποία προκάλεσαν οι τράπεζες, έχει ως πρώτα θύματα όχι τις ίδιες, αλλά τους οφειλέτες των τραπεζών, δηλαδή την πελατεία τους. Αυτό είναι οπωσδήποτε άδικο, αλλά ενδεχομένως και ασύμφορο για τις ίδιες τις τράπεζες. Στις ΗΠΑ, οι κατασχέσεις σπιτιών ανέρχονται σε εκατοντάδες χιλιάδες, εκατομμύρια άνθρωποι ξεσπιτώνονται και δυστυχούν, αλλά και οι τράπεζες που είναι οι αίτιοι του κακού δεν φαίνεται να ευτυχούν.

Η εξίσωση της ευθύνης για το δάνειο μεταξύ δανειστού και οφειλέτου έχει χονδρικά ως εξής: Το Βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο θεωρεί τον οφειλέτη απόλυτα υπεύθυνο για την τύχη του δανείου. Οφείλει να το επιστρέψει μαζί με τους τόκους στον δανειστή εντός των συμφωνημένων προθεσμιών. Για το αυστηρό και άκαμπτο εκείνο δίκαιο οι λόγοι που κάνουν τον οφειλέτη να μην μπορεί να επιστρέψει το δάνειο δεν έχουν καμιά σημασία και δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν. Και αν τα περιουσιακά τους στοιχεία δεν επαρκούσαν για την ικανοποίηση του δανειστή, τότε προσέφερε το ίδιο το σώμα του και ο οφειλέτης έχανε την ελευθερία του και γινόταν δούλος, τον οποίο ο δανειστής μπορούσε να απολύσει. Η αυστηρή και άκαμπτη αντίληψη για την τύχη του δανείου προκαλούσε τεράστιες καταστροφές στις κοινωνίες εκείνης της εποχής. Γι’ αυτό, εμπνευσμένοι πολιτικοί ηγέτες, όπως ο Σόλων, κατέφευγαν σε ριζικά μέτρα όπως ήταν η σεισάχθεια για να απελευθερώσουν τις δεσμευμένες κοινωνικές δυνάμεις.

Τα νεότερα χρόνια, η αρχαία αυστηρότητα υπέκυψε σημαντικά. Ο οφειλέτης, όμως, εξακολουθεί και σήμερα να είναι ο μοναδικός υπεύθυνος για την τύχη του δανείου. Οχι βέβαια και με το σώμα του, το οποίο δεν βγαίνει πλέον στο σφυρί, αλλά ο οφειλέτης μπορεί να χάσει την ελευθερία του φυλακιζόμενος (νομίζω τώρα δεν ισχύει το βάρβαρο μέτρο).

Η ευθύνη για την τύχη του δανείου (αυτό κυρίως ενδιαφέρει και δεν είναι θέμα δικαιοσύνης, αλλά καλής λειτουργίας) εξακολουθεί να είναι ετεροβαρής σε βάρος του οφειλέτου. Οι τράπεζες που δίνουν π. χ. στεγαστικά δάνεια ελάχιστα εξετάζουν αν ο δανειζόμενος θα είναι σε θέση να αποπληρώσει το δάνειό του. Αρκούνται στην εμπράγματη ασφάλεια, στην υποθήκη ή στην προσημείωση υποθήκης. Δεν είναι υπεύθυνη ούτε η τράπεζα ούτε ο υπάλληλος της τραπέζης που «πούλησε» το δάνειο (αυτό είναι το προϊόν των τραπεζών). Και όταν έλθει η κρίσιμη στιγμή βγάζουν στο σφυρί το ενυπόθηκο ακίνητο. Και επειδή έχω ακούσει πολλά... ανέκδοτα γι’ αυτούς τους πλειστηριασμούς αμφιβάλλω αν και οι ίδιες οι τράπεζες μένουν ικανοποιημένες ή αν έχουν συμφέρον από το σύστημα των πλειστηριασμών. Ισως με πολύ πιο πρόχειρο και επιπόλαιο τρόπο χορηγούνται τα καταναλωτικά δάνεια και τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις.

Ενα πρώτο μέτρο εξίσωσης της ευθύνης μεταξύ δανειστού και οφειλέτου θα ήταν η υπευθυνότητα του δανειστού (τράπεζας, ακόμη και υπαλλήλου της) για την επιλογή του πελάτη και της δραστηριότητας που χρηματοδοτεί. Και το πρακτικά πιο σημαντικό να καταστήσει τον δανειστή υπεύθυνο για την τύχη της εμπράγματης ασφάλειας του δανείου.

Η κυβέρνηση κάτι σκέφθηκε για το τελευταίο, αλλά δεν έδωσε καμιά συνέχεια. Επέλεξε να ενισχύσει τις τράπεζες με τεράστιο ποσό. Τους οφειλέτες, που σε μεγάλο βαθμό είναι θύματα της τραπεζικής κρίσης (αυξάνονται τα επιτόκια και οι δόσεις, ενώ κλονίζονται τα εισοδήματα), ποιος θα τους ενισχύσει;

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

31.10.08

Μεγάλα δράματα, μικρές ειδήσεις

Μεγάλα δράματα, μικρές ειδήσεις

Tης Tασουλας Kαραϊσκακη

Χιλιάδες ακίνητα χάνονται για μικροποσά. Μπορεί η Marfin, σε μια κίνηση μεγαλοψυχίας κι ενώ το συγκεκριμένο συμβάν είχε λάβει δημοσιότητα, να χάρισε το χρέος των 1.850 ευρώ και να σώθηκε το δυαράκι του συνταξιούχου στα Πατήσια, ωστόσο πολλές αντίστοιχες περιπτώσεις παραμένουν στην αφάνεια, όπως εκείνη 48χρονης καρκινοπαθούς που έχασε το σπίτι της για 740 ευρώ (το τελευταίο υπόλοιπο από οφειλές 9.000 ευρώ για καταναλωτικό δάνειο 3.000 ευρώ).

O νέος νόμος για την προστασία των δανειοληπτών (να μην κατάσχονται ακίνητα για οφειλές μικρότερες των 20.000 ευρώ) είναι απίθανο να λειτουργήσει, όπως δεν λειτούργησε η προηγούμενη νομοθετική παρέμβαση για τη μη διενέργεια πλειστηριασμών όταν οι οφειλές δεν ξεπερνούν τα 10.000 ευρώ. Κι αυτό διότι και ο παλιός και ο νέος νόμος περιέχουν διάταξη, με βάση την οποία, προκειμένου να μην εκτελεστεί η κατάσχεση, πρέπει να ασκηθεί «ανακοπή κατά του τίτλου εκτέλεσης εντός προθεσμίας 15 ημερών από την επίδοση της επιταγής προς εκτέλεση». Οι περισσότεροι οφειλέτες δεν προχωρούν στην ανακοπή είτε γιατί δεν προλαβαίνουν, είτε γιατί δεν το γνωρίζουν, είτε γιατί δεν διαθέτουν τα δικηγορικά και δικαστικά έξοδα για την ανακοπή, που ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ. Οταν κάποιος κινδυνεύει να χάσει το σπίτι του για 1.850 ή 749 ευρώ είναι μάλλον απίθανο να μπορέσει να βρει εντός 15 ημερών τα 1.000 ευρώ που απαιτούνται για ν’ ανακόψει τη διαδικασία κατάσχεσης.

Μέσα στον περασμένο χρόνο εκδόθηκαν από τα Ειρηνοδικεία, στα οποία προσφεύγουν οι τράπεζες για χρέη από καταναλωτικά δάνεια και κάρτες μέχρι 12.000 ευρώ, και από τα Πρωτοδικεία που εκδικάζουν προσφυγές τραπεζών για οφειλές άνω των 12.000 ευρώ (κυρίως στεγαστικά δάνεια), περί τις 50.000 διαταγές πληρωμής. Ενα 30% αυτών καταλήγει σε πλειστηριασμούς. Προηγείται η κατάσχεση (που αφαιρεί από τον δανειολήπτη το δικαίωμα να πουλήσει το ακίνητό του και να ξοφλήσει το χρέος). Πέρυσι, σε όλη τη χώρα, οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί άγγιξαν τις 17.000. Από αυτούς, για ποσά μικρότερα των 12.000 ευρώ, 8.444 έγιναν στην Αθήνα, 2.250 στον Πειραιά και 2.500 στη Θεσσαλονίκη.

Η ανάγκη των νοικοκυριών να «ξεφουσκώσουν» τις δόσεις για δάνεια και κάρτες, ρισκάροντας μια κατάσχεση, αποτυπώνεται στη θεαματική αύξηση των προσημειώσεων ακινήτων (τα καταναλωτικά δάνεια με προσημείωση ακινήτου χορηγούνται με επιτόκια μειωμένα έως και 50% σε σχέση με τα συμβατικά δάνεια, όμως σε περίπτωση μη αποπληρωμής η τράπεζα κατάσχει το ακίνητο). Το συνολικό ύψος των προσημειωμένων δανείων αγγίζει τα 130 δισ. ευρώ, περίπου όσο το μισό ΑΕΠ. Το 70% αυτού του ποσού αφορά νοικοκυριά. Πολλοί, προκειμένου να τα βγάλουν πέρα με τις δόσεις λαμβάνουν τα λεγόμενα «επισκευαστικά» δάνεια... Ενας φαύλος κύκλος δανεισμού που οδηγεί σε προσημειώσεις, κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Διότι δεν είναι μόνο το Χ ποσό που μπορεί να χρωστάει κάποιος στις τράπεζες. Κάθε φορά που η τράπεζα κινεί διαδικασία πλειστηριασμού χρεώνει δικαστικά έξοδα 1.400 ευρώ, ενώ πάνω στο αρχικό κεφάλαιο τρέχουν οι τόκοι. Ο οφειλέτης μπορεί να καταβάλει ένα ποσό, συν τα δικαστικά έξοδα, για να σταματήσει τη διαδικασία, όμως αν στη συνέχεια καθυστερήσει να αποπληρώσει το υπόλοιπο χρέος, κινείται νέα διαδικασία πλειστηριασμού με νέες χρεώσεις, ενώ οι τόκοι τρέχουν...

Καμία νύξη για τοκογλυφική πρακτική των τραπεζών. Είμαστε άσπιλοι και αμόλυντοι στο μέτρο που δεν διαλαλούμε τη ρυπαρότητά μας. Ούτε ακούγεται η κατηγορική φωνή όσων σέρνουν την ερημιά τους ανάμεσά μας. Αλλωστε, σε ένα βαθμό δυστυχίας, κάθε παρρησία είναι απρεπής.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

31.10.08

Απογαλακτισμός από την ανοησία

Απογαλακτισμός από την ανοησία

Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr

Αν κατά τη λαϊκή σοφία «όποτε βρίσκουμε παπά μπορούμε να θάψουμε πέντε έξι», φαντασθείτε τι θαύματα μπορούμε να κάνουμε όποτε βρεθούμε σε κρίση. Εστω χρηματοπιστωτική. Μπορούμε, για παράδειγμα να της φορτώσουμε όλες τις δομικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας. Να πούμε π.χ. «δεν φταίμε εμείς που πιάσαμε πάτο στα έσοδα, αλλά φταίει η Λίμαν Μπράδερς που χρεοκόπησε». «Δεν φταίμε εμείς που αυξάνονται οι σπατάλες του δημοσίου, αλλά οι ασιατικές χρηματαγορές που χτυπάνε απανωτά κόκκινα». «Δεν φταίμε εμείς που δεν απελευθερώσαμε κανένα επάγγελμα, αλλά ο νεοφιλελευθερισμός που καταρρέει».

Είναι σίγουρο, ότι το τελευταίο θα χειροκροτηθεί από την Πρόοδο παντός χρώματος. Στο κάτω κάτω της γραφής οι αγορές έφταιγαν όταν πήγαιναν καλά, δεν θα φταίνε τώρα που πήραν την κάτω βόλτα;

Ετσι λοιπόν και στη Νέα Δημοκρατία ανακάλυψαν την πηγή όλων των δεινών της κυβέρνησης. Σύμφωνα με ακριτομυθίες υπουργών «για όλα φταίει -ποιος άλλος;- ο νεοφιλελευθερισμός» (Σ.Σ.: το Βατοπέδι πώς και δεν χρεώθηκε στον νεοφιλελευθερισμό; Ιδιωτικοποίηση δημόσιας περιουσίας δεν ήταν;). Ετσι διαβάσαμε προχθές ότι «Η Ν.Δ. θέλει να απογαλακτισθεί από τον νεοφιλελευθερισμό -με αφορμή την κρίση πολλοί υπουργοί ζητούν ιδεολογική στροφή» («Βήμα» 28.10.2008). Το ερώτημα, όμως, είναι: πότε ακριβώς γαλακτίσθηκε από τον νεοφιλελευθερισμό η Ν.Δ., ώστε να ζητούν τώρα οι υπουργοί της απογαλακτισμό; Και περαιτέρω: πότε ακριβώς είχε η κυβέρνηση σαφές ιδεολογικό στίγμα, για να επιχειρηθεί τώρα ιδεολογική στροφή;

Το ρεπορτάζ βρίθει από σχολιασμούς «κορυφαίων υπουργών», του στιλ «φτου, κακά, νεοφιλελευθερισμός» αλλά δεν έχει ούτε ίχνος συγκεκριμένης πρότασης. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ: «Για τους πολεμίους του νεοφιλελευθερισμού ο πρωθυπουργός πρέπει τα επόμενα εικοσιτετράωρα να κάνει μια πρώτη κίνηση η οποία θα σηματοδοτεί την αλλαγή πλεύσης. Αυτή η κίνηση μπορεί να γίνει την προσεχή Παρασκευή, όταν θα συζητηθούν στη Βουλή οι επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης και η πολιτική της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της προ ημερησίας διατάξεως συζήτησης σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών. «Η πρωτοβουλία του Καραμανλή να ζητήσει τη συγκεκριμένη συζήτηση αποτελεί την κατάλληλη ευκαιρία να δώσει το στίγμα του», τονίζει κορυφαίος υπουργός».

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι σήμερα επιχειρείται η προτεινόμενη «πρώτη κίνηση που θα σηματοδοτεί την αλλαγή πλεύσης». Τι θα μπορούσε λοιπόν να πει ο πρωθυπουργός, για να δώσει το νέο στίγμα, στη Βουλή; 1) Σταματώ τις διαπραγματεύσεις για την πώληση της «Ολυμπιακής» -νεοφιλελεύθερη πολιτική δεν είναι αυτή; 2) Επανακρατικοποιώ τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς. 3) Διώχνω την «Ντόιτσε Τέλεκομ» από τον ΟΤΕ. 4) Ολα τα παραπάνω και για να ευχαριστηθείτε «ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό», ρίχνω και πέντε εθνικοποιήσεις τραπεζών. Δηλαδή, ποιο άλλο «νεοφιλελεύθερο» μέτρο θα μπορούσε να πάρει πίσω αυτή η κυβέρνηση; Την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων; Ή τη διεύρυνση κατά μία ώρα του ωραρίου των καταστημάτων;

Αν πρέπει να κάνει κάτι η Νέα Δημοκρατία, δεν είναι ο απογαλακτισμός από κάποιο δόγμα, με το οποίο έτσι κι αλλιώς μικρή σχέση είχε. Βασικό καθήκον των στελεχών της είναι ο γαλακτισμός από την πολιτική σκέψη. Ολα τ’ άλλα είναι για αριστερή κατανάλωση...

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

31.10.08

Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2008

Προκλητική η απόφαση της Διοίκησης της ΕΤΕ για αποχώρηση από το δανειοδοτικό πρόγραμμα του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (Ο.Ε.Κ.)

Δελτίο Τύπου Νο247

Αθήνα 30Οκτωβρίου 2008


ΝΕΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Αντικοινωνική πράξη πρώτου μεγέθους, που προκαλεί το δημόσιο αίσθημα και θέτει την Κυβέρνηση προ των ευθυνών της, αποτελεί η απόφαση της Διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας να αποχωρήσει από το δανειοδοτικό πρόγραμμα του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (Ο.Ε.Κ.).

Όταν οι επιλογές της Εθνικής Τράπεζας, που αποτελεί την ναυαρχίδα του ελληνικού Χρηματοπιστωτικού Συστήματος και ταυτόχρονα εργαλείο άσκησης της οικονομικής πολιτικής, ταυτίζονται με τις επιλογές των άλλων τραπεζών, που αποχώρησαν πρώτες από το δανειοδοτικό πρόγραμμα του ΟΕΚ, τότε γίνεται φανερό, ότι ο κ. Αράπογλου είναι ανεξέλεγκτος και από την Κυβέρνηση, που τον διόρισε, η οποία επειδή δεν μπορεί να τον «μαζέψει», τον ανέχεται.

Όσο για τις διαβεβαιώσεις και τα καθησυχαστικά λόγια της Υπουργού Απασχόλησης, κ. Φ. Πάλλη-Πετραλιά, ότι «θα συνεχιστεί κανονικά το δανειοδοτικό πρόγραμμα του Ο.Ε.Κ.», είναι «λόγια του αέρα», που δεν θα έχουν κανένα αντίκρισμα, αφού η Εθνική Τράπεζα που εξυπηρετούσε το 40% αυτών των δανείων αποχωρεί από το πρόγραμμα του Ο.Ε.Κ. και πέντε ακόμα τράπεζες ζήτησαν ήδη αλλαγές στις συμβάσεις.

Όταν όλα αυτά συμβαίνουν στο μέσο της Χρηματοπιστωτικής κρίσης και των συνεπειών της που πλήττουν την πραγματική Οικονομία στη χώρα μας, με θύματα τους ανέργους, τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους και τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και η Κυβέρνηση είναι έτοιμη να χορηγήσει στις Τράπεζες με «λευκές επιταγές» 28 δις Ευρώ, για να συνεχίσουν ανενόχλητες να συσσωρεύσουν υπερκέρδη, τότε η αγανάκτηση της κοινωνίας περισσεύει και πρέπει να ανησυχούν αυτοί που την προκαλούν.

Η ΟΤΟΕ καταδικάζει αυτή τη συμπεριφορά των τραπεζών και καλεί την Κυβέρνηση, που έχει την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας με την εντολή του Ελληνικού λαού, να αποδείξει στην πράξη ότι μπορεί να υπερασπίσει τα συμφέροντα της Κοινωνίας και των πολιτών από την αυθαιρεσία και τις συντονισμένες ενέργειες της εξουσίας των Τραπεζιτών.

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΟΤΟΕ

ΠΗΓΗ ΟΤΟΕ

30.10.08

Αύξηση της τουριστικής κίνησης από τη Ρωσία

Αύξηση της τουριστικής κίνησης από τη Ρωσία

Αύξηση της τουριστικής κίνησης 20 - 25% προδιαγράφεται για το 2009 από τη ρωσική αγορά προς τη χώρα μας σε σχέση με τη φετινή σεζόν, σύμφωνα με τη γενική διευθύντρια του Ρωσικού Συνδέσμου Tour Operators κ. Μaya Lomidze. Η εν λόγω εκτίμηση εκφράσθηκε κατά τη διάρκεια του 2ου Greek Tourism & Property Road Show in Russia, που διοργάνωσε πρόσφατα η εταιρεία Real Travel Media Group A.E. στη Μόσχα. Σύμφωνα με συμπεράσματα που εξήχθησαν από την εν λόγω εκδήλωση έντονο παραμένει το ενδιαφέρον των Ρώσων για την ελληνική τουριστική αγορά, τόσο όσον αφορά τον επενδυτικό τομέα όσο και τον αμιγώς ταξιδιωτικό. Το ενδιαφέρον των Ρώσων εντοπίζεται κυρίως στις περιοχές της Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Χαλκιδικής και της Ρόδου και αφορά την αγορά παραθεριστικών κατοικιών, την απόκτηση ξενοδοχείων και τη ζήτηση ταξιδιωτικών πακέτων για την Ελλάδα.

Στην εκδήλωση συμμετείχαν περισσότεροι από 510 Ρώσοι ενδιαφερόμενοι για την αγορά της παραθεριστικής κατοικίας και των πολυτελών ξενοδοχείων της Ελλάδας. Από ελληνικής πλευράς, συμμετείχαν 25 εταιρείες του κλάδου της παραθεριστικής κατοικίας, αλλά και της πολυτελούς ξενοδοχίας.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

30/10/08

Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2008

Πικάσο, ο μαθητής που έγινε δάσκαλος

Πικάσο, ο μαθητής που έγινε δάσκαλος
Πίνακες του Ισπανού ζωγράφου αναμετρούνται με έργα μεγάλων δημιουργών, προς τέρψιν των θεατών της τριπλής έκθεσης στο Παρίσι

Ανταπόκριση της Βανεσσας Θεοδωροπουλου

Γεννήθηκε στη Μάλαγα το 1881, πρωτότοκος γιος ενός ακαδημαϊκού ζωγράφου ονόματι Jos� Ruiz–Blasco, καθηγητή σχεδίου στη Σχολή Καλών Τεχνών της ισπανικής πόλης, επιμελητή του τοπικού μουσείου και μετρ των νεκρών φύσεων. Διέσχισε τον εικοστό αιώνα σαν απαστράπτων κομήτης, επαναστάτησε τη ζωγραφική όπως κανείς πριν από εκείνον, χωρίς ποτέ να διαχωρίσει τον αέναο πειραματισμό της φόρμας από την ιστορική υπόσταση του έργου τέχνης, χωρίς ποτέ να κλείσει τα μάτια στην εποχή του. Ο Πάμπλο Πικάσο ο εικονοκλάστης, ο κυβιστής, υπερεαλιστής, ο κομμουνιστής, ο ζωγράφος της φρίκης του πολέμου και των σαρκικών ηδονών, είναι πάνω και πέρα απ’ όλα ένας μεγάλος «μοντέρνος» καλλιτέχνης: Ανυπότακτος και πρωτοπόρος, υποκείμενο και στην ουσία αντικείμενο της ίδιας του της τέχνης, ανήγαγε σε στυλ τη διαλεκτική αποδόμηση ολόκληρης σχεδόν της ιστορίας της τέχνης, θεωρώντας χρέος του απέναντι στους καλλιτέχνες που θαύμαζε, να τους ξεπεράσει, ξαναφτιάχνοντας τα έργα τους με έναν εντελώς καινούργιο τρόπο, ζωντανεύοντάς τα μέσα από τη μοναδικότητα του δικού του βλέμματος, της δικής του πινελιάς.

Εδώ και μερικές μέρες και χάρη σε μια πρωτοφανή στα γαλλικά χρονικά συνεργασία των τριών σημαντικότερων μουσείων μοντέρνας τέχνης του Παρισιού, του Λούβρου, του Mus�e d’Orsay και του Γκραν Παλέ, με την υποστήριξη του Μουσείο Πικάσο, αλλά και δεκάδων άλλων φημισμένων δημόσιων και ιδιωτικών συλλογών απ’ όλο τον κόσμο, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της γαλλικής πρωτεύουσας έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν αυτή την πολύ σημαντική διάσταση του έργου του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου.

Καλλιτεχνική μονομαχία

Η τριπλή έκθεση που ξεκίνησε στις 8 Οκτωβρίου υπό τον τίτλο «Ο Πικάσο και οι δάσκαλοι» («Picasso et les ma�tres», έως 2.01.09), συνολικού κόστους 4,3 εκατομμυρίων ευρώ(!), παρουσιάζει μέσα από περίπου 210 έργα μιαν ιστορική καλλιτεχνική μονομαχία. Από τη μια πλευρά, ένας και μοναδικός ζωγράφος, με όλο το εύρος της ιδιοφυΐας του, και απέναντί του μια εντυπωσιακή στρατιά από επιφανείς ομοτέχνους του, των οποίων το έργο φαίνεται να τροφοδοτεί στην κυριολεξία το δικό του. Τα αριστουργήματα μερικών από τους σημαντικότερους ζωγράφους της ιστορίας της τέχνης (Λούκας Κράναχ, Ρέμπραντ, Γκόγια, Βελάσκεθ, Γκρέκο, Ενγκρ, Ντελακρουά, Σεζάν, Βαν Γκογκ) εναλλάσσονται στις δέκα αίθουσες του Γκραν Παλέ όπου φιλοξενείται ο κύριος κορμός της έκθεσης με ισάριθμους πίνακες του Πικάσο, σαν ψηφιακό πορτρέτο. Μια θυελλώδης προσωπικότητα, στα όρια του «κανιβαλισμού» σχολιάζουν πολλοί, ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας, μια προσωπικότητα ικανή να οικειοποιείται και να γονιμοποιεί κάθε στυλ, να μεταστρέφει το παλιό για να δημιουργεί το καινούργιο.

Το πρώτο πράγμα που μας εκπλήσσει παρακολουθώντας μέσα απ’ αυτό το ενδιαφέρον πρίσμα την πορεία του «εγγονού του Σεζάν», όπως άρεσε στον Πικάσο να αυτοαποκαλείται – ο πατέρας του κυβισμού ήταν γι’ αυτόν ο μεγαλύτερος δάσκαλος, είναι η ίδια του η σχέση με τη ζωγραφική ως γλώσσα. Εκείνο που διαχωρίζει ριζικά εκείνον και τους ομολόγους του από τους μετρ της μεγάλης ζωγραφικής παράδοσης –εξηγεί σε κάποιο από τα ύστερα κείμενά του ο καλλιτέχνης– είναι το γεγονός ότι εκείνοι ξέρουν πολύ καλά ότι δεν ζωγραφίζουν πράγματα, αλλά σύμβολα, «σημεία». Οτι το «μυστικό της πλαστικής ομορφιάς» δεν είναι το ταλέντο ή η δεξιοτεχνία, αλλά κάτι που πρέπει να αναζητήσει κανείς πολύ πιο μακριά: «Στους Ελληνες της εποχής του Περικλή».

Η άρνηση της αφαίρεσης και η φανατική υπεράσπιση του ρεαλισμού στην τέχνη συνδυάζονταν στη συνείδηση του ιδιοφυούς καλλιτέχνη με μια πίστη στη δύναμη του μυαλού και του ενστίκτου ως κινητήριες δημιουργικές δυνάμεις: «Η ακαδημαϊκή διδασκαλία του ωραίου είναι ψεύτικη», δήλωνε ο Πικάσο το 1935 στον Κριστιάν Ζερβό. «Μας κορόιδεψαν, όμως μας κορόιδεψαν τόσο καλά, που δεν μπορούμε πια να ξαναβρούμε ούτε τη σκιά μιας αλήθειας. Οι ομορφιές του Παρθενώνα, οι Αφροδίτες, οι νύμφες, οι Νάρκισσοι, δεν είναι παρά επιπλέον ψέματα. Η τέχνη δεν είναι εφαρμογή ενός κανόνα ομορφιάς, αλλά εκείνο που μπορούν να συλλάβουν το ένστικτο και το μυαλό, ανεξάρτητα από τον κανόνα».

Οι μετρ και ο μαθητής

Ποιοι είναι οι «μετρ» του Πάμπλο Πικάσο; Ποιους επέλεξε να «αντιγράψει» για να τιμήσει, για να μάθει, για να δημιουργηθεί; Από τους συγχρόνους του, ή την αμέσως προηγούμενη γενιά, πέρα από τον Σεζάν, που τον έμαθε να «κοιτάει», να δομεί την επιφάνεια του πίνακα (το περιβάλλον της φόρμας), και τον Βαν Γκογκ που του έμαθε τι σημαίνει να είναι ζωγράφος, σημαντικό ρόλο στην ενηλικίωση του Πικάσο έπαιξαν ο Ντεγκά και ο Γκογκέν. Στον Γκρέκο, τον Βελάσκεθ και τον Γκόγια, τους τρεις θρύλους της ισπανικής σχολής, στους οποίους δεν θα πάψει να επιστρέφει σ’ όλη του τη ζωή, οφείλει τόσο την επαναστατική ρήξη με την αναγεννησιακή προοπτική και τη στροφή προς τον κυβισμό, όσο και την ικανότητα να αναπαριστά και να καταγγέλλει τη φρίκη με τρόπο αλληγορικό (λ.χ. Γκερνίκα, 1937, Σφαγή στην Κορέα, 1951). Από τους Γάλλους, ο Πουσέν, ο Ενγκρ και ο Κορό, αλλά πάνω απ’ όλα ο Ντελακρουά, ο ρεαλιστής Κουρμπέ και ο πατέρας του μοντερνισμού Μανέ συγκαταλέγονται στους βασικούς του συνομιλητές, δίπλα στον Ρέμπραντ, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξαν στην εξέλιξή του τόσο ο Ματίας Γκρίνεβαλντ όσο και ο Λούκας Κράναχ.

Για το κεντρικό μέρος της έκθεσης, που παρουσιάζεται στο Γκραν Παλέ, οι δύο επιμελήτριες Anne Baldassari, διευθύντρια του Μουσείου Πικάσο, και Marie - Laure Bernadec, υπεύθυνη των εκθέσεων σύγχρονης τέχνης που έχει καθιερώσει εδώ και δύο χρόνια το Λούβρο, επέλεξαν τη θεματική αφήγηση. Οχι τυχαία: Για τον Πικάσο, που δήλωνε ότι έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον για ένα νέο ζωγράφο να προσπαθήσει να «αντιγράψει» τους δασκάλους του, παρά να εμπνέεται από αυτούς, η ζωγραφική ως γλώσσα δομείται γύρω από κάποια βασικά «θέματα». Πέρα από κάθε απόπειρα διαμόρφωσης νέων στυλ, αυτά τα θέματα είναι που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία, αυτά είναι που καλείται να επανερμηνεύσει ο ζωγράφος, αποδίδοντάς τους νέες σημασίες, επίκαιρες.

Στις δέκα αίθουσες του παρισινού μουσείου, το έργο του παρουσιάζεται χωρισμένο σε ισάριθμες ενότητες που περιλαμβάνουν Αυτοπροσωπογραφίες, Πορτρέτα ανδροπρεπών Ισπανών ευγενών του χρυσού αιώνα με πλουμιστά κασκέτα, κονκισταδόρων με φουσκωμένο πέτο, μουστάκια και ξίφος, Ταυρομάχους, Γυμνά και Νεκρές Φύσεις, Αλληγορίες και Παραλλαγές. Μετά το εμβληματικό όσο και προφητικό Yo, Picasso (Εγώ, ο Πικάσο, 1901) –ο εικοσάχρονος ζωγράφος φιλοτεχνεί το πορτρέτο του πάνω στο μοντέλο του πορτρέτου του πατέρα του και μιας αυτοπροσωπογραφίας του Γκόγια (Αυτοπροσωπογραφία, 1783)– στα χρώματα του Βαν Γκογκ και του Γκογκέν, ανακαλύπτουμε σταδιακά το ζωγραφικό εργαστήριο ενός καλλιτέχνη που αντιμετωπίζει την τέχνη του σαν παιχνίδι του μυαλού και του πνεύματος.

Οι παραλλαγές

Οι δύο επιμέρους εκθέσεις που συμπληρώνουν το πανόραμα του Γκραν Παλέ, στο Λούβρο και στο Mus�e d’ Orsay, είναι αντίθετα συγκεντρωμένες αποκλειστικά στους δύο σημαντικότερους κύκλους «παραλλαγών» που παράγει ο ζωγράφος κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950. Υστερα από μια πρώτη σειρά σχεδίων με πρότυπο τη Σταύρωση του Ματίας Γκρίνεβαλντ (1932), μια δουλειά πανω στον Θρίαμβο του Πάνα, του Πουσέν, και σε έργα των Κράναχ, Γκρέκο και Κουρμπέ, ο Πικάσο ξεκινάει τον πρώτο από τους τρεις σημαντικούς κύκλους έργων και σπουδών του πάνω στους τρεις μετρ, Ντελακρουά, Βελάσκεζ και Μανέ, τον Δεκέμβριο του 1954.

Πρόκειται για τις Γυναίκες του Αλγερίου, ένα σύνολο από δεκαπέντε πίνακες και πολυάριθμα σχέδια με πρότυπο το ομώνυμο έργο του μεγάλου Γάλλου ρομαντικού (Γυναίκες του Αλγερίου στο διαμέρισμά τους, 1834). Σύμφωνα με τον μύθο, ο Ντελακρουά φτιάχνει τον διάσημο πίνακα επιστρέφοντας από ένα ταξίδι στο Μαρόκο, το 1832, όπου θαμπώνεται μπροστά στη θέα των νωχελικών Ανατολίτισσων, τις οποίες ανακαλύπτει να απολαμβάνουν ξαπλωμένες στα χαλιά τον ναργιλέ τους, την παρέα και το κουβεντολόι. Εκείνο που γοητεύει τον Πικάσο με τη σειρά του στον πίνακα του Ντελακρουά είναι η ηδονοβλεπτική τοποθέτηση του ζωγράφου - θεατή, που μοιάζει να κρυφοκοιτάει τις γυναίκες στον ιδιωτικό τους χώρο. Αποδομώντας το έργο, ο ζωγράφος πειραματίζεται με τις πλαστικές δυνατότητες της τέχνης του, συνθέτει και ανασυνθέτει, απομονώνει τις φιγούρες, τους αποδίδει τα χαρακτηριστικά οικείων του προσώπων (της νέας ερωμένης του Ζακλίν), τα χρώματα του αγαπημένου του ανταγωνιστή Ματίς που πεθαίνει εκείνη μόλις την εποχή (Νοέμβριος του 1954), ενώ αποδίδει τον δικό του φόρο τιμής στους εξεγερμένους της Αλγερίας.

Γεύμα στη χλόη

Στο Orsay, η τρίτη και τελευταία έκθεση του αφιερώματος έχει ως επίκεντρο τον ιστορικό πίνακα του Μανέ, Το γεύμα στη χλόη, 1863, το έργο που θεωρείται ότι έθεσε τις βάσεις του Μοντερνισμού, λόγω του σκανδαλώδους για τα δεδομένα της εποχής ρεαλισμού του, της απλότητας της επίπεδης σύνθεσης, της απουσίας μοντέλου και προοπτικής. Ο Μανέ «κοπιάρει» με τον τρόπο του, έναν σχεδόν αιώνα πριν από τον Πικάσο, τον Τιτσιανό (Παγανιστικό κοντσέρτο) εγκαινιάζοντας ένα νέο τρόπο αντιμετώπισης της παράδοσης. Μεταξύ Αυγούστου 1959 και Ιουλίου 1962, είκοσι επτά λάδια, εκατόν σαράντα σχέδια αλλά και μια σειρά από λιθογραφίες, μακέτες, γλυπτά και κεραμικά, συνθέτουν μιαν εντυπωσιακή παρτιτούρα, στην οποία μπορούμε πια, μετά την εμπειρία του Γκραν Παλέ, να αναγνωρίσουμε τον τρόπο λειτουργίας του ζωγράφου.

Ο Πικάσο πειραματίζεται με τα παραδοσιακά θέματα της ζωγραφικής αναπαράστασης, από τον διάλογο μεταξύ ζωγράφου και μοντέλου και τις σκηνές στην ύπαιθρο, μέχρι το ειδύλλιο των κλασικών χρόνων. Παίζει με τα χρώματα και τα στυλ, αφήνει τη φαντασία του ελεύθερη να παραληρήσει, και πάλι απομονώνει, παραμορφώνει, εστιάζει... «Οταν ξεκινάω έναν πίνακα», έλεγε το 1935 στον Ζερβό, προσπαθώντας να του εξηγήσει τη σχέση του με τους «δασκάλους» του, «υπάρχει πάντοτε κάποιος άλλος δίπλα μου, που δουλεύει μαζί μου. Οταν φτάνω στο τέλος, έχω την εντύπωση ότι δούλεψα μόνος, χωρίς κανέναν απολύτως συνεργάτη».

Ελεύθερος καλλιτέχνης είναι εκείνος που καταφέρνει να απομυθοποιήσει τους δασκάλους του, μετατρέποντάς τους από καθοδηγητές σε ισότιμους συνομιλητές.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

26.10.08

«Εμείς σκάβουμε για να αναστηλώσουμε»

«Εμείς σκάβουμε για να αναστηλώσουμε»
Ο Π. Θέμελης αποκαλύπτει αποτελεσματικά τα μνημεία και αναδεικνύει την Αρχαία Μεσσήνη σε αρχαιολογικό χώρο - υπόδειγμα

Συνέντευξη στη Γιωτα Συκκα

Μεγαλόπρεπη, πόλη πλουσίων και ευεργετών, με κτίρια μνημειακών διαστάσεων, οικοδομήματα που δείχνουν τη δύναμη των κατοίκων της στην ελληνιστική περίοδο, η αρχαία Μεσσήνη ήταν τόπος ευλογημένος. Για τον σύγχρονο επισκέπτη που την περπατά χωρίς εμπόδια και την ανακαλύπτει με μεγάλη ευκολία, είναι ένας αρχαιολογικός χώρος–υπόδειγμα. Εκεί, οι ανασκαφές, η συντήρηση και η αναστήλωση γίνονται ταυτόχρονα και αποτελεσματικά. Με σύστημα και συνέπεια εδώ και 22 χρόνια. Oσα ακριβώς την έχει αναλάβει ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης. Σύμφωνα με τους δικούς του υπολογισμούς, αυτές οι δυο δεκαετίες ισοδυναμούν με δυο αιώνες αφού οι εργασίες στη Μεσσήνη δεν σταματούν ποτέ: «Οι παλιότεροι έκαναν ανασκαφές για ένα μήνα, εμείς όλο το χρόνο».

Ασκληπιείο, Θέατρο, Στάδιο σε σχήμα πετάλου με κερκίδες, καθίσματα και θέσεις εξεχόντων, γύρω του Γυμνάσιο, τεράστιο με κίονες που υψώνονται εντυπωσιακά, στοά και παλαίστρα, δύο πύλες (τη Λακωνική και την Αρκαδική), το Μαυσωλείο των Σαιθιδών, το Βουλευτήριο και τα τείχη. Τόσο γερά, που ο Παυσανίας έγραψε πως ήταν δυνατότερα από εκείνα του Βυζαντίου και της Ρόδου.

Το «θαύμα» της Μεσσήνης –από τις μεγαλύτερες πόλεις στην αρχαιότητα– απλώνεται ανάμεσα σε ελιές κι αμπέλια. «Μια πόλη κι όχι ένα φημισμένο ιερό, που μπορεί να την περπατήσει κανείς και να δει τη μορφή που είχε στην αρχαιότητα με τα δημόσια κτίρια να υψώνονται μπροστά του», εξηγεί στην «Κ» ο Π. Θέμελης. Διευθυντής των ανασκαφών από το 1986 που του έδωσε η Αρχαιολογική Εταιρεία τον χώρο, συνεχίζει αδιάκοπα το έργο των προκατόχων του: Σοφούλη, Οικονόμου και Ορλάνδου. Σκοπός του από την πρώτη στιγμή, ήταν να εντάξει τη Μεσσήνη στα μεγάλα έργα μαζί με χώρους όπως Δήλος, Ολυμπία, Βεργίνα, Δίον, Μυστράς. Kαι αντίθετα με άλλους συναδέλφους του, εκείνος είναι υπέρ της σύγχρονης άποψης, που θέλει τα μνημεία να χρησιμοποιούνται.

Στα βήματα του Παυσανία

Με οδηγό τα γραπτά του Παυσανία που «ήταν βοηθός μας σε κάθε βήμα», όπως ομολογεί, αποκάλυψε όλα τα μνημεία που περιγράφει για τη Μεσσήνη. Μια επιτυχία αυτής της διαδρομής που αρχίζει από βορρά προς νότο είναι το πλήθος των επιγραφών (όταν κατεδάφισαν τους μαντρότοιχους) που προέκυψαν αλλά και τα μεγάλα οικοδομήματα. «Η Αγορά είναι 200 x 200 μ. και έχει έκταση 40 στρέμματα. Το Στάδιο είναι επίσης τεράστιο, το θέατρο το ίδιο. Εχουμε οριοθετήσει όλο το κέντρο της πόλης. Το επόμενο βήμα μας είναι να αποκαλύψουμε και μερικά σπίτια».

Δεν ήταν τυχαία περιοχή. Το ιπποδάμειο σύστημα που διέθετε (πηγάζει από το ιδεώδες της δημοκρατίας όπου όλοι οι πολίτες έχουν ισομεγέθη οικόπεδα), αποκαλύπτει την οργάνωση της κοινωνίας, τις κοινωνικές τάξεις και τις δημοκρατικές της αντιλήψεις. Η πόλη, πλούσια και γεωργική, ιδρύθηκε από τον Επαμεινώνδα το 369 π.Χ. «Δεν εξελίχτηκε φυσιοκρατικά από έναν πυρήνα προϊστορικό, γεωμετρικό, αρχαϊκό, κλασικό, για να πάει στον ελληνιστικό. Αυτή η πόλη ιδρύθηκε ξαφνικά μεγαλειώδης τον 4ο αι.π.Χ., ενώ η Αθήνα, το Αργος, η Κόρινθος, δηλαδή οι παλιές πόλεις, βλέπουμε ότι είναι ακόμη ανώμαλες. Η Μεσσήνη διέθετε το ιπποδάμειο σύστημα, είχε προχωρημένες τεχνικές, δάση, ξυλεία, σιτηρά. Οι μεγάλες οικογένειες, που δεν ήταν περισσότερες από 10–15 (όπως αποκαλύπτουν οι κατάλογοι εφήβων που βρέθηκαν), έκαναν κουμάντο. Αυτοί ήταν οι ευεργέτες της πόλης ενώ οι άλλοι δούλευαν στα χωράφια.

Στις αναστηλωτικές εργασίες σκοντάφτουν συνέχεια στους καταλόγους εφήβων. Τα ονόματά τους δεν τα έγραφαν σε ξεχωριστές στήλες αλλά πάνω στις κολόνες των Γυμνασίων. Κυρίως στις παραστάδες των θυρών, στην παλαίστρα. Ετσι μαθαίνουμε για τους νέους της εποχής. «Eχουμε πάρα πολλούς καταλόγους εφήβων και των πέντε φυλών που υπήρχαν. Τα μεγάλα δηλαδή τζάκια. Κάθε φυλή είχε την περιοχή της, με βοσκές και καλλιέργειες». Κι όταν του ζητάμε μια αντιστοιχία, κάνει σύγκριση με τις μεγάλες οικογένειες των Σαρακατσαναίων.

Στη Μεσσήνη δεν σκάβουν για να σκάψουν. «Η ανασκαφή γίνεται μέσω της αναστήλωσης. Πρέπει να ελευθερώνεις από τα χώματα ένα μνημείο για να δεις τα αρχιτεκτονικά του στοιχεία», υπογραμμίζει ο Π. Θέμελης. «Εμείς σκάβουμε για να αναστηλώσουμε».

Από τα τελευταία ευρήματα ήταν και ο ναός της βασίλισσας Μεσσήνης, στην Αγορά. Από αυτήν, την πρώτη προδωρική βασίλισσα που θεοποιήθηκε, πήρε το όνομά της η πόλη. Ο Παυσανίας, βέβαια, τους μπέρδεψε λίγο, διότι δεν τον ανέφερε σε αυτή τη θέση. Oμως η ανασκαφική ομάδα βρήκε την άκρη. «Οπου να ’ναι, θα βάλουμε τα μέλη του στη θέση τους».

Νότια απ’ αυτόν, βρέθηκε το θησαυροφυλάκιο της πόλης. Aδειο αφού είχε συληθεί από την αρχαιότητα, αλλά με ογκώδες καπάκι να το βαραίνει. Εντυπωσιακός και ο υπόγειος θάλαμος με επιγραφές δικαστών που εκδίκασαν υποθέσεις σε άλλες χώρες και τιμήθηκαν γι’ αυτόν το σκοπό, όπως το παραλληλόγραμμο που έκρυβε τάφους προσωπικοτήτων στο δάπεδό του. Βρέθηκε νότια από την παλαίστρα και οι τάφοι δεν ανοίχτηκαν ακόμη αφού προέχει η αναστήλωση ενός τοίχου που κρατάει τη νότια πλευρά της παλαίστρας. «Τον έχουμε πάντως διαμορφώσει φυτεύοντας μια αγριάδα. Αυτό τονίζει τα περιγράμματα. Eχω αυτή την αδυναμία. Δεν μπορώ να βλέπω σκόρπιες πέτρες, σωρούς από κοτρόνες. Θέλω να είναι καθαρά τα περιγράμματα των μνημείων, ώστε να είναι και αναγνώσιμα. Αυτή είναι και η διαφορά της Μεσσήνης».

Τα ιερά στην πλαγιά της Ιθώμης

Υπάρχουν όμως και δύο ναοί πάνω στην πλαγιά της Ιθώμης. Ο ένας είναι της Αρτέμιδας Λιμνάτιδος (επειδή έχει πολλά νερά εκεί πάνω). Ο άλλος ίσως είναι ιερό της θεάς της γέννας, της Ειλείθυιας, που βοήθησε τον Δία να κρυφτεί όταν ήταν παιδί.

Στο νότιο μέρος του Σταδίου ένα τεράστιο μνημείο, μοιάζει με το μαυσωλείο της Αλικαρνασσού. Ανήκε στις μεγαλύτερες οικογένειες της αρχαίας Μεσσήνης, γνωστής από επιγραφές για την οποία γνωρίζουμε πολλές λεπτομέρειες σχεδόν για πέντε γενιές. Το αρχιτεκτόνημα έχει τον διάκοσμό του και τις επιγραφές στα βάθρα των αγαλμάτων.

Οι 750 επιγραφές και τα ψηφίσματα που ήρθαν στο φως αποκαλύπτουν τα πάντα. Οπως, βέβαια, και τα 16.000 καταγεγραμμένα αντικείμενα που ασφυκτιούν στις τρεις αποθήκες. Το μικρό μουσείο είναι άλλης εποχής και δεν επαρκεί, ενώ το καινούργιο (έχει χωροθετηθεί και εκκρεμεί ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός) είναι σίγουρο πως θα στεγάσει και όλες τις μελλοντικές εκπλήξεις. Υλικό από τους τέσσερις ναούς που περιμένει ο ανασκαφέας να αποκαλύψει στην Αγορά. Τους αναφέρει άλλωστε ο Παυσανίας.

«Αν αφήσεις τα μνημεία χωρίς χρήση καταρρέουν»

— Κύριε Θέμελη, όλη αυτή η περιοχή δεν θα μπορούσε να γίνει ένα ανοιχτό, εναλλακτικό μουσείο με τη συμμετοχή του κοινού, μια που γίνεται τόσος λόγος για τους τρόπους που πρέπει να το προσελκύσουμε;

— O χώρος της αρχαίας Μεσσήνης έχει γίνει ένα πάρκο όπου μπορεί κανείς να περπατήσει και να ζήσει την εμπειρία της αρχαίας πόλης. Θα ήταν ωραίο όταν προχωρήσουμε την αναστήλωση, να στήσουμε και ορισμένα από τα γλυπτά, στις διαδρομές. Είχα προτείνει να στεγάσουμε μέρος της στοάς του Γυμνασίου για να παρουσιαστεί έκθεση με αρχιτεκτονικά μέλη, επιγραφές κ.λπ. Είμαι υπέρ της χρήσης των μνημείων. Θέλω να γίνονται συναυλίες εγχόρδων στο μικρό Εκκλησιαστήριο, να παρουσιάζονται στο Στάδιο θεάματα που σχετίζονται με το Ελληνικό Φεστιβάλ, να γίνουμε ένα είδος παραρτήματος του Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας. Η χρήση διατηρεί τα μνημεία. Αν τα αφήσεις καταρρέουν και οι κάτοικοι γίνονται αδιάφοροι. Θα μπορούσαμε να κάνουμε του χρόνου στο Στάδιο μια έκθεση μοντέρνας γλυπτικής. Μοντέρνα τέχνη σ’ έναν κλασικό χώρο. Γιατί όχι;

— Τι φοβάστε για τα μνημεία;

— Οτι όπου να ’ναι τελειώνουν τα κοινοτικά πακέτα. Πρέπει να προβληματιστούμε τι θα συμβεί με τη λήξη του Γ΄ ΚΠΣ. Oσα αποκαταστήσαμε με αυτό θα πέσουν. Επειδή δεν έχουμε τη δυνατότητα μιας συνέχειας. Αυτό είναι το πρόβλημα στην Ελλάδα. Στη Μεσσήνη, βέβαια, τα έργα έχουν δυνατότητα να συνεχιστούν ακόμη. Βοηθούν και οι ιδιώτες. Πηγαίνετε όμως αλλού να δείτε πώς ρημάζουν.

Διάσωση των μνημείων

— Είστε μέλος του Δ.Σ. του νεοσύστατου «ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ». Πώς αισθάνεστε που συμμετέχετε σ’ ένα φορέα ο οποίος εν μέρει υποκαθιστά κάποιες λειτουργίες του υπουργείου Πολιτισμού;

— Είναι σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που θέλει να μαζέψει χρήματα ώστε να τα διαθέσει για την αναστήλωση, στερέωση, αποκατάσταση και ανασκαφή αν χρειάζεται, των αρχαίων θεατρικών χώρων. Δεν έρχεται να υποκαταστήσει το ΥΠΠΟ, παρότι υπάρχει αυτή η αντίληψη. Γι’ αυτό θέλουμε μέλη τους ίδιους του εφόρους αρχαιοτήτων. Eχουν ανοιχτεί 70 λογαριασμοί σε τράπεζες ανά νομό όπου υπάρχουν θέατρα και στάδια. Τα χρήματα που βρίσκουμε προσφέρονται στο ΥΠΠΟ. Για την αναστήλωση, άλλωστε, γίνεται επίβλεψη από το ΥΠΠΟ. Αλλωστε και η Μεσσήνη έλαβε αυτή τη μορφή με τα λεφτά των ιδιωτών. Τα κοινοτικά χρήματα, και της πολιτείας γενικότερα, δεν επαρκούν για τόση εργασία. Στην ουσία το ΔΙΑΖΩΜΑ είναι μια κίνηση πολιτών, ανεξαρτήτως ιδεολογιών, στην απαξίωση του κράτους χρόνια τώρα.

— Σε ποιες κινήσεις νομίζετε πως πρέπει να προχωρήσει το ΥΠΠΟ ώστε να ξαναβρεί τον εαυτό του; Γιατί η αλήθεια είναι πως δεν είναι καλή η έξωθεν μαρτυρία του: χάσαμε το Δ΄ ΚΠΣ, τα χρήματα δεν επαρκούν, παντού προβλήματα.

— Η πολιτική των κυβερνώντων κομμάτων είναι το αγκάθι. Ο πολιτισμός είναι ο μόνος τομέας που θα μπορούσαν να επενδύσουν και να εισπράξουν. Πιστεύω πως η δημιουργία ενός υπουργείου Πολιτισμού και Περιβάλλοντος μαζί θα λύσει πολλά. Πρέπει να οργανωθεί η Υπηρεσία. Οι Διευθύνσεις να εκτελούν επιτελικό έργο. Δεν μπορεί μια Διεύθυνση Αναστηλώσεων να εκτελεί έργα μόνο ως επικουρικό όργανο ελέγχου και προωθήσεως των προτάσεων. Οι τοπικές εφορείες έχουν ανάγκη στελέχωσης από τεχνικό προσωπικό. Σήμερα, ζουν ένα δράμα. Δεν μπορούν να αγοράσουν ούτε τα στοιχειώδη. Να πληρώσουν το ρεύμα και το νερό. Πρέπει να είναι κανείς εκτός πραγματικότητας για να μη βλέπει τι συμβαίνει στον πολιτισμό. Ξέρετε ότι το Γ΄ ΚΠΣ ακόμη δεν έχει απορροφηθεί; Σ’ εμένα χρωστάνε ακόμη ένα μεγάλο ποσό του 2008. Πώς θα παραδώσω τον Δεκέμβριο όταν δεν έχουμε πάρει ακόμη τα χρήματα.

«Να, η νέα Εφεσος»

— Τι είναι για σας η αρχαία Μεσσήνη; Η αποκάλυψή της ποιες ψηφίδες του παγκόσμιου πολιτιστικού χάρτη συμπληρώνει;

— Eίναι ένα έργο ζωής. Η Μεσσήνη δίνει έναν άλλο χαρακτήρα στην έννοια της αρχαίας πόλης που ξέραμε μέχρι σήμερα. Μιας πόλης κάπως περιθωριακής που μπορεί να αντιπαρατεθεί με τις μεγάλες πόλεις της Μικράς Ασίας όπως την Πέργαμο. Οσοι έρχονται λένε: «Να, η νέα Εφεσος».

ΠΗΓΗ : ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

26.10.08

Ο ανθρωποκεντρικός πολιτισμός του Αιγαίου

Ο ανθρωποκεντρικός πολιτισμός του Αιγαίου
Από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι και τους ιστορικούς χρόνους, τα έργα τέχνης αποτυπώνουν τον πυρήνα της κοινωνίας που είναι το άτομο

Του Χρ. Γ. Ντουμα*

Ενα διαχρονικό χαρακτηριστικό του πολιτισμού που γεννήθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στο Αιγαίο είναι ο ανθρωποκεντρισμός. Το δε περίφημο απόφθεγμα του σοφιστή Πρωταγόρα «πάντων χρημάτων μέτρων άνθρωπος» (για όλα τα πράγματα μέτρο είναι ο άνθρωπος) μοιάζει σαν το απαύγασμα μιας σκέψης που καλλιεργήθηκε επί χιλιάδες χρόνια. Αυτό βεβαιώνουν τα έργα που ο πολιτισμός αυτός δημιούργησε σε όλη την εξελικτική πορεία του, τουλάχιστον από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι και τους ιστορικούς λεγόμενους χρόνους: Κανένα δεν ξεπέρασε την ανθρώπινη κλίμακα. Τα κολοσσιαίων διαστάσεων μνημεία –ναοί, τάφοι, αγάλματα– των πολιτισμών της Ανατολής είναι άγνωστα στο Αιγαίο. Γιατί εδώ, σε αντίθεση με τους πολιτισμούς εκείνους, πυρήνας της κοινωνίας δεν είναι ο ηγεμόνας, ο δυνάστης που λειτουργεί και ως εκπρόσωπος του θεού, αλλά το ίδιο το άτομο.

Ο ανθρωποκεντρισμός χαρακτηρίζει και την τέχνη του Αιγαίου, όπου κύριο αντικείμενο σπουδής παρέμεινε ο άνθρωπος, οι ασχολίες του, τα προβλήματά του. Σε χιλιάδες αριθμούνται τα πήλινα ή –σπανιότερα– λίθινα ειδώλια που δημιούργησαν οι νεολιθικές κοινωνίες από την 6η χιλιετία π.Χ. στις εύφορες πεδιάδες της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Βοιωτίας, της Πελοποννήσου ή της Κρήτης. Ελάχιστα από τα ειδώλια αυτά εικονίζουν ζώα ή πράγματα (βάρκες, σπίτια), ενώ στη μέγιστη πλειονότητά τους παριστάνουν ανθρώπινες –ανδρικές ή γυναικείες– μορφές. Μερικά από τα ανθρωπόμορφα ειδώλια συνοδεύονται από στοιχεία που καθιστούν εύκολα αναγνωρίσιμη την ιδιότητα που ο δημιουργός της ήθελε να τους αποδώσει. Χαρακτηριστικά είναι δύο έργα στη Νεολιθική Συλλογή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου: Η βρεφοκρατούσα «κουροτρόφος» επιβεβαιώνει τον ρόλο της γυναίκας ως μητέρας και δημιουργού ζωής, ενώ ο περίφημος «στοχαστής» από τη Λάρισα αποτυπώνει τις ανησυχίες του.

Οι μεγάλες αλλαγές που σημειώθηκαν στις κοινωνίες του Αιγαίου με το τέλος της νεολιθικής περιόδου φαίνεται πως ανέτρεψαν παλιές αντιλήψεις, πίστεις και δοξασίες που εκφράζονταν με τα ειδώλια. Μόνο στα νησιά των Κυκλάδων συνεχίστηκε η παράδοση με τα περίφημα μαρμάρινα ειδώλια, όπου πάλι κυρίαρχη μορφή είναι ο άνθρωπος. Παρά την τυποποίηση κανόνων και μορφών, η τέχνη αυτή εξυπηρέτησε επί χίλια χρόνια (3η χιλιετία π.Χ.) τις ανάγκες και εξέφρασε τις πνευματικές ανησυχίες της κυκλαδικής κοινωνίας με αριστουργήματα που αποτέλεσαν σταθμό στην ιστορία της παγκόσμιας τέχνης. Η κυριαρχία της γυναικείας μορφής στα κυκλαδικά ειδώλια φαίνεται πως απηχεί τις αντιλήψεις του καιρού για τη γυναίκα και τον ρόλο της στην κοινωνία, όπως π.χ. οι έγκυοι μορφές, ενώ τον ρόλο του άνδρα εκφράζουν τύποι όπως του πολεμιστή, του αρπιστή ή του αυλητή.

Την πρωτοπορία στην εικονιστική τέχνη οι Κυκλάδες την κράτησαν και κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού (περίπου 2000–1650 π.Χ.), αλλά όχι με τη γλυπτική. Οι νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν στις αναδυόμενες πόλεις–λιμάνια κατέστησαν κοινωνούς της τέχνης νέες κοινωνικές ομάδες με άλλα ενδιαφέροντα και άλλες ανησυχίες. Ετσι, η τέχνη εγκαταλείποντας το μάρμαρο εστίασε στον εντυπωσιασμό που ασκούσε η πολύχρωμη διακόσμηση των αγγείων. Την απεικόνιση ζώων και φυτών δεν άργησε να ακολουθήσει και η ανθρώπινη μορφή, μεμονωμένη αρχικά, σε ομάδες λίγο αργότερα, σε μια προσπάθεια να αποδοθούν σκηνές αφηγηματικού χαρακτήρα. Η τέχνη αυτή μεσουράνησε προς το τέλος της περιόδου, οπότε, στις αρχές της Υστερης Εποχής του Χαλκού (γύρω στα 1650 π.Χ.), με την εισαγωγή της τοιχογραφίας, η ανθρώπινη μορφή εξαφανίστηκε από τον διάκοσμο των πήλινων σκευών και αναβαθμιζόμενη μεταπήδησε στη ζωγραφική των τοίχων. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα αριστουργήματα από το Ακρωτήρι της Θήρας.

Την περίοδο που ακολούθησε, που είναι γνωστή και ως Μυκηναϊκή, η ανθρώπινη μορφή εκτός από την τοιχογραφία και την αγγειογραφία, αποδόθηκε επίσης στον πηλό και σε ποικιλία μεγεθών που ενίοτε έφτασε τις διαστάσεις αγαλμάτων, καθώς μαρτυρούν οι γυναικείες μορφές από το ιερό στον οικισμό της Αγίας Ειρήνης στην Κέα. Κατά την επόμενη, τη λεγόμενη Γεωμετρική, περίοδο (περίπου 1100–700 π.Χ.) πάλι με τη μορφή ειδωλίων η ανθρώπινη μορφή εξακολουθεί να αποτελεί το αντικείμενο σπουδής, ενώ αμέσως μετά, με την είσοδο στην Αρχαϊκή Εποχή (7ος–6ος αι. π.Χ.) γίνεται το τεράστιο άλμα της ελληνικής τέχνης με τους μαρμάρινους κούρους και τις κόρες να στολίζουν τάφους και ιερά.

Το αποκορύφωμα

Η σπουδή της ανθρώπινης μορφής έφτασε κυριολεκτικά στο αποκορύφωμά της κατά την κλασική (5ος και 4ος αι. π.Χ.) και την ελληνιστική (3ος–1ος αι. π.Χ.) περίοδο, δημιουργώντας έργα αιώνιας και ανεπανάληπτης ομορφιάς. Τότε όμως τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των θεών έχουν αποκρυσταλλωθεί και οι μορφές τους εύκολα αναγνωρίζονται. Για τις δημιουργίες όλων των προηγουμένων περιόδων οι μελετητές βρίσκονται σε δίλημμα, αν δηλαδή τα νεολιθικά, τα κυκλαδικά, τα μυκηναϊκά, τα γεωμετρικά ειδώλια, ή οι αρχαϊκοί κούροι και οι κόρες παριστάνουν θεϊκές ή ανθρώπινες μορφές. Η απάντηση βρίσκεται, κατά την άποψή μου, σ’ αυτό το ίδιο το δίλημμα: Στον κόσμο του Αιγαίου, από τη στιγμή που ο άνθρωπος άρχισε να δίνει υπόσταση στον θεό, μέχρι και σήμερα, ποτέ δεν έπαψε να τον παριστάνει με ανθρώπινη μορφή. Και είναι ακριβώς αυτή η επί χιλιάδες χρόνια σύλληψη του θεού κατ’ εικόνα και ομοίωση του ανθρώπου που οδήγησε σε παταγώδη αποτυχία την προσπάθεια των εικονομάχων του Βυζαντίου να επιβάλουν ανεικονική λατρεία. Αυτή η «ανθρωποποίηση» του θεού είναι που έκανε τον μεγάλο διανοητή της Ευρώπης, τον Karl Marx, να δηλώσει ότι ο μόνος λαός της γης που δεν προσκύνησε τα ζώα, ήταν οι Ελληνες.

* Ο κ. Χρ. Γ. Ντούμας είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ : ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

26.10.08

Τατιάνα Λύγαρη -"Αλλοι έχουν σπίτι, εγώ τρένο..."

ΤΑΤΙΑΝΑ ΛΥΓΑΡΗ

«Αλλοι έχουν σπίτι, εγώ τρένο...»

Η ηθοποιός παρουσιάζει ένα διπλό έργο του Ευγένιου Τριβιζά για παιδιά και μεγάλους παράλληλα με ένα πλούσιο πρόγραμμα στο Τρένο στο Ρουφ

ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ




Αν ήταν παιδί, θα πήγαινε εφέτος στο γυμνάσιο. Το θέατρο Τρένο στο Ρουφ της Τατιάνας Λύγαρη διανύει τη δωδέκατη χρονιά του και προτείνει μια πρωτότυπη, διπλή παράσταση παράλληλα με το υπόλοιπο καλλιτεχνικό ρεπερτόριό του. Με κεντρικό οδηγό της αμαξοστοιχίας τον Ευγένιο Τριβιζά, ο οποίος έγραψε δύο θεατρικά έργα υπό τον ίδιο τίτλο και δύο υπότιτλους, για παιδιά και ενηλίκους, ετοιμάζεται να σφυρίξει... Πρόκειται για το έργο «Ο έβδομος σταθμός» που συμπληρώνεται από «Το μυστικό του πειρατή Μπελαφούσκ», όταν πρόκειται για τους μικρούς θεατές, και από την «Αποπλάνηση μιας κούκλας», όταν αφορά τους μεγάλους.

«Και τα δύο είναι ειδικά γραμμένα για το Τρένο από τον Ευγένιο Τριβιζά, ο οποίος γράφει πρώτη φορά για ενηλίκους ενώ εμείς κάνουμε πρώτη φορά παράσταση για παιδιά» τονίζει η Τατιάνα Λύγαρη, έτοιμη να ξεδιπλώσει και τις άλλες πτυχές του ρεπερτορίου της σεζόν 2008-2009 - με θεατρικά, μουσικά και γαστριμαργικά πλάνα. Η ίδια άλλωστε συζητούσε εδώ και χρόνια μια συνεργασία με τον επιτυχημένο συγγραφέα που διδάσκει εγκληματολογία στην Αγγλία. «Το έργο με τις δύο εκδοχές δεν είναι παρά η ιστορία ενός σιδηροδρομικού ταξιδιού» προσθέτει καθώς εξηγεί ότι η παράσταση για τα παιδιά θα εκτυλίσσεται χωρίς φωτισμούς, με φυσικό φως (καθημερινές, πρωί, για σχολεία και κάθε Κυριακή στις 15.00), ενώ θα δίνονται τρεις βραδινές για μεγάλους (Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή).

Ο Ευγένιος Τριβιζάς τοποθετεί τα έργα του σε μια χώρα όπου ο κυβερνήτης έχει απαγορεύσει όλα τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα ως αντιπαραγωγικά παράλληλα με την κατάργηση καθετί που έχει σχέση με την τέχνη. Οσο για τους καλλιτέχνες, τους στέλνει για μετεκπαίδευση ώστε να γίνουν χρήσιμοι στην κοινωνία και να συμβάλουν στο πενταετές πρόγραμμα ανάπτυξης της χώρας. Ενα τελευταίο τρένο ταξιδεύει προτού κλείσουν τα σύνορα για πάντα και εκεί προσπαθούν να μπουν για να το σκάσουν τρεις καλλιτέχνες. Αυτός είναι και ο κοινός άξονας του έργου - από εκεί θα αρχίσουν και θα ενταχθούν δύο διαφορετικές ιστορίες.

«Στην ουσία τίθεται το θέμα της ελευθερίας του ατόμου στον σύγχρονο κόσμο και πόσο αυτό γίνεται αντιληπτό από εμάς τους ίδιους. Μήπως δηλαδή ζούμε ανελεύθερα και δεν το ξέρουμε;» αναρωτιέται η Τατιάνα Λύγαρη που κρατά για τον εαυτό της τον ρόλο της σκηνοθέτιδος και στις δύο παραστάσεις - χωρίς να υποδύεται. «Στην εκδοχή για τους μεγάλους η ιστορία έχει να κάνει με την αναζήτηση του αληθινού μας εαυτού. Ποιοι είμαστε, δηλαδή, σε σχέση με τα πρότυπα που μας επιβάλλει η κοινωνία ή που προβάλλει το περιβάλλον. Η ηρωίδα είναι μια κοπέλα χωρίς πρόσωπο και χωρίς ταυτότητα, η Αμορφούλα, που προσπαθεί να βρει τον εαυτό της. Παραμύθια άλλωστε γράφει ο Τριβιζάς και είναι πραγματικά ένας μάγος. Από τη μία έχει γράψει ένα ποιητικό έργο για τους μεγάλους και από την άλλη ένα εξαιρετικά ευφάνταστο για τα παιδιά».

Βαγόνια και έγνοιες

Εννέα βαγόνια, μαζί με τη μηχανή, διαθέτει πλέον η Τατιάνα Λύγαρη η οποία ομολογεί χαριτολογώντας ότι «άλλοι έχουν σπίτι, εγώ τρένο...», και μάλιστα με πολλά προβλήματα. «Τόσα χρόνια και παρά τη βούληση των εκάστοτε κυβερνώντων δεν έχουν βρεθεί λύσεις. Εχω να αντιμετωπίσω πολλές δυσκολίες, με αποτέλεσμα να με αποσπούν από την κύρια δουλειά μου που είναι το θέατρο». Γι' αυτό και ελπίζει να βάλει σε νέα τροχιά το Τρένο στο Ρουφ - διατηρώντας μεν η ίδια την επίβλεψη, δίνοντας όμως το μάνατζμεντ σε κάποιον άλλο. «Γι' αυτό και αναζητώ χορηγό. Το Τρένο, χωρίς την ιδιωτική χορηγία, δεν μπορεί να υπάρξει και η μέχρι σήμερα πορεία μας βασίζεται σε εκείνους που μας πίστεψαν και μας στήριξαν». Παράλληλα θέλει να επιστρέψει στο σανίδι, να υποδυθεί ρόλους, να κάνει τηλεόραση, χωρίς τις έγνοιες που την ακολουθούν από τότε που.... μπήκε στο Τρένο.

Απογοητευμένη από τις επιχορηγήσεις, κουρασμένη από την αδιαφορία και την έλλειψη επικοινωνίας η Τατιάνα Λύγαρη διατηρεί ωστόσο την αισιοδοξία,την αποφασιστικότητα και το πάθος για αυτά που κάνει. Και είναι πολλά: η μουσικοθεατρική παράσταση «Οι κυρίες τραγουδούν και... μπλουζ», η μουσική περιπλάνηση «Musica Mista», η «Ερωτική διαδοχή» της Φανής Γέμτου , τα κυριακάτικα λογοτεχνικά brunch και η παράσταση του Χάρη Ρώμα «Οι ράγες πίσω μου» (φιλοξενούμενη). Οσο για το Wagon Restaurant, εφέτος το ανέλαβε ο Λευτέρης Λαζάρου.

«Ο έβδομος σταθμός» ξεκινά τις παραστάσεις για παιδιά στις αρχές Νοεμβρίου και για μεγάλους στα μέσα του ίδιου μήνα. Παίζουν: Γρ. Γαλάτης, Α. Μαριανός, Δ. Μενούνος, Χ. Μποσινάς, Τζ. Παλαιοθόδωρου, Τζ. Σκαρλάτου, Μαν. Σορμαΐνης, Σ. Ταχτσόγλου, Γ. Τσιδίμης.

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ

26.10.08

Ενας "ψεύτης"προϋπολογισμός

Ενας «ψεύτης» προϋπολογισμός

Ερευνα το τμήματος στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Επτά στους δέκα Ελληνες πιστεύουν ότι ο προϋπολογισμός του κράτους καταρτίζεται με αδιαφανείς διαδικασίες, ότι δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος για τη σωστή εκτέλεσή του και ότι αθετήθηκαν οι προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Παράλληλα, ένας στους δύο εκτιμά ότι ο προϋπολογισμός θα επιβαρύνει την οικονομική του κατάσταση. Ωστόσο το 25,8% των πολιτών θεωρεί ότι η ΝΔ έχει καλύτερα αποτελέσματα από το ΠαΣοΚ (24,6%), ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών δηλώνει ότι θα ήθελε τα χρήματα του Δημοσίου να πήγαιναν κυρίως στην Παιδεία και στην Υγεία.

Επτά στους δέκα Ελληνες πιστεύουν ότι ο προϋπολογισμός του κράτους καταρτίζεται με αδιαφανείς διαδικασίες, δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος για τη σωστή εκτέλεσή του και αθετήθηκαν οι προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Παράλληλα, ένας στους δύο εκτιμά ότι ο προϋπολογισμός θα επιβαρύνει την οικονομική τους κατάσταση. Ωστόσο το 25,8% των πολιτών θεωρεί ότι η ΝΔ έχει καλύτερα αποτελέσματα από το ΠαΣοΚ (24,6%), ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών δηλώνει ότι θα ήθελε τα χρήματα του Δημοσίου να πήγαιναν σε μεγαλύτερο ποσοστό στην Παιδεία και στην Υγεία. Τα αποκαλυπτικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από έρευνα που πραγματοποίησε το Τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών μία εβδομάδα προτού κατατεθεί στη Βουλή το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που δημοσιεύει σήμερα κατ' αποκλειστικότητα «Το Βήμα».

Οπως αναφέρει ο καθηγητής του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας κ. Επαμ. Πανάς, «δεν χρειάζεται κάποιος να γνωρίζει πλήρως τους αριθμούς ενός προϋπολογισμού για να αντιληφθεί ότι ο προϋπολογισμός αποτελεί το βασικό εργαλείο της κυβέρνησης για την οικονομική πολιτική της χώρας. Ο προϋπολογισμός όμως, πέρα από τα μεγέθη του, εκφράζει και τις οικονομικές προτεραιότητες της κυβέρνησης, και για αυτόν τον λόγο είναι αναγκαίο οι οικονομικοί φορείς και οι πολίτες να γνωρίζουν περισσότερα, ώστε και αυτοί να προγραμματίσουν τι θα κάνουν τον επόμενο χρόνο. Εδώ προκύπτει το ερώτημα: Εχει ο έλληνας πολίτης σαφή εικόνα των προτεραιοτήτων αυτών; Στο ερώτημα αν η κυβέρνηση ενημερώνει τον ελληνικό λαό για τις οικονομικές προτεραιότητες πριν από την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού, οι τοποθετήσεις των ελλήνων πολιτών δείχνουν σαφώς ότι δεν τους ενημερώνει. Σχεδόν επτά στους δέκα πολίτες (ποσοστό 66%) δηλώνουν ότι η κυβέρνηση δεν τους ενημερώνει για τις οικονομικές προτεραιότητες πριν από την κατάρτιση του προϋπολογισμού».

Παράλληλα, όπως αναφέρει ο ίδιος, «κάθε φορολογικό σύστημα λειτουργεί και ως ένας μηχανισμός αναδιανομής και υπηρετεί τόσο αναπτυξιακούς όσο και κοινωνικούς σκοπούς. Σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, όπου ο πολίτης αλλά και οι επιχειρήσεις ασφυκτιούν, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2009 αναγράφονται επιπλέον φόροι ύψους 7,39 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2008. Αυτούς τους επιπλέον φόρους καλούνται να καταβάλουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Λόγω της έκρηξης της ακρίβειας, ο πολίτης αντί να νιώσει μέτρα ανακούφισης καλείται να καταβάλει επιπλέον 700 ευρώ. Στο ερώτημα σχετικά με το αν οι πολίτες πιστεύουν ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες μειώσεις φόρων μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, είναι αξιοσημείωτο ότι πέντε στους δέκα έλληνες πολίτες το πιστεύουν έντονα (αθροιστικά: "το πιστεύω αρκετά" και "το πιστεύω πολύ"). Οι έχοντες πανεπιστημιακό πτυχίο - σε ποσοστό 48% - δηλώνουν ότι πιστεύουν πολύ ότι θα μειωθούν οι φόροι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Από την άλλη, τέσσερις στους δέκα συνταξιούχους και τρεις στους δέκα επιχειρηματίες πιστεύουν ότι οι φόροι δεν θα μειωθούν καθόλου μέσα στα επόμενα δύο χρόνια».

* Χρήματα για Παιδεία και Υγεία

Επιλέγοντας από μια σειρά προτεραιότητες που πρέπει να δοθούν στον προϋπολογισμό, οι ερωτηθέντες έλληνες πολίτες εκφράζουν ως πρώτη προτεραιότητα την Παιδεία (32%), ως δεύτερη την Υγεία (29,7%), ως τρίτη την καταπολέμηση της φτώχειας (11,1%) και ως τέταρτη την προστασία του περιβάλλοντος (10,5%). Πρώτη προτεραιότητα δηλώνουν την Παιδεία όσοι είναι ηλικίας κάτω των 29 ετών, όσοι είναι πτυχιούχοι Πανεπιστημίου, όσοι είναι φοιτητές, επιχειρηματίες, αγρότες, εργαζόμενοι, καθώς και εκείνοι που δηλώνουν ότι η οικονομική τους κατάσταση είναι δύσκολη.

* Πολίτες και προϋπολογισμός

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι απαντήσεις των πολιτών στο ερώτημα «ποιο κόμμα πιστεύετε ότι θα είχε τα καλύτερα αποτελέσματα αν έπρεπε να καταρτίσει τον κρατικό προϋπολογισμό;». Σύμφωνα με τον κ. Πανά, διιστάμενες απόψεις εμφανίζονται να έχουν οι ερωτηθέντες, καθώς το 25,8% δηλώνει ότι η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα που θα είχε τα καλύτερα αποτελέσματα αν έπρεπε να καταρτίσει τον προϋπολογισμό, ενώ το 24,6% πιστεύει ότι καλύτερα αποτελέσματα θα είχε το ΠαΣοΚ. Αξιον παρατήρησης είναι το γεγονός ότι ακολουθεί το «κανένα κόμμα», με ποσοστό 22,1%. Αναλυτικότερα, το 29,33% των ανδρών εκφράζει την άποψη ότι το ΠαΣοΚ θα είχε καλύτερα αποτελέσματα αν έπρεπε να καταρτίσει τον προϋπολογισμό. Το 26,6% των γυναικών δηλώνει «κανένα κόμμα», ενώ οι πολίτες με ηλικία κάτω των 29 ετών και άνω των 60 ετών πιστεύουν ότι η ΝΔ θα είχε καλύτερα αποτελέσματα αν έπρεπε να καταρτίσει τον προϋπολογισμό. Οι ηλικιακές ομάδες 30-44 ετών απαντούν «κανένα κόμμα», ενώ η ηλικιακή ομάδα 45-59 ετών δηλώνει ότι καλύτερα αποτελέσματα θα είχε το ΠαΣοΚ.

Τρεις στους δέκα συνταξιούχους καθώς και τρεις στους δέκα φοιτητές θεωρούν τη ΝΔ το κόμμα που θα είχε τα καλύτερα αποτελέσματα, ενώ το 24,1% των επιχειρηματιών το ΠαΣοΚ, ενώ το 23,3% απαντά «κανένα κόμμα». Οι άνεργοι σε πρώτη τους επιλογή, με ποσοστό 26,8%, θεωρούν ότι κανένα κόμμα δεν θα είχε καλά αποτελέσματα και στη συνέχεια, με ποσοστό 24%, προτιμούν το ΠαΣοΚ, ενώ οι εργαζόμενοι, με ποσοστό 26,5%, ως πρώτη τους επιλογή έχουν το ΠαΣοΚ και ως δεύτερη «κανένα κόμμα».

Πάντως, περισσότεροι από πέντε στους δέκα ερωτηθέντες πιστεύουν ότι ο προϋπολογισμός θα πρέπει να διαμορφώνεται στη βάση ότι οι έχοντες τα υψηλότερα εισοδήματα θα πρέπει να πληρώνουν υψηλότερο φόρο σε σχέση με τους έχοντες χαμηλότερα εισοδήματα.

* Αδιαφάνεια και ελλιπής έλεγχος

Περισσότεροι από επτά στους δέκα ερωτηθέντες δεν πιστεύουν ότι υπάρχει διαφάνεια στις διαδικασίες κατάρτισης του κρατικού προϋπολογισμού. Πιο αναλυτικά, οι πολίτες ηλικίας 18-29 ετών δεν πιστεύουν ότι υπάρχει διαφάνεια, σε ποσοστό 78,1%. Για τους έχοντες ανώτατη εκπαίδευση πολίτες, το συγκεκριμένο ποσοστό διαμορφώνεται σε 74,9%, ενώ επτά στους δέκα φοιτητές, επτά στους δέκα επιχειρηματίες και οκτώ στους δέκα ανέργους δεν πιστεύουν ότι υπάρχει διαφάνεια στις διαδικασίες κατάρτισης του κρατικού προϋπολογισμού.

Παράλληλα, περισσότεροι από επτά στους δέκα ερωτηθέντες πολίτες δεν πιστεύουν ότι υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος για τη σωστή εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού. Πιο αναλυτικά, οι πολίτες ηλικίας 18-29 ετών δεν πιστεύουν ότι υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος, σε ποσοστό 74,4%. Για τους έχοντες ανώτατη εκπαίδευση πολίτες, το συγκεκριμένο ποσοστό διαμορφώνεται σε 70,9%. Επίσης, επτά στους δέκα συνταξιούχους, επτά στους δέκα επιχειρηματίες, οκτώ στους δέκα ανέργους και επτά στους δέκα μη εργαζομένους δεν πιστεύουν ότι υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος για τη σωστή εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού.

* «Τα λεφτά μας δεν πιάνουν τόπο»

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες πολίτες δεν πιστεύουν ότι τα χρήματα των φορολογουμένων κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται όσο καλύτερα γίνεται ώστε να πιάσουν τόπο σε κρίσιμους τομείς. Ειδικότερα, οι πολίτες 18-29 ετών δεν διαφωνούν με την πρόταση αυτή, σε ποσοστό 80,7%. Για τους έχοντες ανώτατη εκπαίδευση πολίτες, το συγκεκριμένο ποσοστό διαμορφώνεται σε 82%.

Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες πιστεύουν ότι η προσωπική τους οικονομική κατάσταση θα επηρεαστεί αρνητικά από τον νέο προϋπολογισμό. Πιο αναλυτικά, οι πολίτες 30-44 ετών πιστεύουν ότι θα επηρεαστούν αρνητικά, σε ποσοστό 56,5%. Για τους έχοντες ανώτατη εκπαίδευση πολίτες, το συγκεκριμένο ποσοστό διαμορφώνεται σε 52,4%. Οι επιχειρηματίες θεωρούν ότι θα επηρεαστούν αρνητικά, σε ποσοστό 56,3%, οι άνεργοι σε ποσοστό 61,9%, οι εργαζόμενοι σε ποσοστό 57,3% και οι συνταξιούχοι σε ποσοστό 47,4%.

* «Δεν τηρήθηκαν οι δεσμεύσεις»

Σχεδόν επτά στους δέκα ερωτηθέντες νιώθουν ότι κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού δεν τηρήθηκαν οι προεκλογικές οικονομικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Ειδικότερα, οι άνδρες πιστεύουν ότι δεν τηρήθηκαν οι προεκλογικές οικονομικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης σε ποσοστό 69,4% και οι γυναίκες σε ποσοστό 72,2%. Οι πολίτες 30-44 ετών πιστεύουν ότι δεν τηρήθηκαν οι προεκλογικές οικονομικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης σε ποσοστό 69,2%, ενώ για τους έχοντες ηλικία 45-59 το ποσοστό αυτό είναι 74,9%.

Για τους έχοντες ανώτατη εκπαίδευση πολίτες, το συγκεκριμένο ποσοστό διαμορφώνεται σε 70%. Οι επιχειρηματίες θεωρούν ότι δεν τηρήθηκαν οι προεκλογικές οικονομικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης σε ποσοστό 68,7%, οι άνεργοι σε ποσοστό 67,6%, οι εργαζόμενοι σε ποσοστό 71,8% και οι συνταξιούχοι σε ποσοστό 69,8%.

Η ταυτότητα της έρευνας

Η έρευνα διεξήχθη από τις 22 Σεπτεμβρίου ως τις 29 Σεπτεμβρίου 2008 σε 1.154 άτομα της Περιφερείας Αττικής μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων και με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου.

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ

26.10.08

Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2008

Πεζοδρόμια τριτοκοσμικά

Πεζοδρόμια τριτοκοσμικά

Αξιότιμε κ. Καρκαγιάννη

Το πρόβλημα με τα πεζοδρόμια της Αθήνας, αλλά και ορισμένων προαστίων, έχει φθάσει πια στο απροχώρητο: τα περισσότερα πεζοδρόμια είναι στενά ή / και κλεισμένα από παρκαρισμένα αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες, πεταμένα σκουπίδια, περιττώματα σκύλων, καρέκλες και τραπέζια μπαρ και εστιατορίων, κ.λπ. Αλλού πάλι είναι σπασμένα ή με λακκούβες, που γίνονται άκρως επικίνδυνα για όσους κυκλοφορούν σε αυτά.

Ειδικά, όμως, για ορισμένες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι οι ηλικιωμένοι, οι γονείς με τα παιδιά τους (κυρίως με παιδικά καροτσάκια) και τα άτομα με αναπηρικά αμαξίδια, το πρόβλημα αυτό είναι ακόμα πιο οξύ. Τους αποκλείει με αυτό τον τρόπο το κράτος να περπατάνε στην πόλη.

Είναι ντροπή μας σε μια πολιτισμένη χώρα, όπως θέλουμε να πιστεύουμε για την Ελλάδα, να υπάρχει αυτή η τριτοκοσμική κατάσταση.

Οι μεν δήμοι είναι αδιάφοροι, η δε αστυνομία δεν έχει χρόνο ούτε προσωπικό να ασχοληθεί με τέτοιου είδους θέματα.

Τηλεφωνούμε και διαμαρτυρόμαστε, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Μας θεωρούν γραφικούς. Δεν θα έπρεπε κάποιος κρατικός φορέας (κάποιο υπουργείο ή ο κάθε δήμος χωριστά) να αναλάμβανε αποκλειστικά αυτό το θέμα με τη σύσταση ειδικής ομάδας;

Υπάρχει άραγε Ελληνας υπουργός ή πολιτικός που θα μπορούσε να δώσει μια οριστική λύση σε αυτό το θέμα; Ας γνωρίζει πως η πλειοψηφία των Ελλήνων, και όχι μόνο, θα του είναι ευγνώμων.

Αντωνης Γιαμβριας / Μουσικός / Σκύρου 13, Αγ. Παρασκευή

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

25.10.08

Διαμερίσματα στο «σφυρί»

Διαμερίσματα στο «σφυρί»
Η κρίση οδηγεί σε αύξηση των πλειστηριασμών νέων κατοικιών

ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ

Διαμερίσματα επιφανείας έως 90 τ.μ. με θέση στάθμευσης και αποθήκη έως τρίτου ορόφου σε μεσοαστικές περιοχές της Aθήνας, τα δυτικά προάστια, τα προάστια του Πειραιά και τα Mεσόγεια καθώς και αγροτεμάχια εμφανίζονται τα πλέον ευάλωτα ακίνητα στην απειλή του πλειστηριασμού. Aυτό το συμπέρασμα προκύπτει από την επεξεργασία των τευχών του δις εβδομαδιαίου Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων για τους μήνες Σεπτέμβριο και Oκτώβριο. Πρόκειται βέβαια για ένα τυχαίο δείγμα που πάντως δείχνει την τάση που επικρατεί στους πλειστηριασμούς των τραπεζών. Nοικοκυριά μέσου εισοδήματος και επιχειρηματίες μικρού μεγέθους, μέσω της κατάσχεσης εξοπλισμού και εμπορευμάτων, είναι αυτοί που με τη μεγαλύτερη συχνότητα καλούνται να αντιμετωπίσουν την επώδυνη εμπειρία ενός πλειστηριασμού.

Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι οι αναγγελίες των πλειστηριασμών που δημοσιεύουνται στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων είναι πλειστηριασμοί που πρόκειται να γίνουν χωρίς αυτό να είναι δεδομένο. Oπως τονίζει η δικηγόρος κ. Zωή Kοτσώνη «στην ουσία πρόκειται για εντολές κατάσχεσης του επισπεύδοντα προς τον δικαστικό επιμελητή. Για τον λόγο αυτό οι οφειλές που εμφανίζονται είναι μικρές ώστε οι τράπεζες να έχουν μικρότερο κόστος στην όλη διαδικασία. Aν όμως το ακίνητο βαρύνεται και με άλλες αισθητά μεγαλύτερες οφειλές, τότε οι τράπεζες είναι αυτές που αποζημιώνονται πρώτες καθώς έχουν εμπράγματες ασφάλειες (προσημειώσεις, υποθήκες) και για το σύνολο των οφειλών προς αυτές».

Στελέχη τραπεζών σημειώνουν ότι στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών ο όγκος των πλειστηριασμών έχει σημειώσει κατακόρυφη αύξηση. Aπό την πλευρά τους, κτηματομεσίτες υποστηρίζουν ότι λόγω της σημαντικής μείωσης της ζήτησης για κατοικίες, οι τράπεζες πλέον συναντούν σοβαρές δυσκολίες να προωθήσουν στην αγορά διαμερίσματα και μονοκατοικίες που έχουν περιέλθει στην κυριότητά τους. Mάλιστα, όπως υπογραμμίζουν, το υπό ψήφιση νομοσχέδιο για το καθεστώς των πλειστηρισμών θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο την κατάσταση καθώς αναμένεται να περιορίσει αισθητά τη δράση των λεγόμενων «κορακιών». Σχολιάζοντας τα στοιχεία που τους παρουσιάσαμε σε ό,τι αφορά το «προφίλ» των κατοικιών που εκπλειστηριάζονται τονίζουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία των διαμερισμάτων είναι νεόδμητα ή πενταετίας, καθώς συνοδεύουνται από θέση στάθμευσης και αποθήκη. «Πρόκειται κυρίως για νέα ζευγάρια που τελικά δεν μπόρεσαν να αντέξουν το βάρος των χρεών τους ή για νοικοκυρία που στην πορεία κάτι δεν πήγε καλά με το εισόδημά τους ή δεν εκτίμησαν σωστά εξαρχής τις οικονομικές αντοχές τους». Πάντως όπως σημειώνουν, η κρίση ρευστότητας στην αγορά σε συνδυασμό με τα υψηλά επιτόκια και την όλη ατμόσφαιρά κρίσης, θεωρείται δεδομένο ότι θα οδηγήσει σε αλματώδη αύξηση των πλειστηριασμών στο επόμενο διάστημα.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

25.10.08









Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2008

Περιβαλλοντικές οργανώσεις κατά του χωροταξικού

Περιβαλλοντικές οργανώσεις κατά του χωροταξικού

Του Γιωργου Λιαλιου

Την απόσυρση του ειδικού χωροταξικού σχεδίου για τον τουρισμό ζητούν με κοινή ανακοίνωσή τους δέκα περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας. Υποστηρίζουν ότι το σχέδιο χωροθετεί τεράστιες τουριστικές εγκαταστάσεις στην ύπαιθρο με βάση τους νόμους της αγοράς και όχι με γνώμονα την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Οι δέκα περιβαλλοντικές οργανώσεις (Αρκτούρος, Αρχέλων, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Καλλιστώ, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, MΟm, Greenpeace και WWF Ελλάς) εξέφρασαν χθες δημόσια την αντίθεσή τους στο ειδικό χωροταξικό του τουρισμού, το οποίο βρίσκεται σήμερα στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας για γνωμοδότηση. Σύμφωνα με τις οργανώσεις, το ειδικό χωροταξικό:

- Αντιμετωπίζει τον τουρισμό ως μια δραστηριότητα που σχετίζεται κυρίως με κατασκευές και έργα και μάλιστα φαίνεται να ευνοεί τις τουριστικές επενδύσεις ακόμα μεγαλύτερης κλίμακας.

- Δημιουργεί κλειστούς παραθεριστικούς οικισμούς με σαφώς ευνοϊκότερες ρυθμίσεις σε σχέση με την κατοικία. «Φωτογραφίζει» περιοχές στις οποίες έχει ήδη εκδηλωθεί επενδυτικό ενδιαφέρον στις οποίες αυθαίρετα αποδίδει και χαρακτηριστικά «εθνικής σημασίας». Το σχέδιο χωροθετεί τεράστιες τουριστικές εγκαταστάσεις διάσπαρτα σε εκτός σχεδίου περιοχές με βάση τους νόμους της αγοράς και όχι με γνώμονα την ανάγκη προστασίας του κυριότερου τουριστικού προϊόντος της χώρας, δηλαδή του φυσικού περιβάλλοντος.

- Αυξάνει, ενώ θα έπρεπε να μειώνει, την εκτός σχεδίου δόμηση πέριξ των ορίων οικισμών που δεν έχουν ως κύρια χρήση τον τουρισμό ή είναι ορεινές.

- Δεν εισάγει καμία απολύτως ρύθμιση για την ποιότητα των κτιρίων (λ.χ. βιοκλιματική αρχιτεκτονική).

- Δεν καθορίζει τη φέρουσα ικανότητα των προς τουριστική εκμετάλλευση περιοχών.

- Διατηρεί το σημερινό χαμηλό όριο των 50 μ. απόστασης από τον αιγιαλό για οικοδόμηση, παρά τη σχετική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και τις αναμενόμενες επιπτώσεις στην παράκτια ζώνη από την κλιματική αλλαγή.

- Επιμένει στη δόμηση 5 «ανώνυμων» βραχονησίδων.

Οι δέκα οργανώσεις αναγνωρίζουν θετικά σημεία στο σχέδιο, όπως τη ρητή απαγόρευση νέων χιονοδρομικών κέντρων και τον ορισμό σχετικά χαμηλής αρτιότητας στις προστατευόμενες περιοχές Natura. Ωστόσο, ζητούν την απόσυρση του πλαισίου και τον επανασχεδιασμό του, καθώς «τα προβληματικά σημεία καθιστούν το νέο σχέδιο επαχθές για τον φυσικό χώρο και τη βιωσιμότητα και ευημερία των τοπικών κοινωνιών».

Εκτός από τις δέκα περιβαλλοντικές οργανώσεις, την αντίθεσή τους στο ειδικό χωροταξικό του τουρισμού έχουν στο παρελθόν εκφράσει και πλήθος επιστημονικών και τεχνικών φορέων.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

24.10.08

«Τίτλος ιδιοκτησίας στο νερό!»

«Τίτλος ιδιοκτησίας στο νερό!»
Ενα ακόμα παραλίμνιο πάρκο, η λίμνη Παμβώτιδα, «έφυγε» από τη δικαιοδοσία του Δημοσίου

Της Λινας Γιανναρου

Μας έλεγε πρόσφατα μια ανώτερη δημόσια υπάλληλος πως το «δράμα της δημόσιας διοίκησης στη χώρα μας» είναι ότι υπάλληλοι με γνώσεις, μεράκι, αξίες, μετατρέπονται σε απλούς διεκπεραιωτές εγγράφων - «και αν μιλήσουν, τους μεταθέτουν». Το τελευταίο δεν συνέβη στην περίπτωσή μας. Κανείς δεν μετέθεσε τους υπαλλήλους της Διεύθυνσης Δασών της Περιφέρειας Ηπείρου, οι οποίοι κάνοντας απλά τη δουλειά τους επεσήμαναν ότι μια έκταση 600 στρεμμάτων στις όχθες της Παμβώτιδας ανήκει στο Δημόσιο και όχι σε ιδιώτες, όπως το μελετητικό γραφείο που είχε αναλάβει την κτηματογράφηση της περιοχής είχε σημειώσει. Ομως κανείς δεν έλαβε υπόψη του την παρέμβασή τους. Η ένστασή τους ποτέ δεν υπεγράφη από τον γ.γ. της Περιφέρειας και η επίμαχη έκταση έχει μετατραπεί σήμερα σε οικόπεδα.

Είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που δεν ξέρεις τι είναι χειρότερο: ότι το Δημόσιο -εμείς δηλαδή- χάσαμε (ακόμα ένα) παραλίμνιο πάρκο ή ότι χάσαμε δυο τρεις υπεύθυνους, συνεπείς δημόσιους υπαλλήλους (γιατί αν δεν ξαναδώσουν «δεκάρα» για τα δικαιώματα του Δημοσίου, ποιος θα τους κακολογήσει;). Η ιστορία ξεκινά το 2003, μετά την έναρξη κτηματογράφησης της λίμνης Παμβώτιδας. Ιδιωτικό γραφείο αναλαμβάνει το έργο και αναρτά τον προσωρινό χάρτη για τυχόν ενστάσεις. Πράγματι, πολλοί ιδιώτες προχωρούν σε ενστάσεις διεκδικώντας γη του Δημοσίου, οι οποίες και εκδικάζονται (συχνά με θετική για τους ιδιώτες έκβαση). Ενσταση όμως υπέβαλε και ο υπεύθυνος του Τμήματος Δασικών Χαρτογραφήσεων της Διεύθυνσης Δασών Ιωαννίνων, η οποία αφορούσε 326 κωδικούς χορτολιβαδικών εκτάσεων περιμετρικά της λίμνης, συνολικής έκτασης 600 στρεμμάτων. Παρά τις πιέσεις να μην καταθέσει την ένστασή του προς υπογραφή στον τότε γ.γ. της Περιφέρειας, ο δασολόγος προχωρά. Το έγγραφο ωστόσο δεν υπογράφεται ποτέ. Για την ακρίβεια, με ιδιόχειρη σημείωση πάνω στην ένσταση, υπάλληλος της Περιφέρειας Ηπείρου αναφέρει ότι «δεν προσφεύγουμε (σ.σ. για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις) διότι είναι αγροτικές, γεωργικές εκτάσεις, εποχικά καλλιεργούμενες, με συχνή εμφάνιση υδροχαρούς βλάστησης και παλαιότερα κατακλυζόμενες εποχικά από τα νερά της λίμνης». Αν και η παραπάνω περιγραφή ταιριάζει απόλυτα σε... υγροβιότοπο, με αυτήν την Πράξη προλειαίνεται το έδαφος για τον αποχαρακτηρισμό τους. Πράγματι, οι επίμαχες εκτάσεις αμέσως αποχαρακτηρίζονται με απόφαση του Δασαρχείου: από χορτολιβαδικές (οι οποίες, σημειώνουμε, εμπίπτουν στη δασική νομοθεσία) «βαφτίζονται» αγροτικές, και κατά συνέπεια εκτός δικαιωματικής παρέμβασης του Δημοσίου. Το αποτέλεσμα αναμενόμενο: η περιοχή δομείται κανονικά σήμερα, έχοντας ενταχθεί στον οικιστικό ιστό.

Αλλωστε, η πολυθρύλητη οριοθέτηση του αιγιαλού της Παμβώτιδας εκκρεμεί, 30 χρόνια μετά την έναρξη της πρώτης σχετικής προσπάθειας.Είναι προφανές, ότι εάν είχε ολοκληρωθεί το έργο, η δόμηση θα απαγορευόταν τουλάχιστον σε μια ζώνη 100 μέτρων περιμετρικά της λίμνης. (Πολλά από τα οικόπεδα των 600 στρεμμάτων είναι πάνω στο νερό.) Στο «θολό» σημερινό τοπίο, όλα επιτρέπονται.

Δύσκολος ο καθορισμός

«Εχει ολοκληρωθεί το 70% του έργου», λέει στην «Κ» ο γ.γ. της Περιφέρειας Ηπείρου κ. Δημήτρης Πανοζάχος. «Κανείς δεν φανταζόταν ότι θα ήταν τόσο δύσκολος ο καθορισμός του αιγιαλού. Συνεχώς προκύπτουν θέματα προς διαβούλευση με ιδιώτες. Να φανταστείτε υπάρχει τίτλος ιδιοκτησίας από το ’35 ακόμα και μέσα στο νερό!» (Δεν είναι ανάγκη να αναφέρουμε ότι η Παμβώτιδα είναι ενταγμένη στο Δίκτυο Natura 2000...).

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

24.10.08

Σε κίνδυνο το ασφαλιστικό σύστημα

Σε κίνδυνο το ασφαλιστικό σύστημα

Κύριε διευθυντά

ΗΤράπεζα της Ελλάδος και οι Διοικήσεις των Τραπεζών που λειτουργούν στην χώρα εγγυώνται με υπευθυνότητα και κύρος τις αποταμιεύσεις των καταθετών τους. Ποιος αλήθεια κρατικός φορέας είναι σε θέση να εγγυηθεί τις εισφορές εκατομμυρίων πολιτών (εργαζόμενων και εργοδοτών) που αντιπροσωπεύουν οικονομίες απόμαχων της ζωής, και τις οποίες υποχρεώθηκαν να εμπιστευθούν σ’ ένα κράτος-μπαταχτσή, όπως το χαρακτήρισε σκωπτικά πριν από καιρό διακεκριμένος δημοσιογράφος.

Και ενώ οι συναλλασσόμενοι με τις ελληνικές τράπεζες μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι (ασφαλείς από ένα σύστημα θεσμικά και λειτουργικά οχυρωμένο από κάθε μορφής χρηματοπιστωτική κρίση), τι είδους διαβεβαιώσεις για ήσυχο ύπνο μπορεί να δώσει στους ασφαλισμένους το καταχρεωμένο ελληνικό Κράτος Πρόνοιας;

O πρωθυπουργός της χώρας, ανήσυχος για τις επιδόσεις πολλών υπουργών του, έδωσε εντολή να ασχοληθούν με την πραγματική οικονομία και την εφαρμογή πολιτικών και κυβερνητικών δράσεων που να επιλύουν αποτελεσματικά τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών. Είναι φανερό ότι ήθελε να επισημάνει ότι κάνει ζημιά η μοναδική τους φροντίδα για επίδειξη του προσωπικού τους προφίλ και ότι η κοινωνία είναι αρκετά ώριμη να ξεχωρίζει την καθαρά επικοινωνιακή προβολή ψευδεπίγραφων μεταρρυθμίσεων.

Ούτε λίγο ούτε πολύ η κυβέρνηση με τον ατυχή ασφαλιστικό της νόμο «πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένη». Με τις ασυγχώρητες για σύγχρονο κράτος παλινωδίες του, όχι μόνο δεν βελτιώνεται και δεν εκσυγχρονίζεται το ασφαλιστικό σύστημα αλλά αντίθετα, όπως δείχνουν τα πράγματα, το οδηγούν σε απερίγραπτη διοικητική και διαχειριστική περιπέτεια και το χειρότερο χωρίς να υπάρχουν περιθώρια επιστροφής του στο προηγούμενο, που άξιζε καλύτερη τύχη.

Με την «οπερέτα» της κατάργησης εκατοντάδας ασφαλιστικών Ταμείων και την επιλογή οκτώ νέων διοικητών και προέδρων, οι οποίοι μαζί με πέντε αλεξιπτωτιστές (που διατηρήθηκαν παράνομα και αντιδεοντολογικά στις θέσεις τους σαν φίλα προσκείμενοι μιας περίτεχνα σχεδιασμένης πολεμικής επιχείρησης) θεωρήθηκαν οι πρωταγωνιστές μιας φαρσοκωμωδίας σύμφωνα με την οποία συντελέσθηκε η περιβόητη ενοποίηση και... «διεσώθη» η βιωσιμότητα των ασφαλιστικών Ταμείων.

Το θέαμα που αντικρίζουν οι ασφαλισμένοι στα εκατοντάδες γραφεία των διάσπαρτων ενοποιημένων τάχα 13 Ταμείων είναι περισσότερο αποκαρδιωτικό και από τις κασσάνδρειες προβλέψεις μου. Δεν μένει παρά να δούμε τώρα «ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό». Και μόνο που σκέπτομαι ότι τελικά τον λογαριασμό αυτό θα τον πληρώσουν οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι, με γεμίζει αγανάκτηση και θυμό. Οχι τόσο γιατί θα είμαι ένας από αυτούς που θα πληρώσουν (όσο μου αναλογεί) έναν επώδυνο λογαριασμό, αλλά γιατί ήταν μάταιη η δημόσια κριτική που κάνω επί μήνες στον ασφαλιστικό νόμο, βγαίνοντας μπροστά ακόμη και από τα συνδικάτα και τους επαγγελματίες αναλυτές.

Σταυρος Τσουκαντας - Τέως Πρόεδρος Δ.Σ. του ΤΠΔΥ / Διόνυσος

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

24.10.08


Πήλιο SOS

Πήλιο SOS

Κύριε διευθυντά

Με αφορμή άρθρο σχετικό με την αφαίρεση της Γαλάζιας Σημαίας από 14 ελληνικές ακτές, που δημοσιεύθηκε στο site της εφημερίδας σας την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2008, θεωρούμε υποχρέωσή μας να κρούσουμε το κουδούνι του κινδύνου για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και του τουριστικού προϊόντος της περιοχής του Ανατολικού Πηλίου και, ειδικότερα, του Δήμου Μουρεσίου Μαγνησίας.

Το γεγονός ότι, από τις 14 ακτές που έχασαν τη Γαλάζια Σημαία πανελλαδικά, οι 4 είναι παραλίες του δήμου μας (Μούρεσι Πηλίου), αποτελεί απλά την κορυφή του παγόβουνου. Ειδικά, αν συνυπολογίσει κανείς ότι οι λόγοι της αφαίρεσης δεν έχουν να κάνουν με την καθαρότητα των νερών, αλλά με τις προσφερόμενες υπηρεσίες στους επισκέπτες, την ελλιπή καθαριότητα και την αδιαφορία για την προστασία του περιβάλλοντος, η απόφαση αυτή μοιάζει απόλυτα δικαιολογημένη και αναμενόμενη.

Τα τελευταία χρόνια, χωρίς κανένα πολεοδομικό σχεδιασμό, ξεπηδούν συνεχώς συγκροτήματα εξοχικών κατοικιών, τα οποία όσο κι αν τηρούν τους αρχιτεκτονικούς περιορισμούς του Πηλίου, αλλοιώνουν ανεπανόρθωτα το τοπίο, μιας και ένα πρόσθετο χαρακτηριστικό της πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής (για το οποίο η Πολεοδομία Μαγνησίας δεν έχει λάβει καμία μέριμνα) είναι η μεγάλη διασπορά των οικημάτων. Το πιο πρόσφατο και θρασύτατο παράδειγμα είναι η υπό μελέτη κατασκευή, από την εταιρεία Panhol (με έδρα τη Θεσ/νίκη), συγκροτήματος 86 κατοικιών σε έκταση 12 στρεμμάτων εντός και εκτός σχεδίου πόλης στο χωριό Μούρεσι, ο συνολικός πληθυσμός του οποίου δεν ξεπερνά τους 600 κατοίκους.

Οσο για την αντίληψη που επικρατεί σχετικά με τις προσφερόμενες υπηρεσίες στους επισκέπτες/λουόμενους, αυτή περιορίζεται μονάχα στην τοποθέτηση ομπρελών και σεζλόγκ (με υψηλό κόστος: 6-10 ευρώ) και στην αδειοδότηση beach bar σε ερημικές παραλίες. Καμία προτεραιότητα δεν δίνεται σε υπηρεσίες που έχουν να κάνουν με:

Το πάρκινγκ (οφθαλμοφανής είναι η έλλειψη χώρων παρκαρίσματος σε όλα τα παραθαλάσσια θέρετρα, που, σε συνάρτηση με μη ρεαλιστικές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που αναιρούνται στην πράξη, οδηγούν σε τέτοια συμφόρηση που θα «ζήλευε» ακόμη και το κέντρο των Αθηνών).

Τη σήμανση (οι λιγοστές δυσανάγνωστες ταμπέλες, αποκλειστικά στα ελληνικά, μπερδεύουν ακόμη και τους Ελληνες).

Την παροχή χρήσιμων πληροφοριών στους τουρίστες.

Την καθαριότητα της ακτής (κανένας έλεγχος στους υπαλλήλους καθαριότητας ούτε συντήρηση των κάδων).

Την τοποθέτηση τουαλέτας στην παραλία.

Τη συντήρηση των ντουσιέρων.

Την πρόσβαση των επισκεπτών χωρίς Ι.Χ.

Και σα να μη φθάνουν όλα αυτά, το δημοτικό συμβούλιο εισηγήθηκε, πρόσφατα, στο αρμόδιο υπουργείο, να τεθούν εντός σχεδίου πόλης οι τελευταίες παραλίες της περιοχής που διατηρούν αναλλοίωτο το φυσικό τους τοπίο (Πλάκα, Μυλοπόταμος, Λιμνιώνας). Μια τέτοια απόφαση είναι αδικαιολόγητη τόσο από οικολογικής σκοπιάς, μια και οι συγκεκριμένες παραλίες βρίσκονται εν μέσω παρθένας Φύσης μακριά από οικιστικές περιοχές, όσο και από επιχειρηματικής, γιατί οι νέες τουριστικές επιχειρήσεις που θα εμφανιστούν θα οξύνουν δραματικά τον ανταγωνισμό σε τοπικό επίπεδο, τη στιγμή μάλιστα που, εκτός από την περίοδο του Αυγούστου, η προσφορά είναι πολύ μεγαλύτερη από τη ζήτηση.

Οσον αφορά το μέλλον, είμαστε απόλυτα απαισιόδοξοι, ειδικά, αν κρίνουμε από την επίσημη αντίδραση ενάντια στην πρόσφατη απόφαση αφαίρεσης των γαλάζιων σημαιών απ’ όλες τις παραλίες του δήμου μας. Χωρίς ίχνος αυτοκριτικής και ανάληψης ευθυνών, επικρατεί η άποψη ότι πέσαμε θύμα συνωμοσίας και ακολουθείται η τακτική σπίλωσης και υποβάθμισης του διεθνούς προγράμματος και του φορέα διαχείρισής του. Την ίδια στιγμή εύκολα διαπιστώνει κανείς το δίκαιο της απόφασης, αντιπαραθέτοντας την υπάρχουσα κατάσταση με τα επίσημα κριτήρια όπως αυτά δημοσιεύονται στον ιστότοπο του προγράμματος (www.blueflag.org), τα οποία όχι μόνο δεν είναι παράλογα, αλλά εγγυώνται μια ουσιαστική ποιοτική αναβάθμιση.

Εκπέμπουμε, λοιπόν, σήμα κινδύνου και ζητάμε την ευαισθητοποίηση φορέων, ΜΜΕ και πολιτών προκειμένου να διατηρηθεί ο φυσικός «παράδεισος» του Πηλίου, το οποίο παραμένει μία από τις τελευταίες οάσεις φυσιολατρικού τουρισμού. Δεν είμαστε εναντίον της εξέλιξης, αλλά διαφωνούμε με τους παρόντες όρους, που οδηγούν ταχύτατα σε καταστάσεις μη αναστρέψιμες. Θεωρούμε την περιοχή μας ιδανικό τόπο για εφαρμογή στρατηγικών βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Αρκεί, αυτή να γίνει με τρόπο ουσιαστικό και να μην πέσει θύμα της μάστιγγας της εποχής μας, που δεν είναι άλλη από τον εκφυλισμό των εννοιών.

Ολκας Θωμας -Μούρεσι Πηλίου

Κασσιδης Βασιλης, Ποριανος Βασιλης - Σαμαροπουλος Βυρων, Τσιαρας Κομνηνος, Hahn Jochen

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

24.10.08

Ενδιαφέρον για 4 μαρίνες

Αυξημένο ενδιαφέρον παρατηρείται για τους 4 διεθνείς διαγωνισμούς που έχουν προκηρυχθεί από το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης προκειμένου να προχωρήσει η εκμίσθωση για 40 χρόνια των μαρίνων Μυτιλήνης, Μαλίων Κρήτης, Ζακύνθου και Αργοστολίου Κεφαλονιάς.
Ηδη έχει παραληφθεί σημαντικός αριθμός ενημερωτικών φακέλων που αφορά τους διαγωνισμούς από υποψήφιους επενδυτές. Ως νέα ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών έχει ορισθεί η 21η Νοεμβρίου. Σημειώνεται ότι για τη μαρίνα Μυτιλήνης έχει ορισθεί ως ελάχιστο εφάπαξ αντάλλαγμα το ποσό των 2 εκατ. ευρώ για τη μαρίνα Αργοστολίου Κεφαλονιάς 1 εκατ. ευρώ και για τις μαρίνες Μαλίων και Ζακύνθου από 500000 Ευρώ

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
24.10.08

Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2008

Ο κ. Ιερώνυμος για τις περιουσίες πολιτικών

Ο κ. Ιερώνυμος για τις περιουσίες πολιτικών

Του Νικου Παπαχρηστου

«Η προσωπική μου άποψη είναι ότι ούτε τα πολιτικά πρόσωπα πρέπει να έχουν περιουσία». Με αυτή τη σαφέστατη αιχμή ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος απάντησε χθες σε εκείνους τους πολιτικούς οι οποίοι με αφορμή την «υπόθεση Βατοπεδίου» υποστηρίζουν πως η Εκκλησία δεν πρέπει να έχει περιουσία. Ταυτόχρονα κύκλοι της Ιεράς Συνόδου άφηναν να εννοηθεί πως η αρχιεπισκοπική αιχμή αφορά και «τους τρυφηλώς διαβιούντες πολιτικούς». Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του προς τους εκκλησιαστικούς συντάκτες, μετά τη χθεσινή συνεδρίαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έστειλε μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση.

Καταρχήν ξεκαθάρισε πως η Εκκλησία δεν θα είναι αυτή που θα επιδιώξει τον χωρισμό της από την Πολιτεία. «Εμείς δεν θα το θέσουμε ποτέ. Αν το θέσει η Πολιτεία θα μπούμε στη συζήτηση. Αλλά εμείς δεν ξεκινάμε ένα τέτοιο θέμα, γιατί θα είναι εις βάρος του έθνους. Αν όμως η Πολιτεία θελήσει, δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα», τόνισε με αποφασιστικότητα ο κ. Ιερώνυμος.

Για την υπόθεση Βατοπεδίου επανέλαβε ότι θα περιμένει το αποτέλεσμα της δικαστικής έρευνας, υπενθυμίζοντας ότι λόγω του αυτοδιοικήτου του Αγίου Ορους, ούτε καν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο οποίο υπάγεται πνευματικά ο Αθως, έχει δυνατότητα παρέμβασης. «Δεν είναι θέμα συνθημάτων και μπαλονιών. Αυτή η περίοδος δυστυχώς προσπαθεί με συνθήματα να καλύψει πολλά προβλήματα... τα συνθήματα είναι όμορφα αλλά δεν είναι δημιουργικά», πρόσθεσε και διερωτήθηκε «μήπως και το Βατοπέδι αποδειχθεί ένα ακόμα σύνθημα». Εσπευσε ωστόσο να ζητήσει από όλους να κατανοήσουν πως «άλλο είναι η Εκκλησία και άλλο είναι τα πρόσωπα».

Ο αρχιεπίσκοπος υπογράμμισε πως θα πρέπει να υπάρχει μια ειλικρινής και διαφανής σχέση συνεργασίας Πολιτείας-Εκκλησίας. Στο πλαίσιο αυτό, επανέλαβε, η εκκλησιαστική περιουσία θα πρέπει να αξιοποιείται προς όφελος του λαού. Ταυτόχρονα όμως ζήτησε να γίνει μια έρευνα για να διαπιστωθεί πώς αξιοποιήθηκε η περιουσία της Εκκλησίας που δημεύτηκε ή απαλλωτριώθηκε κατά καιρούς από το κράτος. «Σήμερα έχουν απομείνει ψίχουλα από την αρχική εκκλησιαστική περιουσία», είπε εμφατικά. Σε μια κίνηση που προκάλεσε αίσθηση, ο αρχιεπίσκοπος ανακοίνωσε πως η Εκκλησία της Ελλάδος θα προχωρήσει στη δημιουργία τεσσάρων κέντρων φροντίδας για παιδιά με νοητική υστέρηση ή με αυτισμό, για την επανένταξη νέων που απεξαρτήθηκαν από τα ναρκωτικά και για κατάκοιτα και εγκαταλελειμμένα άτομα. Σύμφωνα με τον κ. Ιερώνυμο, για την κατασκευή των τεσσάρων ιδρυμάτων θα διατεθεί από την Εκκλησία ποσό ύψους 8 εκατομμυρίων ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτό το χρηματικό ποσό, που βρίσκεται επί δέκα χρόνια κατατεθειμένο σε τραπεζικό λογαριασμό της Συνόδου, προήλθε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και αποτέλεσε το αντικείμενο της υπόθεσης που «σημάδεψε» την αρχιεπισκοπική εκλογή του 1998.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

23.10.08

ShareThis