Η καταναλωτική δαπάνη συρρικνώθηκε έπειτα από 17 έτη αύξησης, η ανεργία αυξήθηκε και τα χειρότερα έπονται

Σε ύφεση εισέρχεται η οικονομία των ΗΠΑ

Πολλές αμερικανικές επιχειρήσεις ανακοινώνουν νέο γύρο απολύσεων για να αντιμετωπίσουν την κρίση

---

Τι εβδομάδα κι αυτή... Την ίδια στιγμή που οι κυβερνήσεις ανοίγουν διάπλατα τα ταμεία τους, για να κρατήσουν ζωντανά τα τραπεζικά τους συστήματα, τα σύννεφα της χειρότερης οικονομικής ύφεσης μετά το 1929 μαζεύονται πυκνά πάνω από την αμερικανική, την ευρωπαϊκή, την παγκόσμια οικονομία.

Τα μάγια δεν έπιασαν: ύστερα από μία ακόμη εφιαλτική εβδομάδα, συγκρίσιμη - ως προς τις απώλειες στα μεγάλα χρηματιστήρια - μόνο με τις μαύρες ημέρες του 1929, το αίμα στις αρτηρίες της παγκόσμιας οικονομίας έχει παγώσει. Too Little, too late - όπως θα έλεγε και ο μακαρίτης Τζον Κένεθ Γκαλμπρέιθ στο περίφημο βιβλίο του για το Κραχ του '29, όπου επέμενε πως ο καλύτερος «δείκτης» για την έλευση μιας κρίσης είναι οι διαβεβαιώσεις των πολιτικών ότι όλα πάνε καλά!

Το φάντασμα της ύφεσης δεν διαλύθηκε: αντιθέτως ρίχνει ήδη βαριά σκιά. Για την Αμερική δεν το συζητάμε καν: για τα εκατομμύρια φτωχούς της δεν υπάρχει σωτηρία, αφού σύμφωνα με τις τελευταίες εκθέσεις - οι οποίες μάλιστα συντάχθηκαν πριν από την κατάρρευση της Lehmann και των άλλων κολοσσών της Wall -, το ποσοστό των φτωχών Αμερικανών αυξήθηκε ήδη στο 28%, από 27% το 2002. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι 9,6 εκατομμύρια αμερικανικά νοικοκυριά πέρασαν τη γραμμή της φτώχειας, από 9,2 εκατομμύρια το 2002. Και μιλάμε για εργαζόμενα νοικοκυριά - όχι για τους ήδη περιθωριοποιημένους του συστήματος. Είναι δε χαρακτηριστικό πως το εν τρίτον των παιδιών στην Αμερική ζει ήδη σε χαμηλού εισοδήματος οικογένειες.

Η καταναλωτική δαπάνη στις ΗΠΑ συρρικνώθηκε φυσιολογικά το τελευταίο τρίμηνο, έπειτα από 17 έτη συνεχούς αύξησης. Η άνοδος της ανεργίας στο 6,1% εφέτος το καλοκαίρι και οι προβλέψεις για άλμα της στο 8% το 2009 δεν αφήνουν πολλές ελπίδες για ανάνηψη της κατανάλωσης στη συνέχεια. Και τα πράγματα θα χειροτερέψουν νομοτελειακά, καθώς μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις ανακοινώνουν νέο γύρο απολύσεων για να τα βγάλουν πέρα με την προβλεπόμενη οικονομική ύφεση.

Η Pepsico ανακοίνωσε ότι περικόπτει 3.300 θέσεις εργασίας - 1,8% του εργατικού της δυναμικού -, προκειμένου να εξοικονομήσει 1,2 δισ. δολάρια την επόμενη τριετία. Η αυτοκινητοβιομηχανία General Motors, η μετοχή της οποίας έχει κυριολεκτικά καταβαραθρωθεί, ανακοίνωσε ότι κλείνει δύο εργοστάσια στο Ουισκόνσιν και το Μίσιγκαν, με αποτέλεσμα την απώλεια 1.200 και 1.340 θέσεων εργασίας αντίστοιχα. Και η Daimler, η μεγαλύτερη κατασκευάστρια εταιρεία βαρέων οχημάτων στον κόσμο, ανακοίνωσε ότι κλείνει τη θυγατρική της Sterling Trucks στη Βόρεια Αμερική, περικόπτοντας 3.500 θέσεις εργασίας.

Ελεύθερη αγορά, με την έννοια που της δίναμε πριν από λίγες εβδομάδες, πλέον δεν υφίσταται. Ο κρατικός παρεμβατισμός έχει γιγαντωθεί, με τις κρατικοποιήσεις τραπεζών να περνούν και τις κεντρικές τράπεζες να ρίχνουν εκατοντάδες δισ. ρευστότητας στις αγορές χρήματος για να μην παραλύσει το τραπεζικό σύστημα και, κατ' επέκταση, η οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο το «φάρμακο» της υψηλής ρευστότητας, που είχε «πιάσει» στο πρόσφατο παρελθόν στα χέρια του...δόκτορος Γκρίνσπαν, δεν μοιάζει τώρα και τόσο αποτελεσματικό στα χέρια των... μαθητευόμενων «μάγων».

Γ. ΤΣΙΑΡΑΣ

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ
19.10.08