* Οι βιοκαλλιεργητές συγκρούονται με την κυβέρνηση και με δήμους

Βιολογικός πόλεμος στις λαϊκές αγορές

Η έλλειψη ξεκάθαρου πλαισίου μπερδεύει τους καθαρούς με τους μη καθαρούς παραγωγούς

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΙΤΣΙΚΑ

«Τρώει» καθημερινά 130 χιλιόμετρα από τη Λιβαδειά ως την Αθήνα για να φθάσει στις λαϊκές αγορές βιολογικών προϊόντων και να δώσει τη δυνατότητα στην πρωτεύουσα να γευθεί φρούτα και λαχανικά χωρίς χημικά. Είναι βιοκαλλιεργητής ο Πάνος Ανδρέου, που αγωνιά εδώ και χρόνια «να μπει μια τάξη» και να αποκτήσουν οι υπαίθριες αγορές βιολογικών προϊόντων θεσμική υπόσταση ώστε ούτε «παρατράγουδα» και πόλεμος για τον πάγκο στη λαϊκή αγορά να προκαλούνται, αλλά και ο καταναλωτής να είναι σίγουρος για το τι φθάνει στο πιάτο του. Το ίδιο μέλημα εκφράζει και ο Θοδωρής Αρβανίτης, παραγωγός βιολογικών προϊόντων, κάπου στα Κιούρκα, ο οποίος μαζί με άλλους βιοκαλλιεργητές πρωτοστάτησε για να λειτουργούν περισσότερα από 14 χρόνια βιολογικές λαϊκές αγορές, «οι μοναδικές αγορές παραγωγών στη χώρα μας», όπως λέει. Ωστόσο το μείζον σήμερα για τον Πάνο είναι η εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος που θέτει τους όρους και τις προϋποθέσεις λειτουργίας των λαϊκών βιολογικών αγορών, ενώ για τον Θοδωρή - που είναι και πρόεδρος του Συλλόγου Βιοκαλλιεργητών Λαϊκών Αγορών Αττικής (ΣΥΒΙΛΑΑ) - η προσπάθεια να μην γκρεμιστεί ένα από τα πιο επιτυχημένα, όπως λέει, πειράματα αυτοοργάνωσης αγροτών και αυτοδιαχείρισης, μέσω ενός Προεδρικού Διατάγματος που «όχι μόνο γραφειοκρατικοποιεί τις βιολογικές αγορές, αλλά και συνθλίβει τους παραγωγούς και τις παραδίδει προοπτικά στους εμπόρους».

Σήμερα στις λαϊκές αγορές βιολογικών προϊόντων έχει ξεσπάσει... βιολογικός πόλεμος. Δημοτικές αρχές, όπως εκείνη του Ν. Ηρακλείου και της Ηλιούπολης, συγκρούονται με βιοκαλλιεργητές από τους οποίους απαιτούν ετήσιο χρηματικό τίμημα για να εκδώσουν νέες άδειες στις λαϊκές. Βιοαγρότες συγκρούονται με την κυβέρνηση στο πεδίο του νέου Προεδρικού Διατάγματος που πέρασε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης μόλις τον περασμένο Αύγουστο (ΠΔ115/2008 - ΦΕΚ Τεύχος Α' 179/28.08.2008) και εντάσσει τις βιολογικές λαϊκές αγορές διοικητικά στον Οργανισμό Λαϊκών Αγορών (ΟΛΑ). Αλλοι ζητούν επειγόντως την εφαρμογή του και καταγγέλλουν ανεξέλεγκτη πώληση προϊόντων στις λαϊκές εξαιτίας της λογικής τού «μπάτε, σκύλοι, αλέστε»... Οπως λέει ο κ. Ανδρέου, υπάρχουν φαινόμενα που αφήνουν να διαχέεται η υποψία ότι «γίνεται εμπόριο στην πλάτη των παραγωγών ή ακόμη και παράνομη διακίνηση συμβατικών προϊόντων». Παρατηρεί ότι κάποιοι την ίδια ημέρα στήνουν τρεις πάγκους σε διαφορετικές αγορές. Αναρωτιέται: «Πού τις βρίσκουν τόσες ποσότητες προϊόντων; Και ποιους βάζουν να τα πουλούν; Πίσω από τον πάγκο πρέπει να είναι μόνο παραγωγοί. Αντε και βάζουν κάποιον συγγενή τους στον "παράλληλο" πάγκο, αλλά ποιος ελέγχει αν δεν παίζεται εμπόριο όπου κάποιοι αγοράζουν προϊόντα του παραγωγού φθηνά και τα πουλούν μετά κερδοσκοπώντας;». Και απαντά: «Κανείς. Η πολιτεία έχει μεγάλη ευθύνη για την κατάσταση, βγάζοντας ως τώρα την ουρά της απ' έξω, λες και δεν υπήρχαμε. Μόνο μεταξύ μας οι παραγωγοί προσπαθούμε να κρατάμε το... ίσο» συμπληρώνει.

Η ίδρυση και η λειτουργία τους όλα αυτά τα χρόνια δεν στηρίζονταν σε κάποιον νόμο που τις κατοχυρώνει, αλλά βασίζονταν στη στήριξη των καταναλωτών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οπως επισημαίνουν οργανώσεις βιοκαλλιεργητών λαϊκών αγορών, σε μια περίοδο όπου το αγροτικό εισόδημα παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση στην ευρωζώνη και η ακρίβεια είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα των Ελλήνων «δεν έχουμε καμία απολύτως πρόθεση να μετακυλίσουμε το κόστος της γραφειοκρατίας στην τσέπη του καταναλωτή», αφού εκεί οδηγεί το Προεδρικό Διάταγμα από το υπουργείο Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ). Και όχι μόνο. Αναπαράγει, τονίζει ο κ. Αρβανίτης, ένα μοντέλο για τη βιολογική αγορά ανάλογο με τη συμβατική λαϊκή, όπου έχουν ανοίξει διάπλατα οι πόρτες για τους εμπόρους διώχνοντας τους παραγωγούς με τα δυσβάσταχτα τέλη συμμετοχής, την αφόρητη γραφειοκρατία και τα προβλήματα λειτουργίας και συνεργασίας με τους δήμους. Ενισχύει επίσης, σύμφωνα με την άποψή του, τη λογική των «ατομικών αδειών».

Οπως επισημαίνει ο κ. Αρβανίτης, σε όλον τον κόσμο λειτουργούν αγορές παραγωγών (farmers markets), οι οποίες έχουν πλήρες και ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο ως τέτοιες και εποπτεύονται ή από τις δομές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης) ή από το υπουργείο Γεωργίας των χωρών τους (ΗΠΑ, Αυστραλία).

Ηταν αναγκαίο ένα θεσμικό πλαίσιο ώστε να μην μπορεί ο καθένας να βγάζει μια άδεια παραγωγού από τον δήμο για τη συμβατική λαϊκή και να βάζει μια ταμπέλα πάνω που να γράφει «βιολογικά», όπως συμβαίνει σήμερα, σημειώνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Βιοκαλλιεργητών Ελλάδας και πρόεδρος της Ομάδας Βιοκαλλιεργητών Αιτωλοακαρνανίας κ. Γ. Καραντινός. Επιπλέον, θεωρεί ότι με ξεκαθαρισμένο θεσμικό τοπίο διασφαλίζεται το δικαίωμα πώλησης σε βιολογικές αγορές αποκλειστικά από αγρότες βιοκαλλιεργητές, ώστε να μην μπορεί κάποιος κακοπροαίρετος να πουλήσει συμβατικά προϊόντα ως βιολογικά. Παραδέχεται ότι στο νέο Προεδρικό Διάταγμα υπάρχουν γραφειοκρατικά βαρίδια στο νέο θεσμικό πλαίσιο και αρνητικές πτυχές, αλλά είναι της άποψης ότι «τουλάχιστον μπαίνει μια σειρά...».

ΠΗΓΗ ΤΟ ΒΗΜΑ

19.10.08